Historia philosophiae Graecae et Romanae

81쪽

quod fiximus, nari onum genus semiuntur mi Pnnagoram in Iovi Cretonsis antritu una cum pinienide descendisso inisquo Hysteriis in initiaturi esso meimorant, velut Porphyr. V. P. 17 Di . L, VIII, 3 itemquo Aristoxenus, qui eum conrplura noralium dogmatum accepisse a ne stoclca saeerdote Delphica testabatur, V. Diog. L. VIII, 8 denivi alii, qui eum in incritentis sacrificii Praecipiendis Delii Apollinis Genitora religionem secutum esse et in legitius etiam serendis Minois atque Lycum instituta ante ocuIosnauuisso tradebant, V. Dire L. VIII, 13, isti quod opponitur Aristotelis testimonium ad inermentae tantiini religionis Deliaca commemorivionem pertinore videliu cf. Iamul. 26 Misone Soo Pythag. p. 36 sqq. - Ceterrum nae itinera pos Iam e uerecyclis, Hermodaniantis etc. distaplina pri, sierit fecisse , deinde in anxiam insulam revertisse traulitur.

94 Diog. L. Vt II, 3. M είρων τὴν πατρίδα τυραννου- μενην πο Πολυκράτους ἀπηρεν εἰς ρύτων της --λιας, κἀκεῖ νόμους θεις τοῖς ταλιῶταις ἐδοξάσθη συν

τοῖς μαθ αῖς, ο περὶ τους τριακοσίους δντες λονύμουν ἀριστα τα πολιτικά, στε σχεδον ἀριστοκρατίαν εἶναι τὴν

πολιτείαν. Haec ex ristoxeno depromta esse videntur', V. Porpn V. P. 9;22 do re t visolae Civ. ystag. p. 15 sqq. In increditate amotum Ioi tradii Dicaearcnus apud Porph. 18 coli Iamblicn. 33.

95 Cie de Rep. I IS. Qiiartiiii Iam anniina regnanto Laicio arqitinio lipei, Subaran et Gotonem et in eas italiae partes PFthagora. venissae reperitiir. Ol'napias enim secunda et sexagesinia eadem Superbi regni initiitinet Pylli agorae declarat adventum.

Sub Polycrato Samio iuvenis suisse et peregrinatus esse Py-tnagoras dicitur, neolog Ariuini. 6 p. 41 ceteris V. Clinton F. . s. ann. 394 10 472. Notandum praetore Pytnagoram primum nominari a Xenopnane et Heraclito nilosopliis, Dion Li.

σιν οἱ δε ει εχει φράσαι βεβαίως καὶ γὰρ ἱδ' ὐτυχουσα ν παρ' αὐτοῖς σιωπὴ ' μήλιστα μέντοι γνώριμα

82쪽

παρὰ ποσιν γένετο πρῶτον μενής ἀθάνατον εἶναί φησι τὴν ψυχαν ειτα μεταβάλλουσαν εἰς λλα γένη ζώων, προ δε τούτοις οτι κατὰ περιόδους τινὰς τὰ γιγνόμενά ποτε πάλιν γίγνεται, νέον δ' οὐδεν πλῶς ἐστι καὶ οτι πάντα τὰ γιγνὁμενα ἔμψυχα ὁμογεν δεῖ νομίζειν φαι- νεται γαρ εἰς την Ἐλλάδα τὰ δύγματα πρῶτος κομίσαι

ταμα Πυθαγόρας.

a Suo itin magoricum in preverbium absit. Distinguem dum autem inter i. silenthun, quod discipuIonia explorandorem causa imponebatur quinquennale ἐχεμυθία, ο ἐχεμυθεῖν, V. Gen. Nocti Att. I, 9 Ia l. V. ystag. 7 sq. , et reiicenum, quaIII

per omnem vitam observabant, disitoriam Iomndam saerorem et

dogmatum si voroe σιωπή, M. Aristox. v. Diog. L. VIII, 1b; Aristo M. Ia I. V. P. 31. Laisti. Aglaoph. p. 7 . - γ Ast doctrinam do animarrum migration reserendum mi ut dicunt 'in minui sibi olim Aestatulem et Euphorbum iusso visum esse, GHeraclia Pont. v. Diog. L. VIII, 4 de Euphurbo s. Diodor. EM. t. VII-X, 35.

