장음표시 사용
401쪽
DE CHARITATE 40lnpe mala matris tractatio habet cuni morte
Praestat hic tres propositiones resor re ab innocentio Xl sub n. 15, 14. et 35. damnatas: a 1 si cum debita moderatione ει ei eius, potes ubsque peccato mortali de vita a vlicujus tristari, et d' illius morte nullia rati gaudere; illam inefficaci affectu peterea et desiderare, non quidem ex displicev v tia personae, ssed ob aliquod lμmporalea emolumeutum: ν licitum est abbotulo dea sid serio cupere mortem patris, non quidem ει ut malum putris, Sed ut nouum eupientis, a quia nimirum ei Obuculura est pinguisu hai reditas; δ' licitum est filio gaudere uec parricidio parentis a se in ebrietate putru- c to propter iugentes divitias inde ab ha a redi latre consecutus 2) . . u. 5. Quomodo se serere debet confessarius cum poenitente . quem deι qiι odiis, et inimiciliis implieulum, et anatum γR. Vel agitur de odio quod tute creditur, Nec est; vel de vero odio b). Si Consessarius poenitentem infitruat, DB ex conscientia erronea peccet: cloceat verum odium non esse nisi in eo. qui
inimico deliberate vμllet iusserre vel iusserrimulum , ut de malis ipsi illatis ex animo gaudet, de bonis autem tristatur. Sed ubi hoc desit, motus illi erunt desectus naturae,
non peccata contra charitatem: unde ipsum cousori et . ut personae illi communi u charitalis ossieta et sigua praestet, nihil sollicitus de contrariis molibus; pro illa oret; desectus excuset; bene loquatur; ejus consor-lium quaerat. data opportunitate; et luto Speret, Deo danie , sore ut aversio illa siepressa pede lentim evanescat. Haec bi agat, amovet periculum, ne odium indolis ud personam paulatim sebo extendat.
Si 2, Consessurius poenitenti Osiondat quanta sit vis et meritum praecepti cliaritatis, eum Iust perductit nil vindictae spiritum d ponondum . ud ignoscendum ex cordia Oxomplo Christi et Sunctorum . atqu' nil communia cliari lutis sigmi strue ianda lil. Suopo set etiam est romonium Dilli . x pro poenite ut tu injungere pro inimicis Drar . Articulus III. - De ehu rituιis osciis in proaeimum
mum' R. Ipsa legρ charitalis tenemur non su- tu in Optare. ut proximus bene Sit, sedulium curares quantum in nobis est, ut somporbene se habeat, euin enim diligoro eum teneamur uli nos ipsos , non sui licit eum n- mare uss clu. Ssed e Metu insuper amandu Rest . ut sic diligamus opere ει veritale 5);
unde tot erunt charitntis ossi in in proximum, quot prunt ejusdem inlut g taliae. Ex his misericordia enascitur, virtus ti 'mpe , quae nos ex compassione inclinat ad aliena omisoriae subvoniendum: cui quidpm per x-ressum opponitur eordis mollities, per de intum durities - Opera autem miserie r-cliae magis vulgata , nd quaρ cetera reducuntur, sunt seplom spiritualia, et sepistin corporalia. Corporalia sunt: visitare infir-m0S, Potare sitientes, pus stre eSurii'nteS , redimμ re coptivos. vestire nudos, colligori hospites, et sep tire mortuos. Spiritualia sunt: consulere dubitanti, corrigere peccantem, docstre ignorant m,consolari amictum, remittere iiDndenti , serr onerososset graves, orare pro omnibus. IIinc versus:
B. Eleemosynam sic bene clμ finivit Angelicus: esι opus , quo daιur aliquid Didi-
1ὶ V.Liguori, Op. Mor. I.2. n.30; et t. 5. nn. 21, et seqq. 2i Negant Salmantieenses licere sibimet mortem
optare ad vitandam vitam nimis duram eausa inissimitatis, saevitiae viri. mendieitatis et similium; quia non licet velle inortem ob effugienda aliqua mala minoris momenti. Sed non improbabiliter al-srinan Viva. Potestas. Solus. Saueius . ete. casu. quo vita tam molosta aestimetur durior ipsa morie: hine Etest e. 20: melior est mors . quam vita smara . sic Elias a IIeg. 1s petivit animaa suae in moreretur, ad litandas Iera lis insidias. Unde Trullenehus excusat inem tuam quae sibi vel alleui norbem optat ad vitandam gra em infitinitatem; meudicitalem, vitam a terbam, etc. vel alia simi Ita mala v. g. a marito iustigenda. Muliereulas la-inen ob minimis inolestias moriem optatiles Diana morialis da inuat; nisi, ut Plerumque sit, raru-
raeo nutu Morulis. Tom. li. est improbabile eum Polestate - V. Liguori, Opus tuor. l. 2. u. 30: et t. 5. n. 22.sa; Nun . rudes praesertim, qui de odiose aecusarit, quin tamen illud malum odium sit: esset T. g. si quando de aliqua p prsona Meurrit sermo, ipsi experiuntur quamdam displitentiam atque aversi nem lieet in voluntariam, et sanguinεm sibi sentiunt contra illam quasi moveri et ehullire: isti igi
tur instruetidi sunt. ne erronee peetent. Sed maxima nostra cura osse debet in vero odio extirpηn
do; nillil enim difficilius est in praxi quam perse clam inimicorum oblinere recone illationem, qu tsunt qui grave hoe praeeeptum ignorant. dei uinpant, postponunt. se ipsos Lurpiter deeipientes 4J V. Pinamonii. Iι inrettore, e. 1 r. - Salvato ri, Istruriona Pratieu S xl. 5ὶ Joan. Εp. 1. 3.i6ὶ V. l .iguori, istis Hor. l. 2. nn. 31 ei seqq. Eleem uua est a graeco vocabulo, quod miseri
402쪽
402 TRACT. VIII sensi eae eo assione propter Deum sit. Dicitur: l opus, quia eleemosyna a nobis hic sumitur non pro ipsa re materiali, quaeda-rtur, bene vero pro actione: - 2 quo datur viliquid indigenti: quae enim dantur non in--digentibus, pertinent ad liberalitatem. - δω compassione , quia est actio misericor diae; - 4 propιer Deum , quia eleemosyna exerceri debet non ob naturalem commis Tationem,sed ut impleatur Christi praecep tum, et voluntas lasei. Speciale ac striolum praeceptum dandi eleumosynam habetur in Suri pluris: a ilst . , maledicii , in ignem aeternum ; esurividi Enim, et non dedistis mihi manducare :n sitivi et non dodistis mihi bibere leti. x Qui habuerilsubstantiam hujus mundi,
a set vidρrit fratrem suum necessitatem ha -χ bere, et clauserit viscera sua ab Po. quino modo charitas Dei manet in eo l3 3 Iudia cium sine misericordia illi, qui non sec D rit misericordiam 4t n. Ratio: lex charitalis obligat ad amandum proximum εteuι mos ipsos; sed nullo pacto dici poterimus , nos amare proximum aieuι nos ipsos; si illi indigenti Mon opitulamur b). Q. 2. guot sunt eleemosynae et elus R. Eleemosyna si facta in statu gratiae, ei dρbitis sussulta conditionibus, habet, ut
sit satis ictoria, impetratoria, et meritoria juxta illud Tobiae: eleemosyna ... 03a esι, quae purgas peeeata. et facit invenire misericordiam . et vitam aeternam 6 . Debitae autem condition s eleemosynae fiunt, ut
haec sit: - 4 justa, id est ut fiat de rebus propriis iuxta illud : honora Dominum de tua substantia D;-2 prudens , ut nempe
sal vere pauperi, non otioso ac valido, quo-.niam si quia non vult operari, non mand
eet l8 ; unde praedicatur beatus qui inteli gis super egenum et pauperem l 9);-S prompla seli facilis et opportuna; hinc illud ; ne
dicas amico suo. unde et reSert re, cras da.
