장음표시 사용
111쪽
Negatio. Affirmatio. Q Homo iniustus non est. A. Homo iniustus est. Infinita . di Negatio. Affirmatio. C.Η5 non iustus non est. A.Homo no iustus est.
Dispositio Enunciationum iuersalium, particularium.
Asfirmatio uniuersaliter. Negatio particulariter. A. Omnis ho iustus est. C.No omnis ho iustus est.
Negatio uninersaliter. Affirmatio uniuersaliter. Non ois ho iniustus est. Ois homo iniustus est.
Negatio particularis. Affirmatio uniuersaliter.
112쪽
m admodum ordinate sunt he enunclation ita desibiecto sinito , Eodem modo fieri pose sunt de subietio infinito, addendo ne
gationem termino homini, hoc tamen notabit quod.
autem ouae ac non nomo,quau au Iu*iectum aliquod additumuevi est,iustus non homo: noest iustus non homo. est non iustus non homo: noest non iustus non homo. plures aut his no ςrunt op . positiones. Hae aut extra illas, ipsae sim se erunt, ut nomine utentes eo, est non homo. In quibuscunqi aut est non conuenit,ut in eo φ est sanu esse,& ambulare,in ijs idem facit sic positum ac si est adderet ut est. sanus est omnis homo: non sanus est omnis homo. lanus est omnis non boniomon sanus est ois non homo. non enim dicendum est non omnis ho- lmo,sed non,negationem.n.ad id,quod est homo,ad dedum est. omnis. n.non vla signific t,sed φ uniuer saliter. Manifestum est aut ex eo quod est,ualet ho- .mo,non valet homo:valet non homo, non valet nolio mo. haec. n. ab illis disseiuniteo in uniuersaliter nosunt. quare omnis vel nullus nihil aliud consignificat,quam φ uniuersaliter de nomine vel affirmatio..ne,vel negatione. ergo-rςliqua eade oportet ap-va. I.iliam poni. Qm vero contraria est negatio Oi quae est, ommeis quae iustu,illa quae significat,s, nullu est aiat iii .n stum. hae quidem manifestu est, ' Duquam erut ne iho iniustus verae simul, noqi in eode: his vero opposite frui albopposita q qu ut ponoo at iustum est,& est aliqε aiat iustu.Senon m ho quunt vero & irae,eam quidem quae est,ois est homos M uo iustu siliacinullus homo est iustus.' Illa vero,est
113쪽
post omnis homo non ivitias,opposita, si est aliquis pomo iustus. necesse est enim aliquem esse Manifestum est autem etiam φ in singularibus si verum est
Interrogatum negare, quod & affirmare verum est.. iaprens est non Socrates igitur est non sepiens. In uniuersalibus vero non est vera, . quae similiter dicitur: vera autem negatio est. vi puta Sne,omnis homo sapiens est non. omnis igitur homo non sapiens est. hoc enim falsium est. sed non, agitur omnis homo sapiens est,uerum est. haec enim, opposita est: illa vero contraria. iniae vero sin infinita contra iacentes sunt nomina& verba, ut in eo
auod est non homo,vel non iustus,quasi negationes ne nomine & verbo esse videbuntur, sed non sunt. Semper enim vel veram vel falsam esse necesse est negationem : qui vero non homo dixit, nihil magis. quam qui dicit homo,sed etiam minus verus vel falisus fuit,nisi aliquid addatur. Significat aute est omnis non homo iustus, nulli illarum idem , nec huic : opposita,quae est , non est omnis non homo iustus. Ea vero quae est,omnis non iustus non homo est,illi quae,est,nullus est iustus non homo,idem significat. Transposita vero nomina & verba idem significant: ut est albus homo, & est homo albus. Nam, si hoc
non est,eiusdem multae erunt negationes. sed ostensum est,quod una unius est. Eius enim,quae est,est albus homo,negatio est, non est albus homo. eius autem,quae est,est homo albus, si non eadem est ei quς est,est albus homo,erit negatio,vel ea quae est, non est non homo albus,vel ea quae est,non est homo albus. Sed alteraqii idem est negatio ea quae est, non
est non homo albus eius,est non homo albu S, alte- a. Ine ara vero ' eius quae est,est albus homo.. quare erunt tio eius qduae unius. QSod igitur transposito nomine & ver- est, es noubo eadem sit affirmatio & negatio,manifestum est . homo
114쪽
De viaitate ac pluralitate enunciuionia. Quo item Pacto veritas & falsitas a parte praedicati in eis reperiatur ostendit. Cap. II.
