장음표시 사용
121쪽
ia Imam Dei iram infe concitant. excitandi uerosunt auditores uerbi Dei, dficipuli apostolorum, contionatorum, etsacerdotum,quos audiunt, ut,quae audiunt,mandent memoriae, audiant cum rus tu;
non numerentur inter illos, de quibin scriptum ea e semper disieΣtes, numquam a cientiam periιenientes. Ad disicipulos,quossentitis itiiri, Christi disiciplina imbuti, B. Augustiums, Hieronymus, Franc secus, Dominicus, et Benedi tus inuituerunt, et sanctiis isseis regulis etiam mortui instituunt sermonem habere non solent clerici. mutuo enim intersi religiosi uiriet in doctrina scholactica,et in omniliterarumgenere uersalse docent. Qua ratione distipula sanctorum patrum , boeest momali,
AD orici P Ur os eorum, quos nominauisanctorum,hoes moniales, quidam, is su epsicopi,sermonem habere
confiueuerunt: cum quibus ita agere debent, ut interdum ad metum, ad gaudium, reliquasq. anyas assetitiones, ut utile iudicauerint, excitent. Dicant,monachas in monacteria se abdidisse, non flum ut relictis parentibus,propinquis, et omnibus rebus secularibus, Dei praecepta adsalutem necessaria commodius obseruarentsed etiam euangelica consilia, quaesiunt, paupertas uoluntaria, castitas perpetua,et obedientia integra, se Deo uouerunt, exequerentur. quare oportere ut,quemadmodum sanctus scriptum reliquit Sasilius, qui balneum intrant, Omnibus uestibus se stoliant ; sic quae, colendae pietatis causa, monasteria ingrediuntnr, statim omne pecuniarum, et caeterarum rerum secularium desiderium,omnes carnales cupiditates exuant, et propria si uoluntate abdicent. Ad illas accommodari possunt ista uerba tum uotum uoueris domino Deo tuo,non tardabis reddere, quia requiret illud dominus Deus tuus: et si moratus fueris, O repu-
122쪽
reputabitur tibi in peccatum,et ilia , Audi filia, et uide, et inclina aurem tuam, et obliuisiere domum patris tui, quia concupiuit rex syeciem tuam et quae a B. Apostolo cripta te Destonia enim uos tini uiro, uirginem casiam extubere hristo. Atque ad excitandamn astu sanctam quandam utiliam, declaranda fuit illa uerba O
quam bonam, et quam iucundum edi habitare fratres in unum , eas uelutisorores unum in locum esse coactas, ut earum unasii uoluntas, una sit religio, unasit charitas, omnia denique sint communia, et ita habitent in domo domini omnibus didus uitaesuae: eu licere in choro Deum astoqui, et in terris degentes, coel Iem uitam ducere: Mon
seria, si in ipsis sit pax,et concordia, se insar Paradisi, sin disiordia
in eis dissemmata sit, esse instar infern nustam se nobιlitatem,quae cum nobilitate stonsarum 6hristiposili conferri. nullam beatitudinem
in hac uita reperirι, elud tantum imaginem in monacterys apparere Commemoranda etiam fiunt commoda quae sentiun , incommoda quibus carent , non distrabi uarietate.ngotiorum, non perturbari domefiicis calamitatibus i non uicitum quaerere, nondsicordias cou- iugum, dolores parturientium, molentias filiorum perpeti , cum Deo, non cum improbis hominibus, ut m hoc seculo uiuentibus accidit, sermonem habere.