ho ι ibi cum statim possis dare i 0):-4 se Creta, et humilis juxta illud: eum faeis elee-
cordiam signisieati seu miserans eor super alterius
ut et eorum vereeundiae pareatur. et inopiae omni meliori modo eonsulatur. Caveatur igitur omnis oris Irontisque asperila' qua homo paupereulus
turbari, vel amigi pos*il: et simul inspiciatur quatauone ejusdem indigentiis oplitne provideri que- . DISP. III.
mosynam noli tuba eanere ante id, sitat hypocritae faciunt. . . . amen dieο τctis, receperunt mercedem suam l l . Sed aliquando praestat, ut fiat palam nil aliorum exemplum; 5 hilaris liq) non eae tristitia aut ex necessitaιε; hilarem enim umorem diligit Deus l3ὶ;-6 ordinata ut nempe praeserat qui sunt praeserendi juxta illud : ordinauit in me eharitalem it,) -T generalis, ut so extendat ad omnes, ei iam inimicos, infid les et peccatores juxta illud : omni peιentite tribuod si esurieriι inimicus tuus, ciba illum it 5 . Excipe eos, quibuS vi iam erip rq liret, ut sunt hostes rei publicae. Hinc veris
Sus: Iusta su et prudens, Dellis, aeerata libensque, ordine proeedens, omnibus auxiliam.
Ouid diees de illis , quorum paupertas
volunιaris contraeιa e ι' vel haec voluntas, qua paupertas contrahitur, rationabilis est, et Deo grata , uti contingere sol t in Heli. giosis; vel etiam nunc voluntas illa est culpabilis, et Deo odiosa, uti contingit in psu peribus otiosis ot vagabundis Si licita. imo laudabilis et apud Deum meritoria est eleemosyna iisdem laeta; cum vere sit indigentibus tribuere, nullique peccato COOγ- mari : haec enim paupertas laudata est ab Ee lesia in religiosis Ordinibus, et habsti Sectatores Sanctos bene multos Apostolos , imo ipsum Christum. Idem direndum , si paupertas fuerit quidem olim irrationubilis,liodi tamen non amplius sit culpabilis, nec aliter quam eleemosyna possit ipsi providere. Si 2 redit Apostoli essitum : siquis non vuti sperari. non mandue R. esset enim eo in casia allerius pigritiem fovere si M. 0. 3. quibusnam bonis nostris eleemo,
R. 3. Plura sunt advertenda; nresessi in latem distingui in eatremam, et est Pericu Ium amittendae vitae , nisi ei occurratur ἐin granem. Et est periculum ingravem morisat. Pro diversis rerum, Personarumque adjunetis aliquando expedit, ut summa quaedam aetu; ali quando autem, ut ei potius successive ministretur. ulque subsidia vita modo in peeunia numerata.
16ὶ a Pauperes extranel e eivi late vel parothia expelli pomunt. inquit Ferraris n. 24 V.u Eleemo. syna, multos alios elisns, quando justa adest eausa. v. g. pi paroehiani vel eives domesticos et ex traneos simit alere uon possint, si extranei morbum asserant, si in otio torpeseant, si perversa dent exempla. si statutum sit. ut quaelibet paroeeia et eivitas proprios pauperes aleret et eorum curam haberet a. Bou ier.
403쪽
DE CHARlTATE Mahum in idendi, vel ineurrendi carcerem, infamiam etc., in communem, et est illa, qua quis nonnisi dissiculter vivit, vivit tamen , ut pauper Ostiatim mendicans; - 2 triplicis otium generis distingui bona ; nlia snul ne.
eessaria riviurae Seu vitae, sine quibus vita nostra conservari non potest, nec aliorum quorum cura nobis incumbit. Alia sunt ne-eessaria εtatui, sine quibus non potest uti. quis convenienter Vivere secundum condi.
tionem sui status praesentis. Alia superbrua vel statui vel utrique simul:-3 necessaria statui in duplici esse disserentia: alia sunt ad illum simpliciter necessaria, ut est uterose et suos; alia nonnisi ad status dee ni iam requiruntur, ut Sunt quae juxta aestimulionem prudentum necessaria sunt ad hospites sustentandos, ad moderata cum amicis convivia, ad famulos alendos etc. Qua in re caute procedendum ; a nam si inania quaera-
a mus , nihil suilicit v. Hine damnata
est ab lanocentio Xl haec n. propositio: v vix in saecularibus invenies , etiam in a regibus, supernuum statui, et ita vix aliis a quis tenetur ud eleemosynam, quando te-
v netur tantum ex supernuo status s.
