장음표시 사용
591쪽
ΥΟΡ I CO RVM. 79 Inritum ,in omni homine vere dicitur, & quia homost eo hominis proprium erit, animal ad disciplinam Percipiendam natum . Huius autem loci usus eritua refutatione quoties in quo nomen non etia oratio. vere dicetur:S: cum in quo oratio,non etiam nomen intelligi licet.In confirmatione autem,cum imquo nomen,etiam oratio, & in quo oratio, nomen Quoque intelligetur. Alter locus&refutationis, cui quo oratio,non etiam nomen vere dicitur, & cude quo nomen, non etiam vere dicitur oratio. tum
. quod positum est esse proprium,non erit propriuquod ex hoc exemplo intelligi pol. Animal enim ad disciplinam & scientiam percipiendam natu in Deo vere intelligitur,homo non intelligitur. Ex quoese Mitur,non esse proprium hominis hoc totum, animal si addisciplinam cognitionemq; percipiendamnatum est. In confirmatione autem valebit, quoties loquibus omnibus oratio,nomen etiam dicetur: dein quibus nome,etiam oratio. quod. n. proprium positiana est esse proprium erit. quod hinc intelligi potest,quia de quibus illud totum habere animum: Otiam animal vere dicitur :& de quibus animal etia , animatum . ita habere. animum animalis proprium est.Refutationis tertius locus erit,si subiectum eius proprium statuatur,quod in subiecto esse dica. . tur. ut si quis proprium statuat tenuissime rei igne, quia.subiectum propriu ei quod dicitur tribuit,ce te n0n recte positit ignem proprium esse rei tenuis. smae. Ob eamq; causam,non est fiaturum proprium subiectu eius quod in subiecto esse dicitur. sic n. idem itorum & quae specie differunt proprium est,quadoquidem multa quaedam,quae sipecie disserunt eide conueniunt,quae de eo solo dicuntur: quorum om- nium subiectum proprium futuru est, siquis isto p statuat proprium. Ad confirmandu autem vale- .
592쪽
92 LIBER Q VINTVsse ponatur: quandoquidem proprium sutum est ut, quod positum est non esse proprium. siquidem in mlo eo intelligitur,ut dixi,proprium,cuius. 9rOPrium esse dicitur.ut si quis terrae propriu dicat corpus grauissimu specie , quia propriu si ibiecti dedit eiusmodi quod & de sola re & ut proprium dicitur,efficit,ut
recte positum sit terrae proprium.Sequitur locus P prius refutationis,si quis per communicatione proprium tribuat non. n.erit proprium quod positum
est ossis proprium: quippe cum id quod comunipae
quadam conuenit, ad vim natura rnq; rei explican apertineat. lubd sane indifferentiarii numero habebitur,protereas in specie aliqua dicitur. ut si quis
proprium hominis dicat hoc totum,gradiens bipes per communionem quanda propi tum explicabit.er quo fiet,ut non sit propriti hontinis,gradiens bipes. Hoc loco videbit is,qui confirmandi partes; obtinebit; ne per communionem proprium explicet, neq; vim naturamq; rei declaret: ita tir,ut vicissim de re cicatur. QSod.n.postum est non esse proprium, id proprium,futurum est . ut si quis animalis proprium ponat hoc totum,quod vim habet sentiendi, is nec proprium communione explicabit, neq; tale quod vim naturamq; rei declaret, & tamen eiusmodi v vicissim de re dicatur. Ita proprium erit animalis hocto tum G vim habet sentiendi. Hoximus locus refutationis erit, si doceatur propriu non posse una care,cuius propriu ponit, cohaerere, sed vel posterius vel prius, quam id cuius nomen est. Sic.n.aut numquam, aut certe non semper propriu est futurum id,
quod positu est esse proprium .ut si volitare in foro hominem , pot& posterius quam homo alicui conuenire,certe volitare in foro,aut nunquam, aut non
semperihominis est proprium. In confirmatione autem huius loci usus erit,cum id quod propriu pon tur,una cum re semper aderit necesurio , neq;:β-
593쪽
