Polybii Historia edidit Ludovicus Dindorfius

411쪽

91 Ου μην ἀλλ' ο γε ' Αννίβας εικότως ἐπὶ τούτους 2 κατήντα τους λογισμούς. τα γὰρ πεδία τα κατὰ πύην ἐπιφανέστατα μέν ἐστι των κατὰ την Λα- λίαν καὶ διὰ την αρετην καὶ διὰ τὸ κάλλος καὶ διὰ τὸ προς αυτὴ κεῖσθαι τρ θαλάττy καὶ τούτοις τοῖς εὐπορίοις χρῆσθαι, εἰς δ σχεδὸν ἐκ πάσης τῆς οἰκουμδ μένης κατατρεχουσιν οἱ πλέοντες εἰς 'Ιταλίαν. περιέχουσι δε καὶ τὰς ἐπιφανεστατας και καλλίστας 4 πόλεις τῆς Ἀαλίας ἐν αυτοῖς. την μεν γὰρ παρα

λίαν αυτῶν Σενουεσσανοι καὶ Κυμαῖοι καὶ Λικαι- Ioαρχεῖται νεμονται, προς δε τουτοις Νεαπολῖται, τε-

5 λευταῖον δε τὰ των Νουκερίνων ἔθνος. τῆς δὲ μεσογείου τὰ μεν προς τὰς ἄρκτους Καληνοὶ καιΠανῖται κατοικουσι, τὰ δε ποος εω και μεσημβρίαν 6 Aαυνιοι καὶ Νωλανοί. κατὰ μέσα δε τὰ πεδία κεῖ- 15σθαι συμβαίνει την πασῶν ποτε μακαριωτάτην γε-τ γονυῖαν πόλιν Καπύην. ἐπιεικέστατος δὲ καὶ παρὰ τοῖς μυθογράφοις ὁ περὶ τουτων των πεδίων λέγε ται λόγος ' προσαγορευεται δὲ και ταυτα Φλεγραῖα, καθάπερ και ἔτερα των ἐπιφανῶν πεδίων ' mγε μὴν μάλιστα περὶ τουτων εἰκὼς ἡρικέναι διὰ τὸ Θ κάλλος καὶ την αρετὴν αυτῶν. ἄμα δε τοῖς προειρημένοις Οχυρὰ δοκεῖ καὶ δυσέμβολα τελέως εἶναι τὰ πεδία τὰ μὲν γὰρ θαλάττη, τὸ δὲ πλεῖον ὁρεσι μεγάλοις πάντη καὶ συνεχέσι περιέχεται, δι ίν εω- Μβολαὶ τρεῖς υπάρχουσι μόνον ἐκ τῆς μεσογείου, 9 στεναὶ καὶ δυσβατοι, μία μεν απὸ τῆς Σαυνίτιδος,

δευτέρα δὲ ἡ απὸ του Ἐριβανos, J ἡ κατάλοιπος

λον εἰς ταυτα καταστρατοπεδευσαντες ῶσπερ εἰς κ θέατρον οἱ Καρχηδόνιοι καταπλήξεσθαι μεν τῶ παραλόγω πάντας, ἐκθεατριεῖν δὲ τους πολεμίους

412쪽

L. ΙΙΙ. BELLUM PUNICUM II. IN ITALIA. 315 φυγομαχουντας, αυτοὶ δὲ ἐξ ομολόγου φανήσεσθαι

των υπαίθρων κρατουντες.