νην εἶναι- i Ofσίαν διέταξε καὶ τὴν συμβίωσιν αμα διαπαντος το χρόνου διατελεῖν ' τους δε τέρους ἰδίας με κτήσεις ἔχειν ἐκέλευσε, συνιέντας δε εἰς ταὐτο -- σχολάζειν ἀλλήλοις καὶ λ τὴν διαδοχὴν ταύτην ἀπδΠυθαγόρου κατ αμφοτερους τοι τρόπους συστῆναι. κατ ὰλλον δε α τρόπον υ ην εἴδη τῆς φιλοσοφίας

δύο γαρ ὴν γένη καὶ τῶν μεταχειριζομίνων αὐτήν, οἱ

μεν κουσματικο οι δε Μαθηματικοί τουτωνι δε οἱ μεν μαθηματικοὶ μολογοθντο Πυθαγόρεω εἶναι ἱπbτῶν τέρων, τους δε λουσματικους υτοι οὐχ μολύ- γουν, οὐτε h πραγματείαν τῶν εἶναι Πυθαγύρου, ἀλλ' Ἱππάσου τι δε Ἱππασον οἱ μεν ροτωνιάτην

φασιν οἱ δε Μεταποντῖνον .

83쪽

66gum sodali iamim Quamaomae, ouam Pythagorei, vita d scriptionem servavit Iamblich. 96 sqq. s. . . rasche de societatis a Pythagori in vi De Otoniatarum conditae scopo politicio, Gori. 1830. b Porphyr. V. P. 37. διτων γαρ π auro διδασκαλίας Ο ὐχημα, καὶ ων προσεύγrων οἱ μεν καὶosvro Mach μα-tικοὶ οἱ δ' 'Aκουσματικοί, καὶ Ιαθηματικοὶ - O roy περιrrόrερον. καὶ προς ἀκρίβειαν διαπεπονημενον ης επιστήμης λόγον ἐκμεμαθηκότες, κονομαrικοὶ δ' οἱ μόνας τὰς κεφαλαιώδεις ποθηκας ων. γραμμάrων ανεν ἀκριβεδrέρας διηγήσεως ἀκηκοόrες CL Gollius N.A. I, 9, ubi recepti primum tempus certum non minus quam biennium tacuisse et intra no tempus tacendi audiendique Aousmatici appellati esse narrantur. amaditioribus deinde licuisse severea mere et IaMere inestis udissent scribere e suae ipsi inmorrenture romere', et nos appellatos esse Mathematicos, ,ab his aestiere artibus, sua iam discem cito meditari tru laverant, uoniam seο-πιetriam et cy'ommicam, musteam reter otiae iam disciplinas altiores

μαθημαr veteres Graeci appellaἷα Exinde is studiis oritatos ad perspicienda mundi opera et principia naturae processisse otiino denique notanatos misso φυσικους. - Aristot Met. A RἹππασος δε πs ὁ εταποντῖνος - Πράκλειτος ὁ τέσως, os supra n. 28 noti, Brixndia Gmin. d. 5rn.-Grieta Phu . I, p. 509. Recentioribus etiam Adversamus Pylli Ora exstitisse menaominatur, V. Iamblicn. 88, Diog. L. VIII, 7 84 Aciasmatici iisdem recentioribus dicuntur quibus uniems παράδειγμα tantum esse ooμοποιίας, κριrικον κοσμουργου θεο οργανο placeret et cui reminprincipium Sso numeriim negarent, V. Iamblich. in Nicona p. 11;

Θεανὼ δνομα, Βροντίνου του Κροτωνιιατου θυγάτηρ .

43. ν δ καὶ ηλαύγης υἱος αὐτ καὶ διεδεξατο τον πατέρα καὶ κατά τινας Ἐμπεδοκλέους καθηγήσατο. Ἱπποβοτύ γέ τοί φοσι λεγειν Ἐμπεδοκλέα Tηλαυγες, κλυτε κουρε Θεανους Πυθαγόρεώ τε κ44 6 41 χυν Πυθαγόρας - ῶς οἱ πλείους φασὶν ετη βιους ἐνενήκοντα ' ετελεύτα '. πίχαρμος --α- λους Κῶος καὶ ουτος κουσε Πυθαγόρου .a Nomen longe clarissi uni inter matronas Pythagorica vitae a disciplina deditas; nam constat etiana seminas in Eodalieiuna Pythagoricum receptra fuisse V P pnyr. V. P. 19, a l. 267. Alii inelytvin illain Pyttaagoream Brontini uxorem et mn

