Historia philosophiae Graecae et Romanae

521쪽

lore si . aegruiidine lenienda tertilis viarius de relimus animi pertiirvationi uiis, lintus eum locum complexius est, vi totam nilosopniam maxime illusti atφ do cet eniim ad eate vivenduini virilitem se ipsa esse contentam. iiDus livris evitis tres libri per feeti sunt de

Natiira I eomina, in quibus omnis eius loci viaestio continetiir uitae ut plene esset unalitatevi perfecta, de Divinatione ingressi linius his libris acri Dere; iiDiis ut est in animo de lato si assilinxerinalis, erit an unde satisfactiina toti niti viaestioni Alvie his libris annii-iuerandi sunt sex de Republica , vios tunc scripRinatis, ouum liberiiacula reipuDlicae tene Danaiis q. agniis locus nilosopniaevi proprius a latone, Aristotele, Tneopli rasto tota vi Peripateticonina lanuli tractatiisti Deirime. Nam ii ego de Consolatione dicam' viae nulli iidem ipsi sane aliviantiina medetur ceteris item militiina lana prostitiiram puto . Interiectus est etiam nil per liber Is, Uieni ad nostrein Atticii m de Senectute misi natis. In primisvie itoniani nilosopnia vir onus efficitur et fortis, Cato noster in nomina Dromin numero ponendiis est. iii nimie Aristoteles itemvie Iieo- pnrastus, excellentes viri uni sit utilitate tum copia, cumpnilosoplita licendi etiam praecepta coniunxerint, nostriviovi oratorii livri In iii ad em timemina reserendi videnturi Ita tres emini de Oratore, viarius mitiis,miintiis Orator. b. . . Additi nae erant. Ad re-limia alacri tende Danius animo , sic parati, ii nis viae causa gravioris ustitisset istillum plutosopniae locum esse Iia tereriaiar, vi non latinis uteris illustratus pateret. --- agnineum illud etiam Romanisque nomini Diis gloriosum ut Graecis de litiosopnia litteris non egeant.

quod assevia profecto si institiit persecero. Ae mihi mudent explicandae nilosopniae causam attilli gravis

castis civitatis, imina in armis civiliviis nec literi meo

522쪽

more rempublicam ne nihil agere poterana, nec vild potius quod virilem me dignum esset agerem reperiebam.

a Constantia, iam laudia, Academicorum ea est, ut nihil pro certo affirmarent, sed quidquid cum aliqua probabilitato dici posset, id copioso et eleganter dicerenti CL Tusc. V, 11 A. Sed

tua M ue vide ne derideretur omirantia. - uidem Messis obrignatis agis nemim et ea caris p ad diserim alisiando aut aerip3erim Cum aliis isto modo, et inibus impositi disputant: nos in diem vininrita piodotia et nostros animo probabaetas rem missu, id immua truo soli sumus Mera. f. ib. 29 do Off. I, 2. - Cicero cum Academia nova philosophiam esse tanquam col- Ioctionem Iocorrum existini at, do vultu in utramma partem posset apposito disputari Tusc. V, 7. Philosophi Ianmcta, et re no

monitionitriis tractoenda quaeque re est. - Hinc intelligitur plurimum a Cicerone morali prilosopluae parti tributum esse Tusc. IV, 26.

cam longe postponebat morali, tametsi etiam illam ad cognoscendum utilem esse persuasum habebat. o. r. , 1 do in IV, bido ep. I, 1 GR. cauculicos recentiores emutur magis quam suum ingenium, si Logicam eodem quo sticam loco habet; o. pr. II, 9 etenim duo esse haec nam n in philosophia, is , in τeri et non bσno m. meo parum incurate Vide quae s sicientur. Peripateticos veterea maximo propter multiplicem eruditionem commendaro solet, V. de in V, 3 7 Ad eos M tur con

his imperatore ae rerum petillisa et principes eratitemini. Ut ad minor venacim, mathematici poetae, murici medici denUM eae haetampum omnium armon si in profreti 43runt. - Ut solatium praeberet in rebus adversis, o maxime a philosophis exigebant Romani interquo eos Cicero, ira tamen hoo genus solatia plus semel

queritia haud semper sufficere V ad Au XII, si ad avi V, 15. Intelligitur ex hoe loco philosophia studium apud Romanos quantopere pependerat a negotiis et officiis civilitii in Cicero philosophiae principio propter eloquentiam studebat, V. Nat. c. 89sqq.; liueris enim perseetae eloWιentiae fontem eontineri et philosophiam

