Polybii Historia edidit Ludovicus Dindorfius

381쪽

284 I.. III. BELLUM PUNICUM II. ΙΝ ΙΤΑLIA.2 εκαστοι σκηναῖς. δειπνοποιησαμένων δε καὶ κατακοιμηθέντων τῶν ἐν τῶ χάρακι, παοελθεῖν ἐάσαντες τὸ πλεῖον μέρος της νυκτὸς καθωπλισμενοι περὶ την εωθινὴν φυλακὴν επιτίθενται τοῖς σύνεγ-3 γυς των Ῥωμαίων παραστρατοπεδεύουσι. καὶ πολ- Sλοὐς μεν αυτῶν ἀπέκτειναν, ουκ ολίγους δὲ κατετραυμάτισαν τέλος τὰς κεφαλὰς ἀποτεμόντες των τεθνεώτων ἀπεχώρουν πρὸς τους Καρχηδονίους, ἔντες πεζοὶ μεν εἰς δισχιλίους, ἱππεῖς δεδ μικρῶ λείποντες διακοσίων. Ἀννίβας δε φιλοφρό- ioνως ἀποδεξάμενος αυτῶν την παρουσίαν, τούτους μεν ευθέως παρακαλέσας καὶ δωρεας ἐκάστοις τὰς ἀρμοζούσας ἐπαγγειλάμενος ἐξέπεμψεν εἰς τὰς αυ- τῶν πόλεις, δηλώσοντας μὲν τα πεπραγμένα τοῖς πολίταις, παρακαλέσοντας δὲ πρὀς την αυτοs συμ- 15b μαχίαν. ζδει γὰρ ὁτι πάντες κατ ανάγκην αὐτω κοινωνήσουσι τῶν πραγμάτων, ἐπιγνόντες τὸ γεγονὸς ἐκ τῶν σφετέρων πολιτῶν παρασπόνδημα κατὰ τῶν Ῥωμαίων. ἄμα δε τούτοις καὶ τῶν Βοίων παραγεγονότων, καὶ τοὐς τρεῖς ἄνδρας ἐγχειριζόντων 20 αὐτῶ τοὐς ἐπὶ την διάδοσιν τῆς χώρας ἡπό Ῥωμαίων ἐξαπεσταλμένους, ύν κατ ἀρχὰς ἐκυρίευσαν

τοὐ πολέμου, παρασπονδήσαντες, καθάπερ ἐπάνω 7 προεῖπον, ἀποδεξάμενος Αννίβας την εὐνοιαν αυ- τῶν, ὐπερ μὲν τῆς φιλίας καὶ συμμαχίας ἔθετο πρὀς 25 τοὐς παρόντας πίστεις ' τούς γε μην ἄνδρας αὐτοῖς ἀπέδωκε, παραγγείλας τηρεῖν, ῖν ὐπερ τούτων κομίσωνται τοὐς αυτῶν ὁμηρους κατὰ την ἐξ αρχῆς

πρόθεσιν.

8 Πόπλιος σχετλιάζων ἐπὶ τῶ γεγονότι παρα- κσπονδήματι, καὶ συλλογισάμενος οτι πάλαι τῶν Κελτῶν πρὀς αυτοὐς ἀλλοτρίως διακειμένων, τούτων

382쪽

L. . III. BELLUM PUNICUM II. IN ITALIA. 28b ἐπιγεγονότων πάντας τοὐς πέριξ Γαλάτας συμβήσε- . . -

ται προς τους Καρχηδονίους ἀπονεύειν, ἔγνω δεῖν εὐλαβηθῆναι τὸ μελλον. διόπερ ἐπιγενομένης της sνυκτὀς υπὸ την ἐωθινὴν ἀναζεύξας, ἐποιεῖτο τηνε πορείαν ώς ἐπὶ τον 'εβίαν ποταμὸν καὶ τους

