장음표시 사용
31쪽
res iugulasse gulam, quamgladium aturitatemfame peiorem, ut se nctus probat Chrisectomus e gulam matrem incontinentiae, et altricem aegritudinum, ac multarum miseriarum esse. Acrius reprehendet pauperes, quigulae indulgentes, rem familiarem minuunt.
De vitanda Da. c A P . X IIII.
M uitandam probabit, quia in comes Hultitia, inimica consilij, mater paenitentiae , nutrix iurgiorum, inimicitiarum , et uariarum calamitatum audienda ista uerba Beati LAugustini: I Volo uos irasti, ut non peccetis, ut autem non peccetis, quibus
debetis irasci, nisi uobis i quid est enim homo paenitens, nisi homo sibi iratus '
De Accidia vitanda. c A P. X Va
V M uero de accidia uitandasermonem habebit Ecclesia
sticus orator, eam originem uiliorum nominabit, pusillanimitatis, atque etiam malitiae magictram: eos, qui hoe laborant uitio, indignos esse nomine hominis ; cum ad agendum, et contemplandum, ac etiam ad laborem procreati simus nihil maris studere Sathanam, quam ut animas otiosas inueniat, eas ut in famyrannidem redeat.
De vitandis peccatis alienis . c A P. XVI.
OMMε Mox Asir sepe maxime fugienda illa peccata ,
quae aliena uocantur: propterea quod, cum ab alis committantur, nobis etiam nocent: quoniam aliqua ratione illa communicamus . Porro communicant peccatis alienis homines ,
consilio, iustione, consense, irritatione, laudatione , siue adulatio ne, reticentia, conniventia, rei alienae participatione, praua facti
32쪽
et defensione. Peccant consilio , qui alicuisseteris committendisiunt, . Gel austores, consultores, uel ministri, uisuit chytophel: quυ -- F probo et in seri ici consiliaris Absalom in patrem coniurando, usus es.. Consillis peccant, qui in perniciosa arte uersantur, hortantes homines adsingulare certamen, ad ulcisicendas iniurias , cum nulla posit esse nobilior. uictoria, quam se sium uincere: eadem ratione peccant, is qui hortantur alios ad libidinem, ut lenones, uilissimum hominum ii genus. Iusione peccauit David, homo alias secundum cor Dei, , cum lusit Quam interjeci , ut eius uxore potiretur. Consense Pe . cauit Pilatus in nece Domini nostri I E s V c H Rr x τ r. Peccantu innumerabiles homines, putantes, quia ipsi a peccatis se abstinent , etsi alijs consentiant peccantibus, minime peccare. uuare ilia audiuntur uoces: Sua res agitur, nihil ad me, ipsi uiderit. Docebit E clesiasticus orator, peccare eum qui quantum instes, peccantibus, non aduersatur. Irritatione peccauit uxor Teati Iob, cum ei uarijs calamitatibus oppresso dixit: Tenedic Deo et morere: in quodpeccaui di genus in primis solent incidere irriseres,qui deterrendissent, exem, plo illorum, qui Eliseum prophetam irriserunt ., Adulatione maxime peccatur, nam dulce uenenum est adulatio: et nihil mortalium, auribus accidit siuauius, quam propriarum laudum cantilena: ita ut interdum eas laudes admittant homines, quibus si indignos faterentur . Late patet hoc uitium in Rebuspublicis, et in opulentis ciuita tibus , in primis in aulis principum: et utinam intersacerdotes, et cle- ricos non reperirentur multi, ad assentationem eruditi qui Praepositos, et Episcopo uos, cum quibus libere admodum deberent agere, plerunque non deciperent ; blanditijs et adulationibus, eorum sepereium non retardarent. Reticentia peccant, qui cum reprehenderea deberent, tacent'. non observant uerba illa prophetae, Clama necesi pes, annuncia populo meo scelera eorum . qui locus etsi ad eos flectat
33쪽
nitenti animo in peccatis perseuerarer quae acriter reprehendet i, quandoquidem neque in hoc seculo, neque in futuro remittuntur. Clamare quaedam peccata in caelum commemorabis: Homicidium uoluntarium I uitia contra naturam , pauperum , uiduarum, atque pupistorum oppresionem i, et mercedem operariorum defraudatam. suae peccata maxime detestans, ea forma dicendi utetur, ut piorum hominum, praesertim uirginum animi, uerborum o caenitate non ossendantur. qua de re agemus cum de elocutione tractabimus. Uitanda esse dicet leuia, et uenialia peccata, quatenus humana infirmitas patitur, ne paulatim in mortalia incidamus: addet uitandam esse improborum hominum confiuetudinem, nam feri uis p tess,ut qui tangit picem,non inquinetur ab ea uitandam curiositatem, impudentiae sororem, uanitatu nutricem: uitanda theatra, publica stectacula, stequentia conuiuia: inde en spe deteriores homines, atque etiam interdum tristiores solent recedere. vitandum , de
seipso loqui, nisi necesitas cogat, ut fecit interdum S. Paulus ad 6orinthios : Ministri fiunt, et ego, ut minus sapiens, dico plus ego.
