Commentaria unà cum quaestionibus in universam Aristotelis Logicam. ...

발행: 1603년

분량: 614페이지

출처: archive.org

분류: 철학

211쪽

aempus. Ubi vero Io s. Habere autem corpias: ea enim, qua es corpus sinit, habere dicontur. Eorum vero

Wa in seisiecto non sunt, indiuiduorum corruptio quidem est in primuQ neratio autem in ius qua mox post pri- morum consiturionem consistunt. E ram vero , quae de ipsis praedicata sunt, ea a quibus omnino generaliter nusia eis praedicatio, ut omnes quidem ho--mines eius homιnis, qui Gmmunis est, uniueolis. Recipit autιm facere, in pati contrarietatem , ct magis oeminus: Dcare enim ad plantare conrtrarium est , re ad humidum facere, o calefieri magis, s minis dia

trux, o infrigidara, siccari, humidum fieri , tristari , σgaude magis,

. minas dicitur . .

Cap. III.

fibru , Uritudines, o reliqua clusqualia dιcta sunt. Passio vero, H φροαμm es, prima est generatio actionu . Non en aμt m in agente passio , Mineo in quo agitur, o operantιsactum se supit: percistiens rem pati non escirtur ,θd materia actum sinistens. DNero, qua nunc relιnquuntur, in eo quies de Generatione lιιro , tractantur.

o Uqvis vero est. quod ex adim

cintia temporis relinquitur. Tempus vero quando nossest , vinusque autem ratio coniuncta est , vatempus pudem praeteritum quando non est : sectus autem eius , o af-ctio , secundum quam dicituν aliquid fuisse , quando est. Instans autem quando non ess , sed seMιndum quod aliquid aequale , vel inaequale esse eius autem lectio , secundum quam alιφιid dicitur in instanti esse , quando est Futurum similito tempus

quando non est , sed id, φιod futu-νum est quoniam contingere necesse

est , stemηdum quod aliquid dicitur futurum esse cras . vel in alipis trempore. Est igιtur quando, alιud clx eo, quod abi'ι; aliud ex eo , quod instat; aliud vero exeo, suod necesse est contingere. mictum est enim tu care. gortys praeteritum , s fatis In G-

212쪽

se quantitates, ct quod magis est eoη- νο ρυρns , deinde praterisum. S

tinuans ad praebens, de praeterito cui- cut autem , o remstri, aliud quidem dem dictum est hoc, non quod in Dinan compositum G, aliud vero simplex.tia. rmaneat, std quoatam in excessa En autem compositum , quod in coetu Do nondum strarem, defιturo autem, posita actione consistit , simplex veris quonianeres est contingere, quod tan- quod e m simplici procedit. Et itatam est,ae 9 inflaret: nulla enim disseis quando aliud simplex, aliud composerentia G inta,quod permanet, et quod rum; simplex quidem . Hin momento, futurum G,σquod nue abi't. Quam- o nune esse, compositum autem , ut obrem cir defuturis agitur, oe I cmn- in bera, die, hebdomada, ct similibra.

tionem existentium sortiuntur, ut Sol parus sine mora succedunt; simaliter, orietur Gas, oas eris nauale bellum, Cr partes , quando et quando quippe heri ob ι Sinares: ct aliquid dicitur praeteritum , futurum ad Prons e secundum remp- ιd, quodfuturam es, pulatiue reducuntur. Distat autem, Oeo,qui uineturfuturum , aut neceF o temptu ab eo qu od qua do ; quoniam sario de eo,quod G, ut callias disputa- secundum temptu aliquid in mensur hirreas, rei non disputabis eras: difν- ιιte e vivit tMannutu, qui o monutabis enim, futuram ad ionem signim multiu dicitur, eo quod multo tempo. tr nitit autem inde V, quod in sub- re permanet . μινσδ stcundum quanis nantia adhuem. Dissert enim quan- do nihil me ratur, sed aliquando dia

inur: quando enim quod extenti in gir , ct minus die, vel diurno vicit in imo instanti est, ct simul in eo- tur, nec Pnumquodque diurnitu alio o

erunt;vbi vcro, s loco a quo est, vel nus. Ampliis , quando nihil est ton-sit,na quam simul in eodem; ubi autem Darium t etenim quando ex pronii in cis inriptione est e locM autem in en unum, o idem quando deorum,

comρlectente. DUM autem quando, repraeterito; impossibile est autE duus

quod ex praetcrito esset ab eo quod exfι- de eodem praedicara indiuiduo contraturo roceait: quoniam quando, quod rietatis. - vlius autem , contra- existino, praeterato posterio est; quod ria nunquam in eodem erunt semul, vero ex praurito , est priri futuro. quando autem, quod secundum pyste-Quando aurim vnsem, o idcis, pria risum, ct D taram, semul ent in eo-gnum quissim ex futuro est, secundum dem r idem namque quod es sisse, ex praestnra , posterius uero ex praeter verum est esse , ct permansurum.