84쪽

gora vel discipulam vel filiam hilas narrant, . Inipp. ad I log. Lia et o nur. Il. e. - Is versus suspectum est . epistola vero Telaiigis ad Nedoclem data, tae apud recentio os circumferebatur, s posita iam Veterat iis esse vi loliatur Nomi propter tempora credibile Telaugurii ab Empedoclo auditum esse. Sed comstat Empedoclen et in placito di animariam migratione Putnago in seelatum ess et simili atque ille sanctitatis laudo omisse, propter

έεῖά γε ων νrων πάνrων λεύοεσκεν ἔκαora, καί τε δέ ἀνθρώπων καιδε εἴκοσιν ωνεσοιν, b. e. Eupra decem, imo viginti nominum saecula sapiens. Quandi quum iidem versus a nonuiuiis ad Pamenidem referebantur, minoo L. VIII b et infra n. 167, not. c. o Conata inter omnes stagoriiri Metaponti siem usisse, ubi memoria citis posteriore tenapore maxhnis et rupe civitas nonoribus propagabatur, V. Cio.

do in V, 2; Iustin. XX, 4 Diog. L. VIII, 15. Relima domorte eius narrationes inde cuniniaximo turbata sunt, ,1od sata Puthagoricioriam oui ipsius satis mature confundebantur, V. n. 99.-d Est E hamnus, celetuatissimus ille inter conticos Siculos, cuiusElottiales Puthagora sanidiariter usus esse tradebatur, V. Diog.

L. VIII, 7. Ipsum pictiariniun, qui normit Ol. 7 75, 4 l. e. a. 0 - 477 a. M. in comoediis suis frequentasse sententias nil sutilam et Puthagori in disciplinam redolentes, constat ex ipsius fragmentis, v. rvsar de oriens Com. p. 92-133; elcher UrinaM en I, p. 343 sq. L. V. Schnaidi Quaest Epicharin Spec. I, Bonna 1846 Bernaus meis Mua. f. Philol. 18M, p. 280 sqq.Epicharini nomino deinde Ennius inscripserat amen, quo Om vis plutosophian Putnagoream, quarta Romani antiquitus receptarustudiosius colebant, interpretatus erat, V. Io. aliten Ennianae o

γοαγορευομένην ἐνεπρησαν τὰ Η έδρια των Πυθα- γψροί- μετα αυτ δε γιγνομένου κινήματος ὁλοσχε- περὶ τας πολιτείας οπερ εἰκός, ῶς ῖν των προ-

85쪽

των ανδρῶν ἐξ εκάστης πόλεως -τω παραλογως διωφθαρέντων , ουνέβη τας κατ κείνους τους τόπους Ελληνικὰς πόλεις ἀναπλησθηναι φόνου και στάσεως καὶ παντοδαπῆς ταραχῆς. εν οἱ καιροῖς πωτων πλείστων

μερῶν της Ελλάδος πρεσβευύντων ἐπὶ τας διαλύσεις

Ἀχαιοῖς και θ τούτων πίστει συνεχρήσαντο προς τηντων παρέντων κακῶν ξαγωγήν.

Cf. Iustin. Hist XX, 4; Iut de Stoic Repugn. 37 Diog. i. VIII, 39 Porphyr. 5 sq. et mi Aristoxenum, Nicomaehun et

Apollonium Tyanenum cxcerpsit Ia lichum 4 sq. C. F. e manniri eta Siaaualterin. g. 90 d. 4. Constat ex Polybi ceterisque illas perluctationes rerum publicamin et diruturmas et per omnem Magnam Graeciam propagatas misse Caiisa erat quod Pyctiagorei cum optimatibus sentiebant eamma factionem sodaliciis suis maximopere firmabanti Singula parum exploriae anantiar, veluti rod iisdem iurisis et Pythagoras senex et Hlolaus almae Lysis iuvenes Crotono eiecti esse irraduntur, Plutarch de Genio Socr. 13. Multi necati sunt, alii in exsilium profecti, alii propter artium disciplinarurnquo studimn vel tolerati e restituti, V. Iamblich. 35. Et constat Pnhagoreos Platonis aetate Tarenti auctoritate hi amissio litterariun viam maxim floruisse.

