Historia philosophiae Graecae et Romanae

581쪽

ομίαν αἰνιττύμενοι πάπτα δια παντων ἐρευνήσας ἐζητε τον τριπόθοτον - μνον τηλαυγῶς ἰδεῖν ἐαει δ' δεν εἴρισκεν, ἀλλ' οὐδ ἐμφερ τινὰ δε- τω ἐλπιζομένω, τὴν ἀπο-- ὰλλων διδασκαλίαν ἀπογνους ἐπ' αὐτο καταφεύγει τι ζητούμενον κα δεῖται λέγων Ἐμ-φάνισόν μοι σεαυτόν, γνωστως ἴδω σε κά δμως μι- ρεῖ τῆς προθίσεως, αὐταρκεστάτης δωρεὰς τω θνροωἀριστ γένει νομιδεθείσης της μετὰ τ ον σωμάτων τε ὁμο καὶ πραγμάτων ἐπιστήμης λέγεται γὰρ ' φει τὰ μίσω μου, τι δε πρόσωπον μου οὐκ φθήσεταί σοι β'ῶς των σα μετὰ τ H σωμάτων τε ὁμου καὶ πραγμάτων, εἰς κατάληψιν εὐχομένων, εἰ και η πάντα δηκαταλαμβάνεται, μόνου δ' ἐκείνου μὴ πεσυκότος ρα- σθαι. κά τί θαυμαστον εἰ τ ον ἀνθρώποις ἀκατάλη πτον, ὁπότε καὶ ὁ ἐν κουστω νοος γνωστος μῖν ἐστί;

τί ψυχης οὐσίαν εχεν ῆς ῆ δηλήτης μυρίας ἔριδας

σοφισταῖς γεννησεν, ἐναντίας εἰσηγουμένοις γνώμας η καὶ ὁλοις γένεσιν ἀντιστατούσας .

a Cum deus ait sino qualitato axoιod sequitur ut non possit gnosci. sso deum ratum est, ni mplius. I, Exod XX, 21. o Exod XXXIII, 13. - Ila. 23. - Cc. I, . MIeg. I, 9, p. 62. Vides eum forino ad instar Academia nova loqui, quia facit identidem De ipsis dubitationibus s. de Ebriet 41 sqq., p. 38 sqq. Cum quibus tamen nihil aluti sibi vult ilia hominum scientiam per se inopem Mo, a deo solo veritatem repetemiam; Cons. Ι,ilig. 2b, p. 424. N υχὶ καὶ δ νους πολλάκις επὶ twίωνὁoων 10χθη παρανοιῶν καὶ αἱ αἰσθήσεις σπασαι ψεt13Oμαρrυριῶν

582쪽

καθ' - μερῶν χάρις α γιγνόμενα, duαδεο δι αν καὶ με- γεγόναμεν δωρεαὶ πὰσαι. Quae eo disserant a nostro loco quod in no non attingitur oppositum cognitionis divinitus lata et iusquam nomine per se senuuntiar, ut dubito utro significetur vera Plivionis sententia; solo ille solutius disserere, ut saepenum osivinae ipsi pugnet. Ita alibi nominem pomo Muinum cognoscere

dicit, velut Leg. Alleg II, 18, p. 79, ut quod etiani nostro loco ponitur uotan imodo, si Mosos dicitur εἰσεχθεῖν εἰς την ἀόρατον

οὐσίαν.

Cum laus niloni videretur supra omnem audem excellentianaauo et supra ipsum Donum longo eminens esse, onsentanoum erat ut eum nevie nouonivus necivo nominivus ullis attingi posso poneret. Enimvero quum nilosopulam diceret esse studium c