τουτω συνάπτοντας γεωλόφους, πιστεύων τy τε των τόπων ὀχυρότητι καὶ τοῖς παροικομι των συμμάχων. υννίβας δε την ἀναζυγὴν αυτῶν επιγνούς, 68 παραυτίκα μεν τοὐς Νομαδικοὐς ἱππεῖς ἐξαπέστελλε,1ο μετ' ου πολύ δὲ τοὐς ἄλλους, τούτοις δ' ἐκ ποδος την δύναμιν ἔχων αυτὰς εῖπετο κατόπιν. οἱ μεν 2Οὐν Νομάδες εἰς ἔρημον την στρατοπεδείαν ἐμπεσόντες ταύτην ἐνεπίμπρασαν. ο δο καὶ σφόδρα δσυνήνεγκε τοῖς Ῥωμαίοις, ῶς εἰπερ Οὐτοι κατὰ πό-us δας ἀκολουθήσαντες συνῆψαν ταῖς ἀποσκευαῖς, πολ- λοὐς δν αυτῶν υπὸ τῶν ἱππέων ἐν τοῖς ἐπιπέδοις συνέβη διαφθαρῆναι. νυν δ' οἱ πλείους ἔφθασαν οδιαβάντες τον Tρεβίαν ποταμόν τῶν καταλειφθέντων ἐπὶ τῆς οὐραγίας οἱ μὲν διεφθάρησαν, εο οἱ δε ζῶντες ἐάλωσαν υπὰ τῶν Καρτηδονίων. Πόπλιος μεν οὐν διαβὰς τον προειρημένον πο- bτ ὀν ἐστρατοπέδευσε περὶ τοὐς πρώτους λόφους, καὶ περιλαβὼν τάφρω καὶ χάρακι την παρεμβολὴν 6 ἀνεδέχετο μὲν τον Πβέριον καὶ τὰς μετ' ἐκείνου

25 δυνάμεις ἐθεράπευε δ' αυτὸν ἐπιμελῶς, σπουδάζων, εἰ δύναιτο κοινωνῆσαι τοί μέλλοντος κινδύνου. 'Aννίβας δὲ περὶ τετταράκοντα σταδίους ἀπο- τσχὼν τῶν πολεμίων, αυτοί κατεστρατοπέδευσε. τὀ 8δε τῶν Κελτῶν πλῆθος τὸ τα πεδία κατοικοῶν, συν-30 εξεστηκος ταῖς τῶν Καρχηδονίων ἐλπίσι, δαψιλῶς μεν ἐχορήγει τὸ στρατοπεδον τοῖς ἐπιτηδείοις, λοιμον δ' ῆν παντὸς κοινωνεῖν ἔργου καὶ κινδύνου τοῖς

383쪽

286 L. III. BELLUM PUNICUM II. IN ITALIA.9 περὶ τον υννίβαν. οἱ δ' ἐν τῆ Ῥώμst,. προσπεπτωκότων των κατὰ την ιππομαχίαν, ἐξενίζοντο μεντω το συμβεβηκὸς εἶναι παρὰ την προσδοκίαν, οὐ

μην ἡπύρουν γε σκήψεων προς το μη δοκεῖν αὐτοῖς 10 ητταν εἶναι τὰ γεγονός, ἀλλ' οἱ μὲν ἡτιῶντο την 5

του στρατηγου προπέτειαν, οἱ δε την των Κελτῶν ἐθελοκάκησιν, στοχαζόμενοι διὰ της τελευταίας ἀπ I1 στάσεως. καθόλου δε των πεζῶν στρατοπέδων ακεραίων ἔντων ακεραίους εἶναι διελάμβανον τὰς υπερ 12 των ὀλων ἐλπίδας. ὁθεν καὶ συνάψαντος του Tι- 1οβερίου και των μετ' ἐκείνου στρατοπέδων, καὶ διαπορευομένων διὰ της Ῥώμης, ἐξ επιφανείας ἐδόξα-

