Xenophontis Cyropaedia e recensione Hutchinsoni cum selectis eiusdem notis. Accessit index graecitatis

131쪽

μὸν πολέμιοι ουκέτι εδύναντο μένειν, ἀλλα τραφεντες ἔφευγον εις το ἔρυμα. Οἱ δ' αἶ Πέρσoias κατα τας εἰ - όδους επόμενοι, ωθουμένων αὐτων, πολλους ἁπεκτειναν τους δ' εις τὰς τάφρους εμπίπτοντας επειέπηδωντες εφλνευον, ἄνδρας όμου κἀλππους ' ενια γὰρ των ασμάτων - εις τὰς τάφρους ἡναγκίθη φεύγοντα συνειςπεσῶν. K οἱ των Mήδων δὲ ιππῶς, όρωντες ταυτα, ἔλαυνον εις τους μος των πολεμίων' οἱ δ' ἐνεκλιναν κοὐ τήτους.

νος εξ ἀμφοτέρων. οἱ δ' εντος του ερύματος των Ἀσσυρίων, ἐς κότες επὶ της κεφαλης τῆς τάφρου, τοξευειν μεν κώ ἀκοντίζειν εις τους ἀποκτένοντας κτεεφρόνουν, ουτ εδύναντο, διά τε τα δεινὰ όράματα, κοὐ διὰ τον Qόβον. Τάχα δε κἀ καταμαθόντες των IIu-σων τινὰς διακεκοφότας πρὸς τὰς ειςόδους του ἐρύματος, ετράποντο, κα- άπο των κεφαλων ἔφευγον. Ἱδ λσις δὲ αἰ γυνα ες των Ἀσσυρίων κῶ των συμφάχων φυγην ηδη κο- εν τω ς ρατοπέδω , ἁν-ζαγον, κοὐ Θεον εκπεπληγμέν , αι μεν κέ τὰ τέκνα ἔχου q.

αἱ δὲ και νεωτεραι καταρρηγνύμεναι τους πέπλους, καιοζυπτομεν , και ἱκετεύουσαs πάντας. οτω εντυγχάνοιεν, μη φεύγειν καταλιπόντας αὐτὰς, άλω ἁμῖν και τέκνοις και εαυτῶς και σφίσιν αὐτοῖς. EνΘα δηκαὶ αὐτοὶ οι βασιλῆς συν τοῖς πις οτάτοις τάντες ἐπὶ

τὰς εἰςόδους, κώ ἀναβάντες ἐπὶ τὰς κεφαλὰς , καὶ

132쪽

το , ταχὐ δὲ καὶ τοῖς ἄλλοις παρήγγελλον. 'Ως

133쪽

κει καλῶς ἔχειν, και κατετρατοπεδευσατρ' φυλακας τε κατατησάμενος. και σκοπὼς προπεμψας. τας εἰς το μεσον συνεκάλεσε τους εαυτοῦ τρατιώτας, και ελεξε a τοιάδε ' 'Aνδρες Πεσσα , πνῶτον μεν τους Θεους εγώ τε επαινῶ, οσον δυναμ , και υμώς πάντες, οἶμακ' νίκης τε γἀρ τετυχηκαμεν καὶ σωτηρίας. Tουτων μεν ουν χζηχαρις ρια, ῶν αν εχωμεν, τοῖς Θεῶς ἀποτελῶν. Ἐγωδε σύμπαντας -ἐν ὐμας ηδη επαινῶ το γαζ γεγενη- μενον εργον σύμπασιν ὐμῖν καλὸν ἀποτετελις - ίν δ'εκας ος αξιος, επειδὰν παρ' ὼν προέηκει πύθωμα , τότε την αξίαν εκ ω και λόγω και ἔργω πειράσομαι ἀποδι δόνα . Τον δ' rμου εγγύτατα ταξίαρχον Xουσάνταν, άδεν παρ αλλων δεομxs πυνΘάνε θ , ἀλλ αυτός οἶδα, οἰος ην' τα μεν γὰρ ἄλλα, οσαπερ οἶμαι και Uμῶς πάντες. εποίει ' επεὶ δ' ἐγὼ παρηγγύησα ἐπαναγειν.