ννίβας μεν ουν τοιούτοις χρησάμενος λογι-92σμοῖς, καὶ διελθὼν ἐκ τῆς Σαυνίτιδος τα στενὰ ταs κατὰ τον Εριβιανὸν καλούμενον λόφον, κατεστρατοπέδευσε παρὰ τον Ουλθυρνον ποταμόν, ος σχεδὸν δίχα διαιρεῖ τὰ προειρημένα πεδία. και την Σμεν παρεμβολὴν ἐκ του προς μον μέρους εἶχε, ταῖς δε προνομαῖς παν ἐπιτρέχων ἐπόρθει το πε- 16 δίον ἀδεῶς. Φάβιος δὲ κατεπέπληκτο μεν την ἐπι- 3βολην και τόλμαν των υπεναντίων, τοσουτω δεμῆλλον επὶ των κεκριμένων ἔμενεν. ὁ δὲ συνάρ- 4χων αυτοs Μάρκος καὶ πάντες οἱ κατὰ τὀ στρατ πεδον χιλίαρχοι καὶ ταξίαρχοι νομίζοντες ἐν καλῶ 15 τους πολεμίους ἀπειληφέναι, σπευδειν ωοντο δεῖν και συνάπτειν εἰς τὰ πεδία καὶ μὴ περιορῶν την

ἐπιφανεστάτην χώραν δηουμένην. Φάβιος δὲ μέχρι θμὲν του συνάψαι τοῖς τόποις ἔσπευδε καὶ συνυπεκρίνετο τοῖς προθύμως καὶ φιλοκινδύνως διακειμμ2ο νοις, ἐγγίσας δε τῶ Φαλέρνω ταῖς μὲν παρωρεί- 6αις ἐπιφαινόμενος ἀντιπαρῆγε τοῖς πολεμίοις, ἄστε μὴ δοκεῖν τοῖς αυτῶν συμμάχοις ἐκχωρεῖν τῶν υπαίθρων, εἰς δὲ τὸ πεδίον ου καθίει τὴν δυναμιν, ευ- Tλαβουμενος τους ὁλοσχερεῖς κινδύνους διά τε τὰς 25 προειρημένας αιτίας καὶ διὰ τὀ προφανῶς ἱπποκρατεῖν παρὰ πολῶ τους υπεναντίους.

'Aννίβας δὲ ἐπειδὴ καταπειράσας τῶν πολεμίων η και καταφθείρας παν τὰ πεδίον θροισε λείας ἄπλετον πλῆθος, ἐγίγνετο προς ἀναζυγην, βουλό- 9M μενος μὴ καταφθεῖραι τὴν λείαν, αλλ' εις τοιουτον ἀπερείσασθαι τόπον, ἐν ω καὶ τὴν παραχειμασίαν δυνήσεται ποιήσασθαι, ῖνα μὴ μόνον κατὰ τὸ παριν

413쪽

ευωχίαν, ἀλλα συνεχῶς δαψίλειαν ἐχρ των ἐπιτη- 10 δείων τὸ στρατόπεδον. Φάβιος δε κατανοῶν αυ- τοὐ την ἐπιβολήν, ὁτι προχειρίζεται ποιεῖσθαι τηνἐπάνοδον ἐπερ ἐποιήσατο καὶ την εἴσοδον, καὶ θεωρῶν τοὐς τόπους στενοὐς ὁντας καὶ καθ' ὐπερβο- οII λην ευφυεῖς προς επίθεσιν, επ αυτῆς μεν τῆς διεκβολῆς περὶ τετρακισχιλίους ἐπέστησε, παρακαλέσας -

χρήσασθαι τῆ προθυμία σὐν καιρῶ μετὰ τῆς των τόπων εὐφυῖας, αυτὸς δὲ τὸ πολὐ μέρος ἔχων τῆς

δυνάμεως, ἐπί τινα λόφον υπερδέξιον προ των στε- Io93 νῶν κατεστρατοπέδευσε. παραγενομένων δὲ των

Καρχηδονίων, καὶ ποιησαμένων την παρεμβολὴν ἐν τοῖς ἐπιπέδοις υπ αυτὴν τὴν παρώρειαν, τὴν μεν λείαν αυτῶν ἡλπισεν ἀδηρίτως περισυρεῖν, ώς δετὀ πολὐ καὶ τοῖς ὀλοις πέρας ἐπιθήσειν διὰ τὴν των 152 τόπων εὐκαιρίαν. καὶ δὴ περὶ ταλα καὶ προς τουτοις ἐγίγνετο τοῖς διαβουλίοις, διανοούμενος πῆ καὶ