gnitionis dei, non potuit 'in intordum etiam sirinandi de deo Ioqueretur, velut domundi Opi . 2, p. 2. Καὶ δειδε με δραοτήριον sc αδειον ὁ ῶν χων οὐ ἐorὶν εἰλικρινέotaro κaὶ ἀκραε- φνἐσraroς, κρείrrων ε λαρεr καὶ κρείrrων η ἐπισrήμη καὶ κρείr-rων η avrb ἀγαθὁ καὶ αDr ro,MA, uni patet eum deflectere a doctrina Platonis. Neque in eo sini constat nil quod deum sino ulla alitione modo δημιουργὸν nominat, os n. 504, modo rωrην, do Sonan I, 13 extri, p. 32, modo rον παrέρα ῶν γνομένων, Alleg. Leg. I, 7, p. 47. Quae nomina ponuntur ut qua deo cum nu1ndo interodat ratio indicetur; sed uoc ipsum est, quo sua decreta deserit, in ceteris dei nullam omnino ad uiduuam rationem Esse ammare solitus, velut do Mutat Nona 4 in. p. 582- ναρ δ' η ὁ ἐorιν, Ουχὶ τῶν προς τι. Inprimis notastrino nilonem, garo dei cognitionem pater novis in mundo rationaliter contona-plando, de Leg. ad Cai. I, p. 46. ουδὲ γαρ ὁ συμπας ουρανδοῦ

ἔναρθρος φων γενύμενος ευθυβόλων καὶ υσκόπων εις οὐr αν εὐποροίη ψη rων ω πρὸς δηλωσιν του δνtος). Indo sequitur ut dourn neget ulla cogitatione ullavo argumentatione comprouendi posse, Post Caini 48, p. 258. ἀνθρώπου γαρ ἐξαρκεῖ ογισμωμεχρι του καrαμαθεῖν δre or rε ' καὶ πάρχει ὁ τῶν ὁλων Πιον προελθεῖπι περαιrέρω δἐ καὶ σπουδάζειν τρέπεσθαι, ἁ περὶ Ου- σίας ' ποιδr rος ζηrεῖν, διω1ετιδς ις ' ἡλιθιότης. Hinc o leuatus illo, quom prae so sori, intelligentiae a pnilosopnia inundanae, quam negat ad aliud sicquam attinere nisi ad declinandosonores allustinationesquo sophistarum. De Driet. 12, p. 364 Quod Detori Poti Ins. 10 Mq. p. 197 de ino Aurali 13 sq. p. 447.

583쪽

λοσοφεῖν ἔφασαν τι ἀπο ἡ κύσμου καὶ των μερῶν αὐτο καὶ των ἐνυπαρχουσῶ τούτοις δυνάμεων ἀντιληψιν ἐποιησὰμεθα το αἰτίου. σπερ γὰρ ε τις ἴδοι δεδημιουργημενην οἰκίαν ἐπιμελῶς προπυλαίοις στοαῖς ἀνδρῶσι γυναικωνίτισι, τοῖς δελοις οἰκοδομήμασιν , ἔννοιαν λήψεται - τεχνίτου ἡ ἴτω δὴ καὶ εἰσελθών τις σπερ εἰς μεγίστην οἰκια η-μιν τονδε τι

κύσμον και θεασάμενος οὐρανον ἐν κύκλω περιπολο τακαὶ πάντα ἐντος συνειληφότα πλανήτας δε καὶ - νεις ἀστερας κατὰ ταμὰ καὶ σαυτως κινουμένους ἐμμελῶς

τε καὶ ἐναρμονlως καὶ τω παντὶ φελίμως, ' δε- μέσον ' χῶρον λαχοῖσαν, δατύς τε καὶ ἀερος τύσεις ἐν μεθορίω τεταγμίνας, ἔτι δε φα - τε α καὶ ἀθάνατα καὶ φυτῶν καὶ καρπῶν διαφοodς λογιεῖται δήπου ει ταυτα ἴκ νευ τέχνης παντελοῖς δεδημούργηται, αλλὰ καὶ δεν κα εστιν ὁ τουδ το παντὸς δημιουργος θεύς. οἱ δὲ Ουτως ἐπιλογιιύμενοι διὰ σκω τον θεωκαπαλαμβάνουσι διὰ τω ἔργων δ τεχνίτον κατα--ουντες . 3.3. Εστι δέ τις τελεώτερος καὶ μHλον κεικαθαρμένος νους, τὰ μεγάλα μυστηρια μυηθείς ' στις οὐκ ἀπ των γεγονύτων τι αἴτιον γνωρίζει - αν κδ σκιὰς ὁ μένον ἀλλ' ὐπερκύψας τι γεννητον ἐμφασιν ἐναργη του γεννήτου λαμβὰνει - ἀπ' αὐτο αυτον καταλαμβάνειν καὶ τὴν σκιαν έτο οπερ ν τόν τε λύγον καὶ τύνει τι κέσμον ουτός ἐστι Μωυσης ὐλέγων. Ἐμφάνισύν μοι σαυτόν, γνωστῶς ἴδω σε ' μ' γὰρ

