Antiqvitatvm romanorvm qvae svpersvnt, recensvit Adolphvs Kiessling

321쪽

ξάμενοι τὸ συμβὰν απὸ της τύχης πολλοὶ των οὐκ ευδιανοουμένων προς υμῆς, ἀνεπτέρωνται ταῖς γνώμαις, καὶ τοὐτον οωνται σφίσι παρεῖναι τον εὐκταῖον καιρὸν, ἐν ω καταλυσουσιν υμῶν την αρχην. Αικα-5 νοὶ μέν γε καὶ Οὐολούσκοι, Σαβῖνοί τε και το μνίκων ἔθνος, προς τω μηδένα χρόνον εξαίρετον πεποιη- σθαι του προς ημῆς πολέμου, καὶ τοῖς ἔναγχος κακοῖς δυσανασχετοῶντες ληστεύουσιν ημῶν τους αγροὐς. Καμπανίας καὶ Τυρρηνίας οσα ἐνδοιαστῶς ημῖν 1155 10 διακείμενα διατελεῖ, τὰ μὲν ἐκ του φανεροs ἀφίσταται, τὰ δ' ἀφανῶς παρασκευάζεται. δοκεῖ τε ουδὲ τὸ Λατίνων συγγενὲς ἔτι βεβαίως ημῖν διαμενεῖν φίλιον εἰς πύστιν ἐλθὸν, ἀλλα καὶ τούτου πολὐ μέρος διαγγέλλεται νοσεῖν ἔρωτι κρατούμενον ης ἄπαντες γλί- 15 χονται μεταβολης οἱ τέως ἐπιστραIοπεδεύοντες ετέροις, νῶν αὐτοὶ τειχηρεις γενόμενοι καθήμεθα, γην

τε ἄσπορον ἀφεικότες καὶ αὐλὰς διαρπαζομένας ὁρῶντες λείαν τε ἀπελαυνομένην και θεράποντας αὐτομο- λοῶντας και οὐκ ἔχοντες ο τι χρησόμεθα τοῖς κακοῖς.

20 καὶ ταῶτα πάσχοντες ἔτι διαλλαγήσεσθαι προς ημὰς ἐλπίζομεν τὰ δημοτικὸν, καιJ ἐφ' ημῖν ὐπαρχον εἰδότες ἐνὶ καταλύσασθαι ψηφίσματι την στάσιμο, LiΙ. Ουτω δὲ κακῶς ἐχόντων ημῖν τῶν υπαιθρίων, οὐδὲ τὰ εντὰς τείχους δεινὰ ηττόν ἐστι φο-25 βερά. οὐτε γὰρ ως πολιορκησόμενοι παρεσκευάσμεθα 1156 ἐκ πολλοί τὰ συμμαχικὰ, οὐτε πλήθει αυτοὶ ἀποχρῶντες εσμὲν ως προς τοσαὐτα πολεμίων ἔθνη, τοὐ δ'ολίγου καὶ οὐκ ἀξιομάχου πληρώματος τὸ πλεῖόν ἐστι δημοτικὸν, θῆτες καὶ πελάται καὶ χειρώνακτες, οὐ 30 πανυ βέβαιοι τεταραγμένης ἀριστοκρατίας φύλακες.

αῖ τε νῶν αὐτομολίαι συνεχεῖς αὐτῶν προς τους ἀφεστηκότας γινόμεναι, τὸ σύμπαν υποπτον εἶναι παρε-

322쪽

σκευάκασιν. υπὲρ ἄπαντα ταυτα η των ἐπιτηδείων συγκομιδη κρατουμενης υπὸ των πολεμίων της

1157 γης αδυνατος ουσα φοβεῖ τε ηδη λιμόνJ, ἐπειδάν τε ἐν τῶ ἀπόρω γενώμεθα ἔτι μῶλλον φοβησει, χωρὶς

