장음표시 사용
251쪽
σατο παν το πρῆγμα' οἱ δε καὶ αυτοὶ αρα υπόπtευον ουτω τοὐτο εχειν, ἀνενείκαντος δε του υτάνεω τους λόγους ἐδέξαντο ' καὶ ἔδοξέ σφι εκαστον ανδρα Περσεων προσεταιρισασθαι τομον, τῶ πιστευει μάλιστα. υτα-νης μέν νυν εσάγεται γνταφέρνεα, Γωβρυης δε Μεγάβυζον, υσπαθίνης δὲ Ῥδάρνεα. γεγονότων δε τούτωνεξ παραγίνεται ες τὰ Σουσα Θαρεῖος ὁ Υστάσπεος ἐκ Πε9σέων ηκων ' τούτων γὰρ δη ην οἱ ὁ πατηρ ὁπαρχος.επεὶ ων Ουτος ἀπίκετο, τοῖσι εξ των Περσεων ἔδοξε καὶ ΤΙ Θαρεῖον προσεταιρίσασθαι. Συνελθόντες δὲ Ουτοι ἐόντες επτὰ εδίδοσάν σφισι λόγους καὶ πίστις. ἐπείτε δὲ ἐς Θαρεζον ἀπίκετο γνώμην ἀποφαίνεσθαι, ελεγέ σφι τάδε Ἐγὼ ταυτα εδόκεον μεν αυτὸς μοὐνος ἐπίστασθαι, ὁτι τε ὁ μάγος εχ ὁ βασιλεύων καὶ Σμερδις ὁ
Κύρου τετελεύτηκε ' και α οὐ τούτου εῖνεκεν ηκω
σπουδρ ῶς συστήσων επι τω μάγω θάνατον. ἐπείτε δεσυνηνεικε ῶστε καὶ ὐμέας εἰδέναι και μη μοsνον εμε ποιέειν αυτίκα μοι δοκέει και μη υπερβάλλεσθαι ' ον γὰρ αμεινον. Εἶπε προς ταsτα ὁ υτάνης ' παῖ 'Υστάσπεος, εις τε πατρὸς ἀγα θοs καὶ εκφαίνειν οικας σεωυτὸν ἐόντα τοὐ πατρὸς ουδὲν εσσω την μέντοι ἐπιχείρησιν ταύτην μη ουτω συντάχυνε ἀβούλως, ἀλλ' ἐπὶ τοσωφρονεστερον αυτην λάμβανε ' δεῖ γὰρ πλείνας γενομένους ουτω ἐπιχειρέειν. Λέγει προς ταὐτα Ααρεῖος
υνδρες οἱ παρεόντες, τρόπω τω εἰρημένω ἐξ Dτάνεω εἰ χρησεσθε, ἐπίστασθε δτι ἀπολέεσθε κάκιστα - ἐξοίσει γάρ τις προς τον μάγον, ἰδίη περιβαλλομενος λυτῶκερδεα. μαλιστα μέν νυν ώφείλετε ἐπ' υμεων αυτῶν βαλομενοι ποιέειν ταsτα ' ἐπείτε δὲ Μῖν αναφέρειν ἐς πλεsνας ἐδόκεε και ἐμοὶ υπερέθεσθε, η ποιέωμεν ση- μερον, η ἴστε υμῖν δει ην υπερπωρ η νῶν ημέρη, ῶς οὐκ ἄλλος φθὰς ἐμεs κατηγορος ἔσται, αλλά σφεα αυ-
252쪽
τὰς εγὼ κατερεω προς τον μάγον. Λέγει προς ταυτα ΙΣυτάνης, ἐπει ῶρα σπερχόμενον Βαρεῖοw Ἐπείτε ἡμέας συνταχυνειν αναγκάζεις καὶ υπερβάλλεσθαι Ουκώς, ἴθι ἐξηγέο αυτὸς οτεω τρόπω πάριμεν ἐς τα βασιλφα και ἐπιχειρήσομεν αυτοῖσι. φυλακας γὰρ δη διεστεώσας οἶδάς κου και αυτὸς, εἰ μὴ ἰδών, ἀλλ' ἀκούσας τὰς τέω τρόπω περήσομεν; 'Aμείβεται Λαρεῖος τοισίδε 'υτάνη, η πολλά ἐστι τὰ λόγω μεν οὐκ οἷά τε δηλῶσαι, ἐργω δέ - ἄλλα δ' ἐστὶ τα λόγω μεν οιά τε, εργον δὲ
