장음표시 사용
81쪽
eommodis omnia non metiantur, et publicis commodis priuata non anteponat: amare patriam in bene uelle patriae , bonam, et beatam illam cupere , atque praeclaris legibus, et bonorum omnium generibus cumulatam . Euare qui adulationibus , qui blanditistin animos istorum , quι praefiunt , istabi student qui nouis sum ptibus , et pompa se alys praeferunt, et aequalitatem toltant ; patriam corrumpunt, non amant. Octendendum est , Urbem Kο mam communem omnium chrissianorum esse patriam, in qua ea
sita sacrosancta fides apostolica, pro qua uel mori pulcherrimum, et honestifimum est. ccommodare poterit haec orator hominibus in oppidis, et etiam ruri habitantibus , et dicere, inde cognosci quis oppidum, aut uillam, in qua natus est, diligat , si Ecclesiam parochialem ornaresudeat, i puerorum curam habeat, ainfiij essent ,
si res communes re te administre m mortuos esse pro patria multos apud Romanos comemorabit multo aequius esse mori pro defensione religionis,et multo optabilius nobis,qui uitam expestamus aeternam .
Quomodo excitandi simi amici ad mutuum morem. cAP. I M
T E R D V M excitans amicos, hoc est homines aetate, moribus pares, electione inter se coniundios, ut se uere diligant,hortetur: caueantnest mutuo blandis uocibus amicos, et stati es appe Iantes , odio habeant: ne domestic int inimici, animarum siuarum interfecitoresseanctum nomen esse amicitiae, consensionem animarum in sancta religione,in amando Deo,in christianis uirtutibus exercendis . aut idem uolunt, cum uolunt ea, quae legi Dei aduersantur, inimici rectius appellandisunt, quam amici 1, uolunt enim sibi inuicem mala, cum turpissimarum uoluptatum confiij, et admini iri fiunt: cum Uuris enecant homines, cum semper laudant, ut placeant, non corrigunt, ne distbceant. Exclamabit aliquando nomen amia. I a citia
82쪽
ritiae e Dpublica christiana, tanquam in exilium missum.gos etiam, quo andia mater Ecclesia coniunctfimos esse uult, quos compatres nominat, nullam filiorum communium curam habere, ad licentiam, ad multa plerunque peccata sanctam istam coniunctionem adhiberi solitam: commemorabit etiam eorum cor unum in Chri Io esse debere , et omnia habere communia,sidem, stem, charitatem,participationem sacramentorum,delectari isdem ieiunijs,efidem orationibus, lectione eorundemsacrorum librorum.
Qua ratione excitandisint auditores ad resignationem in Deum , et ad ad lum. Ap. x.
rox ris Ecclesiactici erit ad resignationem in Deum auditores excitare, ut colucent omnes fuases in benignissimo illo mundi, et bonorum omnium parente Deo: nihil de se uolatilibus caesi, multo minus necessaria christianis,qui statres Domini ij Dei adoptiui, haerede uturi causis patriae sunt,nullo unquam tempore defutura: utimur hoc nomine resignationis, donec magis proprium occurrat, quae est affectis leuissima, et tranquid a animi a diuino amore profecta: qua quis diligens Deum, confidit, nihil sibi defuturum, nihil cupit, nihil quaerit, nisi quod Deo placere bipe suadet. eis hanc excitabit orator Ecclesiasticus hac ratione, quia illi, qui serviant regibus, quo modestoressent, eogratiores secosueuerunt , multo magis id struis Dei conuenire, qui nihil aliud petentibus, nisi ut fiat uoluntas eius, multo plura solet concedere , quam i ausifuissent petere .: d quendam admirabilem essectum amoris, hoc in ad extasim populus non ea excitandus ; cum tantae perfectionis non sit capax, et donum sit praecipuum Dei,quod paucis is est concesim. optanda potius es nobilis a ista asseetis,quam petulis proponenda. Ad delum, qui vi quidamseruor mentis, quo
83쪽
quis debet excitari ad proficiendum cum istis,qui profecerunt, excitantas e i populus, excitandi sacerdotes, commouendi illi, quipraesint