Quo modo humanaram scientiarum magistri exeitandi sunt. cAp. XXX oris
Me sit ετ λο s humanarum sitientiarum ac artium excitabit orator ad ea, quae ipsi didicerunt, altys impertiendar communicanda esse diuina munera , tanto magis crestem artes, et scientias, quanto magis communicantur , quam facistime, et breuissim eripi is, quam profitemur arrem, eam doceant et mprimis operam dent, ut reliquae omnes amentietuit ancilia, erutant mutum regina Theologiae,ne, tanquam mercatores, doceat libentius . . V diuites,
123쪽
diuites, quam pauperes, neminem excludant, nobilissimum eleemosynaegenus esse docere . quo loco perterrefaciendi fiunt rhetores seculi, ne incautos adolescentes erudiant ad decipiendum , ad excitandus seditiones; multo magis philosephi, ne de maudi aeternitate, de immortalitate auim e , ex sententia CAverrois nimium multa, et nimis
subtiliter doceant ; quod impudentis hominis ac etiam im j ese, qu stiam posset fusticari: quod prohibuerunt sancta concilia,non aude ant,ostentationis cause,ad perniciem ingeniorum proferi Iuristeritos
autem, medicos, et qui in alis nabit bus artibus uersantur, excitet Ecclesiasticas orator, ut eum timore Dei, artem exerceant suam. .atidicis incutiat timorem diuini iudier, , si, eorum nefiuntia, .
aegrotisine sanctis sacramentis Ecclem, ex hac uita decedant. Iur isteritos ad horribile iudicium uocet,si eorum culpa, lis protracta, ortae inimicit , uiduae, aut pupilli oppresi fuerint.
ACcεDAM s ad tertiam distin tionem,quae erat, ut eliditone auditores di linguerentur. quidam enim dicuntur amici,quida, etsi nimici non sunt,quia se mutuo non norunt,et nulla coiunctione inter si iunctisunt,eo non appellantur nomine. Amicos interdum dicat omnes chrictianos, quia communia fiunt,caelum,et terra,comunis pretiosissimussanguis Christi, communia sacramenta, comunes preces Eccle sed tamen magis proprie appellandos amicos, qui in aliqua societate ub eodem uexillo,isiem pjs operibus intenti uiuunt, expectantes beatam Jein: cui modi fiunt isti, qui habentur, et nominantur fratres , alio nominesocij ; quorum multae sensocietates, prout Spiritus sanctus alios excitat ad erudiendos pueros in do trina christiana, alios ad orationem,et adsequentanda sanctissima sacramenta, alios ad propria corpora castiganda, alios ad consolandos eos,
124쪽
1oI DE T PETORICA ECCLES. de quibus ultimum e umendum supplicium. Haec sancta amicitia
rumgenera,et plura alia, quae non utilitate, aut uoluptate, sed pietate, et uis antilitate omnia metiuntur, quibus otium fugitur, et audiori omnium bonorum Deo honor exhibetur, quam maxime poterit , Ecclesiasticus orator laudet, atque bos piorum uirorum, atque etiam feminarum conuentus excitet ad perseuerantiam. cum ad il-Iassermonem habet ; dicat, uiam esse hanc uitam admodum difiscalem, et periculosam ; illud uere dici posse, Veseli: nos omnes egere aliorum auxilio, quo facilius iter faciamus, labyrintum huius mundi inextricabilem transeamus , perueniamus ad coelestem illam patri am has ueras esse amicitias, quas amor Dei, quasstudium pietatis conciliauit, has esse niabiles, et perpetuas: cauendam ne sebdolus illi, et perniciosius uenator animarum nostrarum sathanas disicordias msunstis societatibus interdum disseminet: precibus orandum esse auxilium , frequenti use sacramentornm illius conatus frangendos ;hanc legem instituendam,ut alterum quis ferat,ut nihil dicatur,nisi implorato Spiritus sensti auxilio, si qua oritur dissensio , ad archipresbyterum, aut etiam, si opus es, ad episcopum deseratur.
Qua ratione eommovendi set milites. a P. XX XU.