οὐδεν απ' αυτῶν λαμπρὸν γίνεται. υμεῖς δε ἴστε φυλακας τὰς κατεστεώσας ἐούσας οὐδεν χαλεπὰς παρελθεῖν. τοῖτο μὲν γὰρ ημέων ἐόντων τοιῶνδε οὐδεὶς οστις ου παρήσει, τά μέν κου καταιδεόμενος ημέας, τὰ δέ κου και δειμαίνων, τοὐτο δὲ πω αυτὸς σκῆψιν ευπρεπεστάτην, τk πάριμεν, φὰς ἄρτι τε ηκειν ἐκ Περσέων καιβούλεσθαί τι ἔπος παρὰ τοὐ πατρῖς σημηναι τω βασιλέs. θα γάρ τι δει ηφείδος λέγεσθαι, λεγέσθω. τοὐ γὰρ αυ- τοs γλιχόμεθα οι τε ψευδόμενοι καὶ οι τῆ ἀληθει η διαχρεόμενοι. οι μέν γε ψεύδονται τότε, ἐπεάν τι μέλλωσι τοῖσι ψεύδεσι πείσαντες κερδησεσθαι, οι δ' ἀληθίζονται, τνα τι τy ἀληθείη επισπάσωνται κέρδος καί τι μὰλ-λόν σφι ἐπιτράπηται. ουτω ου ταὐτὰ ἀσκέοντες τὼυτos περιεχόμεθα. εἰ δὲ μηδὲν κερδησεσθαι μέλλοιεν, ομοίως ἄν ο τε ἀληθιζόμενος ψευδης εχ καὶ ὁ ψευδόμενος α ληροθης. δς ῖν μέν νυν των πυλουρῶν ἔκὼν παρ4, αυτῶ οἱ ἄμεινον ἐς χρόνον ἔσται- ος δ' ῖν αντιβαίνειν πειρῆται, διαδεικνύσθω ἐνθαῶτα ἐὼν πολέμιος και ἐπειτεν
ἀσάμενοι ἔσω ἔργου εχώμεθα. Λέγει Γωβρύης μετὰ 73
ταῶτα ' υνδρες φίλοι, ημῖν κότε κάλλιον παρέξει ἀνασώσασθαι την αρχην, η εῖ γε μη οιοί τε ἐσόμεθα αυτην
ἀναλαβέειν, ἀποθανεῖν ὁτε γε ἀρχόμεθα μὲν ἐόντες Πέρσαι υπὸ Μηδου ἀνδρὸς μάγου, και τούτου ἁτα οὐκ
253쪽
Η E R O D O T Inii r/τος. εἰσοι τε υμέων Καμβυσll νουσέοντι παρεγένοντο, πάντως κου μ μνησθε τα ἐπέσκηψε Πέρσησι τελευτέων τον βίον μὴ πειρεομένοισι ἀνακrῆσθαι την αὐχῆw τὰ τότε Ουκ ἐνεδεκόμεθα, αλλ' ἐπὶ διαβολὴ ἐδοκέομεν εἰπεῖν Καμβυσην. νυν ών τίθεμαι ψῆφον πείθεσθαι Ααρείω και μὴ /ιαλυεσθαι ἐκ του συλλόγου τουδε αλλοθι,
ἰόντας η ἐπὶ τον μάγον ἰθέως. Tαυτα εἶπε Γωβρυης καὶ
Eν ψ δε ουτοι ταυτα ἐβουλευοντο, ἐγίνετο κατὰ σνaπυχίον τάδε. τοῖσι μάγοισι ἔδοξε βουλευομένοισι Πρηξάσπεα φίλον προσθέσθαι, οτι τε ἐπεπόνθεε προς Λαμβύσεω ἀνάρσια, ος οἱ τον παῖδα τοξευσας ἀπολωλεκεε, και διότι μοὐνος ἐπίστατο τον Σμερδιος του Αύρου θάνατον αυτοχειρίρ μιν ἀπολέσας, προς δ' ἔτι ἐόντα ἐν αγρ μεγίστρ τον Ποθξάσπεα ἐν Πέρσισι. τουτων δὴ
