장음표시 사용
221쪽
MAGNI CONs ALVI CORDUB. LIB. II. 219
bono animo commilitones, nam obsignata integraque adhuc nobis superest illa ingens arca, ex qua, quum pro matura victoria opus erit,ad explendas omnium cupiditates, immensus signatae pecuniae thesaurus effundetur . Caeterum Namurtius Canus o Gerioneque potitus, alia quoque oppida circumducto exercitu , quod essent nudata praesidiis.
ad deditionem facile compulit, transgressusque Aufidum Canusino ponte, ad secundum lapidem a Barolo positis castris consedit: praecone ad portas misso, qui Hispanos si viri essent ad iustam pugnam prouocaret, ut utriusque gentis virtus aequo in campo spectaretur: ac ex
ea victoria Marte iudice, bello finis imponeretur . Ad ea Consaluus feruidi paratique laostis impetum mora eludendum ratus respondit, se nequaquam ad nutum expetentis hostis, verum ex arbitrio rationeque exploratae occasonis dimicare solitum, nihilosecius Namurtio pratias ingentes se habere dixit, quod adeo alacriter sese offerret: sed multo maiores habiturum, si tantisper, dum suorum equi calciarentur, & milites exacuerent gladios, armaque detergerent, opperiri minime grauaretur . Fremebant tum Hispani: eoque ferocius pugnam deposcebant, quod indignarentur hostes, iterum ex propinquo Baroli moenia spectare ausos, inultosque intra pauca stadia considere. Verum Consaluus ita pugnae studio incensos laudabat, ut eorum ardo iarem graui obtestatione compesceret hortareturque, ut eosdem animos in alium certioris auspicii diem, quem iam ipse praesentiret, ad coserendum praelium conseruarent.Fore enim,ut breui ex ea cunctatione magnopere laetarentur. Nec dicto fides abfuit. Non multo post enim. quum Namurtium satis se ad laudem ex ea prouocationis ostentatione profecisse existimantem motis castris retro ad Canusium signa vertisse didicisset, emisso repente Didam Mendocto eximiae
virtutis duce, cum omni equitatu ultimum abeuntis agmen adortus est , eo ordine instructa acie, ut binae cohortes expansae in alas ab utroque latere equitatum irrumpentem cursu ad aequarent, ct Eo petiis maxime rem gererent . His praefuere Centurionum promptissimi Pietarrus, Scaladda, Spessius atque Zaractes. Conuertere itaque se Galli alacriter, & magno impetu praelium iniere: Ita ut Hispani tanquam cataphractorum vim inique sustinentes, uti antea edocti fuerant. se se retro explicatis turmis reflecterent: & Galli non iam confertim , sed laxato agmine conuersos non modo perurgerent, sed effuse consectarentur. Tum vero cohortes lunato circuitu ad stadii spatium progressae utrunque latus procurrentium hostium invasere, ct Cataphractorum ala Columnia, leuis armaturae equitibus subsidio missa, densato agmine praelium excepit. Dimicatum est aliquandiu utrinque vehementistinae; sed Galli sere undique circumuenti vulneratique tantam vim praementis hostis quin se fugae mandarent serre nequiuerunt, quod Namurtius nihil tale veritus distinctis
222쪽
agminibus more Gallico iter intenderat, praemisso utique peditatu cum tormentis & Palicia, Formanteque ex itinere dimissis, qui in hiberna praesidiaque sua, hic Quadratam, ille Rubos redibant. Eo modo victor Mendoctus profligatos toto campo persecutus, multos cae
cidit & intercepit, pene prius quam id acceptum incommodum a Namurtio, qui opem serre posset, ex suorum fuga sentiretur. Itaque cum captiuis & spoliis Barolum reuersus, Concaluo extra portam occurrit. Is enim summo consilio reliquas copias sub signis eduxerat, ut si Mendocto aliquid parum feliciter accideret, ipse producta noua acie in pugnam deferretur. Tum vero ex complexu Mendocium cum sua pristina virtute nobilitateque, tum singulari eo facinore aedito illustrem, miris laudibus extulit; quod insolentis hostis ferociam
