Antiqvitatvm romanorvm qvae svpersvnt, recensvit Adolphvs Kiessling

301쪽

252 - g - κείας, η διέχει σταδίους εκατον εἴκοσι της Pωμης '

καὶ στρατοπεδευονται ἐκάτεροι ἐν ὁρεσιν ὀχυροῖς ολίγον ἀλληλων διεστῶτες. ἐπεὶ δὲ τους χάρακας ἐκρατύναντο, προηλθον εἰς το πεδίον ἀγωνιουμενοι,5 καὶ συμπεσόντες εξ εωθινοῶ μέχρις ημερας μεσουσης ἀντεῖχον, ωστε πολυν ἐξ ἀμφοτερων γενέσθαι φόνον.

φιλοπόλεμον γὰρ δη τὸ των 'Aρουγκων ἔθνος ην, καὶ τῶ μεγέθει τε καὶ ἐώμη καὶ ὀψεως δεινότητι πολὐτο θηριῶδες ἐχουση φοβερώτατον.

16 XXXIII. Ἐν τουτω λέγεται τω πολεμω τους ἱππεῖς των ' μαίων κρατίστους γενέσθαι, καὶ τονηγεμόνα αυτῶν Aυλον Ποστόμιον υλβον, ος ἔσχε την δικτάτορος αρχην ἐν τω πρόσθεν ἐνιαυτῶ. τO 1116μεν γὰρ χωρίον, ἐν ω η μάχη ἐγενετο, ηκισθ' ἱππά- 15 σιμον ην κολωνους τε πετρώδεις καὶ φάραγγας βαθείας εχον, ἄστε μηδὲν ἐκατέροις την Ἀπον οUν τ'. εἶναι προσωφελεῖν. ὁ δὲ Ποστόμιος παρακελευσάμενος τοῖς ἀμφ' αυτον ἀπο των Ἀπων καταβηναι, καὶ ποιησας στῖφος ἀνδρῶν ἐξακοσίων, ἐν oli μά- 20 λιστα ἔκαμνε τοῖς Ῥωμαίοις κατὰ πρανους μουμένοις χωρίου η φάλαγξ, ἐν τουτοις συνάπτει τοῖς πολεμίοις, καὶ αὐτίκα συνίστησιν αυτῶν τὰς τάξεις. ως δ' ἄπαξ ἀνεκόπησαν οι βάρβαροι, θάρσος ἐνέπεσε τοῖς Ῥωμαίοις, καὶ φιλονεικία τοῖς πεζοῖς προς τους ει- 25 πεῖς καὶ καθ' is ἀμφότεροι πυργηδὸν ἐξωθουσι τοδεξιον κέρας τῶν πολεμίων ως τos λόφου ' καὶ οἱ μεν τοῖς προς τον χάρακα φευγουσιν επόμενοι πολ- λοὐς ἀπέκτειναν, οι τοῖς ἔτι μαχομένοις κατὰ νώτου ἐπηγον. τρεψάμενοι κἀκείνους εἰς φυγην, 30 ἐπίπονόν τε καὶ βραδεῖαν την ἀποχώρησιν ποιου- 11Πμένους, προς ὀχθώδη χωρία ἐδίωκον, τένοντάς τε ὐποκόπτοντες ποδῶν καὶ τὰς ἰγνυς πλαγίοις τοῖς

