Herodoti Historiarum libri 9 curavit Henr. Rudolph Dietsch

41쪽

Κροίσου ἀπιστάναι. Ιωνες μέν νυν ουκ ἐπείθοντο, ΚΓρος δε ώς ἀπίκετο καἰ ἀντεστρατοπεδευσατο μοίσω, ἐνθαυτα εν-Πτερίη χωρη ἐπειρέοντο κατὰ το ἰσχυρον ἀλλήλων. μάχης δὲ καρτερῆς γενομένης καὶ πεσον-

των ἀμφοτέρων πολλῶν, τέλος ουδέτεροι νικησαντες διέστησαν νυκτος ἐπελθουσης. καὶ τὰ μεν στρατόπεδα

77 ἀμφότερα ουτω τηγωνίσατο. Κροῖσος δὲ μεμφθεὶς κατὰ το πλῆθος τὸ μυτου στράτευμα 'ην γάρ οἱ ὁ συμβαλῶν στρατὸς πολλὸν ἐλάσσων η ὁ Κύρου τομο μεμφθεὶς, ῶς τῆ υμεραδ οὐκ ἐπειρῆτο ἐπιὼν ὁ πιρος, ἀπηλαυνε ἐς τὰς Σάρδις, ἐν νόφ ἔχων παρακαλέσας

μὲν Αἰγυπτίους κατὰ το ὁρκιον ἐποιησατο γὰρ καὶ προς υμασιν βασιλεύοντα Αἰγυπτου συμμαχίην πρότερον ηπερ πρὸς Λακεδαιμονίους' μεταπεμψάμενος δὲ καὶ Βαβυλωνίους ' καὶ γὰρ πρὸς τούτους αὐτP ἐπεποίητο συμμαχίη, ἐτυράννευε δε των Βαβυλωνίων τον χρόνον τομον Λαβύνητος ' επαγγείλας δὲ καὶ Λακεδαιμονίοισι παρεῖναι ἐς χρόνον ρητον, ἁλίσας τε δη τούτους καὶ την εωυτοs συλλέξας στρατιην ἐνένωτο τον

χειμῶνα παρεὶς ἄμα τῶ ἔαρι στρατεύειν ἐπὶ τοῖς Πέρσας. καὶ ὁ μὲν ταῶτα φρονέων, - ἀπίκετο ἐς τὰς Σάρδις, ἔπεμπε κηρυκας κατὰ τὰς συμμαχίας προερέοντας ἐς πέμπτον μῆνα συλλέγεσθαι ἐς Σάρδις' τον δὲ παρεόντα καὶ μαχεσάμενον στρατὸν Πέρσym, ος ἡν αυτοὐξεινικὸς, πάντα απεὶς διεσκέδασε, οὐδαμὰ ἐλπίσας, μηκοτε ἄρα ἀγωνισάμενος οὐτω παραπλησίως υρος ἐλάσy78 ἐπὶ Σάρδις. Ἀμα ἐπιλεγομένω Κροίσω τὸ προάστειον παν ὀφίων ἐνεπλήσθη. φανέντων δὲ αυτῶν οἱ Ἀποι μετιέντες τὰς νομὰς νέμεσθαι, φοιτέοντες κατήσθι ν. ἰδόντι δε τομο μοίσω, ῶσπεο καὶ ἡν, ἔδοξε τέρας ει-

42쪽

ναι. αυτίκα δε ἔπεμπε θεοπρόπους ἐς τους ἐξηγητὰς τελμησσέων. ἀπικομενοισι τοῖσι θεοπρόποισι καὶ μαθοsσι προςΤελμησσέων,το ἐθέλει σημαίνειν το τέρας,

οὐκ ἐξεγένετο Κροίσω ἀπαγγεῖλαι ' πρὶν γὰρ η οπίσω σφέας ἀναπλῶσαι ἐς τὰς Σάρδις ηλω ὁ Κροῖσος. δελμησσεες μέντοι τάδε ἔγνωσαν, στρατὸν ἀλλόθροον προ- δόκιμον εἶναι Κροίσφ ἐπὶ την χώρην, ἀπικόμενον δετομον καταστρέφεσθαι τους ἐπιχωρίους, λέγοντες μιν εἶναι γης παῖδα, Ἀπον πολέμιόν τε καὶ ἐπήλυδα. Τελμησσέες μέν νυν ταυτα υπεκρίναντο ΚροίσP η ηλωκότι, ουδέν κω εἰδότες των ην περὶ Σάρδις τε καὶ

αυτον Κροῖσον.

