장음표시 사용
411쪽
DE CHARITATE 411 tuae alas mulierem populo suSpectam, esto
absit in te peccandi periculum il). Ubi no-landum , ad peccatum Scandali non nece sario requiri ut de facto scandalum passivum sequatur: sed satis est, quod occasio data sit, ex qua natura sua Sequi posse probabiliter existimemus; nam tunc quod Don Sequatur . per dantem non stat. Hoc nulem colligitur non tantum ex circumstantiis personae accipientis, sed etiam scanda. tum daniis. Quo sensu accipitur illud d. r- nardi: nugaε nugae sunt in Ore saeeularium,
in ore Meerdoιum blasphemiae; eo quod ab istis plus, quam ab aliis requirant sideles ,
nem Pa ratione excellentiae status. Scandalum activum. etiam indirectum , QSt ex Suo genere mortale', cum charitatem
laedat. Hinc Christus ait: τω homini illii per quem seandalum uenil R. a Debbonsii audiatur Gousse l) riguardare come grau- clemente col voti di scandalo: quelli chehan norabito di bestemmiare; 2 quelli chepubblicano opere contrarie alia religione, alia sede cattollea o aleostumi , 3 quelli chevendono O Ianno leggere queste sorte d' o-Pere ad Ogni mani era di persone ; 4 quelliche compongono, spargono o Caniano Caningoni scostumate; 5 quelli che scri Ono, recitano o approvano composigioni teatrali , commedie , in cui non si rispetiano ne lepratiche deIla religione . nδ la fiantita dei matrimonii, nδ la virlii; si gli uri isti, i pit- tori , gli acutiori te cui opere offendono leleggi deIla deceneta e delia modestia ; I lernodis te, te crestate the es pongono agit occhi dei passaggeri certi modelli, net quali
non si puli sermare lo fguardo, quibus nem- repraesentantur mulieres immoderate nudatis uberibus ι; 8 palam festo die Iaborantes nulla interveniente necesSitate ac licentia et c. i5 .Q. 2. An scandalum siι peccatum contraeharitalem, et simul eontra virιulam , οὐ
si Non est semper seandalum quando peti s c ram aliis, sed quando, attentis ei reumstantiis tam Personae agentis quam eorum coram quibus si aetus. Potest probabiliter timeri, ne per hune actum trahantur ad Meeatum, qui alias Meeaturi nouessent. Hine blasphemia prolata eotam viris religiosis et piis non habet rationem scandali, sed horroris et abominationis. Item non esι scandalum Peleare eoram vilibus et infamibus, qui jam alium de sunt peccaturi: ut si quis lornieetur eoram aliis, qui jam sunt parati idem latere , nee ejus e
3ὶ Potest tamen seandalum esse veniale vel ratione par italis materiae, ut Si quis nonnisi ad pee- eandum venialitpe excitetur, Vel defeetu adverten
tiae, vel quia lex is est iussinus tu gra e alterius
eersus quam inducitur proximus ad peccandum R. Tres adsunt sententiae: audiatur Αι-phonsus noster lo). - Prima dicit quod , eum directe intenditur ruina spiritualis proximi quod proprie est scandalum daemoniacum , tunc peccatur etiam contra charitatem. Alias lantummodo peccatur adversus illam virtutem, quae laeditur a proximo in scandalum inducto. Secunda ait quod, quando peccatur cum scandalo directo, id est cum indueitur positive proximus ad peccandum, tunc peccatur tum contra charitatem, tum contra virtutem. Sed si peccetur tantum scandalo indirecto, praevidendo tantum proximi peccatum, quin ad peccatum inducatur , peccatur tantum contra charitatem. Tertia sententia, quam nos tuemur cum Suaresio, Soto, Lugo, Salmanticensibus, Bon glia, Tam burini et aliis . quamque expresse tenet s. Thomas 5ὶ , dicit quod tam scandalo directo, quam indirecto
peccatur et contra charitatem et etiam contra aliam virtutem. Contra charitatem quidem, quia si nos ex charitate tenemur, cum possumus , impedire Proximi peccatum , multo magis tenemur non eSSe proximo oc.
casionem illud patrandi. Contra virtutem vero. quia quaelibet Virtus cuivis prohibet, ne sit i sive directe sive indirecte causa , aut occasio aliis eam laedendi is) s. 0. 5. An sit peccaιum reandali petere aliquid ab eo, qui illud quidem dasurus esι,
sed nonnisi eum metato 'R. Cum distinctione : vel res quae petitur, est mala ex se, et steri non potest sinu peceato, v. g. si quaeratur ab aliqua persona actus impudicitiae. Vel res illa non est ex Se mala, et praestari potest etiam sim peccato , v. g. Si quaeratur mutuum ab usurario.
Si l, etiamsi multi graves Doctores dicant non esse peccatum Scandali; attamens4) mmo Ap. n. v. n. 21. et Op.MOr. l.2.n. M. σὶ 2.2. q. 43. R. 3. 6ὶ Bine qui alium ad peeeandum induxit si, edi reete sive indirecto, declarare debet in consessio. ne non solum Pectatum Mandali, quo charitatem laesit, sed etiam genus peccati, ad quod proximum induxit, vel induci ipse potuit illo exemplo, an nempe sit eontra castitatem , vel religionem , vel justitiam: puta si quis suo exemplo Mios induxit ad surandum: eo tamen in easu non teneretur reis stituere, quia nou esset eausa miluxiva, sed similex Measio damni - Item numerum eorum, quius Mandalum datum est; quia quot sunt perso. e. tot sunt jura laesa - item ronditionem eo rum, qui luerunt seandalirati, si eorum quali ius addat novam speetem, ut sint Lui paroelii aut i famuli, vel filii; quia tuae adest etiam peceatum eon tra proprium ossicium i a scandalum daute.