302쪽

ξίφεσι διαιρουντες, ως ἐπὶ τον χάρακα αυτῶν ἀφίκοντο. βιασάμενοι δὲ καὶ τουτου τους φυλακας οὐ πολλους οντας, εκράτησαν του στρατοπέδου καὶ διζρπασαν ώφελείας μέντοι - πολλὰς ευρον, ὁτιμη οπλα καὶ Ἀπους, καὶ εἴ τι ἄλλο πολεμιστήριον 5 χρημα ην. ταυτα οἱ περὶ Σερουπιον καὶ υππιονυπατοι ἔπραξαν. XXXIIII. Μετὰ ταὐτα παραλαμβάνουσι τηνυπατικὴν αρχην Αυλος Ουεργίνιος Καιλιμοντανος καὶ Τῖτος Ουετ ριος Γέμινος, ἄρχοντος Αθήνησι 10 Θεμιστοκλέους, εξηκοστῶ καὶ διακοσιοστῶ μετὰ την κτίσιν ἔτει, μελλουσης εἰς τουπῶν της εβδομηκοστης καὶ δευτέρας ολυμπιάδος, ην ενίκα δευτερον Τισικράτης Κροτωνιάτης. επὶ τουτων Σαβῖνοι πάλιν ἐπὶ μαίους στρατιὰν ἐξάγειν μείζονα παρεσκευάζοντο, 15 1118 καὶ Μεδυλλῖνοι Pωμαίων ἀποστάντες προς τὸ Σαβίνων ἔθνος ὁρκους ἐποιησαντο περὶ συμμαχίας. πυνθανόμενοι δε την διάνοιαν αυτῶν οἱ πατρίκιοι παρεσκευάζοντο διαταχέων ἐξιέναι πανστρατιῶ ' τὸ ' δεδημοτικὸν ουχ υπηκουεν αυτοις, ἀλλ' ἐμνησικάκουν 20 τῆς ψευσθείσης αυτοῖς πολλάκις υποσχέσεως περιτῶν ἐπικουρίας δεομενων απόρων, 4' ἀντιδιεπαγόντων τῶν υπ ἐκείνοις ψηφιζομένων. κατ ολίγους συλλεγόμενοι ὁρκοις ἀλληλους κατελάμβανον υπερ τοὐμ κέτι συνάρασθαι τοις πατρικίοις πολέμου μηδενὸς, 25 1119 και ἐκάστω τῶν απόρων κατισχυομένω κοινύ και πρὸς τους ἐντυγχάνοντας βοηθῆσαι. καὶ ἐγίνετο πολ

λαχῆ μὲν καὶ ἄλλρ τὸ συνώμοτον ἐν ἁψιμαχίαις λό

γων τε καὶ ἔργων ἐμφανες, μάλιστα δ' ἐδηλωσε τοῖς υπάτοις, ἐπειδη ου προσPεσαν οι καλουμενοι πρὸς 30την στρατολογίαν. συναρπάσαι γὰρ τινὰ τῶν ἐκ του δήμου κελευσάντων, οἱ πένητες ἀθρόοι συστραφέντες

303쪽

254 - g - τόν τε φερόμενον ἀφῖρουντο καὶ τους υπηρέτας τωνυπάτων ου μεθιεμένους αυτοὶ παίοντες ἀπήλαυνον, καὶ ουτε ἱππεων Ουτε πατρικίων, ὁσοι παρόντες τὰ γινόμενα κωλυειν ἡξίουν, ἀπείχοντο μη - παίειν

5 καὶ δι ολίγου πῶσα η πόλις ἐν ακοσμίας πλήρης καὶ πιθορυβου. ἄμα τῆ στάσει τῆ κατὰ την πόλιν αυξο μένst, καὶ τὰ των πολεμίων προς κατασκευὴν παρα- lσκευαζόμενα μείζω την ἐπίδοσιν ἐλάμβανεν, Ουολούσκων τε πάλιν απόστασιν βουλευσαμένων καὶ των 10 καλουμενων Αἰκανῶν .... πρεσβεία τε απὁ πάντων των Ῥωμαίοις υπηκόων παρῆν, ἀξιούντων σφίσι συμμαχεῖν ἐν τρίβω του πολεμου κειμένοις. Λατῖνοι μεν