contudisset, idque unum ante omnia tanquam ad certum omen maturae victoriae facto virium periculo praestitisset, ut Hispani Gallorum audaciam, & quo illi maxime valere videri volunt, impetum facile contemnere condiscerent. Centurionum vero sortem operam collaudando ita probauit, ut menstruum stipendium donatiui nomine, eorum cohortibus se continuo daturum polliceretur. Sequenti die Mendoctus tempestiui lautique apparatus epulum amicis dedit,eo ordine, ut captiui nobiles Galli honoris causa inter proceres discumberent. Quum vero ad exhilarandum conuiuium poculis certaretur , ct delie sternae pugnae successu liberi sermones inciderent, Mendoctus praeclare testatus est Gallos valde strenuos in omnique periculo egregie sortes fuisse; Sed in ea pugna proculdubio Italicae virtuti palmam deberi, quod Cataphracti alae Columniae collatis equorum pectoribus
Ionge omnium promptissime se sipectante atque admirante dimica sent. Discumbebat iuxta primos Carolus Anoierius, cognomento Motta, suopte ingenio ferox & forsan frequentibus poculis incalescens. Is Dii meliora inquit Mendoci quam ut aequis auribus Italos virtute bellica nobis anteferri toleremus. Hispanos enim quum no bis pares esse fateamur,n5 est cur Itali uti semper imperite, nec omnino fideliter arma tractantes vlla ex parte Gallis comparentur. Quandoquidem si gloriari captiuis licet, saepe a nobis non uno in loco per
Italiam profligati, integram nobis rei bellicae laudem reliquerint. In hunc modum vociferanti Gallo seruid eq. tumenti proximus erat Indicus Lopes Hayala vetustissimae nobilitatis Hispanus eques. Is admoto cubito Mottam comiter admonuit, ut Italis maledicere desineret, ne illi patrii decoris memores, ac omnis contumeliae prorsus
insolentes, si id rescirent proculdubio defensuri publicam iniuriam,
eum ad singulare certamen prouocarent. Tum ille altius sublata voce, prouocent inquit, ut lubet, quando nihil mihi omnino selicius exoptem quam id forti dextra verum esse testari, quod nequaquam temulento ore protulerim . Haec ut dicta erant per Hayalam in contubernium
223쪽
. MAGNI CONSALVI CORDVB. LIB. II. Hibernium Prosperi Columnae delata sunt, ubi frequentes de more Itali
equites aderant, increbuitque anter eos rumor, proscindi contumelia Italicum nomen ab arrogante Gallo, viderique eam iniuriam ferro vindicandam. At Prosper ubi id didicit, cuncta mature peragendaratus in ea privsertim causa quae totius Italiae dignitatem respiceret, duos Ianos Romani sanguinis equites Brachalonium atq. Capocciam sciscitatum misit, an vera essent quae a Motta in conuiuio prolata dicerentur. Id si Gallus ingenue S extra mensam fateretur. continuo eum stulte mentiri dicerent, ct tot quot ipsi Galli vellent, ostendendae vi tutis causa ad certamen ex pari numero prouocarent. Non erubuit Gallus: pertinacique animo conditionem accepit. Hic est ille Motta quem Borbonianae perfidiae crimine damnatum , ideoque exulem in ruina cadentis Urbis usurpato Praetoris nomine,ex tribunali ius dicentem vidimus, quum inter eos qui sacra humanaque consuderant, aliqua iuris & aequi sermula quaereretur . Sed is demum quum in Hispaniam pretiosa praeda diues enauigaret, ab avaris vectoribus ex morbo semiuiuus in mare proiectus est. Verum Gallus pecunia se redimens ad Namurtium reuertus est,qui de omnibus quae acciderant edoctus, ineundae pugnae causam dictaque & promissa Mottae suorum omnium hortatu comprobauit. Statimque inuenti sunt concitante MottaTredecim insignes Galli equites, qui pro decore gentis ad subeundam
