장음표시 사용
101쪽
seorsume est semper eorum, quae de altero praessicaninr vota. Non vale non laborat,veri a mimmesint,sed verba infuisa. valebit,er 'valebat non verba,sed verba obliqua Ium . De oratione ' enuntiatione , una pluri:de assmisatioue ea negatione,in contradictione. Cap. IHI.
O R xio autem est vox significativa, cuius par
tium aliqua significativa est separata, ut dictio,sed non ut affirmatio, ' vel negatio . ut is ....
homo aliquid significat,sed non quod est,aut no est, sed erit amrmatio vel negatio, si quid additu fuerit. Sed non hois syllaba una. neq;. n. in eo, qε est sorex, nemaιis . rex significat,sed vox nunc est sol u.In duplicibus ve Hro significat quide aliquid, sed non sim se, quemadmodu dictu est. Est aut oratio Ois quidem signifi. aLadducatiua,non aut scut instrumentu: sed quemadmodu ins eriο- dictum est,sim placitum. Enunciatina vero non Ois ri M. sed in qua verum vel falsum est. non autem in omnibus inest.ut deprecatio oratio quide est, se neque vera,neque salsa. Caeterae igit relinquantur. Rhetoricae. n. vel Poetitae conuenietior est psideratio: enutiativa vero praesentis est speculationis. Est aut una 'prima oratio enunciatiua assirmatio,deinde negatio aliae vero oes piunctione una. Necesse est aut oem enunciatiua oratione ex verbo esse,vel ex casu ver-hi.etin.hominis ratio,si non addatur aut est,aut fuit, aut erit,aut aliqui limoi, non tu oratio enunciatiua est. Qin unu quidda est, & non multa alal grestibile bipes. non. n.eo φ propinquae partes dicunt,una erit est aut alterius hoc tractare nego iij. Est autem una vide. 7. πoratio enunciatiua,quae unu significat, vel coniun. 8.men ictione unamlures aut,quae plura,& non unu vel in-
ciniunctae. Nomen igit, vel verbum dictio sit selu : in non est dicere sic aliquid significantem, voce ut enunciare:vel aliquo interrogante vel non,sed ipsis
102쪽
Io2 L I B E R P R I M V s sponte proferente. Haru aut haec quide simplex est ienutiatio,vt aliquid de aliquo, vel aliquid ab aliquo haec aut ex his composita,velut oratio quaedam iam coposita. Est aut simplex enuntiatio,vox significatiua de eo,quod est aliquid vel non est,quemadmodutempora diuisa iunt. Affirmatio vero est enunciatio De AE pr- alicuius de aliquo. Negatio vero enunciatio alicuemcltistu et aliquo. Qin aut enunciare est,& qd est, non esse: DG tiρος. non est,esse:& qe est, esse: & quod non est, no essee& circa ea,quae extra praesens tepus sunt,sidi: omne visq; otingit qd quis amrmauerit, negare,&qε quis negauerit,assirmate Quare manifestum estu, oi affirmationi opposita est negatio,& oi negationi,assirmatio. Et sit hoc ν di Elio, affirmatio & negatio oppositae. Dico aut opponi eiuldem de eodem ,
non autem aequivoce,& quaecunque caetera talium co. tra sophisticas determinavimus importunitates.
19 uiditur Enunciatis fecundum notam quotitarem,m Hr irarum describuntur oppostiones De illarum item veritate falsitate regulae ponuntur . demum qua nam unast si irmatio negatio detemmιnasur. Cap V.
s E CTIO Vonia aut lunt hae quide reru ures: illae ve sicundas- ro singulares.Dico aut ure , se in pluribus eunta si pr dicat i natu est: Singulare vero qg no: vico . ,ho quide urium est,Callias vero eoru , quae ιβ' sunt singularia necesse est et enuciare,si inest alia dfΤηi no: aliqti quide alicui eoru , quae vi ia sunt, aliqu- ηςrs sicit singularia sunt.Si ergo in uri Vst enu- 1. y quis, qJ est,aut no est,prii enunciationes erutaui is3 erui Dico,aut in si enunciare uti:vt ois ho albus est,nulbae rem --homo albus est. Qia aut in uribus,non uti aut ria ensicia ' non sunt contrariae:qtiae aut significantur , est effetiones. aliqn contraria. Dico au te non vli enuntiare in ijs
Maiae si quae una sunt,ut est albus homo,no est albus homo.
