Spicilegium Romanum a cura di Angelo Mai Ang. Politiani interpretatio poetica librorum quatuor Iliadis

131쪽

sit, id pro nillilo paene illic atur et ni nubis ministris et sacerit oti tuas mi nini Dei , nihil tale impositum est et mi inori mi mira coriam allis et copias , Nelie Cultus vitae , aut cluerruul modi m Ea coriarm Ie traducatiirς sed viritim sit mulos homines servare et Clasti Hire iubemur. osqne ad verae religionis stitilitaui et speIn Bet mi aesa tulis instuliere. Diiod non ita Oilliini ni illi conve

uiridi ad propria In rei p. appellationem videtur.3. Seti cliuiniani haec ilis pittatio noliis potius inci-ilit, quarn ex in lus ait sit scepta est; habe te ranaeuin utraque parte liod probabiliter videatiir Posse clici et etsi iliona est ingeniis liberalibus, in aliud tamen temptra n agis utorieum a nobis reliciatur. Ait illam veniam iis , Salvia te il lissi ine, quae inter nos lia-1,ita a mirati ita die tractata est , cum ainbo a Nicaea si in Galliani contendentes , CarPcntoracte ve Iisseri u SQ Pio tu amicitiae nostrae gratia , at Pie ut unum me Πi C: Im Oei Ose esse Pnsses , iter lIiitI Piod stisceperas ad regern Clii istianissi in una Francis eum, clivertisti. Me-Ininisti enim profecto , rio Hie enim hoc ita pridem sactum est, sed octaviis sere agitur niensis, mini in horintis ti Ostris stibii 'bariis ego et tu saini lia r iter inani hii-la Iaernusἰ adesset lite nobiseum una , vir antini niaximi

sunt ini*ie coiis illi , iidus Bangoti ira mutinensis sa ;nobilitate latilena gerieris , reique militaris usu ac scientia , nostra in Italia optiniis ducibila paret lio l cle eo

multis atque illustribus exeImtumn PIaesecti iris cog-tti De hoe nobili ssimo , et amnorinn aevie ac litterariam gloria elaro viro, legatiar Tiraboschius Bibl. Mutin. T. IV. P. 299. Fqq Is avno sequente, scilicet M D XXXIX obiit. α) Anno MO XXXVIII, eunt Paullis III. P. M. illuc

contendit reconeiliatuli causa Carolum inip. cuin Friinciseo Gallia in rege.

132쪽

DE CrinisTIANA ECCLEsi . 305nlitim iam practi m e si et iii Lentiani et sed quod illius Sio sine virilitem facit omini in ' tu , ah, studiis illem li-IHalii ina arti uin non al, horrens; inclitisse ser mone in 1oliis de reclesia , ilii id nam ea esset , citiusmodi lue i telligeretur ή quibus lite tan miam graulibus, orta inlini que suritructa , ad tantia in olim magnitii linis auctoritatistitie nsce tulissetς cuius ta inen pristino de Iton re et gloria non parii in his ali Pint iam saeculis dot

Prasile sui tangendi muneris partes Italaeret noster orilo Q, hoc est aniplissi nitim saIictae Pon anae emi siae Caerit inalium collegium, in quod tu iani diu pr pter vii tutent ut nobilitatern la), ego non ita diutum Pauli tertii pontificis maxinii lac taelicio sum cooptatus. Hic tu , lai latina et graemi Emulitione eximie polles ,

plii Iosophia inmie veterem , clim sacra 'Im littet amIn scientia egregio foedere coniunctam in te esse volui sti et multa doctissime disserit isti, quae Cuiusvis men te in atPIe aut in una , ad considerandum altius , lolain Pie rem aecumite perspiciendam , possent Comin rere. ita in ili sputatione , eu In ego clito P e luim Iactu nulla attulissem, clitae a proposito forsitan non visa sunt aliena , sie ille nobis dies iucuruli Miine actus est; t sit II ine satis apparet, Sa loletum in sui me dientit,us opinris huius qui a liue latent litaris , de Catilinaliuni quoque

osti eici disputavisSe. α) Iohannes lite Salviatus , et gente Mia et Medieeorim consnng i irritate pratericii,ilis , iam inde al, anno M D XVII PUPPurani sutrapseriit. Smioletus autem inalto Postea , neri Pean. MD XXXVI Η ius incluti Carilinalis , alici'tot graeci in- . 1 ignes codices , ex Coluinnensi uin bibliotheea redeinpti, in vaticanani hil liothecana, n e praesule , transi verut t.