eius certaminis aleam sese obtulerunt. His autem pares Prosper delegit . Fuere ii ex omni sere Italiae regione lectissimi, vi speratae victoriae laus .nemine coquerente latissime spargeretur. Romani tres erant,
ut hoc dignitati omnium victricis urbis daretur. Ipsi ante alios, ut diximus , Brachalonius atque Capoccia, ct Hector cognomento Peracius . Marcum autem Corolamum Neapolis, ct Capua Hectorem Feramuscam bellicosa stirpe aeditum , dedere . His autem a Theano Sidicino, Ludovicus Bena uolus & Marianus Abignentius a Sarno &Meiales Ethruria oriundus succedebant. Binos ut mitteret Sicilia linpetrauit, ne Insula impotenter abrumpente Mari auulsali suo,ius Italicae ciuitatis amisisse videretur: Franciscum scilicet Salamonium multis postea bellis clarum, & Guliermum Albamontem . Ex circumpadanis vero urbib. numerum suppleuere Parmensis Riccius,& Titus elaude Pompeia superbo cognomine,quod bello omne vitae discrimen contemneret Fans ulla vocatus , di acer c Forolivio Aemiliae viae Ro manellus. Gallorum porro nomina, quanquam ea diserte ab ipso Motta didicerim, hoc loco supprimendaceniuimus, ne prosperata laude postquam inauspicato certauerunt rei malae gestae dedecus cum deformi nobilium familiarum nota transmittatur ad posteros. Prosperstos, quod fere omnes ex sua aut Fabritii fratris ala delecti essent, graui sermone, sed vultu maxime laeto hortatus est, ut meminissent publicum totius Italiae decus in ipsorum virtute positum, propterea enixe
224쪽
darent operam, ne ipsius opinionem fallerent, qui eos potissimum tot fortissimis equitibus praetermissis, tanquam optimos Italici nominis defensores delegisset. Nec quisquam fuit qui non dulcedine paratae gloriar duceretur, iuraretque se non nisi victorem in castra redi turum. Monuit autem singulos: & instruxit adeo diligenter, ut arma ct equos sigillatim inspiceret. Singulis autem robustas hastas Galli cis sere cubito longiores , gladios item binos: alterum mucrone soli do, qui ab ephippio ad leua dependeret, alterum lateri alligatum, breuiorem S latiorem , quo caesim punctimque serirent, tribuit, ad dextram quoque addidit pro claua ferrea rusticam securim graui pondere, sesquipedalique manubrio validam, ab ipsa ephippii fronte cathenulae ferreae insertam. Equi autem ferreis splendiditque frontalibus , ceruicalique lorica, & bardiis recocto e corio inauratis, ct pictis tegebantur. Has antiqui clibanos vocabant, pectora & clunes aptis si me munientes. Addita demum sunt noui S perutilis apparatus duo venabula, quae post aciem solo figerentur : ut qui equis deiecti forent, his arreptis rem gererent. Ea sicuti a Prospero & ab his qui depugnarunt accepimus, ad victoriam maxime contulerunt. Nec minore
cura Namurtius suos instruxit, decora specie aureos limbos alternante purpura virgatis in sagulis prodeuntes. Hos Palicia ex multis id decus petentibus delegerat: conserendaeque pugnae praecepta singulis tradens ad repraesentandum Gallicae virtutis specimen vehementer accenderat. Medio itaque in loco inter Quadratam & Andriam unius
ferme stadii spatium sulco descriptum est erecto quidem suggestu, in
quo sub umbella delecti tres iudices considerent. Ii statuerunt, ut delati extra spatium pro victis haberentur. Singulis autem victoribus arma & equi centenique item aurei praemium forent. Quum vero Iudices locum ab omni iniuria tutum tanti certaminis spectaculo praestari postularent: ad idque Palicia fidem suam, ut in graui periculosoque negocio, interponere recusaret: Consaluus se egregie tuta omnia praestaturum est professus, ac uniuersas copias Barolo eduxit, tanto quidem ordine instructa productaque acie, ut pugnaturus esse videretur. Gallorumque animos ambiguo quodam