B. 1: EleemoSγna non est facienda ex honis necessariis naturae, Seu vitae inisi pauper Kι persona talis, a qua pendereι salus
publiea); nam ex lege ipsa naturali quisquo
potest, imo ordinarie do bet suam suorumque vitam vitae alienae praeserte. Diximus nisi pauper etc., quia tunc bonum commune essμt praeserendum bono privato. R. 2: Ex bonis necessuriis decentiae si tus nostri lenemur eleemosynam sacere , quando proximus est in indigsentia extroma; charitas enim heue ordinatu exigit, ut vitam proximi praeseramus decentiae flatus nostri, atque ut ad eam Servandum patiamur aliquod detrimentum in nostro etiam gradu. Utrum autem teneamur cum gravissima etiam ipsius statvs jactura pauperem levare in extremis. aliiqui affirmant; quia se in-
per praeponderat vita proximi. Sed alii negant, tum quia majus detrimentum videtur
2ὶ Reete observat Siuardi statum uni eujusque non eo istere in indivisibiliὲ et via tone ipi posse, ut dives debeat e guo statu exeedere , ut hominem sublevet in extremis; eum natura paneis tontenta sit, et modieo indigens sublevetur. Hie etiam no lamus, hane obligationem maxime urgere Mel siastiem, te specialiter Par hos, qui sunt patres pauperum, ae Patrimonia pauperum possident, praestat autem, ut etiam verbis egenos adjuventro eos hortando ad palinter sustinendam propriam eonditionem meritis plenam, Hie autem venit eommendanda illorum Praelalorum agendi ratio, qui pauperibnR antequam temporalem tribuant eleemo-
Inam, solent spiritualem per suos clericos eis e-
divitem exeedere e proprio statu, quam unum, vel alterum pauperem deficere : lummaxime quia hic adest tantum praeceptum charitatis , quae ex communi non obligat eum gravi incommodi 2 . Si tamen extrema indigesns bona alibi vel habeat vel sit habiturus, dives obligationi suae satisfacit dando
mutuum: quia ille non est absolute pauper n. 3. Tenemur eleemosynam sacere ex bonis vitae simul et statui nostro superfluisis, non solum quando proximus est in india gentia extrema; sed etiam quando est iagravi, Si non sit qui subveniat. Sane in Seri tura frequenter damnantur homines ob neglecta opera misericordiae: e mmui, eι nondi distis mihi mandurare; sitivi, eι non de
distis mihi bibere 5 . Ad quid verba tam
gravia, si eorum sensus reseratur ad solam indigentiam extremam, quae rara omnino' neverra fis. Patres hoc praeceptum sempet
intellexerunt de indigentia gravi. Appellamus Ambrosium: grandis eu a, inquit, ει, scienιe te, fidelia egeat; ri scias, eum aina
sumptu esse , famem tolerare, aerumnam perpeti, qui praesertim egere erub 3cat...,eι non adjunes lιὶ Suadet ipsa indoles cha ritatis: haec enim praeeipit amare proximum stetit se ipsum: nemo vero putat amari proximum sieuι se ipsum ob illo qui, videns eundem versari in indigentia gravi, Rubvenire recusat de bonis . quibus sino gravi incommodo privari potρst, ut sunt supernus vitae simul et statui l5l. Sed nonne inquiest de bonis aιatui rupe
fluis sub gravi ιenemur eleemosynam erogare etiam in indigentia communi P Plerique negant, tam an liqui quam rete tiores, quibus lavere videtur s. Λntoninus. Nos tamen cum d. Thoma penitus tenemus
sententiam contrariam utpote communiorum; in Evangelio enim legitur: quod austereat date eleemosynam l6 . Et Apostolus ait: disitibus hujus sareuli praeeipe faelis ιriabuere Gl: quae verba date, praecipe baetis
tribuere non obseure indicant eleemosynaΗ praeceptum etiam extra gravem necessita
argiri; non enim de solo pane vivit homo. V. Velaseo . De priviιegiis paupεrum. Lugd. 863 - Salvatori. Diruriona pratica pei Confessori: S xiii, per quelli the si iamen ano della sinita atra fortuna, in invidiano la prospera degli ali α
1ὶ Quae quidem probare videntur etiam cum Hliquo statua detrimenta subveniendum esse pauperi graviter egenti: nonao eharitas hene ordinalis praeripit ut tuni parvo nostro incommodo magnum incommodum alterius impediamus V. Liguori. Opus Mor. l. 2. n. as; et t. a. n. 120.
404쪽
40aium . quae non ita ordinarie contingit. Dein Christus, cum prorutione damnandi iniquos adduca i duritium cordiS eorum in pauperes, supponit hoc vitium valde commune; atqui luto non esset, si nulla foret obligatio eleemosynas ex supBrsuis erogandi pauperibus in eorum iudigentia communi. Adde indicentiam communem facillime fieri gravem. Hinc d. Ilusi lius nit: et est panis lamelici, a qnem tu lenes; nudi tunica, quum in cona clavi conservas; discalceuii calceas, quia apud te marcescit; indigentis argentum. si quod possides inhia aluin: quocirca lota pauperibus injuriam facis, quot dare va- ου iure, l .aΕ Hieronymusae si plus hahes,
a quam tibi ad victum vestitumquct nece
a sarium Pst, illud eroga. et in illo debito. ω rem te esse noveris isti. Et Augustinus b):
a supernua divitum necessaria sunt paupea rum; res ulit nae pnSsidentur, cum Super
nia erogare' Negative; sed id mora si et humano modo accipiendum est, ita ut divos teneatur pauperibus subvenirn quantum sa. iis sit pro consulendo ordinariis eorum indigentiis, posito stilod alii divites id stm sa-
cuiui; hoc enim praeceptum non obligat in solidum singulos, sed in communi omnes divites pro sua parte. Hinc communius pntant, divites inuni risuo satisfacere erogando In pauperes communeS partem quinquage- Simam suorum redituum qui supersunt i5), seu duo ingenium, ut multi dicunt cum Mag-zolii, Ronea glia, Viva etc. : et si reditus Aint pinguiores, admittunt minus quinqua- sesima parte 6 . -Nolamus aulem cum Card. Guusset: a d precello delia limosinas obbliga principalmente ne list calamita pubisa bliche. ullorche p. e. la carest in si sa Senis a tire o che ii paese e devastato da in non-α d a1ioni, dalla guerra o da nitri nugelli. Puoa accadere, clieullora si asi oblitigato d ima plegare a sollieuo dei lupini. non solo ia veni superstui ut proprio stato, ma antae u una parte dei heni necessarii per consera vario in tutio a.
rib. l. 3. 4ὶ uis teqtimonii eauto uiatur Concionator. ne videatur quasi pauperes invitare ad res alieno Aurripiendas. quasi suae sint. Golasset.
reptum dandi eleemosynam per lungum tempus a. misit suminum eleemosynis quas Omixtu aequiu tentem dare teneatur, si possit 'it. Certum rei liaue eomponsalionem esse Salu- ara remedium eontra eulpabilem omissionem. Sae.
bont eleemosynam tribueri', qui hona Possident et eorum administrat inno poliuntur; nam d0 propriis illa saeipnda os l. Dominullodio habet rapinum in holoeauato IIJ. Hoc vult l, licol proximus sit in sextremis quo
casu omnia bona sunt communia; nam etiam tunc si politissPs rem tuam plargiri, Pt nil'nam dedisti, teneris ud restitutionsem; quia prae μptum eleμmosynae te obstringebat ad subvenisendum dκ tuis.