iaritionis vim , neque differentia habebit. St. n propriu erit,quod positum est non esse propriu. ut quia hoc totum, animal quod ad disciplinam cognitionemq; natu es una cum homine semper existit necessario, neque differentia est, neq; definitio, certe hominis r Proprium id ipsum suturu est. Sequitur locus relatai tionis,cum eorundem,quia eadem sint non est idem Proprium. Non n. quod positum est proprium esse, pmprium erit. Quod intelligi psit ex hoc exemplo. Nam quia eius,quod persequendu est, propriu non est,uideri nonnullis bonum: ne eius quide quod ex tendum est propriu erit,videri nonnullis bonum. adem.n.valent quod persequendum est, & quod expetendum. Is aute,qui confirmabit, ex hoc loco amyumentum ducet.quando eiusde rei, quia eadem sit idem proprium esse ponet. Na proprium erit quod positum est non esse propriti. ut hominis quatenus est homo,proprium dicitur,liabere animum triparti tum.& mortalis,quatenus mortalis est, tripartitum animum habere propriu erit. Valet etiam hic locus - in accidente,quoniam ijsde quatenus eadem sunt, dem conuenire,aut non conuenire debent. Coni uti us huic locus est in refutatione, cu eoru,quae suteiusdem speciei,non id quod semper est eiusde speciei propriti explicatur. non. n.rei illius id,quod pQ- situm est,proprium erit. ut quoniam eiusdem generis homo & equus habentur, neq; semper proprium est equi a se stare, ne hominis quidem proprium erita se semper moueri & agitari. Suntin.eiusdem generis moueri &stare per se, quoniam utrique eorum quatenus animalia sunt haec conueniant. In γfirmatione aut illud videndum est,an eorum, quae sunt e .
iusdem genetis,id proprium statuatur, quod semper ad idem genus reseraturieririn.proprium,quod non esse proprium positu est.viqin hominis *prium esttae gradientem bipedem,auis etiam proprium erili P o volvo
594쪽
volucrem esse bipedem. Sunt.n.haec eiusdem geram Tis Omnia. alia. n.ut species, quae sub eodem sunt genere,cum sint animal, subiecta, alia vero ut generis animalis differentiae. Sed hic locus falsus est,cum alterum eoru, quae numerata erunt uni alicui soli speciei conueniet. alteru pluribus,qualia sunt gradiens quadrupes. Q m aut idem & alterum multis modis
dicuntur, difficile est si fallaciter sumas unius &
lius alicuius rei explicare propriu. Dod enim c0 uenit alicui,cui quid accidit,etia accidenti coirenias cum eo intelligatur,& sumatur cui couenit . ut qainest in homine etiam in albo homine,si modo si albus, reperietur. Itemq; quod in albo homine inest,
id etia in homine inerit. Sed quispia multa propria refellet,si subiectu aliud per se faciat,aliud sicu ac cidente coniunctum sit.ut si dicat, aliud esse homi aliud album hominem idem fiet s aliud ponat habi tum,aliud id quod ex habitu nominetur.Vt enim Pin habitu inest in eo etiam inest quod ab habitu appellatur , sic quod in eo quod ex habitu nominatur, inest etiam in habitu insit necesse est . veluti quoniaartifex arte di scientia sua affici dicitur,non erit scietiae propriu non posse ratione dissuaderi, quippe essisto pacto artifex sit futurus eiusmodi,qui pulla ra tione de sententia deduci dimoueriq; possit. In co firmatione aut dicendu est,non esse aliud omnino id
quod accidit,& aliud id ipsum cui accidit, si cum eo
Comprehendatur. cui conuenit. sed ob eam causam
aliud dici solere,quod eorum sit natura diuersa,quoniam aliud est hominem esse homine,& aliud hominem album esse hominem album . Pr terea,a casbus ducendum argumentum est, non futurum esse artificem aliquid,quod ratione mutari non possit, sed ea qui ipsum ratione dissuaderi non possit. nec arte discientia esse id O ratione sit immutabile, sed ipsam ratione esse immutabile. Na et,quioino , 'mnig, π
595쪽
