Xenophontis Cyropaedia e recensione Hutchinsoni cum selectis eiusdem notis. Accessit index graecitatis

141쪽

LIBER IV.

ρω ἔτυχον σκηνουντες ' ουτοι δε κατέμειναν, καs οι τουτωνυπήκοοι. Oi δε αλλοι πάντες φαιδρῶς κή προθύμως ἐξωρμωντο, ἄτε ουκ ανάγκη, ἁλλ' εθελουσιοι κω χάριτος ενεκα ἐξιόντες. Eπειδὴ δὲ εξω ἐσαν, πρωτον μὲν πρὸς τους Mόδους ἐξελθὼν επήνεσέ τε αὐrους, κή ἐπηύξατο, μάλιτα μὲν εους αὐτοῖς ἶλεως ἔντας ἡγῶP κασφίσιν, ἔπειτα δε κα- αυτὸς δυνηθηι χάριν αὐτοῖς ταυτης της προθυμίας ἀποδουνω. Tέλος δ' ουν εἰπεν, ἔτι ἡγήσοιντο μὲν αὐτοῖς οι πεζοὶ , ἐκείνους δὲ ε πεθησον τοῖς ἴπποις ἐκελευσε ' κ ἔπου ἄν η ά απαυωντι, η επίσχωσι της πορώας, ἐκέλευρον αὐτοῖς πρός εαυτὸν σελαύνειν τινὰς, ἱνα εἰδωσι το ἀεὶ καίριον.

142쪽

λα, μη παντάπασιν o Kυρος μαράν τινα εαυτων οἱ ριτο

σουσιν, επέτησε τὸ ς:άτευμα ' κή παρελαυνουσι πρὸς αυτόν οι των Mηδων προετηκότες και ό Tiγράνης, κα ἐρωτωσι, τί δῶ ποιῶν. O δε λέγω αὐτοὶς ' Thi' εςι τε πλησίον 'Υρκανίων τράτευμα, κω οἴχετ ὀ ετερος των αγγέλων πρὸς αὐτους, κῶ των ημετέρων, τινες συναίτω, ἐρουντες, εἰ φίλοι εἰσὶν, ὐπανταν τας δεξιας άνα- τώναντας πάντας. - Ταν μεν ουν ουτως ἴωσι, δεξιου θε

s πλα αἴρωντα , η φεύγειν επι χειρωσι, τώτων, εφη, πρωτων εὐ9υς π ιραθε μηδένα λείπων. O μεν τοιαυ- II τα παρήγγειλεν. οἱ δε 'Υρκάνιοι, ἀκέσαντες των άγ-

143쪽

οτι εν τουτω εσμεν, ενθα μαλακισάμενοι μεν, πάντων

αν των χαλεπωτάτων τύχοιμεν ' ἱ σασι γὰρ οἱ πολε- μιοι , εφ a ηκομενὰ ην δὲ κατὰ τὸ καρτερὸν εμβαλόμενοι ιωμεν ρωμη και Θυμω επὶ τους πολεμιους, αὐτίκα μάλα ἔψιθε ωζπερ δέλων ἀποδιδρασκόντων κ εὐρημο- νων , τους μεν ἱκετευοντας αυτων, τους δε φεύγοντας, τους δ' ἡδε ταυτα Qρονῶν δυναμένους. Ηττημένοι τε γὰροψ οντ ημῶς. και ἐτε οἰόμενοι ηξειν , ἔτε συντεταγμένοι, ουτε μάχεθαι παρεσκευασμένοι, κατειλημμένοι ἔσοντα. Ei ων ἡδέως βουλοίμεθα κή δειπνησα καδνυκτερευσα κα. βιοτεύειν τὸ απὸ τουδε, μη δωμεν αὐτοῖς σχολην μητε βουλευ ab , μητε παρασκευάσα- θα μηδεν ἀγαθον ἐαυτοῖς, μηδε γνωνα πάμπαν. τι ἄνθρωποί εσμεν ' ἁ λα γέρρα κά- κοπίδας και σαγάρεις