πῶς χρήσεται τοῖς τόποις καὶ τίνες καὶ πόθεν πρῶ-3 τον ἐγχειρήσουσι τοῖς υπεναντίοις. 'Aννίβας δέ, ταὐτα προς τὴν ἐπιοsσαν ημέραν παρασκευαζομε- 20νων τῶν πολεμίων, συλλογιζόμενος ἐκ τῶν εἰκότων, οὐκ ἔδωκε χρόνον οὐδ' αναστροφὴν ταῖς ἐπι-

4 βολαῖς αυτῶν, ἀνακαλεσάμενος δὲ τον ἐπὶ τῶν λειτουργιῶν τεταγμένον υσδρουβαν παρήγγειλε λαμπάδας δεσμευειν ἐκ τῆς ξηρὰς και παντοδαπῆς υλης πκατὰ τάχος ώς πλείστας, καὶ τῶν ἐργατῶν βοῶν ἐκλέξαντα ἐκ πάσης τῆς λείας τοὐς εὐρωστοτάτους 5 εις δισχιλίους ἀθροῖσαι προ τῆς παρεμβολῆς. γενομένου τούτου, συναγαγὼν υπέδειξε τοῖς λειτουργοῖς υπερβολήν τινα μεταξὐ κειμένην τῆς αυτos Mστρατοπεδείας και τῶν στενῶν, δι ἄν ἐμελλε ποιεῖσθαι τὴν πορείαν, προς ἐν ἐκέλευσε προσελαυνειν

414쪽

Li. ΙΙΙ. BELLUM PUNICUM II. IN ITALIA. 317τους βους ἐνεργῶς και μετα βίας, οταν δοθῆ τοπαράγγελμα, μεχρι συνάψωσι τοῖς ἄκροις. μετὰ δὲ 6 τοίτο δειπνοποιησαμένοις ἀναπαύεσθαι καθ' ωραν παρήγγειλε πῆσιν. ἄμα δε τῶ κλῖναι το τρίτον μέ- τε ρος τῆς νυκτὸς ευθεως ἐξῆγε τους λειτουργούς, καὶ προσδεῖν εκέλευσε προς τὰ κερατα τοῖς βουσι τὰς λαμπάδας. ταχὼ δὲ τούτου γενομένου διὰ τὀ πλῆ- 8θος, ἀνάψαι παρήγγειλε πάσας, καὶ τοίς μὲν βους ἐλαυνειν καὶ προσβάλλειν προς τὰς ακρωρειας ἐπί- 10 ταξε, τους δε λογχοφόρους κατόπιν ἐπιστήσας τού- 9τοις δως μεν τινος συνεργεῖν παρεκελεύετο τοῖς ελαυνουσιν, ὁταν δε την πρώτην ἄπαξ ορμὴν λάβρτὰ ζῶα, παρατρεχοντας παρὰ τὰ πλάγια καὶ συγκρουοντας ἄμα των υπερδεξίων ἀντέχεσθαι τόπων 15 και προκαταλαμβάνειν τὰς ακρωρειας, ἶνα παραβοηθῶσι καὶ συμπλέκωνται τοῖς πολεμίοις, ἐάν που συναντῶσι προς τὰς υπερβολάς. κατὰ δὲ τον και- 10ρὸν τοὐτον αυτὸς ἀναλαβὼν πρῶτα μεν τὰ βαρέα των ὁπλων, ἔπι δὲ τουτοις τοὐς ἱππεῖς, εξῆς δε20 την λείαν, ἐπὶ δὲ πῆσι τοὐς 'Iβηρας καὶ Κελτούς, ἡκε προς τὰ στενὰ καὶ τὰς διεκβολάς. των δε ' - 94μαίων οἱ μεν ἐπι τοῖς στενοῖς φυλάττοντες, ἄμα τῶ συνιδεῖν τὰ φῶτα προσβάλλοντα προς τὰς υπερβολάς, νομίσαντες ταύτy ποιεῖσθαι την ορμὴν τον25υννίβαν, ἀπολιπόντες τὰς δυσχωρίας παρεβοή--θουν τοῖς ἄκροις. ἐγγίζοντες δὲ τοῖς βουσὶν ἡπο- 2ρουντο διὰ τὰ φῶτα, μεῖζόν τι του συμβαίνοντος καὶ δεινότερον ἀναπλάττοντες και προσδοκῶντες. ἐπιγενομένων δε των λογχοφόρων, ουτοι μεν βρα- 3κ χέα προς ἀλλήλους ἀκροβολισάμενοι, των βοῶν αυτοῖς ἐμπιπτόντων, ἔμειναν διαστάντες ἐπὶ των ἄκρων ἀμφότεροι, καὶ προσανεῖχον καραδοκοὐντες