523쪽

Bruti m. Ea ipsa aetato, cum ad cloauentiam forensem se praeparavat, prima pera edictit oua erant et Aetorici ci nilosophici generis, postea ab eo ut prima inventutis imperfectae conamina reiecta neque propterea nostro loco omnemorata. Ulavatur per illa

tempora naedro ad Mn. SUI, 1 et Zenone Epicureis de M. D. I, 21 Tusc. III, 17 et praeter illos Philone Brat. 89; domat. D. I, 3 et Antioeno domat. D. I, 3 Briit. 1), at ei Academiam commendabant, denima Diodoto do Nat. D. I, 3; o. r.

II, 36 Brut 90 Tusc. V, 9 et Posidonio de M. D. I, 3;Tusc. Π, 2M Stoicis Ea opera, vimini montio fit nostro Ioco, publicaverat parum eo tempore Quo propter primos triumviros, aditim eo ouo propter Caesarem a civitato remotus vivebat. In cuiluis componendis quantum pependori a Graiecis ipse disertissime pronuntiat ad Att. XII, 52. πόγραφα sunt minore More funt: verba tantununodo assero, ouibus Mundo. Contra de in I, 2. Quod, nos, inuuit, non interpretum fungimur munere ae tuemur ea pια dicta sunt ab iis suos probamus, eisPte nostr et iudicium et nosmιm seribendi ordinem adiurvimus atri hMent eues Mea anteponant ias, otiae et splendide dicta sitit nemis sint eonuersa de ama' f. in o. 3 domu . III, 2. Simul id , et sumno uidem studio, adniteuatur ut Graecis iam, ut ait, anguenuuus etiam in no litterarum genero gloriani eriperet ad populares suos transferemdam Tusc. II, , cui Iocus laudatur in n. 11 Acad. post I, 3. Neque indo non laudem sibi aucupatur, quod primus nilosopniam oriraverit eloquentia, do Off. I, 1, ad quod eo adiuvabatur. ouod maxime Academicis studebat Parad. prooem. Nos ea philosophia plus urentur, iae peperis dicendi siam et in dictim, ea quae non rnturum discrepant ab opinio ne populari. s. de Annio. b. Ex ouo studio simul illud ad populares commodum ex Ciceronis scriptis redundabat, quod opposita pnilosophoriun placita recensendo

et ponderando universana nilosopniae, qualis sua memoria maximo tractauatur, aduinuravit limaginem.

Α59 De Oss. I, 3. Placet igitii aptiora esse naturae

ea officia ilia ex conami initate, itan ea Iliae ex eo

gnitione ducantur idque hoc argumento consimilari potest quod si contigeri ea vita sapienti, ut in om ni unare mina ambiten uviis copiis itanavis omnia ouae cognitione ligna lint ii immo otio seclini ipse consideret et contenapietur, anten solitudo si tanta si ii liominent vi-

524쪽

dere non possit, exeedat e vita. Princepsque nantum virtutum illa sapientia, quan σοφία Graeci vocant priidentiam enim, iam Graeci φρύνησιν , aliam ouan

mim intelligimus, uae est reriam expetendaritim fligiendamini ille scientia cilla auten sapientia , iam principem lixi, remini est divinamina tui hiimana ritu scientia, in qua continetii deoriani et nonainum conamtInitas et societas inter ipsos. Ea si maxima est, ii est, certe necesse egi, io a conaminitate dueatii ossicitim id esse maximini. Etenim cognitio contemplatiomi natiirae nianc Piodam mota alvi inenoata sit, si lilia actio rerum conseviatur. Ea auten actio in hominum commossis tuerim niaxini ceratitur peritne igitur ad societaten generis limani ergo liae cognitioni anteponenda est. Aivie id optinuus viisvi reapse sterulitet itidicat quis enim est tam cupidus in perspicienda

