Aristotelis Stagiritae Organum, seu Libri ad Logicam attinentes, Seuerino Boetho interprete ad optimorum exemplarium Graecorum fidem nuper recogniti; & in capita distincti Cum scholijs varijsque argumentis, ... nuper additis

발행: 1567년

분량: 751페이지

출처: archive.org

분류: 철학

91쪽

DE SET PRINC. 91vum esse dicitur,cuius partium una alteri prominet. Lene cuius partes in directu omnes & aequabiliter Lem Complanatae sunt. Hoc & in caeteris inuenias. Positiones aut non suntoia ea quae diei a sunt, sed quali eas circa situm existentia λ Ex eo. n.quod partes hoc vel hoc dispositae,iunctae sunt. atq; coditae,iudicat ea sensus esse-el aspera vel lenia,bicubita vel tricubita,non e coverse. Hoc ipsum in caetera id genus decerni conueniet.quare singula ea non positiones haberi,sed qualitates ex positione profectas ,& circa positione constitutas necesse est. Et videtur quide genus hoc suscipere contraria. Duo . n.illa, sedere, stare,contraria suspicari possumus:utiq; si contraria ea sunt,quae non eodem tempore contineri possunt in uno aliquo,sed vicibus alternant. Is autem qui sedet,illico stare potest, & qui stat sedere: non tamen eodem tempore. At si contraria decernimus sedere stare,protinus adendum est incommodum, ut non uni unum contrarium, sed uni plura contra ponant. Nam illo quidem argumento non prius cotraria P'bantur sedere state,q sedere accumbere: cum nemo sit qui sedere, stare, accumbere possit eodem pu cio temporis,non possit per vices. inrare consti tuendum est, positiones eiusmodi cotrarios inter se

non esse. Quanquam fortasse non insolens omnino sit,ut contraria quandoq; minus plura compareant,

quippe si pallori cotraria noscuntur & candor & nigritiamam & sub idem genus funguntur ,& mutuo

quoq; commeant.An cotraria pallori candor & nigritia non sunt,qn pallor & caeteri colores interme

dii consistere non possunt impromiscui,sed ex nigritia candoreq; teperantur omnes, & confunduntur.

Ramobre ubicunq; vel pallor vel color alius huiusmodi conspicitur,inibi tum nigritiam, tum cadorem intelligi necessariu est. Iam contrariorum est, circa idem naturae genus versari:sedere, accumbere

92쪽

CILIR. Po R. LIBER non versantur. qm sedere praecipuum est hominibus accumbere transsatilium . nam & ad muta quoq; rtinet;nihilo. n.minus recumbit siue cubat equus, si homo positus,nec intendi,nec remitti possunt, quia neque positus magis vel minus est sedere,quam recumbere: nec sedens aliquis vel recumbens plus minusue sedens est vel recumbens,quam alter.Illud vero peculiare positionis omnis est,quod inter forma extrinsecus accidentes,proxime pertinent ad substaPUliis tiannc Nihil. n. aliud videtur esse positio, quam vel quid. naturalis partiu substantiae ordinatio. cuiusmodi est ea, quae rebus qilibusdam statim abortu conuenit, ut asperis & lenibus, hirsutis atq; glabris vel naturalis quidem nequaquam, sed ex frequenti quodam& consiuetudinario naturae motu nata collocatio cuiusmodi sunt recubitus,atq; sessus. quamobrem efficitur, ut quicquid extrinsecus supuenit, & proxime pertinet ad substantiam, id oe positio sit oporteat. Et retrorsum quicquid positio est, id omne superueniat extrinsecus,& ad substantia proxime pertineat.

Dinis en ipsa generationis ordinatis, γῆ partium

Positioni proprium cὶ non habere contrarium. Positio non suscipit magis e ' minus.

De Habitu. Cap. VII. H Abitus est & corporum,& eorum, quae circa

corpus sunt,adiacentia: per quam hoc habere illa vero haberi dicuntur, quae quide non ex corporis totius circumiectu,sed ex amictu Io partium dicuntur.ut braccatum & armatu esse, calceatum & petasatum esse. Caeterum talia noibus apellata non sunt primigeniis & simplicibus,sed derivatis& factit ijs,armatura calceatusa, leatura,q quoties

usu veniunt,ad eande similitudine fingieda sunt. Habitus

93쪽

D E S A X P R I N C . 93bitus recipit magiso minus. & nam & armatior urcataphractus eques esse,quam feretarius atq; veles:& calceatior,qui calligis utitur,& calceo, siqui vel calceo im,vel calligis, sunt etiam quae non recipiut magis & minus. ut vestitum & tunicatum esse. Sed nec habitus est habitui contrarius,ut armatura calceatura,caeteraq; huiusmodi: quandoquidem unus, di idem homo armatus, & calceatus, & manicatus esse poti Proprium habitus est in pluribus existere. Hoc est tam in corpore, quam in iis,quae circa cor pus sunt. Est. n.habitus,ut dixi, corpus & eoru quae circa corpus sunt adiacentia: non quidem ex uniuerso eo,sed ex amictu selo partiu vocatus. Hoc aut discrime admodu pauca sunt quae ferant, ut quantitas& relatio duntaxat. na & similitudo dissimilitudoq; in similibus & dissimilibus multis psistunt, & numerus ide in plurib' numeratis versat, subinde cresces