415쪽

την επιφάνειαν της ημερας, διὰ τι μη δυνασθαι 4 γνῶναι τὸ γιγνόμενον. Φάβιος δὲ τὰ μεν ἀπορουμενος ἐπὶ τω συμβαίνοντι καὶ κατὰ τον ποιημτην οισσάμενος δόλον εἶναι, τὰ δε κατὰ την ἐξ αρ- χης υπόθεσιν ουδαμῶς κρίνων ἐκκυβευειν ουδὲ πα- sραβάλλεσθαι τοῖς ὀλοις, ηγε την ησυχίαν ἐπὶ τ65 χάρακι καὶ προσεδέχετο την ημέραν. κατὰ δὲ τον καιρὸν τοὐτον Ἀννίβας, προχωρουντων αυτ- των πραγμάτων κατὰ την επιβολήν, την τε δυναμιν διεκόμισε διὰ των στενῶν μετ' ἀσφαλείας καὶ την io λείαν, λελοιπότων τους τόπους των παραφυλαττόν-6 των τὰς δυσχωρίας. ἄμα δε τω φωτὶ συνιδὼν τους ἐν τοῖς ἄκροις ἀντικαθημένους τοῖς λογχοφόροις, ἐπαπέστειλέ τινας των 'Ιβήρων οῖ καὶ συμμίξαντες κατέβαλον μεν των ' μαίων εις χιλίους, ραδίως 15δε τους παρὰ σφῶν ευζώνους ἐκδεξάμενοι κατεβίβασαν. Αννίβας μεν ουν τοιαυτην ἐκ του Φαλέρνου

ποιησάμενος την ἔξοδον, λοιπὸν ἡδη στρατοπεδευωνασφαλῶς κατεσκέπτετο και προυνοεῖτο περὶ τῆς χει- 20μασίας ποὐ καὶ πῶς ποιήσεται, μέγαν φόβον καὶ πολλὴν απορίαν παρεστακὼς ταις πόλεσι καὶ τοῖς 8 κατὰ την 'Ιταλίαν ἀνθρώποις. Φάβιος δὲ κακῶς μὲν ἡκουε παρὰ τοῖς πολλοῖς, ως ἀνάνδρως ἐκ το -

ουτων τόπων προέμενος τους υπεναντίους, ου μην 269 ἀφίστατό γε τῆς προθέσεως. καὶ αναγκασθεὶς δε μετ' ὀλίγας ημέρας επί τινας ἀπελθεῖν θυσίας εἰς την Γώμην, παρέδωκε τω συνάρχοντι τὰ στρατόπεδα, καὶ πολλὰ χωριζόμενος ἐνετείλατο μη τοσαυ- την ποιεῖσθαι σπουδὴν υπὲρ τοὐ βλάψαι τούς πο- ωλεμίους ἡλίκην υπὲρ τοὐ μηδὲν αυτὸς παθεῖν δει- 10 νόν. ών ουδὲ μικρὸν ἐν ν- τιθέμενος Μάρκος ἔτι