AT vero unum de pluribus, vel plura de uno
affirmare vel negare,nisi sit unum aliquid qa ex pluribus significat,non est affirmatio nemnegatio una. Dico aut unum,non si unum nome positum sit, non sit aut unum aliquid ex illis. ut homo est fortasse & animal,& pipes,& mansuetum, sed ex his unum fit. ex albo autem & homine & ambulare,non est unum. Qitare nec si unu aliquid de his affirmet aliquis,erit affirmatio una: sed vox quide una, affirmationes vero multae.nec si de uno ista: sed siti multae. Si ergo dialectica interrogatio riasionis est petitio,vel propositionis,vel alterius partes contradictionis: propositio vero odictionis est unius pars, non erit una responsio ad haec. neq; n. interrogatio
una neq; et sit si vera dictu est aut de his in Top Simul aut manifestum est nec hoc ipsum quid est,
dialectica interrogatio est.oportet. n.datu esse exi- terrogatione,eligere,utra velit contradictionis partem enunciarer sed oportet inter igationem doterminare , virum hoc sit homo,an non hoc. mi niam vero haec quidem praedicantur composta, ut unum omne praedicatum fiat,eorum quae extra praedicantur: alii vero non :quae est dpia De hole. n. veruest dicere,& extra alat,& extra bipes: & haec ut unii:& holem,& album & haec ut unum.sed non si cori rius est,ia bonus: etiam coriarius bonus.Si. n. qu niam utrunq; verum ' esse oportet & simul utrunq; multa in conuenientia erunt. De hole. n & hominem
verum est dicere & album: qnare & omne.rursus si album ipsum & oe. quare erit homo albus albus, &hoc in infinitu & rursus musicus albus ambulans. de
115쪽
mo & si homo & bipes,erit homo bipes. od igiti ai quis simpliciter ' dicat coplexiones fieri,multa ac a. I
i Cidit dicere In conuenientia,manifestu est. Gemadmodum aut ponendum est,nunc dicimus. Eorum comin
Titur,quae praedicantur,& de quibus praedicari accio dua dit,quaecunq; sim accidens dicunt, vel de eode, vel
alteru de altero,haec non erunt unum . ut homo ali pus est,& musicus. sed non est unu album & musicu. accidentia. n. sunt utraq;. Nec si album,musicum ve- dicere,in non erit album musicum unum aliquid: em accidens. n. album musicum. quare non erit
album musicum cit aliquid. quo circa nec coriarius honus simpliciter,sed alal bipes. non . n. sim accides. Amplius. Nec quqcunq; insunt in altero quare neq; album frequenter: neq; homo, homo aiat est vel bipesan sunt. n. in hole aiat & bipes.Verum est autem dicere de aliquo & simpliciter: ut aliquem homine ho1em,aut alique albu holem, holem album. non autem semper. Sed quando in adiecto quidem aliquid oppositoru insit,qd consequitur contradictio, non
verum,sed falsum est:vthoiem mortuum, hominem dicere. Q uando aut non insit, verum. Aut quando insit quidem semper non verum est : quando vero p non insit,non semper verum est. ut Homerus est aliquid, ut poeta, utrum igitur estλan non: secundum
accidens enim praedicatur est, de Homero quod enim est poeta sed non secundum se praedicatur de Homero,ipsum est. Qitare in quibuscunque preteditionibus neque contrarietas inest, si diffinitiones pro nominibus dicantur, & secundum se praedicentur,& non secundum accidens, in his aliquid & smpliciter verum erit dicere. Quod autem non est, quoniam opinabile est,non est verum dicere esse aliquid. opinio enim eius est,non quod est, sed quod non est. π
116쪽
De enunciationibus modorum, Pos ib ilis,Csi tingentis, Impossibilis,& necessarii. C. III.