13 ζον κριθήσεσθαι την μάχην. ἀθροισθέντων δε τῶν στρατιωτῶν κατὰ τον ὁρκον εἰς Ἀρίμινον, ἀναλαβὼν αυτοὐς ὁ στρατηγὸς προηγε, σπευδων συνά-IS 14 ψαι τοῖς περὶ τον Πόπλιον. συμμίξας δὲ καὶ καταστρατοπεδευσας παρ' αυτοῖς ταῖς οἰκείαις δυνάμεσι, τὸ μεν πλῆθος ἀνελάμβανε τῶν ἀνδρῶν, ώς

αν εκ Λιλυβαίου τετταράκοντα συνεχῶς ημέρας πε- πεζοπορηκότων εἰς Ῥρίμινον ' τὰς δὲ παρασκευὰς 2o15 ἐποιεῖτο πάσας ώς προς μάχην. αυτὸς δ' ἐπιμελῶς συνηδρευε τῶ Ποπλίω, τὰ μὲν ξδη γεγονότα πυνθανόμενος, περὶ δὲ τῶν παρόντων συνδιανοουμενος. 69 Κατὰ τους αυτους καιρους υννίβας πραξικοπησας πόλιν Κλαστίδιον, ἐνδόντος αυτφ του πε- 25 πιστευμένου παρὰ ' μαίων, ἀνδρὸς Βρεντεσίνου, 2 κατέσχε. γενόμενος δὲ κύριος τῆς τε φρουρῆς καὶ τῆς του σίτου παραθέσεως, τουτω μὲν προς τὼ παρὸν ἐχρήσατο, τοὐς δὲ παραληφθέντας ἄνδρας ἀβλα-3 βεις μεθ' εαυτου προῆγε, δεῖγμα βουλόμενος ἐκφέ- 30ρειν τῆς σφετέρας προαιρέσεως προς τὰ μὴ δεδιότας ἀπελπίζειν την παρ' αυτῶ σωτηρίαν τους υπο

384쪽

L. III. BE UM PUNICUM II. IN ITALIA. 287 τῶν καιρῶν καταλαμβανομένους. τον δὲ προδότην 4 ἐτίμησε μεγαλείως, ἐκκαλέσασθαι σπουδάζων τοὐς ἐπὶ πραγμάτων ταττομένους προς τὰς Καρχηδονίωνελπίδας.s Μετὰ δὲ ταυτα συνθεωρήσας τινὰς των Κελτῶν, θοῖ κατώκουν μεταξυ του Πάδου καὶ του Πεβία ποταμοs, πεποιημένους μεν καὶ προς αυτὸν φιλίαν, διαπεμπομένους δε καὶ προς Ῥωμαίους, καὶ πεπεισμένους τῶ τοιούτω τρόπω την παρ' ἀμφοῖν 1ο ασφάλειαν αυτοῖς υπάρξειν, ἐξαποστέλλει πεζοὐς μεν οδισχιλίους, ἱππεῖς δε Κελτους καὶ Νομάδας εἰς χιλίους, προστάξας ἐπιδραμεῖν αυτῶν την χώραν. τῶν δε πραξάντων το προσταχθὲν καὶ πολλην πω γριβαλομένων λείαν, ευθέως οἱ Κελτοὶ παρῆσαν ἐπὶ 15 τον χάρακα τῶν μαίων, δεόμενοι σφίσι βοηθεῖν.Tιβεριος δὲ καὶ πάλαι ζητῶν αφορμην του πράτ- 8τειν τι, τότε λαβὼν πρόφασιν εξαπεστειλε τῶν μενωπέων τὸ πλεῖστον μέρος, πεζοὐς σὐν τούτοις ἀκοντιστὰς εἰς χιλίους. σπουδη δὲ τούτων προσ- sm μιξάντων πέραν του Πεβία καὶ διαμαχομένων τοῖς

πολεμίοις υπὲρ της λείας, ἐτράπησαν οἱ Κελτοὶ σὐν τοῖς Νομάσι καὶ την ἀποχώρησιν ἐπὶ τον ἐαυτῶν ἐποιουντο χάρακα. ταχὼ δε συννοήσαντες τὰ γι- 10γνόμενον οἱ προκαθημενοι τῆς τῶν Καρχηδονίωνει παρεμβολῆς ἐντευθεν ταῖς ἐφεδρείαις ἐβοήθουν