δε τουτων ὁ μηδενα χρόνον ημῆς ευσταθεῖν ταῖς δια- 5νοίαις ἐῶν πόλεμος. ἄπαντα δ' υπερβάλλει τα δεινὰ γυναια των ἀποστατῶν καὶ παιδία νηπια καὶ γηραιοὶ γονεῖς, ἐν ἐσθησιν ἐλεειναῖς καὶ σχημασι πενθίμοις περιφερόμενοι κατὰ την αγορὰν καὶ τους στενωποὐς κλαίοντες, ἱκετευοντες, ἀπτόμενοι δεξιῆς εκάστου καὶ 10 γονάτων, ἀπολοφυρόμενοι την κατέχουσαν αυτους καὶ ἔτι μῶλλον καθέξουσαν ερημιαν, δεινη καὶ ἀνυπομόνητος ὀψις. ου δεις γομ εστιν οντως ἀμος τον τρόπον, δς ουκ ἀνατρέπεται την ψυχην ορῶν ταυτα, καὶ πάσχει τι προς τὰς ανθρώπων τυχας. ἄστ' εἰ 15 μέλλοιμεν ασπείστως προς το δημοτικὸν ἔχειν, ἀπαλλακτέον ημῖν καὶ ταυτα τα σώματα εκποδὼν, τὰ μενως ἄχρηστα εἰς πολιορκίαν ἐσόμενα, τὰ δ' ως ου διαμενουντα βεβαίως φίλα. απελαυνομενων δὲ και τουτων τίς η φυλάξουσα την πόλιν ἔτι λειφθησεται 201158 δυναμις; η τίνι πιστεύσαντες ἐπικουρία τὰ δεινὰ τολμησομεν υπομένειν; η μέντοι οἰκεία ημῶν κατα-

φυγη καὶ μόνη βέβαιος ἐλπὶς, η τῶν πατρικίων α-κμη, βραχεῖα ἐστιν, ἄσπερ ὁρῆτε, καὶ ουκ ἄξιον ἐπὶ

ταυτs μέγα φρονεῖν. τί ουν οἱ του πόλεμον υπο- 25 μένειν εἰσηγουμενοι ληροὐσι καὶ φενακίζουσιν ημῆς, ἀλλ' oυχὶ φανερῶς παραινουσιν ἀναιμωτὶ καὶ δίχα πόνου παραδιδόναι τοῖς εχθροῖς ηδη την πόλιν; UI. 'Aλλ' ἴσως ἔγωγε τετυφωμαι ταυτα λέγων,

καὶ τὰ μη δεινὰ ἀξιῶ δεδιέναι ' τῆ πόλει δ' Ουδεν 30

ἔτερον ηδη που κινδυνεύεται η μεταβολη, πρῆγμα οὐ χαλεπὸν, κατὰ πολλον τε ἄν ημῖν ευπέτειαν ἐκ παν-

323쪽

τὸς εθνους και τόπου θῆτά τε και πελάτην ἴχλον εἰσδέξασθαι γένοιτο. τουτὶ γάρ ἐστιν δ πολλοὶ θρυλοῶσι των ἐναντιουμένων τῶ δημοτικῶ, καὶ μὰ Θιουχ οἱ φαυλότατοι. εἰς τοὐτο γὰρ ηδη τινὲς ηκουσιν 5 ευηθείας, ῶοτε μη γνώμας εἰσηγεῖσθαι σωτηρίους, ἀλλ' εὐχὰς λέγειν αδυνάτους, ους ἡδέως αν ἐροίμην, 116s ποία μεν ἡμῖν χρόνου δοθήσεται περιουσία περὶ ταυτα τὰ πράγματα γινομένοις, ουτως ἐγγυς ὁντων τn πόλει των ἐχθρῶν; ποια δε συγγνώμη τῶ χρονι- 10 σμῶ καὶ τ ρ μελλήσει των ἐλευσομενων συμμάχων, ἐνου χρονίζουσιν ουδὲ μέλλουσι δεινοῖς; τίς δ' ὁ παρε-

ξων τό ασφαλες ἀνὴρ η θεὸς και κατὰ πολλὴν ἡσυχίαν συνάξων ἐκ παντὸς τόπου και παραπέμψων