Esρος δε α-ίκα ἀπελαυνοντος Κροίσου μετὰ την 79 μάχην την γενομενην ἐν τῆ Πτερ4, μαθὼν, ώς ἀπελάσας μέλλοι Κροῖσος διασκεδαν τον στρατῖν, βουλευόμενος ευρισκε πρῆγμά οι εἶναι ἐλαύνειν ώς δυναιτο τάχιστα επὶ τὰς Σάρδις, πρὶν η τὸ δεύτερον ἀλισθηναιτων Λυδῶν την δυναμιν. ώς δέ οἱ ταύτα εδοξε, καὶ ἐποίεε κατὰ τάχος ' ἐλάσας γὰρ τον στρατον ἐς την Λυδίην αυτὸς ἄγγελος Κροίσω ἐληλυθεε. ἐνθαυτα Κρομύος ἐς ἀπορίην πολλην ἀπιγμένος, ῶς οι παρὰ δόξανεσχε τὰ πρηγματα η ώς αυτὸς κατεδόκεε, δμως τους Ανδους ἐξῆγε ἐς μάχην. ην δὲ τομον τον χρόνον ἔθνος ουδεν ἐν τη 'AMy ουτε ἀνδρηιώτερον ουτε ἀλκιμώτερον τοs Λυδίου. η δὲ μάχη σφέων ην απ ῖππων, δούρατά τε ἐφόρεον μεγάλα, καὶ αυτοὶ ησαν ἱππευεσθαι αγαθοί. G τὸ πεδίον δὲ συνελθόντων τούτο, τὰ πρὸ τοs ἄστεός μἐστι τοὐ Σαρδιηνos, ἐὸν μέγα τε και ψιλόν ' διὰ δὲ αὐ-τοs ποταμοὶ ἐέοντες καὶ ἄλλοι κHYλλος συρρηγνωι ἐς τὸν μέγιστον, καλεόμενον δὲ Ἐρμον, δς ἐξ Ουρεος 90s μητρὸς Θινδυμηρος ἐέων ἐκδιδοῖ ἐς θάλασσαν κατὰ Φώκαιαν πόλιν έμαῶτα ὀ Rsρος ώς εἶδε τους

43쪽

Aυδους ἐς μάχην τασσομένους, καταρρωδησας την &πον, ἐποίησε Ἀρπάγου υποθεμένου ἀνδρος Μήδου τοιόνδε ' οσαιτ- στρατω τψ εωυτ- ελοντο σιτοφόροι τε καὶ σκευοφόροι καμηλοι, ταυτας πάσας ἁλίσας και ἀπελὼν τὰ ἄχθεα ἄνδρας ἐπ αυτὰς ἀνέβησε ἱππάδα στολην ἐσταλμενους, σκευάσας δε αυτους προσεταξε τῆς αλλης στρατιῆς προαναι προς την Κροίσου Ἀπον, τῆ δὲ κα- μῆλφ επεσθαι τον πεζὸν στρατὀν ἐκέλευε, ὀπισθε δε του πεζου επέταξε πην πῆσαν Ἀπον. ἀς δε οἱ πάντες διετετάχατο, παραίνεσε των μὲν αλλων Λυδῶν μὴ φει δομένους κτείνειν πάντα τὸν ἐμποδων γινόμενον,

Κροῖσον δὲ αυτὸν μὴ κτείνειν, μηδὲ ἐν συλλαμβανόμεθνος ἀμυνοται. ταλα μὲν παραίνεσε, τὰς δὲ καμηλους εταξε ἀντία τῆς Ἀπου τῶνδε εῖνεκεν ' καμηλον Ἀπος φοβέεται, καὶ ουκ ανέχεται Ουτε την ἰδέην αυτῆς ὁρίων Ουτε την ὀδμὴν ὀσφραινόμενος. αυτου δὴ ων τούτουεῖνεκεν ἐσεσόφιστο, ἶνα τῶ μοίσφ ἄχρηστον ὐ τὰ ἱππικὸν, τῶ δή τι καὶ ἐπεῖχε ἐλλάμψεσθαι ὁ Λυδός. ῶς