τοῖς πιεζομένοις ' ου γενομένου τραπέντες οἱ ' - μαῖοι πάλιν ἐποιουντο την ἀπόλυσιν εἰς την μυ- τῶν παρεμβολήν. Tιβέριος δε συνορῶν τὸ γιγνό- Ilμενον, πάντας ἐπαφῆκε τοῖς Ἀπους καὶ τοὐς ακον- ω τιστάς. τούτου δὲ συμπεσόντος, αυθις ἐγκλίναντες οἱ Κελτοὶ προς την ἐαυτῶν ασφάλειαν υπεχώρουν. ὁ στρατηγὸς τῶν Καρχηδονίων, ἀπαρά- l2

385쪽

288 L. III. BEI LUM PUNICUM II. IN ITALIA.σκευος ὼν προς το κρίνειν τα ὁλα, καὶ νομίζων δεῖν μηδέποτε χωρὶς προθέσεως μηδ' ἐκ πάσης αφορμῆς ποιεῖσθαι τους ὁλοσχερεῖς κινδυνους, 13 ὁπερ εἶναι φατέον ἡγεμόνος ἔργον ἀγαθοs, τότε μὲν ἐπέσχε τους παρ' αυτῶν συνεγγίσαντας τῶ χά- ερακι, καὶ στῆναι μὲν εκ μεταβολῆς ἡνάγκασε, διώκειν δὲ και συμπλέκεσθαι τοῖς πολεμίοις ἐκώλυσε, διὰ των υπηρετῶν καὶ σαλπικτῶν ανακαλούμενος.

14 οι δὲ Γωμαῖοι βραχῶν ἐπισχόντες χρόνον ἀνέλυσαν,ολίγους μὲν αυτῶν ἀποβαλόντες, πλείους δὲ των 1ο Καρχηδονίων διεφθαρκότες. 70 υ δὲ 2 ιβέριος μετεωρισθεὶς καὶ περιχαρὴς γενόμενος ἐπὶ τῶ προτερήματι, φιλοτίμως εἶχε προς

2 το την ταχίστην κρῖναι τα ὁλα. προέκειτο μὲν οὐν

αὐτῶ κατὰ την ἰδίαν γνώμην χρῆσθαι τοῖς παρουσι, λοδιὰ το τον Πόπλιον ἀρρωστεω δμως δὲ βουλόμωνος προσλαβέσθαι και την του συνάρχοντος γνώ-3μην, ἐποιεῖτο λόγους περὶ τούτων προς αυτόν. ὁ δὲ Πόπλιος την εναντίαν ειχε διάληψιν περὶ των 4 ἐνεστώτων τὰ γὰρ στρατόπεδα χειμασκήσαντα βελ-2οτίω τὰ παρ' αυτῶν ὐπελάμβανε γενήσεσθαι, τηντε των Κελτῶν ἀθεσίαν οὐκ ἐμμενεῖν εν τῆ πίστει, τῶν Καρχηδονίων ἀπραγούντων καὶ την ησυχίαναναγκαζομενων ἄγειν, αλλὰ καινοτομήσειν τι πά-5 λιν κατ' ἐκείνων. προς δὲ τούτοις αυτὸς ἡγιασθεὶς 25 ἐκ τοs τραύματος αληθινὴν παρέξεσθαι χρείαν ἡλ-6 πιζε τοῖς κοινοῖς πράγμασι. διὸ καὶ τοιούτοις χρώμενος λογισμοῖς μένειν ἡξίου τον Πβέριον ἐπι τῶν γ προκειμένων. ὁ δὲ προειρημένος ξδει μὲν ἔκαστα τούτων ἀληθινῶς λεγόμενα καὶ δεόντως, υπο δὲ Mτῆς φιλοδοξίας ἐλαυνόμενος καὶ καταπιστεύων τοῖς πράγμασι παραλόγως ἔσπευδε κρῖναι δι' αυτοὐ τα