Quid dices) de flos familias , umoribus
ae seruis3 Possunt lilii pi uxor s Ρrogum eleemosynas flatui proportionatas, in quibus certe par ntum et mari orum Consensus rationabiliter ad Asso prassumitur. Etiam tutores possunt sacere et 'emosynas, quales
cor ' d. bserent illi ad quos pμri in pnt nona
nuministratu; cum vi ses illorum gerant. Iloc tamen non currit de servis, quibus nulliun competit jus in hona dominorum , Si
excipiuntur modicae eleemosynase qua& Deo mittit usus , ac domini praesum plus cum
S II. - De eorreetione fraterna.
praeeeptu R. Ad 1: Coresectio senterna, quae etiam dicitur eleemosyna spirituali , est admoni-tto, qua quis conatur eae ehariιate araum rε- vocare a pecealo. Diis et tam a correction0judiciali, quia haec tu auctori lato publica
utque ad honum commune ; quam etiam a Correctione paterna. quia haec fit auctoritate Superioris ad honum privatum simul et publicum. Istae porro competunt particularibus in suos directos: nostra compelit omnibus, cum oriatur ex motivo charitatis, quae Omnes obligat. R. Λd 2: Extat utique speetalo mandatum correctionis fraternae: - ex jure nuturali; quia i x naturiae est, quas nos obligat ad
Subveniendum proximo indigenti ; - 2 ex
Pe hape reparatio videtur nee saria ad tollendum scandalum per talem duritiem erga pauperes illa
tum. At non videmus quomodo diceretur etiam existere obligationem claudi summam atqui valentem . eum eleem ylia noli debeatur ex justitia
si dotandum, non pro hi heri , quod quis debito
modo ex superstuis possit ad altiorem filatu in ascen dere : id etiim exigi L Ordo providentiae, ne negligantur artes , ludustria praefocotur, ac commercii Prosperitas deliciat. No inde Lamen luxu fi promo
eatur damnosus. V. Staps, S 339 ad 8la, de luxu ac nimio studio dileseendi. Τὶ is. M.
405쪽
jure divino positivo, quod legitur in Evangelio: si autem peccaveriι in te frater tuus, vade et corripe eum I : dicitur in te id est conιra ιε : ubi sub injuriis nobis illatis e. tiam peccata in alios intelliguntur; alios eui in habere debemus sicut nos ipsos: Christus lamen meminit solius peccati contra vos, ut vindictam fraenaret, illique charitatem surrogaret, ex eaque corroptione , quasi diceret: si frater tuus quidpiam eontra te commisit, noli id ex spiritu irae pii. blicare et vindicare; sed prius amanter et fiocrete eum corripe juxta illud etiam: eor-rim proaimum anιequam commineris lu).
Dicitur, frater tuus, id ost omnis fidelis uulchristianus; licet enim etiam quandoque insideles corrigendi sint, cum hoc unicuique mandatum sit; Christus tamen hic mi minit tantum fidelμs; cum in eo loco agat de potestate suae Leclesiae in discolos puniendo; ut Ecclesia non nisi fidelses subditos judicat et punit: - I ex ipso humatio juro, ubi legitur 3): qui otios, eum poιesι . ab errore
ιυnrevocaι. se ipsum errare demon irat 4 l. Q. 2. Quaenam est materia correctionis
Dasernae 3 R. Omnis culpa mortalis est materia correctionis fraternae, cum sit malum proximi gravissimum : ideo tunc correetio sub mortali facienda est, si fieri possit sine gravi incommodo, et cum spe fructus. imo e. tiam culpa venialis potest esse materia correctionis fraternae; cum et ipsa Sit verum unimae mulum, et quidem grave in se, licet non relato ad peccatum moriale sed tum
obligatio non urget . nisi facillime possis
corrigere l5 ; et obligat solum sub levi ,
nisi ex omissionse correctionis prudentertim a tur malum grave, v. g. si ex oo, quod communitatis Superior omittat corrigere leves alumnorum culpas, timstatur disciplinae relaxatio cum gravi communitatis de
Quid i dices de peceatis ignorantiae '
s3ὶ C. qui alios da Mer. - Quantae sit utilitatis
eorrectio iis maxime, qui ait Ecelesiastieum mini-fiterium proluduut, quo e utili modo mutuam hanc ipsi operam insumere debeam . eleganter exponit opus. Π Seminariata diretio newadem'imento dei suoi doueri dulla Constreuarisne detr Area nyelos. Itussiιel . Operetia ui Aleolo Barabino Can. s
4ὶ Quae obligatio i ut eontra Sa et alios morito
ly . elo. urget etiam si in patre non emendato absit perieulum relapsus; quia paler in peccatoeotisti ulus j a in gravem patitur necessitδlem qua quisque lenetur. Si PoleSl. erigere V. Ligu0ri,
Mabilis et ideo eulpabilis, utique urget praeceptum correctionis; cum proximus sit iaculpa. Si vero ignorantia est invincibilis, adhuc correctio fieri debet, si illa sit contrajus naturae ; quia esio quod delinquens
lunc non peccet, tamen operatur quod est intrinsece malum, et hoc permittere peccatum est. Item dicendum si sit contra jus divinum, ut docent communiter, nisi tamen desperetur fructus, ac majora timeantur mala. imo probabilius, et communius cor reclio fieri debet, quamvis ea ignorantia sit tantum contra jus positivum humanum, Si speretur fructus, aut si non corrigendo alii scandaligentur, putantes v. g. sibi lieere, quod superior non corrigit in aliis. Etenim, etiam dato quod illa transgressio materia lis sit, neque ignorantia sit intrinsstre mala, attamen posita lege, est quoddam inconveniens quod tenemur impedire, si majorem tuordinationem nos timemus l6 . u. 5. 0uosnam Obligaι praeceptum eo ree ionis fraternae' R. Praeceptum correctionis fraternao obligat omnes; omnos enim hominos commembra sunt, et Deus mandapit illis tini
etiam peccatores; nam correctio im Suam primario repetit ex vi ipsius monitionis. Etiam insertorps, qui lamen non nisi obS crando corrigant juxta illud: seniorem nainerepaveris. sed obsecra ut paιrem l8) Hoc iamen praecρptum strictius obligat Superiores, cum isti leneantur subditorum lio, Dum curare ex ipso proprio ollicio, vel ex stipendio quod exigunt: tales Sunt qui euram gorunt aliorum in communitale. vel sa-
milia 9). Κt ideo ipsi inquirstre debent in
vitam et mores subditorum suorum, ut e
corrigant, si deliquentes in ven rint 10 .