δε καὶ συροισαν ἐς την μάχην, ἐνθαυτα ῶς οσφραντ0 τάχιστα των καμηλων οἱ Ἀποι καὶ εἶδον αυτὰς, ὀπίσω

ἀνέστρεφον, διέφθαρτό τε τω μοί- ἡ ἐλπίς. ου μεν- τοι οῖ γε Λυδοὶ τὸ ἐνθευτεν δειλοὶ ῆσαν, ἀλλ' ώς ἐμαθον τὸ γινόμενον, αποθορόντες απὸ των Ἀπων πεζοὶ τοῖσι Πέρσησι συνέβαλον. χρόνω δε πεσόντων ἀμφοτέρων πολλῶν ἐτράποντο οἱ Λυδοὶ, κατειληθέντες ἐς τὀ τεῖχος ἐπολιορκέοντο υπὸ τῶν Περσέων.εi Tοῖσι μὲν δὴ κατεστήκεε πολιορκίη, Κροῖσος δὲ δοκέων οἱ χρόνον ἐπι μακρὰν εσεσθαι την πολιορκίην ἔπεμπε ἐκ του τείχεος ἄλλους ἀγγέλους ἐς τὰς συμμαχίας. οἱ μὲν γὰρ πρότερον διεπέμποντο ἐς πέμπτον μῆνα προερέοντες συλλέγεσθαι ἐς Σάρδις, τουτους δὲ ἐξέπεμπε την ταχίστην δέεσθαι βωθέειν ώς πολιοoκεο-

44쪽

μένου Κροίσου. Ἐς τε δη ῶν τατ αλλας ἔπεμπε συμ- Mμαχίας καὶ δη και ἐς Λακεδαίμονα. τοῖσι και αὐτοῖσι

πεπτώκεε ἔρις λυσα προς ' γείους περι χώρου καλεομένου Θυρέης. τας γὰρ Θυρέας ταυτας λυσας τῆς Ἀργολίδος μοίρης ἀποταμόμενοι ἔσχον οι Λακεδαιμόνιοι.

ήν-και ἡ μέχρι Μαλεῶν ἡ προς εσπέρην Ἀργείων,ῆ τε ἐν τῆ ἡπείρω χώρη και ἡ Κυθηρίη νῆσος και αἱ

λοιπαὶ των νήσων. βωθησάντων δε Ἀργείων τῆ σφετέρη ἀποταμνομένη , ἐνθαυτα συνέβησαν ἐς λόγους συνελθόντες, ἄστε τριηκοσίους εκατέρων μαχέσασθαι, ὁκότεροι δ' αν περιγένωνται, τουτων εἶναι τον χῶρον, τὰ δε πλῆθος τοῖ στρατου ἀπαλλάσσεσθαι εκάτερον ἐς τηνεωυτου μηδε παραμένειν ἀγωνιζομένων, τῶνδε εῖνεκεν, i να μη παρεόντων των στρατοπέδων ὁρέοντες οἱ ετεροι εσσουμένους τους σφετέρους ἐπαμυνοιεν. συνθεμενοι ταυτα ἀπαλλάσσοντο, λογάδες-εκατέρων υπολειφθέντες συνέβαλον. μαχομένων δέ σφεων καὶ γινομμων ἰσοπαλέων υπελείποντο, ἀνδρῶν ἐξακοσίων τρεις, Ἀργείων μὲν Ἀλκήνωo τε και μόμιος, Λακεδαιμονίων δὲ 'Oθρυάδης' υπελείφθησαν Ουτοι νυκτος ἐπελθουσης. οἱ μὲν δη δυο των ωργείων ως νενικηκότες εθεον ἐς τὸ υργος, ὁ δὲ των -κεδαιμονίων υθρυάδης σκυλευσας τοὐς Ἀργείων νεκροὐς καὶ προσφορήσας τὰ οπλα προς τὸ εωυτου στρατόπεδον ἐν τῆ τάξι ειχεεωυτόν. ἡμέρη δὲ 6ευτέρη παρῆσάν πυνθανόμενοι ἀμφότεροι. τέως μὲν δη αυτοὶ λάτεροι ἔφασαννικέειν, λέγοντες οἱ μν, ως εωυτῶν πλευνες περιγεγόνασι, οἱ δε τοὐς μεν αποφαίνοντες πεφευγότας, τὸν δὲ σφέτερον παραμείναντα καὶ σκυλεύσαντα τοὐς ἐκείνων νεκρούς. τέλος δὲ ἐκ τῆς ἔριδος συμπεσόντες ἐμάχοντο ' πεσόν των δὲ καὶ ἀμφοτέρων πολλῶν ἐνίκεον Λακεδαιμόνι--