ciuitatibus , oppidorum administratores, ne patiantur sopulos, alios sibi deos constituere, quam unum Deum coeli, et terrae dominum cautionem adhibeant, ne transfugiant ad sathanam, et ut reto pifacere confiueuerunt, ut obseruant,an eorum uxores cum amatoribus loquantur, obseruant etiam quid dicant, resticiunt nutus, et actus rita ipsi considerent, num pauperes opprimantur, num occidantur uris homines, num uoluptas corrumpat animos eorum, quibus praesent, num haeresis aliqua ratione psit irrepere, num praua aliqua consuetudine ciuitas contaminetur, num otio prae tantia corrumpantur ingenia, num re die in doctrina christiana instituatur populus, ad quem ζelum excitare eos, qui praesent, poterit Ecclesiasticus orator hunc in modum: eos esse Dei mini Bros, populorum patres, exemplaria uirtutum, ad imitandum proposita urauis am poenam illos daturos, qui fuagubernatione deteriores homines secerint maxime ad hunc telum excitandi sacerdotes Dei minii fri, ut animas sibi creditas diligentius, quam telotypus uxorem suam, custodiant, o feruent, in tituant, corrigant, diligant, sepe de moribus singulorum interrogenta, non pareant sceleratis , et flagitiosis , nonnunquam improuisio adeant oppida, ecclesias, uicos, ut explorent ad lenitatem, uirtutem episcopo, et parocho dgnam, quis iam edi natus, siveritatem,eius muneri interdum ualde necessariam induat; audiat, et imiatetur magistrum magistrorum Dominum, qui eiecit numularios de templo 'quo loco illa uerba per increpationem proferat Zetras domus tuae comedit me et acriter accusebit deambulantes in ecclesii aucta Dei, non audientes uerbum Dei, irridentes sustos homines, qui
sequentia sandisimorum sacramentorum deles tantur: et, cum de gloria Dei agitur, opes, honores, et uitam sam esse negligendam
84쪽
dicet. Praecepta ad excitandos auditores ad amorem, tractabimus, multo plura dicturi,cum de uarietate auditorum tractabimus.
Quod nunquam ad odium, nec etiam ad indignationem auditores sunt excitandi. cAP. X r.
μη a philosophis, et ab lys, qui artem etoricam tradiderunt , ad excitandum odium, et indignationem scripta fiunt, ea, utpote christianis, et maxime clericis inutilia, et perniciose omittimus. Excitare odium in imaginem De lium ei dem patris Dei, cuius omnes fumus*ν, et ad eandem haereditatem vocati non solum a chrstianosed etiam ab homine alienissimum ect . peccata esse odio habenda, et maxime uitanda iam ostendimus, non inde tamensequitur peccatorem, quem iactum es icere potea Ominus, qui sua poenitentia potest alios ad poenitentiam excitare, odio esse habendum: eius potius causa dolendum, et pro eo, ueluti pro
fratre, orandum: et cogitandum sepe, ac uehementer timendum,ne, et nos cadamus. Indignatio autem, in dolor ex bono alterius,quem
isto indienum iudicamus, qtia perturbatio, ut philosophisiribunt, in illos in primis cadit, qui si dignos maximis honoribus esse intestiunt: dolent igitur, aut quia non consequuntur, quae indigni sunt consecuti, aut quia pares illos sibi uident sa tos, quos inferiores existimant. quamobrem huiusmodi perturbati ortasse non est laudanda, neque excitanda, cumsius icienda sint Dei iudicia, et christiani hoministomnessibi anteferre, alios si meliores putare: etferi etiam psit, ut ui mali, et indigni honoribus fuerint, mores corrigant, et illis se onoribus dignos praebeant. Nec uituperanda es omnino publice taeassectio poteH enim interdum a uirtute proficisci, quia tamen meli
rem animam non e cit, et humano generi non prodest, non expedit, ut in caetu hominum excitetur. . uomodo
85쪽
auomodo commouendisint animi ad iram, hoc est, ad velum honoris Dei , et ad mansuetndinem. ΛΡ . X O.