terrore iniecto suspenderet. Accitos demum ad se Italos non aliis verbis hortatus est quam eius gentis stirpisque homines generoso constantis animi decreto contemnerent, ut pote quos a maioribus ipsorum subacta Gallia milies caesos atque perdomitos meminissent: sperarentque pro optima causa aduersus insolentes, stolideque superbos pugnantibus certissimum victoriae numen adfuturum..Tum vero dimissi ad stadium , ex adue se prodeuntibus Gallis sese in aciem aequata fronte direxerunt. Nec mora ad tertium tubae cantum indicto silentio concursu ni est. Itali magno contra se impetu procurrentes Gallos secu3 ac omnes ex more militiae crediderant, nihil promotis equis sed inclinatis tantum ha
225쪽
MAGNI CONSALVI CORDVB. LIB. II. 113stis constanter exceperunt. Eo quidem euentu, ut Galli priusquam ipsorum cuspides ad hostium thoraces peruenirent,longioribus liastis induerentur, & quidam ab extrema acie stadii spatium pertransrent. In eo concursu nonnullis utrinque ephippii sella deturbatis , hastisque perfractis magna equorum colluctatio aedita est. Singuli autem clauas aut gladios expediuere. Sed ab Italis mirifice res gesta est securibus: quum graui ictu Cassidum bucculas humeraliaque diffringerent: en sesque item e manibus hostium excuterent. A Equata tamen pugna videbatur, quod Albamontes & Sidicinus asportantibus equis, urgenteque hoste puls, intra descriptum limitem se continere nequiuissent. Verum ingenti animo Brachalonius S post eum Fansulta, cadentibus eorum equis, in pedes destituti, arreptis extemplo venabulis quum acriter equos virosque perfoderent victoriam inclinarunt. Vnus omnino ex Gallis nomine Claudius, collisa vehementer galea, ita ut per nares cerebri medulla cum multo sanguine difflueret, interiit, qui quum esset ab Asta Italia Colonia oriundus, merito cecidisse videri potuit: quod pro gloria externae gentis contra patriae decus parum honesta si non improba arma desumpsisset. Reliqui vulnerati aut ex multis securium ictibus attoniti, quum se victos faterentur, ad terram arma proiecerunt. Quo rerum euentu perspecto Iudices e Tribunali cum multo tubarum clangore Italos vitiores pronunciarunt. atque ita Galli quod eorum nemo Centenos ex condicto aureos, quibus se redimeret secum attulisset, Barolum sunt perducti. Nihil enim de eius praelii euentu dubitarant, quum arrogantius quam deceret, vel contra vim ultoris Martis tantos ex inani fiducia spiritus desumpsssent. Consaluus hilari fronte susceptos iucunda oratione consolatus admonuit, ut aequo animo perferrent , quicquid diiudicante fortuna contra spem egregie pugnantibus contigisset. In posterum vero linguam moderari condiscerent, strenuos enim honestosque viros, qui equestris dignitatis honore digni existimari volunt, neminem nisi in. acie contemnero: & nusquam iactabundos non inani verborum serocia sed sortibus factis perillustrem famam quaerere consueuisse . Exinde curare corpora iussos Prosper atque Fabritius usque adeo liberali comitate susceperunt, ut Galli quanquam deiectis vultibus perturbati . sere totam oris tristitiam exuerent: minusque iam quosdam puderet accepti dedecoris, postquam eorum virtuti concessissent, quorum humanitate vincerentur. Nec multo post recepta e castris pecunia. redempti, dimissique sunt . Consaluus vero Italos luculentissime laudatos. equestris ordinis dignitate traditis de manu ornamentis no bilitauit: ita ut ad ipsorum gentilitia insignia argumentum virtutis atq. victoriae, tredecim torques adderentur. Hanc porro celeberrimi certaminis historiam, ut manaret ad posteros, Hieronymus Uida Cremone usis vetus sodalis meus pernobili heroico carmine decantauit.