45쪽

HERODOTI

'Aργεῖοι μεν νυν ἀπο τούτου του χρόνου κατακειράμενοι τὰς κεφαλὰς, πρότερον ἐπάναγκες κομέοντες, ἐποιήσαντο νόμον τε καὶ κατάρην μὴ πρότερον θρέψειν κόμην υργείων μηδενα, μηδὲ τὰς γυναῖκάς σφι χρυσοφορήσειν, πριν ἄν Θυρέας ἀνασώσωνται. Λακεδαιμόνιοι τα ἐναντία τουτων ἔθεντο νόμον ' οὐ γὰρ κομεοντες προ τούτου, ἀπὸ τούτου κομῶν. τον δὲ ενα λέγουσιτον περιλειφθέντα των τριηκοσίων, υθρυάδην, αἰσχυνόμενον ἀπονοστεειν ἐς μάρτην των οἱ συλλοχιτεων διεφθαρμένων, αυτου μιν ἐν νῆσι Θυρέρσι καταχρή-83 σασθαι εωυτόν. ιούτων δὲ τοῖσι Σπαρτιητησι ἐνεστεώτων πρηγμάτων ηκε ὁ Σαρδιηνος κῆρυξ, δεόμενος Κροίσω βωθέειν πολιορκεομένω. οἱ δὲ Ομως, ἐπείτε ἐπύθοντο του κήρυκος, Δρμέατο βωθεειν. καί σφι ηδη παρεσκευασμένοισι καὶ νεῶν ἐουσέων ἐτοίμων ηλθε ἄλλη ἀγγελίη, ως ηλώκοι τὸ τεῖχος τῶν Λυδῶν κώεχοιτο Κροῖσος ζωγρηθείς. ουτω δη ουτοι μὲν συμφο- ρην ποιησάμενοι μεγάλην ἐπέπαυντο. 84 Σάρδιες-ηλωσαν ωδε ' ἐπειδη τεσσερεσκαιδεκάτηεγένετο ημέρη πολιορκεομένP Κροίσω, Κῶρος τy στρα- τιρ τη εωυτου διαπέμψας ἱππέας προεῖπε τω πρωτω ἐπιβάντι του τείχεος δῶρα δώσειν. μετὰ δὲ τομο πειρησαμένης τῆς στρατιῆς, - ου προεχώρεε, ἐνθαὐτατῶν αλλων πεπαυμένων ἀνηρ Μάρδος ἐπειρῶτο προσβαίνων, τῶ ουνομα ἡν 'Tροιάδης, κατὰ τοsτο τῆς ἀκροπόλιος, τη ουδεὶς ἐτέτακτο φύλακος ' ου γὰρ ην δεινόν, κατὰ τοὐτο μὴ ἁλῶ κοτέ απότομός τε γάρ ἐστι

ταύτη ἡ ἀκρόπολις καὶ ἄμαχος τρ ουδὲ Μήλης ὁ πρότερον βασιλευς Σαρδιων μούνn ου περιήνεικε τον λέοντα , τόν οἱ ή παλλακὴ ἔτεκε, Τελμησέων δικασάντων,ώς περιενειχθέντος τοs λέοντος τὸ τεῖχος ἔσονται Σάρδιες ἀνάλωτοι. ὁ δὲ Μήλης κατὰ τὀ ἄλλο τεῖχος περι-