100 Diog. I. VIII 15. Μεχρι δε Φιλολάου οὐκ ἐν τι γνῶναι Τυθαγόρειον δήγμα ουτος δε μνος ἐξήνεγκετα διαβύητα τρία βιβλία, α Πλάτων ἐπεστειλεν κατον

μνῶν νη ναι ' laiulianiis an . de Statii Anim li, A. tilagorae igitiir mila lauii ipse scriptaverit ho a Posteris viaerenda sententia est ininiti Diis vel potissina lina noritisse luilolaum reperio Tarentinuim , si mitti vo-liinunimus de intelligendis renus et Quid viae iii signiscent oppido onsciire visserian. pratisquam de aIlInaaesiit stantia decernat, de mensi ris, Ponderi Diis et numeris iuxta geometricana, nisicam at Die arillimetieani

mirifice dispi ita '. mi Dos p ἀπωἐξαντ δε καὶ την Πυθαγόρειον φιλοσοφίαν οἷ αραντῖνοι - διαφερόντως δ' ' τύτας δ καὶ προεστη τῆς πύλεως πολυν πόνον. Diog. I. VllI, 9. σειας - αραντῖνος --

86쪽

τός ἐστιν ὁ Πλάτωνα ουσὰμενος δι' ἐπι-ολῆς παρὰ Αιονυσίου μελλοντ' ἀναιρεῖσθαι ἐθαυμάζετο δε καὶ παρὰ τοῖς πολλοις επὶ ἀρετὴ καὶ δ επτάκις των πολιτῶν στρατήγησε. a. ουτος πρῶτος τὰ μηχανικα τοις

μαθοματικοῖ προοχρvσάμενος ἀρχαῖς μεθωδεεισε καὶ πρῶτος κίνησιν πανικὴν διαγράμματι γεωμετρικοπροσήγαγε - καὶ ἐν γεωμορία πρῶτος κυβον ευρεν .

a H latia a Diog. L. VIII, M. Gotoniaites, a cetoris omnibus dieitur suisso Mentinus I aetiue constat ex Platone Phaed.p. 61 D, iubi Sinanaias nolianus nilolatina ante Socratem in patria sua audivisse narratur undo intelligitur uni aliquamdiu nobis commoratum esso. Etiam nilolaus placita Pythagoreorum nonominbus, sed senotae in usum littoria mandasse videtur certo livor eius a Platone demum inestavia intus et incnas translatus esset litur, cf. Diog. L. VIII, 85 Geli. . u. III, 17 A. BoechnPhilolao aes Pythagoreres Ohren nebat de Am/ehatitelen amnes

Pythagora nouitiae circumferebantur, V. Diog. L. VIII, 6 sqq. cou. Menag. ad h. . , posterioriarn Pythagoreoriam maximam partoni fuisse vi loritur, nania ad nomen magistri reserentium, s. Porphyri inractot Arist. p. 7i Brandis ot 3 γαρ καrελιπε σύγγραμμα, αλλ' οπερ οις αuot ris vπρίμμαrα, οντ ἐκρί, ω οἱ μαθηταί --hDoopere PhiIota in tres partes diviso, Dorica dialecto omposito, V. Borex do nilolao p. 24 sqq. Praeter eum Archippus quoque et I,Vsis post Uyina roos ex Italia eiectos edidisse in os seriintur, Porphyr. V. P. 58 Diog. Li. VIII, 7. d Arehyta Tarentinns interelarissimos Pyctagoreos fuit, maximo tamen floruit laudibus artiumniastematicarum et mocnanicamin v. IIorat Carin I, 28 Deci miliaritato Platonis constat ex illius qua seruntur opistolis; legation Archyta ad Dionysium iunioren o Plutarcho DI 20, es. e. F. Herinan Gesta u. d. las Philos. I, p. 58 sqq.Plaeita ius et inventa idontidem momorantur ab Aristotclo, V.