δείρο την ἐπικουρίαν; ετι δε δη, οἱ τὰς εαυτῶν πα- 15 τρίδας ἐκλείψοντες καὶ προς ημῆς μεταναστησόμενοι τίνες ἔσονται; πότερα οἱ οικήσεις τε καὶ ἐφέστια καιβίους καὶ τὸ τιμῆσθαι παρὰ τοῖς πολίταις διὰ πατερων ἐπιφάνειαν η δόξαν οἰκείας αρετης εχοντες; καὶ τίς αν υπομείνειε τὰ οἰκεῖα παραλιπὼν ἀγαθὰ τῶν 20 ἀλλοτρίων γλίσχρως μεταλαβειν κακῶν; ου γὰρ εἰρήνης καὶ τρυφῆς μεταληψόμενοι δεὐρο ῆξουσιν, αλλὰ κινδυνων και πολεμου, ἐξ ἄν ἄδηλον εἰ κατορθωθήσεται τὸ τέλος. ὴ τὸ δημοτικὸν καὶ ανέστιον ἐπαξόμεθα πλῆθος, οἰον καὶ τὸ ενθένδε ἀπελαθὲν ἐν,25 δηλονότι καὶ χρέα καὶ καταδίκας καὶ τὰς ὁμοιοτρόπους ταυταις συμφορὰς ἀγαπητῶς ὁπου τυχy μεθιδρυσόμενον; ο καν ταλλα χρηστὸν n καὶ μέτρων, ῖνα καὶJ τοὐτ' αυτοῖς χαρισώμεθα, διὰ τοὐτο γέ τοι τι μήτε

οἰκεῖον εἶναι μήτε ομοδίαιτον, μήτε ἐθισμῶν καὶ νό-30 μων καὶ παιδείας γενέσθαι τῆς παρ' ἡμῖν ἔμπειρον, μακρῶ δή που καὶ τῶ παντὶ κάκιον οῦν εἴη τοὐ παρ' ἡμῖν.

1160

324쪽

IlIII. N μεν γ ἐπιχωρίω καὶ τεκνων καὶ γυναικῶν καὶ γονέων καὶ πολλῶν αλλων σωμάτων οἰκείων ὁμηρά ἐστιν ἐνθάδε, καὶ αυτου νη Λία του θρέψαντος αυτους ἐδάφους ὁ πόθος, αναγκαῖος ὼν ἄπασι καὶ ουκ εξαιρετος ' ο δ' ἐπίκλητός γε ουτοσὶ καὶ επί- 51161 σκηνος ὁχλος, εἰ γένοιτο ημῖν συνοικος, ουδενὸς αὐ-

τω τουτων ἐνθάδε ὁντος, υπερ τίνος ἀξιώσειε κινδυνευειν ἀγαθυυ, εἰ μη τις αυτῶ γης τε υπόσχοιτο μέρη δώσειν καὶ πόλεως μοῖραν οσην δη τινα τους νυν κυρίους αυτῶν ἀφελόμενος, ων ουκ ἀξιουμεν τοῖς 10 πολλάκις αγωνισαμένοις υπερ αυτῶν πολίταις μεταθδιδόναι; καὶ ἴσως ῖν ουδὲ τουτοις ἀρκεσθείη δοθεῖσι μόνοις, ἀλλα καὶ τιμῶν καὶ αρχῶν καὶ τῶν ἄλλων ἀγαθῶν ἐξ ἴσου τοῖς πατρικίοις ἀξιώσειε μεταλαμβάνειν. ουκουν εἰ μεν ουκ ἐπιτρέφομεν ἔκαστα τῶν 15

αἰτουμένων, ἐχθροῖς τοῖς μη τυγχάνουσι χρησόμεθα; εἰ δὲ συγχωρησομεν, η πατρὶς ημῖν οἰχησεται καὶ ηπολιτεία προς ημῶν αυτῶν καταλυομενη. καὶ ου