46쪽

ενείκας, τρ ην ἐπιμαχον τὸ χωρίον της ἀκροπόλιοςJ κατηλόγησε τουτο ώς ἐον αμαχόν τε καὶ ἀπότομον ' ἔστι δε πρὀς του 'ώλου τετραμμένον τῆς πόλιος. ὁ δη Οιάδης ουτος ὁ Μάρδος ἰδὼν τῆ προτεραίρ των τινα Λυδων κατὰ τουτο τῆς ἀκροπόλιος καταβάντα ἐπὶ κυ- νεην ανωθεν κατάκυλισθεῖσαν καὶ ἀνελόμενον ἐφράσθη καὶ ἐς θυμον ἐβάλετο. τότε δε δὴ αυτός τε ἀνεβεβήκεε καὶ κατ αυτὀν αλλοι Περσεων ἀνέβαινον ' προσβάντων δε συχνῶν ουτω δὴ Σάρδιές τε ἡλωκεσαν καὶ

παν το αστυ ἐπορθεετο. κατ αυτὸν δὲ Κροῖσον τάδε 85εγένετο. ῆν οἱ παῖς, του καὶ πρότερον ἐπεμνήσθην , ταμεν ἄλλα ἐπιεικὴς, ἄφωνος δέ. ἐν τῆ ῶν παρελθουσρευεστοῖ ὁ Κροῖσος τὰ παν ἐς αυτὸν ἐπεποιήκεε ἄλλα τε ἐπιφραζόμενος καὶ δὴ καὶ ἐς Θελφοὐς περὶ αυτου ἐπεπόμφεε χρησομένους. ἡ δε Πυθίη οἱ εἶπε τάδε ε Λυδε γενος , πολλῶν βασιλευ, μεγα νήπιε Κροῖσε, μὴ βουλευ πολυευκτον ἰὴν ἀμὰ δώματ ἀκουειν

Παιδός φθεγγομένου. τὸ δέ σοι πολυ λώιον ἀμφὶς Ἐμμεναι ' αυδήσει γὰρ εν ῆματι πρῶτον ἀνόλβω. ἀλισκομενου δε του τείχεος, φε γὰρ των τις Περσέωναλλογνωσας Κροῖσον ώς ἀποκτενεων, Κροῖσος μέν νυνόρεων ἐπιόντα υπὸ τῆς παρεουσης συμφορῆς παρημελήκεε, ουδέ τί οἱ διέφερε πληγέντι ἀποθανεῖν' ὁ δεπαῖς ουτος ὁ ἄφωνος ώς εἶδε ἐπιόντα τὸν Πέρσην, υπὸ δέους τε και κακου ἔρρηξε φωνὴν , εἶπε δέ' TZνθρωπε, μὴ κτεῖνε Κροῖσον. ουτος μεν δὴ τουτο πρῶτον ἐφθέγξατο, μετὰ δὲ τουτο ἐδη ἐφώνεε τὸν πάντα χρόνον τῆς ζόης. οἱ δε Πέρσαι τάς τε δὴ Σάρδις ἔσχον και αυτὸν γ

Κροῖσον ἐζώγρησαν, ἄρξαντα ἔτεα τεσσερεσκαίδεκα καὶ τεσσερεσκαίδεκα ημέρας πολιορκηθέντα, κατὰ τὼ χρη οτήριόν τε καταπαυσαντα τὴν μυτου μεγάλην αρχή

47쪽

HEROD 0TI λαβόντες αυτὀν οἱ Πέρσαι ηγαγον παρὰ Κυρον. ὁ δὲ συννησας πυρὴν μεγάλην ἀνεβίβασε ἐπ αυτην τον Κροῖσόν τε ἐν πέδηρσι δεδεμένον καὶ δὶς επτὰ Λυδῶν παρ αυτὸν παῖδας, ἐν νόω ἔχων εἴτε δη ἀκροθίνια

ταυτα καταγιεῖν θεῶν μερο δ', εἴτε καὶ ευχην ἐπιτελέσαι ἐθέλων, εἴτε καὶ πυθόμενος τὸν Κροῖσον εἶναι θεωσεβέα, τosδε εῖνεκεν ἀνεβίβασε ἐπὶ την πυρην, βουλόμενος εἰδέναι, εἴ τίς μιν δαιμόνων ἐύσεται του μη ζώοντα κατακαυθηναι. τον μὲν δη ποιέειν ταυτα, τῶ