'τ o P r c V M. Parte occurret,contrarius omnino ordo oppone ofutatioΠe F imus locus erit, si quis usiit aliquid quod natura inest Explicare, eod; verbo ad ponat,vcid semper inesta declaret.Sic. n.fiet,ut ia-- id& ruere quod posituna est proprium videat: - 't ii quis hominis pro riu dicat,esse bipedem, vulte aliquid,quod natura insitum est Iec oratione sua id quod semper insitu est, significat ta non est futurum hominis proprium bipede esse, quandoquidem no omnis homo duos habet pedes. In confirmatione aute huius loci usus erit ι si id, q6 natura insitum est,propritim statuere velimus, idq;
oratione nostra exponamus. Neque. n.proprium ex
Dac parte tolletur aut corruet,si quis proprium ho- . minis ponat hoc totum,animal ad disciplinam&cognitionem percipiendam natum,idq; significet oratione sua,natura illud esse insitum pr pritim, hac ex Parte nunqua improbabitur hominis proprium est id quod diximus. Iam vero omnium eorum, ciuete ad D primum referuntur ut i primum im sum difficile est explicare proprium. Nam si eius P - 2prium dederit,quod in alio aliquo intelligetur, etiade primo vero dicetur,sin aute primi proprium po-
etiam in illo quod in alio intelligitur, reperiet. Vt si quis superficiei proprium dicat colore infici, etie colore infici in corpore dicetur,qg si in corpore,et in superficie. Ita fiet,ut non in quo oratio,n naen quoq; vere dicatur. Saepe aute accidit,ue in quibusdam proprijs expilicadis peccetur, propterea qK
nec quo modo,nec quorum proprium ponat, explicent. Omnes. n.enituntur proprium statuere id, in aut natura insitum est, quale est hominis bipes : aut quod H temI're coirenit,ut hominis alicuius quatuor habere digitos et aut specie, quemadmodum agnis tenuissimis ex partibus constare raue omnino
596쪽
L I BE Rii Q V dentia esse priditum: aut quasi in quo primu aliqum Inest,ut in parte animi:, quae rationis est parti eps, Prudentiae esse sede,aut ex eo.ω aliquid nabet,que modii artificis est proprium ratione de lententia deduci non posse. neq;.n.ex alia re, qua ex eo qum habet quicquam ratione de sentetia deduci potest. Aut etiam statuitur proprium exeo,quod atquid habetur,iacuti propriu est scientiae, ratione non posse mutari, ut ex eo quod aliquid communicatur, qlam
te propriu est animalis sentire. Na & si aliquid aliis
eluti ho mo sentix, in i m cum illo hoc communicatur,aut ex ςo qirad.communicat, ut alicuius animalis vivere.Si igit non adiugatur illud natura,cer te in eo peccatur,propterea quod fieri pol, ut quod Matura insitum est,ei non conueniat cui natura convenit, quemadmodum ho mini duos habere pedes ..inod si non explicet se id dare,quod inest,s, no est futurum eiusmodi,ut ei certo tempore coveniat tale est, quatuor habere digitos homine. QSod si no' exponat se id propriu ponere quod primum sit, aut
quod ex alio ducitur,non in quo oratio,etia nomen vere dicetur.ut si quis' colore infectu esse,vel extromitatis vel corporis proprium exposuerit. Quod si non ante explicarit se id propriu dare, vel quia ha beat ipsum,vel quia habeat certe id quod dedit, noest futurum proprium. Nam si ex eo quod habeaturdi contineatur, propri*m statuerit,etiam ei, qui ha-: bet conueniet.quod si etiam ei, aut habet conuenit, . . ei etiam quod habetur & cotinetur.quod fiet, si hoc toturatione non posse dissuaderi, scientiae aut artificis propriu esse ponatur. Atq; etiam peccabit in ediplicando proprio,qui non exposuerit se id statuere propriu quod dat.vel ex eo quod conueniat, vel ex ςo quod communicetur,propterea quod isto pactis p. quia. si quibusdam conueniat propriu. Nasi ex eo stu Ialiquia communicatur eu ijs,qui participant con-
597쪽