cognoscenda mi remam natiira, ut, si ei tractanti contein planti ille res cognitione dignissimas sudito sit aliatum pericillum visci inaeiavi patriae, ii subvenire opitulam mi possit, non illa ninia relin via at ille abiiciat etiani si dinii merare se stellas aut naetiri miindi magniti di neni posse arvitretiis' tute no idem in parentis in amici re aut pericillo secerit. Quidus revus intelligitii studiis inclismi scientiae pretieponenda esse omscia iustitiae, viae pertinent ad nominum caritatem, mi nini homini esse devet antivitiis.

Disputantur haec adversus eripateticos, . n. 34b, not. 3M. CL Rep. I, 7, 12. Neque enim ea ulla res, in pici propius ad

deomm numen istis Meedat humanta, iam civit te aut condere non atra omereare iam eonditas Romanorum vitas ei longo

persectissima esse videtur, 3. 46, 70. Sic enim deeerno, sic ensio, sic a Frano, nullan omnium remim publicamιm aut constitutione aut descriptione aut disciplina confhrendam esse cum eα, turm a res ri tetri nobis acceptam iam inde maioribus restiνι erant. Addo Orat. I, M. Frmniant mnes ieet, dierem in sentio: MBlios hec mehereiae inritan philosophorum unus mihi uideriis Irisbulariιηι

525쪽

460 Demat. D. I, 2 . Omnivus sere in re Dus et ima-xini in liysicis vii non sit liliis viam quid si duxerim. c. II, 39. Latent, omnia, Liiciille crassis occilliata et circlinitiis teneuris, ii niilla acie numani ingenii tanta sit, viae penetrare in coeliina tem an intrare possit corpora nostra non novimus vi sint situs partiti in illiam vini quaeque pars haveat ignoramus. Itavi e medici ipsi, tomini intererat ea nosse, Per e mint ii viderentiir. Nec eo tamen itin empirici notiora esse illa vita possit fieri ut patefacta et detecta

mittentii r. Sed ecviid nos eodem modo rerum naturas Perseeare, aperire, dividere possumis tit videamus te Tapenitiisne defixa su et vias radicit iis sitis haereat an media pendeat Sed redeo ad antiniim et corpus. Satisne tandem ea nota sunt novis viae ex Om In na-llira sit, viae venari in ' tenennisne vii animus sit

ubi sit denimie sitne an ut Dicaearctio visum est, ne sit iidem ullus Si est, tresne parte habeat, ut Platoni placuit rationis irae, lipi litati'. an simplex inti8mie sit Si unus et simplex, ut mina sit ignis an hinia

an satagitis' an, ut Xenocrates, numeriis nitito corpore'

miod intelligi viale si vix potest et viidvud est mo

tale sit an aeteria iuuari nam tritin mi in partem milia dicillitiir. oriun ali miti vestri, sapienti ceretiim videtur: nostro ne quid in axime quidem pro Da Dile sit occurrit; ita sunt in pleris ille contrariamina rationiina paria momenta. D. I. Neque tamen istas laestione pn3si- coriam exterminanitas puto. Est enim a ni momina ingeniomini tu natiirale quoddam ilias pavulum consideratio contemplatioque natiirae. Erriginalir elatiores fieri videmur, humana despicinaus, cogitantes supera atque oelestia liae nostra iit exigua et iminini eontemnimus.