προστίθημι ἐνταυθα, ὁτι πολεμεῖν ἐπιτηδείων σω μάτων ημῖν ἐν τῶ παρόντι δει, ου γεωργῶν ουδε 20 θητῶν ουδὲ ἐμπορων ουδε τῶν περὶ τὰς βαναυσους τέχνας ασχολουμενων, ἄμα δεησει μανθάνειν τὰ πολεμικὰ καὶ πεῖραν αυτῶν διδόναι χαλεπη δε πεῖρα τῶν μη ἐν ἔθει ανάγκη δε τοιουτους εἶναι τους 1162 συγκλυδας καὶ ἐκ παντὸς ἔθνους μετανισταμενους. 25 στρατιωτικην γὰρ Ουτε ὁρῶ συμμαχίαν ημῖν ουδεμίαν συνεστῶσαν ουτ', εἰ φανείη τις ἐκ του ἀδοκήτου, παραινέσαιμ' ἰν υμῖν παραδέξασθαι αυτην τοῖς τείχεσι προχείρως, πολλὰς ηδη ἐπιστάμενος πόλεις ταῖς εἰσαχθείσαις ἐπὶ φυλακst στρατιαῖς δεδουλω- 30 Ἐνθυμουμενοί τε δη ταυτα καὶ υσα δη

325쪽

ἔτερα ημῖν εἴρηται πρότερον, ἔτι δε τῶν παρακαλουν των ἐπὶ τὰς διαλλαγὰς ἀναμιμνησκόμενοι, ὁτι ου παρ' ημῖν μόνοις η πρώτοις πενία προς πλολονεστασίασε καὶ ταπεινότης προς επιφάνειαν, ἀλλ' ἐν ε ἀπάσαις ώς εἰπεῖν καὶ μικραῖς καὶ μεγάλαις πόλεσι πολέμιον ώς τὰ πολλὰ του πλείονος τοὐλαττον καθίσταται ἐν αις οἱ προεστηκότες του κοινοί μετρια-

σαντες μεν ἔσωσαν τὰς πατρίδας, αυθαδεία δε χρησάμενοι μετὰ των ἄλλων ἀγαθῶν καὶ σφας αυτ ς 10 διώλεσαν καὶ ὁτι παν χρημα o ἄν ἐκ πολλῶν σύν θετον η νοσεῖν πέφυκε κατά τι των Minos μορίων, καὶ ετι προς τουτοις ώς Οἴτε ἀνθρωπείου σώματος 116αἰεὶ το κάμνον ἀποτεμεῖν χρη μέρος αἰσχρά τε γὰρ η ὀψις ἄν γίνοιτο του λειπομένου καὶ η φυσις ουκI5 επιπολυ διαρκης' ἀτε πολιτικης κοινωνίας την --

μῶσαν ἐξελαυνειν μοῖραν ου γὰρ ἄν φθάνοι διὰ των ἰδίων μερῶν το συμπαν ἀπολόμενον συν χρόνω της τε ανάγκης ἐνθυμηθέντες ὁσον το κράτος, u καὶ θεοὶ εἴκουσι μόνy, μη χαλεπαίνετε προς τὰς τυχας,20 μηδ' ώς απάντων ημῖν κατ' ευχὴν ἐσομένων αυθαδείας ἐμπίμπλασθε καὶ ἀμαθίας, αλλ' ἐπικλάσθητε καὶ εἰξατε παραδείγμασι χρησάμενοι τῆς σμυλίας μη τοῖς ὀθνείοις, αλλὰ τοῖς ἡμετέροις αυτῶν ἔργοις. LV. καὶ γὰρ ἄνδρα ἔνα καὶ πόλιν ὁλην επὶ ταῖς 25 καλλίσταις τῶν ἰδίων πράξεων φιλοτιμεοσθαι χρὴ, καὶ τὰς λοιπὰς ὁπως ὁμολογουμεναι ταυταις ἔσονται σκοπεῖν. υμεῖς τοίνυν ήδη πολλοὐς πολεμίους, υφ' 116ων τὰ μέγιστα ὴδικήθητε, υποχειρίους λαβόντες, οὐτε ἀνελεῖν Ουτ εκβαλεῖν ἐκ τῶν ἰδίων ἐβουλήθητε, αλλὰ 30 καὶ οἴκους καὶ κλήρους αυτοῖς ἀπέδοτε, καὶ πατρίδας οἰκεῖν ἐξ ων ἔφυσαν εἰάσατε, ἰσοψήφοις τε εἶναι καὶ πολίταις ἡμετέροις ἡδη τισὶν εξ αυτῶν ἐχαρίσασθε.