386쪽

IL III. BELLUM PUNICUM II. IX ITALIA. 289ῖλα καὶ μήτε τον Πόπλιον δυνασθαι παρατυχεῖν

τῆ μάχρ ι τε τους ἐπικαθισταμένους στρατηγοίς φθάσαι παραλαβόντας την αρχήν ουτος γὰρ ἐν ὁ χρόνος. διόπερ οὐ τον των πραγμάτων καιρὸν ἐκλε- 85 γόμενος, αλλὰ τον ἰδιον, ἔμελλε του δεοντος σφαλήσεσθαι προφανῶς. ὁ δ' Ἀννίβας, παραπλησίους 9

ἔχων επινοίας Ποπλίω περὶ των ἐνεστώτων, κατὰ τουναντίον ἔσπευδε συμβαλεῖν τοῖς πολεμίοις, θέλων πρῶτον μὲν ἀκεραίοις ἀποχρήσασθαι ταῖς τῶν 1ο Κελτῶν ὁρμαῖς, δευτερον ἀνασκήτοις καὶ νεοσυλ- 10 λόγοις συμβαλεῖν τοῖς τῶν ' μαίων στρατοπέδοις, τρίτον ἀδυνατουντος ἔτι του Ποπλίου ποιήσασθαι τον κίνδυνον, τὸ δὲ μέγιστον πράττειν τι καὶ μηπροῖεσθαι διὰ κενῆς τον χρόνον. τῶ γὰρ εἰς ἀλλο- IIIb τρίαν καθέντι χώραν στρατόπεδα καὶ παραδόξοις ἐγχειρουντι πράγμασιν εἷς τρόπος ἐστὶν ουτος σωτηρίας, τὸ συνεχῶς καινοποιεῖν ἀεὶ τὰς τῶν συμμάχων ἐλπίδας. 'Aννίβας μεν ουν, εἰδὼς την ἐσομεν ν ορμὴν του 12 20 Tιβερίου, προς τουτοις ἡν. πάλαι δὲ συνεορακὼς71 μεταξὐ τῶν στρατοπεδων τόπον, ἐπίπεδον μεν καὶ

φιλόν, ευφυῆ δὲ προς ἐνέδραν διά τι ρεῖθρον ἔχον ὀφρυν, ἐπὶ δὲ ταυτης ἀκάνθας καὶ βάτους συνεχεῖς

ἐπιπεφυκότας, ἐγίγνετο προς τῶ στρατηγεῖν τους 25 υπεναντίους. ἔμελλε δ' εὐχερῶς λήσειν ' οι γὰρ ' - 2μαῖοι προς μεν τοὐς υλώδεις τόπους υπόπτως εἶχον

διὰ τὸ τοὐς Κελτοῖς ἀεὶ τιθέναι τὰς ἐνέδρας ἐν τοῖς

τοιουτοις χωρίοις, τοῖς δ' ἐπιπέδοις καὶ ψιλοῖς ἀπεπίστευον, οὐκ εἰδότες ὁτι καὶ προς τὸ λαθεῖν καὶ 3 ο προς τὀ μηδὲν παθεῖν τοὐς ἐνεδρεύσαντας ευφυέστεροι τυγχάνουσιν δντες τῶν υλωδῶν, διὰ τὸ δυνασθαι μὲν ἐκ πολλου προορῶν πάντας τοὐς ἐνε-

