Aristotelis Stagiritae Organum, seu Libri ad Logicam attinentes, Seuerino Boetho interprete ad optimorum exemplarium Graecorum fidem nuper recogniti; & in capita distincti Cum scholijs varijsque argumentis, ... nuper additis

발행: 1567년

분량: 751페이지

출처: archive.org

분류: 철학

601쪽

negit propriu sit,id quod affirmat non est illius futurum proprium. vis animalis propriu est id quod animatu est,non erit animalis propriu id, quod non est animatum.Alter est ex ijs.quae dicuntur, aut non ineuntiir,& ex ijs,de quibus dicuntur,aut non dicu-tur,qui in confirmatione tractabit hoc modo, Si id quod affirmat eius quod affirmat no est propriu , ne

id quide quod negat,eius proprium est quod negat, Et hoc modo, Si id quod negat eius proprium non est quod negat,ne id quidem,quod affirmat, eius qSaffirmat laturuest proprium. Cuius exemplum .eibtab Si hominis propriu non est animai,ne eius quia ciem quod non est homo, propriu erit id qg non est animal,vicissimqL S i eius rei quae non est homo . ea: non videat propria quq non est ex genere animaliu, ne hominis quidem animal propriu est futurum. Ia n firmatione aut huius loci tractatio est talis, Si

plus quod ait,id quod ait est propriu ,etia eius quod negat id quod negat erit propriu,& si eius quod negat idqe negat proprium est,etiam eius quod ait id quod ait proprium erit quod hoc exemplo illustrari potest,Si eius quod est non animal propriu est non

vivere,certe animalis vivere erit propriu. contraq;, i viuere animalis est proprium,certe eius etiam rei sitae est non animal,proprium erit non vivere. Temtius locus est ex iis quae subiici utur, citius ireresutatione tractatio erit talis, Si ea quae statuta sunt esse propria affirmantiu sunt propria no erunt eade etianepantiu propria, & si negantium expressa sint pro- ia aientium propria non erunt. Exemptu tale est, Si animalis proprium est qg animatum est certe qa animatum est,esie proprium eius qJ est non animal nullo modo potest. In confirmatione aute hoc mo-M,Si ea quae posita sunt esse propria non sunt affir mantium negantiu erunt. Qitanquam hic locus in

uda vitiolas estn captiosus. Nam nec affirmatiae

602쪽

2 L IIER Q v I NT VS negantium, nec negantia affirmantiu propria sunt.

affirmantia. n. negantibus non conueniunt omnino,

negantia autem affirmantibus illa quide conuentu sed non ve propria. Sequitur locus ex diuisione, cu-Iius in refutatione tractatio talis est,si eorum mimiai diuisione enumeratitur,nihil ullius reliquoru est ρ-prium, ne id quide quod eius positu est esse propria

illius futurum propriu. ut si animal,quod sensummouet,nullius alioru mortalium animantiu est pro prium, ne id quide animal quod intelligentia & ra'. tione continetur, Dei propriu est. In confirmatione autem hic locus nobis copiam a largumentandusippeditabit,quoties quiduis reliquoru omniti quae in diuisiono enumerata sunt,sumet proprium unius-Cuiusq; eorum quae distributa sunt. QNod si est ali. Cuius eorum propriu,quae enumerata sunt,in diuisione,etia reliquum propriu erit illius alterius, cuius Hoprium non esse statuetur.id quod ex hoc exeplo antelligi poterit. Si prudentiae propriu est,per se virtutem esse eius partis animi, quae rationis est pari, Ceps caeterarumq; virtutu quarum singulae hoc modo assumuntur, certe teperantiae propriu erit per se naturaq; sita virtute esse eius partis animi,in qua vo luptates versantur. Sequit locus ex similiter cadetibus,qui in refutatione hoc modo tractabitur, Si ca- .sus alterius casus non est proprium,ne id quide, qai similiter cadit alterius proprium erit. cuius exepluest tale.si eius quod iuste fit non est proprium praeclare fieri,nec iusti id q6 pr clarum est propriu erit. In confirmatione aute eius loci talis est tractatio.si id quod cadit alterius *prium est,etia casus erit ab terius proprium, ut sit hois proprium est hoc totu, pradiens bipes, et homini proprium erit gradienes bipedem esse.Non solum autem ex ijs,quae expositimus a similiter cadentibus, sed etiam a contrariis, quemadmodum in superioribus locis explicatum

est,

603쪽

et argumenta ducenda sunt,ac in reprehensione dem hoc.modo, Si contrarii casus non est proprium casui alicuius contraris,ne contrarii quide casus auterius casui contrarij futurum est proprium . cuius