133쪽

que hospitio et conlitate Inua , rgo tua ei doctrina rillumanitate , vehenienter delectatus si ini. 4. Postea vero , te phosecto a uni is , Curri ego constituissent GI'pentoracti aliquantum re inpiis Inea tu Ccelesia corurnorram, partim recupri andae valitii liuis causa, clitam Romae t Diago et dissicili moliri colassiciatus , omnem amiseram siὶς Pnrtem ntit in Inaxi Iuἰ NI , illansui3geIer mittudio Pinstoris I Oni anter lios Popillos , ciuos sulci ineno vigilia te corninissos , NMI to a InDI 2 cIuD- clam Et vere Patimi a Cliaritate diligo ἔ ut prirnum Pristina mea ad stililia reverti coepi , suscepi consiliunt , de clusistiana occlesia iii voluInen ea redimirili , cliuaeri turn acta ne itispi itala inter uos , ct Postea a me Diulta lectione investionia ac reperia essent. Due in litamur

ad te , optii ne Salviate , rnisi et ne pie enim lial eo ant

loctiorem Pleni iam in praeseritia , cuius rupta In tuti Iudicio et aut arniciore in , in cuius Dornine Et I Coritatione litientius acquiescam. Nn in si ea , Piae de liace in si structura ac tisic. tione die ecclesiae in liis a niel illi is scripta sutit , tilbi ipsi Prol a tria Iitiir , erat causacii ' gaudeam hanc a me opera m et susceptam utiliter, 4n bene ea Iule in positarn ae locatam esse et Sin mi II ira, Plii rati ite sit rati l idolaea Piae Iiprediendantur, id lanaen assuq irar , ut mea in erga te benivolentiam , ciliam

et pro collegio , ct pro tuis militis ae Inngilis erga me ossiciis singularem tilat ilelieo, quotidie magis a noscas. Sed te in pus in in e si, ut te assari desinens , ad ea venia in tria taluta , Piae proposita milii sunt. 5. Ecclesia verint in est graeeium , neque id ignorat eluisquam, lini EuIue ea utilem vi in , isti m latitie consio , atque adeo coetiis Potiusἰ nam concionis UO R,I-ti Anno saltieet M DXXXVII, de quo Sadoleti triorho Flor helliis in eius vita , mitiore Coas inutio p. I. XX VII .

134쪽

eoetus Hira , multitutio est hori inurn Diens in titili in .eoitione civili alit ilon est ira et hoc est non ad tumul- turri neque a I vim facieii latri , nam Piae nct vim coacta inulti itulo est , non ea iam coetus , sed marius appellἰitur. Verum liae lani anxia mis Piis ilione velloriani nihil opus est, usque eo en ina ecclesia multis i a in saeculis usi intum in nostra lingita est veId iin , ut pro latino P sim accipiat iii . Usi porro sunt hoc vocat ulo Ilidaei , id est eo tino i liuic par in eomnia Patrio sermone sit. ad roeliis su mi in et conciones ideclarandM . quema limo tu an patet veterem scripturam legentibus; est enim multisamam in ea dispei snna ri Murpaturnlioe vocat, illiin. Fos in alia sententia ut in hir et non enim eclesiam coetiim et multitii linent Pinniretin P e , sed

illoriini tantum honi intini dicimus , citat peculia I i quadam sorie Deo mini, et ad muni pertinent ii iis studiis et actionibus , devoti ac consecrati. Qiiod lio ni-ntim genus sacrosanctum linthemiis z et tamen ecclesia ,

alio smimi populus mi , vii ut i lite sit, tiniversus intelligiti tr. Quae vel in se ii tentia ii iii triri linusta est, unde et ipsius vothum; est ei ini in Numeris sol ptii in ,

popii luin Israi l graviter conciliest tim esse a Iur 'stis Moysen et Aa iiii, Pr ut eduxissoni ecclesiam Desi in de- se etiam loci im , lino est universum genus is rni liticiari ecli xissent. Et mirgiis in Denteronomio notantiir a Domino, qui inas licitiun non est intrare ecclesia in Domini. Uno ergo modo uos cum ecclosian dicimiis, poplitiam linivrrsium elii istianum intelliginius , qui ubi Iiae sit, quae eatliolica appellatira' ecclesia , est Pi ea uuim in