sECTIO T. TIs vero determinatis considerandu est, que- quarta n- admodum sese habent negationes & affirmapud G - I I tiones ad se inuice quae sunt de possibili esse & non possibili ,&deptingenti& non cyntingeti,& de impossibili & necessario. habent. n aliqua S dubitationes. Na si eorum,quae coplectuntur, illae suntsbi inuicem oppositae odietiones,quaecunctu e sim esse,& non esse disiponunt,ut eius quae est,este holem, negatio est, non esse holem,non ea quae est,esse non holem:& eius qus est,esse albu hoiem,ea quae est,no esse albu holem, sed non ea quae est, esse non album holem s. n. se Oi aut affirmatio, aut negatio est , Ii- a. L quod gnu erit veru dicere esse non albu holem, ' q, si hoc inconve- modo & in quibuscunq; esse non addit, idem faciet mςm ςGL quod pro esse di. ut eius quae est,homo ambulat, nohaec, ambulat non homo negatio erit, sed haec, non ambu ibat homo, nihil n. disseri dicere holem ambulare,vel holem ambulante esse. Mare, si hoc modo
ubique,& eius quae est,possibile esse,negatio erit pos
sbile non esse, sed non ea quae est,non possibile esse. Videtur aut ide posse & esse non esse.omne n. qssest
possibile diuidi vel ambulare ,& non ambulare, non diuidi possibile est. Ratio aut est : qmoe quod sic possibile est,non semper in actu est. quare inerit ipsi etiam negatio , potest.n.& non ambulare quod est ambulatiuum, & non videri quod est visibit e . at
vero impore est de eodem oppositas veras esse affirmatione S & negationes. non igit eius quae est possibile esse negatio est haec,possibile no esse. Cotingit .n.ex his, aut idem affirmare & negare simul de eodem,aut non ἔm esse vel non esse, quae apponuntur
fieri affirmationes & negationes. si ergo illud impossibile est hoc erit magis eligendum. est igit negatio
117쪽
atio,quae est,possibile esse,ea qliae est,non possibile esse,sed non ea quae est, possibile non esse. Eadem quoq; ratio est,&ineo sest plingens esse , et enim negatio eius est, non otingens esse. & in alijs quoq; smili modo,ut in necessario,& impossibili. Fiunt. n. quead modii in illis est & non esse appositiones, subiectae vero res,hoc quidem albu,illud vero homo , eodem quoq; modo hoc in loco, esse quidem & nocte,ut subiectu fit, posse vero & contingere appositiones sunt,determinantes quemadmodum in illis
esse& non esse) veritatem & falsitatem,similiter hae in eo quod est,esse possibile & esse non possibile.
Eius vero quae est,possibile no esse, negatio est, non ea quae est, non possibile esse,sed ea quae est,no possibile no esse.& eius quae est,possibile esse, no ea quae est,posisibile no esse, sed ea quae est,no possibile esse. quare &sequi sese inuice videbunt,possibile esse,&possibile no esse. ide.n .possibile esse & no esse no n.
dictiones sunt sibi inuicem limoi postibile esse, &possibile non esse. Sed possibile esse,& non possibile esse nunil simul in eodem vera sunt.opponutur. n. neque ea quae est,possibile non esse,& non. possibile non esse, nunquam simul in eodem verae sunt. Similiter aut,& eius quae est, necessariu est esse, negatio non est ea quae est, necessarium non esse, sed ea quae est,non necessariu esse. eius vero quae est,necessariun0u esse,ea quae est,non necessariu no esse. & eius qest,impossibile esse,non est ea quae est , impossibileno esse,sed hec,no ipossibile esse. eius vero quae est impossibile non esse, ea quae est,no impossibile non esse. Vniuersaliter vero queadmodu dictu est esse quidem & no esse oportet ponere quemadmodum subiecta,negationem vero & affirmationem haec facientem,ad esse& non esse apponere. R has opor
tet putare esse oppositas di mones, possibile, & nopos ibile,ptingens ,no contingens,impossibile,non
118쪽
II 8 LIBER PRIMUS impossibile: necessarium, non necessariu: veru non Verum. Colaquentiae veroseronem fiunt,cu ita ponuntur. illa. n quae est,pore es ie,seq iitur ea quae est , contingit esse:& haec conuertitur illi,& non impore esse,& non necessariu es.. illa vero quae est,possibi- Ie no esse,& ptinges non esse,ea quae est, no necesse non esse,& no ipossibile non esse . illa aut quae est , non possibile esse,& no contingens esse, ea quae est impol, ibile esse,& necesse no esse. illa vero quae estinon possibile no esse,& non otingens non esse, ea qimpossibile non esse,& necessarium esse . psideretur autem ex subscriptione,quemadmodum dicimus.