μιν ει νεκεν καλέσαντες φίλον προσεκτέοντο πίστι τε λαβόντες καὶ ὁρκίοιοι, ἡ μεν ἐξειν παρ' εωυτῶ μηδ' ἐξοίσειν μηδενὶ ανθρώπων τον ἀπο σφεων απάτην ἐς Πέρσας γεγονυῖανυπισχνευμενοι τὰ πάντα οἱ μυρία δώσειν. υποδεκομένου δὲ του Πρηξάσπεω ποιήσειν ταυτα, ῶς ἀνέπεισάν μιν οἱ μάγοι, δευτερα προσέφερον, αυτοὶ μεν φάμενοι Πεoσας πάντας συγκαλέσειν υπὼ τὸ βασιλήιον τεῖχος, ἐκεῖνον δ' ἐκέλευον ἀναβά-α επὶ πύργου ἀγορευσαι, ώς υπὀ τοὐ Κύρου Σμερδιος ἀοχονται καὶ υπ' ουδενος ἄλλου. ταυτα δε ουτω ἐνετελλοντο ώς πιστοτάτου δῆθεν ἐόντος αυτοs ἐν Πεισρσι, καὶ πολλάκις ἀποδεξαμένου γνώμην, ῶς περιείη ὁ Κύρου Σμέρδις 75 καὶ ἐξαρν σαμένου του φόνον αὐτου. Φαμένου-και ταυτα ἐτοίμου εἶναι ποιέειν του Πρηξάσπεω συγκαλε- σαντες Πέρσας οἱ μάγοι ἀνεβίβασαν αυτὸν ἐπὶ πύργοι και ἀγορεύειν ἐκέλευον Ο μέντοι των ἐκεῖνοι προεδέοντο αυτυο, τούτων μὲν ἐκ- ἐπελήθετο, ἀρξάμενος
254쪽
LIB. III. CAP. ZA- Π.2 ,3 ἀπ' Ἀχαιμδε εος ἐγενεηλόγησε την πατοι ην την λύ- ρου, μετὰ Ο4 ώς-τοὐτον κατεβη, τελευτέων ἐλεγε ινσα ἀγαθὰ Κίρος Πε σας πεποιήκοι, διε/ξελθὼν ταυταεξεφαινε την ἀληθειαν, φάμενος πρότερον αεν κ9υκτειν' ου γάρ οἱ εἰναι ἀσφαλες λέγειν τα γενόμενα; εντῶ παθεόντι ἀναγκαίην μιν καταλαμβάνειν φαινειμ καὶ δη ἔλεγε. τον μὲν Κυρου Σμέρδιν ῶς αυτεῖς υποκαμβυσεω αν&γκαζόμενος ἀποκτείνειε. τους μάγους δὲ βασιλευειν. Πί σισι δὲ πολλὰ ἐπαρζσάμενος, ει μqἀνακτησαίατο ὐπίσω την αρχην καὶ τοὐς μάγους τισαίατο, ἀπηκε έωυτον ἐπὶ κεφαλην φέρεοθαι ἀπεὶ τοὐ πύργου κάτω. Πρηξάσπης μέν νυν ἐων τον πάντα χρόνον ἀνὴρ δόκιμος ουτω ἐτελευτησε. Οἱ οδ δη επτὰ τῶν Περσεων ῶς ἐβουλευσα 'ο αυ- 76τίκα επιχειρέειν τοῖσι μάγοισι καὶ μ' υπερβάλλεσθαι, ηισαν ευξάμενοι τοῖσι θεοῖσι, τῶν περι Προξασπεα π0q- χθέντων εἰδότες ουδέν. εν τε δη τ9 ὁδῶ με ἄρ στείχοντες εγίνοντο καὶ τὰ περι Πρηξάσπεα γεγονότα ἐπυνθάνοντο. ἐνθαsτα ἐκστάντες τῆς οδοί εδίδοσαν αυτις σφίσι λόγους, οἱ μὲν ἀμφὶ τον υτάνον πάγχυ κελευοντες υπερβάλλεσθαι μηδὲ οἰδεόντων τῶν ποηγμάτων ἐπtri ''εσθαt, οἱ δὲ ἀμφὶ τον Θαρεῖον αὐτίκα τε ἰέναι και τὰ δεδογμένα ποιέειν μηδὲ υπερβάλλεσθαι. ωθιζομένων δ' αυτῶν ἐφάνη ἰρήκων επτὰ ζευγεα δυο αἰγυπιῶν ζευγεα διώκοντα και τίλλοντά τε καὶ ἀμυσσοντα ' ἰδόντες δε ταὐταοἱ επτὰ την τε Ααρείου πάντες αἴνεον γνώμVν και ἐπειτεν ῆισαν ἐπὶ τὰ βασιλήια τεθαρσοκότες τοῖσι ἄρνισι.