326쪽

τούτου δ' ἔτι θαυμασιώτερον ἔργον υμῶν ἔχω λέγειν, οτι καὶ των ἡμετέρων πολιτῶν πολλοὐς μεγάλα εἰς υμὰς ἐξαμαρτόντας ἀφήκατε των τιμωριῶν, εἰς αυ- τοὐς μόνους ἀποσκήψαντες τοὐς αἰτιους τον οργην, ὼν ῆσαν οῖ τε υντέμνας κληρουχήσαντες καὶ Κρου- 5 στομέρειαν καὶ Μεδυλλειαν καὶ Φιδήνην καὶ ἄλλοι συχνοί. τί γὰρ δεῖ πάντας ἐξαριθμεῖσθαι νυνὶ, ους υμεῖς ἐκ πολιορκίας κρατηθέντας μετρίως ἐνουθετήσατε καὶ πολιτικῶς; καὶ ουκ ἔσθ' ὁπως η κινδυνός τις διὰ ταυτα κατελαβε την πόλιν η ψόγος, ἀλλ' 10

ἐπαινεῖταί τε υμῶν το ἐπιεικὲς, και ουδεν ἡλάττωται του ασφαλοῶς. ἔπειτα οἱ τῶν πολεμίων φειδόμενοι 1165 τοῖς φίλοις πολεμήσετε, καὶ οἱ τα υποχείρια γενόμενα μεθιέντες ἀζημια τοὐς συγκατακτησαμένους υμῖν την αρχην ζημιώσετε, πόλιν τε την αυτῶν 15υμῶν παρέχοντες ἄπασι τοῖς δεομένοις ασφαλῆ κατα- φυγην, ταυτης ἀπελαύνειν υπομενεῖτε τοὐς αυθιγε νεῖς, οις καὶ συνετράφητε καὶ συνεπαιδεύθητε καὶ

πολλῶν ἐκοινωνήσατε κακῶν τε καὶ αγαθῶν ἐν εἰρήνη τε καὶ κατὰ πολεμους; -κ, ἐὰν τά γε δίκαια καὶ τὰ 20 προσήκοντα τοῖς υμετέροις ἔθεσι βούλησθε πράττειν καὶ χωρὶς οργῆς κρίνητε το συμφέρον. H. 'Aλλ' ὁτι μὲν δεῖ καταλύσασθαι την στάσιν, εἴποι τὶς αν, ουχ ἡττον ημεῖς ἐγνώκαμεν καὶ πολλὴν παρεσχήμεθα προθυμίαν πῶς δ' αν κατα- 25λυσαίμεθα αυτὴν, τούτο πειρῶ λέγειν. ὁρας γὰρ ὁσηπερὶ τον δῆμον ἐστιν αυθάδεια, ος οὐτε πέμπει προς ημῆς περι διαλύσεων αυτὸς αδικῶν, οἴτε τοῖς ὐφ' 1166 ημῶν ἀποσταλεῖσιν ἀποκρίνεται πολιτικὰς καὶ φιλανθρωπους αποκρίσεις, ἀλλ' ὐπερηφανεῖ καὶ απειλεῖ, 30 καὶ εἰκάσαι ράδιον οὐκ ἔστιν ο τι βουλεται. προς δὲ ταυτα τί παραινῶ υμῖν πράττειν ἀκούσατέ μου. ἐγώ

327쪽

τον δῆμον ουτ' ἀδιαλλάκτως οἰζομαι προς ημῶς εχεινουτε δράσειν τι ων απειλεῖ, τεκμαιρόμενος ὁτι Ουκ ἔστιν ὁμοια τοῖς λόγοις αυτοὐ τὰ ἔργα, πολυ δὲ μῶλ- λον ημῶν ἐσπουδακέναι περὶ τὰς διαλυσεις olbμαι. 5 ημεῖς μὲν γὰρ καὶ πατρίδα την τιμιωτάτην κατοικοὐ- μεν καὶ βίους καὶ οἴκους καὶ γονεας καὶ πάντα τὰ πλείστου ἄξια ἐν ταῖς ἰδίαις ἐξουσίαις εχομεν ' ὁ δε ἄπολις καὶ ανέστιος ἐστι καὶ τῶν αναγκαιοτατων αυ- τῶ στέρεται σωμάτων βίου τε τοί καθ' ημέραν Ουκ10 ευπορεῖ. τίνος ουν χάριν, εἴ τις ἔροιτό με, τὰς προ-