412쪽
412 TRMT. VIII. DISP. III. nos non auderemus recedere u sententia
contraria, quam tenent Bonacina , Cajeta nus, Filii uetus, Navarrus, Sancbez, Sporer aliique, docentes non posse rem illam peti aut suaderi sine seandalo, etiamsi personan qua petitur jam parata sit ad peccandum. Quamvis enim ipsa jam sit in actuali voluntate peccandi , certe inseri sibi majorem
ruinam spiritualem opera complendo rem illam intrinsece malam, quae ab ea expostulatur: ideo qui ab alia persona petit aclum impudicitiae, ad quem jam est parata
Mecebit non solum Contra castitatem, sed etiam contra charitatem ; quia nullo modo
nullaqua ratione potest illi cooperari si .
Si 2 quando adest justa causa Petenis di, petens excusatur; quia id non est cooperari malae ulterius actioni, cum neque in se ipsa neque petenti ea sit mala; sed potius est illam permittere, idque justa extante causa fas e&t, ut docent communiter eum e. Thoma ij. Si tamen justa non adest causa, petens nobis videtur peccare non solum contra virtutem tali peccato contrariam. sed etiam contra charitatem; ipse enim hoc in easu non vitat proximi culpam gravem ideoque grave ejusdem damnum , quemadmodum ex charitate obligatur, quoties potest
Q. 4. Quid de mulieribus, quae vel ulunis tur eme virili , veι Ornatu vano aut nimia eae ἐιο, vel eorporis nuditatibus 'R. Ad l: Quod mulier utatur veste virilisaut e conversol est vitiosum; tum quia cni. tus debet competere conditioni personae ,
tum maxime quia hoc potest esse causa la-Miviae, vel alterius scandali: quo Sensu moris ale est. Hinc illud: non induetur mulier ne- ais virili, nee vir ineιur veste faminea; abominabilis enim apud Deum υι qui saeuhaeessi. Secluso tamen illo periculo erit veniale, si nempe ex levitate; vel etiam nulis Ium peccatum, si ex necessitate fiat s4). R. Ad 2: Si mulier vultum suco pingat
aut ornet se secundum d centiam status, et morem patriae, vel ut placeat viro suo, velut inveniat virum, non peccat: quia ornatus satis cohonestatur a suo sine; et tunc si alii ruunt, erit potius occasio accepta, quam data 5, Si vero superfue se ornent mulieres, ut provo ut ad concupiscendum, pee. cant mortaliter; quia hoc est dare incentivum peccati. et Si autem, au angelisus exv quadam levitate, vel etiam ex quadam vah nitate propter jactantiam quamdam, non
B semper est peccatum mortale, Sed quan-n doquo veniale.... POMent aliqua a pec-B cato excusari, quando hoc non fieret exv aliqua vanitate , sed propter contrariam B consuetudinem, quamvis talis consuetudo v non sit laudabilis v. R. Ad 5: Mulieres nudatis brachiis, scapulis et pectore incedentes graviter Pecca. rent, si primae hune morem alicubi inis ducerent ; cum sine multorum peccatorum occasione esse nequeat. Peccarent item graviter gravi scandalo, si tam immoderata es.set denudatio, ut valde lasciviam Provocaret: ubi notandum nihil lacessere quaedam vela trasparentia ad excusandum; cum harenon minus, ne dieam sortius, passionem a. cuant. Quod si nuditas tam immoderata non sit, et jam extaret alicubi consuetudo sic incedendi, putamus cum f. Antonino esse exprobrandas, sed non illico damnandas de mortali tales mulieres assuefactio enim,
uti docet experientia; essicit ut viri et tali
visu minus moveantur ad concupiscentiam,
cum minus phantasiam excitet. Non jam quod consuetudo ius constituat contra jus naturale, sed tantum quia concupiscientias vim imminuit. Verum discrete prudens Consessarius sententia hac utatur, ne indulgeat nimiae mulierum lirentiae, quae libidinem involvit; eum Heminae piae et religiosae hoc modo incedere minime soleant. Et maxime, quia tales mulieres nuditatibus illis quaerunt viros pravis sibi amoribus captivare: et principium nostrum est, in periculo Peccati sor. malis, rigidiores opiniones esse tenendas Neque impudica nuditas mulieri permitti potest in ipsa sua domo; nam et qui in ea sunt et qui eam ingrediuntur. incentivum peccandi praebet : et oro te, ait Tertialia. v nus 6 , sive mater, sive soror sive filian Virgo. . . Vela caput; si mater propter si . a lios; si soror propter fratres; si silia prop- v ter patrem : omnes in te aetates Pericli.
aliis, non est opus in his Meeatis quae habent complicem, explicare quisnam luerit primus ad
entandum; quia tam indueens quam consentiens in peetato operis semper graviter Precant contra charitatem. Itaque nihil est aliud quam eireuin tantia aggravans in eadem speeie, quae iuxta pr habiliorem sente aliam eum s. Thomst Per fit nouest de necessitate eonfessionis explieanda- V. Liguori, Homo Apost. D. I . n. m.
413쪽
Articulus II. De scandalo parriuo l . 0. 1. Quid de Mandalo passivo γ
datum . quod oritur ex scandalo activo ob infirmitatem vel ignorantiam pereantis, et dieitur etiam pusillorum Seu infirmorum. Aliud areeptum. quod oritur non ab activo, sed unice ex malitia pereantis , et vocatur etiam pharisaicum ex insigni pharisaeorum malitia, qui ex sanctissimis Christi dictis et sactis oecasionem peccandi inique sane Ruin metant - Scandalum passivum non est in se speciale precatum; neque enim gravius peccare censetur, qui viso alterius furto, et ipse iuratur. Attamen generalim tenemur curare, ne quis Scandalum hoc patiatur: idque lege ipsa charitatis, qua quisque tenetur impedire peccata proximi, si commode potest; hic per se loquendo non licet petere a coneu binario administrationem sacramenti, ab usurario mutuum, etc.