επιστῶσι δὲ ἐπὶ τὰς πυλας ἐγίνετο οἷόν τι Ααρείω ῆ 7γγνώμη ἔφερε ' καταιδεόμενοι γὰρ οἱ φυλακοι ἄνδρας
τες ἐξ αυτῶν εσεσθαι, παρίεσαν θείρ πομπῆ χ9εομένους, ουδ' ἐπειρώτα ουδείς. ἐπείτε δὲ καὶ παρῆλθον
255쪽
ες την αυλην, ενέκυρσαν τοῖσι τὰς αγγελίας ἔσφέρουσιευνουχοισι, οῖ σφεας ιστόρεον ὁ τι ἐθέλοντες ηκοιεν καὶ αμα ἱστορεοντες τουτους τοῖσι πυλουροῖσι ηπείλεον ὁτι σφεας παρῆκαν, ἶσχον τε βουλομένους τοὐς επτὰ ες το πρόσω παριεναι. οἱ δὲ διακελευσάμενοι καὶ σπασάμενοι τα εγχειρίδια τούτους μὲν τους ἐζσχοντας αυτos ταυτη συγκεντέουσι, αυτοὶ δὲ ηισαν δρόμω ες τον ἀν-78 δρεῶνα. Οι δε μάγοι ἔτυχον ἀμφότεροι τηνικαῶτα ἐόντες τε ἔσω και τα απὸ Πρηξάσπεος γενόμενα εν βουλρ ἔχοντες. επεὶ ων εἰδον τοὐς ευνούχους τεθορυβημένους
τε καὶ βοεὐντας, ἀνά τε ἔδραμον πάλιν ἀμφότεροι, καὶώς ἔμαθον το ποιεύμενον, προς ἀλκην ἐτράποντο. ὁμεν δη αυτῶν φθάνει τὰ τόξα κατελόμενος, ὁ δὲ προς την αἰχμην ἐτράπετο. ἐνθαλα δε συνεμισγον αλληλοισι.τῶ μὲν δη τὰ τόξα ἀναλαβόντι αυτῶν ἐόντων τε ἀγχos τῶν πολεμίων καὶ προσκειμένων ην χρηστὰ οὐδεν, ὁ δ'ετερος τη αἰχμy ημύνετο, καὶ τομο μεν υσπαθίνην παίει ἐς τον μηρὸν , τομο δ Ἀταφέρνεα ἐς τον οφθαλμόν ' καὶ ἐστερηθη μεν τοs οφθαλμοs ἐκ τοὐ τρώματος ὁ γνταφερνης, ου μέντοι ἀπέθανέ γε. τῶν μὲν δη μάγων γύτερος τρωματίζει τούτους, ὁ δὲ ετερος, ἐπείτε οἱ τατόξα οὐδεν χρηστὰ εγίνετο, ην γὰρ δη θάλαμος εσέχωνες τον ἀνδρεῶναι ἐς τομον καταφεύγει, ἐθέλων α os προσθεῖναι τὰς θύρας. καί οἱ συνεσπίπτουσι τῶν επτὰ
δύο, Θαρεῖός τε καὶ Γωβρύης' συμπλακεντος δὲ Γωβρύεω τῶ μάγω ὁ Βαρεῖος ἐπεστεὼς ηπόρεε οἷα ἐν σκότες, πρ0μηθεόμενος μη πληξη τον Γωβρύην. ὁρεων δεμιν αργὸν επεστεῶτα ὁ Γωβρύης εἴρετο ο τι ου χρῆται τῆ χειρί ὁ δὲ εἶπε Προμηθεόμενος σέο, μη πλήξω Γωβρύης δὲ ἀμείβετο nθεε τὸ ξίφος καὶ δι' ἀμφοτέ-9ων. Ααρεῖος πειθόμενος ὐσέ τε τὸ ἐγχειρίδιον και79 ετυχέ κως τοὐ μάγου. υποκτείναντες δὲ τους μάγους