103쪽
eu.n.clest ho, nonvrrutit eniinciatione. Dis nanq; non vla significat, sed φ vrr.In eo vero,=praedicatur ure,id quod est vir praedicare,non est verv. Nulla. n affirmatio vera erit,in qua cum uti sit praedicatum,ula praedicatur:ut est omnis homo , omne aiat. Opponi aut affirmationem negationi dico contra. di toriae,quae uri significat eidem, o non vli.Vt om nis homo albus est, non omnis homo albus est: nullus ho albus est,aliquis homo albus est.Cotrariae vero urem affirmatione,& vnitiersalem negationem.
ut omnis homo iustus est, nullus homo iustus est.' Figura, qua opposita enunciatisnes - describuntur.
Omnis homo albus Aliquis homo alous est.
v o C IR C A has quide impossibile est simul esse veras: his vero oppositas: contingit aliqn in G 4 eodem
104쪽
Jo LIBER PRIMvgeodem simul es. veras: ut non omnis homo albo est, & aliquis homo albus est.Quaecunque igitur c4 tradictiones uniuersalium sunt vla, necesse est altes ram esse veram vel falsam & quaecunq; in singularubus sunt:ut est Socrates albus, non est Socrates albus. Quaecunque autem in uniuersalibus quidem, non uniuersaliter autem, non semper haec quidem
vera est,illa vero falsa est . simul enim verum est di cere,oe est homo albu & quod non est homo albui& est homo pulcher, & non est homo pulcher . si enim turpis est,non est pulcher. & si fit aliquid, non
est. Videbitur autem subito inconueniens esse: idcirco quoniam videtur significare idem,hoc,non est homo albus,& hoc,nullus homo est albus. hoc autem neque idem significat, neque simul necessario,
et L Manifestum est autem quod una negatio unius affirmationis erit. hoc enim idem oportet negare negationem, quod affirmatio affirmauit,& ab eodem vel ab aliquo singularium, vel ab aliquo uniuersalium : ut Uniuersaliter, vel ut non uniuersaliter. dico autem Vt est Socrates albus, non est Socrates almis. H;ua bus. Si autem aliud aliquid ab eode,vel ab alio ide, , tabalio Opposita , sed erit ab ea diuersa. Huic vero
idem non quae est,omnis homo albus est,illa quae est, non om- redem. nis homo albus est. illi vero quae est, aliquis homo albus est,illa quae est,nullus homo albus est . illi autem quae est,est homo albus,illa quae est,non est homo albus. Quod igitur una affirmatio uni negationi opponitur contradictorie,& quae sunt har,dictum est.& quod contrariae alia:& quae sunt illae dictu est non omnis vera vel falsa contradictio,& quare, I &quando vera vel falsa.Vna autem affirmatio & nem Wq est,qtie unum de uno significat,vel cum sit.vre uniuersaliter, vel non similiter. ut omnis homo albus est non omnis homo albus est. est homo albus, non est homo albus. nullus homo albus est, aliquis homo
105쪽
pr RIMERMEN. tos homo albus album vnu significat,Si vero duobus unum nomen positum est, ex quibus non est unum,non est una affirmatio,neque una negatio: Veli quis ponat hoc nomen tunica homini & equo: qa tunica alba est,haec non est una affirmatio, nec una
negatio. Nihil enim differt hoc quam dicere quod est homo ' equus, albus. hoc autem nihil differt iquam dicere,est homo albus,& est equus albus. Si ergo hae multa significant,& sunt plures, maniscitu is est & prima vel multa vel nihil significat. neq;. n. est aliquis homo equus. Quare nec in his necesse est hanc contradictione veram, illam vero fallam esse.
De suturorum contingentium contradictione. Cap. VI.