ἐμφανισθείης μοι δι' οὐρανο η γης θ δατο ' ἀερος

τινος απλῶς των ἐν γενέσει μηδε κατοπτρισαίμην ἐν ὰλλω τινὶ τὴν σην ἰδέα ' ω σοι τεθεω αἱ γὰρ εν γεννητοῖς ἐμφάσεις διαλύονται αἱ δ' εν ψἀγεννητωμμιμοι καὶ ἐβαιοι καὶ ἀχιοι διατελοῖεν ' ).

584쪽

M Dei cognitionem ex mundo tan*Iani ex speculo fieri et alii, o iterum nostro loco extremo dicii; s. do Docat. 21 oriri, p. 198. ς γαρ διὰ καrόπτρου φαγωοι-rae -υς εδν δ. aera καὶ κοσμοποιοῖνr - τῶν λων ἐπιτροπεύονra. M vcro, si ita initiat, aliquam certe , quamvis imperiectant, do do qualis sit cognitionem ex mundo conteinplando acquiri posso Moeris, ut inuis quoque sivi pugnet, cetera, tuin init ex inundo colligi posse affinitans nisi esse deuin. - Vituperat Graecorum mysteria, ubPoto uno, si boni quid tuain continerent, Me non oporetro neminiquo motor paucos illas qui initiati essent tradere deverent, oppo Rita doctrina Mosaica, quae esset revelata; do Sacris 12, p. 260. Interim neque Mosis nysteria omnium palant, scd sis tantum ubvus no datur abinima es de Decia. 10 p. 187 Quod nam Prov. lib. 2, p. 447. Necue naeo, steria, sicut etiam sacrum dei nomen, coram prosania pronuntiare sacost de nemb. 14 in. p. 147.

- Exod XXXVI, 13, s. n. 07, uni idem locus longo ad

sensu adnitietur. - Vomina tamen nonue spiritus divinus in nomininus duriae potost de Giganti 5 in. p. 265. ν δ τοῖς τοιού- τοι ἀμήχανον τὼ ου θεου καταμεῖνα καὶ διαιωνίσαι πνευμα, ῶς

καιαμενεῖ ὀ πνεsμά μου ἐν τοῖς ἀνθρώποις εἰροον αιῶνα διὰ εδεἶναι αυτους σάρκας Gen. VI R. μένει με γαρ εσrιν-rε, καr μενε δε οὐδ' εἰσάπαν παρὰ τοῖς πολλοῖς μιν. De conisinplatione dei quod statui cum eo conaeret auod in solo deo et in sola do consociation felicitatem positam ess pc suasum habebat. Quatenus Voro progredi possimus in summo illo quod in deo eognoscendo positum est Dono adipiscendo, do hoo parum ceruis est; du Poster Cain G, p. 258. t δ' ὁρωον εἰναro v v κυριολογεῖrαι , arάχρησις δ' ἐστί. Tantum pronuntiat posso nos id onnisi subitaria quadam mentis veluti perceptiono adipisci, quae fieret sino medio, divinitus ingruens, I. 1. to δντως ωνπος ναργεία μῶλλον ἀνrminrαὶ μνομένου λύγων ποοείξει συνωrαμένου. u. b extr. , p. 23 do Abran. 17 cxtr. , p. 13. s c. ὁ κρυπωμενος και ἀειδης ενεκεν φιλανθρωπίας ἀφικνουμένην την ψυχη ela avrδ ον ἀπεστράφη, προυπαντήσας δε ην μυros φοσιν δειξε, κα-δων ἰδν- ην δειν τον βλέποντα. δι λέγετα/

585쪽

int posito an interposito g. llem III, 2, p. 122 imprimis

vero omnia cognitio a deo repetenda est, cum per omne ipsos nilii ad di gnoscendum aleamus v. n. 507, not. o. Conte latio- non do et ipsam idearum contemplationem 111mrem esse dicit d, vinum, coobantico sive bacchico similem, subitaneam*io, Ia animus a corpore abstraheretur et prorsus pauena fieret cormptionem atque insaniani , θεοληπτεω quod dicit, et avrευεσθαι περὶ ν