ἄπαντα καδ πληγας ηκειν νομιζόντων. Κω υμῶς μεν,εφη, ω Υρκάνιοι, υμῆς αὐτους προπετάσαντες ημων. προπορευεθε εμπροθεν, οπως των ὐμετέρων ἔπλων ὀρωμένων λανθάνωμεν οτιπλῶτον χρόνον. Ἐπωδὰν δ' εγωπρος τω τρατεύματι γενωμακ των πολεμίων, παρ' εμῶμεν καταλειπετε ἔκατοι τάξιν ἱππέων, ως. εάν τι δέη,

144쪽

HI ἄρχοντνς καῆ οἱ πρεσβύτεροι εν τάξει ελαυνετε αθρόοι, εἰ σωφρονῆτε, ἱνα μη ποτε ἀθρόω τινι εντυχόντες άπο βιαθητι ' τοῖς δὲ νεωτέρους ἐφίετε διωκειν ' ἡτοι σε και. νόντων ' τῆτο γὰρ ἀσφαλετατον νυν ως ἐλαχωους. των πολεμίων λώπων. 'Hν δἰ το πολλοῖς δη συμSεβηκος κρατουσι) την τύχην ἀνατρέψαι γιγνηται, φυλίζα PMδει το ἐφ' αρπαγην τραπὲ Θ ' ώς ο τουτο ποιων έκέτι άνηρ ἐτιν. ἁλλα σκευοφόνος. καὶ ἐξετι τω βουλομενω

ν , οτι ουδέν ἐπι κεζσαλεώτερον του ικαν. O γας κρα- τῶν ἄμα παντα συνήρπακε, κα- τους ἄνδρας, καιτας γυναῖκας, κή τα χρῆμα τα, κα- πῶσαν ἄμα et ην χώραν. IJρὸς ταυτα τουτο μονον ἱζατε, οπως την νικην διασωσω

εκέλευσεν ἄμα ποζευομῆιους τοῖς αὐτου εκα ν δεκασάρχοις ταὐτα σημαίνειν ' εν μετώπω γὰρ οἱ δεκαδα σχοιησαν, ὼςa ἀκέειν τους δὲ σεκαδάρχους τη οεκάουι εκατον κελεύειν παραγγέλλειν. Εκ τήτου προηγουντο μεν οἱ ' κάνιοι, αὐτος δε το μέσον ἐχων σὸν τοῖς Πεζσαις ἐπορεύετο ' τους οὲ ιππέας ἐκατέ'ωΘεν, ἔςπερ εἰκος, παρέταξε. Tων δὲ πολεμιων, ' επεὶ σαφὲς ἐγένετο, oi μεν ιδεθαύμαζον τὰ ορώμενα , οἱ δὲ ἐγίνωσκον ηοη ' οἱ δ' ηγγελλον, οἱ δ' ἐSόων. οἱ δ' ἔλυον ἴππους. οἱ δὲ συνεωσκευάζοντο, οἱ σ' ερρίπτουν τα οπλα άπό των υπcζυγίων,

Eπεὶ rao et Sic me sitis omni- σὰ δρώμενα, ea, qtram recitauimus, Bias legitiir. ΜS. autem Bodl. dat voce in marginent reiecta. Quin ἐπεὶ Φῶς ἐγένετο, Φiod et eis torum et M S. Bc, ill in triargine aenia scit margines exhibere soleia, et prate γρίμμα, cui tamen vulgatum lectio Tecepta quidem lectione placet. nem noli posthairendam censui rara. ἁ τὰ δρίμειαὶ Stephanus liabet Dioili

145쪽

- μενοι, οι δε κατορυττοντες τα τοιαῖτα ηλίσκοντο ' οἱ δε

πολλά τε κα παντοδαπὰ ποῶν αυτής ' πλην εμάχετο

βασιλεὐζ. ώς Θέρος ην, τάς τε γυναῖκας εν ταῖς άρμαμάξαις προαπεπεμψατο της νυκτος, ὼς αν λαον πορεύοιντο κατὰ το ύχος, κω αυτος εχων τὼς ἰππεας επηκολήθει. Καὶ τον Φρυγα ταυτά φασι ποιησαs, τον