256쪽
και ἀποταμόντες αυτῶν τὰς κεφαλὰς τοὐς μὲν τρωμα- τως εωυτῶν αυτου λείπουσι καὶ ἀδυνασίης εῖνεκεν κάὶ φυλακῆς τῆς ἀκροπόλιος, οἱ δε πέντε αυτῶν ἔχοντες τῶν
μάγων τὰς κεφαλὰς ἔθεον ἔξω, βοὴ τε καὶ πατάγω χρεμμενοι, καὶ Πέρσας τοὐς ἄλλους ἐπεκαλέοντο ἐξηγεόμενοι τε το πρῆγμα καὶ δεικνυοντες τὰς κεφαλάς. καὶ ἀμα εκτεινον πάντα τινὰ τῶν μάγων τον ἐν ποσὶ γιν μενον. οἱ δὲ Περσαι μαθόντες το τε γεγονὸς ἐκ τῶν ἐατὰ καὶ τῶν μάγων τὴν ἀπάτην, ἐδικαιουυν καὶ αυτοὶ ετερα τοιαίτα ποιέειν, σπασάμενοι δε τὰ ἐγχειρίδιαεκτεινον ο κου τινὰ μάγον ευρισκοπι εἰ δὲ μὴ νῶξ μελ- θοῶσα ἔσχε, ἔλιπον αν οὐδένα μάγον. ταυτην τὴν ἡμμoην θεραπευουσι Πέρσαι κοινῆ μάλιστα τῶν ὴμερεων,
και ἐν αυτῆ ὁρτὴν μεγάλην ανάγουσι, ῆ κέκληται υπὸ Περσέων μαγοφόνια, ἐν τῆ μάγον οὐδένα ἐξεστι φανῆναι ἐς τὸ φως, αλλὰ κατ' ολους ἐωυτοὐς οἱ μάγοι ἔχουσι τὴν νιφέρον ταύPην. ειτε οε κατέστη ὁ θόρυβος καὶ εντὸς πέντε ἡμε- 800εων εγενετο, ἐβουλεύοντο οἱ ἐπαναστάντες τοῖσι μάγοισι περὶ τῶν πθηγμάτων πάντων, καὶ ἐλέχθησαν λόγοιαπιστοι μεν ἐνιοισι Ελληνων, ελεχθησαν δ' ων. 'οτάνης
μεν ἐκέλευε ἐς μέσον Πωσρσι καταθεῖναι τὰ πρήγματα, λέγων τάδε 'μώὶ δοκέει, ἔνα μὲν ἡμέων μου ναρχον μηκέτι γενέσθαι' οὐτε γὰρ ἡδυ οὐτε ἀγαθόν. εχετε μεν γὰρ τὴν Καμβύσεω υβριν ἐπ' οσον ἐξῆλθε, μετεσχήκατε δε καὶ τῆς του μάγου υβριος. κῶς δ' αν εἴη χρῆμα κατηρτυμον μουναρχίη , τῆ ἔξεστι ἀνευθυνωποιεειν τα βουλεται; και γὰρ ἀν τον ἄριστον ἀνδρῶν πάντων στάντα ἐς ταυτην τῆν αρχὴν ἐκτὸς τῶν ἐωθότων νοηματων στήσειε. ἐγγίνεται μὲν γάρ οἱ υβρις υπὸ τῶν παρεοντων αγαθῶν, φθόνος δὲ ἀρτῆθεν ἐμφυεται ἀνθρωπω. δυο δ' ἔχων ταυτα ἔχει πῆσαν κακότητα ' τὰ μεν
257쪽
φ νω. καίτοι ανδρα γε τύραννον αφθυνον εδει εἶναι,
εχοντά γε πάντα τὰ ἀγαθά' το δ' υπεναντίον τούτου ἐς
τους πολιήτας πεφυκε ' φθυνέει γὰρ τοῖσι ἀρίστοισι περιεουσί τε και ζώουσι, χαιρει δε τοῖσι κακίστοισι των ἀστῶν,