quidem nunc est Diurum, postea ue- quam in eodem semul consenere , ne-

213쪽

mis de individuo eoiam dies, o tu e

ι ,σsi aer non st, esse non poterit si ne aeνer oe in auribis diumoriram est .mare dicitur, o coryns idem es in

s eadem in diueGHyiidem aeris par sibas esse non potest concedenti,M it

214쪽

Scit principiortam Libes. I o r

- extramitate oritur: nihil enim ex .

tra ipsam e n. In ea avum locus esse non POSITIONE. ροπνit, ut disti m eri a Sseperioribus, φιod ab eo quidem loco ambitur. Din. OP. V r. Durons ergo nobis Dbaram totai

efle, contineri ytique neteo est , alio D Ositis est quadam paratum situs.

215쪽

Gilberti Porretani.

ou bnt atitem positiones ea, quae dicta sunt omnia, sed qualia circa suum existe nitar ex eo namque pιὸd parier sc sunt dispositae, ex eo talia stasibus iudicantur: non autem ex eo clubd talia, scilicet oe aspera, ct lenia, vel bicubita, vel tricuiata sunt simuliter autem oe dea ijs autumodi,qua partiti habent st stionem. Erit igitur unumquodque pradιctorum non positio , sed quale quod

circa positionem nascitur, Sisipere au-sem uιdetuν situs cotrarietates; noem fodere, ad id quod stare, contrarium esse audetur contraria enim sunt, quae in e dem indiuiduo, eodemque temptare impossibile est reperirie uicissim tame ρορIUιlia inesse e sedens autem yticostare potest, o stans sidere, quocunque autem sedente,impossiθiles eandem sare, Ponentibus autem nobis hac contraria esse in conuenientia recipere e gimur, hoc, quod unum sit contrarium

plurium, mundum enim dictorum consequentiam no magis sedere ad id quodes stare contraxium ess, quam ad ac cumbere. Similiter autem oe quemadmodum federe,σyare,nunquam meodem simul reperiuntur, ita et accumbere, sedere, spare : secundum C

tur huium odi dispositiones situi nulla

contrarietas inerit. Foraass autem, uecisDlitum quidem putabitur unum plurium se contrarium: pallox enim ad album, o nigrum cotrarium esse uidebitisenam sub eodem generecti sint,vun- quam simul inueniuntur, ct uicissimnanunutantur: relinquitur ergo unum plumur esse aduresum. Non m autem pallidum ad nigrum,uel assum contrarium e etcnim .cum utroque, in eod ms: pallidum enim, o colores rel. qvi ex albo, cr nigro conficiantu e vectyarium ergo in quocunque pallidum est, in omni eo esse album, re nigrum e similiter autem oe de eaeteris quidem coloribus. Amplius autem contrariorum quidem xatio est, circa idem natura exissere indere enim, ct iacere, non circardem natura 'niseiunctar est enim sedere propriὸ circa rationalia I iacere u

ro, ct accumbere circa diiussa ostius autem segnum est equi, ct homines similitudo, quibus sine dubio accubitus esse

probatur. Propriam autem positionis, neque magis, neque minas dici. Sederemam non magis positio est, quam accumbere, neq; minus, nequesedens a terum altero magis, o minus dicitur, neque accumbens, neque uniue liter Ρcundum aliam positionem. Maos autem proρrium videtur esse positionis, substantia proxime assuerer omnia urqvidem atraformis suppositis. Fositio autem nihil aliud est,quim naturalis isthussubstantia ordinatio, putis vela

oe similA . Gicquid igituν proxime su bstantia est assistens, id necesiario positio est, ct omnis quidem posetionis huius ratio sustipit pravitatione m .