IN his ergo quae sunt,te quae facta sunt necesse est
affirmationem, vel negationem veram esse vel falsam. Et in uniuersalibus quidem ut uniuersialiter semper hanc quidem vera illam vero falsam esse, di in ijs, quae ungularia, sunt quemadmodum dictu est.in uniuersalibus autem quae non uniuersaliter dictae sunt,non necesse est .dictum est autem & de his. In singularibus vero & futuris,non similiter. Nathsi omnis affirmatio & negatio vera vel salsa est: &. omne necesse est esse,vel non esse' quare si hic dicat tis G ο;dfuturum esse aliquid: ille vero non futurum dicat acts.m hoc ipsum.mani lastum est, quod necesse est verum dicere alterum ipserum: si omnis affirmatio vel negatio vera vel falsa est . utraque enim non erunt simul in talibus.Nam si verum est dicere, quod albuvel non album,necesse est esse album vel non albu,& si est album vel non album . verum erat affirmare vel negare. & si non est, falsum dicit :& si falsum dicit, non est. Quare necesse est semper affirmatio is
106쪽
negationem veram esse vel DIsam 'Nihil igitur neque est,neque fit, nec a fortuna, nec Vtrumlibet contingit, neque erit, neque non erit. sed ex necessitate omnia,& non utrumlibet contingit.aut enim qui dicit verus est, aut qui negat. similiter enim vel fieret, vel non fieret . quod enim ut Tmlibet contingit nihil magis sic vel non sic se habet vel habebit. Amplius autem,si est album nuri Verum erat dicere prius, quod erit album . quare lamper fuit verum dicere quodlibet eorum,quae s Cra sunt, quod est, vel erit. si autem semper verum tuit dicere, quod est vel erit, non potest hoc non esse, vel non futurum esse, quod autem non potest non fieri, impossibile est non fieri: & quod imposin bile est non fieri necesse est fieri omnia igitur que. se n*necesse est fieri. Nihil igitur utrumlibet. 'γ Πς quo a fortuna erit. nam, si a fortu-
.. Lis Min*0 nζcessitate. At vero nec quod neutrum verum est dicere contingit:ri quod neque erit, neque non erit. Primum enim cum sit affirmatio falra,negatio non vera erit: & cum haec false sit, contingit affirmationem non veram esse. Et ad haec, si
verum sit dicere,quod album est simul & magnum,
oportet esse utrunque. si vero erit cras, oportet fo-xe cras.si autem neque erit,neque non erit cras, non erit utrumlibet contingit,ut est nauale bellu: opor-
neque fieri navale bellum , neque non. E contingunt inconuenientia haecaunt ,&huiusmodi alia: si quidem omnis affirmationis & negationis, aut in uniuersalibus dictis, ve uniuersaliter, vel in iis,quae sunt singularia, necesse est oppositaru, hanc quide veram esse, illa vero fal- m. nihil autem utrumlibet contingit, esse in iis, quae fiunt, sed omnia esse & fieri ex necessitate. . iniare neque consultare oportebit,neque negotiari: quod si hoc quidem facimus,erit hoc : si vero
107쪽
P ER I N E R MEN. fg non hoc,non erit hoc.Nihil enim prohibet,& in annum decies milles mum, hunc quidem dicere hoc
futurum esse,illum vero non dicere.quare ex necensitate erit utrumlibet eorum quod ab ipso verum e-
Tat dicere tunc.At vero nec hoc differt, si aliqui dixerint contradictionem,uel non di xerint, manifestum
enim,quod sic se habent res, etiam si non hic quideamrmauerit quid, ille vero negauerit. non enim εpter negare vel assi are erit. vel non erit, nec in decies millesimum annum, magis quam in quantolibet tempore. Quare, si in omni tempore sic se habebat, ut alterum vere dicere uir, necesse erat hoc fieri :& unumquodque eorum quae fiunt semper sic se habebant,ut ex necessitate fieret. si enim vere dixit quis quod erit, non potest non fieri quod factum est, verum erat dicere semper,quod erit,si ita- . que haec impossibilia sunt: videmus enim esse futu .vorum principium,& ab eo quod consultamus, atq;
aliquid agimus: & quod est omnino in ijs, quae non semper aesu sunt,poisibile esse,& non esse similiter in quibus utrunque contingit & esse ,& non esse, quare es fieri, & non fieri: & multa nobis manifesta sunt sic se habentia : ut quod hanc vestem pos sibile est incidi, & non incidetur , sed prius ex te retur, similiter autem & non incidi possibile est, non enim esset eam prius exteri, nisi possibile esset non incidit quare &in alijs generationibus , quae secundum huiusmodi potentiam dicuntur: manifestum igitur est, quod non omnia ex necessitate vel sunt, vel sunt: sed alia quidem utrumlibet contingit, & nihil magis assirmatio, quam negatio erat vera vel falsa: alia vero magis quidem, & vim pluribus, alterum, nihilominus contingit fieri Malterum , alterum vero minime . Igitur esse
