장음표시 사용
101쪽
minus,audietur m loco isto uoxgaudij, uox ponsi, et uox stolis, uox dicentium,confitemini domino exercituum quoniam bonus dominus, quoniam aeternum misericordia eius et Sarac: Exue te Hierusialem uola luctus, et uexationis tuae, et indue te decore, et honore, quia in Deo tibi est sempiterna gloria, circundato te diploide a Deo iustitiae , et impone mitram capiti tuo honoris aeterni: Deus enim ostenditylendorem sivum in te quisub coelo est. Ad sanctum gaudium populus excitabitur, cum de frequentia sacramentorum sermones habe buntur , panem e se, qui de caelo defiendit, visiquis illum manducatierit , non moriatur, panem uitae, salutarem animae nostrae cibum: licere nobis, si uolumus, uesci ambrosia illa caelecti, et cum Chricto coniungi, quo nihil potere esse praestantius,aut optabilius Gaudendum esse tanto, et tam coelesti beneficio, quod diuinitus nobis concessum est. quotidianum esse panem, non esse semel in annosum edum,quo sepius eum quissumit,eo tranquilliorem uitam agere. Ad Letitiam etiam, et ad chrissianum gaudium excitare solent populum concionatores,
nuntiantes plenarias Indulgentias, siue Iubilaea, quae ita Spiritu sancto edocente summi Pontifices, ctristi uicari, idelibus largiri iustis de causis: conseverunt: laetandum esse orator Ecclesiacticus dicet christianis, quod ροβ multa peccata, quae grauiter punienda essent, postquam is, qui solus delet iniquitates, Deus culpam sacramento
poenitentiae nobis remiserit,d j en ator bonorum,Scclesiae administrator, Chricti uicarius Romanus Pontifex poenas etiam remittat, ex
meritis pretiosi m sanguinis Christi, cuius una gutta sinceret ad redimendos omnes, qui fuerunt, quibunt, et qui futurisiunt homines ; ex meritis itidem B. . Hariae uirginis,sanctorum omnium , precibus Delium,iit poena,qua digni eramus liberemur, misericordiae, et indulgentiae diuinae participes esciamur. verum tanto beneficio
addendum, esi neminem possegaudere, qui sanctifimo paenitentiae xi sacra-
102쪽
sacramento a Deo peccatorumseorum uenniam non impetrauerit ἔqui uitam, ut D. eAugustinus sir sit, non mutauerit,ut uitam a ciperet Sancti nam Euchariatam.
cuomodo consolandi sunt is, qui rebus aduersis animo deiecti sunt. c a P. XXII.
CUM multis et uarijs periculis hominum uita sit exposita, et
multa quotidie accidant, quibus, quae naturae humanae essis'mita maxime pertudamum,ideo infirmum,ne dicam miserum,animal homo, saepe consolatione maxime indiget . quam nobis sic liceat desicribere: dolorum, et sollicitudinum moderationem a recto iudicis,et asste diuinae prouidentiae,et paternae ipsiusguberna tionis profectam: cuius totius consolationis, cum sit Deus idem, quis pater misericordiarum, excitandus e i populus, ut e caelo conflationem in rebus aduersis petat,et expectet,ad quam orator Ecclesia- Eicus populum ita poterit excitare, exemplo illorum, qui ex tribulationibus in primis maximam utilitatem ceperunt, ut Ioseph, qui in exilio, et in terra paupertatis suae, ad eum dignitatis gradum per uenit, ut uniuersae eAegypto praeficeretur: Urael, quanto magis ab eAE plijs opprimebantur , tanto magis multiplicabantur, et cre fiebant: exul Erechiel in Caldaea, in medio captiuorum uidit a mirabiles Dei uisiones abuchodonosor rex in rerum prosteritate arrogans, et superbus, ab hominibus eiectus fuit, et in beatam com mutatus , tandem siensium, quem amisierat, recuperauit; quia, quem prius blas hemaverat Deum, laudauit. quibus, et plurimis alijs eo emplis octendere poterit orator, rebus aduersis affligi, et tentari homines, aut, ut eorum uirtud, tanquam aurum infornace probetur, atque exerceatur aut, ut eorum peccata expientur. Tribulationes,
et tentationes, dicat orator utimur bis, et quibusdam alijs nomin bus
103쪽