ueniet: sita ex eo quod participat, iis quae communicantur.vi'si quis alicuius animalis aut animali s proprium pona; vivere,nec de specie id explicet . certe uni soli eorum,quae illis subiecta sunt,cuius propria statuitur conueniet. Quod.n praestat,& excellit, id uni soli conueni ut ignicouenit celeritas maxima. Fit etia interdum,ut is aberret in tradendo proprio, qui speciei nitentionem inducit. Eoru enim, quae exponuntur,debet esse una species,quando speciei fiet mentio quod in nonnullis non contingit,quo ex genere ignis est,neq;.n. una est species ignis, quandoquidem species inter se differunt,pruna, flamma,&lumen,quoru unumquodq; ignis est, ob eamq; ca sam,cum specie nomen adiungitur, alia species eius
quod dictu est,non debet esse quas alijs magis, alijs
minus id quod proprium explicatu est,debeat conuenire. Cuius generis est tenuissimum esse, si ignis proprium Lsse ponatur,nam & prunaru, & flammae Iumen tenuissimu est qJ non debet accidere, quo ties nomen non dicitur magis in eo, in quo oratio iverius dicitur,sin minus,non est futuriim aliquid, in quo sit magis oratio, etiam nomen magis potiusq, dicatur. Praeterea,ita fiet,ut si idem proprium, & illius qliod omnino,& illius,quod maxime inest in eo od omnino tale vel tale existit,quale habet ratione subtilissimum corpus ad igne.Nam & luminis de ignis omnino illud ipsum futuru propriu est, quω- cu lumen sit tenuissimum. Ac si quis isto pacto
propriu statuerit, argumenta contraducenda erunt.
nec in ex hoc loco occurrere di resistere debebit, sed ut primum propriu posuerit, quemadmodum recutus generis propriu ponat explicare In refutatio lNe proximus erit locus.si quis aliqvid Rijesius proiprium statua neque enim proprii vim obtinebit qupositum est esse proprium.Quicquid enim idem est quod adiquid idem , id naturam explicat quod au-
598쪽
98 L. IB E R O Q v I Nyrtu stem naturam explicat, doli est' proprium sed defini elo,ut siquis honesti proprium dicat esse decorum, is quia aliquid suijpsius ponit proprium honestu.n. . ide est quod decorum certe Mon erit honesti decorum proprium.Huius aut loci usus erit in confirmatione,si aliquid sui ipsius non ponamus esse propriu,& tame eiusmodi quod vicissim dicatur. sic n. quod proprium non esse statutum est, proprii vim & n imen obtinebit quod fiet,si quis proprium antinalis
ponet hoc totum, natura animata . nequear. aliquid suijpsius proprium esse ponit,cum interimi vicissimi, dicatur. In proprium animalis erit,animata natura.i
Iam in ijs,quae ex similibus eiusdemq; generis parti
bus constant ; videndum erit in refutatione, totius ne proprium in parte non vere intelligatur, an pro-iprium partis in toto minime dicatur:quoniam no rei
die explicatu erit quod positu est esse propriu .'oc enim in quibusdam selet contingere .fieri enim poli ut ijs quispiam proprium tribuat quae sui smilibus
eiusdemq; generis partibus constant, modo totius, modo panis habita ratione, quorum neutrum recta explicabit. Exemplum totius erit, si quis dicat ma ris proprium hoc totum,aqua quae maxima ex parte isalsa est. Nam alicuius quod ex sui similibus parti- lbus concretum est proprium ponit,sed eiusmodirigi in parte non vere dicatur quandoquide certu quod- 3 dam mare non est , aqua maxima ex parte falsa ita imaris proprium non erit hoc totum,plurima aqua, rquae falsa est. Partis aute exemplum tale est, Si quis aeris proprium esse dicat quod respirahile estus alicuius,quod ex sui similibus partibus pstat ,*onit :prium. sed eiusmodi quod &isi de quodam aere vere idicitur,tamen de uniuerso non dicari quippe cum non omnis aer sit respirabilis: quare spirabile aeris futurum non est proprium. In confirmatione auteex hoc loco argumentum ducemus,si propriinouesi . . AbN
599쪽
bus constat,uere dicetur, ita tamen ut proprium sie eorum totius raxio ne.sic enim quod proprium non 'esse positum est,erit proprium.vt,quonia in uniuersa terra vere intelligitur in inferiorem locum ferriliatura,certe proprium erit hoc ipsem alicuius terrae omnino,quia terra est.nam de terra, & de natura terrae dicitiir.ex quo essicitur, ut terrae se proprium, natura ferri ad inferiores partes.