κλησεις ου δέχεται τὰς ἡμετέρας ὁ δῆμος κακοπαθῶναυτός τε οὐδεν ἐπιπρεσβευεται προς ημῆς, ὁτι νὴ Βία, φαίην αν, ἄχρι τουδε λόγων ακουει παρὰ της 1167 βουλῆς, ἔργον δὲ Ουδὲν ὁρῶ γινόμενον ἐξ αυτῶν ουτε 15 φιλάνθρωπον ουτε μέτριον, ἐξηπατῆσθαί τε οἴεται

πολλάκις υφ' ημῶν υπισχνουμένων αεί τινα πρόνοιαναυτοὐ ποιήσεσθαι, μηδεν προνοουμένων. π9εροσβείας δὲ πέμπειν Ουχ υπομένει διὰ τους ενθάδε κατηγορεῖν εἰωθότας αυτοί δεδοικώς τε μη τινος ων 20 αξιοῖ διαμάρτn. τάχα δ' ἄν τι καὶ φιλοτιμίας ἀνοήτου περὶ αυτὸν εἴη πάθος ' καὶ ουδέν γε θαυμαστόν, ἐπεὶ καὶ ἐν ἡμῖν αυτοῖς εἰσί τινες, οις το δύσεριτ το καε φιλόνεικον ἐνοικεῖ, καὶ κοινῆ οὐκ ἀξιοίσιν ἡττῆσθαι του αντιπάλου, ἀλλ' εκ παντὸς ἀει ζητούσι25 περιεῖναι τρόπου καὶ μη πρότερον χαρίζεσθαί τι, ἡ λαβεῖν τὸ μέλλον ευ πάσχειν υποχείριον. εννοούμεθνος δη ταὐτα οἰζομαι δεῖν πρεσβείαν ἀποσταλῆναι π90ς τους δημοτικούς ἐκ τῶν μάλιστα πιστευομένων υς δε ἀποσταλησομένους ἄνδρας αυτοκράτορας εἶναι ηινῶ, διαλυσομένους αυτοῖς την στάσιν ἐφ' οις 1168.ὐτοὶ δικαιῶσι καὶ μηδὲν ἔτι τῆ βουλῆ προσανα- ντας. αυτοὶJ εἰ γὰρ εἴσονται τοίτο οἱ νῶν ὐπερ-

328쪽

οπτικοὶ δοκουντες εἶναι και βαρεῖς, μαθόντες ὁτιαληθῶς σπουδάζετε περὶ την ομόνοιαν, καιJ εις

ἐπιεικεστέρας συγκαθοσουσιν αἱρέσεις, ουδεν ἀξιουν- τες οἴτε τι ν αἰσχρῶν οὐτε των αδυνάτων. το γὰρ ηρεθισμένον ἄπαν, ἄλλως τε καν ταπεινὸν si, προς 5μεν τους υπερηφανοὐντας ἀγριαίνεσθαι φιλεῖ, προς δε τους θεραπεύοντας ημεροῆσθαι. LAT. I αὐτα εἰπόντος του Μενηνίου θροὐς πολυς ενέπεσε τli βουλst, και διελάλουν ἔκαστοι κατὰ συμμορίας, οι μεν οἰκείως διακείμενοι προς τοὐς δη- 10 μοτικούς παρακαλοῶντες ἀλληλους πῆσαν εἰσφέρεσθαι προθυμίαν, ὁπως κατάξουσι τον δημον εἰς την πατοίδα, ἐπειδη προσειληφεσαν ηγεμόνα της τότε γνώμης ἀνδρῶν αριστοκρατικῶν τον ἐπιφανέστατον' οἱ δε αριστοκρατικοὶ καὶ περὶ παντὸς θέλοντες μη κινεμ 15σθαι εκ τοὐ πατρίου κόσμου την πολιτείαν ἀποροὐν- τες ὁ τι χρησονται τοῖς παροίσι, μεταθέσθαι μεν ουκ116s ἀξιουντες τὰς προαιρέσεις, μένειν δ' ἐπὶ των ἐγνω- σμενων ου δυνάμενοι οἱ δ' ακέραιοί τε καὶ των στά σεων ουδετέρα συμφιλονεικοῶντες εἰρηνην ἄγειν 20 βουλόμενοι καὶ ὁπως μη τειχηρεις ἔσονται σκοπειν