nostra, si eae illis prorimust su reandalum
B. Oppra quae lacere intendimus. alia fiunt indisserentia; alia in se bona, sed nulla lege praescripta; alia vero bona in se, et i Super vel naturali, vel divina, vel humana lege praecepta. Hoc posito, dicimus:
. Ad vitandum scandalum sive pusillorum sive pharisai cum opera indisserentia omittenda sunt, si possunt absque gravi incommodo; nam ex charitate tenemur peccatum proximi impedire, quando id possu.mus absque gravi incommodo. Hinc mulier si sciat aliquem ex ea occaSionem Sumerct
peccandi, tenetur, si posset commode, ad ejus visum effugiendum, aliam Ecclesiam adire, per aliam viam progredi, a senestra abstinere et similia: hoc tumen non intelligendum ad longum tempus, 1ed una vel alis tera vice, donec alter advertere possit se
2. Opera per se hona nullamque mali speciem praeseserentia, etsi sint puri consilii, regulariter non tenemur omittere nec disserre ob mandalum pharisaicum: et aliO-
a quin inquis daretur locus impediendi opea ra persectionis cum vellent 1 v. Unde eum Apostoli Christo dixissent: a scis,quia
413a pharisaei, audito verbo hoc, seandali halia sunt v respondit Christus. sinite illos, eei sunt, id est nullam habeatis rationem hujus scandali, quia oritur ex malitia eos excaecante 43. Diximus regulariter; nam si non adsit rationabilis causa illa opera statim faciendi, disserenda sunt; etenim 'eracharitas abhorret a peccato etiam alterius malitia orituro et Deum offensuro. item omitti debent, si malum quod timetur, sit longe majus bono. quod obtinebitur ea pera faciendo: sic ex ipso Augustino punitio peccatoris erit omittenda, si inde schisma timeatur 5) - Opera vero ex omni parte bona, seu nulla lege praeseripta, si vergant in utilitatem privatam tantum, Oeculiari aut disserri aut omitti debent prointer scandalum pusillorum, idque una Sem per Istge charitalis. Si tamen actus virtutis non praescriptus notabilem publicam utilitatem respiciat, non est omittendus propter scandalum pusillorum: sic tempore Missionum Eliam noctu protrahitur praedicatio, liceat aliqui inde ossensionem sumant. item neque omittendus, si notabilis sit utilitas
privata, modo tamen semper exponatur ratio sic agendi; quia a si, post redditam ru-a tionem, scandalum duret, jam videtur ex et malitia esse 6ὶ; B ideo tunc scandalumst pharisaicum et contemnendum. Hinc quamvis quis debeat disserre ingredi religionem ob scandalum propinquorum, si illorum consensus brevi speretur; si tamen moniti ipsi pergant resistere, potest recte
3. Opera praecepta ob Scandalum pharisaicum omitti non debent; quia tune daretur occasio hona aliorum mali ita impediendi. item neque ob scandalum pusillorum sunt omittenda opera quae vel Sunt pra cepta de necessitate salutis, vel in nullo raso sine peccato omitti nequeunt; tum quia non sunt facienda mala, ut eveniant bona; tum quia quisque magis Se ipsum, quam alium diligero debet in ordine ad salutem aeternam 8 . Opera vero humana lege Pra cepta, an ud vitandum scandalum pusill rum sit omittenda. alii negant cum Navarro, Vasqueet etc.; quia leges humana non cessant obligare ob aliorum peecata. At probabilius affirmant Antoine, Billuari, Col-
1ὶ V. Limori. DP. Hor. I. 2. n. 4R et smq. d. Thom s. Item omnia praeeepta naturalia ἰ et 2J V. Liguori, Op. nor. l. 2. n. 53. quamvis aliqui dieant aliquando posse omitti prae- sal D. Thomas, In 4. D. 38. q. 2. a. a. eepta naturalia ammativa. puta eorrigendi pee - 4ὶ Matth. 15. illi L. 3 eonira Parm. e. 2. tores vel puniendi delinquentes, quando majus ti- 6l l . Thomas, 2. 2. q. 43. a. I. metur damnum, quam speretur fruetus; tamen me-izὶ V. Liguori. h. Mor. I. 2. n. m. lius dieit Palavs lune verius in iis easibus ipsa prae-sM Hujusmodi sunt praeeepta fidei et saeramen- eepta eresare et non obligare. torum quae sunt necessaria ad salutem , ut docet
414쪽
414let, Layman, Suare E, Tournely aliique; quia praeceptum d vitando scandalo cum sit naturale, praeserendum est praecepto merepositivo. Sic mulier debet smeι et tu. rum IJ se abstinere a Sacro, licet de praecepto, si ficiat sui so conspectu daturam esse alicui in particulari occasionem , ut scandalum ex infirmitate patiatur. Sed quaeres ad nitandum reandalum eruntne dimiιιenda, leu non curanda bona temporalia Propter scandalum pharisaicum non sunt dimittenda bona temporalia; secus occa Si malis daretur bona illa rapiendi , si nempe ea ideo nos repetere non possemus : quod etiam noceret bono communi, ut ait Angelicus 2 -Propter scandalum vero puSilli rum d. Thomas distinguit: si bona sint aliorum, quorum nos sumus administratores, tunc ea dimittere non possumus , eum nostra non sint 3 . Quod si bona nostra sint, tunc vel totaliter dimittenda , eum meliussit anima quam divitiae multae; vel per instructionem proximi leum scilicet monendo quod nobis licet eo in casu nostra bona tumri. atque etiam in judicio prosequi scandalum tollendum est; et sacta monitione deveritate justitiae, seandalum evadit pharisaicum, de quo nihil amplius curandum. Sunt tamen qui absolute negant hona nostra esse negligenda , si sint magni momenti; quia charitas non obligat cum gravi incommodo. Hinc non teneris solvere plus aequo operario vel rhedario , licet praevideas illum se-eus esse blasphematurum; incommodum enim illud etsi leve in se, saepius Occurrere potest. et ideo fit grave in complexu : imo id ad blasphemandum incitamentum potius esset, cum tales sciant tunc Pretium augeri, quando blasphemant, ut scilicet blasphe mare desinant. Q. S. An lieeat εuadere minus malum ad
majus vitandum s) γΙl. Absolute negant id licere ; nam Semper malum est malum consulere. Alii pe mittunt, casu tamen quo aliquo modo minus malum contineatur in maiori; ulsi suadeatur percussio loco occisionis. Verum Sentpntia probabilior eum Coieiuno. Molina , Navarro, Salmantieeusibus, Sanchez, Soto,
s1ὶ Diximus emel et iterum: aiunt enim valde probabiliter, ad id amplius non teneri; nimis enim
grave est frequenter ad id obligari, eum scandalum omnino aeeidat ex alterius malitia. Ex qua ratione El l . Hiique plures tenseat, posse quidem illam mulierem semel aut iterum omittere Sacrum, sed non leneri. 2ὶ 2. 2. q. 43. a. 8.