V i A non satis est declinare a malo, sed christianum ho
minem oportet agere bonum : hortabitur Ecclesiastieus - rato deles 9hristi, ad agenda ea,quae lexiubet: legem dictum esse explicabit ab eligendo, eo quod eligant homines quid
agendum sit,aut a ligando, ne tanquam jurentes praecipites ruamus.
Hanc legis distincitionem interdum asseret, sumptam exscholasticis
risit Oribus: legem aliam esse diuinam, aliam humanam. DAmam,s ut interim aeternam omittamus, quae es Amma ratio, cuisemper obtemperandum est , cuius quodam ueluti radios mentis lumine cernimus disinguat in naturalem, et positivam: naturalem esse rectξ
34쪽
mi , institurum est ab eodem D. Iesu Christo sanctum Matrimonium . aua de respesermonem habebit, cum nihil post esse populo
Christiano utilius,auamscientis,et rectus usius sanctissimorum sacr/mentorum quo use, praesertim sanctissimae Eucharisiae ille excitatur ad cognitionem innumerabilium beneficiorum , quae benignfimus
pater Deus in nos contulit, et confert quotidie: excitatur ad humili tatem , cum per uisibilia elementa, tantam tam . magnam gratiam se consequi animaduertit . t gratiarum etiam actionem instam-
mari potest, cum sanctifima sacramenta, ueluti pignora salutissiuae, ia D. N. Iesu Christo relicta ,si habere intestigit. Dicet tria e septem esse eis odi, ut non nisi seme Ucipi, sine maximo scelerepsint, Evtymum, Γ onfirmationem, et ordinem sacrum. nitentiae,etsanctissimae Eucharistiae frequentiam, festuctuosissimam,
et maxime commendandam, rationibus multis, atque etiamsacraescripturae testimoni,s , poterit comprobare. qua de re fortasse alio loco pluribus agemus . e Ad si ceptionem autem Extremae unctionis, ingraueficente morbo,auditores hortabitur: dicetq. non modo animae, sed et corpori magnum afferresolatium, atque etiam remedium: cauendum maxime, nesne hocsacramento ex hac uita migremus: et valde optandum, atque, quantum in nobis ect, curandum, ut mentis compotes, in ultimo isto agone,salutari hoc medicamento recreemur
inde, siquissacramentum illudpostulet, rectae conficientiae indicium fumi interdum commemorabit. Verba Apostoli,cum de matrimonio aget, explicabit, Melius esse nubere, quam uri: uituperari non posse qui secundis, aut tertijs etiam nuptijs, libidinis ardorem Eudent cohiberer ualde uituperandos istos, qui, homines remedio, a fhricto medicosibi relicto utentes, importunis clamoribus, et pulsationibus, quod quibusdam in Iocis, non sine magna piorum hominum ossensione, fit, perturbant: laudanisos, ut exstimauit idem postolus,
35쪽
qui mortuu uxoribus, alias non ducunt , modo abstineant ab illiecebris uoluptatum , et Deoperuiant, eius . miniaros adiuuent. Haec pauca , quae attigimus, explicabit, cum de euangelica lege loquetur Ecclesiasticus orator: deq. numero, essectis, disserenaiys, ritibus , et miniaris sacramentorum, prout locus et tempus postulare uidebuntur 'ea , prae manibus Catechisimum Romanum in primis habens, dilucide exponet, qtia in sanctorum Theologorum, praesertim scholasticorum, qui patrum sententias diligent fine examina uerunt, libris reperiuntur. Huonemus etiam oratorem Ecclesiast cum,cum de hac lege Euangelicasermonem habebit, caueat, ne tam multa de Delmisericordia dicat, quin diuinam etiam iustitiam commemoret: de excellentia fidei non tam multa loquatur, quin utilia, et nec seria opera ad salutem explicet. Instituendas ita actiones