ἀξιοῶντες. σιωπῆς δε γενομένης ὁ πρεσβύτερος τωνυπάτων ἐπαινέσας τον Μενηνιον της γενναιότητος,

καὶ τοὐς λοιπούς ἀξιώσας ὁμοιους ἐκείνω γενέσθαι κηδεμόνας λέγοντάς τε ὁσα φρονούσι μετὰ παρρησίας 25 καὶ πράττοντας δίχα ὁκνου τὰ δόξαντα, δεύτερον ἐκάλειτον αυτὸν τρόπον ἐξ ονόματος, αξιῶν γνώμην ἀποφηνασθαι, Μάνιον Ουαλέριον αδελφὸν τοὐ συνελευθερώσαντος απὸ των βασιλέων την πόλιν, ἄνδρα

παρ' ὁντιναοὐν των αριστοκρατικῶν τῶ δημω κε- 30 χαρισμένον.

IJ III. ος ἀναστὰς πρῶτον ἡπεμίμνησκε την

329쪽

βουλην των ἰδίων πολιτευμάτων, καὶ ἔτι πολλάκις αυτ προλέγοντος τὰ μέλλοντα συμβήσεσθαι δεινὰ δι ολιγωρίας ἐποιήσαντο τους λόγους ἔπειτα ὴξίου 1170 τοὐς ἐναντιουμένους ταῖς διαλλαγαῖς μη περὶ του 5 μετριου νυν ζητεῖν, ἀλλ' ἐπεὶ την στάσιν κ εωσαν ἐξαιρεθῆναι ηνίκα μικρὰ ην ἔτι τn πόλει τὰ διαφέροντα, νυν γέ τοι σκοπειν ὀπως διὰ ταχέων παύσεται καὶ μη προελθοῶσα ἔτι πορρωτέρω λήσει τάχα μενανίατος, εἰ δὲ μη δυσίατος καὶ πολλῶν αἰτία σφίσι 10 γενομένη κακῶν την τε ἀξίωσιν των δημοτικῶν οὐκέτι την αυτην ἀπέφαινεν ἐσομένην τsi προτέρα, οὐδ' ἐπὶ τοῖς αυτοῖς εἴκαζε συμβήσεσθαι τον δημον απαλλαγην μόνον τῶν χρεῶν αἰτούμενον, αλλὰ καὶ βοηθειας δεήσεσθαί τινος ἴσως, ἀφ' ης εἰς τον λοι-

15 πον χρόνον ασφαλης διατελέσει καταλελύσθαι μεν

γὰρ ἀφ' - παρῆλθεν η του δικτάτορος αρχὴ τον φύλακα της ἐλευθερίας αυτοs νόμον, δς -τε ἀποκτείνειν πολίτην ἄκριτον ουδένα συνεχώρει τοῖς υπάτοις,

ουδέ γε τοὐς παρὰ τὰς κρίσεις ἐλαττουμένους ὁπο20 τῶν πατρικίων δημοτικοὐς παραδίδοσθαι τοῖς κατα- 1171

δικασαμένοις, ἔφεσιν τοῖς βουλομένοις ἐδίδου μεταφέρειν τὰς κρίσεις ἐπὶ τον δῆμον ἀπο τῶν πατρικίων και ο τι αν ὁ δῆμος γνῶ, τολ εἶναι κύριον