HAbitus est eorporum, o eorum

qua circa corpus *nt adiacentia: mun Gm νam hoc quidem babere, illa vero dicuntur haberi. Hae autem non stcundum totum dicuntur tsed stcundum particularem diuisionervi armatum esse, calceatum esse. His

autem

216쪽

gis, s minus pradicentur: vi vestitum

contrarium: etenim armatio calcearios au non en contraria: idcyn etenim ammatus, ct calceatus: quod autem atra

contrarium non est,palamen: simititer autem his s reliqua. Proprium quidem habitus en in pluribus istere, ut in corpore , o in bis quae esνca cox- pus sent existentia laetacit enim corpo .ri,o bis qua Hrea eoνρus μnt: hoc au tem, ut dιctum est, M secudum fa, qua est in patribus diuisionern. In Mucis au

In quanιιtate enim solῶ σ in his, quae ad aliFidisnt simulta reperire ad aliqγid autem, ut figuraliter duatur, ET similitudo,σ Hissimilitudo, qPa n sunt pluribus similibus,et dismilibus. Quatita vi, ut numernr, quι in numerabilibus inest, viiquesemper crestens secun dum unitarum mιιhoriam ascritone. simpliciter autem nihil inuenis tot di-βribui parassius, ut numerum: usu au tem omnis quantitas, aut relatio talIumeri. Halatus avram omnis in pluribus necessaνιο exiit, ut in corpo re, o ini is quae circa corpussunt. Omne igitust Pod in corpore, ct circa corpus en exi flens, nabitus nomen fortisur. Bare magis proprium quidem habitus eνis in corpore, er Guatarpus exissentibus, Praudwm e.rm, que partium est diuisis

ne n a ni l olim alliud est dicere alludi.nt m,am id ritudinem balure,quamatibum,ant iugum esse. Dicitur etiam voali luιd habere, vi modiara triticsi, quod nihil aliud est tabere, quam continere. Habere quoqDe in membro dιtimur, Hin digito annulum quod tantundem ea dicere, quant.Ωn est digitum in annula esse. Dicitur vir νxorem babere, oer ciprocὸ νxor virum: hic autem imit . tus est babendi modus, quo virbab tur, vel haberi escatur: όoc autem babere nihil aliud est quam cohabitareia Pare maIι lubendi, qvidici m eue

runt, quinario numero tirminati . Fora

tast pudem essent alii modi habendi. praeter hos sim imμnt: seed si qui Due

diligens inquisitor inueniat. Et Iuidem

qua νero in eo pιod de Analyticis est,

De eo, quod est plias, minusve susciptae. Cap. VII L

pmnie ita Pe iniboantes, quae eonnurata sit,ac si a sententia mani stati . Si qu- νe m primam,drseeundam de struxerat,

217쪽

Oilaeni Porretani. '

qua ex utraque conficitur eoniunctio

.e. Non ergo mandum sustipirauium

inomm remento , vel drere rentum, cum malis, vel minus aliqua dieretur. Nulla enim ratis abutaret direnti h

in fretiad margarita *peratur colli

tatem: via non verum albiorem equo margaritam esse: Hi nibu omnino magis,ues minus dici mundum sιbaectoria

magnitudinem, vel paruitatem, Nive secundum crimentsi,uel diminutioncm. Hoc autem palam est , quod mundum magnitudin3 hubiecti margarata albior equo uan dicitur . tamen margaritam

albiorem equo in non falsum est. R Iinquitur Nonis, secundum magnitudinemsubii cti amplius,ues minus diis

usu albus esuus,ves homo, ves quodsi bre aliud albius margarita diretur 3 re nim maior albedinis quant iras equo a ridit,quam margarita. Amplius auta Ps, o mmus alictum asino duisis nonsecundi subiecti, nequἐ acridemtis oensentum. Quoniam aut non se

flum est; nepre ras seiadum ipsius a

ridentis ampliorem quantivatem a re nim quantitas ultra subrectum protem di non porest, quoniam in insu qua malis G ω M,paruitas aurem p fitari Dpponitur , quare ultra paruum

quidem subiectum paruitas i a no porrigitur: quanto igituν subiectam par

sunt in voce, impositioni propinquiora

sunt, siue ab eadem innotiora sunt: de his retinim ca magis Mevntur,que pro ximiora sunt ri,qua in ina voce est imp oniarum minus autem de his, quammotiora e munit Ut albam ditiιuν illud,in quo pura albedo'G:quanto igitur ad vocis impositaenem aGedens sturiori infitisur albediae,tanto,σeand in

218쪽

Sex principiorum Liber. Io 3

219쪽

PERIHER MINI A S

LIBRI PRIMI EXPOSITIO,

Per Doctorem Franciscum Tolet trini societatis IE S VIS. R. E. Carisinalem Ampli T.

ne connexione cum at , modo pro

cedendi, oritus Ausone.