226쪽
Per eos quoque dies Consaluus ad subleuandam annonae penuriam
qua maxime laborabat, nouo inexpectatoque prouentu maxime laetatus est, Veneto scilicet nauigio cum magna seu menti copia circa Sipontum a triremibus intercepto, Barolumque deducto. Ategria enim Gallus Fogia manu captat haec olim Ecana suit) maximam in oppido seu menti vim nactus, id totum tanquam suam praedam venale proponens, Veneto mercatori praesenti pecunia coementi adiicere maluerat, quam Neapolitanis fame laborantibus, qui id sub fide ad diem exoluendi pretii postularant: & iam nonnulli publico usui ad alendum exercitum in horreis recondendum dicerent , ita ut ex hostis auaritia Consaluus insigne beneficium si consecutus, ct nulla quidem cum infamia; quum Veneto ampliores quam ille Gallo dederat pecunias, numerasset. Exinde quoque accumulata hetitia naualis victoriae nuncium accepit. Liscanus enim Praeianem Gallum a Mapygium consecutus, ita eum conserta pugna profligarativi demersis captisque aliquot nauigiis, in fugam verteret, potiturus haud dubie praetoriana ui, nisi Praeianes in Hidruntinum portum sese celeriter intulisset: ubi Venetus praesectus, tanquam amborum Regum socius, tutam viris'. sationem praestare erat solitus. Ab ea autem Praeianis infelicitate Siculae naues septem frumento onustae libera tutaque vis nauigatione,
S pacatis passim litoribus Barolum peruenerunt. Quarum appulsu
tanta annonae vilitas est consecuta, ut pretia rerum prope omnium,ex
dimidio plane decreuerint: his enim nauigiis Consaluus praeter trilicum &ordeum, vini Mamertini, caseique Siciliensis, Rex Cetariis salsamenti magnam copiam sibi aduehi curarat . Interea Namurtius qui e Canusio, Altamura, Gerione, Quadrata, Rubis, Fogiaque &Siponto, Concaluum circumfusis copiis lenta obsidione premendum sulceperat, repentina Castellaneti reSellione excitus. ad vindicandam perfidi pira, motis propere castris ire constituit. Superioribus enim diebus Mesepiam , Dauniam Iapygiamque peruagatus, multa in Sa lentinis oppida in potestatem redegerat, & in his Leccium nobile oppidum. Lupiae antiquitus dictum, praeterea Calatanam antiquissimam Thessalorum Coloniam, quae hodie a Sancto Petro nomen ducit, &Nardoum k Leucadia, Neritho condentibus Graecis dictum. Item Rudias Ennii Poetae natalibus celebres,quae Rhodeiae hodie vocantur , Oriam demum, & Mottulam: conuersisque signis, & Gallipoli
ex itinere frustra tentato, Tarento copias admouerat, nihilque se commouente praesidio, & quiescentibus Tarentinis, Conuersanum ador tus eius oppidi Regulum fidem mutare cocgerat. Postremo urbem. Castellane tum medio sed obliquo itinere inter Tarentum atque Brundusium stam ,ea conditione in fidem acceperat, ut praesidii causa duas Gallorum turmas imponeret: quibus sese aduersus Hispanos e Tarento saepius crumpentes tuerentur. Eo modo quum multa terrore prae sentis
227쪽
MAGNI. CONSALVI CORDVB. LIB. II. ars sentis exercitus, ct pleraque sine vulnere, colloquiis & pollicitationibus perfecisset quod praecellenti studio Andreae Aque uiua12 Fabritii
Iesualdi Andegavensum Procerum uteretur: in magnam spem maturae victoriae venisse videbatur. Sed sorte euenit ut Castellanetani Gallorum iniuriis exagitati coniurarent, quod nonnulli procacius quam Apulorum mos ferret, matronarum pudicitiam attentassent: alii hospitum penuariis copiis prodige uterentur:& quidam hospites suos