Nodalium enunciationum consequentia: quatuor ordinibus dinribute ex a liorum ententia. ORDO. III. Nopola esse Noytiges e e S 'ORDo. I.
Ηae igitur impossibile, & non impossibile, eam quae est contingens de possibile,de non otingens, de
119쪽
I ERI HERMEN. II 'non possibile sequuntur quidem contradictorie: sed conuersim .eam enim quae est possibile esse, negatio impossibilis sequitur,quae est,non impossibile esse,
negatione vero affirmatio. na illa,non pose esse, ea quae est impossibile esse.affirmatio. n.est impossibile esse:non impossibile vero negatio.Necessariu vero quemadmodu se habet,considerandu est. Μanifestum est. n.' q, non eodem modo se habet, sed con- Maiatrariae sequuntur,contradictorie aut sunt extra . non nis stu en. n.est negatio eius quae est necesse non esse, ea quae autem. est non necesse esse : cotingit. n.veras esse utrasq; in eo de qg.n est necessariu non esse, non est necessariuesie Causa aut huius est,cur non sequit necessarium similiter caeteris:qm contrarie,impossibile esse, necessario redditur ide valens . nam quod impossibile esse,necesse hoc, non quidem esse,sed potius no esse. qg vero impos bile non esse, hoc necessarium esse.
quare si illa similiter sequuntur possibile,& no possibile: haec econtrario: qm non significant ide necessariu &impossibile: sed queadmodu dictu est puersim. An certe impossibile est sic poni 0dictiones necessarii. Na qi necessariu esse,possibile esse. na si nonegatio consequet: necesse.n .est aut affirmare aut
negare,quare si non possibile esse, impossibile esse igit impossibile esse,qd necesse esse: qd est inconueniens. At vero illa quae est,possibile esse, non impossibile esse,sequitur: hanc vero,ea quae est, non neces sartu esse quare contingit G necessariu esse non necessariu esse:qJ est inconueniens. At vero neq; necessarium esse,sequit ea quq est,possibile esse,neque ea quae est,necessariu non esse.illi. n. utraq; cotingit Iaccideρ,haru aut viralibet vera suerit,n5 erut illa vera:simul.n possibile esse,& non esse . si vero necesse 'esse vel no esse,non erit utrunq, possibile. relinqui ergo non necessariu non esse,sequi ea quae est possi- , bile esse.Haec.n. vera est & de necesse esse:haec enim
120쪽
ra I LIBER PRIMVs fit contradictio eius quq sequitur illam quae est , possibile esse. illam enim sequitur ea quae est, impos sibile esse necesse non esse, cuius negatio est,no' necesse non esse. Sequuntur igitur & hae contradi ctiones secundum praedictum modum: & nihil ini- possibile contingit sic positis.
Nodalium propositionum consequentiae 'secundum sententiam .
Possibile esse Pore n5 esse δ λ a
Necessariu ee Q. Necmnoee. 3Contra.
Seqntes D V BIT AB r T autem aliquiissi illam quς est, 'A ti .ls. necessaruim esse,ea quae eit,pol sibile esse tequitur. no sesit, dictio sequetur quae est, no possibile messsorisi Et siquis,hanc no esse dicat contradictionem, lesse possibi necesse est dicere possibile non esse : quae utraeque is es. δε- falsae sunt de necesse esse. At vero rursus idem vi- qui uri detur esse possibile incidi & no incidi,& esse & nomesser