I M autem in hae uita uaria oriantur perturbationes, ris . pericula immineant,quibus si, ut Optatis a pace stui non posmus, et idcirco bellum sit maxime necessarium religuntur quidam ad defendendam religionem, et patriam, aut quia inter caeteros excellant eis oferunt,qui in disi lina militari uersari dicuntur. Cum autem, ut Gyri Ioteles siriptum reliquit, in urbibus 'spremi, mediocres, et Uini; milites inter spremos, et Re
publicae defensiores sent collicandi. auamobrem si interdum, ut tempore belli,orator Ecclesiasticus sermonem babea: dicat sepe,ad multos
125쪽
pertinere, defendere religionem fisisti, pugnare pro sanciae matris Ecclem defensione,pro honore Dei, et pro ovibus,pretio fimo Christi sanguine redemptis,si sit opus,moriendum esse: ad milites christianos maxime ste clare, iustitiam tueri, miseris hominibusubuenire ualde ignominiosum in militia esse, nihil aliud haberepropositum,qua dita ri, quam intemperantia sit umbardare, quam,ubi quis uictoriam reportauerit, a stipso, hoc est a cupiditatibus Fuis uinci. quo loco proponet illa uerba sumpta ex libro regum : Eso uir fortis, et pugnemus pro legibus Dei nostri, et pro populo nostro. quae uerba explicans, Pugnent, dicat, omnes pro Christo, prosans imissacramento, pro sanetu monasterijs, pro uirtutibus, pro libertate,pro pace , fumant
alacriter arma contra acerrimum christiani nominis hoctem, contra
discipulum sathanae, contra impurissimum omnium flagitiorum ac
scelerum hortatorem, crudelitatis minitum non posse non uincere , qui sic pugnat, cum mori pro religione, ac etiam captiuum duci,maxima propriarum assectionum et cupiditatum uictoria sit existimanda : quae ubi dixerit, moderata quadam oratione addere poterit ,se uehementer optare,ut omnes chri fiant milites, Ioannem Baptistam praecursorem domini, magistrum siquantur, eius . uerba in animo
imprimam sito. cum enim adsensitissimum istum uirum accesissent milites,eumq. ita interrogassent: auidfaciemus, et nos' legimin eum res ondisse flveminem concutiatis,neque calumniam alicui inferatis, et contenti estote stipendijs uectris. Nam ita se res habet: qui abutuntur imperatoria potestate, aut militari, adgrauandum, ladendum, aut opprimendum aliquem commilitonum suorum, aut etiam tu-Ltorum,cum uitae eorum parcendum esse existimatum, qui calumnias
inferunt, ut pecuniam extorqueant, j certe nobilfimam disi uenam dedecorant, et potius satianae milites, quam Chricti putandi sunt .
quod tamen argumentum attingendum, non pluribus uerbis explicandum
126쪽
candum dixerim, ni ortasse inter christianos, eosdemq. catholicos, geratur bellum,quo tempore,haec quae iuximus,commodius,et uberius explicari poterunt.
Quo modo mercatores debeant commoveri. CAP. XXXVI.
SU: et qui hoc uitie genu sibi eligunt,ut mercaturam exerceant , qui si aliunde uiuere posunt ; sapientium uirorum iudicio non sunt laudandi, nisi adfinem laudabilem , ad codorationem fliarum suarum, ad eleemosynarum distributionem, ad subueniendum patriae,quidquid labore comparat, conferendumstatuant monputarem mercaturam uituperandam , alfert enim multas commoditates uitae hominum;reddit etiam homines industrios ; et g titam, atque inertiam morbum ciuitatum remoum,sed tamensord da mercatura, et quae calamitate inopum crescit, uituperanda est recitabit interdum illa uerba Ecclesiastici Negocians dissicile eruitura peccato . omnem fraudem, mendacium, et disimulationem emercatorum animis amouere Audeat. Dicat ueram mercaturam
esse lucrari animas Jhricto; sesenerari Deo, quandoquidem di
uitiarum omnium largitor centuplum reddit, et etiam uitam aeternam donat. Occulto Dei iudicio inter se differre principes, subditos, nobiles, uno
biles , diuites, pauperes. CAP. XXXVII.