387쪽

2 III. BEI LUM PIINICUM II. IN ITALIA.δρευοντας, εἶναι δ' ἐπιπροσθήσεις ικανὰς εν τοῖς 4 πλείστοις τόποις. τὸ γὰρ τυχὸν βεῖθρον μετὰ βραχείας ὀφρύος, πο ὲ δε και κάλαμοι καὶ πτέρεις καί A τι γενος ἀκανθῶν, ου μόνον πεζούς, ἀλλα και τοὐς - ἱππεῖς ἐνίοτε δυναται κρυπτειν, ἐὰν βραχεα τις οr' . προνοηθῆ του τὰ μὸν ἐπίσημα τῶν ὁπλων υπτια τιθέναι προς την γην, τὰς δὲ περικεφαλαίας υπο-5 τιθέναι τοῖς ὁπλοις. πλην ο γε τῶν Καρχηδονίων στρατηγὸς κοινολογηθεις Μάγωνι ἀδελφω καὶ τοῖς συνεδροις περὶ του μέλλοντος ἀγῶνος, συγκατατι- 10 6 θεμένων αυτοὐ πάντων ταῖς ἐπιβολαῖς, ἄμα τω δειπνοποιήσασθαι το στρατόπεδον ἀνακαλεσάμενος Μάγωνα τον αδελφόν, ἄντα νέον μέν, ορμης δε πλήρη καὶ παιδομαθη περὶ τὰ πολεμικά, συνέστησε τῶν ιππέων ἄνδρας εκατὀν καὶ πεζοὐς τους ἴσους. ετι Ιοδὲ τῆς ημέρας ουσης ἐξ ὁλου του στρατοπέδου σημηνάμενος τους ευρωστοτάτους παρηγγέλκει δει-8 πνοποιησαμένους ῆκειν ἐπὶ την αυτοὐ σκηνήν. παρακαλέσας καὶ παραστήσας τουτοις την πρέπουσαν ορμὴν τω καιρῶ, παρήγγειλε δέκα τοὐς ἀν- 2οδρωδεστάτους ἔκαστον ἐπιλεξάμενον ἐκ τῶν ἰδίων τάξεων ῆκειν εἴς τινα τόπον ῆδη τῆς στρατοπε-9 δείας. τῶν δε πραξάντων το συνταχθέν, τούτους μεν ἔντας ἱππεῖς χιλίους καὶ πεζοὐς αλλους τοσούτους ἐξαπέστειλε νυκτὸς εἰς την ἐνέδραν, συ- 25 στήσας οδηγοὐς και τἀδελφῶ διαταξάμενος περι τosl0 καιροs τῆς ἐπιθέσεως αυτὸς δ' ἄμα τω φωτὶ τοὐς Νομαδικοός ἱππεῖς συναγαγών, ἄντας φερεκάκους διαφερόντως, παρεκάλεσε καί τινας δωρεὰς ἐπαγγειλάμενος τοῖς ἀνδραγαθήσασι προσέταξε πελάσαν- κτας τω τῶν ἐναντίων χάρακι κατὰ σπουδὴν ἐπιδιαβαίνειν τον ποταμὸν καὶ προσακροβολιζομένους

388쪽

κινεῖν τοὐς πολεμίους, βουλόμενος ἀναρίστους καὶ προς το μελλον απαρασκευους λαβεῖν τους ἡπεναντίους. τους δε λοιποὐς ηγεμόνας ἀθροίσας ομοίως 11 παρεκάλεσε προς τον κίνδυνον, καὶ πῆσιν ἀριστοι ποιεῖσθαι παρήγγειλε καὶ περὶ την των ὁπλων καὶ των Ἀπων γίγνεσθαι θεραπείαν.

O δε Ιἰιβέριος ἄμα τῶ συνιδεῖν ἐγγίζοντας τοὐς 72

Νομαδικοὐς ἱππεῖς παραυτίκα μεν αυτην την Ἀ- πον ἐξαπέστελλε, προστάξας ἔχεσθαι και συμπλέ- 16 κεσθαι τοῖς πολεμίοις. εξῆς δε τουτοις ἐξέπεμπε 2 τοὐς πεζακοντιστὰς εἰς εξακισχιλίους ' ἐκίνει δε καὶ

την λοιπὴν δύναμιν εκ τοὐ χάρακος, ώς ἐξ ἐπιφανείας κριθησομένων των ὀλων, ἐπαιρόμενος τῶ τε πλήθει των ἀνδρῶν καὶ τῶ γεγονότι τῆ προτεραία 15 περὶ τοὐς ιππεῖς εὐημερήματι. οἴσης δε τῆς βρας 3 περὶ χειμερινὰς τροπὰς καὶ τῆς ημέρας νιφετώδους καὶ ψυχρας διαφερόντως, τῶν δ' ἀνδρῶν καὶ τῶν 'λπων σχεδὰν ως εἰπεῖν απάντων ἀναρίστων ἐκπεπορευμένων, το μὲν πρῶτον ορμὴ καὶ προ