Tneopumist Met. 8, Endomus M. Simplio Phys l. 98b Aristoxe-RM Peripateticus, et ipso Tarento oriundus, vitam Archyta sem erat, . inen XII, p. 45. Fragmenta ius, quae nune serum inr, supposita esse videntur ad unum nivia v. Ritte Grach. θ

87쪽

γορείων Θυς κά Ἀριστύξενος εἶδε Σενοφιλύς τε ὁ χαλ-κδευς π Θράκης καὶ Φάντων ὁ Φλιάσιος καὶ Ἐχεω

της καὶ ιοκλης καὶ Πολύμνηστος Φλώοιοι καὶ αυτοί. ησαν δε ἀκροαταὶ Φιλολάου καὶ μωτο των αὐαντί-

νων . orphd r. V. P. 53. Causas enumerans, cur philosoplita 'ili agorica inter posteriores exstincta sit: προς

δε τούτοις τον Πλάτωνα καὶ Αριστοτuη Σπεύσιππόν τε καὶ ριστόξενον καὶ Σενοκράτησ, ως φασιν οἱ Πυθα- γύρειοι τα μὲν κάρπιμα σφετερίσασθαι δια βραχείας επισκευῆς ' τα δ' πιπύλαια κά ελαφρα καὶ σα προς διασκευhν καὶ χλευασμον του διδασκαλείου πωτων βασκάνως στερον συκοφαντουντων προβάλλεται συναγαγεῖν καὶ ς ἴδια τῆς αἱρέσεως καταχωρίσαι '. eroil. II 81. ὁμολογέουσι δε ταυτα τοῖσι Ῥοφικοῖσι καλεομενοισι καὶ Βακχικοῖσι, ἐοθσι δε Αἰγυπτίοισι καὶ Πυθαγορείοισι .a Novissimi igitur Pystagorei non in Italia pniIosophavantiIr, sed in Graecia. meus Philolai altilator filias perhibetur Iambi. V. P. 139, 148, Platonis tuo niagister, Diog. L. III, 6 Appulei de Dogno Plat. p. 159 ip Meminit eius Aristoteles Meti n. 114not. 126 not.). Omnium, iotmio misso perniuentur, Pythagor omni nomina recensita et ad solitana istam succe tonum speciem composita naues ap. Iamulicn. V. . 26 sqq. - Ηaeo est salsa

illa, sed pervulgata apud posteros opinio, quam de Platonis imaeo primus prodit Timo Pnliasius v. Gen. N. A. III, 16, nouuern

tum lialogum ex nilolai libris concinnatum esse contumeliose simificans Indo postea emoti, qui nunc exstant, Timaciaiocri et Ocelli can libri Dorica dialecto scripti, qui posterior in multis haud fueriint. - Haec ad Aristoxenum maxime pertinent, .supri n. 91 et Fragni Historio Graec. d. C. Mulier, Vol. ΙΙ, p. 272 sqq. Quanimiam etiam rocontiores Pytuagorei de cistagoradoque institutis sodalicii a symbolis commentarios quosdam publicinemn Πυθαγορικὰ πομνημαr inscriptos, qui passim citantur, v. Diog. L. VIII, 24 3 ex Alexamiro Polynistore Porpnarr. V. P. 8 Iamblich. 157 161. M sarraginem illain libroriani Py- inagoricoriini, qui quaestus causa et in fraudem oriani, qui libros antiquos ambitioso colligebant, suppositi sunt a Iibrariis male industriis v. Schol. Aristot. p. 28 a Brundis. - - ΙIMo pertinent

88쪽

ad vitana L yinagorio m viam Onstiit Oninicos aemulato eas et quasi Populariis continuaase v. I.οt,ec Aglaopli. p. 244 Idem cadit in dicendi genus symbolicum et multa di gratata inustica: de facturae ut Iabanti Diis teniportuus etiam ab ollicis nonnulla Pystagora scripta auDiecta sint, aicut invicena Orpne a Pythago

2. inoia Hii a irthagore omini iiii ii ii Phriolai Philolaiis ap. Stob. Ecl. I, p. 454. νάγκα τὰ ἐόν- 102ειμεν πὰντα ' περαίνοντα ' πειρα ' περαίνοντὰ τε καὶ πειρα. πειρα μόνον οs αεί. . . . ἐπεὶ τοίνυν φαίνεται οὐτ' εκ περαινύντων πάντων ἐωτα Οει ἐξ απείρων πάντων, δηλέν τ ὰρα τι ἐκ περαινόντων τε καὶ πείρων ὁ τε κοσμος καὶ τα ἐν αὐτω συναρμύχθv. δηλοι δὲ καὶ τὰ ἐν τοῖς ἔργοις τὰ μεν γαρ αυτῶν εὐπεραινόντων περαίνοντα, τὰ δ' ἐκ περαινύντων τε καὶ πείρων περαίνοντά τε καὶ οὐ περαίνοντα, τὰ δ' ἐξ ἀπεέρων

μενον-Dr z γνωσθησόμενον ανδεχ i. e. enue cognoscens neque cognitum.