'virtutist reprium est reddere eum in quo est,ianus 3. Proprium non explicat naturam rei. T ressulit ignis peties,lux amma,Cr carbo. . ' ἐς dpe perabundantia dicitur,cumsedi eonuenis .
De locis comunibus omnibus dialecticis quaestionibus sumptis vel ab oppositis, vel a simili,aut ab eo,quod est magis & minuS,& aequale,siue a Casibus & coniugatis, vel ab ortu&interitu. Cap. III
EX contrariis aute multa argumenta in utranq; partem elici possunt. Primum, in resutatione
ex contrarijs,quae aduersa dicuntur,erit,quando contrarii non est contrarium ptoprium. nequo. n. proprium contrarii contrariu futurum est, hoc modo,si iustitia iniustitiae oria est, & optimo id qg est
deterrimum iustitiae aut optimum non est propriue non erit igit iniustitiae quod deterrimu est, propriu. In confirmatione aute usus erit quoties contrarii contrarium est proprium,sic.n. fiet,ut contrarii pro, prium sit contrariu exeplum tale est,si malum bono
contrarium est, & id quod fugiendum est , ei quod est expetendum,est aute boni proprium id quod expetendu est,profecto mali proprium erit id quod fupiendum est. Alter locus est ex iis,quaecu aliquo co
600쪽
feruntur. In.res itatione quide soc modo tram itur,Si quid eorum quae cum aliquo conseruntur,ali, ciuius eiusde generis non est proprium, ne id quidequod est in ijs,quae cum aliquo conseruntur , ullius ieiusde generis propriu erit . quod ex hoc exemplo
intelligi licet,Si duplum ampli duplii dicitur , di id
quod vincit illius quρd vincitur: id autem quod via cis non est dupliproprium,certe simpli id quod vis-icitur & superatur,nqn erit proprium. In confirmaritione aut hoc modo,si illius quodcu aliquo Consertur , aliquid eiusdem generis proprium est id etiam quod ex eo genere est,alterius eiusdem generis erit proprium. Cuius exemplum est, Si duplum cu sim plo consertur,unum cum duobus, & duo cum uno i dupli aut e proprium est id,quod duoru habet ratio-:nem ad unum,profecto dupli proprium sit, id quod
unius ad duo ratione habet,necesse est. Proximus locus est ςx priu antibus , qui in refutatione tractabit hec mod'. Si rei res non est proprium, ne priuatimnis quidem proprium priuatio erit. Et si priuationis priuatio non est proprium, ne rei quidem res propriu erit,ut si surditatis proprium non est,uacuitata esse sensus est. n.id caeteroru sensum commune
auditus quidem sensum esse proprium videbitur In confi atione hoc modo. Si res rei propriu est, etiam priuationis proprium erit priuatio,& si priualtionis priuatio propriu est, rei etia res propriu erit ut si aspectus proprium est cernere,ex eo quod aspe,
- etum habemus, caecitatis etia propriu erit non cernere,quia aspect u non habeamus, cum natura aptus.
nobis aspectus esse videat. Sequit locus ex affirman tibus & negantibus, qui in multas partes distribu . tus est ac primi quide qui ex ijs quae dicunt, ducituri In refutatione sotu usus est hoc modo, Si id quod affirmat,alterius qg affirmet est proprium,non erit