GiDus, Paludanus, Cajetanus et alii quoad bona Εtelesiae, quod si ex eorum defensione ingraveseeret
Sylvio aliisque pluribus docet, licitum esse
generaιim minus malum Suadere casu, quo
proximus noster jam certo sit determinatus ud majus malum perpetrandum; tunc enim qui suadet vel permittit, non quaerit malum, sed bonum , scilicet electionem mali minoris: sic v. g. homini jam determinato ad oecidendum potero suadere ut potius su retur. id confirmatur ex Rugustino et An. gelico. Primus ait: a si facturus est quod
a non licet, iam faciat adulterium , et non a saeiat homicidium 5ὶ v.Secundus habet: v licet ei, qui incidit in latrones, manifestarex bona quae habet, quae latrones peccantu diripiendo , ad hoc quod non occida.
Dixi mur generatim; non enim liceret sua de re volenta sacere malum Titio, ut saeiat Sempronio, licet minus; tunc enim suadens esset determinal a , directa , sola et tota causa damni illius tertii. Excipe nisi hic al. ter ex charitate teneatur hoc minus malum pati in se ad damnum alterius gravissimum impediendum.
An quaerest lictat Oeeasionem peccandi
proximo permiιιere, seu non auferre' Sententia assirmans cum Anio ine, Continuatore
Tournely et aliis cum d. Thoma leti videtur
Satis communis, si adsit causa ; permissio enim per Se non est inductio: Sic potest herus non auferre occasionem iurandi filiis aut sa- mulis, cum eos ad furtum novit propensos, ut deprehensi puniantur et resipiscant; tunerationabiliter permittitur surtum unum, ut e vitentur plura. ita licite custodes , agrorum, vine rum, Silvarum Se abscondunt, ut damnificantes capiunt, Et puniendo avertunt ab aliis damnis. ita vir uxorem suspectam habens potest ei insidiari set deprehendere in crimino, ut provideat s). Sed diees anne fas etiam erit hanc Oc-
easionem utiro filiis ae seruis ponere eι OMjicere v. g. colloeare monetam 3upra labulam veι supra punimenιum ad probandum eorum fidelisasem Z Id negant Bonacina, Sci, Sanchea elc. quia non esset peceati perieu.lum permittere , sed potius illud directe creare - Attamen satis adhuc probabilis videtur sententia collet, Elbel, Layman , Navarri etc., qui assirmant, quando causa
Mandalum in populo. nee . reddita ratione, Redari posset. Praelatus melius laeeret, ni tonsensum Eeclesiae proturet, ut dehilum condonetur, quam si exigala. Billuari.
415쪽
DE CH RITATE existat, dicentes lune non esse veram inductionem alterius ad peccandum , quod est intrinsece malum sed meram peccati permissionem factam ex causa, scilicet ut quisse servet indemnem a periculo damni o venturi r Milicet ponitur actus indisserens cum ratione susscienti. Quod quidem non est per se malum alioquin nunquam liceret juramentum petere ab infideli, vel mutuum ab usurario, quod est contra commune l.
CoaoLLARIUM-De eoop ratione ad aliorum peceata.
d. l. Quid eooperaiis , quotuplea, et an
R. Cooperatio in genere est coneursus eum alio principaliter agente: prout autem haritati adversatur dehnitur: partieipasio quaedam ad aesionem pravam alterius Cooperatio dividitur in sormalem et materialem. Formalis evenit cum directe cooperatur in actu criminoso, ut est in eo , qui
alterum adjuvat ad aliquem injuste jugulun
dum, ad luxuriandum cle. , vel cum innuit in pravam voluntatem proximi volentis pec. care , ut esset Servare terga latroni aut si . cario, ut securius laretur aut occidat; scri- here litteras amatorias vice concubinarii. Haee et his similes eooperationes sunt intrinsece malae r quia ipsis datur ansa proximo ad peccatum exequendum. aut saltem istius prava voluntas inustur: ideoque nulla ex causa, ne mortis quidem, excusari possunt a mortall. Cooperatio vero materialis evonit, cum aetio sest indifferens, et proximus potest etiam uti sine peccato, sed ille sua malitia ea abutitur ad peccandum. ut esset dare claves iis qui pis utuntur ad furandum. Haec op eratio potest esse licita, si tres contu
runt conditiones: 1 ut actio sit per se bona, vel saltem indisserens; 2 ut non tenearis ex ossicio peccatum impedire; 5 uι simul adsit eausa justa, eι proporιionata; nam lunc proximi pereatum non provenit ex tua cooperatione , sed ex malitia illius, qui abutitur
tuo opere ad pectandum. Itaque tunc non est actio tua quae conjungitur parva Voluntati proximi, verum ille conjungit suam
Pravam voluntatem tuae actioni: unde fit quod actio tua non est causa illius peccati, sed est tantum oecasio, quam tu non tene. ris auferre. si habes justam causam eam νωnendi: et sic linitum est cauponi dare vinum ebria luro, item ministrare carnes die veli-
1J Id eonfirmari potest exemplo Iudith , quae
eum videret permis ionem libidinis in Holopherne suturam esse impeditionem malorum eomplurium
4 illlo. si timeat rixas , blassi emias, vel grave
sui dum num ex deviatione emplorum.