QUA 'τA restat distinctio auditorum explicanda sumpta
a fortuna, quam,licet imperitum uulgus caecam, inflabi-- lem,et temerariam dicat , nos tamen haec: omnia nomina rejcientes, quidquid jortunae tribuitur, occultum, et apiens Dei
iudicium nominamus quo sit, ut alij reges sint, alo subditi; alij potentes, abj infirmi, alij nobiles, ignobiles alij; alij diuites, alij
127쪽
.' LITER SECUNDUS. III pauperes, ut iubeantsepe ij quibussatilin esset parere praesint qui ρο-
te late abutuntur; iaceant ignoti, qui magnis uirtutibus sunt praediti, sint multarum diuitiarum haeredes homines cupiasmi, usum diu tiarum ignorantes,ad administratione amiti uccedant isquitutoribus egerent ; quidam habitent ruri, qui ad danda consilia, et ad regendos alios essent aptismi. Eua de re agens flendidis uerbis demonstrabit , Deum paterno imperio regere hunc mundum ; in eius sapientia, et paterna gubernatione acquiscendum: omnes diciposse reges, ei os nouerint regere; omnes potentes, quia diuina gratia
adiuti, possunt insandiis uirtutibus proficere: omnes nobiles, quia ad imaginem, et ilitudinem Dei esseriti, patres Christi, eius pretiosis o sanguine redempti, ad caelestem haereditatem sent uocati omnes diuites, quia participes diuitiarum , et thesaurorum forum fecit
nos Chrsus coeli, et terrae rex, et bonorum omnium dominus.
Qua ratione clericis agendum H cum principibus , et subditis . c A P. X X X v III.
ADMODUM raro,etfortasse nunquam clerici, quilus crib
mus, coram regibin, et principibus sermonem habebunt. Si quando uero id illis accideret, eos monemus, ut turpis mum adulationis uitium uitent: coram, Regem non laudent, neque
principes id enim non decet mini Iros Christi, nec etiam in magna populi s equentia audebunt ipsi eos reprehendere, non quidem ullo metu, aut ullaste, sed ne mouere seditionem uideantur, et populi
auram aucupari. Si inciderit locus, explicans aliquod euangelium, aut episeolam P. Pauli,regias uirtutesproponat,religionem,iustitiam, clementiam ortitudinem, temperantiam, paterno a morsubditos complecti, regium esse; populorum commoda ι edtare nonsiua,h mines imaginem Dei gerentes, in terris, exemplo, et auctoritate, praemio,
128쪽
praemio , et poena regere , subditos ad ueras uirtutes , ad coelectem p triam dirigere, si sium in magna pote late uincere, esse uirtutem heroicam quam regibus necessariam sapientes uiri putarunt. βuae cum breuiter, et dilucide, temperato quodam genere dicendi utens, dixerit; populi bene instituti esse, pluribus uerbis docebit, amare regem, aut principes suos, eorum consilia semper in meliorem partem interpretari, legibus obtemperare, consilio, opibus, quantum necesse
modo eommovendi sint rerum publicarum administratores. c A P. X X X I X.
IN τε R. auditores uerbi Dei, plerunq. in rebulublicis ad unt
multi,quirempublicam administrannicum quibus multo Igerius agendum eri, cum ipsi non semper praesint reipub. ut pernicio- sumsit ipsis in udam siustitionem improbitatis adducere . Excitandi sunt hi ad politicas uirtutes, sed maxime ad ueritatem amandam, ad ineptas, et malitiosias quasdam blanditias uitandi: et ad eos fiermonem conuertens orator sepe, ut fecit B. Ipsi stomus, cum adeAntiochenos contionaretur disserat de uitando iuramento ; cum in rebus ub.s fime ad conciliandamsibi omnium, etiam improborum,beneuolentiam,mendacijs,et periuriys ciues in hominum animos illabantur. Excitandi fiunt etiam maxime ad anteponenda publica commoda suis ; matrem esse communem rempub. alumnam pacis, sandRe religionis conservatricem diuinitus tot,et tam magna beneficia
illis esse concessa, non utpriuat ibipropria facerent i, sied ut libertate, et honesto otio isti fuerentur: uehemens illud sudium ad parandas opes, quod a quibusidam adhibetur, adhibeatur ad religionem sancitam tuendam, ad anciendas, eseruandas leges, ad iactitiam colendam , ad salutaria consilia proponenda. Verum ad nobiles con
129쪽
uertens oratione, quando hisolent esse magnanimi,et plerunque admodum ambitiosi, ad humilitatem maxime fiunt excitandi,et ualde deterrendi, ne in istud magnum incidant dedecus, quod est a parentum gloria degenerare ; humilitati in primis Rudeant ; nutum esse nobilitatem, quae cum Chricti nobilitate sit cons trenda. Ignobiles,adtieram nobilitatem, quae in obseruatione religionis, et in uirtutibus esseoliolata ,sunt accendendi. Doceat tamen orator, ut ignobiles nunquam nobilibus si pares putent; quandoquidem cum claris sint orti parentibus, et antiquis saepe diuitijs abundent, illis etiam concessum
uidetur, ut a ceteris,eis quidam tribuantur honores. Quo modo commouendisint patresfamilias. CAP. XL.