accessionibus monadu multiplicibus. ut nihil om nino sit, quod in plura,quam numerus, distributum esse videatur. dpia in ea,quod hoc nec omnis quantitas,nec omnis relatio coe sentit,habitus Ois sentit

ut idem sit videlicet in pluribus. 4icquid ergo, &in corpore consistit,& in ijs, quae corpus ambiunt, hoc habitus vocatur. QSocirca maxime proprium erit habitus,s & in corpore,& in ijs,quae per parte Scorpus amiciunt, tanquam in pluribus quibusdam inest. Verbum habere multis modis capitur. Nam Haber.& qualitas haberi dicitur. vi albedo nigredo. item quot mo.

quantitas,atque mensus,ut crassitudo,proceritas. ni dishil.n.aliud est nigredinem vel crassitudinem habere tui'. quam nigrum & crassum esse. Dicuntur & vasa qS continent habere, , t triticum sextarius habentur,& in partibus pleraq; ut annullis in pollice s quod , quidem aliud non significat si quod in annulo pollex est. Habet& vir uxore, & uxor virv. sed modus

hic babedi peregrinus est,ia insoles,ut si habet, idchaberi

94쪽

,4 G ILB. P o R. LIBER haberi quoq ; perhibeatur. Ad hoc aliud no indicat, i , quam P est uxori cum viro contuberniu. Ita perspiacuum est, celebratissimo huius verbi significatus intra quinarium consistere.At notari fortasse possunt alij, sed solertiae vestigantium relinquendi sunt. De sex principiis ad hunc finem dixisse contenti simus.s quis caetera desiderat, ad librum qui Analytica in , , scribitur, remittendi sunt.

Habitus eΠ corporum σ eom,quae circa corpus sunt adiacenti FIabumsuseipit magis caret a tem contrario, in pluribus semper est

De sitscipere plus & m: nus. Cap. VIII.

Liqua recipere plus & minus uno triu m ALiqua recipere plus S minus uno triu mo. dorum putantur. QSidam intensionem, &remissionem constare dicunt & incremeto Pluris σ

quales. subiectorum,& decremento. quidam ex incremeto rerum & decremento, quae capiuntur & cotinentur in iubiectis,alij cauis faciunt utrunq;. De sententijs tribus quaenam sit verissima, disceptabimus . Illud scire oportet,prima & secunda euersis,continuo euersum iri tertiu,quae duaru societate coalescit. Pri-tinim crementa subiectorum& decrementa facere ,

quo res aliqua cum discrimine pluris vel i noris dicatur,tueri nul lo modo possumus: alioquin futurii est,ut holem affirmantibus,vel animal, vel substatia huiusmodi recipere plus & minus, occurri no possit. Vtiq; si de subiectorum crementis & decrementis intensionem & remissione existere fateamur, ideequus & augeri pol & minui,proindeq; vel maior, vel minor,qui lapis esse perhibebit,cui in nunquam vel auctio vel minutio contigerit. Mons quoq; maior alio monte dicitur.quorum neuter utiq; nec intaerescit,nec decrescit. Item unio candidior equo dicitur,alteru pedem candido.atqui dubium non est ι quin

95쪽

DA SAX PRIN C. ' 9squin equum vnio magnitudine no superet. Itaq; stabit haec complexio, vel unionem equo candidiorem esse per magnitudinem unionis & paruitatem equi: vel temere iactari,unione equo candidiore esse, vel nihil omnino capere plus & minus ex magnitudine

subiectorum,& paruitate cremento decrementoq;. At nec primum,nec secudum est. Relinquitur ergo