Diximus ubi simuι adsiι ea via iussa et
proporlimata, quia quanto proximior estina actio proximi peccato, eo major debet esse causa quae te excuset. Ad id autem judicandum ante omnia pro regula sit observare sensus Doetorum; quia cum totum hoe sermo pendeat a prudentum aestimatione aejudicio, sententia illa Phit probabilior, quae
communior erit. Est autem prudentum judicio, et graviorem requiri causam ad comperandum, Vel quo gravius est peccatum, cujus oecasio datur; vel quo probabilius est,
te non cooperante, alterum haud pereaturum; vel quo propius coopertatio peceatum attingit: vel quo minus tu habes juris ad late opus; vel maxime quo magis peccatum eum justitia pugnat. Ex his porro genera libus principiis satis colligi potest quid sentiendum sit de cooperatoribus particularibus, ac maxime de famulis, operariis, ac morea loribus - Sed ad majorem perspicui. talem quaestiones nonnullae instituuntur.
. Ouoad famulos. Licet probabilius sa-mulo. Sed metu mortis alteriusve gravissimi damni non vero sola ratione famulatus, cum sit proprior eooperatis, dominum eomitari ad lupanar, Scalam deserre, vi aperire januam, humeros hero subucere, ut ascendat ad fornicandum et . quia non Ponit aclionem intrinsece malam: sed tenetur postea domini sui domum deserere, si aliud similo timeat. Nulli mode autem licet in nosten sententia ) famulo domini dona merμ- triet do serre; cum haec de se turpem amorem foveant-Quod de sumulis, idem plerumquq valet de aliis inferioribus, ut ux re, siliis ete: 2. Quoad operarios. Lleel operariis salsa idola conficere, si haec adhibeantur ad ornatum platearum, aedificiorum, etc. nultimode vero, Si ad salsum cultum, atque ideo pagano sint tradenda, tune enim censerentur addicit servilio idolorum. item neque licet pulsare organa , vel canere in Erelesia infidelium, si id sit in honorem idoli ; quia sic idolo praestaretur obsequium.
Licet autem theatra aedificare, ornare est. si ornamenta in Se honesta sint; quia cooperatio videtur adeo remota . ut non sit peccaminosa. item licet haereticorum templa aedifieare , si hoc non postuletur in oditim verae religionis, et aliunde timeatur malum gravissimum; verum hae in re ratio
habρnda est locorum ac circumstantiarum.
pro tolo populo Israelitieoi ultro objeeit ei oee
sionem, nempe ornatum suum : et tamen iv liise eum muniter teusetit i p. am nou peeeavse.
416쪽
416 T M. FII llom licet ex gravi metu captivis christianis remigare triremilius infidi lium contra catholicos; nam non faciunt quid intrinsece malum, nec christianis valde perniciosum taliunde ex gravissima causa impelluntur. Non tamen ullo modo licet pravis libris edendis immediate cooperari, V. g. lypOS Ordinare, chartam lypis apponere, impressionem dirigere, illos libros vendere ete. quia
nati sunt multos subvertere. 3. Ouoad mereatores. Licet vendera aleas, gladios, sucos etc., etsi iis plurimi sint abusuri; quia haec de se non ordinantur ad res illas vedendas: ex qua ratione licet v. g. Iudaeo vendere ornatum, vel agnum, qui eo absurus est ad suum pascha. Non licet tamen vendere venenum, nisi moraliter constet, emptorem illo bene usurum, v. g. ad consectionem eolorum, medicinae etc.; quia maxima Sequeretur humani generis perni. cies, si hoc promiscue liceret.
Quid i quaeres) de iis, qui usurariis aut
meretrieibus domos Ioeam, vel uehunt mere. trieem ad amarium p n. ad 1. in civitati.
hus, in quibus vitandi majoris mali causa
permissum est, licet domum locare usura-xio, imo et meretricibus , maxime si alii conductores desint: nisi tamen meretrices graviter nocerent vicinis honestis, vel obsitum ansam majorem darent peccatis- Adfi: non licet aurigis aut nautis vehere meretricem ad amasium pro sola mercedΘ lueranda: ita recte Sanchez, Roncaglia contra Sporer et alios. Tantum excusarentur , si ipsi hoc agerent ad grave damnum vitandum: imo Angles putat id nunquam licere , utpote intrinseo malum l .
I. Virtutes Theologicae imaxime fides
multis modis laedi possunt; porro sententia, qua notatur laesio, eensura TheoIostea appellari consuevit. Quae duplex distinguitur, doctrinalis et judicialis: eensura Metrinalis est quae a viris doctis quidem . sed nullam habeatibus auctoritatem divinitus sibi con-eessam judicandi, sertur: tales sunt censu.rae a nonnullis facultatibus latae. Licet non de fide , est tamen haec maximi ponderis. censura audietatis ab iis sertur qui divinam habent auctoritatem de fide judicandi: nempe i a Pontifice totam Ecclesiam docente , vel a Concilio generali; 2 ab Episcopis sivei a Dioecesi, sive in particularibus Conciliis.
Sed non potest ferri a latuis, nee a simplici-hus Sacerdotibus, vel Parochis. 2. Iudicium quo censura alicui doctrinas inuritur, est-dogmaticum, non lex disciplinae. Nam iste actus verum est judicium,quo de veritato aut salsitate , bonitate aut perversi late illius pronuntiatur. Porro innume- rao constei possunt propositiones plus vel
minus sanast doctrinae Oppositae; ideo innuis merae esse possunt censurae in eas latae D.
Haeretiea propositio illa est, quae dogmati revelato, et ab Ecclesia proposito directe opponitur : ut ista : Verbum non est earo faelum. Erronea propositio est quae certo ac di. recte conclusioni Theologicae adversatur. ut puta chrisιus non est rigibilis , quae a diametro adversatur huic Theologicae coll- clusioni: Chrisιus est risibilis. Haeresi proxima est quae omnis conditiones habet, ut ab Ecclesia haeretica declaretur , cum certo veritati catholicae oppo.
Suspeeta de haereri est quae ex termin rumambiguitate, vel ex circumstantiis sive temporis sive personae loquentis adhibetur vel adhiberi potest ad haeresim occulte disseminandam: e in lal modo at tempo deglia ariani coloroche net professare la divinita
Haeresim , vel errorem sapiens est quae de haeresi vel de errore suspecta Est, ac
nonnisi sutili evasione vindicari potest. Impia est quae pietati et religioni christianae adversatur: uti est illa quae Deo, et Sanctis cultum impetit, vel debitum parentibus ae superioribus honorem et obedientiam negat.