γὰρ ἔφασκον Αἰκανους ἐμβαλόντας εἰς τον χώραναυτῶν λεηλατεῖν τους αγρους αυτῶν,J και πόλεις 15 τινὰς ξδη διηρπακεναι οἱ δ' ἐν Κρουστομερεία φρουροὶ πλησίον εἶναι Σαβίνους ἀποφαίνοντες καὶ πολλῆχρωμένους προθυμία τὸ φρουριον πολεμεῖν ἄλλοι δέ τι ἄλλο κακῖν ἀπαγγέλλοντες γεγονὸς, ὴ γενησό- μεφον, καὶ βοήθειαν διαταχέων αἰτησόμενοι. παρε- 20 γενοντο δ' ἐπὶ τὸ συνέδριον καὶ παρὰ Ουολούσκων 1121 πρέσβεις, ἀξιουντες απολαβεῖν ἐν ἀφηρέθησαν υπ'αυτῶν χώραν, πρὶν ἄρξασθαι πολέμου. XXXV. Συναχθείσης δὲ περὶ τουτου βουλῆς, κληθεὶς πρῶτος υπὸ των υπάτων Πτος Λάρκιος,25 αξιώσει τε προυχειν δοκῶν καὶ φρονῆσαι τὰ δέοντα ἱκανώτατος, προελθὼν ελεξεν μοὶ, A βουλὴ, ἄμεν οἱ ἄλλοι δοκουσιν εἶναι φοβερὰ καὶ ταχείας δεόμενα βοηθείας, ουτε φοβερὰ εἶναι δοκεῖ ουτε πάνυ κατεπείγοντα, πῶς χρὴ τοῖς συμμάχοις ἐπικουρῆσαι

30 η καθ' ον τινα τρόπον τους πολεμίους ἀμυνασθαι δ δὲ Ουτε μέγιστα τῶν κακῶν νομίζουσιν Ουτε αναγκαῖα ἐπὶ τῶ παρόντι, ἀμελεία τε αυτὰ ώς ουδεν ημῆς

304쪽

βλάψοντα παραδόντες ἔχουσι, ταυτα φοβερώτατά μοι φαίνεται, καὶ εἰ μη ταχεως αυτὰ ἐπιστήσομεν, ἐσχάτης ανατροπης καὶ συγχυσεως των κοινῶν αἴτια, ητε των δημοτῶν απείθεια τῶν Ουκ ἀξιούντων τα επιταττόμενα υπὁ τῶν υπάτων πράττειν, καὶ ημῶν αυ- 5

τῶν η προς τὸ ἀνηκοον αυτῶν καὶ το ἐλευθεριάζον 1122 χαλεπότης. οἶμαι δε μηδεν ημῶς δεῖν ἐν τῶ παρόντι σκοπεῖν, εἰ μη οπως ἐξαιρεθησεται ταῶτα ἐκ της πόλεως, καὶ μια πάντες γνώμη τα κοινὰ προ τῶν ἰδίων αἴρουμενοι πολιτευσόμεθα. ὁμονοουσα μεν γὰρ η 10της πόλεως δυναμις ἱκανη ἔσται και φίλοις ἀσφάλειαν παρασχεῖν καὶ εχθροῖς δεος, στασιάζουσα ῶσπερ νυν τουτων ουδετερον ἄν μναιτο διαπράξασθαι. θαυμάσαιμι δ' ῖν εἰ μη καὶ εαυτην διεργάσαιτο καὶ παράσχοι τοῖς ἐχθροῖς δίχα πόνου τὸ κράτος ' O, 15 μὰ τὸν Αία και τους ἄλλους θεους, ουκ εἰς μακρὰνοῖομαι τοιαῶτα πολιτευομενων υμῶν γενήσεσθαι.

XXXVI. Aιωκίσμεθα γὰρ ώς ὁρῆτε και δυοπόλεις ἔχομεν, την μεν μίαν υπὸ πενίας τε και ἀνάγκης ἀρχομένην, την δ' υπὸ κόρου καὶ υβρεως ' αἰδὼς 20

καὶ κόσμος και δίκη, υφ' ων ἄπασα πολιτικη κοινωνία σώζεται, παρ' ουδετερα μένει τῶν πόλεων. 1123 τοιγάρτοι χειρι τὸ δίκαιον ηδη παρ' ἀλληλων λαμβάνομεν καν τῶ βιαιοτέρω τίθεμεν τὸ δικαιότατον,

