Speculum humanae, atque diuinae sapientiae, seu Praxis scientiarum & methodus scientifica, lumine naturali, & supernaturali illustrata ... Auctore P. Don Ioanne Bellarino clerico regulari Congregationis sancti Pauli. ..

41쪽

beatum. Tota enim beatitudo, in eognitio. ne veri, & in dilectione boni posita est.. iNunc de sapientia hominum sermo est, quae

. . di potςstse sininiri: Sapientia hominis est dia

Plato, Ca- Deo, de Regno illius, & de omnibus in dictod edit' regno contentis, per causas altissimas, medias, -,2.1 . & vltimas, persectissima cognitio; iuxta me thodum seientificam habitae; lumine naturali,& summaturali illustrata; ad rectam hominis tendentiam in finem docendam,& dirigendam Ordinata I ut per ipsam homo in fine obtento beatus fiat. Finis enim illius est, per altam e gnitionem omnis veri. 8c per omnis boni perfectum amorem , hominem sapientem efficere

beatum . .

s.Metaph. - Methodus scientifica. non est sapientia, sta η recta ratio ad illam obtinendam. 1.Metaph. . Homo naturaliter habet desiderium beaturi. auia tudinis, εο verae sapientiae , sed ala virtute nais turali illam obtinere non potest . i. , a.r...... Methodus selo Iumine naturali illustrata, no states. sufficit ad veram sapientiam obtinenda; lumine fidei illustrata sufficiens est.

1 Humana sapientia valde imperfecta est; diaeve perfici a Diuina sapientia, Ad perfectam mundi gubernationem, o nino necessaria est doctrina a D de seipso, Sede regno suo reuelatae Intellectus enim hominis caligat in cognitione Dei, & regni illius; εο solus Deus de illis potest habere veram, certa, α completam cognitionem is Cum imis mundi, te hominis, & regni Dei, sit Gloria Dei, bi vita beata hominis, ex Conm i Trid.

42쪽

Trid. hie autem finis non possit obtineri, absq. eM. ζῶ persecta sapientia de dictis;si solus Deus talem habeat smentiam: necesseest assi are,qnod C:wδ. Doctrina a Deo reuelata necessaria sit: Et haec di s A., e doctrina Moiuingelium appellata est. a me . Nune de subiecto, & fine huius Speculi est . i

S subiremmateriali, veram sapientiam, pro πην

formali usum methodi scientificae,lumine fides declaram seu usium rationis dicto lumine illu-Bratae: Finis illius est docere, & probare o-nem Catholicam veritatem de Deo; de regno illius; & de omnibus in dicto regno contentifrFungitur enim, ut ipsε ait, ossicio sapientis, ad ΔΗ - omnes veritates Catholicas, cum modo rati nis,docendas, probandas,& captui infidelium, de Gentilium accommodandas. In hoc autem opere,& Speculo, subiectum, di finis ita est explicandus. Subiectum materiale, non est sapientia, sed modus sciendi, lumine naturali, & fidei illustratus: Formale est bonus usus dictae methodi ad veram sapientiam inquirendam, gnosce dam, docendam, & captui omnium hominum accommodandam. Speculum enim non est cognitio rerum, sed medium ad cognitionem obtinendam. Finis est dirigere lectorem ad veram sapie tirin cognoscendam,obtinendam,recte doce

43쪽

s.Th.e-- dam, probandam , & captui omnium homina

tra genteis accommodandam .

με 'φ' usus autem, & sinis dicta methodi princi

palis est: primo per lumen, & rationem nat ratem, lumine fidei illustratum,cum certitudiis abicem, ne probare , quod sola doctrina Euangelica , quam Eeclesia Romana profitetur, vera sapientia est: secundo cum eadem certitudine omnes errores,haereses, falsas doctrinas, haereticorum, di infidelium detegere, & consularet tertio ve ram doctrinamEuangelicam captui,intelligemeiae, & persuasioni omnium hominum ac ruis

Haec pro introductione in speculum sapienaeiae dicta sint. Nune summarium eorum,quae in hoc Dec lo proponuntur, traditum erit.

44쪽

TOTIUS OPERI s

cum Sin arto, O Indice rerum notabilium, in ιcio opere . σ in singulis partibus

raminentur . . .

laut pictores In arte periti, sciunt eandem figuram, & in magno spacis extendere, & restringere in paruo alta & Scriptores: Ego, ad utilitatem Lectorum stremque facere cogitaui.i Totum hoc opus in sex partes sequentes d

prima pars est, De methodo scientium,& de exacta illius cognitione. . secunda, De vera sapientia, & de eompleta illius, iuxta methodu scientifieam,tractatione. Tertia, De usu methodi ad Doctrinam C etholicam de s.Euangelio colligendam; & ca tui tum Cleri, tum populi Christiani, accom

modandam .

Quarta est. De usu Methodi, ad doctrinam Catholieam de Regno Dei colligendam; te

capacitati, amue conuersioni Haereticorum accommodangam.

Quinta est. De usu Methodi, ad omnes fausas doctrinas infidelium consutandas;& ad doctrinam Euangelicam illis persuadendam.

45쪽

α Sexta est, De usu Methct i, ad quaedam vatis de digna scitu, sed maxime difficilia, facilius explicanda, atque dilucidanda . De uisis, de fine, de subiecto, atque miluo. totius Operi . .