Κροίσφ ἐστεῶτι ἐπὶ τῆς πυρῆς ἐσελθεῖν, καίπερ ἐν κακῶἐόντι τοσούτφ, τό του Σόλαγωος, ως οἱ ει η συν θεω εἰρημένον, τὸ μηδένα ειναι τῶν ζωόντων ὁλβιον. ως δὲ ἄρα μιν προσστῆναι τουτο, ἀνενεικάμενόν τε καὶ ἀνα- στενάξαντα ἐκ πολλῆς ἡσυχίης ἐς τρις ουνομάσαι Σμλωνα. καὶ τον Λυρον ἀκουσαντα κελευσαι τους εὐμθ

νέας ἐπείρεσθαι τόν Κροῖσον, τίνα τοὐτον ἐπικαλέοιτο, καὶ τους προσελθόντας ἐπειρωτῶν. Κροῖσον δὲ τέως μὲν σιγην εχειν εἰρωτεόμενον, μετὰ δὲ, ἡναγκάζετο, εἰπεῖν Tὀν ἀν ἐγὼ πῆσι τυράννοισι προετίμησα μεγάθλων χρημάτων ἐς λόγους ἐλθεῖν. γὸς δέ σφι ἄσημα ἔφραζε, πάλιν ἐπειρώτεον τὰ λεγόμενα. λιπαρεόντων δὲ αυτῶν καὶ δελον παρεχόντων ἔλεγε δὴ ώς ῆλθε α χὴν ὁ Σόλων ἐὼν Αθηναῖος, καὶ θηησάμενος πάντα τὸν ἐω-os ὁλβον αποφλαυρίσειε ολ δὴ εἴπας, ως τε αειν πάντα ἀποβεβήκοι, τῆπερ ἐκεῖνος εἶπε, Ουδέν τι μῆλλον ἐς λυτὸν λέγων ῆ ἐς ἄπαν τὸ ἀνθρωπήιον καὶ

μάλιστα τοῖς παρὰ σφίσι αὐτοῖσι δοκέοντας ὀλβιονςi εἶναι. τὸν μὲν Κροῖσον ταυτα ἀπηγέεσθαι, τῆς δὲ πυρῆς ῆδη ἁμμένης καίεσθαι τὰ περιέσχατα. καὶ τον κυ- ρον ἀκούσαντα τῶν ἐρμηνέων τὰ εἶπε Κροῖσος, μετα- γνόντα τε καὶ ἐννώσαντα, ὁτι καὶ αυτὸς ἄνθρωπος ἐῶν ἄλλον ανθρωπον, γενόμονον εωυτos εὐδαιμονίς ο

48쪽

LIB. I. CAP. 86 -88. 47 ἐλάσσω, ζώοντα πυρὶ διδοίη, πρός τε τουτοισι δείσαντα την τίσιν καὶ ἐπιλεξάμενον , ῶς ουδεν εἴη των ἐν ἀνθρώποισι ἀσφαλέως ἔχον, κελευειν σβεννυναι την ταχίστην τὀ καιόμενον πυρ καὶ καταβιβάζειν Κροῖσόν τε και τους μετὰ Κροίσου. κάι τους πειρεομένους ου δ - νασθαι ἔτι του πυρος ἐπικρατῆσαι. Ἀθαυτα λέγεται 8υπο Λυδῶν μοῖσον μαθόντα την Κυρου μετάγνωσιν,ες ωρα πάντα μεν ἄνδρα σβεννυντα τὸ πυρ, δυναμενους δὲ Ουκετι καταλαβεῖν, ἐπιβώσασθαι τον 'Aπόλλωνα ἐπικαλεόμενον, εἴ τί οἱ κεχαρισμένον αυτου ἐδωρηθη, παραστῆναι καὶ ρυσασθαί μιν ἐκ του παρεόντος κακου. τον μεν δακρυοντα ἐπικαλέεσθαι τον θεὸν,

ἐκ δὲ αιθρίης τε καὶ νηνεμίης συνδραμεειν ἐξαπίνης

νεφεα κάὶ χειμῶνα τε καταρραγῆναι καὶ υσαι υδατι λαβροτάτω, κατασβεσθῆναί τε την πυρήν. ουτω δη μαθόντα του Κυρον, ῶς εἴη ὁ Κροῖσος καὶ θεοφιλης καιἀνηρ ἀγαθὸς, καταβιβάσαντα αυτον απὸ της πυρῆς ε ρεσθαι τάδε ' Κροῖσε, τίς σε ἀνθρώπων ἀνέγνωσε ἐπὶ γην την ἐμην στρατευσάμενον πολέμιον ἀντὶ φίλου ἐμοὶ καταστῆναι; 'Ο-εἶπε γδ βασιλευ, ἐγὼ ταυτα ἔπρηξατθ σῆ μὲν ευδαιμον4, τῆ ἐμεω-ου δὲ κακοδαιμονίη ' αἴτιος δὲ τούτων ἐγένετο ὁ Ἐλλήνων θεὸς ἐπαείρας ἐμεστρατευεσθαι. ουδεὶς γὰρ ουτω ανόητος ἐστι, ὀστις