ῶσπερ τὰ θηρία, τὸ αντίπαλον ἐξολέσαι μετὰ τοὐ 25

σφετέρου κακοὐ βουληθέντες, η τὸ εαυτοῖς ἀσφαλες φυλάττοπιες μετὰ τοί διαφόρου κοινη σεσῶσθαι. ων εγο υμῶς ἀξιῶ πολλην πρόνοιαν ποιησασθαι βουληνυπὲρ αυτῶν τουτων καθίσαντας, ἐπειδὰν ἀπολύσητε τὰς πρεσβείας. α δὲ ταῖς πρεσβείαις ἀποκρίνασθαι 30εν τῶ παρόrαι παραινεῖν ἔχω, ταὐτ ἐστιν' ἐπειδηOυολοίσκοι μὲν ἀπαιτοίσιν ημὰς ἀ ὁπλοις κρατησαν-

305쪽

τες εχομεν καὶ πόλεμον ἀπειλουσι μη πειθομένοις, τάδε λέγωμεν, ὁτι Ρωμαῖοι καλλίστας υπολαμβάνομεν κτησεις εἶναι καὶ δικαιοτάτας δ ῖν κατασχῶμεν πολεμω λαβόντες καὶ νόμω , καὶ ουκ ἄν ὐπομείναιμεν 5 μωρία την αρετην ἀφανίσαι, παραδόντες αυτὰ τοῖς

ἀπολωλεκόσι 'l' κοινωνητεον τε πλι καὶ τοῖς ἐκ τουτων 1I2έγενομένοις καταλιπεῖν ἀγωνιουμεθα τε νυν-υπαρχόντων ηδη στερησόμεθα, καὶ εαυτοὐς ὁσα πολεμίους βλάψομεν. Λατίνων δε το εἴνουν ἐπαινέσαντες ἀνα- 10 θαρσυνωμεν το δεδιὸς, ῶς οὐκ εγκαταλείψοντες αυ- τοὐς, ως ἄν το πιστὸν φυλάσσωσιν ἐν Ουδενὶ δεινῶ γενομένους δι ημῆς, ἀλλα δύναμιν ἱκανην ἀμύνειν αὐτοῖς πέμψοντες ου διὰ μακρου. ταυτας ηγοῖμαι κρατίστας τε καὶ δικαιοτάτας ἔσεσθαι τὰς ἀποκρίσεις. 15 ἀπαλλαγεισῶν των πρεσβειῶν πρώτην φημὶ χρη- ναι βουλην τοῖς κατὰ την πόλιν θορυβοις ημῶς ἀπο- δουναι, καὶ ταυτην Ουκ εἰς μακρὰν, ἀλλα τy ἐπιουσρημέρα. XXXVII. Tαυτην ἀποφηναμένου την γνώμην 11220 Λαρκίου καὶ πάντων ἐπαινεσάντων, τότε μεν αἱ πρεσβειαι λαβουσαι τὰς εἰρημένας αποκρίσεις, ἀπηλλάγησαν τη δ' ἐξης ημέρα συναγαγόντες την βου-

λην οι ύπατοι περὶ της επανορθώσεως των πολιτικῶν θορυβων προυθεσαν σκοπεῖν. πρῶτος ουν ἐρωτη-

25 γνώμην Πόπλιος Οὐεργίνιος, ἀνηρ δημοτικὸς,

την διὰ μέσου πορευόμενος οδόν, ἔλεξεν ' 'Επειδη τὸ δημοτικὸν πλῆθος ἐν τῶ παρελθόντι ἐνιαυτω προθυμίαν πλείστην εἰς τοὐς υπὲρ της πόλεως αγῶνας ἐπεδείξατο, Ουολουσκοις καὶ 'Aρούγκοις πολλy στρα- 30 τιῶ ἐπιοίσιν ἀντιταξάμενον μεθ' ημῶν, οῖομαι δεῖν τοὐς συναραμένους ημῖν τότε καὶ τῶνδε τῶν πολέμων μετασχόντας ἀφεῖσθαι, καὶ μηδενὸς αυτῶν μητε