0. 4. Quandonam cessat obligare pra cepsum eorreelionis R. cessat obligure praeceptum correcti nis fraternae: 1. Si certo non constet de peccato fra-
rom repetilionem inserant grave seandalum vel perieulum stra is peccati. salius est ut corrigantura superioribus erga Rubditos; nam venialia nimis sunt frequentia, et ideo nullus laret eorrectioni finis. si es*ent corrig nda. reddereturque torreetio nimis molesta, eum lierieulo pacem et concordiam
turbandi. 6l Hac lam n in re matura deliberatio est hahenda , ne inutiliter , imo sorsan ad damnum lia torrectio. Vid. plura dicenda , ubi de Confessaria
406쪽
tris nostri, vel de proximo peccandi pPriculo; ne scilicet temere ogamus, et proximo injuriam irrogemus, eum unicando sine certo landumpnio eriminosum; chara las non
cofιaι malum il); ad solum autem superiorem pertinent inquirere in subditorum desectus. Excipe, nisi suspicio sit da damno communi et gravissimo, ni homicidio: tunc omni modo curandum, ut si quod est periculum, avertatur omnino 2 . 2. Si non adsit spes probabilis empn. dalionis et fructus; desp'rulo sine, cessanteliam media ad nnom. Hinc illust: noli aris guere derisorem l 5 . Hinc etiam generatim requiritur, ut corrector sit immunis a peccato corrigendo ; secus correctio derideretur.
5. Si sit alius apque vel magis idoneus,
qui certo correcturus pxistimetur; nam tunc non udest vera. et absoluta necessitas.
4. Si constet, delinquentem se jam e- mendas μ; quia secus fieret inutiliter correctio. item est, si praevidi a tur illum hrevi emqndalum iri, etiamsi non corrigatur; cum enim aegre seratur a multis rorrectio nonnisi in necessitate ipsa tendanda videtur.
5. Si correctio seri nequeat tempore
opportuno; non enim Sempste tenemur cor-rseptionem sacere statim ac culpam videmus perpetrari; sed cum profutura judicatur: a aclus virtutuum non quoli t modo a fieri debent, sed observatis debitis ci a cumstantiis , quast requiruntur no hoc a quod sit vetus virtuosus, ut scilicet fiatu ubi di hel, quando debet, et secundum
i2ὶ Melius tune erit eorripere in eommuni, vel eorrigere his. vel similibus verbis: si foris, quod
non eredo. talem συιPam eommiseris. scias stra vem dumnum inde obvenirε eommunitati, tertias per υnae, eι etiam tibi ipsi: unda rogo, in tibi evnxulas, et damnum velis avertere.
reelio fraterna tum vera charitate etiam quoad modum saetenda est; debet igitur esse paterna ersa in seriores. benigna inter aequales. et reverentialis erga superiores; - 2 privati inter se raro ad torrectionem tenemur, saltem sub gravi, nisi sint familiariter inter se eonjuncti. quia raro omnes requisitae eonditiones reperiuntur, rarius adhue erga superiores propter ineptitudinem; - a plerumque suadet prudentia ut omittatur torreetio erga eos, quorum ingenium est penitus ignotum; ne pejores fiant: - 4 serupulosi ordinarie excusantur a fraterna eorreelione satienda: quia aut nimium de- saligantur aut inepti sunt; scrupulis etiim et amiε- talibus perturbati necessaria diseretione ad eor
rigendum carent, et ad causas excusantes aliendere non valent; - 5 leuentur ex ossieto superio
res iuviὀilare tu subditos, et inquirere eorum pec-mSP. III.
6. Si correetio sistri noqueat sin In commodo gravi, ut si ideo timeatur gravo
damnum in bonis, in honore eicii nam Cum gravi incommodo, charitas non obligat. Excipe nisi quis vel ratione omnii tenstatur Corrigere, vel nisi proximus sit in extrema, et involuntaria necessitate spiritu oli; ordo Enim charitatis vult, ut spirituale ait rius bonum nostro temporali bono praesernit r.
Quid dioes si dubiι tur, an eorrectio sit profutura γ Vel dubitamus, an sit prolaturator melio , et simul certi sumus , eam non esse nocitura me vel dubitamus non tantum, an sit prosilluma. sed etiam an sit proximo nocituma. Si l, leuemur corrigero; quia Sicut in morbo corporali, ita et in spirituali adhiberi debet ri medium. quod certi sumus nociturum non esse, ubi nullum aliud tutius habemus. Si 2, correctionem de mus omittere; quia corre 'tio ordinatur ad emendationem, et ideo fieri non debet, cum aeque imminoi phccatum proximi, et ejus emendatio. Excipe nisi alioquin proximus moriturus sit in mortali, si nempe non corrigit-tur; tunc lentandum, si possit eripi a periculo damnationis. 0 5. Ouisnam ordo aervandus eat in eor
R. ille ordo gen ratim servandus est quem
Christus praescripsit 6 : 1 ut fiat privatim:
corripe eum inter te et ipsum solum; 2 ut si non prosit, fi it coram testibus: adhibs duos veι tres testes: I ut si adhuc ossae lusnon obtineatur , peccator denuntietur ge-clpsiae, id est deseratur ad Superiorem; die Delesiae. Hic ordo obligat sub gravi; cumvgatur de proximi famae consulendo; neque
eata, non lamen multum de aliquo in partieulari. absque dubio positivo. aut ratione speerali; ed non facile admittere debent spontaneos actusat res. et multo minus fidem statim illis praebete, quia saepe isti speeie boni communis seipsos quaerunt; - 6 in communitatibus sub regula viventihus, ta eollegiis,sominariis, ete. eaute atque industrie procedendum in hae re, ad evitandas dit,siones, versiones. discordias. Et si agatur de maxima re prius a consessario habilo ronsilio, et juxta quod supra dictum est agendo de detraelio . ubi de Meullo erimine revelandoὶ plerumque e pedit ut torreetio fiat via denuntiationis ad superio. rem; nee possunt absol vi sodales aut eonvietores denuntiare nolentes, ubi de gravi damno communitatis agitur. item de jure naturali denuntiandi sunt superioribus eeclesiasti eis saperdole torru lores, qui magnum fidelibus spirituale damnum in serum. vel illaturi sunt. Ita eommun ter. 4ὶ 2. 2. q. 33. a. 2. 0nando eorreetio fieri de-he t. etiam non prolatura, vid. De Poenitentia. vhi de Conferarim prudentia.