ἀφρρῆσθαι δε καὶ την ἄλλην ἐξουσίαν τῶν δημοτι- 25 κῶν ολίγου δεῖν πῆσαν, ἐς ἐν τοῖς προτέροις χρόνοις qσαν κύριοι, ὁπου γε καὶ τον ἐκ τῶν πολέμων θρίαμβον οὐκ ἐξεγένετο αυτοῖς ευρέσθαι παρὰ τῆς βουλῆς ἀνδρὶ παρ ὁντιναοὐν ἄλλον ἐπιτηδείω ταύτης τυχεῖν τῆς τιμῆς, Ποπλίω Σερουαίω Πρίσκω. ἐφ' οἷς εἰ-30 κός τι πάσχοντας τοὐς πολλοὐς ἀθυμεῖν καὶ πονηρὰς ἔχειν υπερ τῆς ασφαλείας ἐλπίδας, επειδὴ οὐτε υπά- 1172τω ο υτε δικτάτορι κήδεσθαι αυτῶν βουλομένοις ἐξε-

330쪽

γένετο, ἀλλὰ και προσαπέλαυσέ τις αυτῶν υβρεως καὶ ατιμίας διὰ την υπερ των πολλῶν σπουδὴν καὶ πρόνοιαν. ταυτα δ' ἀπειργάσθαι συγκυφαντας ουτους χαριεστάτους τῶν πατρικίων, υβριστὰς δε τινας καὶ πλεονέκτας περὶ χρηματισμὸν ἄδικον δεινῶς 5 ἐσπουδακότας, οῖ προς πολὐ διάφορον και ἐπὶ μεγάλοις δανεισθεν τόκοις πολλὰ καταδουλωσάμενοι πολιτῶν σώματα, τούτοις τε ἁμὰς καὶ υπερηφανους ἀνάγκας προσφέροντες, ἀλλότριον ἐποίησαν γενέσθαι της ἀριστοκρατίας ἄπαν το δημοτικὸν, εταιρίαν τε συστq- 10σάμενοι καὶ ταυτης ἀναδείξαντες Ἀππιον Αλαυδιονηγεμόνα, μισόδημον ἄνδρα καὶ ολιγαρχικιν, δι' ἐκείνου πάντα φύρουσι τὰ πράγματα της πόλεως. οἱς εἰ μη το σωφρονουν μερος της βουλης ἐμποδὼν στήσεται, κινδυνευειν υπὲρ ἀνδραποδισμου τινος καὶ κα- I51173 τασκαφης την πόλιν. τελευτῶν δ' ἀπεφήνατο συνδοκεῖν τη Μενηνίου χρῆσθαι γνώμη, καὶ την πρεσβείαν ὴξίου πέμπειν διὰ ταχέων τους δε ἄνδρας ἀφικομένους πειρῆσθαι μεν ως βούλονται καταλύσασθαι την στάσιν, εἰ δὲ μη διδοίη τις αὐτοῖς ἀ 20 βούλονται, δέχεσθαι τὰ διδόμενα. IIIII. Μετὰ τοὐτον ἀνέστη κληθεὶς Ἀππιος Κλαύδιος ὁ τῆς ἐναντιουμένης τῶ δήμω στάσεως ἡγεμών, ἀνὴρ μέγα φρονῶν ἐφ' ἐαυτῶ καὶ τ το Ουκἄνευ δικαίας πάσχων αἰτίας ' ὁ τε γὰρ ἴδιος αυτοὐ 25

βίος ὁ καF ημέραν σώφρων καὶ σεμνὸς ην, ἡ τε

προαίρεσις τῶν πολιτευμάτων εὐγενὴς καὶ τὁ αξίωμα σώζουσα τῆς αριστοκρατίας ος αφορμὴν λαβὼν την Οὐαλερίου δημηγορίαν τοιούτοις ἐχρήσατο λόγοις Ἐν ἐλάττονι μεν αἰτία Ουαλέριος ην, εἰ την αυτοs 30 γνώμην ἀπεφήνατο μόνην, τῶν δὲ τἀναντία ἐγνωκότων μὴ κατηγορει περιῆν γὰρ αν αὐτῶ μηδὲν ἀκοῶ-