416쪽

λέγοντος αυτοὐ ταυτα προς τῶ παραβάλλεσθαι καὶ τῶ διακινδυνεύειν ὁλος καὶ πῆς ἡν. μεν ουν κατὰ την Λαλίαν τοιαύτην εἶχε την 95 διάθεσιν. κατὰ δὲ τοὐς αυτοὐς καιροὐς ταῖς προ- 25 ειρημέναις πράξεσιν Ασδρούβας ὁ τεταγμένος ἐπὶ τῆς Υβηρίας στρατηγός, κατηρτικὼς εν τῆ παραχειμασία τὰς υπὁ τἀδελφου καταλειφθείσας τριάκοντα ναυς, καὶ δεκα προσπεπληρωκὼς ἄλλας, ἀρχομένης τῆς θερείας ἀνήχθη τετταράκοντα ναυσι καταφρά-aο κτοις ἐκ Καινῆς πόλεως, προχειρισάμενος υμίλκαν του στόλου ναύαρχον. ἄμα δε καὶ την πεζὴν εκ Θ τῆς παραχειμασίας 4θροικὼς δυναμιν ἀνέζευξε και

ταῖς μὲν ναυσὶ παρὰ την χέρσον ἐποιεῖτο τον πλουν, τοῖς δε πεζοῖς την πορείαν παρὰ τον αἰγιαλόν,15 σπευδων αμφοτέραις ἄμα ταῖς δυνάμεσι καταζευξαι προς τον Ἱβηρα ποταμόν. Γνάιος δε τὰς ἐπιβολὰς δσυλλογιζόμενος των Καρχηδονίων, το μεν πρῶτον

ἐπεβάλετο κατὰ γῆν καὶJ κατὰ θάλατταν ἐκ τῆς

παραχειμασίας ποιεῖσθαι την ἀπάντησιν. ἀκουων bm δε τὀ πλῆθος των δυνάμεων και τὸ μέγεθος τῆς παρασκευῆς, τὼ μὲν κατὰ γῆν απαντῶν ἀπεδοκλμασε, συμπληρώσας δὲ πέντε καὶ τριάκοντα ναυς, και λαβὼν ἐκ του πεζοὐ στρατεύματος τοὐς ἐπιτο-δειοτάτους ἄνδρας προς την ἐπιβατικην χρείαν ἀνή- 25 χθη, καὶ κατῆρε δευτεραῖος εκ Tαρράκωνος εἰς τοὐς περὶ τον 'Iβηρα ποταμὸν τόπους. καθορμισθεὶς δὲ 6των πολεμίων ἐν ἀποστήματι περὶ τοὐς ὀγδοήκοντα

σταδίους, προαπέστειλε κατασκεψομένας δύο ναυς ταχυπλοούσας Μασσαλιητικάς' καὶ γὰρ προκαθη- δὴ γουντο καὶ προεκινδύνευον ούτοι καὶ πῆσαν ἀποτόμως σφίσι παρείχοντο την χρείαν. ευγενῶς γάρ, 7 εἰ καί τινες ἔτεροι, κεκοινωνήκασι Ῥωμαίοις πραγ-

417쪽

320 Li. III. BELLUM PUNICUM II. IΝ ΙΤΑLΙΑ. μάτων καὶ Μασσαλιῆται, πολλάκις μὲν καὶ μετὰ ταῶτα, μάλιστα δε κατὰ τον ' σννιβαῖκὸν πόλεμον. 8 διασαφουντων δε των ἐπὶ την κατασκοπὴν ἐκπεμφθέντων ὁτι περὶ το στόμα του ποταμοὐ συμβαίνει τον των ὐπεναντίων ὁρμεῖν στόλον, ἀνήγετο ει κατὰ σπουδην, βουλόμενος ἄφνω προσπεσεῖν τοῖς s6 πολεμίοις. οι δε περὶ τον Ἀσδρούβαν, σημηνάντων αυτοις των σκοπῶν ἐκ πολλου τον ἐπιπλουν των ὐπεναντίων, ἄμα τὰς πεζὰς ἐξέταττον δυνάμεις παρὰ τον αἰγιαλόν, και τοῖς πληρώμασι πα- Ioa ρήγγελλον ἐμβαίνειν εἰς τὰς ναυς. ῆδq δὲ και των