est dolor mali prisentis, aut non sine dolore: ad hanc commotionem utile erit interdum oratori Ecclesiassico populum concitare . nunquam tamen concitabit, nisipropter honorem Dei. quam iram, aut potius relum honoris Dei expresset dii ino numine afflatus Dauid his uerbis Iraficiminiet nolite peccare. Iram uindictae apparentis, et istustris cum dolore appetitionem in istum, a quo sequi iam, aut aliquem suorum palam negle tum,atque contemptum merito putet, Gristoteles definite ex qua definitione colligitur hane potionum esse huius commotionis excitandae causam, nimirum con remptum .superbum enim animal homo tantum ab I, ut contemni aequo animo ferat,ut haberi qui no est, et magniferi maxime appetat: a quo genere perturbationis ,semper sudebit Ecclesiacticus orator auertere auditores et probabit Ictandum potius nobis esse, cum contemnimur,cum nos nihili faciunt homines,cum contumelia assciunt, cum detrahunt ; haec esse pharmaca maxime accomodata ad sanandam superbiam nostram ; regem regum,et dominum dominantium,
Ch flum Dei filium in hoc 'iindo des edium , contumelys uanys affectum, ora se pro calumniantibus, et persequentibus se, et, cum maximis iniuriysias ciebatur , mansiuetudinu nobis reliquisse eo
emplum . Ira christiano homine digna ecti in eum cum dolore concitari , qui Deum coeli, et terrae dominum non agnosiit, et Teatam semper Virginem hauriam matrem Dei, et aduocatam nostram, sentctos aeterna uita ventes, innocentes etiam uiros debita uenerati
ne non prosequitur: quae ira rectitis fortasse, ut paulo ante diximus, appellari pote a delus, quo sincii uiri amici Dei commotieri conse uerant, ut est apud David. Mei autem pene motisiunt pedes, pene
86쪽
essu unigressus mei, quia relausuper iniquos, pacem peta torum
uidens et alio loco, Zelausuper facientes iniquitatem: ad quam commotionem populus concitandus es aduersus haereticos, et aduersius publicos peccatores , maxima tamen adhibita cautione, ut semper intelligat qui audit, orandum csepro ijs, quibus trocitur, et nihil esse, cum de honore Dei non agitur, mansiuetudine amabilius, nihil etiam Deo, atque bonis uiris acceptius. Mansiuetudo est compositio animi, et fraenatio iracundiae,amicitiarum conciliatrix, bonae existimationis nutrix, disicordiarum expultrix, alumna pacis , et iucundisi humanae uita socia in qua uirtute qui magis proficit,maiorem sapientiae, et bonitatis famam consequitur. Eis mansuetudinem uero sepe necesse erit animos impellere cum iniuriarum , uitatum, atque odiorum plena sint omnia satis miseros esse istos qui in nos iniuriam intulerunt, quia iniuri junt, quia peccauerunt sedandum animum, quia istud eri uincere, quia illud est imitari Christum, illud est allirare ad uitam aeternam.
uomodo commouendisint animi ad Poenitentiam. AP . A III.