διαβολὰς δὲ ρῆστοε ἐνδέκεσθαι. ἀναρμοστότατον δὲ πάντων ' ην τε γὰρ αυτον μετρίως θωμάζllς, ἄχθεται οτι Ουκάρτα θεραπεύεται, ῆν τε θεραπεύηὶ τις κάρτα, ἄχθεται ἄτε θωπί. τὰ δε δη μέγιστα ερχομαι ερέων νομαιά τε κινεῖ πάτρια καὶ βιὰται γυναῖκας κτείνει τε ἀκρίτους. πλη- θος οε ἄρχον πρῶτα μεν οὐνομα πάντων κάλλιστον εχει, ἰσονομίην δεύτερα δε τούτων των ὁ μούναρχος ποιέει
οὐδέw πάλω μὲν ἀρχὰς ἄρχει, υπεύθυνον Οε ἀρχην
ἐχει. βουλεύματα δὲ πάντα ες το κοινὸν αναφέρει. τίθεμαι ων γνώμην μετέντας ημίας μουναρχίην τὸ πληθος ἀέξειν ' ἐν γὰρ τω πολλῶ ἔνι τὰ πάντα. υτάνης μὲν δὴ 8 ταὐτον τον γνώμην εσέφερε, Μεγάβυζος δὲ ολιγαρχίρ ἐκέλευε ἐπιτράπειν, λέγων τάδε Tὰ μὲν υτάνης εἶπε τυραννίδα παύων, λελέχθω καμοὶ ταυτα, τὰ δ' ἐς τὸ πλῆ4 'iiς ἄνωγε φέρειν τὸ κράτος, γνώμης τῆς ἀρίστης ῆμάρτζκε. ομίλου γὰρ ἀχρηίου οὐδέν ἐστι ἀσυνετώτερον οὐ/ε ὐβριστότερον. καίτοι τυράννοχ sβριν φεύγοντας ἄγδοας ἐς δήμου ἀκολάστου ἴβριν πεσεῖν ἐστὶ Οὐδαμῶς ἀνασχετόπι ὁ μεν γὰρ εἴ τι ποιέει, γινώσκων ποιέει τῶ δὲ οὐδὲ γινώσκεra/ ἔνι ' κῶς γὰο ῖν γινώσκοιος οὐτ' ἐδιδάχθη ἀτε οἶδε καλὸν ούδὲν οἰκήιον, ὼθίει τε ἐμπεσὼν τὰ πρήγματα ἄνευ νόου, χειμάρρω ποταμω λελος; δήμωμέν νυν, οῖ Πέρσkσι κακὸν νοευσι, ουτοι χοάσθων. ημεῖς δὲ ἀνδρῶν τῶν ἀρίστων ἐπιλέξαν- τες ὁμιλχν τούτοισι περιθέωμεν τῖ κράτος ἐν γὰρ δὴ τουτοισι και αὐτοὶ ἐνεσόμεθα, ἀρίστων δὲ ἀνδρῶν οἰκὸς ἄνιστα βουλεύματα γίνεσθαι. Μεγάβυζος μὲν δὴ ταύτηi
258쪽
γνωμην ἐσεφερε, τριτος δε Θαρειος απεδείκνυτο γνώμην,
λόγων - Ἐμοὶ δὲ τὰ μεν εἶπε Μεγάβυζος ἐς τὰ πλῆθος 81εχοντα δοκεει ὀρθῶς λέξαι, τὰ δ' ες ὐλιγαρχίην ουκορθῶς. τριῶν γὰρ προκειμένων, και πάντων των λέγω ἀρίστων ἐόντων, δήμου τε ἀριστου καὶ ολιγαρχίης καιμουνάρχου, πολλω τουτο προέχειν λέγω. ἀνδρος γὰρ ενος του ἀρίστου ουδὲν ἄμεινον ἄν φανείη γνώμοῦ γὰρ τοιαυτηρ χρεόμενος ἐπιτροπευοι ἀν ἀμωμήτως του πλή- θεος, σιγωτό τε ἀν βουλευματα επὶ δυσμενέας ἄνδρας
Ουτω μάλιστα. εν δε ολιγαρχίη πολλοῖσι αρετην ἐπασκέουσι ες το κοινον ἔχθεα ἴδια ἰσχυρὰ φH.