της παρ Ἐλλήσποντον ἄρχοντα Φρυγίας. Γὶς δε παρ

.cλντο τῶν φευγόντων κή καταλαμβανοντων εαυτὰς, πυθόμενοι το γιγνόμενον , εφευγον δη καὶ αὐτοὶ κατακράτος. Τὸν δε τῶν Καππαδοκῶν βασιλεα και τον τῶν Ἀραβίων, ετι εγγὐς οντας κά υποτάντας, Α Θωρακίς ους κατακαίνουσιν οἱ 'Υρκάνιοι. To δε πλῆτον ἐν τῶν ἀπο- Θανόντων Ἀσπυρίων κή ἈραGίων' εν γαρ τη εαυτῶν 16 όντες χώρα, ἁσυντονώτατα προς την ποζώαν εόχον. οι ἀμεν δη Mηδοι κα Υρκάνιοι, οiα δη εἰκος κρατῶντες, τρι- αυτα εποίουν διώκοντες. Ο δε Κῆρος τῖς παρ εαυτωιππιας καταλειφSέντας περιελαύνων ἐκέλευσε το Πατ πεδον, καὶ εἴ τινας συν απλοις ἐξιόντας is οιεν, κατακαινειν ' τοῖς δ' ὐπομενουσιν εκῆρυξεν, οποσοι τῶν πολεμίων τρατιωτῶν ησαν ἱππῆς, ἡ πελτας , η τοξότα , άποφέρειν τα οπλα συνδεδεμενα, τὼς δε λπους επὶ τάῖς σκηναις καταλιπὼν ' οέτις δε μη ταὐτα ποιηση αὐτίκα της κεφαλης φ ς ερηθησεβα ' τὰς δὲ κοπιδας προ

146쪽

χώρους ἔχοντες, εν τάξει περιχασαν. οι μεν δη τὰ ὁπλα ἔχουτες. ἐρρίπτουν ἀποφέζοντες εις εν χωζών, οποι ἐκέλευσε ' κή ταὐτα μὲν, οiς επέταξεν, ἔκαιον. o δὲ Kυρος ἐνενόησεν, οτι ηλθον μεν ουτε σιτα Ουτε IT ποτὰ ἔχοντες, ἄνευ δὲ τούτων Οἴτε ςρατευεθ; δυνατον, οἴτε ἄλλο sύδὸν ποιῶν. Σκοπων δὲ, ώς ἄν ταυτα τί

χιτα και κάλλιτα γένοιτο. ἐνθυμειτα , οτι ανάγκη πῶσι τοῖς τρατευομένοις ες ν, ειν' τινα, ο τω κ' σκηνης μελήσει, καδ οπως τὰ επιτηδεια παρεσκευασμένα τοῖς τρατιωταις εἰςιῆσιν ἔπαι. Καὶ τοίνυν ἔγνω, οτι τουτους εἰκος μάλιτα παντων εν τω τρατοπέδω νυν κατειληφθ

άν ην, διὰ το ἀμφι συνκευασίαν ἔχειν' ἐκηρυττε δη.παζῶναι πάντας τους επιτροπους' εἰ δέ που μη εἰη ἐπίτρο- πος, τον πρεσβύτατον ἀπο σκηνης' τω δὲ ἀπειθῶντι

πάντα τὰ χαλεπά άνἀπεν. Oi δὲ, όρωντες κή τίς

δεσποτας πειθομένους, ταχῖ ἐπείθοντο. Ἐπεὶ δε παρε- I 8 γενοντο , πρωτον μεν ἐκέλευσε καθίζεθα αὐτων Otς ἐπιπλέον η δυοῖν μηνων ἐν τη σκηνῆ τὰ επιτηδεια. Ἐπεὶ δὲ τάτους εἰδεν, αὐθις ἐκέλευσεν, οἷς μηνος ην' εν διτήτω σχεδον σύμπαντες ἐκαθίζοντο. Ἐπεὶ δὲ ταῖτα ἔμαθεν, εἶπεν ἄδε αὐτοις, 'Λγετε τοίνυν, εφη, ω ἄν