aegre iniquis imperiis parentes temere verberassent. Itaque praesidium intempesta nocte sopitum in hospitiis ad datam tesseram est compraehensum , accitisque a Tarento Hispanis, urbs tradita : ea tamen conditione. ut Galli quanquam exuti armis S equis, quo ad in tutum peruenirent, inuiolati praestarentur. Id inexpectatae perfidiae facinus usque adeo Namurtium commouit, ut vel dissuadente Aqua uiua Regulo, quin motis propere castris eo contenderet, retineri nequiverit. Ille enim peritus belli, gnarusque hostium Gerioni. aut Rubis, aut denique Canuso timendum esse disserebat: ne ipso abscedente longius, Hispani rei bene gerendae occasionem arriperent. Uerum Namurtius se festinanter iturum, vindicataque perfidia celerrime rediturum pro sessus. Castellanetum noctu diuque,continuato itinere peruenit, Oppidani subito aduentu irati repentinique hostis magnopere perturbati,
quod pauci in praesidio Hispani aderant, quod aduersus vim tormentorum imparati essent, & mulierum puerorumque planctus deliberantibus viris, sortia consilia excuteret, ad id consilium decurrerunt, ut admissi sceleris poenas pecunia redimerent, postquam nihil in corpora desaeuissent.Sed dux iracundus, quum triplo maiorem pecuniam postularet: & nisi integram continuo persoluerent, cunctis extrema su plicia minaretur, id omnino importune essecit, ut oppidani ad desperationem versi extructis introrsus tumultuariis munitionibus aliquot tormentorum ictus constanter sustinerent. Subireque murum scalis ausos prouolutis e corona trabib. saxisque ingentibus deterrerent. Veru m in eo conatu haerentem, ambigentemque an vi admota quod esset periculosum , an accepta quae offerretur pecunia, quod indeco rum .ideri posset iniuriam vindicaret, ab eo consilio nuncius auertit. Is attolerat Consaluum Barolo prosectum Rubos ad opprimendum Paliciam contendisse. Is enim de Namurtii prosectione certior factus ex occasione sumpto consito,celeriterq.expedito, noctu eductis omnibus copiis, tormentisque, ita ut Decuriones Barolitanos non obscure fidei obsides futuros secum duceret, Rubos aduolauit. Tantaque vi tormentis admotis oppugnare adortus est, ut prostrato ingenti ruina muro, collata veluti acie dimicaretur, & non uno in loco Hispani admotis scalis subire moenia niterentur. Certatum est per septem horas summa contentione.Nam Palicia infracto animo ubi periculum posceret, adhortando pugnandoque suis non deerat, quum pro vallo cata
228쪽
phractos equites pedibus dimicantes irrumpentibus opposuisset, ocper sagittarios Vascones idoneis in locis dispostos crebra vulnera sua beuntibus inferret. Sed ipso demum Palicia vulnerato, & cataphractis incumbentium hostium impetu ponderecl. prostratis potius quam interfectis, Hispani in oppidum irruperunt; quum alii eodem sere tempore conscensis scalis muri coronam cepissent. Primum quod illatum
est repulsis Gallis vexillum fuit Francisci Sances, qui Regis Hispaniae
erat dispensator, Muralis vero coronae decus datum est Traiano Morminio nobili Neapolitano, qui primus muri pinnam appraehendisse conspectus est . Multis igitur primo impetu caelis, reliqui Galli omnes cum Rubostanis ciuibus capti sunt, eminente inter eos Palicia cum Amideo Allobrogum equitum prae secto & Peralia Hispano, qui ante turbatam pacem sub Gallo Rege stipendia merens , in ossicio sibi permanendum esse censuerat. Consaluus in tanto strepitu direpti oppidi praecipuam adhibens curam,sceminas coniectas in templum ab omni iniuria inuiolatas conseruauit. Sequentique die non plane toto direpto oppido eadem usus celeritate Barolum est reuerius, pene priusquam Namurtius qui ex itinere adiunctis sibi Helvetiis & coacto ampliore equitatu festinanter aduentabat, de Paliciae calamitate docer tur . Nec multo post Rubostanas mulieres Barolum perductas pudore incolumi ct sine pretio dimisit;virosque pariter ad unum omnes:quibus exigua admodum pecunia redemptionis nomine imposita suerat. Gallos porro equites nequaquam redimi passus in custodia retinendos iudicauit, quod paulo ante Namurtius praescriptis legibus parum integre paruisse diceretur. Reliquam autem peditum turbam ad Liscant triremes usque ad belli exitum relegauit, duriore aliquanto poena quam Christianae militiae mos ferret. Quo instituto dux nonnun- uam contra naturam ingenii seuerus & callidus, ob idque aduersos e se rumores ex belli commodo facile contemnens, hostium alas, cohortesque vehementer attenuari praeclare intelligebat: Paucisque diebus S equitatu quoq. quo maxime valebat hostis,par euaderet: quum supra septingentos militares equos variis expeditionibus Castellaneti-