hortetur, ut charitate condiantur . Doceat Deum, ex toto corde, ex tota anima, ex tota mente diligendum: deinde propriam an mam, et animam aliorum; tertio corpus proprium, quarto corpus
proximorum: Decalogum, qui es compendium optimarum rerum, quae aeendae in hac uitasint,peruandum. Cum autem de lege post tiua dixerit, multa de auctoritate summi Pontificis Chridi Vicar, et Tetrilegitimi successoris poterit in medium afferre: de qua nos alio loco dicemus: et oIIendet, parendum canonicis legibus: quia cum diuina constentiunt: item ciuilibus ab eadem diuina lege non discrepent. Docebit postremo agenda omnia, quae cum uirtutes uni: quae autemsint praecipuae uirtutes christianae, statim fumus dicturi, quia de genere DemonHratiuo tractare iam incipimus.
De Genere demonstrativo, et deseriptionibus qxarundam chri ha-xiarum virtutum. C A P. X l X.
HI explicatis, quae ad genus Deliberativum pertinent, consequens est, ut de genere Demonstrativo agamus:
36쪽
uod in laudatione, et uituperatione consistit. In hoc Demonstrativo genere saepissme uersiti sunt sensti uiri, ut laudantes seruos vel, ipsienim soli digni sunt laude , caeli, et terrae Dominum, et
omnium bonorum principem, et largitorem laudarent, atque populos ad eorum imitationem excitarent: tyrannos uero, Diaboli ministros, et peruersos homines uituperantes, adgratiarum actionem, ijs e medio sublatis, inuitarent: utfecit Sansitus Gregorius Narianeenus in orationibus contra Iulianum. Cum uero in christiana republica nihil sit laudabile, quod a religione non manet, et uera nousit conditum pietate; dicamus quidsit religio, et quid pietas, et rationem inueniendarum propositionum, quae ad ueram laudem per- tinent, proponamus. Eli igitur chri liana religio, in qua nasii maximum Dei beneficium es, diIta a religando, quia quodam uinculo, hoc es Christo, patri et principi rerum omnium Deo iunciti su mus , et religati: est debitus cultus, quem Deo tribuimus, fide, ste, et charitate: est Christi imitatio, et perfecta iustitia, et redita amoris regula. Pietas, est obsequium, quod exhibetur veo primum, deinde alijs, quos nobis Deus uenerandos proposiuit: ut sacerdotibus, parentibus, regibus, principibus, praeceptoribus , natu maioribus . Christianas uirtutes describimus crasso quodam modo, non uisicholastici flent. Fides edi habitus, quo firmiter assentimur reuelatis a Deo, porta salutis, religionis fundamentatum. Spes est certa expectatio futurae beatitudinis, iucunda uitae t iritualis socia, et Ut ma in rebus aduersiis consiliaria. Charitas est sinis praecepti orma uirtutum, et uitae nrHianae ueluti anima patientiae, humilitatis, et omnium bonorum magistra: haec est uia Dei ad homines , et uia hominum ad Deum, cause, et mater omnium uirtutum, quae si δε- sitfrustra habentur caetera: siautem adsit, habentur omnia: ita ut, qui hac nobili ima uirtutesit ornatus, in maxima paupertate sit di-
37쪽