306쪽

τὸ σῶμα μητε την ουσίαν υπὸ των δανειστῶν κρατεῖσθαι ' το δ' αυτο δίκαιον εἶναι καὶ γονεῶσι τοῖς τουτων ἄχρι καὶ πάππων, καὶ παισὶν εως εγγόνων τους δε αλλους αγωγίμους εἶναι τοῖς δεδανεικόσιν,

1126 ώς ἱκάστοις συνέβαλον. Μετὰ δὲ ταλα Τῖτος Λάρ- 5κιος εἶπεν ' Ἐμοὶ δ', ω βουλη, δοκεῖ κράτιστον μημόνον τους ἐν τοῖς πολέμοις αγαθοῖς γενομένους, ἀλλα καὶ τον ἄλλον ἄπαντα δημον ελεύθερον των συμβολαίων ἀφεῖσθαι. μόνως γὰρ ἄν ουτως ὁλην την πόλιν ομονοοῶσαν ἀπεργασαίμεθα. Πίτος δὲ 10 παρελθὼν υππιος Κλαύδιος ὁ την ὁπατον αρχην τω παρελθόντι ἔτει σχὼν ἔλεξεν

XXXVIII. 'Aεὶ μὲν, ω βουλη, οσάκις υπὲρ τούτων προυτέθη λόγος, ἐπὶ τῆς αυτῆς εἰμι γνώμης, μηἐπιτρέπειν τω δήμω μηδεν των α ουμένων ο τι μη 15

νόμιμον μηδὲ καλὸν, μήτε τὸ φρόνημα τῆς πόλεως ἐλαττοῶν, καὶ οὐδὲ νυν μεταγινώσκω των ἐξ αρχῆς

μοι φανέντων ουδέν ἡ πάντων ἄν εἴην ανθρώπων ἀφρονέστατος, εἰ πέρυσι μὲν Γπατος ὼν ἀντιπράττοντός μοi τού συνυπάτου καὶ τον δῆμον επισείοντος 20 ἀντέσχον καὶ διέμεινα ἐπὶ των ἐγνωσμένων, οὐτε φόβω ἀποτραπεὶς οὐτε δεήσει ολε χάρισιν εἴξας, νυν δ' ἰδιώτης ῶν ρίψαιμι ἐμαυτὸν καὶ την παρρησίαν καταπροδοίην εἴτε μου τὸ ἐλεύθερον τῆς --χῆς υμῶν εκαστος βούλεται ἀποκαλεῖν εὐγενὲς, εἴτε 25

1127 αυθαδες, ὁσον ἄν ζῶ χρόνον -κ ἀποστήσομαι τοὐξδη καλῶς δεδογμένου, καὶ J ουδέποτε εἰσάξω χαριζόμενος τοῖς κακοῖς χρεῶν ἀποκοπὰς, αλλὰ καὶ προς τους εἰσάγοντας αὐτὰς ἀπάση προθυμία χρώμενος ομόσε χωρήσω λογιζόμενος ὁτι πῶσα κακία καὶ 30 διαφθορὰ και συλλήβδην ανατροπὴ πόλεως απὸ χρε

κοπίας ἄρχεται. και εἴτε τις απὸ του φρονίμου εἴτε

307쪽

διὰ μανίας τινος , επειδὴ οὐ το χιον ἀσφαλὲς ἀλλα το της πόλεως ἀξιῶ σκοπεῖν, εἴτε ὁπωσδήποτε οἰήσεται τάδε λέγεσθαι, συγχωρῶ αυτω νομίζειν ὁπως βουλεται, μέχρι δὲ παντὸς ἐναντιωσομαι τοῖς μη τὰ 5 πάτρια πολιτευματα εἰσηγησαμένοις. επειδη δ' ου τὰ χρέα ἀπαιτουσιν οἱ καιροὶ, μεγάλην δὲ βοήθειαν, ὁ μόνον ἔσται τῆς διχοστασίας φάρμακον εν τω παP- όντι φράσω δικτάτορα ἔλεσθε κατὰ τάχος, ος ἀνευθυνω χρωμενος ἐξουσία καὶ βουλὴν καὶ δῆμον I128 10 ἀναγκάσει τὰ κράτιστα τω κοινῶ φρονεῖν ἄλλη γὰρ

οὐκ ἔσται τηλικουτου κακοὐ λυσις.