DO ιη Rr qui male se habente et cum in malis nihil iure
collocaripsit, nisi peccatum, morbus rauistimus animae declarandum est, salutarem esse dolorem uoluntarium poenitentiam esse peccatorum medicinam ,sine qua sanari nemo p rect,sine qua qui e uita, peccatis maculati,decedunt, perpetua morte condemnantur: esse iniquitatum interitum, lacrymarum alumnam, salutis istem, donum coelitus datum eam non fornicatorem renuere, ab ebrio non auerti, non abhominari idolatram, non adulterum repellere , non maledicum instetari, non reprobare blas hemum, non severbum, sed omnes fusi ere, omnibus communicare, omnibus ca lum
87쪽
Ium aperire, et omnes ad coelestem illam patriam ducere. Verum cum nihilsit, quod magis animam nostram deprimat, quam peccatum, onusgrauissimum, quod Zacharias plumbisimilitudine expresit, et Dauni illius naturam sic descripsit: Iniquitates meae supergresse sent caput meum, etsicut onus graue grauatae fiunt puperme: ostendat Ecclesiasticus orator, hoc onere animam nostram,per paenitentiam liberari,ita ut urique ad caelum facile possit evolare: ideo Christum dominum ostendisse,per eam regnum cariorum ad homines appropinquare, cum dixit: Paenitentiam agite,appropinquabit enim regnum caelorum: et S. Ioannem Bapti iam exclamas: Facite fructus dignos paenitentiae, quoniam ecce ades re num Dei per
eam latronem in caelum receptum fuisse: peream Dauidem, post flagitium, iterum Spiritum sanctum recepisse: per eam nranassem, poli cruenta facinora,acceptum De actum fuisse per eam Petrum apostolum, poriquam ter Orictum negauerat, peccatum deleuisse ;et Paulum, persecutorem nominis Iesu , blat hemum, contumeliosum, inter Apostolos relatum fuisse. Hunc locum interdum poterit
Ecclesia licus orator exclamatione augere, in hunc modum: O poenitentia, quae peccatum, miserante Deo, remittis, et para um aperis, quae contritu anas hominem, et tridiem exhilaras, uitam de interitu reuocas, prictisumflatum restauras, honorem renouassiduciam das, uires, et gratiam tributio paenitentia quid de te dicam tomnia ligata tufluis, omnia soluta aperis, omnia aduersa mittas, omnia contrita sanas: o paenitentia misericordiae mater, et magistra uirtutum, magna opera tua,quibus reos liberas, reficis delinquentes, lapsos erigis, desseratos recreas: tu auaritiam res uis, horres luxuriam , linguam cohibes t, mores componis, odisti malitiam, excludis inuidiam. d hancsepe orator Ecclesia lictis auditores excitabit
hac ratione 1, nihil esse calamitosius, quam peccare, quam disiungi ax Deo,
88쪽
Teo , seristi acie deserta ueluti transfugam diabolo seruire, ingra
tum ese peccatorem in Deum, patrem benignissimum, crudelem in semetisum, qui natus ad uitam aeternam, propriae salutis inimicus, si si perdat peccati comitem esse plerunque infamiam patieres,o scuros homines, atque etiam corpore infirmos non esse miseros i bene aetae uitae consilentia se lententur: miseros esse, qui peccant. Peccare autem ,sic oratorio quodam modo hoc loco describimus, ut P. etiam fribit ransiimus, est debitum Deo honorem adimere, subtrahere ei
obedientiam. Atque ad commouendos animos adsanctam Poen tentia m, cum natura comparatum sit, ut illis mala doleamus, quaenofira culpa nobiscimus accidisse, commemoranda sepe erunt ista uerba: Perditis tua ex te Iprael; et quoties uolui te congregare,quemadmodum gallina congregat pullis fluos sub alas, et noluicti s ueris mam esse illam Ioannis euangelistae sienteliam sepe dicet Vult omnes homines saluosfert alsum illud esse commentum, fato atque con- lentionibus, ad quaedam felera homines cogi, confiientiam esse
domesticum, et uerum tribunal commemorabit, uisanctus siribit Gregorius Nauanetenus, nihil esse detestabilius apud Deum eo coatione peccati. auare sic tutam nostram infiituendam esse, ut nosmetipsos accusemus, et doleamus, confiteamur peccata nostra, et setfaciamus: silendat etiam maximas poenas daturos istos, qui non egerint paenitentiam . namsi, ut C solus inquit, irritam quis faciens legem Mysi sine usta miseratione, duobus aut tribus tectibus moriebatum, quanto maiora supplicia merentur ij, qui benignissinum patrem Decim peccatis uis irritaverint' auare ad paenitentiam, tanquam ad arborem uitae,confugiendum esse inculcabit, expellendum a nobis peccatam quandoquidem quasi coluber in praecordys hominum parit mortem, et quasi serpens uenenumhyirat,et lethiserum generat morbum audiendum atque imitandam Dauidem , paenitentiae
89쪽
axemplar, dicentem, Fenua mea infirmata sunt a ieiunio et caro mea immutata es propter oleum.