πόλεμον πρὸ εἰρήνης αἴρέεται ἐν μὲν γὰρ τῆ οἱ παῖδες

τοὐς πατέρας θάπτουσι, δε θε τῶ οἱ πατέρες τοὐς παλδας. ἀλλὰ ταυτα δαίμοσί κι υ φίλον ἐν Ουτω γενέσθαι. V μὲν ταυτα ἔλεγε, πιρος αυτον λυσας κάτισέ τε μ

εγγῖς μυτου καὶ κάρτα ἐν α ολλὰ προμηθείη εἶχε, απεθώυμαζέ τε ὁρέων καὶ αυτὸς ιαὶ οἱ περὶ ἐκεῖνον ἐόντες πή-ες. ο δὲ συννοίη ἐχόμενος ρσυχος ἐν. μετὰ δὲ ἐπιστραφείς τε και ἰδόμενος τοὐς Πέρσας τὸ τῶν Λυδῶν

αστυ κεραῖζοντας εἶπε Ωβ σιλευ, κότερον λέγειν

49쪽

48Η E R 0 D O TIπρος σε τὰ νοεων τυγχήνω η σιγῆν εν τῶ παρεόντιχρη; Mρος δέ μιν θαρσέοντα ἐκέλευε λέγειν, ο τι βου- λοιτο. ὁ δε αὐτόι εἰρώτα λεγων ' Ουτος ὁ πολλὸς ομιλος τί ταεια σπουδο πολλὴ ἐργάζεται; U-εἶπε Πόλιν τε την σην διαρπάζει καὶ χρηματα τὰ σα διαφορέει. οῖσος δὲ ἀμείβετο ' Ουτε πόλιν την ἐμην ουτε χρηματα τὰ ἐμὰ διαρπάζει ' ουδὲν γὰρ ἐμοὶ ἔτι τούτων 89 μετα ' αλλὰ φέρουσί τε καὶ ἄγουσι τὰ σά. Κυρω ἐπιμελὲς ἐγένετο τὰ Κροῖσος εἰπε, μεταστησάμενος τους ἄλλους εῖρετο μογον, ο τι οἱ ἐνορωη ἐν τοῖσι ποιευμένοισι. ὁ δὲ εἶπε ' Ἐπείτε με θεοὶ ἔδωκαν δο λόν σοι, δικαιῶ, εἴ τι ενορέω πλέον, σημαίνειν σοι. Πέρσαι φύσιν ἐόντες ὐβρισταὶ εἰσὶ ἀχρηματοι ' ην ων συ τούτους περιίδης διαρπάσαντας καὶ κατασχόντας χρηματα μεγάλα, τάδε τοι ἐξ αυτῶν ἐπίδοξα γενέσθαι.

ος αν αυτῶν πλεῖστα κατάσχη, τοὐτον προσδέκεσθαί τοι ἐπαναστησόμενον. ν- ων ποίησον ωδε, εἴ τοι ἀρέσκει τὰ ἐγὼ λέγω. κάτισον τῶν δορυφόρων ἐπὶ πάσρσιτησι πύλησι φυλάκους, οῖ λεγόντων προς τοὐς ἐκφοροντας τὰ χρηματα ἀπαιρεόμενοι, ῶς σφεα ἀναγκαίως ἔχει δεκατευθηναι τῶ Θιί. καὶ σύ τέ σφι οὐκ ἀπεχθη- σεαι p ἀπαιρεόμενος τὰ χρηματα, καὶ ἐκεῖνοι συγ-90γνόντες ποιέειν σε δίκαια μόντες προησουσι. Wsτα ἀκούων ὁ ρος υπερηδετο, ῶς οἱ ἐδόκεε ευ ὐποτίθεσθαι - αἰνέσας δὲ πολλὰ καὶ ἐντειλάμενος τοῖσι δορυφόροισι τὰ Κροῖσος ὐπε κατο ἐπιτελέειν εἶπε προς Κροῖσον τάδε ' Κροῖσε, ἀνηρτημένου σεὐ ἀνδρος βατιλέος χρηστὰ ἔργα καὶ ἔπεα ποιέειν, αἰτέο δόσιν, ηντινα βούλεαί τοι γενέσθαι παραυτίκα. V δὲ εἶπε n δέσποτα, ἐάσας με χαριεῖ μάλιστα τον θεον τῶν Ἀλη- νων, τον ἐγὼ ἐτίμησα θεῶν μάλιστα, ἐπείρεσθαι, πέμψαντα τάσδε τὰς πέδας, εἰ ἐξαπατῶν τοὐς ευ ποιεsντας