526쪽

Indagatio ipsa remina eum maximariin turn etiam oc-eiutissiniar in labet Diectationem. Si vero ali miti Oe- eiu rit, quod veri simile videatiir numanissima completiiranimus olliptate. Quaeret igitur haec et vester sapiens et ni noster, sed vester tit assentiatur credat. affirmet, noster ut vereatii t unere pinari praeclarenue agi secum putet, si in eiusmodi renus vera sintile suod si invenerit. Non mihi videntii considerare, vivi Mustea ista valde affirmant, araim etiam remina alictoritatem, si quae illiistriores videantur, amittere. Non enim magis assentiuntur ne iii appm Dant lucere nunc quam ouum oriri cecinerit, tum aliqiuid an alit iuvere alit vetare nec magis affirma Dunt signtini illii dus eriint mensi sex pediti esse uarii solem, ciuem metiri non possunt, plus ouam duodeviginti paruviis maiorem esse uuam terram. Ex ouo illa conclusio nascitur:

si sol tantiis su percipi non potest, sui eteriis res eodem modo quo magnitudinem solis appronat, is eas res non percipit. Magnitudo autem solis percipi non

potest. id igitur id approdat quas pereipiat, nullam rem perelpu. Responderint posse percipi uantus sol

sit. Non repugnavo Mimmota eodem pacto ceteri per dipi omprenenssimi Meant. Nec enim possiIn dicere alii id alio magis minusve comprehendi, auoniam omnium remina una est disinluo comprehendendi.

a Vester sapiens est Antioonus, noster nova, Academia. Cominem at tu naturale quaestiones nonnisi o nomine, mala possint esse incitamenta ingenii, sta in IV, . Singulos pissicae locos nunquam attingit, nequo de iis quae ad universam de natura doctrinam pertinent nisi Dite et in transcum disputat, veIut eontrario sorina et materiae. Omnino ea tantummodo studiose perquirit quae iaciunt ad dei notionem animaeque humanae substantiam quae dua quaestiones coniunctissima ei esso vide-

Cic. use. Disp. I. 26. Non enim ana Drosia deos 461aiit nectare ait Iuventate pocula ministrante laetari ar-

527쪽

bitror ne Homerum audio, mi Gan3meden a diis raptum ait propter lamnam, ut Iovi vivere ministraret

non iusta caiisa cur Aiornelionii tanta seret iniuria. Fingena haec omerus et nuntii na ad deos transferebat livina mallem ad nos. Quae autem vivinui Vl-gere, sapere, invenire, meminisse. Ergo animus, ut

ego dico, vivinus est, ut Euripides dicere audet, deus ;et iidem, si deus aut anima aut ignis est, idem est

animus tominis. Nam iit illa natura coelestis et terra vacat et umore, sic utrilisvie namini Tertim numanus artinius est expers. Sin alitem est quinia laedam natin a ab Aristotele imi licta prinatim liae et si eo miri est et antimoraim. Hanc nos sententiam secuti is ipsis vernis in Consolatione no expressimus. c. I. , Animori mistilla in teretis origo inveniri potest. Nilii enim est iii animis nuxtum alvi concret in alit vio ex te Tanaitim alvi fetum esse videatiir, nihil ite aut hii naidiimmiidem iit salute alit igneum . His enini in natiiris nihil inest io vini memoriae mentis, cogitationis laneat, Diod et praeterita teneat et nitiira provideat eteonipleeti possit praesentia viae sola divina sunt, neeli venietur in viam unde ad lioniinem venire possint nisi a deo. Singillaris est igitus viae lain natiira atque vis animi, seliineta a nis usitatis notismi natiiris itatiuidund est illiu vio sentit, violi sapit titio vivit

viod viget coeleste et divinum ob earnm e reni aeternum sit necesse est Nec vero deus ipse mi intelligitur a nobis, alio ius do intelligi potest nisi inens soluta line lain et libera segregata an omni oneretione mortali Omnia sentiens et imovens, ipsami praedita

motu sempiterno' '. a Vulgaribus do dias opinionibus Inininio favet cf. do Lmg. II, 11 de Nat. D. III, 15 sq. uillo secius cos esse demonstra