Quibus rebus commouendisini auatores ad luctum. CAP. x I I I r.
DOιο xi fater, et paenitentiae filius e i luctus, nobilis
chrassianorum hominum uirtus , vanitatis , et subitia
expulsorsepientia socius,et beatitudinis Delsiimus comes,
quemadmodum dominus no ter in Evangelio testatum reliquit,cum
.ixit: Mati qui lugent, quoniam is con labuntur: nam quema modum seruus plorans, propitium reddit dominum suum , filius
patrem lachrymu mitigat, et paruulus plorans, at eram matrem mulcet ,sic etiam peccator profusis lach mis, placat iram Dei, ad eiusqse amicitiam adiungit. uuamobrem octendat Ecclesia licus orator ,summam in hoc apparere Dei benignitatem, ut quod ipse prim.e mulieri peccanti, tanquam peccati poenam dederit, cum dixit: In totitia pariesfilios tuos, insalutem humani generis uoluerit conuerti: namsicut trictitiam peccatum peperit ; ita et tristitia peccatum contriuit: et quemadmodum uermis in ligno natus, ipsum posses eorrodit,sic peccati tristitia, ipsum peccatum comminuit. Hortetur auditores, ut luctu praeoccupent poenam , quam proseis peccatis me rentur, rogum peccatorum extinguant, non iam aquis multis ,sed paucis lach mis . nam quamuis magnus si peccati ignis, modica tamen lachryma eum extinguit: r 'ondeant iudici, priusquam in praetorium ueniat, defleant non poenam, fedpeccatum: neque solum illud defleant, sed defleant amare, quemadmodum et CPetrus, de profundis clament, et deducant fontes lachrymarum, quo Dominus misericordia motus, peccata dimittat, clemens etenim est, si quippe dicit: Nolo mortem peccatoris, sed magis ut conuertatur, et uiuat. ostendat autem lugendum esse, quod nomet sis ignoremus, ac per- - L a disj
90쪽
dite nimium diligamus, quod in huius uitie peregrinatione, non secus ac si nunquam essemus morituri, nobisi is placentes,non Deo tuuamus : quod imaginem Dei, ad quam)ormatisiumus, deturpemus: quὸd exules, olliticaelesiis patriae, hunc mundum patriam noliram
esse ducamus, haeredesq. amplisimi regni haereditate nometipsi priti et uti: quo by Dei adoptiui, et fratres cstricti, eius preciosi osiguine redempti iij diaboli, culpa, et ignauia nostra, efficiamur
quod puluis, cinis, umbra cum simus, multa nobis arrogemus et in hominibus, quorum proprium est decipi, et deciperestes collocem , charitatis, quae es virtutum omnium anima, expertes,nec patientes simus, nec benigni, plerunque inuidi: quaeramus tantum quae nostra sunt: cupidiores huius uitae, quam oporteat, in Dei noluntate non conquis camtu, nimium spe Hudium in rebus non necessari,sponentes, tempus conteramus, uerborum aucupes,inani gloriolae cupidi, semper disicentes, et nunquam adficientiam peruenientes, iιulin pes' Dum m serumstequamur, adulemur nobi et sis,dulci laudamneneno delecitemur, ueluti morbo phroenetici diuinitus nobis traditas medicinas aversimur, in rebus aduersis animum abryciamus, iupros eris esseramur: lugendum cst, quod uarijs huius uitae fluctibus,
aut non perueniamus ad portum, aut in portu naufragiumsaciamus quod in huius uitae militia, aut simus transfugae, aut, i interdum 'ad torsi castra reuertamur, miserabiliter uincamuri quia ea,qua opus
es animi constantia, sub vexi o fhristi non militamusqugendos communes orbis terrae morbos, nusquam tutam fidem, uirtute plerunque iacere, innocentes opprimi, improιu honores deferri. oc autem inprimis lugiendum en contaminatam atque corruptam e se Domini nostri I su Christisanctissimam religionem,pse uariaram haeresium sanctae Ecclesiae matris noctrae, nottos quotidie inimicos exoriri, regnare impietatem, dominari crudelitatem, imperare tyrannicam libidinem.