tertium: nihil esse omnino quod capiat plus & minus ex incremento subiectoru& decremento. Sed nec secuda quoq; opinio defendit, quae credit intensionem,&remissione pstare P magnitudine&pa uitate earum reru,quae capiuntur &ptinent in subiectis.Si. n. ex magnitudine cadoris aliud alio cadidi esse posset,lunc & homo,& equus unione candidiora prhiberentur. ip sum. n.candoris aequor & amplitudo maior in unione,quam in equo est. Deinde si plus& minus ex subiectorum modo non constant, ut probauimus,ex accidetium modo,qui constabiit Modus enim eius quod recipitur, intra modu subiecti sui constat & arcetur, neq; potest ultra 'orrigi. Iram suus cuiusque modi & terminus atq; limes sere ipsum corpus est. Magnum aut, atque paruu appellatione modi veniunt. QSare paruitas, cur ita dicam attendi non potest, ultra quam corpus ipsum paruum. propterea quantum in strato demitur tantundem modo quoq; deperit. Ex ijs apparet, discrimina pluris & minoris,neq; y subiecti neq; p accidentis incrementu & decremςntu existere. od si hoc,profecto,nec per utrunq; iunctum. Proinde ratio nobis alia prodenda,quaobrem & intendi aliqua di remitti posse videant. H c aut sunt ea, quibus ipsum aduentitiae alicuius formae nomen habere contingit: non ex sibiecti magnitudine, sed ex eo quod vel priora sunt illi formae, cuius nonae sortita sunt, vel logius submota. ut plus dicat,quod ad ronem vo PM . Rbuli acce*erit,minus, I recesserit. Exepli gratia innis.

Candidum

96쪽

- n ILB Po R. L I B ERCalididum absolute dicitur, in quo purus candor inst. quo quicque affectum albo proprius ad hanc nominis vim accessit,eo candidius esse dicitur. At paruum & exiguum,comparatione sola constant:qui quid enim collatum ad alia staturae modo vincitur, hoc paruum & exiguum vocamus. Quicquid ergo utcunq; superatur amplitudine,ptinuo paruius,atq,

breuius decernitur: similiter hoc in caeteris.Sed quq ritur unde fiat,ut haec recipiant plus & minus, substantiae non recipiant An vocabula substantiis im-. posita non hiant:sed res in sine semp &ut ita dixerim in fuligio constitutas indicaut 3 vltra quod procedere nulla potest. Sunt 8c accidentia,quax non ca piunt plus & minus,ut quadrangulum,triangulu,8e similia. Contingit hoc veI eo,quod in substantia describenda representantur. nam & corpus ipsum, Sequantitate, Vtruq; triangulii vocamus: vel eo φ substantiae modo sempin fine sunt ultra si progredi nopossunt. id quod in superpositi uis quoq; cernitur. Candidissimus. n & nigerrimus liberi discrimini

pluris,& minoris vur,propterea quod potiti summa sunt, & termino, quem transgredi prodeundo non possunt. Ex eo enim quod potest esse non sequitur si non potest esse. Proinde,si puncta omnia iungan tur amplitudo nulla cogitur, quod puncta puntiis addita,cumulo nihil asterunt. simplex ortus & sim Plex occasus agitur,non accessu vel digressu corpuiculorum insecabilium,quas atomos appellant, sed 'eo ς aer, exempli gratia, totus in aliud totum com, meat atque transit. Duas enim ies subiectum habet omne materiam, atque sermam. Quoties haec mutantur ambo,tunc proprie simul exortus & simplex occasus agitur: quamquam ortus ignis & iam num smplicior est quam terrae. Ignis enim ratione quas formae continet,terra proprior est materiae. At cumusicus vir quasi occidet e siue corrumpi dicitur,u

97쪽

ns SEX PRINC. 97 immusicus quasi oriri siue gigni, stibiectum manet ipsum homo. Alioquin, si qualitates haec non foret, musicum dico de immusicum,sed substantiae,tunc&ortus eorum & occasus plane simpIex laturus esset. At qualitates hominis & affectiones quaedam sunt, non substantiae. ita fit,ut tam ortus q occasus homi nis musici & immusici,non ortus & occasus absolute, sed quidam quasi ortus siue genitus,& quida quas occalus siue interitus,esse viueantur. QSandosi dem musicum vel immusicu affectiones,ut dixi, suthominis & superstitis & manentis. Nec huiusmodi mutatio vel genitus vel interitus appellanda est,sed alteratio duntaxat. Materia sene ipsa proprie genitus,& interitus subiectum est. At quare 1 qui docetur,in eo simpliciter effici sue signi no dicitiir, sed doctus effici, siue doctus gigni dicitur 'An exii ἰ tum est in volumine quod praedicamenta inscribiti alia significare hoc aliquid, & substantiam alia qualitatem, alia qualitatem Ergo quaecunque substantiam non significant, haec simpliciter ned occidere, nec oriri prohibebuntur, sed qliadantenus. Accidelia tamen sunt nonnulla, quae substantiis ex natura cuiusque sua competunti ut impetus ad inferna te rae ad superna ig0i .

rta accidensium.

Non icuntur aliquantam . mis Ucipere exparusubiecti, M vel mobilis ,sed ex is quali aia primae imposita participa

tione.