XXXVIIII. Nox εἰπόντος 'Aππίου καὶ των νέων ἐπιθορυβησάντων ώς τὰ δέοντα εἰσηγουμένου, Σερουῖλιός τε ἀντιλέξων ἀνέστη καὶ ἄλλοι τινὲς των 15 πρεσβυτέρων ἡττῶντο υπὸ των νεωτέρων, ἐκ παρασκευῆς τε ἀφικνουμένων καὶ βία πολλὴ χρωμένων, καὶ πέρας ἐνίκησεν ἡ Ἀππίου γνωμη. και μετὰ ταυτα οι ἴπατοι κοινῆ γνωμs χρησάμενοι, των πλείστων οἰομένων τον Mππιον ἀποδειχθήσεσθαι 20 δικτάτορα, ως μόνον ἐπικρατῆσαι τῆς διχοστασίας δυνησόμενον, ἐκεῖνον μεν ἀπήλασαν, Μάνιον δεουαλέριον αδελφὸν Ποπλίου Ουαλερίου του πρωτου υπατευσαντος καὶ δημοτικωτατον δοκουντα ἔσεσθαι

και ἄνδρα γηραιὸν ἀπέδειξαν, αυτὸ το φοβερὸν 112s26 οἰόμενοι τῆς ἐξουσίας ἀποχρῆναι, ἀνδρὸς δὲ τὰ πάντα ἐπιεικους τοῖς πράγμασι δεῖν, ῖνα μηδεν ἐξεργάσηται νεωτερον.

XXXX. Παραλαβων την ἀρχὴν Ουαλέριος,

καὶ προσελόμενος ἱππάρχην Κόιντον Σερουῖλιον,30 ἀδελφὸν του συνυπατευσαντος 'Aππω Σερουιλίου, παρήγγειλε τον δῆμον εἰς ἐκκλησίαν παρειναι. συνελθόντος δε ὀχλου συχνου τότε πρῶτον ἐξ ου την

308쪽

259αρχὴν ὁ Σερουῖλιος ἀπέθετο καὶ ὁ δῆμος αγόμενος

ἐπὶ τὰς στρατείας εἰς φανερὰν ἀπόνοιαν ἐτράπετο, προελθὼν ἐπὶ τὸ βημα ελεξεν 'n πολῖται, ευ ἐσμεν ὁτι βουλομένοις υμῖν ἐστιν αεί τινας εκ τοὐ Ουαλερίων γένους ἄρχειν υμῶν, υφ' ῶν ἐλεύθεροι τυραν- 5νίδος χαλεπης γεγόνατε καὶ ουδενὸς των μετριων 1130 αο χήσειν, ' η τάχα μίαν ἄτε, υμῆς -τοὐς ἐπιτρέψαντες τοῖς απάντων δημοτικωτάτοις δοκουσι καὶ ουσιν.ῶστ' ου διδαχης ἡμῖν δεόμενοι ἔτι βεβαιώσομεν τῶδημω τὸ ἐλεύθερον, οῖπερ καὶ ἐξ ἀρχῆς αυτὸ ἐδώκα- 10μεν, οἱ λόγοι ἔσονται, ἀλλα παρακλήσεως μετριας, ἶνα πιστεύητε ἡμῖν ο τι αν υποσχώμεθα ἐμπεδώσειν.ηλικίας γὰρ, η τὸ φενακίζειν ῆκιστα επιδέχεται, ἐπὶτὀ τέλειον ῆκομεν, καὶ ἀξιώσεως, η του ἐαδιουργεῖν ἐλάχιστον φέρεται μέρος, αρκούντως ἔχομεν, χρόνον 15 τε Ουχ ετέρωθί που τον λειπόμενον βιοτευειν μέλλομεν, ἀλλ' ἐν ἡμῖν δίκας ων αν ἐξαπατησαι δοκῶ μεν υφέξοντες. ταυτα μ ν ουν, ἄσπερ ἔφην, ως ου μακρῶν δεόμενος λόγων προς εἰδότας, ἐάσω. δ δέ μοι δοκεῖτε παθόντες υφ' ετέρων εἰκότως ἐπὶ πάν- 20των υποπτευειν, ὁρῶντες αἰεί τινα των παρακαλούντων υμῶς ἐπὶ τους πολέμους υπάτων υπισχνούμενον