135쪽

toto orbe terramim , Clirrisiuin Dei fili una dominii in

suunx a noscens , ea lenique Silie macula ali tua aut mi-ga , ut ad Eptiesios scribens lieat ira I'aliliis ait. Alionio Io Ecclesiam, congregationem illoniari vocantus, Pii in templis et Lacris caerimoniis ac locis ut Deo serviant, peculiam iis illius Dornini et latitauius sunt ad dicti, Pinor in clitae sit Pi Opria cIliotidian alie cumitio , a nubis in Iloc lihilo niaxit ne pertracta itilii in est; alique in liae liuitis vel in significatione et vi , nos a Iudae

riarm sententi.i discri Pan ira et illi eni in Pia incuti Pie populare in congrcgatiorimn , Ecclesiam et uos ea ni tantum apPellanius , Piae ex Uci' is viris et I eo dicatis corrat et, sive illa ridi et vel ita te innat in uniant, sive nostra illin . taxat cogitaticine innitiam collecta et cor agri gata inteI- ligatur. Tertia res est liuic voci, vulgari usu lo luendi inter prete sulnecta , cum in napta et desulam nianufacta ecclesias uoinitiainus et Piud in nostro sermone fremietitis sin itin , aptul Hebraicorii In sci'ipta rarius , si inve ncleo potius nullii in iis piaria est. Quotl etlina in psalino LXIII. scriptum ostr in ecclesias bone cite Deo donιιιro de fonti tira DraFlet mi aniviam ite liuilisnuκlit niplis nosti i litterpretes dictu in intelligi velint, res

lo, et Deus tu vocaturi uiuod si nostia ad icn pla , ex ut tin' i illa illi asi praedictione scripturae, indicante ri sfuturas , id velint esse relatum c illud tarnen retinetur, apti ita clita drare in illis malini vertas , benedicendum esse in concioni ruis et coeti luis Deo , clii arri in templis. . tuis est in lilia o I tuli illi locus , vii nonnihil innuer evelle vidcatur , ecclesiani pi o templo accipi, nolle is ita strauita in inen, ut it ulntatione ax ouatient lollatἰ quando recepto Achior, videlicet iste in Holofernes expu

136쪽

DE CARIAT AXA EccI EMA. 409lerat, cum Popillus Hebraeoriun qui Pilati tui Boihiiliam adversus vini et obsidionem Holosonis , mi liospitalitatis illi ossicia praelienda occum isset, cor vocati

xttraxis et congregatus se tibi tiar convenisse , et tota n

cie intra emi ratam , ut impetraret anxiistin a Doli1ino , ora me. Qiuul enim ibi intra ecclesiam sci iptu inest, etsi prae se seri Ioel speciem qi Ianaitarn et tim-pli, nihilominus tamen potest ad ni iiiiiiiicli ira in etiani et ad metirin ipstim referri. 6. Sed ne ista mirtilis , nos ecclesia III tri fama In accipiatiis , aut populum mi liniversu in cilii uspia in sit et aut genus nation nuIue Moeriloti n , cluae Peculiariter Deo est consecrata ; aut templiun i 'stiria sanninmie , in quo sacordotiim Cultus, ait Laiulaiuli im DeuIn et ili is precandum innis Enit. De hac Postrerna significatione ecclesiae nihil acina odiim diceni tu in noliis est, de prima

aliqui ct , de messia Plana plura intina si et in lino eni in

et disputatio ea quam hal,uinitis, et sit inma toti iis nos trae scriptionis coum stit. Est igitur ecclesia , prirno si nisurata , totii ni id hominiim Podcunusine ornni laus eterris i ii iii in Dei Christum invocat, et vie siclem trahet,

speratque per eum se se ad patrem Deum omnipotentem , et ad caelestis regni praemia ali Plando ded actumio. Quae mlem tali isti,sponsa estς frenariant enim fidem eomina uterquie inter se, nec aliam sponsam Clim-stius , nee alium illa sponsum se habitura in esse ' mio ex sancto spiritii alique conitigio , magnus miotidie s-li omini numeriis Deo omnipotenti gignitur et procreatur. LIt enim filii familias , cum uiatrimonio iungi Iutur , quos ex uxore suscipiunt lilieros , eos Patri suo suscipiunt non sibi, Piod in avi potestatem recta lint,li Endi Sa loleius de Meerito tum praesertilia orit ire ae

intulere tu hoc opere clisser erat.