turias communem do iis persuasionem popularemmae cultum argu

mentari solet, Tusc. I, 13 do 1χgg. Ι 8. Stoicoriri en dii sint

528쪽

RNumenta adeo carere pomere conssit, ut rem non expediant, sed duuiam faciant , domat. D. III, 4. Ipsius dulsitationes o Inaximo reueunt, Quod ratam illam convenientiani or lineninue munui ctiania irrationali causa aeriuai posse artatranatur. ID. e. 11. Naturae ista sunt, Balbe, noturae non arti sese minuantis, ut it Zeno. sed omni cientia et agamuis notitis et num nil M. Acoea1 mio multa in natura esse videntur, uomina uuae ratio,

qui finis sit, vix dici ucat, e II, 38. Enimvero etiam si veriaimidius ess, credit esse meos suaui non esse , dis NM. M. I, 1;ΙΠ, 40 extri Quid in talibus etiaestionibus maxime speetandum putaverit, patiet ex nisco, de Div. II, 72. Quam ob rem ut insisFropaganda etiam eat, suae est iuncta cun eopiis ne naturae: isset eriti imita tirpe oranes elisiendae. - , Cf. de Rep. VI, 24. Deum te olati aesto esse si petiden deus est, ii viget, et aeutit, gras meminis, in promidet, in trana rem et moderatur et mores tammua. ms praeporitu eri, wam hunc mundum in primus amis. Tusc. I, 22 de T III, 10 Curn ero iurato senteusici dinenda sit, meniauerit deum se adhiDere testem, id est ut arbitror neuten suavι, qti nshi homini dedit deuis se divinius. - Patet ex antecedentinus eum non negare deum esse ignem Vel animam, sed no tantum negare, terrostri eum igni ei animae a uiparanaum esse. Concedit deum esse aniniunt vacantem ovore sed Videtur ei osse nil aliud nisi sunιma terivitas, quae fugiat aciem Tusc. I, 22 do Fin IV, 11. Ouitis unpie e nin nrodi anima, constitueri necesse egi, etiam si id ne orpore sit, ut fingimus, tamen esse N animo W- ni similia eo rem p/ae sunt in comore. - Etiam do immortalitato anima verisimile quidem osse putabat; sed monet cives nonunium tribuant iis quae a philosophis nac manessone proferri soleant, uso. I, 32. Plurimum etiam ni concedendum dici communi omnium et optimi cuiusque iudicio ae persuasioni, M. 21 sqq.Favulas do inseris contemtui rauci, uso. I, 21 sed vivere bonos nomines post mortem o coniunctissime ViVero persuasum habet, animuinouo moris solutum in coeluna velut in patriam reverti dicit;

Cat. 23 Tusc. I, 22. - Dei cogitatio quam sit implicata plus nouae demonstrat, velut Tusc. I, 22 domat. D. III ab Sumnum

aliquem deum esse officit ex convcniencia rerum, quas necesse Moab uno aliquo principe regi de Lere. I, 7 Tusc. I, 28. Mala

vero, quiuus conuictetur Vita numana, si contemplatur et quanta eritari eoacti ratia hominibus data sit, ad dubitationem rursus dei buur de Nat. D. III, 27 33. Summum deum cum Peripateticis velut animam munda extremamve pnaeraria esse putat; s. Ac. I, 7;do ep. VI, 17. 24, quem locum exscriptum habes in not. D.

529쪽

462 De Fato Il. Communi igitur consuetiuline sermonis alniuntur, malim ita ducimus, velle aliauid quempiam

aut nolle sitie caiisa. Ita enim ducimus, sine causa, ut dicanalis sine exterii et antecedente caiisa, non sine aliqua Ut quum vas inane dicimiis , non ita loquinavir,

ut nusici, inviis inane esse nilii placet, sed Ra, ut

verui causa sine anila, sine vino, sine leo vas esse vi- cainius sic utim sine causa niualim diei miis moveri sine antecedente et extera causa moveri, non omnino

sine catina licinatis. De ipsa. atomo duci potest, ii imper inane moveatii gravitate et pondere, sine causa moveri, Mia nulla causa accedat extrinsecus. Rursus autem , ne ornIlibus a livsicis ii deamir si dicamus lilii Itiliam fieri sine caiisa clis tingitendnna est et ita dicendiim ipsitis individui hanc esse naturam, ut pondere et gravitate moveatur, amaue ipsam esse calusam CuTua feratur. Simillier ad animoriina motiis voliintarios non est remiIrenda exterii causa. Motus enim voluntarius eam natiiram in se ipse continet, ii sit in nostra potestate novismi pareat, nec id sine caiisa.