407쪽
ab eo potest liberare Superior, quia in lege
charitalis landatur. Diximus steneratim nam ab hoc ordinuexeipi turi-1 Si magis praestet prudenti Superiori, quam aliis crimen innotescere; mn-gis enim obtineretur finis principalis: a et x tunc , aiι Angelicus, non dicit Ecclesiae, , quia non ei sicut Praelato, sed sicut pser- , funae proficienti ud correctionem proxin mi et emendiim ij si 2 sierimen sit νu- olim . tunc iae Angelico, et non est tantum, adhibendum remedium ei, qui peccavit, , ut melior ii d; sed etiam aliis in quorum, nolitium erimenὶ devenit, ut non scanda
N peccanteS eorum Omnibus argue, ut et ce-
ω leri timorem habeant IJ u ;-5 si vergat
in damnum communi tutis, neque certa sit
Epes damnum illud impeditum iri per co Tectionem privatam. Vel si grave damnum
esset proximo Ob enturum ex omissione relationis ad Superiorem nam bonum Commune et innocentis hono privati et voluntarie delinquentis praeserendum est; - 4 si proximus cessit juri suo, ut privatim admO-upatur, ut in more est penes quosdam Regulares : in arbiιrio uniuscujusque esι, utio. Thomas, pali deirimentum suae famae, nisi hoc vergat in damnum aliorum 4 . Ex his deducitur, peccare tum qui su Dditi alicujus crimen jam perfecte emendatum reserunt ad Superiorem, ubi non adsit re- lubendi periculum; tum qui sine causa Violant ordinem charitalis a Christo praescriptum. imo et illi peccare videntur , qui ad mediatos Superiores crimen deserunt, praetermisso immediato, qui posset per se corrigere; nam quoad potest, sumae proximiost consulendum la).
Q. 1. An ordo in tharitate servandus
R. Ordinem esse in charitale servandum indicant illa verba : ordinanil in me eLariis taιem I . idque docent unanimiter; emn enim objecta , quae ch tritas complectitur. non sint aequalia inter se . non effiet recta charitas; nisi Ordinem in iis servaret. Unde Augustinus . ille autem juste et sanete vivit, qui rerum inιeger aesιimator esι; ipse au- lὶ Quod . I. a. la.
Hic autem ordo lotus in po situs est, ut unicuique orireto diligibili suum convenientem loeum elargiamur: ideo quodam modo participat de virtute justitiae , cujus ostietum est neminem laedere eι jus suum cuique tri
Duplex autem est ordo chari latis: unuη honorum , vlier personarum ; sive unus in bonis, alter vero in personis servandus. ipse uulem ordo personarum est triplex e primus inter Deum et nos ἔ sociandus internos et proximos; tertius inter proximos ipsos. 0. 2. 9uisnam ordo eharilaris seruandus
R. Talis ordo charitatis in bonis servandus est, ut: 1 locum teneant hona fi piritualia , sive supernaturalia , nempe gloria et beatitudo aeterna , gratia . virtutes et merita; in istornm enim comparatione lotus
munduε est nihil iuxta illud : quid prodest
homini. si mundum universum lucreιur , animae vero suae deιrimentum patiatur si -P locum teneant bona naturalia et hona corporis, uti vita , integritas membrornm et sanitas ; in his enim ipsa naturalis vitalandatur; -3 vero locum hona externa, uithonor, fama, et divitiast, unde maxime Pendet vita nostra civilis. item bonum commune praeserendum est hono priunto, quia honum commune est bonum totius, et donum privatum est honum partis; atqui totum est sua parte majus. Q. 5. Ouis ordo tharitaιia seruandus estinιer Deum, G nos n. Ordo servandus inter Deum et nos hostuno canone continetur, ut nempe Deum m
gis diligamus. quam nos ipsos et proximum. natio manifesta est; nam Deus est primum principium et sinis ultimus rerum omnium, ac nullum bonum persectius et praestantius potest excogitari. Unde venit: l Deus , ut
principium beatitudinis; 2 nos, qui directo participamus; 5 proximus, uti socius.
n. Ut bene percipiatur ordo charitatis
ervandus inter nos et proximos nostros . triplex comparatio instituenda est. Prima inter animam nostram, et animam proximi. Seeunda inter vitam nostram, et vitam proximi. Tertia inter vitam nostram , et uni
bona nostra, et vitam proximi vel ejus hona. Sed quoad haec vide quae te eleemosyna: item in Traei. de Rertistitione , ubi de possessore honae fidei, de causis a restitutioae excusantibus ae de sarto.
408쪽
408 TRA . vlli Quod primam comparationom, tenemur
magis diligere animum nostram, quam animum proximi , nam amor nostri sest regula umoris proximi; ergo prior, ae polior est amor nostri. Ut enim ait Solus, et post ip-
Sum omnes: mensura perfectior est mensurato; unde natum est vulgare axioma: eharitas bene ordinata ineipit a se ipso. ld. oquo nunquam licebit peccare nΡc graviter nec leviter, imo neque se dirsecto p crandi perieulo exponere ad consulendum fratrum no .strorum saluti spirituuli. Hinc n. 65, damnata e , tib Innocentio Xl haee propositio: licitum est quaerere direese oreas ton m yroximam peccandi pro bono νpirituali vel temporali nostro veι proaeimi. Quoad secundam comparationem, tθne mur regulari er vitam nostram praeserre vitae proximi; aliser non est am simι δ ἐγ-νum , ait Augustinus, sed plu3 quam et P-
di ι l . Diximus regulariter; num privatus
tenetur vitum exponere ceris periculo pro
Republica, vel pro servanda vita personae bouo publieo necessariae se). Quoad tertiam comparutionem , triplex distinguenda est proximi nscessita S: communis, a qua potest quis se libΗrare absque magna dissicultate ; gravia , in qua grave quis subit salutis periculum, et uti eri liberare se nequit Sine gravi dimetallato; extrema, a qua ii ultimode quis potest se liberare, et nisi spirituu liter adjuvetur , aeternum est periturus. Hoc posito, dicimus: - nemo tenelut proximo succurrere in commu-ui necessitate spirituali cum gravi suo damno temporali i eum levi damno juxta plu-rΘs lene lur): quia tunc proximus potest sa-eile liberari a se ipso; - 2 sunt qui docent, proximo in gravi necessitate spirituali constitulo teneri quemcumque suecurrere e tiam cum gravi damno temporali; nam anima proximi Secundum rectam rationem magis aestimabilis est, quam corpus nostrum.