ues, et omnibus commodis abundet: quia in Deo manet, et Deus meo. Fidei, eis ei nutrix, ac Araritatis comes, ent oratis,quae sic describi potea ; eleuatio mentis in Deum, costoquium cum Deo, clauis, qua aperitur carium, telum, quo Sathanae insidijs resissimus. Devotio, est prompta uoluntas seruiendi Deo ,gratissimum uoluntatis noctr acrificium, religioni lia, bonarum omnium adtionum altrix. Prudentia est cognitio rerum uitandarum, et expetendarum , ut scribit Diuus Gregorius, industriae mater,salutarium ill rum praeceptorum magistra : Nosce te i um : Ne quid nimis: -- ream dilige mediocritatem. Iustitia est con lans ac perpetua uoluntas tribuendi unicuique quod siuum VI ; Deo cultum ,sanctis uen rationem, sacerdotibus, et parentibus obedientiam, et obstruantiam ;regibus debitum honorem, omnibus mutuum amorem: ea uirtus
quae magis alijs, quam Niprodest, ut Sancitusscribit Gymbrosius Iustitiae pars edi chrisiana liberalitas, quam eleemos 'nam dicimus,
qua De aeneramur, et peccata noctra redimimus. Fortitudo , essprmitas animi cotra molestiari seculi laborum Fusiceptio, malorumq- perpesso: est habitus, quo praeditus qui est, nihil nisi turpia timet, tinierat fortiter aduersa ,fert moderate prostera, mortem etiam quan do opus est, contemnite est uoluntatis robur, uirtutum tutela, uiti
rum expultrix, periculorum sapiens expugnatrix. Praestantissima autem chrissianorum fortitudo, est Martyrium, quod quidem e Edelictorumsinis, periculi terminus, duxsalutis, ueruspatientiae magi fler. Temperantia, est rationis in libidinem, atque alios non re-dtos animi impetus, firma et moderata dominatio: ea amor,sise integrum Deo, et incorruptum seruans. Temperantiae comes , ea Ieiunium , quod es optima custodia corporis, tuta habitatio omtiam uirorum munimentum, egregius in bello fortitudinis, in pace quietis magister. Hae uero Temperantiae ueluti liae HanZtis uiris laudan
38쪽
i laudantur, pudicitia, cantitas , et uirginitas. Pudicitiam, Tertul-- Iianus sic desicribit olorem morum, honorem corporum, decor sin-ἡ suum, integritatem sanguinis, sidem generis, fundamentum casi s. tatis. Casitatem uero dicimus munimen sanctimonia, etsincer i. tatis indicium. Virginitas, ut Cypriani utamur descriptione, esistis, Ecclesiastici germinis, decus et ornamentum gratiaestiritualis, Leta, indoles laudis, et honoris opus integrum, et incorruptum, Dei imago res tendens adsanctimoniam domini, illa trior portio gregis Christi. Perseuerantia, eII nobilissima christianorum uirtus ummi regisse, lia, condiantiae nutrix, soror patientiae, interioris pacis custos, sine
qua in caelestem patriam nemo ingreditur. Elementum autem om-- nium chri Iianarum uirtutum est humilitas,sine qua nemo in chr
i Biana philosophia potest proficere. Humilitas, est quaedam incli
i natio mentis coram Deo: est ars cognoscendi, et sternendi semetipsum, et res humanas, em manem gloriolamfugiendi, aliossibi prae
i ferendi, e det sema sapientiae ministra: non enim potest quis dici sa
. piens , nisi sit humilis. hanc uirtutem sequitur magnanimitas chri- Eiana, quae in remittendis iniuriys, atque etiam fugiendis honoribus en posita. Perlcuum ess autem omnes actiones, quae ex his uirtutibus proficiscuntur, se laudandas, quae ex contrarist,uituperandas: seae eae magis laudantur, quae nos Deo magis coniungunt, eiq. nos similes faciunt: ut opera charitatis, et misericordiae: item quae gloriam Dei magis augent, ut Martyrium, et similia.