έει ἐγγίνεσθαι ' αυτὸς γὰρ εκαστος βουλομενος κορυφαῖος εἶναι γνώμισί τε νικῆν ες ἔχθεα μεγάλα ἀλλήλοισι ὀπικνέονται, εκ τῶν στάσιες ἐγγίνονται, εκ δὲ τῶν στασίων φόνος, σκ δὲ του φόνου ἀπέβη ἐς μουναρχίην, και εν τουτωδιέδεξε ὁσω ἐστὶ τουτο ἄριστον. δήμου τε αυ ἄρχοντος ἀδυνατα μὴ ου κακότητα ἐγγίνεσθαι ' κακότητος τοίνυνεγγινομένης ἐς τὰ κοινὰ εχθεα μὲν ουκ ἐγγίνεται τοῖσι κακοῖσι, φιλίαι δὲ ἰσχυραί' οἱ γὰρ κακουντες τὰ κοινὰ συγκυψαντες ποιευσι. τουτο δε τοιουτο γίνεται ἐς ὁ ἀνπροστάς τις του δήμου τοὐς τοιουτους παυσρ' ἐκ δὲαυτῶν θωμάζεται Ουτος δη υπὸ του δήμου, θωμαζόμενος δὲ ἀν' ων ἐφάνη μουναρχος ἐών καὶ ἐν τουτωδηλοζ καὶ ουτος, ῶς ἡ μουναρχίη κράτιστον. ἐνὶ δε μεῖπάντα συλλαβόντα ειπεῖν, κόθεν ημῖν ἡ ἐλευθερίη ἐγένετο, και τευ δόντος; κότερα παρὰ δήμου ῆ ὀλιγαρχί ςῆ μουνάρχου; εχω τοίνυν γνώμην ημίας ἐλευθερωθέντας διὰ ἔνα ἄνδρα τὰ τοιουτο περιστέλλειν, χωρίς τε τουτου πατρίους νόμους μη λυειν ἔχοντας ευ ου γὰρ
Γνῶμαι μεν δη τρεῖς αυται προεκέατο, οἱ δε τέ- 83οερες τῶν επτὰ ἀνδρῶν προσέθεντο ταυτρ. ῶς δε D
259쪽
HERODOTI σώθη τῆ γνώμη ο υτάνης Περσηντι ἰσονομίην σπευδων ποιῆσαι, nεξε μεσον αὐτοῖσι τάδε ' ' νδρες στασιῶ- ται, δηλα γὰρ δη, οτι δεῖ ενα γέ τινα ημεων βασιλέα γενέσθαι, ητοι κληρω γε λαχόντα, η ἐπιτρεψάντων Περσέων πληθεῖ τον ἀν ἐκεῖνο ἔληται, η ἄλλy τινὶ μηχανn' ἐγω μέν νυν υμω ουκ εναγωνιευμαι ' Oυτε γὰPἄρχειν ουτε ἄρχεσθαι ἐθέλω ' ἐπὶ τουτω δὲ υπεξίσταμαι τῆς αρχῆς, ἐπ' ψ τε υπ' ουδενὸς υμέων ἄρξομαι, ουτεαυτὸς ἐγώ ουτε οἱ απ' ἐμεs αἰεὶ γινόμενοι. Tουτου εἴπαντος ταυτα ῶς συνεχώρεον οἱκἐπὶ τουτοισι, ουτος μεν δή σφι ουκ ἐνηγωνίζετο, ἀλλ' ἐκ του μέσου καθῆστο. καὶ νsν αυτη ἡ οἰκίη διατελέει μουνη ἐλευθερη ἐοὐσα Περσέων, καὶ ἄρχεται τοσαμα οσα αυτὴ ἐθελει, 84 νόμους ουκ υπερβαίνουσα τους Περσεων. οἱ δὲ λοιποὶ των έπτὰ ἐβουλευοντο, ώς βασιλέα δικαιότατα στήσονται. καί σφι Μοξε υτάνη μεν καὶ τοῖσι απὸ υτάνεω
αἰεὶ γινομενοισι, ἐν ἐς ἄλλον τινὰ των ἐπτὰ ἔλθη ἡ βασιληίη, εξαίρετα δίδοσθαι ἐσθητά τε Μηδικὴν ἔτεος
ἐκάστου καὶ την πῆσαν δωρ ν,ῆ γίνεται ἐν Πέρσησι τιμιωτατη. τουδε δε εῖνεκεν ἐβουλευσαντό οἱ δίδοσθαι ταυτα, οτι εβούλευσέ τε πρῶτος τὸ πρῆγμα καὶ συν στησε αυτούς. ταυτα μὲν δὴ υτάνη ἐξαίρετα, τάδε δὲ ἐστὀ κοινὸν ἐβουλευσαν, παριέναι ἐς τα βασιληια πάντα