- emundi Opis 2 p. 2. ινες γὰρ τ0 κύσμον μὰλλον η τον κοσμοποιιν θαυμάσαντες τον μὲν ἀγέν- ν τύν τε καὶ χιον ἀπεφήναντο του δε εο πολλυἀπραξέαν οὐκ εὐαγῶς' κατεψεύσαντο δέον ἔμπαλιν του με τας δυνάμεις ς ποιητο καὶ πατρος καταπλαγῆναι τον δε η πλέον το μετρίου ἀποσεμνυναι Μωυoης δε καὶ φιλοσοφίας ἐπ' αὐ- φθάσας κρότητα καὶ χρησμοῖς τα πολλα καὶ συνεκτικώτατα των

της φύσεως ἀναδιδαχθεὶς ἔγνω δη τι ἀναγκαιύτατόν

ἐστιν ἐυ τοῖς ουσι τ μεν εἶναι δραστήριον αἴτιον τοδε παθροικύπι καὶ τι τι με δρωστήριον -- λων

νους ἐστιν εἰλικρινεστατος καὶ ἀκραιφνέστατος κρείττων

586쪽

τε η ρετὴ καὶ κρείττων η επιστήμη καὶ κρείττων αει τἀγαθον καὶ ἡτο ὁ καλήν. ὁ δε παθητικιναψυχον καὶ ἀκίνητον ἐξ α-- κινηθεν δε καὶ σχηματισθὲν καὶ φυχωθε - του - μετέβαλεν εἰς τι,

λειότατον εργον, τώδε τον κοσμον.

nidus essectum est iudicatur et causa o et causa eou nae est o παθητικον α&ιον, natoria f. Iatuor elementa de Cneritu. 35, p. 162. προς γαρ ην τινος γένεσιν ποχὶ δει συνελθεῖν, Ο ὐφ' υ. ἐξ υ, ο δι ου, ora O. καὶ ἔστι μεν ο ὐφ'o ro δειον, ἐξ ου δε λυλη, δι υ δὲ τ ἐργαλεῖον, δι δε ηαισί κr1., ubi appaae suDosse causas Aristotelicas, sed aliquantum minuinas. Do miteria, s Mur parum Stoicos, ex parte clam Aristotelem Statuit eam ess Oυσων δυναμένρο γενέσθαι πάνrα, ἐξ αυτης αrακrον, appella in o non oν, s. Quod De Insemilao 25, p. 290. Nilidominus non potest non concedere dei consilium a potentiarn, ni res creata quantopere sint imperfeciso consideraunis et ad perfectam dei voluntatem exprimendana quam pariana aptae, non ausoluto videri sese exprimere posse iv. 17, p. 28 sq. D γαρ θεος ταῖς δυνάμεσι προς μεν avrὸν κράτοις χρῆrαι, κεκραμέναις δὲ προς γένεσιν τὰς γαρ μιγεῖς θνητην μῆχανον φυσιν χωρησαι. εἰδῶς οίνυν ὁ δημιουργος α περὶ avrὼν ἐν απασι τοῖς ἀρίστοις περβολα, καὶ-ην ων γεγονόrων, εἰ καὶ σφόδρα μεγα υχοῖεν, φυσικην ἀσθένειαν, υτ ευεργεrειν νrεκολάζειν ς δύναται βουλεται, ait' ς ἐννtας ρ δυνάμεως τους ἐκατέρου μεθέξονrας. Materia licitur etiam h χειρων οvom, ut quae sit causa, propter quam res maneant linperiectae parumsionc de consilium accommodatae do Constit. Prino. I, p. 367. Deus contra solius Doni causa est; do Agrio 29, p. 320 de Noni. Mutatio, p. 583. Quin procedit ex materia, cuius a natura est, ut Possit et Donum o malum in o ad utere, I. I.