2J Sed uirum liteat privato vitam quam opon re pro salute alterius privati ex molivo virtutis ehristianae, v. g. quia iste aptior est in promovendam gloriam Dei, alii negant, quia tune eliaritas non esset hene ordinata, et adhuc raset proximum diligere plus quam se ipsum. At assimani eommunius eum Ioanne Ch sostomo . qui etiam de vitaeorporali intelligit ea Seripturae verba : majorem hae dileelionem nemo habet , in animam uam ponat quis pro amicis 3uis lIO. 5ὶς tune non pra fertur praecise vita proximi, sed bonum virtutis
vitae propriae, ut ait Angelieus. In 3. dis 2s a Sia 2. 2. p. q. 26. a. es 4ὶ Hi ne si quis haeresim alieubi spargat teneris
mim periculo hilae impedire Si possis et nemo a
ius impediat. item si in persecutiove vel hostili. DISP. Hl.
Sod alii negant: quia, ut ait Angelicus, non
imminet euilibet homini eura de solui proximi, nisi sorte in casu necessitatis 3 : ut quando ulter absolute potest a poriculo se
subtrah'rμ, n In videtur charilas nos obligaro ad illi subveniendum cum tanto incommodo; cum tunc proximus noster diei vi renon possit esse in casu necesSi tulis. Atiniamμn excipiunt , et dicunt utique toneri o-liam rum pμriculo vita Θ, si quis ad id obligetur vel rationem ossicii, uti sutit animarum pastores; vel ratione delicti, uti essi tsi quis haeresim docuisset; vel si necessitas illa gravis sit publica, quia neceSSilns gravis publica solet semper esso conjuncta cum
certum est, quemcumque teneri etiam cum vitae damno suecurrere proximo in noces.siluis spirituali sex tr m n. De hoe casu Rq.
Pulr0s intelligi mi illa vΡrba: quoniam ille Christus animam suam num 'o vitam suam j pro nobis posuit, et nos d bemus pro
fratribus animas ponere, nympe ulla in nostram temporalem 5). - S d exeipse: 1 si vila illius , qui eam deberet ponere pro
fratre, sit necessaria bono communi; commune enim bonum praeserendum est priva
lorum vitae; 2 si non adsit spes, quod lulis vitae iactus po sit juxare; quia tunc inutili. ter poneretur 03.
0. 5. Quia ordo eharitatis servandus est inter promimos m os n. Vel comparatio instituitur inter extruneos, et extraneos; vel tuler extraneos et consanguineos; vel inter consanguineos ipsns.
Si i, praeserendi sunt qui magis ad D '
um accedunt, utpote praecipuum charitatis objectum. Possunt autem esso D-o vicini res tum in ordine gratiae: sic B. Virgo praeserenda est celeris Sanctis. Tum in ordine naturae: sic Angeli sunt praeserendi hominibus. Tum in ordine sup riori latis: sic superiores praeserendi sunt omnibus priva
ineursione plebs aliqua tareret saeerdote, et aliunde esset exposita gravibus perieulis peceandi, te neris tum periculo vitae illi opitulari. MIoine. ηὶ . Io. a. 6ὶ uine teneris insantem moriturum baptirare etiam eum vitae damno, si alius non adsit, qui hoc saeiat. Item si seias aliquem existentem in mortali interficiendum in sommo vel nil eogitantem. lene ris eum vitae periculo illi subvenire, modo prudeinter judices, te illi profuturum. Antoine. Exeipiunt aliqui adhue. si aliquis sit in culpa mortali, et dubitet de eoutritione ς sed id non i- detur probabile; nam qui voluntarie subit mortem
ad alterum liberandum a damnatione steter a. prae stat aetum pharitalis per clissimae, quae tum a s
seelu ad peccatum ullo modo eo istere nequit.
409쪽
tis; et sibi invicem iuxta gradum suum 1l.
Si 2, in pari necessitate, debemus extraneis praeserre consanguineos, aut alia ratio. ne conjunctos, quia, clieente Angelico, eharitas ordinem naιurae non mulat, sed perficiι 2J-Diximus in pari neeessiliae; nam cum obligatio charitatis non sit, nisi ratione necessitatis, patet illam magis obligare, ubi major adest nee sitas. Si b, semper praeserendi sunt conjunctiores secundum varios eorum graduS, habita ratione necessitatis, et bonorum, quae debita sunt tali conjunetioni, et in quibus ea landatur ex allata ratione. Hinc in necessiιαε gravi: l est praeserenda uxor; quia est una caro cum viro, et liberorum principium; 2 silii, qui sunt conjunctiores, cum de substantia parentum procedant; 3 parentes, qui post dietos ad vitae societatem et reipubblicae augmentum concurrunt; 4 fratres, sorores, propingui, domestici, concives, commilitones-Diximus in necessitate gravi; nam si necessitas sit extrema, non nonum familiarum, sed vitae attendendum est, ut probabilius docent cum Τournely. Unde tunc omnibus sunt praeserendi parentes propter principii eminentiam, et quidem pater praeserendus est matri, utpote
R. Omnia peccata mortalia opponuntur charitati Theologicae, quippe quae ejusdem habitum in anima prorsus extinguunt; Sed specialiter et directe pugnant ad vergus eam
ex d. Thoma 4 : odium Dei et proximi, quod opponitur ipsi dileetioni; invidia. quae opponitur gaudio de bono proximi; discordia, quae opponitur e elui charitatis, qui est pax ; eomenιio, quae opponitur paci
lin me autem notandum, quod amore tomyl tenuae sunt quidem praeserendi sanetiores; Bed amore effectivo praeserti debeat qui sunt in majori necessi late, ut Patet. 2ὶ In 3. dist. 29. a. T. 3ὶ V. Angelitus. 2. 2. q. 26. a. s. 4ὶ 2. 2. q. 34, et seqq. 5ὶ 2. 2. q. M. a. l. 6ὶ Triplex est homieidium t primum eorporis quod tollit vitam eorporalem: secundum famae. quod tollit vitam civilem; tertium odii, quod tollit vitam assectus. 7ὶ naee diei a sint de odio morali, ae religioso, Theologia Moralia. Tom. I l.