Quod parce , et raro Ecclesiamcus orator laudat eos, qui uiuunt; et undei laudis argumenta ducantur. c A P. XX.
qVI ε R τ ε 3 Ecclesiassicus orator perraro laudat,aut quia ignoratur, laude ne an uituperatione quis dignus sit: cum nemo post a Frmare aliquem Deo essuratum aut quia, dum
39쪽
dum tituimus, domessicis, et acribus inimicis oppugnamur, et ij tertus est pugnae exitus: aut cauet hoc maxime, ne dulce uenenum exhibens uiuentibus, noceat, et turpem adulationis notam subeat. In funere laudat. Sancitissimorum hominum extant orationes,cum Platonis . Uenenno, cum Periclis illa oratione, quae legitur apud
Thucissidem, atque etiam cum Isocratis ista in laudem Euagoraeco serendae,etpraesertim sanctifimi illius uiri,quem nobis Theologum eloquentissimum , et Demosthenem chriaianum licet appellare , Fregorq Narianreni: leguntur aliquae huius generis in laudem Athanasii, Fasib, magni, et aliorum: ex quibus colligitur, laudum genera ex tribus potissimum temporibus fumi posse. uorum primum quidem est istud,quod eius,quem laudamus,ortum praecesit alterum,
quo iste uixit, tertium, quod mortem ect consecutum. primo autem tempore considerantur patria, parentes, maiores, quorum aut nobilitati restondere, aut osuritati lucem asserre pulchrum ea: hue pertinent etiam oracula, et restonsa diu ina, a quibus laudari possunt Ibaac, Iacob, Ioannes Taptista, multiq. abj uirisan tisimi , quos
parentes Uiduis precibus a Deo impetrauerunt: et de quibus, antequam nocerentur, multa praeclara praedicta fuerunt. B. Gregorius Natianetenus elegantis e Basidium laudat, a patria istis uerbis: sum permulta nobis laudum argumenta, quod ad patrem attinet, ex paterno latere pontus siuppeditet: et quidem nequaquam minora
pristis oraculis, quibus historicorum, et poetarum plenisiunt libri: tum etiam multa Fubministrat patrium solum hoc meum, dignitate sitastris Cappadocia, non minus uirorum sobole' praestans, quam
equorum. Altero tempore considerantur uirtutes, quibus praeditus fuit, doctrina, munera, uel puἷlica, uelpriuata istis commisa, res Iectae, familiaritates, amicitiae, et in primis ea, quae quis in ultimo huius uitae actu egerit: ubi loco a constentaneis uti poterit orator, et
40쪽
octendere eum, qui laudatur, digna patria sua , digna maioribus suis, digna educatione, rebus ante gestis ineri se, et omni tempore uirtutum exempla dedisse: non ut ea ratione inanem gloriolam au cuparetur, sed ut Dei gloriam, quantum in si esset, augeret, et sathanae tyrannidi se opponeret: quibus in rebus exponendum ect inprimis, qui upra expectationem hominum ab eo uideatu actum. Igaxime autem ad laudem pertinet cum quis auisolus, aut cum
paucis, aut primus aliquid praeclare gesserit: qua de re Saluator noster maxime laudari debet, cui soli praestantissimum illud Iounomen, quod est super omne nomen, et in quo omne genu flectitur,
caelectium, terrestrium, et infernorum, conuenit: qui solus ex uirgine natus est, solus propria uirtute resurrexit, nunquam m9riturus.
item B. statuo . Maria, quod sola silium Dei genuerit, quod sola
a te partum, in partu, et po i partum uirgo extiterit: quod sola plena gratia, mater misericordiae, regina coeli, domina angelorum appelletur. S. etiam Ioannes Euangelista, cui soli concessum est, ut Christus eum dilectum appellaret; et ver eius pe tus in caena r cumberet dulcissima ista uerba audiret: Fili ecce mater tua . Non potes reperiri homo, de quo dicipsit: hic solus huius uirtutis praebuit exemplum, cum omnium uirtutum exemplar praebuerit Christus homo et Deus. Pauci fecere quod Stephanus, qui orauit pro ijs, a quibus lapidabatur. pauci relictis imperi', in mona Ieriasi abdiderunt,ut superioribus annis fecit Carolus V. maximus imperator. pauci, immo paucissimi Pontificatui ceserunt, ut fecit Coelestinus, a quo Coelestinorum monachi nomen habuerunt, qua de re, et si ai nonnullis, metientibus omnia huius uitae commodis, et sipiendoribus non sit laudatus, tamen eius animi celsitudo est laudanda: quand
quidem ea, quae tantopere ceteri admirantur , hic uir eximius,
desiderio aeternae gloriae, contemserit: et propriae saluti confidens,