bus m Ecclesia usitatis, quia oratorem Ecclesiasticum informarentidem iu) eruire homines, ad multas uirtutes, ad humilitatem , ad patientiam , et in primis ad prudentiam: Detim hac rati e r primere istos, qui rebus secundis insolentes sunt: tri lationem esse paedagogum ad timorem Dei, esse expultricem contumeliae, incontinentiae , vanitatis: uerisimas esse ilias siententias: Cum ipse Iuni iutribulatione, eripiam eum, et glorificabo eum: et, Iuxta est dominus iis, qui tribulato sunt corde: nultam esse malum, ex quo elici noupsit bonum . quod docens S. Chrysostomus, in quodam sermone inquit e Papus es malum Uuis non malum,gratias age Deo, et est bonum . quod praeclare cognouerat uir iste diuino numine ab lim,qui in maximis tribulationibus constitutus, dicebat: Per singulis dies benedicam te,et laudabo nomen tuum in saeculum,et in seculum seculi. addat mala, quae nobis accidunt, plerunt. nolis accidere propter peccata , quod S. Gregorius Nada enus in oratione de plaga grandinis, a rmare ui tu es ', cum praeclar fima peccatorum enumeratione , sendisgrandinem dismo fonsilio e caeso cecidisse. cuius aliquas sententias, quibusdam mutatis, quibusidam etiam additis , commemorans Scclesiasticus orator dicere poteritComnes calamitates oriri, quia alius pauperem oppressi, terraeq. partem occupauit, alius Iimites se ossicoelerate, uel stauri, uel ui extendens domum domui,
et aerum agro adsunxit.ut uicino aliquid extorqueret,et hoc maxime
suduit, ut uicinum nustum haberet; perinde ac si serus esset habita-4urus in terra, quia alius useris terram faedauit, colligens ubi non seminauit, ac metens, ubi non starsit: non ex cultura, sed ex pauperum . sate, et penuria diuitias suas auxit: quia alius decimis
Deo debitis, eundem caeli, et terrae principem defraudauit, im memor-maximorum, quae accepit beneficiorum: quia alius nec uiduae, nec .erphani cadamitatibus commotus, nec panem, cibum .exiguum
104쪽
pauperi, immo Chricto dedit: quia alius humiles contempsit , alitu monentem odio habuit, alij obliti eorum uerborum: Tenedictus d minus , quoniam diuites facti humus: opes industri uae, Deo aseceptas, non retulerunt: alty frumentum mercari, sordidum quaestum ex eius caritate captantes,illa uerba proferunt: quando effluet mensis, ut rerum pretia augeamus, et thesauros recludamus t inde calamitates, diuina exigente iactitia, oriuntur: ideo grandines de caelo cadunt, ideo terrae motus uastant riuitates, et horribiles fluuiorum inundati nes , ideofame, peste, bello, seu semisq. tyrannis, tanquam instrumentis, utitur Deus , ad conuertendum popuInm suum sed ualde deplorandum est, quodsicut eodem igne aurum rutilat,palea sumat; ita una eadem afflictionum uis, multos quidem ad praeclarifimas uirtutes exercet, sed pleros . damnat, perdit, exterminat: quoniam omnes suas cogitationes, et1 es, cum in rebus hisicefluxis, et caducis, non in Deo fixas,et locatas habeant, diuinam uoluntatem non agnoscunt, et amore proprio decepti, ignorant multo melius esse probari, et tentari quam non tentari, et reprobari. Euare traftet orator non
esse miserum corripi a domino, plagis assisi a patre,cum ipsi dixerite uos amo, corrigo, et castigo. cumque i uidelis Deus, non patiaturnos tentari supra id quod possumus, sed miserrimum esse, plagis caelestis patris non feri meliorem.
Quomodo excitandi sint auditores adsiem. c A p. X x I I r.
S J as est expectatio boni, ad quam excitant chriaianos homines, Dei bonitas, Christi passio, et multorum maryrum beatae mortes, quibus ad uitam peruenerunt aeternam. Dcherrimus edi locus N. Fregori, Narianteni qui Ioel ententiam proferens, auissicit i conuertatur dominus, et benedictionem relin
quat ' ipsi siubiungit: ego plane scio,eisium diuina misericordia sponsior.