καλεσας ὀνομαH αυτόν, ἀνατεταμενος ουτος την μάχαι- ζαν, ὼς παίσων πολεμιον, ὐπηκουσε τε μου εὐΘὐς, καὶ ἀφεις, o εμελλε ποιῶν. το κελευόμενον επραττε αὐτος τε γαρ επανηγαγε, κή τοῖς ἄλλοις μάλα επισπεο-

χῶς παπηγγύα ' ἄθ' ἔφθασεν ἔξω βελῶν την ταξιν

ποιησας, πζὶν τους πολεμιους κατανοησώ τε, οτι ἀναχωρῶμεν, κα- τόξα εντώναί - , καὶ τα παλτα επαφειν 'ἄς αυτός τε αβλαβης, καὶ τους εαυτῶ ἄνδρας ἀβλαβῶς δια τὸ π ΘεP παρέχεται. Ἀλλους δ', εφη, όρῶ τετρωμένους, περὶ ἔν εγὼ σκεψάμενος, εν ὀποίω χρόνωετρώθησαν, τότε την γνώμην περι αυτῶν αποφανοῦμα .

134쪽

μον, κῶ ἄρχε s ικανὸν κάα ἄρχειν, χιλιαρχία μεν ηδη

τοῖς αἰεὶ κζίνητε , πότερον η ἀρετη μἀλλον, η ἡ φυγη σώζει τὰς ψυχάς, καἰ πότερον οἰ μάχεBM Mλοντες

ραον ἀπαλλάττουσιν, η οἱ ουκ ἐΘελοντες, κή ποιαr τινὰ ἡδονην το νικῶν παρέχει ' ταυτα γὰρ νυν ἄριτα κρίναιτ ,

ῶν, πλάν τε αυτων ἔχοντες, κή ἄρτι γεγενημενου του πράγματος. Κή ταυτα μεν , εφη, αἰεὶ διανοουμενοι, βελτικς άν είητε ' νυν δε, ως κή Θεογλεια. κή ἀγα- Θοι, κήυώφρονες ἄνδρες, δειπνοποι ἰθs, κῶ σπονδὰς τοῖς Θεοῖς ποιῆθε, και παιῶνα ἐξάρχετε, και ἄματο παζαγγελλόμενον προνοῆτε. νEἰπὼν ταυτα, ἀναβὰς επι τον Ἀπον ηλασε ' καὶ 3προς Κυαξάρην ελ9ων, καὶ συνηθεὶς εκείνω κοινη, ὼς εἰκός, καὶἰδων τάκῶ, και ἐρόμενος, εἴ τι δεοιτο, άπη- λαυνεν εις το ἐαυτου ς ράτευμα. Kαι οἱ μεν δη ἀμφιλῖρον δειπνοποιησάμενοι, και φυλακας κατατησάμενοι,ώς εύει, ἐκοιμήΘησαν. Oi δε Ἀσσυριοι, καὶ ' τε Θνηκότος του ἄρχοντος, καὶ σχεδον συν αυτῶ των βελτίτων, ηΘυμουν μεν πάντες, πολλοὶ δὲ και ἀπεδίδρασκον αυ- των της νυκτος εκ του τρατοπέδου. Uζωντες δε ταυτα ἴτε Κροῖσος και οἱ ἄλλοι συμμαχοι αὐτων, ἡΘύμουν πάντα μεν γάρ ην χαλεπά ' άΘυμιαν δὲ πῆσι πλώτην. παρῆχεν, οτι το ἡγουμενον φυλας ς ς ρατιῆς διεφθάρ- ΘM εδόκει ταις γνωμα ς. Oυτω δη εκλώπουσι το τρα-

135쪽

4 τόπεδον, και ἀπέρχοντ' νυκτός. 'Ω,ς s ημέρα 'πένετο. και ερημον ἀνδρων εφάνη το των πολεμίων Πατόπεδον, ' εὐ9υς διαβιβάζει ο Κυρος τὼς Πέρσας πρώτους καταλελειπτο δε ὐπὸ των πολεμίων πολλὰ μεν πρόβατα, πολλοὶ δε βόες, πολλαι ἄμαξα , πολλων ἀγα- Θων μεταί ' εκ δε τώτου διεβαιναν ηδη και οἱ ἀμφι Κυαξάρην, δοι πάντες, και ἡριτοποιουντο ενταυθα. Ἐπειδε ἡρίς ησαν, συνεκάλεσεν ό Κυρος τὼς ἐαυτου ταξιάρχους, s και ελεξε τοιαυτα ' Γλά μοι δοκουμεν και όσα ἀγαθῶ, ω ἄνδρες. ἀφῶν , Θεων ἡμῖν ταυτα διδόντων. Nυνγὰζ. οτι μεν οι πολεμιοι φοβώμενοι ημῆς ἀποδεδράκα