Perieulosa est quae lieet speculative sit vera , ob varias circumstantias dat locum timendi, ne in praxi haeresim, errorem aut peccatum foveat: vel si frequenter insau. stos hujusmodi exitus habeat. Sedueliea est quae fideles incautos sub specie pietatis a sana doctrina de facili retrahere conatur.
Harum aurium olfensiva est quas , etsi a doctis in hono sensu accipiatur , ab aliis
ob ignorantiam, vel limo rutam conscientiam. in sensu parum religioni congruente intelligitur, et tristantur de illa: di questo sterioreaarebbero ιε proposietioni regumιis a S. Pi tro, che avete rin negato G. C., Pregnte per
417쪽
avete vissulo molli mini nella dissoluieran, pregate per notu . Gousset. Damnosa, vel pernieiosa est quae in fidμ-libus minuit sensum fidiu, peccati horrori m, erga leges Ecclesiae observantiam: . si de . ve rigilareare come dannosa la proposi-
. Eione per la quale si ussernia cite la Cniesan ha torto di non permetiere ad uni si doleis indistin tamμnte di laggere la S .cta Sitti N. tura in ingva volgare, o di proiiaro l' uso a Mi vibi grassi in cWrii glorni; Ogni pro-
a dolosa a. quia inducit ad peecandum. Male sonans est quae licet verum sen iam pati p sit, ex Propria tumen verborum S gnificatione pravum videtur habrest. captiosa est quae Sub specie ueritatis ia rorem potest indueere o α le Opere deia glans isti tanto fitia dogma, che sulla mo-n male sono plene di stasi equivoelie e di N propositioni ca iose. Per tal mante ea o
ε, dannosa la tellura anche agit Ecclesiastici., i quali non li anno una cogniZione matta. dei deereti osella S. S svissct materieis usella graEia edegii scri iti di s. Λgos lino , a dei quali i partigiani di Clausenio edi Quρου inello hanuo salio si grande abuso . .
Temeraria est quae isti haeretica vos non omni destituitur fundamento: talis est quae pugnat communi Ecclesiae praxi. aut communi Patrum et Theologorum sententia 'ρ
a Zione di Maria Vergine. GOMaia.. Schis Dea est quae paci et unitati clesiae adversatur, fideles retrahendo ab o. clientia. Et reverentia Superioribus ecclesiasticis debita. Antiquata est quae antiquitus admitt-atur uli probabilis, quia nondum erat cognitum principium certum: sed nunc set si non expresse damna lu) est incompossibilis cum novo Decreto Ecclesiae i l.
diae cla damnatis ab Meles a Fropoeitionibus Lue. Ferreris. Bibliot. Coneum. etc. v.' Propos siones, ete.
llud celebre Lugustini: a Evangelio non in credorem , nisi me Ecclesiae catholicaea commoveret auctoritas . . sic evidentissime exponit doct. P. uoraoni. Tavole em logiche , critiche dsilla storia della Chiosa univereale , n. 17 . a Si premetia come per Comune sentenra dei dotii tra l'ottavo edit decimo anno deli'ascunsione di G. C. si ac- Cisse g. Malleo a εcrivore it suo Vangelo pressalone, come narra Eus io II K. l. m, Q. 2ι, pag. 105, A. B. da iudei teste convertiti. ii dotio P. Patrixi prova in selli non P sersi quello publicato avanti l 'anno 37 Evangeliis lib. ii, α avvegna he non niuncti cui piaccia dare ne l'emea neglianni Susingustest, appoggiati Aperiat menta atrauiori a di s. ireaeo tho dies seri to il angelo di s. uatteo quando Pietro e Molo angeli ranam Roma e Mi fondaeam quia-ιa missa lHaeres. l. m. c. l. t. p. 174 , Η che certo avvenues multo do . Ma che chesia di eis, ne invitam qui i Thoologi ad ua important 8 ris' sisno Mortea e instem dogmatica V. Perrone, Pra flecti Theol. ἔ de era n li . p. v. n. 25 . oe bene innanziche s. Mattμε ira-- svori colla prima sucit. Theologia Moralis. Tum . u. tura dei N. T. tenea ellu la Chiesa o non le-nρa la sua divina missione. il suo regi me, a sua insallibilita e rautoriis sua' e sρ giala tenea, da elii rave va ella rice utitu Eum due importantissimi quesiti, int manuali. mimiaile a dimi. lo stesso Lessing nos esitodi scri vere: a Non solo la storia di G c. --α noscevasi pria che net Vangeli la si clivuu
. sia era abbracciata ed osservata primaa ancora che lassee fitato seritio ulcun Vanis e gelo. Recitavasi ii PATER NOETER quandore non ancora leggevasi vel Vangelodi s. vat- leo n. Gia si usavan, net battearare, le
vis Scriprura . Quindi anchlasso it primatodi Pictro gia era sorte di tutio quia vigoreonde ii Divia suo Fondatore so Wolle insormato, es gli altri Apostoli gia vi eran soggetti pria che gli EvangHii lasser pubblicati . lasomma gia tu Chioa tene va da C. C. st Mola sua divina missione, it suo gove o, r--
418쪽
41s TR π.totii, sua insallibile a indeficiente. Ε eonquesta Messa alii orith ammiso pila ed approxo prima ii Vungelo di s. Malleo. Ra9presso te ali re seritium tulte deIN. T. cometalltellanti solenni si mimpnti, ne'quali rico- nolibe gli alti autentici di sua possessione, o sia sedet mento rogistrate te prerogative dicho it Divin suo Fundatore in volle ri vestita; delle quali prerogati ve, notate bpne, gia sellausa va angi che vi si registrassem e con solenne appro a Zione si publicassem I Dopo quPSte premesse, la tante volte obbiettata polietion di principio o si a circolouietioso, dicte secondo ii die de' pro ipsi utili tu Chiesa deriveretibe la sua autorita clatia Serii tura,ela Serit tura dulla Chiesa non solo ci si lipponea torto, ma dalla natura stessa dellae u h ninpien disci olla e in saecla at medesimi sulti improniati dei pili solenne carattere di verilli storica total mente si dilegua se svaniSce. Or ecco floricam n tu spiegato il cplμbρrrimo delinio dei grande Agostino: NON CREDE
A. crede dunque ii s. Dotiore sorte delia sola autorita della Chiesa: e non solo credenet Vangelo, ma per lo stesso motivo crede pure nulle attre Sante Scrit luro; perocchδpartando appresso degli Atti Apostolici, cal. quat libro, dice, m'o pur larga di crΡdore, a se credo net Vangelo, posciachst e l'una ea r ultra seri itura dalla cattolica nutoria la vienmi pro posta s. Leco regola vera monte aurea la sola veramente Sicura,