105쪽
eum enim ira diuinae naturae aduersitur,sine dubio, si uolueristis,ad Nirtutem, eius naturae maxime propriam, ad misericordiam conuere
tetur. Insolennitatibus autem in primis ad hyem Ecclesiasticus orator excitare poterit,utsanctissmo die natalis Domini,si ad populum, qui eo die ad Ecclesiam stequens conuenire solet ,sermonem habebitndicet uen se in mundumsilium Dei,ut caeli ianua aperiretur actum hominem, ut nos aliquo modo dij e ceremur: istum esse diem redemptionis noctrae, reparationis antiquae, etfelicitatis aeterna sublatas esse errores, quoniam uenit magicter ad ignorantiae tenebras δε- pestendas; ad morbos animi sanandos uenisse medicum '. regem demum natum esse, qui prannidem diaboli deprimeret, et mortem etiam ipsam profligaret. Sed maxime cauendum clericis, ne hyem inauditorum animis ipsi excitantes,inanem fiduciam, ut alio loco iam diximus, inducant, ex qua tot haeresis, tot calamitates pro taesunt: quamobrem temperanda essemper oratio, ita ut dicat ueni siquidem Dominum in hune mundum, ut uolentibus ingredi portas coelι aperiret, sanare quidemgrauismos morbos, quibus laboramus; sed minime sanare eos, qui medicum, et medicinam res uunt; mam
ctrum esse omnium, minime autem infelicium, qui disiciplinam negligunt. Si ad populum, timore imminentis periculi perterritum, habendus est sermo, ut hoc anno necesse fit habere,quo misericordiae Domini maxime apparuerunt, ut prophetae uerbis utar, quia ab immanissimo Turcarum tyranno non solum confiumpti non semus, sed gloriosam etiam uictoriam, chraeianiprincipes reportarunt, feren- sunt probetarumgrauissimaesententiae,praesertim Isaiae : Noli timere popule meus, e qFur in uirga percutiet te, et baculum suum leuabit super te in uia EAEIpti adhuc paululum, et modicum, et consumabitur indignatio mea, et furor meus super fetus eorum, et si citabisuper eum Dominus exercituum flagellam. quibus uerbis - M ostendere
106쪽
Vendere poterit orator neminem unquam,qui in Dominosteraueris, confusium esse: haec uerba locutum esse Dominum per prophetam: Z quisere faciam potentes, superbiam infidelium humiliabo.
Quod hac functa Ressub. qua dicitur Eccisa, est ueluti ramus uariis distinctum parιibus , crquὸd excitandisint auditores, ut in propria uotatione
ET QUO ROM uniuersa christiani orbis rei'ub. imagi nem prae si fert nobilissimi cuiusdam corporis, praestantisima
anima sermati, dicat christianae Re a. animam ese r Ilionem , corpus uero uaria hominum genera, quae ueluti membra illius corporis nuncupantur: nobilis a membra sunt, sacerdotes , vel mini Iri, inter quossunt gradus, ita ut omnes a Christi uicario pendeant,eum . in primis uenerenturirius ueluti defensores,et chari Θsim iij sunt imperatores, reges, et principes, qui eo meliores fiunt , quo magu a Dei mini Iris pendent, etfantitam matrem Ecclesiiam consilio, et opibus, sanguine etiam ipso defendunt. hancisam formam proponet Ecclesiacticus oratoriad hunc usium,ut doceat manendum unicui. in uocationsua. imperare esse di cillimumsibi,nedum ceteras quare non inuidendumsacerdotibus,non inuidendum regibus, orandum potius pro illis, consilio, ope, et dillentia iuuandos,ut onus sustineant ; carere reges, et principes, episcopos etiam, et sacerdotes huius uitae solatijse eorum uitam plenam periculis, laboribus, resollicitudinibus, plerting. illos falli, ut illis detrahere magnumst peccatum e recite illud diciposse, ese illosseruos, quia commodis aliorum ad istos in primis stectatseruire: et profecto si homines aperent, nihil esse tutius, nihil optabilius, quam parere, quam sibi uiuere , et ad uuam aeternam , ad patriam nosram agirare intestigerent i, modo magistram qui1 iam non res uat, matrem, et nutricem sapient ,2 . se
107쪽