De Sacrifieantillius 13, p. 26 . ξ ἐκείνης γαρ se. 510της οὐσίας πάντ' εγεννησεν ὁ θεός, οὐκ ἐφαπτόμενος αὐτός' οὐ γαρ ην θέμις ἀπείρου καὶ πεφυρμένης λης φαέειν ὁ χμονα καὶ μακάριον, ἀλλα ταῖς σωμάτοις δυνάμεσιν, ων ἔτυμον νομα αἱ ἰδέαι κατεχρήσατο προς τ γiνος καστον την ἀρμόττουσαν λαβεῖν μορφήν. De Cons tang. 35, p. 432. ε γὰρ τῶ πανηγεμόνι εμ- πρεπες οὐκ ἔδοξεν εἶναι την επὶ κακίαν δον ἐν ψυχθ

587쪽

λογικὴ ειτυτο δημωυργησαι - χάριν τοῖς μετ' - Dτετρεψε την τούτου - μερους κατασκευήν. ἔδει γαρ και ὁ ἀντίπαλον τω κουσίω ὁ ἐκούσιον εἰς τηντο παντος συμπλήρωσιν καταμευασθε ἀναδειχθῆναι.

Vides nos Iocos aliquantum dissem e. Altero enim deus omnia praeter malum creasso astrinatur, altero nilii miidmiani, ouo coiidem in no nuindo sit, ab co creatum esse diciti u . Posterior sententia Philonis melius cxpransitur, prior continetur argilmentum sententiao; os eniti in lio mundo nihil quod malum non e tineati Propter id ipsiani deus in orcando mundi utitur potestati- Diis uuibus lana divinis asinistranssibus, veluti deus Platonicus utitur cliis minoribus, v. supra n. 72. Philo cx his ipsis potestatibus consistor dicit mundum intelligibilem s. mundum ideamini. De Consus Ling. 34, p. 431. ις ων ὁ θεις ἀμυθήτους περὶ Ρrδνθει δυνάμεις αρωγοὐ καὶ ωrηρίους οὐ γενομένου πάσας - δια τούτων τῶν δυνάμεων ὁ σώμαro καὶ νοηrὸς πάγη κοσμος, οτου φαινομένου-osδε ἀρχέrυπον, ἰδέαις ἀοράroe ovoraθεις, σπερ-ro σώμασιν ραroῖς ovainutiam aliis Iocis cum mundum ab ipso de summo repetit, V. loci seq. Potestatos autem illas livinas at-mio satellite δορυφορούσας δυνάμεις - adninet, modo thous eas appellat et v, ei: αγγέλου innovam nuntios atauo ministras dei descendentes atque ascendentes, v. De Sonin I, 12, p. 31 2I,

actiones a te potestates dei summi esse videantur, Mein aliis Iocis dicit, etiamsi non existat nouuo loco nequo tempore, co Iero mundum et per eum mediantidus illis potestativus commeare v. De Poster Cain b, p. 229 Do Mutat Nom. 4 p. b83. 3 γαρ ν ἐον ἐσrιν, Ουχὶ ων πρός τι αὐrd a Duro πλῆρες καὶ αὐτὀέαοτῶ κανον καὶ προ ης - κόσμου γενέσεως καὶ μεrα ην γένεσιν το παντὁ ἐν ὁμοίω - ων δε δυνάμεων, ας εrεινεν εἰς νε- νεσιν ἐπ' εὐεργεσία το συσταθέντος, ἐνιας συμβέβηκε λέγεσθαι ἀσανεὶ πρύς τε Μaxime inter eas potestates eminent duae, qua deus reavit mundum et eum regu ἀγαθότης et ἐξουσία. Utramque comprehendit Voctum Dei, ὁ Λύγος, quem omnem otiam niuiuium intelligi Dilcm in se comprenendore dicit, V. Ioc seq.

588쪽

δίχα παραδείγματος, οὐδέ τι των αἰσθητῶν νυπαιτι-

μὴ πρὸς ἀρχέτυπον και νοητὴν ἰδίαν πεικονισθη βουληθέὶς - ὁρατὸν τουτονὶ κύσμον δημιουργησαι

προεξε που μ νο μ, να χρώμενος σωμάτω καὶ θεοειδεστάτω παραδείγματι - σωματικὸν τομον περ- γάσπα πρεσβυτέρου νεώτερον ἀπεικόνυσμα, τοσαμα περιεξοντα αἰσθητα γενη σαπερ ἐν ἐκείνω νοφά . 5. καθαπερ οὐν Ἀ τω ἀρχιτεκτονικω προδιατυπωθεῖσα πύλις τὴν χώραν ἐκτος οὐκ εἶχεν, ἀλλ' ἐνεσφρεγιστο τη του τεχνίτου ψυχη τον ἐτον τρύπον οfδε ὁ ε των ἰδεῶν κωμος ειλον ὰν χοι τόπον η τον θεῖον λύγον τὸν ἡτα διακοσμήσαντα ἐπεὶ τίς ει εχ των