' μαίων σύνεγγυς ὁντων, σημήναντες πολεμικὸν ἀνήγοντο, κρίναντες ναυμαχειν. συμβαλόντες δε τοῖς πολεμίοις βραχυν μέν τινα χρόνον ἀντεποιήσαντο της νίκης, μετ' ου πολῶ δὲ προς τὰ κλίνειν 1sa ώρμησαν. η γὰρ ἐφεδρεία των πεζῶν η περὶ τον αἰγιαλὸν Ουχ ουτως αὐτο- ώνησε θάρσος παριστάνουσα προς τον κίνδυνον ως ἔβλαψε την ἐλπίδα η τῆς σωτηρίας ἐτοίμην παρασκευάζουσα. πλὴν δύο μὲν αυτάνδρους νῆας ἀποβαλόντες, τεττάρων δὲ 26 τοὐς ταρσοὐς και τοὐς ἐπιβάτας, ἔφευγον ἐγκλί- ο ναντες εἰς γην. ἐπικειμένων δὲ τῶν Ῥωμαίων αυ- τοῖς ἐκθύμως, τὰς μὲν ναυς ἐξέβαλον εἰς τον αἰγιαλόν, αυτοὶ δ' ἀποπηδήσαντες ἐκ τῶν πλοίων 6 ἐσώζοντο προς τοὐς παρατεταγμένους. οἱ δὲ - 25μαῖοι τολμηρῶς συνεγγίσαντες τῆ γῆ, και τὰ δυνάμενα κινεῖσθαι τῶν πλοίων ἀναδησάμενοι, μετὰ χαρὰς ὐπερβαλλούσης ἀπέπλεον, νενικηκότες μὲν ἐξ

ἐφοδου τοὐς ὐπεναντίους, κρατοὐντες δὲ τῆς θαλάττης, εἴκοσι δὲ καὶ πέντε ναῶς ἐλόντες τῶν πο- 30λεμίων.

μὲν ουν κατὰ την 'Ιβηρίαν απὸ τούτων

418쪽

Ι.. III. BELLIIΜ PUSICUM II. IN ITALIA. 321 ἐπικυδεστέρας εἰλήφει τοῖς Ῥωμαίοις τὰς ἐλπίδας διὰ τὰ προειρομένον κατόρθωμα. οἱ δε Καρχηδόνιοι, 8 προσπεσόντος αυτοῖς του γεγονότος ἐλαττώματος, παραχρῆμα πληρώσαντες ἐβδομήκοντα νῆας ἐξαπέ-5 στειλαν, κρίναντες ἀναγκαῖον εἶναι προς πάσας τὰς ἐπιβολὰς ἀντέχεσθαι τῆς θαλάττης. αῖ τὸ μὲν υπρῶτον εις Σαρδόνα, ἐκεῖθεν δε προς τους περὶ Πίσας τόπους τῆς λαλίας προσέβαλον, πεπεισμε- νων των επιπλεόντων συμμιΤειν ἐνθάδε τοῖς περὶ 10 τον Ἀννίβαν. ταχύ δὲ των Ῥωμαίων ἀναχθέντων Ιοἐπ' αὐτούς ἐξ αυτῆς τῆς Ῥώμης εκατὸν εἴκοσι σκάφεσι πεντηρικοῖς, πυθόμενοι τον ἀνάπλουν, ουτοι μὲν αὐθις ἀπέπλευσαν εἰς την Σαρδόνα, μετὰ δὲ ταυτα πάλιν εἰς Καρχηδόνα. Γνάιος δὲ Σερουίλιος, Il15 ἔχων τον προειρημένον στόλον, ως μεν τινος ἐπηκολουθει τοῖς Καρχηδονίοις, συνάψειν πεπεισμένος, λὐ δε καθυστερῶν ἀπέγνω. καὶ τὸ μὲν πρῶτον 12 τῆς Σικελίας Λιλυβαίω προσέσχε' μετὰ δὲ ταυτα καταπλεύσας τῆς Λιβύης ως ἐπὶ τὸν των Κερκινητων so νῆσον, καὶ λαβὼν παρ' αυτῶν χρήματα τοὐ μὴ πορθῆσαι τὴν χώραν, ἀπηλλάγη. κατὰ δὲ τον ἀνά- 13πλουν γενόμενος κύριος νήσου Κοσσύρου, καὶ φρουρὰν εις τὸ πολισμάτιον εἰσαγαγών, αυθις εἰς τὸ