δρες, οἴτιας ὐμων τὰ μὲν κακὰ μισῶτε, ἀγα9ῖ δέ τι

νος παρ' ἐμων βέλεB' ἀν τυγχάνειν, ἐπιμελη9ητε προεύμως, οπως διπλάσια ἐν τη σκηνη ἐκάτη σιτία κα ποτὰ παζεσκευασμένα η τοῖς δεσπόταις καὶ τοῖς οἰκέταις, η a καθ' ἡμέραν ἐποιῆτε ' κῶ τἄλλα δὲ πάντα. ὀπόσα καλην δαιτα παρέξω, ἔτοιμα ποιῆτε ' ως αὐτικα μαλα παζέσονταου, ὀπότεροι ἄν κζατωσι, κή ἀξιω-

147쪽

σουσιν εκπλεω εχειν πάντα τῶ επιτηδεια. ' Ιτε ουν, οτι

συμφέζοι αν ὐμῖν, ἀμεμπτως δέχεθ τους ἄνδρας. οἱ

μεν δη ταυτα ἀκέσαντες, πολλη σπουδν τα πασηγγελμενα ἔπζαττον. O δ' αυ συγκαλεσας τὼς ταξιά:χους ελεξε τοιάδs ' Λνδρες φίλοι, γιγνώσκομεν, οτι νυν ἔξε ν ημῖν προτέροις των απόντων συμμάχων άρίτου τυχειν, κά τοῖς μάλα εσπουδασμένοις σιτίοις και ποτοῖς Σο- 'ὰλλ' ὐ μοι δοκῶ τουτ' αv το ἄνιτον πλεον ωφελησα ημῶς, η το των συμμάχων επιμελῶς φανην , ἡῖ ' αναυτη η ευωχία ἰσχυροτέρους τοσουτον ποιησω, ἶσον εἰ δυναίμεθα τους συμμάχους προθύμους ποι θ . Εἰ δετων νυνὶ διωκόντων κ κατακαιναντων τὰς ἡμετέρκς πολεμίους , καs μαχομένων, εἶ τις εναντι g rm, τέτων δόξομεν Iτως ἀμελῶν, ωπε, κω πρὶν εἰδέν , ὁ τι πράττου-

δὲ των πονουντων καs κινδυνευόντων ε πιμεληθηνή τινα, ἴπως εἰςιόντες τὰ ἐπιτηδs. α κουσιν, αυτη ἀν ημῶς ηΘοιωη πλέω εὐφράνειεν, ώς ἐγω φημι. η το παραχλη- μα τη γα ζὶ χασίσαο . Ἐνiοησατε δ', ἔφη, ώς. εἰ μηδ' ἐκείνους αἰσχυντέον ην, ουδ ὼς ἡμῖν προς-ει κτεπλησμονης ποτε, Iτε μεθης ' s γάρ πω διαπέπρακτα ημῖν, ἁ βουλόμεθα, άλλ' αυτὰ πάντα νυν ἀκμάζω ἐπιμελώας δεόμενα. 'Eχομεν γὰρ εν τω τρατοπέδωπολεμιους πολλαπλασιους ημων αυτῶν, καἰ τήτους λελειμένους ' ους καὶ φυλάττεB ἴσως ἔτι προέηκει, καὶ φυλάττειν. οπως ἰσι καὶ οἱ ποιησοντες ημῖν τὰ επιτηδεια. Eτι δ' οἱ ἱππῆς ημῖν ἄπεισι, φροντίδα παρέχοντες, ὁπου εἰσρ καν ελθωσιν, εἰ παραμενῶσιν. 'IZςε, ὼ ἄνδρες, νυν μοι δοκῶ τοιουτον σῖτον προι φώεθα δῶν ημῆς κ τοιῶτον ποτον, ὀποῖον τις οἰετ' μάλιςα σύμφορον εἶν πζος το μητε υπνου, μητε ἀφζοσυνης ἐμπίπλαPq. 'Eτι