όπεμειναν, πως νυν γ' aν ὐπομείνοιεν, ἐπει ηττηντα ,

και πολλὰ κακὰ ὐφ' ημων πεπό, Θασιν ; 'Lὶν δὲ οι βέλ- τιτοι ἀπολωλασι, πως οι φαυλότεροι εκώνων μάχε ι6 άν ημιν ἐθέλοιεν; Καί τις εἶπε. Τί ουν s διώκομεν ως τάχιτα, καταδηλων γε ουτω των ἀγαθων οντων; Και λεἶπεν, 'Οτι ἶππων προςδεόμεθα ' οι μὲν γὰζ κράτι ιτων πολεμίων , ρς μάλισα καιρός ην η λαβὼν, η ἀποκτειν , ουτοι ἐφ' λππων h νέονται ' ρς ημῶς τρέπειθ μεν συν Θεοῖς ἱκανοὶ, διώκοντες δὲ αἱρῶν sχ ικανοί. Tίῶν, ἔφασαν. sκ ἐλθων Κυαξάρει ταυτα λέγεις ; Καιὸς εἶπε ' Συνεπεθε τοίνυν μοι πάντες. ώς εἰδη, οτιπῶσιν υμῖν ταυτα δοκῶ. Εκ τουτου εἴποντό τε πάντες , καὶ ελεγον, οἱ πιτηδεια ἐδόκουν εἶν . ἡπὲρ ωνήδέοντο.

arci legitur. Atque hoc umbo pari solant. Diuitiasti Corale

136쪽

πολυ μἄλλον συμφερειν ἐγκρατη σιν . Mείζω δε ηδο- νην τί παρέχει ἄνθρωποις ευτυχίας, η νυν ἡμiν παζαγ γένηται; 'Hν μεν τοίνυν, επεὶ εὐτυχουμεν, σωφρόνως διαφυλαττωμεν αυτὴν, ἴσως δυναίμεΘ' οῦν ἁκινδυνως εὐδαιμονοῖντες γηρῶν ' εἰ δ' ἀπλης- χρωμενοι ταυτη, ἄλλην κή ἄλλην πεινασόμεθα διωκειν, ὀρῶτε, μη πά- Θωμεν, ἄπερ πολλους μεν λέγουσιν εν Θαλαττη πεπον- Θένα , διὰ τὸ εὐτυχῶν ουκ ἐθελοντας ' παυεθ' πλεον τας, εως οῦν ἀπόλωντα ' πολλους δε νίκης τυχόντας, ετέρας ἐφιεμένους, κή την πρόσθεν ἀποβαλῶν. K γαζ εἰ μεν οι πολεμιοι ηττους ἔντες ἡμων ἔφευγον, ἴσως ἄν κή διωκων τους ηττους ασφαλως εἶχε ' νυν δὲ κατανόησον, πόσω αυτων μερει πάντες μαχεσάμενοι νενικη-

μη ἀναγκάσωμεν αὐτους, κῶ εἰ μη - οντ', ἀγαθους

ουσα, αλλ' ἴετ επι τον λαμβάνειν πριζωμενον. Κ νυν μεν ἐπικατακλώσαντες ἐαυτους εἰς εὐυμα, παζεσχον

137쪽

ἡιῶν ταμιεύεθα . ωςτε όπόσοις εβουλόμεθα αυτων μάχε- Pi ' ει δ' ἐν εὐρυχωρία πρόςιμεν αὐτόῖς, κή μαθήσοντα , χωζις γενόμενοι, οι μεν κατὰ πρόςωπον ἡμῖν, ω περ νυν, εναντιου s, οἱ δ' εκ πλαγίου, καἰ αλλοι εκ του ετερου πλαγίου, οἱ δε καἰ δπαθεν ' ἴσα, μὴ πολλων