PORRO autem cum maior auditorum pars , hac ratione distingui positi, ut alysin amuli, alij domini, quos recti Mpatres familias dixerimus,ad hos sepsime ita conuertendus est sermo. meminerint ideo se constitutos esse patresfamilias a d
mino , ut familiam siuam informent, hortentur, corripiant, et con solentur;Gq. ab illis requiri,ut uniuersae familiae suae si uirtutum exe-plar praebeant ; huius muneris exacturum dominum rationem . quo loco commodis e poterit dicere ad eos, qui hac diuinitus co cessa potestate abutuntur . noli esseut leo in domo tua, euertens domesticos tuos, et opprimens tibi subiecZos: mundum esse tanquam
amplfimam quandam familiam Christi; Christum praesicripsisse
legem charitatis, pietatis, humilitatis iurgia, conuitia, et uerba iniuriose, quibus utisolentstrusuarum cupiditatum, huiussaeculi δε- mini, esse maxime detestanda: S.CPaulum Apostolum audiendum, quiscripsit ad Ephesios,Et uos domini eadem facite illis, quema modum uobis ipsis feri optaretis, si strui essetis, et pauperes, sicientes quia eorum, et uecter dominus Hi in coetus. quae uerba oratorio modo P explicans
130쪽
explicans Ecclesiasticus Orator sic populum ,sis patres familias a
Ioquatur Existimate, ratres,uos feruorum uectrorum esse construos, qui communem dominum habetis in caelo, qui eundem caeli, et terrareElorem agnoscitis Deum I eundem istorum, et uerirum patrem e perimini ; eundem etiam horribili illo die iudici' iudicem habituri. Jua mensera mensi fueritis, metietur uobis, docuit communis omnium dominus. His uerbis ostendet, immoderatis laboribus non esse grauando amulos, res necessarias ad uictum et uectitum illis pro uidendas,eissoluendam mercedem,ctudendum,ut meliores es cian tur; indulgentia,nimi amiliaritate,et communicatione secretorum, non eos esse ad licentiam, quod quidam faciunt, erudiendos. Hoc loco peruersa quorundam dominorum consiuetudo acriter erit reprehendenda , quo amulis sivis, ueluti manc ijsi utantur, et ueluti t
ranni miserrimae cuiusdam domuseruo uos adhibeant sibi admini fros ad multa sicaetera patranda, corruptores suorum filiorum , eos efflictant. Euamobrem obiurgandisiuntsepe, ne huis ossi homines alant, ne multitudinefamulorum inutilium,quae familias perturbet, delectentur,opes suas in alios usius conferant,alant potius seruos cir fit, pauperibus si ueniant stant in multas calamitates incidisse, et perpetua infamia multas familias fuisse notatas , ob hanc unam causeam, quod nulla in eis erat disiciplina; paterfamilias turpiter iracundia, aut cupiditati seruiebat , et famuli dominabantur. hine
homicidia,hinc Eupra,hinc adulteria,binc multas calamitates exosetas esse commemorabit.
Quibus uerbis excitari debeant famuli. cAP. XLI.
VN i hoc argumentum tractauerit, ad famulos orationem
conuertens, explicabit pluribus ea verIa 'S. Pauli: Semiuedite per omnia dominis carnalibus, non ad oculum seruientes s