Nae explanationem libri de interpretarione Arist. quaruor praerni tere oportebis . Pri .

moi uod institutum,

quis unis , & seopus huius libra sit. Seeundo, quae inserimo libri,& quae insemptionis causa. Tertio quam

CD ille LI Dena ,& oralinem cum reliquis par

tibus Logicae haberi. inario quispi en 'cli modus et scilieet, quae libri desullio, quaeremus partes. l. Fin f, Cιrca primum Uuerte, scopuiri,& institia- seu seo . tum huius libri , esse sumendum a scopo. αpus hia. instituto totius Logi eae Logicae autem insti. libri. tutum hoc est, syllogismi, vel demonstrati

nis,clu M perfecti minis argu mentat ira est, C gnitionem exactam tractere. Cum inmm de

moriaratio.& syllogismus nisteriam, & sor

mam habeant, materia auteni sint simplices propositiones, quae ex simplicibus dictiouibus, seu conceptibus eo rea ponuntur, suis ne cellarium. syllogismi cognitionem tria tuaru n , de stri plieibus viae miis. & de complexis, ac propositi uibus prius disserere . Ciam erode simplici Mitta, in significatiuis voci bus iii libro Praediramentorum tractaria sis, in hoe selienti libio in ostro de complexis, quibus ueruixi, vel falsum exprimitur, dispu-

x. Inseri tac. Et hic est huius libelli scopus prox inus. prior . Huius inseriptio est Graeci .ερι ἐρμηνειας,π idea de interpretatione , ελμήνω. cit eualuHε quod interprctor, nee illa est una dictio. ut ali dii dieunt, sed est genitium eum praepositione. Sed quid interpretatio signi Met

leclarare oportet. Boeti in prirna editione inquis, interpretatio est vox significativa per

se aliquid signifieans. Vbi duo Loet interpremtionem habere t esse voeem significatris uana, nam uoces non .ii fieatiuae non ditatur interpretationes, alterum esse signifieatiuam per se, nam eoniunctiones, & praepositiones, & sinehategoremata non sunt interpretationes, quamuis significatiuae voces sol, quia per se non significant. At vero, quia i sta nitio non vlaebatur exacta, n1 v es brutolli,esi signifieati sint passi si ipsorsi i nterpretationes di cerentur. ouod n6 ita est, propterea in sectosa editione sua,alia pariteula addictit, nempe su vox arti lata,i. syllabis, di premsiciatione distin, cta: ira, ut pόssit ehoactere designati, quales non sunt huiusmodi uoces brutorum. At quia adhue istud non salix erat nainiant voees cirutoturn articulatae . cpiales Psi taeorum, Piciuum, Cotia oriam, & aliorum, tandem a clausit, qiiciis situ explicans con ceptus internos, quales non sunt illae voce restaeotum. Vnde itera ex omnibus eius dictis, integra colligere deseriptio iὲE . Interpretatio est uox signineatiua per se articulata interi res passiones matii festans. Ex quo asserit unum lioe disci inien esse Inter voces, ut in libro praediramento tu consi eratitur. & ut hie sumunturi llic en Ina ut rerum sgitificatiuae sutri veniunt in consi derationem, hie autem, iri interiorum passionum mani L stativae, ac propterea tatulus est de interpletatione.