rue praesertim di Rubis captos, lecti is imis peditum dedi siet. Ita ut pelles ad equum rescripti, ardua quaeque & aspera tentare auderent: &eo quidem alacrius, ne tanto beneficio, inexpectatoque honore indigni viderentur . Dum haec in Apulia geruntur, Hugo Cardonius e Sicilia coactis tribus milibus peditum ci trecentis equitibus Rhegium traiecit , Iacobum Sanseuerinum Myleti Regulum Brutios ad defectionem concitantem tumultuario praelio fudit, Didacum Ramirum in arce Terraenouae obsessum liberauit, oppidumque deripuit & incendit, Conuersusque demum adoram magna: Graeciae Martianum Rosiam Principem in fugam vertit. Quibus rebus cognitis Sanseuerint duo
Reguli Besennianus & Salernitanus qui antea ivt diximus ab Hispanis
229쪽
MAGNI CONς ALVI CORDVR LIB. II.
ad Gallos defecerant, accitis,undiq. copiis armati'. clientib. sese ad uentanti Obegnino colunxerunt. Is parua manu Gallorii Cosentiae relicta, qua Solitius Gometius in arce obsideretur, ad Hugonem quata fieri poterat celeritate contendebat,ut quὶm primu confligeret. Erant cueo Grigninius atq. Matharba, hic sagittariis Vascon ib. & trib. Helvetiorum vexillis, ille cunctis leuis armaturae equitib. praeerat. Sed praecipuum robur erat in grauis armaturae equitatu, in quo eminebat veterana Scotorii ala obegnino familiaris fidaque. Habebat tum castra Cardonius in ea planitie quae ab oppido Terranoua ad meridiem se extendit. Is de hostili aduentu certior factus, rem ad consiliu deseri, & quanquam nouis copiis esset adauctus. Nitandos tamen patentes campos
censet,& sese ad Sancti Georgii arce quae pertinebat ad Apennini montes recipere costituit. Sed ne decretum fiat,noui duces impediunt,qui. ab Hispania nuper aduenerant. In his fuere Emanuel Benauidius, Antonius Laeua, qui postea seiramus dux euasit, & duo Aluaradi pater &filius: qui quadringetos viriu'. arinaturae equites,& quatuor cohortes adduxerant. Indecorv.n. & pland turpe esse disserebant retro mouere castra pedem i. reserre,antequam hostis in cospectu se daret, ct quales quantaeque eius essent copiae certius exploraretur: vel ob id praesertim
qubd ambiguae fidei Brutius speculator. Gallos nec biduo quide a suturos renunciasset. Sed eam hostilli opinione Obegninus dux vetus egregie fefellit, Gallica. n. usus celeritate, per inusitata viam mostrantib. Brutiis,& noctu cosecto itinere, instructam aciem ostendit,& signa canere rubet. Α'dextro cornu duo San severini Reguli lunato flexu producebat in laeuo Grigninius erat cunctis ut diximus leuis armaturae equitib. praepositus,In media porro acie Obegninus ipse costiterat densato cataphractor si ordine Regulis fere coniunctus. Malliamba cofertos Helia uetios &Vascones ex raris ordinib. comode Sagittantes Grigninianis
equitibus applicarat. Exaduerso Hispani cospecto hoste, quanquam
pauciores cosilioq. decepti,intrepide ordines instruut, sese'. ad coseredas manus cohortatur,& procurrentiu Gallorii impetu costanter excipiunt, comittitur atrox pugna,nec displodendis utrinq. tormetis facultas datur.Sed ardente pugna du Cardonius admirabili costantia ducisimilitis munus impleret,Grigninius lato circuitu extea ala in trasuersos hostili pedites inuectus, eos perturbauit & fudit, Qui b. exlepio incubuere Helvetii &Vascones tato impetu, ut pulsi ab haltatis sagitti'.