τὸν βουλόμενον των ἱπτὰ ἄνευ ἐσαγγελέος, ἐν μὴ τυγχάνη ευδων μετὰ γυναικὸς βασιλευς, γαμέειν δὲ μὴ
ἐξεῖναι ἄλλοθεν τῶ βασιλέr ὴ ἐκ των συνεπαναστάντων. περὶ δὲ τῆς βασιληίης ἐβουλευσαντο τοιόνδε μευῶν ὁ λαος ἡλίου ἐπανατέλλοντος πρῶτος φθέγξηῖται ἐν τῶ προαστείω αυτῶν ἐπιβεβηκότων, τουτον ἔχειν τὴν βασιληίην.85 . ρείω δὲ ἡν ἱπποκόμος ἀνὴρ σοφὸς, τῶ ουνομα ἐν Οἰβάρης πρὰς τομον τὸν ἄνδρα, ἐπείτε διελύθησαν,
260쪽
sλεξε Λαρεῖος τάδε οῖβαρες, ἡμῖν δέδοκται περὶ τῆς βασιληίης ποιεειν κατὰ τάδε, ὁτευ ἄν ὁ ῖππος πρῶτος φθέγξηται ἄμα τῶ ἡλίω ἀνιόντι αυτῶν ἐπαναβεβηκό- των , το τον εχειν την βασιληίην. νυν ἀν εἴ τινα ἔχεις σοφίην, μηχανέο, ώς ἀν ημεῖς σχῶμεν τοίτο το γέρας
καὶ μη ἄλλος τις. Ἀμείβεται Οἰβάρης τοισίδε ει μὲν
δη , ω δεσποτα, εν τουτω τοί ἐστι η βασιλεα εἶναι η μὴ, θάρσεε τουτου εῖνεκεν καὶ θυμον ἔχε ἀγαθον ώς βασι- λεὼς οὐδεὶς ἄλλος προ σευ ἔσται τοιαυτα ἔχω φάρμακα. λθει χαρεῖος ' ει τοίνυν τι τοιουτο ἔχεις σόφισμα, ῶρη μηχανῆσθαι καὶ μὴ ἀναβάλλεσθαι, ώς τῆς ἐπιουσης ἡμερης ὁ αγὼν ἡμῖν εστί. 'Aκουσας ταυτα ὁ
Οἰβάρης ποιέει τοιόνδε - ἐγίνετο ἡ νυξ, τῶν θηλέων ἶππων μιαν, την ὁ Θαρείου Ἀπος εμεργε μάλιστα, ταυτην ἀγαγὼν ἐς τὰ προάστειον κατέδησε καὶ επήγαγετον Θαρείου ιππον, καὶ τὰ μεν πολλὰ περιῆγε ἀγχου τῆ Ἀπω, ἐγχρίμπτων τῆ θηλεn, τελος δε επῆκε οχείσαιτον Ἀπον. ἡμερη δε διαφωσκουση οἱ ἔξ, κατα86
συνεθηκαὶπο, παρῆσαν επὶ τῶν Ἀπων ' διεξελαυνόντων
δὲ κατὰ το προάστειον, ώς κατὰ τοsτο το χωρίον εγίνοντο, ἶνα τῆς παροιχομενης νυκτὸς κατεδέδετο ἡ θήλεα λπος, ευθαῶτα ὁ Ααρείου Ἀπος προσδραμὼν εχρεμετισε ' ἄμαδε τῶ Ἀπω τosτο ποιήσαντι ἀστραπὴ εξ αἰθρίης -καὶ βροντὴ εγένετο, επιγενόμενα δε ταῶτα τῶ Ααρείω ετελέωσέ μιν , ῶσπερ εκ συνθέτου τευ γενόμενα ' οἱ δεκαταθορόντες ἀπὸ τῶν ἴππων προσεκύνεον τον Λαρειον.
οἱ μεν δή φασι του Οἰβάρεα ταλα μηχανήσασθαι. 87 οἱ δε τοιάδε κώ γὰρ επ' ἀμφότερα λέγεται υπο Περσέων), ῶς τῆς Ἀπου ταύτης τῶν ἄρθρων επιφαυσας τῆ χειρὶ ποι αυτὴν κρυφας ἐν τῆσι ἀναξυρίσι ῶς δὲ αματῶ ἡλίω ἀνιόντι ἀπίεσθαι μέλλειν τους Ἀπους, τον, Οἰβάρεα τομον εξείραντα τὴν χεῖρα προς τοὐ Θαρείου