Quod

220쪽

olfi othetas non rectam in seriptio.

tiones sunt interpretationes . nem re optativa, 8c imperari ira , Se reliquae, de quit ire hienon areitur, sed sosim de Enuneiatilia . Alline te pondet Boetinon esse ineonueniens inscriptionem esse uniuersalem, quamliis n5 tractetur nisi de particula . sisIit exemplsi,

si quis vellet de homine disse tete, rectErinscri.

ret, De anmali. Secunda Aliter respondet Alex. istam esse manea inopiti. in seriptionΑ, oportet muri addere de interpretatione logi ea, seu philosophica, quae sola

enune latio est. Tereia Ammonius dieithie interpret ationem suvino mi pro ei lineiatione , qu a illa est praeeipua interpretatio, qua verum .vel falsum expri. mi mus idem S.Tho. 3 teli , ex qui is constat, subiee vim ieeundum hos Doctores huius li.

bri esse ei unciationem simplieδm, quae hie interpretatro dicitur i simpliem enim dicti nes non nterpretati s , sed partes interneta

eatri, ae postunt hie es fiderari. sed et ut reta ainia hi se statiu sunt, na Aristo .propogrionem explicans , s sit uni iter salis, particulari scitib. , semper in ordine ad res explieat. Est autem diseramen ' tet ea orae in praediramentis Et hic eonsideruntin', ut notat Al. r.tracta .hoc .c. x.in praediramentas enim res praeeipue cor siderantur, quae lini Musi. gnifieatitur , & illa est terrum consideratio , & eo tum quae retriis insunt, uel aecidans, ut aliaMi sint genera, uel species, at hic Primo de uocibus, ut rerum significatiuae sunt agillar,& de his, quae uociniis primo in iant, ut et nomen, veIMIm, proposit Mnem, & relici

huiusmodi.

rum,ut rerum complexione in soli in signisi. 4 q6- eat, se se eius partes tulit non ei i& urabum, de iseri- similitet habet secundu in hoc Iaria acciden, Ptinus . tia. sse nempe, lanitier salem, Partici laIC, a Lsit malivam,riegatiiram, ueram, Alsam, si a. plicem, eompositam , & alia. Altera ratione

consideratur , ut est ordinabilis in syllogis. In uel argumentatione, di sic accidit et G.

uersio, sit maior, aut minor, aut eonelusio.Τertio eonsideratur, iit non soli in est in aris mentatione in sinabilis , sed est proliatiua alterius, Ac sic est nece .lari 1, probabilis, contiligens,&c. Cum ivtur tripliciter eonsideretur ent uinciatio, hie prirno solummodo consideratur ,

nempe respecta reri in aliariari complexio

ne ira tete uel salso si nici eat . Secundo uero madci Hii, Priorum pertinet.Tertio a 5 ad reliquos libros. Ut atrie in hoc esset mi-festu ira, propterea inseritatur de rarier pretati ne, tit inteIligamis Me en an elationem considerari, ut rem in est sigili fieri itia, respectu quirinri interpretatio si citor . Propterea n utro melitis Interpretatione'. a. Funi .

clulat Propositionem dixeris esse obiectum

non ei in n e de ea , ut est ire timentati di impa is, disserit tit, sed ut est reriren lignificitius iquod inest ei primo. i. Dico tertio,itauis possinius dicere hie in . terpretatione esse in seriptione P traicia larem It si possumis ecia susti reuit luetialiter sumi pro Prae que et oratione ,licet intentio n5 sit nisi de sola ensiciatiua tractare. sufficietin. quod oratio in eo inmuni definiatur, Ecdiui dat tir, ut fit in c. . huius ad hoe.quod simpliaciter inserabiriir de interpretatione. Dabitatur , an Enuneiario simplex tan . Primulum fit huius obiectum,anenti latio in eo Dubisi . muni, ut eom praehendis eam si inplice, q iam opin. Pri

amrmant simplicem enuneiattionem hie es.se obiectam, non autem, tractata de coniun.cta. Ciuii, duplex est ratio. Altera est S.Tho. cI ita eoniuncta constat ex siinplici,n , pr pterra ad eas resertur. Altera ratio est , quae erra ira est Ammor . Nota. Pro quod uertere oportet,illos antiquos Doctotes non uocare hypothetiexin I opositionem , Ssi conditionale in , quia haee non ha. bet uirtutem absolutam, sed ex suppositionerui qui dicit, si homo currit , mouetur, a. in solute non dieit quod euitat , nec qxio s moiaueatur, sed ex luppositione dicit, si lio inci exit

pothetiea,qd eκ sippositione alia adisserat.

Hoc supposito eli ratio hotuin Doctora late agitur de enunci atione, cuius sitariis est usus in demousi rationi is, & aliis syllogis. mis. sed hae propositioires eun oon habeant ueritatem absolutam, non sunt aptae ad qui

SEARCH

MENU NAVIGATION