137쪽

iiii nati sunt, et aviis in edios ius ac palmam Potestatem olriinet et sic clitos matei' gignit quotidie ecclesia exeonniit, io tari istit, eos Deo Patri Durni potenti. qui soliis Pater est et ex quo omnis , ut Fidiriptura in Piit, in caelo et in erea existit paternitas, Procietat et priuIucit filios:

Fae etsi mater nostriin OΠinii ni est, cuncti eni in ex a per I generationis lavacriam emti stimus , tamen ut Iae Inale cogites matri inOII iurii, GIristi sem Per spon-

seil integro senipo flore et virginitatis sitae et gi aliaet quae etiam si Ite macula et maga esse dicitur , Piomica sturn et legitimini ius sponsi sui servat, nec tul al-

eritis viri an orern ali lii ciuir; huc est quoad sidem Clii isto pra stat inviolataru et integram , nec ad salsas et ire pias ite Deo Dei que filio domitio nostro Iesuta tristo, delat,itiir opinionesἰ in Pias curii liaeretici in-Cidunt, I ri Ctis lite salictae Ecclesiae cati inlicae decretis allie praeceptis, Suo stare maPs volunt, clua in illius iii licio , excidunt lii statim ali ecclosia Dei, ne-vie menatu uri anapii iis alit portio illius sunt. Ita cum ceteri lioni ines Pii peccatu et liel in Pliint,. PIDCumque illi gener osse utant delicti, in ecclesia nihilo

minua compreliendatitur; sicuti vel ricillo illo piscatorio CDmpi Eliensi sunt Pisces tarn Inali quam lamni et mi ictiani versari et Esse lina Perin illiintlir , uioad ad discernonduin delecti iam lue irata ululia , iliclicaturiis cuncta Dontinus a luenerit et soli tu ei et ici non expectatos ii pra mi iii dicit Tic , simul ac si dein iiii tam sancti nuh-lmtrionii faciunt, non Iliacillan aut rug in , seri in theniet illacessit in in ecclesia Dei iris metues, ab liii ius pii-dicae al*ie unicae sponsae tantilia et nomine, priuinus aluti cantiar. Atque haec veita mina tuom an , Ptibus si,onsa Cli risit hcclesia sine ruga et niactita esse dici-

138쪽

DE CIIRI STtANA ECCLEM 4. 4l tur , interpretatio sola covgoiere videt ui lesinu liiiicin tiu ris coiistiti ita et liciti sint Ex nutii o Palmini mu-ctissilia ominultio doctorii in , illii vertia illa sciui pulositis P nsita rates , tanti alii ca ad Caelesteria et tarn provecta in in portii ni ecclesia uI accoinniculari possit ni biti critiir. Si ci et I'at aliis de ea cFae in icitis a litiac est ecclesia perspici re locuti is est, et in litiue ei iiii leni iPicin Dos dixi nitis sciastini, iii constantinopolitat in sexta sun os acta inter Pi et: tio est. Quanti intra iit ori ni lini diit, ha-t i Otii litis o tirraria iis , haec Piac ita turms iiisiitiua est ecclesia , eo cli recta est, mi id diu sit exercui, iit Plira aliquando penitus et i in inaciat ala Corani Deo sistere, et labe otii iri: exina in exilibere se possit.

7. Ipsa igitur, in Piani, liacc ecclesia Piae ut i dic

genti lini di silisa est, quae tantarii contiitet iiiiiiiiiiiiii- Iicili lauuii milii, Planta Onan illius in loliis I) iiiii et i ei siti iuri una ni utile ct coli scii sione clanctamini fili Parti irin agnoscit et invocat, corpus catluui tali isti in Ptica appellatione, Ea deni et to inplii HI talii Plani lial itaci illini si inanii Dei vocatur ; cui piis Piulci u lina rati

vila lioni iii uni apparilit, Et china antea cunctii in gentis l. ii Ilia iiii ni morti esset nil dic trina, Pr inius ipse vitani ea nillilae vcra et Scin Pitumia est vita , et peperit sibi et Irinitalii ita cci cris coninuitii cavitς ut pliniae illi om-nἰno ni Pic iii Orntia luis ile lutantiit' partes. Hac ergo miseriorie, corpiis Climsti ecclesia , ita capiat cius est Gim- tus , auctor et dux Onanilnas verae et tui ortalis vitae. Altera est ratio, clita et ecclesia corpiis Cliristi , et capi: t ccclesiae Climst ira intelligit tur; inam ut e ca-