Λιλύβαιον κατῆρε. και τὸ λοιπὸν ουτος μὲν αὐ- 14 25 του συνορμίσας τον στόλον μετ' ου πολυν χρόνον

αυτὸς ἀνεκομίσθη προς τὰς πεζὰς δυνάμεις - οι δ' 97 ἐκ τῆς συγκλήτου, πυθόμενοι τὀ γεγονὸς προτέρημα διὰ του Γναχυ περὶ τὴν ναυμαχίαν, καὶ νομίσαντες χρήσιμον εἶναι, μὰλλον δ' άναγκαῖον, τὸ ηο μὴ προῖεσθαι τὰ κατὰ τὴν γβηρίαν, ἀλλ' ἐνίστα

σθαι τοῖς Καρχηδονίοις καὶ τον πόλεμον αυξειν, προχειρισάμενοι ναυς εἴκοσι καὶ στρατηγὸν ἐπι- 2

419쪽

322 L. III. BELLUM PUNICUM II. IN ITALIA.στήσαντες Πόπλιον Σκιπίωνα κατὰ την ἐξ αρχῆς πρόθεσιν, ἐξαπέστελλον μετὰ σπουδῆς προς τον αδελφον Γνάιον, κοινῆ πράξοντα μετ' ἐκείνου τὰ

3 κατὰ την Ἱβηρίαν. πάνυ γὰρ ήγωνίων μὴ κρατήσαντες Καρχηδόνιοι των τόπων ἐκείνων, καὶ περι- 1ποιησάμενοι χορηγιας ἀφθόνους καὶ χεῖρας, ἀντιποιήσωνται μεν τῆς θαλάττης ὁλοσχερεστερον, συνεπίθωνται δε τοῖς κατὰ την Λαλίαν, στρατόπεδα πέμποντες καὶ χρήματα τοῖς περὶ τον υννίβαν. 4 διόπερ ἐν μεγάλω τιθέμενοι καὶ τοsτον τον πόλε- Ioμον, ἐξαπέστειλαν τάς τε ναυς καὶ τον Πόπλιον.

ὁς καὶ παραγενόμενος εἰς γ βηρίαν καὶ συμμίξας τἀδελφῶ μεγάλην παρεῖχε χρείαν τοῖς κοινοῖς πράγ-d μασιν. ουδέποτε γὰρ πρότερον θαρρήσαντες διαβῆναι τον 'γβηρα ποταμόν, ἀλλ' ἀσμενίζοντες τῆ 1sτων ἐπὶ τάδε φιλία καὶ συμμαχία, τότε διέβησαν