1131 ων αν δέησθε παρὰ τῆς βουλῆς διαπράξεσθαι, μηδενδ' ἐπὶ τέλος ἄροντα των ὁμολογηθέντων τοὐτο ως ου δικαίως αν ὐποπτευοιτε καὶ περὶ ἐμοὐ, δυσὶν αν 25 τοῖσδε μάλιστα πιστωσαίμην, τῶ τε μὴ αν ἐμοὶ την βουλὴν εἰς τοὐτο τὸ λειτούργημα, ἐτέρων ὁντων των ἐπιτηδειοτέρων, τω φιλοδημοτάτω δοκοῶντι εἶναι καταχρήσασθαι καὶ τῶ μὴ ἄν αυτοκράτορι κοσμῆσαι αρχῆ, δι' ῆν τὰ δόξαντά μοι κράτιστα εἶναι καὶ 30 δίχα ἐκείνης ἐπικυροὐν δυνήσομαι. XXXXI. Ου γὰρ δήπου συνεξαπατῶν υμῆς ἐπι- 17.

309쪽

στάμενον την απάτην, καὶ βουλευσάμενον μετὰ ταυτης συγκακουργεῖν υπολαμβάνετε. εἰ γὰρ ταυτα ἡμῖν εἰσέρχεται περι ω , ῶς απάντων ανθρώπων κακουργοτάτφ, ο τι βουλεσθε χρώμενοί μοι. ... ταύ-5 της μεν της υποψίας ἐμοὶ πειθόμενοι τὰς ψυχὰς ἐλευθερώσατε, επὶ δε τοῖς πολεμίους την οργην μετάθετε απὸ των φίλων, οῖ πόλιν τε υμῶς ἀφελουμενοι ηκουσι 1132 καὶ ἀντ ἐλευθέρων δούλους ποιησοντες, καὶ τἀλλαῖσα δεινὰ ἐν ἀνθρώποις νενόμισται διαθεῖναι σπευ- 10 δοντες Ου πόρρω της χωρας εἶναι αγγελλονται. προ- μως ουν ἀποδύσασθε, καὶ δείξατε αὐτοῖς ὁτι καὶ στασιάζουσα η ' μαίων δύναμις κρείττων ετέρας ἐστὶν ὁμονοουσης ' η γὰρ οὐχ υπομενουσιν υμῆς ἐπιόντας ὁμοθυμαδμ, η δίκας υφέξουσι της τόλμης 15 αξίας ἐνθυμηθητε γὰρ, οτι Ουολουσκοι καὶ Σαβῖνοι εἰσιν, ων πολλάκις ἐκρατησατε μαχομένων, οἱ τυπόλεμον ἐπάγοντες ἡμῖν, οὐτε σωματα νυν μείζονα λαβόντες οὐτε ψυχὰς των προτέρων ἀλκιμωτέρας

κτησάμενοι, ἀλλ' ώς ἀλλοτρίως προς ἀλληλους ἐχόν-

20 των καταφρονησαντες υμῶν. ὁταν δε τους πολεμίους

τιμωρησησθε, ἐγγυῶμαι ἡμῖν την βουλην εγὼ τάς τευπ- των χρεῶν φιλονεικίας καὶ ὁ τι αν ἄλλο παρ' αυτης αἰτησθε μέτριον, ἀξίως της αρετης, ην δν παράσχησθε ἐν τῶ πολεμω, βραβεύσειν. τέως δ' ἀφείσθω