εο μία περὶ τὸ πλῆθος ην ' ἐπιγενομένης δε τῆς τos 4Tρεβία ποταμοs διαβάσεως, καὶ προσαναβεβηκότος τῶ ρεύματι διὰ τον ἐν τῆ νυκτὶ γενόμενον ἐν τοῖς υπὲρ τὰ στρατόπεδα τόποις ὀμβρον, μόλις ως τῶν μαστῶν οι πεζοὶ βαπτιζόμενοι διέβαινον ' ἐξ Αν 525 ἐκακοπάθει τὸ στρατόπεδον υπό τε τοs ψύχους καὶ τῆς ἐνδείας, ῶς αν ῆδη τῆς ημέρας προβαινούσης. οι δε Καρχηδόνιοι, κατὰ τὰς σκηνὰς βεβρωκότες 6 καὶ πεπωκότες, καὶ τοὐς Ἀπους ἡτοιμακότες, ἡλείφοντο καὶ καθωπλίζοντο περὶ τὰ πυρὰ πάντες. Aν- τω νίβας δε τον καιρον ἐπιτηρῶν, ἄμα τῶ συνιδεῖν διαβεβηκότας τοὐς Ρωμαίους τον ποταμὸν προβαλόμενος ἐφεδρείαν τοῖς λογχοφόρους καὶ Βαλιαρεῖς, 19.

389쪽

8 οντας εἰς ὀκτακισχιλίους, ἐξῆγε την δύναμιν. καὶ προαγαγὼν ώς οκτὼ στάδια προ τῆς στρατοπεδείας τοὐς μὲν πεζοὐς ἐπὶ μίαν εὐθεῖαν παρενέβαλε, περὶ δισμυρίους οντας τον ἀριθμόν, 'Iβηρας καὶ Κελτούς 9 καὶ Λίβυας, τοὐς δ' ιππεῖς διελὼν ἐφ' ἐκάτερον 5

παρέστησε τὰ κέρας, πλείους οντας μυρίων σὐν τοῖς παρὰ των Κελτῶν συμμάχοις, τα δὲ θηρία μερίσας 10 προ των κεράτων, δι ἀμφοτέρων προεβάλετο. Tιβέριος δε κατὰ τον αυτὸν καιρὸν τοὐς μεν ιππεῖς ανεκαλεῖτο, θεωρῶν οὐκ ἔχοντας ὁ,τι χρήσονται 10

τοῖς υπεναντίοις διὰ τὸ τοὐς Νομάδας ἀποχωρεῖν μὲν ευχερῶς καὶ σποράδην, ἐπικεῖσθαι δὲ πάλιν ἐκ μεταβολῆς τολμηρῶς καὶ θρασέως τὀ γὰρ τῆς Νο- 1l μαδικῆς μάχης ἴδιον ἐστι τοίτο τοὐς δὲ πεζοῖς

παρενέβαλε κατὰ τὰς εἰθισμένας παρ' αὐτοῖς τάξεις, 15 ὁντας τοὐς μεν ' μαίους εἰς μυρίους ἐξακισχιλίους,12 τους δὲ συμμάχους εἰς δισμυρίους. τὐ γὰρ τέλειον στρατόπεδον παρ' αὐτοῖς προς τὰς ολοσχερεῖς ἐπιβολὰς ἐκ τοσουτων ἀνδρῶν ἐστιν, ἔταν ὁμου τοὐς 13 υπάτους ἐκατέρους οἱ καιροὶ συνάγωσι. μετὰ δε 20 ταυτα τοὐς ιππεῖς ἐφ' εκάτερον θεὶς τὸ κέρας, ἔν- τας εἰς τετρακισχιλίους, ἐπίει τοῖς υπεναντίοις σοβαρῶς, εν τάξει καὶ βάδον ποιούμενος την ἔφοδον.