εὐθυμουμένους, εξανατησας ἀναγκάζειν κινδυνευσοντας

9 Καὶ ὁ Κῆρος ὐπολαβων εἶπεν ' Ἀλλα μηδένα συ γε ἀναγκάσης, ἄλλα τους ε9ελοντάς μοι ἔπεά9 δός' κα ἴσως ἄν σοι κἀ των σων φίλων τάτων εκά- ηκοιμεν ἄγοντες, εφ' οἷς πάντα εὐθυμήσειθε. Tο μεν γὰρ πληθος ημῶς γε των πολεμίων s διωξόμεθα ' πως γὰρ ἄν κή καταλάβοιμεν;) ην δε τι η ἀπεσχισμένον του Πατευματος λάβωμεν, η τι ὐπολειπόμενον, ηξομεν πρός σε ἄγοντες. Ἐννοσι δ', εφη, ἔτι κῶ ημῶς, επε δησυ ἐδεου, ηλθομεν, σοὶ χαριζόμενοι, μακρὰν ὀδόν' κα συ ουν ημῖν δίκαιος εἶ ἀντιχαρίζεP , kα καἰ εχοντές τιολαδε ἀφικωμοα, κή μη εις τον σὸν Θησαυρὸν πάν- Q τες όζωμεν. Ἐνταὐθα δη ελεξιν ό Κυαξάρης ' Ἀλλ'

εἴγε μέντοι εΘελων τις εποιτο , καὶ χάριν εγωγε σοι ειδείην ἄν. Συμπεμψον τοίνυν μοι των άξιοπίτων τέτων

ποτε συγγενης αυτῶ εῖν , καἰ φιληθεὶς, παρον. -

138쪽

καὶ, το μεγιτον, απὸ Θεων γεγονοτος. Πράττοντος δε ταυτα τῆ Κύρου, Θώως πως αφικνουν- C. II. ταs απὸ ' κανίων αγγελοι. q Oi δε Υρκάνιοι δμοροιμεν των Ἀσσυρίων εἰσὶν, εθνος δ' ἡ πολύ διὸ καὶ υπη. κοοι των Ἀσσυρίων ησαν ' εφιπποι δε καὶ τότε εδόκουνειν , καὶ νυν ετι δοκοῦσι ' διὸ και ἐχρωντο αὐτοῖς οἱ Ἐν- συζιοι, ως περ καὶ οι Αακεδαιμόνιοι ' τοῖς Σκιρίταις '

cuti ii in Ptolemaeum, Strabonem, aliosiae tam veteres quam recCntiores Geographos, tota fere Me ma liuer Hiettaniam iacet et Assyriam ae τοῖς Σκιρίταις J Hesychi ius, Σκει- ρlawe, scribe, Σκιρί e λόχος οἱ τω καλούμεν*ς, ὁ προκινδυνεύων. Σκιρίτας autem Scirtim incolitisse, Arcadiim coloniam, epitoni e Stephani Byzant. proclidit. Et λοχον Σκιρίτην L cedaemonii προκινδυνεύουrae hahue -τ nt, primo in periculis constitu- turn loco, Piemadmodum Hesychius ait . addens diserte, λόχον il

sis I. Metitsii Lect. Astie. lib. I. c. I 6. Μinitne vero praeterna illen da est lecti O, quam Phillelphiis exhibet: qiii prei Miritis liab et Ηι-

istis. Hunc merito q iidem reprehen sit Lehincla liliis, non tant timquod nouam Iussionem confinxisse videatur, sed qliod res ipsa Hilotas respuat Nani Eῖλα ταe plane seria os

κλησιν. i. Pollux sane a cismiat. Εἰλωταe fer os non fuisse, sed μετα- to ἐλευθέρων καὶ δ o. λων. lib. cap. 8.uleoque inauspicam hunc testem ad Vocauu Leunclauius, cuin statuerat,

139쪽

yδμ φωδόμινιι αέτων, ουτ' εν πόνοις, ουτ' εν κινδύνοις. Και δη και τότε ὀπαθοφυλακῶν αὐτὰς εκελευον, ως χιλίους οντας ἱππέας, Ξα, εἴ τι οπαθεν δεινόν εἴη, μῶνοι προ ἐαυτων τουτ' εχοιεν. ' οἱ δε ' κανιοι, ἄτε μέλλον-

f και τους οικετας υτάτους εἶχον. Στρατευονται γάρ δηρι κατὰ την Ἀσίαν ἔχοντες οἱ πολλοὶ, μεΘ' ῶνπερ καὶ οικῆ ' καὶ τότs δὴ πρατευοντο οἱ ' κανιοι ύτως. Ἐννοηθεντες δε, oiά τε πάσχουσιν υπὸ των Ἀσσυρίων, καὶοτι νυν τεθναίη μὲν ό αρχων αυτων, ἡττημενοι δ' ειεν. φόβος δε πολυς εἴη ἐν τω ςρατευματι, or τε συμμα ι