quod est, quando est, & non esse quod non est riuando, non est , necesse est, sed non omne quod
108쪽
est,necesse est esse,nec quod non est,necesse est non esse.non enim idem est,omne quod est,necessario ecse quando est,ia simpliciter necessitate esse . simili. ter autem & in eo quod non est. Sed & in contiadinctione eadem ratio est.esse quidem vel non esse omne necesse est, & futurum esse vel non: non tamen diuidentem, dicere alterum necessarium : dico autevt necesse est futurum esse bellum nauale cras, vel non futurum esse: non tamen fieri cras bellum na uale necesse est,neque non fieri: fieri tamen, veI no fieri necesse est. Quare cum similiter orationes verae sint,quemadmodum & res,manifestum est, quod quaecunque sic se habent,ut sint utrumlibet contin- lpit,& contraria suscipiant,necesse est similiter se ha- uere & contradictionem.quod contingit in ijs, quae
non semper sunt , vel non semper non sunt . horum enim necesse est alteram partem contradictionis veram esse vel falsam,non tamen hanc, vel illam , sed utrumlibet contingit : & magis quidem veram alteram,non tamen iam veram vel falsam. Ruare mani festum est, quod non est necesse omnis affirmati nis,vel negationis oppositarum,hanc quidem vera, illam autem fal sam eme . non enim q uemadmodum
in ijs quae sunt sic se habent di in ijs quae non sunt quidem,possibilibus tamen esse vel non esse,sequ&admodum dictum est. Perihermenias Liber primus .
109쪽
SuMMA L I BR I. infiniti enunciationibus. De earum unitate Opluralitate. De coniunms, ct diuisis pi dica tionibus. De modalium connitutione, a Ia demum enunciationum ma s contrar sint. . 'De enunciationibus infinitis cuiusuis generis& earum opposition bus,& consequenti js. Quod nomina item & verba trasposita ide significent ostendit. Caput primum.
V o N I A Μ autem est alisid. de aliquo affirmatio significas hoc autem vel nomen est, vel
portet esse & de uno id, quod est in affirmatione: nomen au tem dictum est, & innominatu prius: non homo. n. nomen ἀ- dem non dico,sed nomen infinitum : unum enim significat aliquo modo infinitum nomen: quemadmodum& non valet, non verbum sed infinitum ver- a. Hoc bum erit, igitur omnis affirmatio & negatio vel ex bim dimnomine & verbo, vel ex infi nito nomine & verbo. addit. Sine verbo autem nulla affirmatio vel negatio est. est enirn vel fuit,vel erit,uel fit,vel quaecuq; alia huiusmodi verba ex ijs sunt, quae posita sunt:consigni
110쪽
L IBER PRIM vs negatio,est homo,non est homo: deinde,est non homo: non est non homo. Rursus, est . omnis homo , non est omnis homo: est omnis non homo, non est omnis non homo. Et in iis,quae extrinsecus iunt teporibus eadem ratio est. sscrio iniando autem est, tertium adiacens praedicaturiistiaood dupliciter dicuntur oppositiones. Dico autem, ut crata . est iustus homo,est tertium, dico adiacere nomen,qςl verbum in affirmatione.Quare ob id ipsum quatuor erunt illae,quariam due quidem ad affirmatione& negationem se habebunt secundum cosequentia, ut priuationes: duae vero minime. Dico autem ' ώγ. dia, est, ' Liusto adiacebit, alit non iusto: quare etianegatio. quatuor igitur erunt. Intelligimus vero
.st bis. quod dicitur ex i)s, quae subscripta sunt. IEt iustus homo,huius negatio est, non est iustus homo: est non iustui homo , huius negatio est, noest non iustus homo . est enim hoc in loco, & non iis , psi est,iusto & non iusto adiacebit. Haec igitur, quemmi prioris. admodum in resolutoriis dictum est sic sunt ordina' ta. Similiter autem se habebui & si uniuersaliter nominis sit affirmatio. ut omnis est homo iustus nega tio huius,non omnis est homo iustus: omnis est nomo non iustus, non omnis est homo non iussus.Ta' men non similiter angulares veras esse contingit. contingit autem aliquando.
Indesinitanum Enuntiitionum dispositis accepta