50쪽

νωσς εστί κ. Κυρος δε είρετο, ὁ τι οἱ τουτο επηγμοεων παραιτέοιτο. Kροωος δέ οἱ ἐπαλιλλόγησε πῆσαν την μυτου διώνοιαν καὶ τῶν χρηστηρίων τὰς ὐποκρίσις, καὶ μάλιστα τα ἀναρήματα, καὶ ῶς ἐπαερθεὶς τῶ

αντηίω ἐστρατευσατο ἐπὶ Πέρσας. λεγων δὲ - ταυτα, κατέβαινε αυτις παραιτεόμενος πεῖναί οἱ τ' θ εῶ του τι- ονειδίσαι. K-ος δὲ γηλάσας εἶπε καὶ τουτουτευξεαι παρ' ἐμεs, Kροῖσε, καὶ αλλου παντὸς, τοs αν ἐκάστοτε- Ως ταυτα ηκουσε ὁ Κροχος, πεμπωντων Λυδων ἐς Θελφοὐς ἐνετελλετο τυθέντας τὰς πεδας ἐπὶ του νηου τον ουδὸν εἰρωτῆν, εἰ ου τι ἐπαισχυνεται τοῖσι μαντηιοισι επαείρας Κροῖσον στρατευεσθαι επὶ Πέρσας - καταπαυσοντα τὴν Κυρου δυναμιν, ἀπ' ης

οἱ ἀκροθίνια τοιαυτα γενέσθαι, δεικνυντας τας πέδας ταυτά τε ἐπειρωτῶν, καὶ εἰ ἀχαρίστοισι νόμος εἶναι τοῖσι. Κλλαηνικοῖσι θεοῖσι.Ἀπικομένοισι δὲ τοῖσι Λυδοισι καὶ λέγουσι τα εντε- 9lταλμενα την Πυθίην λέγεται εἰπεῖν τάδε 'ν πεπρω-

μενην μοῖραν ἀδυνατά ἐστι ἀποφυγέειν καὶ θεῶ. Κρομσος δὲ πέμπτου γονεος αμαρτάδα ἐξεπλησε, ἔς ἐών δ ρυφόρος μακλειδέων δόλφ γυναικηίω ἐπισπόμενος ἐφόνευσε τὰν δεσπότvν κάὶ ἔσχε την ἐκείνου τιμην ου' δέν οἱ προσήκουσαν. προθυμεομενου δὲ Λοξίεω, ὁκως αν κατὰ τόυς παῖδας τους Κροίσου γένοιτο τὸ Σαρδίων πάθος καὶ μη κατ' αυτὸν Κροῖσον, ουκ οἷός τε ἐγένετο παραγαγεῖν μοίρας. ὁσον δὲ ἐπέδωκαν άυται, ηνυσέ τε και ἐχαρίσατό οἱ ' τρία γὰρ ετεα ἐπανεβάλετο την Σαρδίων αλωσιν, καὶ τολο ἐπιστασθω Κροῖσος ώς υστερον τοῖσι ἔτεσι τουτοισι ἀλους τῆς πεπρωμένης. δευτερα δὲ τουτων καιομένF αυτῶ ἐπήρκεσε. κατὰ-το μαντήιοiτο γενόμενον ουκ ὀρθῶς κροωος μεμφεται ' προηγόρορενε γάρ οἱ Λοξίης, ἐν στρωτευηται ἐπὶ Πέρσας, με