148쪽

δε κῶ χρήματα ἐγω οιδα, οτι πολλαὶ εν τω Πατοπεδω.Hν, ὼν ὐκ αγνοω ου δυνατον ημῖν κοινων αὐτων οντων τοῖς συγκατειληφόσι νοσφίσααὶ , ὀπόσα αν βουλωμώθα - ἀλλ' Α μοι δοκῶ το λαβειν κερδαλεωτερον εἶν' του, δικαίους φαινομένους ἐκείνοις, τουτω 'tad , ετι μαλλον

μιν παραμενουσι. Tο μεν γαζ νυν πλεονεκτῆσα , ολου- γοχρόνιον αν ἡμῖν τον πλουτον παρασχοι ' το δε, ταυταπροεμενους, εκῶνα κτήσαB , ΟΘεν ὀ πλουτος φύετα , xτΑΘ , ως ἐγω δοκω, άενναοτερον ἡμῖν δυναιτ' αν τον πλουτον κή πασι τοῖς ἡμετέροις παρέχειν. OMM δ'.εφη, καi ολοι ἡμας τουτου ενεκεν ἀσκειν, κώ γατρος κρείττους εἶναι κοὐ ἀκαίρων κερδων, Γν , οπότε δέοι, δυναίμεΘα τοῖς συμφόρως χρηcris ' που δ' αν ἐν μείζοσι των νυν παζόντων επιδειξαίμεθα την παιδειαν, ἐγω μεν ουχ όρω. 'Ο μεν ουτως εἶπε ' συνῶπε δ' αὐτω 'Υς άσπας. ἀνὴρ Περσης των όμοτίμων, ωδε. Δεινὸν γάρ τ' αν εἴη, ω Κυρε, εἰ ἐν Θήρα μὲν πολλάκις ασιτοι καζτερουμεν, οπως Θηρίον τι ὐποχείριον ποιησωμεθα, κώ μάλα μικρου ἴσως αξιον ' ολβον δὲ ολον πωρωμενοι Θηραν, εἰ ἐμποδων τι ποιησαίμεθα γενΕΘ ἡμῖν, α των μεν κακων ἁνΘρω- πων αρχει, τῶς δ' ἀγαθοῖς πείθετα , ουκ αν μη πρέποντα ἡμῖν δοκοιημεν ποιῶν. 'O μὲν 'Υς πας δη κτωσυνῶπεν ' οι δ' αλλοι πάντες ταυτα συνήνουν. V δε Κυρος εἶπεν, 'Aγετε δη, εφη, επε ιδη όμονοουμεν ταυ- τα, πέμψατε απὸ λόχου πέντε ανδρὰς ἔκατος των σπουδαιοτάτων ' ουτοι δὲ περιῖόντες, ους μὲν αν όζωσι πορσύνοντας τα επιτήδεια, επαινούντων ' ους δ' ἀμελουντας,

149쪽

. γυναικων των βελτίτων, των μεν, γνησιων, των δε καιπαλλακίδων. διὰ το καλλος συμπεριαγομενων' και ταύτας ειληφότες ποοέηγον. Πάιτες γαζ ετι και ν,

ἄξια τρατεύονται, λέγοντες, οτι μἀλλον μάχοιντ ἄν, εἰ τὼ φίλτατα παρείη ' τύτοις γάρ φασιν ἁναγκην εἰν Wροθυμως άλερῶν. Iσως μεν ουν ουτως ἐχει ' ἴσως δε

ζος ἐπι τύτοις, ταυτα μεν δμως κατεχωριζε ' συνεκαλειδε πάλιν τίς ταξιάρχους, και τας, ὀπου ἐμελλεν ἄν εξα- κουιαγ τὰ λεγόμινα. εἶπε τάδε '3 Οτι μῖν,. ω ἄνδρες φίλοι. εἰ κατάσχοιμεν τὰ νυνπζοφαινόμενα . μεγάλα μεν ἄν ἄπασι Περσαις άγαθαγένοιτο, μεγιτα δ ῶν εἰκότως ημῖν, δί ων πράσσετ ,

150쪽

συν τάτοις. τάτους τε ἐχοιμεν ἄν τότε μετριωτερον προς