139쪽

pite, spiritus illi vitales et sentientes , Pii regi Int totum corpiis et Inoderaritur , in idipstun cnrpns tim quaPie tΗInMN ut, stuppeditantque in Embris o ni nilnis et nervis vim atque vigorem , in Un Me auctu attiue Consensu toturn horninem retinent; sic e Christo capite ut n3icit'. in , et ad eos lem olossenses , ite nam te nil Eptiesios scriptiun est, totum cor pus Per Duan issuras et compagines supprilitatum Et Constrina lini, a I-gescit incremento, non hominia sed Dei; redditur eni in Coi pus lana non lati nauum eluod In nodo, sed limitiuIn.

Qito mi idem in corpore , ut ad Corinthios illelii Pau-itIs, D tilla ni in ira ritIn Silit dissi in iliuni inter se eias tio nitrix et Dyrii in , O in Ilia Iainen copulate et itincte Corpius in IIn sunt. Piod est, ut ille ait, Gi iistiis.

Silii dein corpiis citristi totiim , ipse otia D est Clari stus c viando Piidem etenim Prosellia itur sic apostolus et adiungit) in uno Cliristi spiritu nos omnes in uno metiana corpiis per in Ptisinti in coali in ris, Pi uri Pieex genere , tIuacunt ille Ex vita , cluaCian tyle ex COIHlitione , ad lavaruluin in Clii isto accessimus , omni s in unum spiralia in ii rigati et soli mi inti . Et Mine ad ua-lt I ani etiam a comino latilis est , ex irili late Spiritus , COPPOris unitatem , Pia in ex ria Int,rOrunx et iuncitarariarii coli pagi uiluis, iudicari. Hoc igitur captit, mi Aluno eodeni Pic spiritu in omne Corpus ex se se sitndendo , rite int,ris quidem vn Iia ossicia subministri t, mrilon ilia et inenat i a et incni lima mitra ossicia continet intinitate , Cliri sitis est et citis pie capitis spiritus , totius climstianae altor et vivificator est ecclesiae; orae in eo spiritu una est. vel uuim Pntilis e ne Fe ea Potest, in iiiii citristi capitis sui spii itii in lia iii ieris , et eo eumcta suppeditata Ri te nixa , eurrulem Pie in Oniari s sui distrilaiens PaI'tra , persei re i inpias dissensioues atque

140쪽

Sectas, Dormn qui a mn semu plerii corporis volunt se

avellere et Gregare r id enim siniui atque fit, statini vivisimis ille et continens tali isti spiritus, membro illi

iam noti se imperiit, sed liabet iii a se alienuria et extra laeum; ex quo pii tractu in illini si et coirii opitur , ac ne vicinas eo storis paries contagione insciat , etiam scalpello , si sit insanabile, aluciri litur'. 8. His igitur my ticis ni Alis nutue appellationiblis, ecclesia cuncta Garasti corpus est, et caput ecclesiae Christus , quo etiam non1ine ipsurn corpiis ecclesinc Cliri stum Paulus vocat. Temptuni autem Dei ecclesia dicitur, iluoniam liabitaculiun ea est Spiritus Mincti , craod templi vocabullini et ecclesiae universae , et singillis in ea sanctis viris convenit. Ac de singuloriam Paulem inhabitatione , scriptiini est ad Corinthiiost an

mini in habitacialitni Dei , in Spiralιι sancto. Atque

his dilat iis appellationibus mysticis , quatentis et Cor-ptis citristi ut te Inpli im Dei vocatur ecclesia , apte convenit ali ea a clificationis et substraictionis et aelli sic si veri una et iit in templo iii leni , valde Proprie Pt D miliariter; iit in corpore vero , non alteria nilia Ddum Sed et P 'opi uctileti et cognata traiislatione. In Pi Em et iam in Od Lim semptura accipitet est enim in ea Sem Ptum, Iti Od D riis costarii quana abstitierat ex Attacii , aedificavit tu mili cretia , clitae fuit Eva. Qiiadi ant Pro ' igitur in eccloia , hoc est iu sidelium, et praeserti in I co