73 ήδη δὲ σύνεγγυς ὁντων ἀλλήλοις, συνεπλάκησαν οἱ

2 προκείμενοι των δυνάμεων ευζωνοι. τούτου δὲ συμ- 25βάντος, οἱ μὲν Ῥωμαῖοι κατὰ πολλοὐς τρόπους ἡλαττουντο, τοῖς δὲ Καρχηδονίοις υπερδέξιον γίγνεσθαι 3 συνέβαινε την χρείαν, ἄτε δὴ των μὲν Ῥωμαίων πεζακοντιστῶν κακοπαθούντων ἐξ ορθρου καὶ προεμένων τὰ πλεῖστα βέλη κατὰ την προς τοὐς Νομά- ωδας συμπλοκήν, των δὲ καταλειπομένων βελῶν ὴχρειωμένων αὐτοῖς διὰ την συνέχειαν τῆς νοτίδος.

Dis iligini Corale

390쪽

παραπλήσια δὲ τούτοις συνέβαινε καὶ περὶ τοὐς λ- 4πεις γίγνεσθαι καὶ περὶ τδ σύμπαν αὐτοῖς στρατόπεδον. περί γε μην τοὐς Καρχηδονίους υπῆρχε δτἀναντία τούτωw ακμαῖοι γὰρ παρατεταγμένοι και5 νεαλεῖς αεὶ προς το δέον εὐχρήστως καὶ προθύμως εἶχον. διόπερ ἄμα τω δέξασθαι δια των διαστημά- 6των τους προκινδυνευοντας καὶ συμπεσεῖν τὰ βαρέα των ὁπλων ἀλλήλοις, οἱ μὲν εππεῖς οι των Καρχηδονίων ευθέως ἀπ' ἀμφοῖν τοῖν κεράτοιν ἐπίεζον 10 τοὐς ὐπεναντίους, ώς ἀν τω πλήθει πολὐ διαφέροντες καὶ ταῖς ακμαῖς αυτῶν τε καὶ των ἶππων διὰ τον προειρημένην ακεραιότητα περὶ την ἐξοδον τοῖς δε ' μαίοις των ἱππέων υποχωρησαν των καὶ τψιλωθέντων των τῆς φάλαγγος κεράτων, οι τε λογ-1b χοφόροι των Καρχηδονιων καὶ τὼ των Νομάδων πλῆθος, ὐπεραίροντες τοὐς προτεταγμένους τωνιδίων καὶ προς τὰ κέρατα προσπίπτοντες τοῖς - μαίοις, πολλὰ καὶ κακὰ διειργάζοντο καὶ μάχεσθαι τοῖς κατὰ πρόσωπον οὐκ εἴων. οι δ' ἐν τοῖς βα- 820 ρέσιν οπλοις, παρ' ἀμφοῖν τὰς πρώτας ἔχοντες καὶ

μέσας τῆς ὁλης παρεμβολῆς τάξεις, ἐπὶ πολὐν χρό

νον ἐμάχοντο συστάδην, ἐφάμιλλον ποιούμενοι τον κίνδυνον. ἐν ω καιρῶ διαναστάντων των ἐκ τῆς 74 ἐνέδρας Νομάδων, καὶ προσπεσόντων ἄφνω κατὰ 2b νώτου τοῖς αγωνιζομένοις περὶ τὰ μέσα, μεγάλην ταραχὴν καὶ δυσχρηστίαν συνέβαινε γίγνεσθαι περὶ τὰς των Γωμαίων δυνάμεις. τέλος δ' ἀμφότερα τὰ 2 κέρατα των περὶ τον Πβέριον πιεζόμενα κατὰ πρόσμωπον μὲν υπὸ των θηρίων, πέριξ δε καὶ κατὰ τὰς 30 ἐκ των πλαγίων ἐπιφανείας υπἰ των εὐζώνων, ἐτράπησαν, καὶ συνεωθοsντο κατὰ τον διωγμον προς τον υποκείμενον ποταμόν. τούτου δὲ συμβάντος, 3