γέλους πρὸς Κλον ' απὸ γὰρ της μάχης τό τουτου ἔνομα

μέγις ον ηυξετο. οι δε πεμφθεντες λεγουσι Κυζω, οτι μισοῖεν της 'Aσσυρίους δικαίως, νυν δε, . εἰ βουλοιντο ἰλν επ' αυτους, καὶ σφίσι συμμαχοι ὐπάκειαν και ἡγη- σαιντο ' ἄμα δε πρὸς τέτοις διηγουντο, τα των πολεμίων ως ἔχοι, οἷα δη επαίρειν βουλόμενοι ως μάλι ςζατεύε-

Pollux certe falsita est: nam, testimoniis tarn adlatis plina ne M iungam , tam dura crii telisqile erat eo mim semitus, Ut in prouerbium qirasi abiret. Virile est, quod ΠΟ-ctates in Panathenaico, P. 374. edist. I C. de Lacedaemoniis ita

Atheu. lib. 14. e. ar. et Scholi assiaci Naucyd. lib. r. p. es. Satis igiti e lio et, frixos omnino fuisse motas; climrlim a conditione tu in longe aberant Hyreanu, ni elii ita hosctim Seiritis eonfert Xenophon, ittes praesertim mun eq iutinis. I τὰς οἰκίνας J Uocabulum hoc pleriamque pro famula seu . eruo domestica capiti ire id P e adeo poetice pro semes/cis in genere, seu tota familia poni testatur I. Pollux

ζου. Hane quidem significationem hie, et alibi apud NOltriam , ohtinet: nain s Mina sublieit, nationGA liaticas secta in domesticos in ex. pedit tot em sumere, με γ' ἔν OIκούσι, i. e. familiaveth non enim seriai soli, με o. Mουσι. Sella liaec vocis Οιώτης potestas ad stilum podiicum ab aliis reserri non solet. Hesychim, οἰκέτοι, οἱ κανὰ τον οἱκον πάνανεe. nec aliter Phavorinus. Thomas Magister . Οικέναι , ει μόνον εἷ

140쪽

αν, εφη, ημῶς ετι καταλαβὼν αυτῶς, πζὶν εν τοῖς κλμασιν εἶναs; ημεις μεν γὰρ, εφη, μαλα συμφοραν τλτο ηγήμεθα εἶνα/, οτι ελαΘον ημῶς ἀποδράντες. Tαυταδε ἔλεγε, βουλόμενος αυτὴς ως μεγις ον φρονῶν επὶ σφίαν. οἱ δε άπεκρίναντο, ἔτι καὶ αυριον εωθεν, ει ευ- ζωνοι πορεύοιντο, καταληψοιντο ' υπὸ γὰρ τὰ οχλου καὶ των αμαξων σχολη πορεύεP μ αυτάς ' και ἄμα, ἔφασαν , ἄτε την προτεζαίαν νυκτα -ζυπνησαντες, νυν μικρόν πορευθεντες ε ατοπεδευκααλ. Kαι ἡ κυρος εφη, ε'Eχετε ουν, ων λεγετε, πιτόν τι, ημῶ διδάσκον, ως

αληθεύετε ; U- ρους γ', ἔφασαν, εθελομεν ελάσαντες αὐτίκα της νυκτὸς ἀγαγὼν ' μόνον και σὴ ἡμιν Θεων τε πιοτὰ ποίησον, και δεξιὰν δὸς, Γα φερωμεν και τοῖς ἄλλοις ταυτα , ἄπερ ἄν αυτοὶ λάβωμεν παρά σου. Ἐκ

τὸς οντος, και τὼς 'Υζκανίους περιμενειν ἐκελευσεν, Γαῶμα Διεν. οἱ μεν δη Πέρσαι πάντες, ωςπερ εἰκὸς, εὐ- Θυς ἔζωησαν, και Tιγζάνης , ἔχων τὸ εαυτῶ ςζάτευμα ' των δε Mηδων ἐξηεσαν οἱ μεν, διὰ τὸ παιδὶ Κυρωοντι παιδες ἔντες φίλοι γενέθαs ' οἱ δε, διὰ τὸ. εν Θη- ραις συγγενόμενοι, ἀγαθην αὐrου τὸν τρόπον ' οἰ δε. διὰ τό χάριν εἰδέναι , ἔτι μεγαν αὐτοῖς φόβον ἀπεληλακεν ἐδόκει' οἱ δε, και ελπίδας εχοντες, διὰ τὸ ἄνδρα φαίνεθα ἀγαθὸν, και ευτυχη και μεγαν ετιισχυρως ἔσεB- αυτό οἱ δέ, οτε ἐτρεφετο ἐν Mηδοις.