καὶ τότε πρῶτον ἐθάρρησαν ἀντιποιεῖσθαι των πέραν πραγμάτων, μεγάλα καὶ ταυτομάτου συνεργήσαντος σφίσι προς τους περιεστῶτας καιρούς. 6 Επειδὴ γὰρ καταπληξάμενοι τους περὶ την διά- Nβασιν οἰκοsντας των Ιβήρων ῆκον προς την των Ζακανθαίων πόλιν, ἀποσχόντες σταδίους ως τετταράκοντα περὶ το τῆς Ῥφροδίτης ἱερὸν κατεστρατοποτ δευσαν, λαβόντες τόπον ευφυῶς κείμενον πρός τε την απὸ των πολεμίων ἀσφάλειαν καὶ πρὸς την εκ 258 θαλάττης χορηγίαν ὁμου δε αυτοῖς συνέβαινε καὶ τον στόλον ποιεῖσθαι τον παράπλουν. ἔνθα δη98 γίγνεταί τις πραγμάτων περιπέτεια τοιάδε. καθ' ους καιροὐς Αννίβας ἐποιεῖτο την πορείαν εἰς γταλίαν, ὁσαις πόλεσιν ἡπίστησε τῶν κατὰ την υη- ωρίαν, ἔλαβε παρὰ τούτων ὁμηρα τοὐς υἱοὐς τῶν

ἐπιφανεστάτων ἀνδρῶw ους πάντας εις την Ζακαν-

420쪽

L. III. BELII M PUNICUM II. IN ITALIA. 323θαίων ἀπέθετο πόλιν διά τε την Οχυρότητα καὶ διάτην των απολειπομένων ἐπ' αυτῆς ἀνδρῶν πίστιν.

ὴν δε τις ἀνὴρ Ἱβηρ, υβίλυξ ὁνομα, κατὰ μὲν την 2

δόξαν καὶ την του βίου περίστασιν ουδενὸς δευτε-

η ρος Ιβήρων, κατὰ δὲ την προς Καρχηδονίους ευ-

νοιαν και πίστιν πολύ τι διαφέρειν δοκῶν των ἄλ- λων. ουτος θεωρῶν τὰ πράγματα, και νομίσας δεπικυδεστέρας εἶναι τὰς των ωμαίων ἐλπίδας, συνελογίσατο παρ' εαυτω περὶ τῆς των Ομήρων προ-

1ο δοσίας συλλογισμὸν γβηρικὸν καὶ βαρβαρικόν. πει- 4σθεὶς γὰρ διότι δύναται μέγας γενέσθαι παρὰ Ρωμαίοις προσενεγκάμενος ἐν καιρω πίστιν ἄμα καὶ χρείαν, ἐγίγνετο προς το παρασπονδήσας τους Καρχηδονίους εγχειρίσαι τους ὁμηρους τοῖς Ῥωμαίοις. 15 θεωρῶν δὲ τον Βώστορα τον των Καρχηδονίων &στρατηγόν, δς ἀπεστάλη μεν υπ' 'Aσδρουβου κω λυσων τους μαίους διαβαίνειν τον ποταμόν, ου θαρρήσας δε τοsτο ποιεῖν, ἀνακεχωρηκὼς ἐστρατοπέδευε τῆς Ζακάνθης ἐν τοῖς προς θάλατταν μέρεσι,2o τοὐτον μὲν ἄκακον ὁντα τον ἄνδρα καὶ πραον τῆ φύσει, πιστῶς δὲ τὰ προς αυτὸν διακείμενον, ποι-οεῖται λόγους υπὲρ των Ομήρων προς τον Βώστορα, φάσκων, ἐπειδὴ διαβεβήκασι Ῥωμαῖοι τον ποταμόν, οὐκέτι δύνασθαι Καρχηδονίους φόβω συνέχειν τὰ 25 κατὰ την 'Ιβηρίαν, προσδεῖσθαι δὲ τοὐς καιροὐς τῆς των υποταττομένων εὐνοίας ' νυν οὐν ήγγικότων γ' μαίων, και προσκαθεζομένων τῆ Ζακάνθη, καὶ κινδυνευούσης τῆς πόλεως, ἐὰν ἐξαγαγών τοὐς ὁμη - ρους αποκαταστήση τοῖς γονεῶσι καὶ ταῖς πόλεσιν, -sο ἐκλύσειν μεν αὐτόν των Ῥωμαίων την φιλοτιμίαν τοsτο γὰρ αυτὸ καὶ μάλιστα σπουδάζειν εκείνους πρῆξαι, κυριεύοντας των ὁμηρωπι ἐκκαλέσεσθαι δε η21.