per lo cui abbandono, anχi per lo spreZeto in eliel'ebbero i protestanti, venner traitiessi medes imi net vixioso circolo delia petition di principio; conciossiachῆ, secondoi cos toro delia mi, a te Serit ture sono divia namente inspirate, perche te Scritture . eha esst pisiano eome divinamente i ir
Privatae revelationes, sicut et visiones quaedam et loeuliones supernaturales esse Possunt etiam a daemone, qui est pater mendacii; ideoque prudens Consessarius videat,no iis facile tribuat fidem. Certo essent a Patre mendacii . si essent contreta ritus Leclesiast, contra Ecclesiae morem, Contra communes doctorum , et ascHticorum regulas. Ei hujusce hallucinationis exΡmpla neque ninstris temporibus desunt: vid. Bergier, I ι- aimario etc. App. V.' cuenca Et Gregori iis XVI Brevi ου nov. l845 damnavit novam
Metam Gallicani Petri vini ras , qui arcana
Angelorum aliorumque coefluum ei ip ius Christi alloquia , visiones, miracula in vulgus spare rΡ audebat Callol. , Vol. 22. 23l. Et Pius lx nuperrime unn thematizavit quos dam perlinacissimos, qui lduce Crignuschi
demontano, de pastore in lupum mulato similia absurda, et impia evulgare non Ce sabant ; Deus enim L lsa et Ecel si ae suae magisterio contraria revelar' non potest, quin se ipsum totum neget. En quo ducit superbia, Pt vesana libido l-V. Perrone, Iι protestantesimo e la restola di sede , p. l. pag. 49. Ad probandos autem spiritu , si eae Deosin ι l. Jo. 4 videant Vita set Opern s. The- refluo Castet vetere, Direttorio misiteo, ι.2. p 2. - ScuramPlli, Direli. Misι. Liguωri, Praxis Consessarii, nn. 159, eι seqq. Card. Bona. De discretione spirituum: tibit hi oretica et thseolrigien disquisitio habetur. I t. Bonedictus XIV , De Canonizat. ι. I, c. uv. ubi media Suppeditantur ad discernenda vera a salbis.
ιο , c. . . noi si amo Psseri molto strant odimpaetiolati. Dio si riveta a noi unicamente per salva rei ; egii ci sa delle promesse tal-
mente glorioso, elae SorpasSano quanto γ- tremino meritare coli' accumulare tui te lavirili di migliaja di secoli , e risi ut tumo dilargit credito ut victini glorni, sorse di al-
cune ore per complerie. Ma che avvΘrreb operando noi di questia muniera n ello transa Eioni usuali det tu vitu2 Quando la disti den-za stessa si sarebbe incarnala, surra gli Sa-rebbedi fidarsi continua mente quaggili alia sede altrui. Tulle te grandi isti iugioni rip sano sopra la sede ; il palto socialq. la giustitia, l'eredita. non hanno ultra base. ll vostro blasone non h che una celia , nobilia europea , fict non uust te sedo nella virlii dei vostri avi. Le vostro costi lugioni non sonoehe menZogne, popolo di Francia ed In hil- terra, se non avete sede nolla testimontanta
seritia degli uomini politici che te hanno
compilate. Senta la sede, annientale te se perle successive delia scisma Pd i progress- si deli industria, che prendono te mossμ dat limiti posti ea uomini che non sono pii . Sen. xa la sede ridiae te ad una pagina hianca lal unga storia delle naχioni; e I'esperienta dei saggi di tulit i secoli, come pure i grandi psempi det passuto sono pere uti per uoi. Vol non possedete, non dominate, non Sa pete che per mezeto della sede umana; e re-
spingetela sede divina come eos a tae ripu.
419쪽
ire dico che it eat lolicismo laseia it gludi.
di sede, io sono iungi, iungi te in diu mi glia
Civesa medesima. Questa Chiesa mi comanda di credere tuito cio che essa propone alia mi a sedρ, ii suo comunda monto h ns soluto, non palisce momento di esita Zione: e tulta via io nego arditamente che ella esemila sopra di me signoria tu meno irruetionaled 'lmondo. t d creti della Chiesa sono quelli diuit giudice mollo piu competente di mo, ione sono convinto , in materin religiosa ; divn giudire guida io , io ne ho prove Certe, da tin' innueneta divina , dinanEi a cui non sono nulla i mi et inergi personali e i miselrugionamenti individuali ; ora solio uen. domi ai deeroli di qui sto giudice, io opero
olt Una consor mila rigorosa ulte sumplici leget della ragi Ons'. Non v'ha servitii a Predere la deposiχionΗdi uii testimonio competente , per lo coul rurici sarphbe piu in tu che sollia a dubitare. Non v' ha servi tu per un v gricoliore , ignorante di matμmatiche, a Credere SenZadubitarne che la iserra gira in torno at solo; certamento, die troquello elie egii veiled a shmudesimo, ii sole pare o tui girare in torno alla terra ; nra egit si allida ui sopienti, iquali gli hanno detio che te appare uete luinis
gannavanu. Non era Servilii ugii Ebrsei se ui
Gentili, it credere alia parota det nostro divino Salvatore; per chb vede vano i intracoliche egit opera vv. Ε medes ima mente io non Sono uno Schi avo, ultora che non dubi
ter credere che due o clue non sanuo quat-tro, che la terra e quadrata e non isseriea3
che ignorante gli es primesse nna prolauda pieta pel suo stato di furvaggio, e se glidi- mandasse ii perche non iuventa secondo id tritii incilienabili delia rugione una nuOva
algebra o una nuova astronomia per suo
Proprio uso e placer particolare '
sub gravi tenentur parochi, ConsesSarii, pu rentes sibi respective subjectos actus sidet sicut et spei ac charitatis edocere . idem Pontifex Reseripto II dee. 1754 illos actus recitantibus indulgentias sub solitis formulis uberrimas concedit. Ubi notamus ex Decreto S. Congregationis lodulgent: 23 jan. 3756, ad lucrandas indulgentias, actus praedictarum virtutum vocibus exprimendos esse; ad satisfaciendum vero divino praecepto actus inturnos, positivos, ut sinceros omnino stilliceri'.