c5fixi in fugam verterentur. Ex alia aute parte omnis equitatus Husonis monitu conglobatus, Brutios aequata caede sustinebat. Verum Obesnino sua aciem promouente neq. Siculi neq. Hispani equites Scotorucataphractorii vim tulerunt,quin celeriter terga darent,& praecipiti stiga ad moles cotenderent: increpate Cardonio, S ut ora couertere senymq. se recipere vellent, frustra obtestante. Eo modo profligatis equitib. peditatus in medio caeditur atq. proteritur. Equites vero magna
230쪽
ex parte ad montium angustias evadunt. In ea hostium perturbatione Grigninius quum abeuntium tergis instans intemperantius prouehe retur, quod subducta Cassidis buccula faciem nudasset, recepta per oculum conuersi hostis cuspide interfectus est. Nec Obegninus paruli vitae periculum adiit, quum Hispani equites vii postea ab Antonio Leua accepimus. circumuento & fere capto, cassidem detrahere conarentur, haud dubie iugulum petituri,nili Salernitanae alae super entu, quae facto cuneo circumfusos dissiparat, seruatus suisset. Nouissimus porro omnium Hugo quum caeteri proceres per montes euainent, dimisso equo cui crura praeciderat, ne eo potiretur hostis per nivosas rupes ad Bubalinam Mottam se proripuit, atq. inde collectis paululumque recreatis militib. qui ex praelio superfuerant,in Locrensem agrum ad urbem Hieracium descendit, Impedimenta diripienti militi agrestibusque cessere, vexillae autem cum multis nobilibus Hibericis equis ad Obegninum relata sunt, captiuoru numerus quam caesorum amplior fuit. Nec ea victoria obe ino admodum laeta videri potuit,quum Grigninii amicissimi atq. sortissimi viri morte constitisset Post id praelium Obegninus quum Bubalinam Mottam in quam laostes ex fuga se receperant prosectus sine vulnere cepisset, R in Locrensi Pentadactilos oppidum expugnasset, nemo fere in Brutiis suit qui non ad Gallos victores studium continuo verterit, Hispanis utiq. in munitas arces refugientibus : quas Gallus aegre per hyemem oppugnaturus esse vide batur. His rebus quae in Brutiis S Apulia gestae fuerant Ferdinando Regi in Hispania nunciatis, extemplo alia classis maioris apparatus inportu Novae Carthaginis adornatur, quae Messanam ad nauiget , praeerat copiis classique cum imperio Portocarerius e Buccanigra familia Genuae pernobili oriundus, propterea caeteris Hispaniae Regulis ad id imperii decus aspirantibus Regis iudicio praelatus, quod Consaluo arcta affinitate esset coniunctus. Nam is Maiaricae Concalui uxoris sororem in matrimonio habebat: Videbaturque coniunctis cum eo sensibus ab omni aemulationis certamine procul abfuturus . Portocarerio parebant Alsensus Carualal, Italiae postea bellis clarus, qui sexcentis equitib. praeerat,& Ferdinandus Andrada qui ex Gallecis, Asturibus& Cantabris, ac Oceani litore circiter quinque milia peditum adduxerat. Nauiganti Portocarerio ita aduersi suere venti, ut ingenti tempestate circa Aeolias Insulas iactatus aliquanto tardius qu. Im volebat, sed classe incolumi Messanam peruenerit. Verum traiecto see io, Rhaegii exponentem copias supremus inuasit morbus. Is quum fatalem horam sibi adesse cerneret consulto NuciaSiciliae Praefecto,ad Andradam ius Imperii transtulit, quanquam Emanuel Benauidius 2 Al- sensus Caruatat natalib. clari peritiq. militiae ipso Andrada potiores viderctur. Exercebant. n. inter se Benauidius & Caruatas veteres simultates ex diuerso factionum studio conceptas,u' adeo graues,ut neuter al