I Itulus est: speculum verae sapientiari quia Methodus scientifica est verum speculum ad persectam sapientiam conspiciendatri. Subiectum est; Methodus sci entisida, & --

Finis est, dare laetori medium,& lumen,ad Omnes artes, facultates,scientias, atque sapien tiam cognoscendas, quaerendas, obtinendas,&ad omnes falsas doctrinas detegendas . & eo furandas: Demum ad doctrinam EuangeIicam captui, & suasioni omnium hominum totius

mundi accommodandam. . ε

Motiuum, ad hoc opus perficiendum, sui3ι quia haec Methodus est maxime utiIis, & fere necessaria, ad completam de scientiis,eum ce titudine , cognitionem obtinendam; & ad sal sas doctrinas, cum eadem eertitudine, deleg das; & tamen multis videtur, quod nullus a ctor, siue antiquus, siue modernus, expromose, de illa, & de bono usurpsius, eompletam habuerit traetationemr Ideo valde expedirαν Rei publieae litterariae, di Eeelasiae Dei, si dicta tractatio habita sit. l. a

46쪽

PRIMAE PARTIS

. t - . De Methodo .

TItulus est: Praxis scientiarum, seu Meth

dus scientifica. . .. .: subiectum est; ipsa methodus, & bonus usus

vinis esti Tradere lectori medium , & m dum , ad omnes facultates, & scientias, coin

Diuisio est in tres tractationest Quarum pG ma est breuis, & fatilis: Meunda, assilusa, b exactat Tertia distincta, di perfecto,dicta scala

areuis Tractationis de Methodo, ritulus, tibi ctum , ni, Moduum, ordo , Dinistra .

T Itulus i vreuis tractati6de Methodo. subiectumi ipsa Methodus,& breuis inse

sinis est i laeipientibus psilosophati viam

sapie ae praemonstrare . Motiuiam : Rogatus il distentibus.

Ordo i A facilioribus incipiendum, Divisio est in quatuor distincuonesi Et pri-

47쪽

ma est, de necessitate Methodii Secunda, dobreui teactstione illius: Tertia, probat Metho, dum ere medium completum ad omnes facultares , es scientias obtinendas . . '. 's laeeunda Tramitonis de Methodo, Thalis , Salsectum , Finis , Orci, Diuisio.

TItulus est: Praxis scientiarum, seu diffuci

tractatio de Methodo scientifiea.

Subiectum est; ipsa Methodus,& diffusa illius

ε. Finis; dirigere Magistrosae eos, qui possene Ingenio, ad culmen scientiarum, atque sapie eiae, quatenus possibile est , obtinendum . - Diuisio est in quatuor libros sequentes . Primus tractat de scientia, &de scibilibus IDocet statuere subiectum in scientia; de illo omnia scibilia colligere , distinguere, explica

Secundus dat regulas ad examinandum qu nam per se subiecto conueniant,& de illo stie tifice probari possuhe. Tertius proponit decem Instrumenta sciet, di, ad omnia collecta scibilia probanda. Quartus dat regulas, & Praxis, ad recre viscientia subiectum statuendum, & in partes diuidendum; ti ad omnia in scientia recte dispo

48쪽

Trirne ora a

ratu nacta nis de Mohodo Thalas, Subiectam, Finis, Diuisio.

TItulus est r Scala scientiatianstri, seu de aliatitudine, longitudine, i titudine, prosunditate sapientiar. Subiectum est: ordo,& diuisio rerum,causarum, & effectuum, atque scientiar ἡFinis est i Dirigere ad omnes scientias di- sincte, & ordinate cognoscendas. Diuisio esti in sequentes distinctiones. Prima est: De gradibus rerum, causarum . atque scientiarum . Secunda est i De scala scientiarum, & diu, sone illius in tres parteS. Tertia est: De prima parte scalet ad sensibilia cognoscenda. Quarta est: De secunda parte scalae ad entia Metaphysicalia discernenda. Quinta, tractat de tertia parte Scalae, quae Theologica dicta est. Sexta est ἐν De vi Scalae ad altitudinem, Io situdinem, latitudinem, atque profunditatem

Sapienti cuiuscunque scientii percurrenda.

49쪽

.e De vera sapientia.

I Itulus est: De usii Methodi scientificae, ad eram, certam, & persectam de sapientia tractationem, &icognitionem obtinendam. ordo esti Post explicatum modum sciendi; de ipsasapientia dicendum erat. Subiectum est: Completa tractatio de vera

sapientia. ' -

Finis est i CompIeta cognitio de vera, & fatin sapientia ad veram comprobandam, x fau

sam confutandam. , ' ,

Motiuum fuit. Maxima utilitas, & necessitas huius tractationis. Vsus dictae partis esti Per distinitionem, &tractationem verat sapientiae dirigere Doctore Ecelesiasticum, ad conuincendum omnes h mines de veritate Euangelica; & de falsita cuiuscunque doctrinae,qus illi contraria sit: Sucut enim, per diffinitionem albedinis demo Brative probatur, quae sint alba, & quae non ἔita per diffinitionem, & tractationem verat s pientiae demonstrative probari potest, quae do ctrina vera, vel falsa sit.

Dialis

50쪽

Drusia est insequentes diffnctiones .

llima distinctio est; de dignitate,neressit te, di possibilitate verae sapientiae. Secunda, de triplici sapientia , Diuina, Amgeliea , Humana, & sola Diuina persecta . Tertia, de eompleta Sapientiae, iuxta Methodum stientifieam, tractatione. ii quarta, de speculis, & mediis a Deo homΤ- rubus datis, ad persectam, de sapientia, cum certitudine cognitionem obtinendam. Quinta, de subiecto sapientiae,& de summa

tiaillius tractatione. -

Sexta. de ultimo fine naturali, & supematu. ratio Item de mediatore; de mediis, di de hono usu illorum, seu devidiae uniuersi .