quantum ad loeutionem; aehisma, bellum, rixa et aediιis, quae opponuntur paci quantiam ad opus; et demum scandaιum, quod opponitur charitati quantum ad benestren
tiam i De invidia, acedia et bello jam di
actus, seu motus voluntatis, quo quis mala -τole fertur in aliquid. Duplex est: aliud abominationis, quo aversamur aliquem ex displicentia ejus qualitatum, quia sunt malauaut noxiae aut ingratae vel in se vel nobis vel aliis; aliud inimicitiae, quo aversamur aliquem ex displicentia ipsius. eique malum volumus, ut illi malum est-Odium Dei sive inimicitiae sive abominationis est seminper gravissimum peccatum; quia semper opponitur primo, summo et maximo bono: odium Dei, ait Angelicus, est pessimum peccatum 5 . Odium autem proximi item est mortale ex genere suo; eum directe contrarietur charitati. Hinc illud: Omnis, qui odit fratrem suum, homicida est 6 . Potest tamen fieri veniale non tantum ex indeliberatione actus, sed etiam ex levitate materiae : imo odium abominationis raro est mortale, quia non ita directe ac vivide pee illud vulneratur charitas T). Hac de re notamus: l declaranda est in consessione qualitas personae, quae odio habita est, si haec addat speciem, ut si pater; -2 numerus perisonarum, quia tot malitiae quot personae; 3 natura mali optati, an Sit mutilatio, mors, infernus; nam mali optatio sumit speciem ab ipso damno interno 8 ' excipe satis probabiliter, si diversa mula apprehendantur sub uno genere mali, nempe ut media ruinas inimici is); tunc sume it dicere: exoptaui graue malum prorimo. R. Ad 2: Diseordia ut opponitur charitati l est dissensio voluntaιia circa bonum Dei eι proaeimi, in quo tenemur eae charitata consentire. Est peccatum ex genere suo mortale, quia opponitur charitati: hine Deus detestatur eum, qui seminaι inler fratres
non autem de odio polities,ut vocant, quod utique legitimum est, si vera adsit eausa: hoc enim odiunt non est aversatio per onae. sed proprii juris vindiealio. Et lieet in Christo Iesu nulla sit distinetici inter eivem et extraneum, civilem et harbarum; hoc tamen non prohibe . quominus una tio allε-ri nationi pacem deneget. hellum intentet, illamque 2rmis vexet, quousque sua laesa jura vindi- tetas en odium polititiam. 8ὶ Cetera vid. De preeatis, da invidia; et Rupra da inimieortim dileelion . sin V. Liguori, opus Mur. l. 2. n. 30: et t.
410쪽
tire, sed non ex charitate, et diffs ntimus, tunc dissentio nostra erit contra aliam vi lutem: sic dissentire a voluntato superioris
praeeipientis est inobedipntia, dissentire a voluntate credi loris exigentis debitum est injustitia. R. Ad 5: Contentio est pugna verborum: est sua natura mortalis, si serio fiat, in re
gravi ac ne pssaria: cum sit contra Pharitalem. Apostolus illum numerat inter opera,
quast a regno D i excludant ist). Q. a. Quid de statamale
R. Schisma graeca vox sesi, quae seiSSionem significat, et definitur: voluntaria separatio ab unitate Eeelesia. Ait autμm Angelicus : a Eerisesiae unitas in duobus at . a tenditur, Scilicet in connexione membro-a rum Ecclρsiae ad invicem Seu communica-a tione, Et iterum in ordine omnium memina brorum Ecclesiae ad unum caput ....; et a ideo schismatici dicuntur qui subesse re
a nuunt Summo Pontifici, et qui mombris
a Melesiae ei subjectis communirare recu-α sant i5 v. Proprie loquendo sellisma dita a seri ali ha rosi ; nam ut vit Augustinus, et haeretici de D 'o salsa sentist nilo ipsum si- a dem violant: schismatici autem discissio a nibus iniquis a fra torna charitate dissia liunt, quamvis ea credant quae credimus. a duapropter nec haeretici pertinenlad Ec-α clesiam catholicam. quae diligit Deum ἔκ nec schismatici, quoniam diligit proxi-u mum 4 s. Est ergo gravissimum malum. Licet autem schisma ab haeresi discrepet, ordinarie tamen vel ab ea gignitur, vel eam gignit. Poenae in schisma purum sunt: l excommunicatio ipso laclo 5 : in principales est reservata F : 2 privatio jurisdictionis ;5 privatio et inhabilitas ad beneficia s)
Si vero schisma sit eum haeresi, Poenae sunt illae, quae jam in haereti eos habentur
0. 4. Quid de rixa, eι sediιione B. Rixa est eontradieιio in Resis: est bellum quoddam privatum, in quo rixantes extra Se percutere, nituntur. In v ggressore habetur precatum ex genere suo mortale,
quia charitati essentialiter opponitur: et ab Apostolo inter ea, quae a coelo excludant,
si De diseordia. et eontentione vid. ubi de desuperbia. s2ὶ col. 6.
multuosa aggressio unius partis reipublieae contra aliam, vel principem. Ε tautem Roditio et speciale et grave peccatum; quia Opponitur speciali ac gravi hono, nempe paci ac bono publico. 0. 5. ouid est seandalum' R. Mandalum graecum nomen sisl la ti- ne significat opnuieulum. Ab Angeli eo di si .
nitur: a dictum, vel factum minus rectum a praphens alteri occasionem ruinae spiri-u tualis 1 l . . Vocabulo dicit vel laeti venit
etiam omissio , quia asrmatio eι negatio ad idem genus referuntur. Verbo minus reetum intρlligitur quod vel in se malum pSt ut si loquaris turpia eum adoloscente: vel mali speciμm habet . ut si justa de causa ,sed coram sam ignorantibus, carnes comedas dio velito. Scandalum ost duplρx: aetinum, ot est mox do finitum; passirum, Pt est ipsa ruina spiritualis, spu se centiam. in quod occasione illius dicti vhi facti minus recti proximus lubitur. Articulus i. - De seandala aetino 2)0. l. Quotuplax est seandalum uelinum B. Scandalum acti viam aliud est directum, aliud indirectum. Direetum est quando quis dicto suo vel laeto minus recto spiritualρm alterius ruinam intendit; sive intendat formaliter plpρr se, quod etiam vocant scandalum diabolieum, ut si male habeat quod talis sit ingratia, et ideo eum sollicitet, ut illam amittat; sive materialiter et per accidens. cum nempe primario nou quaeritur nisi delectatio, vel utilitas a preeato sperata, ut si volens suae malae cupidini satisfacere, ullum ad fornicandum inducat. Indireetum est, quando quis non inlen.
dens ruinam proximi aliquid dieit, vel facit in proprium commodum , quod est alteri casio peccati: id est quando non nisi indi.
recto et interpretative causatur altHrius peccatum, quatenus nempe praevidetur ,
vel praevideri potest ac debet ex illa actio.
ne scandalum in proximo secuturum; ut si die vptito carnes comedas coram aliis, non
dicendo quod habeas veniam , vel si domi
ssi Tria sunt sehismata principaliora , quorum
Eeelesiastiea meminit histori . Primum Graeeorum Meento ix a Pholio excitatum. Seeundum Oee, dentis Meeuto xiv ortum Per ineertitudinem veri Pontiseis. Tertium Anglie num saetulo xvI - Ber gier. Diri maris, Voca b. Seisma.