δυνάμεων αυτο τόπος τερος, ο γενοιτ' - κατύς, οὐ

λεγω πάσας, ἀμα μίαν κρατον ήντινοον δέξασθαί τε καὶ χ ρ σαι De Clieriit in s p. 44. κουσα δεποτε καὶ σπουδαιοτέρου λύγου παρα φυχῆς μζς εἰωθυίας τὰ πολλα θεοληπτεῖσθαι και περὶ of οἶδε μαντ εσθαι δ εα δυνωμαι ἀπομνημονεύσας ἐρῶ. ἔλεγε δέ μοι κατα τι ενα δντως - θεον δύο τας ἀνωτάτω εἶναι καὶ πρώτας δυνάμεις, γαθύτητα και ἐξουσίαν καὶ γαθύτητι μεν, παν γεγεννηκεναι ' ἐξουσία δε του γεννηθεντος ἄρχειν τρίτον δε συναγωγον ἀμφοῖν μέσον εἶναι λύγον λόγω γα και ποντα καιἀγαθι εἶναι τι θεόν . Quis eri Div. Her. 42 p. 502. δε ἀπαγγελω και πρεσβυτάτω λόγω δωρεα ἐξαίρετον ἔδωκεν ὁ τα λα γεννήσας πατήρ, να μεθύριος στὰς ὁ γενόμενον διακρων του πεποιηκότος ὁ δ' αὐτος ἱκετης μεν ἐστι το θνητο κηραίνοντος ἀεὶ προς τι

589쪽

Alleg III, p. 101 Qu. Deus Ini ut 24, p. 289 Mutat Nom. 3, p. 81 al. Vectum Dei n. c. ὁ Λύγo modo esse ponitur idouo utralis potestas dei, o creaIuli Et rogenia mundum , in unum consocietur, modo supra uti amma potestatem eminero dicitur, ut sit medius inter summas potestates et summium deum, V De P fiag.

λόγος ἐδεο θεο υπεράνω παν- ἐστι το κουσμου καὶ πρεσβ- raro καὶ γενικώraro rῶν ὁσα γέγονε. o Consus Ling. 28, p. 427, ubi licitur Adγος πρωτόγονος ἄγγελος πρεσβύmrος, ρχάγγελος πολυώνυμος Aliis Iocis vicitur primigenitiis filius dei, o me. 12, p. 308, aliis deus semina , Fragm. Euseo. r. v. VII, 13, p. 2b, aliis idem atquo Sapientia a Scientia Dei, cum qua deus nonnunquam nunc mundum genuisse dicitur, Leg. Alleg I, 19, p. 56 De En Het. 8, p. 361 tametsi aliis nutus alaue dei patris filius appellatur, De Profug. 20 p. 562. διδr γονέων ἀφθαρrων καὶ καθαρωrάτων Ἀχε, πατρὸς μεν os, καὶ τῶν συμπάπιων

590쪽

I, p. 273 Do Consus Litag. 20 p. 19 supra n. 508.

ascetieam contuniplationum dicit, si sursu in sumtur, raἰς ἄρχεrυποις κa docus droις κris rης λογικῆς πηγῆς ου τελεσφύρου θεο περιλύμπεσθαι, si deorsuvi , raῖς ἐκείνων εἰκώσιν, δἰ ανύrοις λόγοις, Dcκαὶειν θος ἀγγέλους, s. n. 10, not. Omnino quonaod potestatis illae clivinae atque cctum dei, donimae quomodo mutulus intelligi uilis ac sonsi Ditis ex deo summo cxstiterit, hoc inaginibus magis militis at ille divorsis ludit quain certis rationibus explicat neque Inauationis doctrinam, si ei hane trili uero elis, ita sequitur ut origines divorsos gradus eriti creatamini corta ration inclite ducati iusiliter otiani logon modo instruitientiti dei in ualitulo creando esse dicit n. 11, not. Inodo ipsui inessu in iiiii lo, sitiem tanquam VestoIn iri luetam teneat, iniuniani vinculiun conti-