Valde utile est, ut certis v rhorum sormulis it Ii actus iugiter liant: a quem enim
latet lati Staps g 155ὶ hoe modo exercilium
virlulum theologicarum plurimum promo-vori ac facilius ri dui, praesertim quoad eos, qui vel generati m. vel saliena in doctrina religionis minus p rspicaces Suntγ ne ta. men usus talium formularum in merum meis chanismum degeneret ad usticia pastoris spectui, ut populum circa si is nobilissimas viri ulos sedulo ius truat, et ipsas quoquasormulas, quae publice rccitari solent, ite-raio Explanare ponetur. Insuper plurimum interest, qua ratione ejusmodi formulae publice ri citentur. Si sacerdos ipse hu tis generis preces absque omni sensu pietatis,
imo frigide et quasi lumultuarie debla istret,
quid mirum, si etiam communiter Deum non nisi labiis veneretur Λbsit quid 'in iupriaucundis publicis precibus omnis ut clatio, et quidqgid declamatorium videtur; ntiamμn distincto semper, et ita recitari debent, ut Sacerdos Sinceram pietatem spl-ret. Hoc modo tales formulae sient quod Ecclesia per illas intendit, nempe vasa ad conservandum religionis spiritum adoptata, et idouea vehicula, quibus corda huminum
Ceterum pro praxi quoad virtutes the
nire te inquietudini det tu animo timorato relativa meule all'obbligo di lare alii di sedae delle ali re virili tubi nati . e bello l'av.
420쪽
de pila o me no esplicita di tui te te verita della religione che pili particolarmente si lobbligato di credere di necessita di meZZo odi nec 'ssilli di me et tia. Chi ricorre a Dio
sta mediante la prephtera. si a mediante i sacramenti, sa via litto di speranZa, esso
non invoca it Signore che perchh spera in
h lare un alto duinor cli Dio. Per sare vii alto cli sede, di sperivma e di caritu, nono necessario d'enuneiarne ii motivo B.
perbia nique luxuria; illa enim de homino daemonem facit, istu cle homine brutum. Ad rem Gati me, Caleehismo di perseverant a p. 3, 1. 5 lyineredulisti nasce net sanilo, emn d distra eta talia de araaione. Ignominia ac essa, ed ali incontro nore a not. Relistione Cattollea, eh glammai non aveste pernemici, ehe uomini aeui nessuna Oneεια Persona vorrebbe rassomigliare. Valde praestat. ut tirones nostri genui nae Ecelesian catholicae historiae adam li sim studeant; probrosum enim esset prosanas historiolas, atque seta commenta scire, ne inde Religionis et jus ministri sunt. nativitatem; incrementa, ae gloriosa bella ignorare. Sed toto coelo a noxiis pascuis
sunt areendi; sensim enim Sine sensu, ma
xime iuventus, quae jam nimiom ud omniupessumdanda inclinat, vi l otiam nolendo venenum cum lμrtione bibit. Inter pΡstilentes huiusmodi libros qui suo lenocinio dμ-cipiunt, principem locum sorte obtinet Historia Dcclesiastica Flevry: D quella tet tu.
tractutio hodiernis moribus occurri t Pt quod caput est. catholi e sunt. Sunt: Prael eliones Historiae Eeι. quas in Collegio Romano de Propag. Fide. et Pontifieio Seminario habuit A. n. Palma. Romae l859 2 Saletano , Corso di Soria Eccl. comis parata erila atoria politica dεi lemm-S ALEOg. Moria unio raoιε Olla Chiesa, Manto.
In vita s. Francisci Salesii quoad rius pro
Episcopatu examen, quod coram Clemente vlli anno 1599 subiit, legitur ad rem m. iram: et it Papa . the a vera incomincia loi' sesumse volle finirio, climandando se pos . sano i Vescovi disponsare dati' irregolarita,chου prorμdρ cla peccato occulto. Ris se il Bnto D mrmativam tit . sp ondo lo glabiliton 'lla sessionρ vigρstinaquaria det Concilio Tridentino at Capitoliavi de Res m. Iescio se qualche argomμnto satio dat Papa controla sua risposta. Da questo prese mi occasione di chi ederati, se possano ultrosi i -s ovi assolvere o. Ireresia, ut che Francescoris pose anche assermativamμnte, portandone νμr ragione in flabilito dat medesimo Conisellio nel capit olo citato. Aliora it Popa ic cli lapson auqua per degne cngioni rivocato con Bolla un lal potere. concesso ui vesco vi
a vi sono stati init che non vorrebbero ,
che si desse vdaleum. . . . it nomo di Eretico se prima non protede it gluditio ecclesiastico . A questo vanissimo scrupolo rispondo, che la Chima con giuuitio insallibile hac ichiarata eretica la dottrina ui Glangonio. Subito ad unque elise mi consta che Tigio
odotia con portinacia questa dolirina , quani unque condantiata, posso, angi debbochia mari O erptim : e se facessi altrimenti ,
mostrorei di dubitare delle decisioni della Chiesa. lo domando a questi scrupolosi, S avrebbero disti eolia di traltare da ladro o acci arsi da casa uti loro domestico clie