98쪽

PERIHERMENIAS Seuerino Boetho Interprete:

Designis. De principiis Orationis. De oratione Eenunciatione, ct illius speciebus. De oppositis A nibus Ipsarum enunciationum,et gulis circa mei state etfalsitatem ipsarum in quovis tepore.

e signis. Et sicut in intellectu , ita in voce quoque verum & falsum inueniri. Caput primum. RIΜ v M oportet ponere Oῖ nomen, Se quid verbum pom stea quid est negatio , & amr-I enunciatio,& oratio

sunt ergo ea, quae sunt in vo HA c earum quae sunt in alapa sionum notε,&ea quae scributur,eorum quae sunt in voce. Et quemadmodum nec literae omnibus eaedem , sic nec eaedem voces. Morum tamet hae Timu Do tae sunt, eaedent omnibus passiones animae sunt, M. . qu/rum hae similitudines , res etiam eaedem. Dem 3. eam his vero dictum est in iis,qui tint 3e anima,alterius d 39- eium haec sunt negotii. Est autem quemadmodum in

anima

99쪽

LIBER PARI HERMENIAS 99- anima aliquando quidem intellectus sine vero, vel falso, aliquando autem cui iam necesse est horii alterum inesse:sic etiam in voce. Circa compositione Circ comenim & diuisionem est veru& selsum. Nomina igitipsa & verba consimilia sunt et,qui sine compositione & diuisione est intellectui: ut homo vel album, quando non aIiquid additur neque. n falsum, neque verum adhuc est.Signum autem huius est hircocer. uus enim aliquid significat: sed nondum verum aliquid,vel falsum,nisi esse veI non esse addatur,vel simpliciter vel secundum tempus.

in Ῥοω ,sumis,gmε earum qua sunt in anima passonum. Quanquam res eadem apud omnes sint , voces tamen non evid sunt. Sicut circa compositionem , est diuisonem veritas infalsitas eos M,insvnpbeium vero intellectu nulla pror verit.ω velfalsitas cycita in oratione tantum,non autem in nomine vel in

pliei verbo veritas velfastas est.

De nomne. Cap. II. Nomen igitur est vox significatiua,secundum s

placitum sine tempore, cuius nulla pars sit gnificativa est separata. In nomine n .quod idestequiferus,serus nihil per se significat,queadmo-i.rem dum in oratione, qu3 est equus ferus. At vero non qua ste-queadmodii in simplicibus nominibus. sic se habet pus,non tain compositis. In illis. n. nullo modo pars significa- men cumtiua est; in his autem vult quidem,sed nullius est, se impore. ε. parata. ut in eo,* est equisei us,hoc, quod est ferus, nihil significat per se. Secundum placitu vero, qmna, nominum nultu est,sed qn fit nota. qm designat μ'ρρης & illiterati soni,vt ferarum,quoru nullu nome est. Non homo vero non est nomen. at vero nec positu nome est,quo illud oportet appellare,neque.n.opo, G a nel

100쪽

neque negatio est: sed sit nomen infinitum: qm similiter in quolibet est,& quod est,& quod non est. Philonis autem,aut Philoni di quaecunq; talia sunt, nosunt nomina,sed casus nominis. ratio autem ipsoru est, in alijs quidem eadem: differunt autem, am cu' i est,uel suit, vel erit,neq; verum,neq; falsum eli,no men vero semper ut Philonis est vel non est.nonda enim neque verum dicit, neq; falsum.

es γ significatiuastcundum placitum sine tempore cum ius nulla pari signiscativa est separata.

Nomen infinitum, ι non homo: vel oblicii um , ut Philonis nous nomen,se vel nomen in tum,vel nomen oblis um.

De verbo. Cap. Gl. V Eibum autem est, quod consimificat te pus,

cuius pars nihil fgnificat seorsum,& est semper eorum,quae de altero praedicantur, nota. ρt M qm Dico aut quod consignificat tempus. ut valetudo gistiρμη nomen est: valet vero verbum,consignificat D. nunc esse:& semper eoru quae de altero dicuntur nota est,ut eorum quae de subiecto vel in subiecto sui. Non valet autem & non laborat non vel bu dico. Cosignificat. n. tempus & semper de aliquo est. Differentiae aut huic nomen postum non est, sed infini tum verbum sit:qm similiter in quolibet est,&quod est,& quod non est Similiter aut & valebit'valebat non verbum est sed casus verbi. Differunt autea verbo si hoc quidem praesens consignificat te pus, illa vero, id quod circu circa est. Ipsa igitur sim se di- cta verba nomina sunt,& significant aliquid: consti- a. ι-tuit. n. qui dic intellectu,&qui audit, quiescit,sed sis eis, δω. est,uel non est nondum significat. neq;. n.signum estri Um per ret,esse vel 'on esse, neq; si ipsium ens dixeris nuduhipm nu ipsum enim nihil est,consignificat autem composi-

tionem quandari sine compositis no est intelligere. Verbum

SEARCH

MENU NAVIGATION