sanolam matrem Ecclesiam, nihil pote i accidere, ex quo bonum quisque non posis excerpere . non bonos principes interdum esse, ueluti pharmaca diuinae iunitiae: si populus in uijs domini progrediatur, et oraverit, quos non bonos expertus ess, diuino beneficio bonos euasisse cognoscet. uuare istasententia spe est explicanda: omnem potesatem esse a Deo parendum Pontifici, maximo, Christi uicario, et illis, quos connituit, ficopis, et parochis, ueluti miniuris Dei, ministris diuinae iustitiae, aut diuinae misericordiae, ita etiam regibus, et illis, penes quos ea in urbe sue oppido es rerum adininistratio sepe dicat occulto,sed sapientifimo Dei iudicio interdum feri, ut qui minus digni fiunt, imperent, pareantq. illis sapientiores: in quo argumento non Au morabitur . cum locus potius se obtulerit, uarias sollicitudines principum, et eorum, qui rempublicam administrant,proponet, adleuandam inuidiam istorum, qui priuatam uitam degunt, qui commoda priuatae uitae non considerantes, miserabiliterplerunque oluntur . Sed ob hanc causam in primis in hoc uersabitur argumento, ut populum excitet ad amandos principes , a quibus gubernatur, et adorandum Deum, ut illis siubminifreti iritum consilij, ut ueluti parentes populorum, eorum salutem propositam habeant.
Varia auditorum genera distingui possunt, aut natura, aut disciplina, aut electione , aut occulio Dei iudicio . CAP. X X v.
Dis τ ir c τ ι ONEM auditorum aliqua diuisione comprehendendam iudicamus, ut in oratoris animo facilius imprimatur. Itaque dicamus ut genera hominum, ita auditorum genera posse distingui, quatuor potissimum dissection bus, aut natura , ut abysint mares, aliae seminae, alij parentes, alijsir, alij senes, aby iuuenes: aut disciplina, siue arte, ut aby sint magistri, alij distipuli: electione, quia auditores quosdam sibi am
108쪽
eos deligant, aetate, moribus , et conditione pares. distinguantur etiam occulto quodam Dei iudicio, qua forma dicendi utimur, ne fortunae mentionem, quam inane nomen sancti homines existimauerunt, faciamus sic distinguuntur illi,quibus res omnes aduerse a eidunt , et isti, qui in rerum prosteritate uiuunt ', distinguuntur reges a subditis, domini astruis, pauperes a diuitibus, nobiles ab ignobilibus G d quorum omnium auditorumgenera,Ecclesiasticus orator si a commodabit, hunc in modum. Haressiunt ad regendum aptiores, consilio, fortitudine praeflantiores, quam faeminae hique monendi sunt, ne muliebrissexusimbecillitatem dcliciant edpotius utμ- fientent, et tueantur, participes religionis, Di, fidei, et charitatis, prudentiae, iustitiae, temperantiae, fortitudinis, uirginitatis, ac etiam maryrij facitas foeminas i, non minus gratum illum sexum p potenti Deo, quam noctrum: pro eo etiam sanguinem D. IV. Iesum Christum fudise : S. uirginem eius matrem, ut omnium uirtutum exemplar, utrique sexuipropositam. Mulieres uero excitandaesent,
ut alsectiones moderentvrfluas , ne nimis uelmi, quod cupiunt: et quando uehementes in utranq. partem esse oleant, ad religionem, ad pietatis opera, animum conuertant imbecillitate naturae excitentur ad deuotionem, mollitie cordis ad 'domum lachrymarum, ad salutarem luctum incitentur. cum uero maxime dissinguantur utri , et seminae, coniunctione, esolatione matrimoni, , hoc est coniugio , et caelibatu ; octendat pluribus uerbis, nobilissimum et ualde expete dum caelibatum , quia angelicae naturae e t propior, et eo uarist homines perturbationibus liberantur: moneat tamen ne caelibes iunEctos matrimonio contemnant ,suum periculum considerent, uideant ne radant, cuctodiant semet flos , otium caput uoluptatum, et malorum omnium fugiant, orent sine intermisione , pys operibus Audeant, secopos , et parochos suos adument. Ged uiros orationem cou-
109쪽