Pnilolaiis p. Stob. l. p. 456. Kαι πάντα γα μὰν τ 103 γιγνωσκύμενα ἀριθμον χοντι οὐ γὰρ τιμ ιόν τε )

89쪽

οὐθεν τε νοηθημεν οὐτε γνωσθημεν μευ τούτου ὁ γαμ- ρωμος εχει δύο μεν ἴδια εἴδη, περισσον καὶ ρ - των τρίτον δε ἀπ αμφοτερων μιχθεντων ἀρτιοπερισσον. ἐκατέρω δε- εἴδεος πολλαὶ μορφαί 'γ.

inas de numeris eorumquo riuionibus et virtutibus, maxime de numero denario, quo omnes numeras almae omnes numerorum Virtutes

101 liilolaiis ap. Stob. cl. I, p. 8. Θεωρεῖν δει τα ἔργα καὶ τὰν εσσίαν τῶ ἀριθμῶ καττὰν ' δύναμιν, τις εντὶ ἐν τα δεκάδι μεγάλα γαρ καὶ παντελhς καὶ παντοεργος καὶ θείω καὶ Οὐρανίω βίω καὶ ἀνθρωπίνω ἀρχα καὶ γε-

μων κοινωνουσα . .. δύναμις καὶ τὰς δεκάὁος. νε δε ταύτας πάντα πειρα καὶ δηλα καὶ ἀφανῆ ' νομικα γαρ α φύσις α τῶ ἀριὼμ καὶ γεμονικα καὶ διδασκαλικα τῶ ἀπορουμένω παντος καὶ ἀγνοουμεν παντί οὐ

γαρ ἐς ' η δηλον οὐθενὶ οὐθεν των πραγμάτων οτε αυτῶν ποθ' αὐτὰ ει ὰλλω ποτ' αλο, εἰ μνῆς ' ριθμος καὶ τούτω ἐσσία νον δε υτος καττὰν rh ψυχὰν αρμόζων αἰσθήσει πάντα γνωστὰ καὶ ποτάγορα ἀλλάλοις κατὰ γνώμονος φυσιν 'l' απεργάζεται, -

90쪽

μαπῶν καὶ σχίζων ' τους λύγους χωρὶς κουστους των

πραγμάτων των τε ἀπείρων καὶ των περαινόντων ....

ἴδοις δε καὶ οὐ μόνον ἐν τοις δαιμονίοις καὶ θείοις πράγμασι ταν τῶ ἀριδμῶ φύσιν καὶ ταν δύναμν ἰσχυουσαν, ἀλλα καὶ ε τοι ἀνθρωπικοῖς εργοις καὶ λύγοις παπι παντα καὶ κατὰ τὰς δαμιουργίας τὰς τεχνικας πάσας καὶ κατὰ τὰ μουσικάν. ψευδο δε ουθεν δεχεται

τῶ ρω- φυσις οὐdε αρμονία οὐ γαρ οἰκεῖον αὐτοῖς ἐντί τας γαρ ἀπείρω καὶ ἀνοήτω καὶ λόγω φυσως τοψεsδος καὶ ὁ θύνος εντίφ.

a CL Aristot Met a b Theo Smyrn Plat Massieni II, 9, p. 166 4 μέντοι δεκὰς πάνrα περαίνει ον ριθμόν, ἐμπεριέχον σα

καὶ ανάγκην -- Πωrις γε μην καὶεῖrat, or inris to Φιλόλαον δεκάδι καὶ τοῖς υtῆς μορίοις περὶ ων οντων ο παρέργως καrαλαμβανομένοις πωrιν βεβαίαν ἔχομεν. Quateratarium numerum dissicompertinum et originum denarii esse docebant, quia si addendo coniungas unum duo tria latuor, efficiuntur decem, s. R. P