exemptu est tale Si eius quod iuste fit no n est propriu recte fieri,certe eius quod est, iniuste fit,improbe fieri propriu non erit. In confirmatione aut ducetur hoc modo,Si contrarii casus alterius cotrarij casui propriu statuitur, etiam contrarij casus alterius

contrarii casui ponetur propriu,ut si boni proprium est optimum,mali quoq; id quod deterrimu est pro iprium erit. Sequitur locus a simili,cuius in reprelie sone talis erit usus Si similium similia non sunt propria,nec similium similia propria erunt .si. n.exempli gratia,architectus eandem habet ratione ad extruendam domum,quam medicus ad efficiendam &restituendam valetudinem,medici autem proprium non est efficere valetudine, ne architecti quide extruere domu proprium erit. In confirmatione autehic locus hoc modo exponitur,ssimiliu similia propria sunt,similium quoq; propria erunt similia. ut si medicus eande habet rationem ad efficiendam'valetudinem,quam gymnari praesectus ad efficienda fi mam contritutione,& sic proprium praefectis gymnasij vim habere ad efficiendam firma corporis constitutionem, erit etiam medici proprium esse effectiorem valetudinis. Proximus locus est eoru quae habent eandem proponione,cuius tractatio est eiusmodi in refutatione.si ea quae eande habent proportionem aliorum quae eande habent proportione, nosunt propria,nec ea quae eodem modo affecta sunt, alioru quae eande habent affectione propriarerunt. Et si quid eoru quae eode modo affecta senti alterius proprium est,id no erit propriu eius, cuius propritatesse ponitur ut si eodem modo prudentia affecta est

ad honestum de turpe,quod uti unq; eorum est scie-

604쪽

6οψ LI BER Q UINTVatia,prudentiae autem proprium non est scientia honesti profecto non erit propriu prudeliae:reipis esse scientia. Et si prudentiae propciu est, honesti scientiam esse,eius certe rei turpis scientiam essen erit proprium,quandoquidem idem proprium mul torum esse non pol. In confirmatione autem huiu loci nullus est usus.quippe cum id quod eodς mod'

affectu est,unu cum multis comparetur .Proximus

locus est ex ijs quae ad natura,origine , interitumsreseruntur,qui in reprehensione tractabit hoc modo.Si id ins ad natura & statum refertur, no est eius quod ad naturam, & statu pertinet proprium, ne id quide quod ad interitum pertinet, illius quod eius Am est generis,nec quod ad ortum ullius,eiusde generis proprium erit ut si exepli causa hominis notest propriu,esse animai,non erit proprium huius totius,hoiem gigni,illud totu,aial neri nec hois interi.

tus proprius est interitus occasusq; aiantis. Eodeq; modo sumenda argumenta sutat ex natu, pcludendo statum & interitum,itet ex interitu: concludendo statum & ortu, quernadmodu paulo ante,ex statu coclusus ortus & interitus est. In confirmatione autehoe modo,Si id qε ad statumvertinet, est alicuius eiusde generis proprium, eius etiam, quod ad oriapertinet erit proprium id quod eiusdem est generis, re illius quod ad interitu,quod eiu silem generis esse

ponitur.cuius exemptu tale est, Si hominis proprist est esse morrale etiam hominis ortus proprium erit nasci mortalemo interitus hominis, mortale interire,eodemq; modo concludendus est, ex ortu & interitu,status & ortus quemadmodum hic locus in refutatione expostus est. Sequit locus ex forma rei propositae. In refutatione quide huius loci talis erit

tractatio Si formae non conuenit, aut certe no ex ea

parte qua id dicitur conuenire cuius proprium datuest,quod proprium postum est non erit propriu. vii 2 si ipsi

605쪽

Tro P I C o v v Ma s ipsi homini non conuenit quies,quia homo sit,sed quia idea,non erit propriu quiescere. In confirma-.tione gute locus est eiusmodi,Si quid speciei coue- ex hoc ipso conuenit,quia dicatur de . so cuius ponit non esse propriu erit proprium id γ.positu est no esse propriu.ut si puenit ipsi alat ex ato

G corpore concretii este,idq; et,quia alal sit,conu mit:certe animalis proprium erit ex animo & corpore constare.Sequitur locus comparationis ex maIΟ--re& minore,qui quadripartito distributus est, quτ m primus in refutatione tractabit hoc modo, Nquoa elationem habet alterius,eiuste generis no est Froprium,ne id quide quod submissionem habet 'llius eiusdem generis proprium erit:nec quod minimam habet alterius,nec quod maxima habet elationem alteri eiusdem generis,nec deniq; id,quod omnino dicitur vllius eiusdem generis: ut si,exepli caumaiore colore infectu esse,maioris corporis non est proprium,nec minus colore corporis proprium erit,nec infectu esse colore corporis omnino. In firmatione aute huius loci tractatio ei it talis, oi ilquod elationem habet,eiusde generis alicuius proprium est,id etia quod submissione habet, alicuius ἔiusde generis proprium erit.Itemq; id quod manlamam habet submissionem alterius eiusdem generra & q, maximam habet elationem alicuius eiusde generis,& quod omnino dicitur,& semel,alicuius elui dem generis sit propriu necesse est, cuius exempluest eiusmodi. Si eius qg magis 'luit, magis bentire proprium est,etiam eius quod minus vivit, id quoaminus sentit:& eius rei quae maxime riuit ό maxime sentire & eius quod minimo beneficio vitae Via misnime sentire:& eius quod omnino vivit,iano sentire propriu erit. Atq; etia ex eo quod omnino dicaretur,argumenta ducenda sunt.In reprehesione quidet

hoc modo:Si id quo domino , altarius eius

606쪽

66s L In AR 'INTNS generis non est propriu,ne id quidem quod elati nem habet,eius quod est eiusdem generis, neque id quod submissione habet alterius eiusdem generis, neque id quod maximam habet elatione alteritu neque id quod minimam habet submissionezalterius erit propitu.quod ex hoc exemplo intelligi potest

Si hominis non est propriu,bonum esse, ne eius qui dem quam hominis nomine magis aut potius appellatur,probiorem esse propriti erit.At iti cofirmatu ne argumentu ab hoc loco sic sumet: Si id q, omni .no dicitur eius quod est eiusdem generis proprium est,id etiam quod maiore elationem habet alterius,& quod minore habet submissionem, quodq; min, mam ac maxima habet,alterius eiusdem generis prium futurum est: ut si ignis propriu est sursum ferri natura,eius etia proprium erit,s ignis potius dicitur celerius in superiore Iocum suapte natura fer ri: E'demq; modo ex caeteris haec concludenda sunt . omnia. Alter locus est in reprehensione talis, Si Gelatione habet,non est proprium alterius eiusde g Meris,non erit proprium id quod habet submissione illius quod est generis eiusdem. Eius loci tale ex plum erit Si animalis magis proprium est sentire,qhominis scire, ec proprium est animalis sentire. noerit hominis stire proprium. In confirmatione aute . hoc modo tractabitur, Si id cui illud minus additur alterius cui ide adiungitur,est proprium, etia id cui magis additur alterius Eui idem adiungitur est futu

rum proprium ut si minus hominis proprium est,cμcure & humanum esse natura,quam animalis vivere hominis autem est proprium mansuetum esse se Pte natura,& humanum, profecto animalis propriuelit,uluere. Tertius locus ex maiore & minore in reprehesione talis est.Si quid eius cuius magis est ,'

non est,ne eius quide propriu erit

cuius minus est propriumns illius ei on etia hu

607쪽

ius erit. ut si colore infici extremitatis magis Ppria est,si corporis,nec propriu est extremitatis, no erit propriu corporis Oino colore infici. qd si est extremitatis propriu,non erit corporis propriu. At vero in confirinatione huius loci nullus usus es,cu prae sertimide multoru proprium esse nullo modo pocst . Quartus locus est in refutatione huiusmodi , cla magis propriu ur alicuius,id no est eius propriune id quide propriu erit q6 minus proprium eius up. Cuius exemptu tale est, Si aialis magis propriu est sensu percipi Q secari in partes,& aialis no est pro- Priu sensu percipi,no erit atalis propriu in partes se cari. In cofirmatione aut tractabit hoc modo, Si G minus propriu est alicuius,id eius propriu est, cerate q6 magis proprium est,eius erit propriu.'t si minus est propriu aialis sentire u viuere,& aialis sentire est proprium,profecto aialis propriti erit vitiere. Deinceps sequit locus eoru , quae aequali pueniant.

cuius loci tractatio in refutatione hqc prima erit,Si huod aeque est propriu,non est propriu alicuius cuius aeque propriu est, ne id quide qa aeque propitu

est,eius erit propriti,cuius aeque propriu est. vi si ae- que proprium est partis at in qua voluptates Jerunt appetere,ac eius quae ronis est particeps rocinari,&ἰςius partis in qua voluptates versent no est propriuappetere,no erit etia rocinari eius quae ronis est par:Liceps,propriu. In conhrmatione aut huius loci tractatio erit eiusmodi,Si id qd seque propriu est. eius est propriu cuius atque propriu est, erit et qa atque Propriu est,eius propriu cuius atque propriu est. cu ius exeplum tale est. Si atque proprium est partis es, quae ronis est copos,prima esse sedem bientiae,atq; eius in qua voluptates habitar,prima este sede teper intiae,& partis eius quae copos est ronis,prima esses de sapietiar propriu est,illius et in ima Voluptates

habitant propriu erit prima sedem, esse temperatiae.

608쪽

tione alicuius est propriu, non est propriu eius, qa aeque pwpriu eit,id non erit eiusde propriu. ut si cernere atque propriu est hominis ac audire, h07s autet Iamn est propriu cernere,non erit etia audire t is P prium. In confirmatione aut talis usus erit. Si quod pari ratione alicuius est proprium, id eius propriuest,etia id quod aeque proprium,eius erit proprium ut si atque propriu est animi, eius partem valere ad appetendum,ac posse ratiocinari primu,animi auteproprium est eius partem esse quae primum appetat animi etiam proprium erit,partem eius primum posse ratiocinari. Tertius locus est in reprehensio

eiusmodi, Si quid non est propriu eius cuius a uet

propriu est,non erit propriu eius cuius pari ratione

est propriu,& si illius est propriuialterius proprium

non erit. Tuod hoc exemplo illustrandu est, lai,exe pli causa.incendere atque proprium est flammae atq; prunaru,& flammae incendere non est propriu, non erit prunarii propriu incendere. quod si flammae prium est,non erit prunarum propriu. Huius autem Ioci nullus usus est in confirmatione. Interest auteinter lacu eorum quae eodem modo ad rem affecta sunt,& locu similitudinis,quod ille ex proportione sumitur,non ex eo quod aliquid conuenit: hic aute ex comparatione reru ducit Deinceps locus in refutatione tractat,si quis ex vi propriti statuet, Spriu vi ad id quod non est accommodabit, nec vi s pote rit rei quae non est puen irE,non erit propriu qu pQ

situm est propriu esse. ut si quis dicat aeris propria esse spirabile esse ex vi propriu statuit , qu quide tale propriu qa respirari pol resipirabile est atq; etiam propriu statuit rei quae nulla est,siquide sublato sali,quod respirare aere solet,aer esse pol. nec in si nullum sit aiat, fieri pol ut quid respiret, ita fit ut aeris

non si futurum propriu eiusnod quod respirari po

609쪽

τ OPICO RVM. 6O' testitum cum animal nullum erit tale quod respiret, quarς aeris propriu non erit spirabilem esse. hi in confirmatione iiiiiii loci usus erit, quando ex vi P- nium explicabimuriquod aut ad id quod est,aut ad id qa qon est rieferiNt vis ipse rei qRη nulla est posi it conuenire. sic. n. proprium erit,id quod positu est non esse proprium, ut si quis eius quod est propriuponat esse pati vel facere, is ex vi proprium expressit,idq; ad id quod est accommodauit. inrandiu.Π.

liquid est,id & pati aliquid & facere potest,ita eius UVd proprium erit pom pati vel facere. Extremii locu rerutationis erit,quando ex praestantia Seexcellentia proprium exponitur, proprium non est ouod positum est esse proprium. ij enim qui hoc paproprium statuunt, faciunt in quo oratio, in eo non etiam nomen vere dicatur.sublata enim re, tamen stabit oratio, quippe cum alicui earum rerum quae sunt conueniat maxime. ut siqtus ignis proprium dicat esse hoc totum,corpus leuissimii, igne lato erit corpus aliquod leuissimum,non est igi Nar ignis proprium hoc totum, corpus leuissimum. In confirmatione autem, ne praestantia statuamus Proprium prouidendum est, ex eg enim parte recte Ponetur proprium. ut si quis homini proprium ponat hoc totum,animal natura cicur & humanum, is quoniam non explicauit proprium ex praestantia, ea parte proprium recte statust. i

Uentia se inparte Mnnii rationis compote, temperantia Φρς te iniimtiqua voluptas assuitur.

inti libri Topicorum Finisῖ ,

610쪽

s vr e locis definitionis: deq; locis acceptis ι in ipsis disserentijs.De locis definitionum mora, inradi positarum. O quae omnibua praedicamentis cimi munes sunt.

his definitionis, & primo ip-

locoru definitionis,quinq; ad reprehendendum n mis Pr ponere debemus.Primu, omnino non vere dici, de quo mnest oratione.debetimin omithoievere dici hois definiatio. Alterum non esse positupro gqnere,aut pro accomodato,

.uod est in definitione. Na qui definit re, debet

genus dpiam adiungere.cu praesertim eorum,qu edefinitione collocantur,ret,quae definiendo explic tui,naturam genus declaret maxime. Tertium esse propriam oratione,qm deut propria esse definitio,quemadmqdu supra dixi. Quartum ' omnia, uuae dixi,persecta situ,non tamen rem de ita esse, nec eius vim explicatam.Postremu est vitium,siora

SEARCH

MENU NAVIGATION