λίτου Ρωμαίου ἀρρυσίαστος από τε δανείου καὶ ἄλλου παντὸς συμβολαίου. τοῖς δε προθύμως ἀγωνισαμέ νοις κάλλιστος μὲν στέφανος πόλις ηδε η γειναμένη στῆσα ορθη, καλὸς δὲ καὶ ὁ παρὰ τῶν συνόντων 30 ἔπαινος υπάρξει καὶ ὁ παρ' ημῶν κόσμος ικανὸς οἶκόν τ ἐπανορθῶσαι χρημασι, καὶ γένος ἐπιλαμπρυ- ναι τιμαῖς. παράδειγμά τε ἡμῖν ἀξιῶ γενέσθαι τὁ

310쪽

0ὁν εἰς τους κινδυνους πρόθυμον ' ὐπεραγωνιοὐμαιώς ὁ κράτιστα ἐρρωμένος υμῶν. XXXXII. T et εἰπόντος αυτοs πας ὁ δημος ἄσμενος ἀκούσας, ώς οὐδὲν ἔτι φενακισθησόμενος,

ἡπέσχετο συνάρασθαι τοὐ πολεμου, καὶ γίνεται δέκα 5 στρατιωτικὰ τάγματα, ιἀνδρῶν τετρακισχιλίων εκα-στον. τούτων τρία μὲν εκαστος των υπάτων ἔλαβε 1134και των ἱππέων ὁσον ἐκάστω προσεμερίσθη ' τὰ δὲ τέτταρα καὶ τοὐς λοιποὐς ιππεῖς ὁ δικτάτωρ. καὶ αὐτίκα παρασκευασάμενοι ωχοντο διὰ τάχους ἐπὶ 10

μὲν Αἰκανοὐς Πτος Ουετουριος, ἐπὶ δὲ Ουολούσκους Aυλος Ουεργίνιος, αυτὸς ὁ δικτάτωρ

αλέριοςJ ἐπὶ Σαβίνους, την δὲ πόλιν ἄμα τοῖς

γεραιτέροις καὶ ὀλίγω τινὶ στρατευματι ἀκμαίω Τῖτος Λάρκιος ἐφυλαττει. ὁ μὲν ουν Ουολούσκων πόλεμος 15 ταχεῖαν την κρίσιν ἔλαβε ' πλήθει γὰρ ὁπεραίρειν πολὐ νομίσαντες καὶ των προτέρων κακῶν ἀναμνησθέντες, ἀγωνισταὶ ταχίους η φρονιμώτεροι ἀναγκασθέντεςJ γενόμενοι θἀττον πρῶτοι ώρμησαν ἐπὶ τοὐς - μαίους, ηνίκα ἄφθησαν ἐν συνόψει στρατοπεδεύσαν- 20

τες. γενομένης μάχης καρτερῶς πολλὰ μὲν δράσαντες γενναῖα, πλείω δὲ τὰ δεινὰ ὐπομείναντες, εἰς φυγην τρέπονται, καὶ ο τε χάραξ αυτῶν εάλω καὶ πόλις ἐπιφανης ἐκ πολιορκίας παρέστη μέλι τραι δε ἄνομα αυτη. ὁμοίως δὲ καὶ το Σαβίνων 25 φρόνημα ἐν ὀλίγω πάνυ ἐταπεινώθη χρόνω, μια πα- 1135ραταξει ἀμφοτέρων νουθηθέντων. ἔπειτα η τε χώρα προενομεύθη, καὶ πολίχναι τινὲς ἐάλωσαν, εξ ἄν πολλὰ καὶ σώματα καὶ χρηματα οἱ στρατιῶται ἔλαβον. Αἰκανοὶ δὲ τὰ της ἀσθενείας εαυτῶν ὐφορῶν- ωτες, ἐπεὶ τὰ τῶν συμμάχων τέλος ἔχοντα ἐπύθοντο, χωρίοις τε ἐχυροῖς ἐπεκάθηντο καὶ εἰς μάχας Ου προ