Sequitur in is Carneadem, qui iisdem argumentia contra satum Stoicorum disputaverat V. n. 443, not. Voluntatem IiDeram esse

adeo persuasum aDet, ut malu concedere non om rem metintiationem

esse eram aut fatiam, quam esse sauin de Fato 10. Quammiam illud certis etiam argumentis demorastraro posse sibi videtur; sed intercideriint ipsa argumenta, cum live de Fato a capite nexuenio Iacer sit.

463 De Legg. I, 13. His omniviis sive in cademia

vetere lina Speusippo Xenocrate, Polemone manseriint, sive Aristotelem et Iieopla rasilini cum illis re congratentes, genere docendii paulliit disserentes sectiti sunt, sive, ut Zenoni visum est, revus non commutatis immutaveriint vocavilla, sive etiam Aristonis disseilem alvi armiani, sed iam tante fractam et convictam se-etana secuti sunt, ii viriliti Diis exceptis alvi vitiis ce-

530쪽

tera in unima ae Ilia luat ponerent his omnivus haec qitae dixi, pronantur . Sin autem indiligentes et eorpori deservientes a te omnia, uae se illantur in ulla ouaenue stigiant, olliptati Diis et dolori biis ponderi utes, etiam si vera victini nini enim opiis est Ilo Ioe liu-vus), in noletulis sius itineamus Meere, iste etiam a Domni societiit reipublicae, citius paretem ne norimi ullam neque unquam nosse volueriint, patillisper faceη-gant rogemus ' . PerturDatricena autem a mina omnium remina Academiam, an a Areesila et Cameade recentem, exoremus ut sileat. Nam si invaserit in naec, Miae satis scite novis instructa et composita videntii

nimias edet tinas. iam omidem ego placare eupio,

sui3Inovere non alideo. Semo est de norinns ot vita civili, do quinus ei consentire videntur Academia vetus et Peripatetici, V. n. 294, not. itemnuo Stoici, V. de Fin. IV, , ubi tamen cogitandum do Panaetio et Posidonio, non do antiquioriuus, v. n. 431. Nam Mysippuna ita lotini dicii, an si statuat nominis naturam nil nisi animam csso; Fin IV, 11 nouue etiam aliis in locis Stoicos et Peripateticos

do moriuus discrepasse arbitratiir, V. Acad. I, 10. Zeno Mur in ni oris erat, pii vi Theophr tua nervos virtuti inciderit etc. c. II, 3. Nam aut totas e stimatur sapiens aut eteris Academiae. Utrumque nren potest. Est enim inter eos non de teminis, sed dein possessione Ontentio. Eo tamen consentire ei videntur Stoici et Mademio et Peripatetici, quod id tantum bonum esse Onant, quod ait naturae conveniens de in IV , 26. Nostro loco declinat contentionem, ut ipso est. De Aristone . n. 392. - Cyrenai- eorum, Aristippi doctrina totus refragatur, ut quae pugnet moribus. Do Ossi I, 2. Sed stiri nonnussita diaristinae, coae propori Donorum et nolo ni nitiis orium omne peruertans. Nam Mummum bonum me instituit, ubi niat haOea cum virtute coniunctum, MUM Mias ommodis, non honesitate metitur, his, ri bi ipse comm-

possu ne itis an ne liberatitatem fortis vero dolorem mi minomiaram tu Moena aut temperoen uoluptatem ammmuti bonum straιuem esse certe niati indo pote/t. Nequo tamen prorsus nullam esse nutus docti ina Veritatem connrinare audet; sivi tamen oppositam probatiorem esse oo. II, 4b Epicureos sua placua inter Romanos non