uertens, dicat accipiendas uxores cum timore Dei, amore filiorum
magis,quam ardore libidinist,ut benedi lionem in filiis consequantur: uerba illa Tobiae iunioris proferenda: Fibysan Eltorum fumus: ita coniungi non debemus, sicut gentes, quae Deum ignorant: et pluribus uerbis octendet coniugessanriti matrimon munera posse obire sine peccato, elissem sandisacramenturatiam omitem, et carnalem concupificentiam debilitare, et reprimere, atque a fornicationis, et adultery uitise praeseruare, ardorem libidinis teperandum: inculcabit, uiro ualde diligendam uxorem, quia fiunt duo in carne una, quia una est domus, una mensa, unus lectus, una possesso, eadem proles, cooperatio, sebuentis , mutua in labore prouisio, ac necessariarum re
rum procuratio: hanc ob causam dixisse Apostolum ad Ephesios Viri diligite uxores uestras , sicut Christus dilexit Ecclesiam .subuenit talamitati Ecclesiae ξhristus rex,et stonsius, consilit rebus necessarist,
adiuuat infirmitatem, procurat semper eius commoda quo exemplo excitandisunt uiri,ut instituant uxores, se aliquid disicere cupiunt, patiantur interrogari, ut iubet idem e vostolus, istas doceant,ornamentum mulierum essesidentium, domus custodiam, et rei familiaris curam mesordibus. Increpent, quando opus est, modesse, moderationem Iob imitantes, qui erranti, et insipienti mulieri,nihil aliud dixit, quam, auasi una de mulieribusultis locuta es excitandi, ut habitet cum uxorgussis, ut obra ius habitat in Ecclesia: quo loco uerba illa principis Aponiolorum recitabis: Viri estote cιhabitatores uxoribus usi is, quasi imperfestiori vastulo impertientes honorem , tanquam
eohaeredibus σratiae: quo loco exclamare poterit, coniungi quam plurimos matrimonio, non benediZtionem Deis ectantes,sed uim pseeuniarum , sed formam corporis, et a innitates: pauc fimos esse, qui Axores sitias instituant, reperiri quamplurimas, quae articulos frians iant, ac praecepta legis christianae non tenent: durisimos esse ple-
110쪽
rosq. bulasseculi uiros in uxores aut indulgentisimos plurimos uxores fugere, quotidianam earum forma asidientes, et minime illis cohabitare , plerunt. corpus suum fornicatione, aut etiam adulterio foedantes. quem locum tractans, quod ei sepe usi uenerit, o tendet, uxorem uiro deber delitatem, amorem casum, ut in primis cupiat Dirumsuum essesanctum : petat a Deo, ut uirseus proficiat in uiys eius: debere etiam timorem,qui ab amore proficistitur, subiectionem, obedientiam, reuerentiam: dicat Saram obedisse LAbrahae, illum
dominum uocase , is se etiam commemoret sani tum cisostolum mulieres subditas ese uiris suis,non permisisse dominari in uirum, sedesubiectas esse, quibus explicatis deplorare interdum commodissime
poterit, mulierum quarundam insolentiam , et superbiam , quae quoniam magna dote nupserunt, aut quoniam uiribui, quodpossent imperium, in eas non exercent, ipse in illos crude Isimam exercent tyrannidem, infideles plerunq. tantum abe i ut pro uiris suis orent, ut deberent, ut illos ad insaniam sivis iurgijs sudeant redigere,auda cissime uiros contemnant sivos:regnare,non subiectas esse ; dominari, non parere cob a uiris suis, non reuerentiam eis exhibere uelint . qui
locus profecto est exaggerandus, cum uerissimum sit it ud quod de Lacerimon scriptum esse dimidia felicitate carere illas ciuitates , in quibus resta non es mulierum disciplina.
Quo modo commouende sint mulieres. c AP. x x v ia
UM spe in coetu mulierum sermones taberi consieuerint,
cumque praecipua mulierum uirtus sit pudicitia, cuius co ruptor es nimius cultus corporis; dabit operam Ecclesia-sicus orator, ut a peruersa illa consiuetudine I minartim animos amotieat. Tractet illa uerba Tertulliani, eas commouens: Perit illi in
tuaserma si concupierit, et admisit iam in animo, quod concupiuit: