Glossen und Scholien zur hesiodischen Theogonie mit Prolegomena

341쪽

είρηται διὰ τὸ καθαρὸν καὶ χρυσίων τοὐ ματος καὶ δοκην ῆλέκτρου λαμπρόν. γάνθη δὲ -ὁ του ἰαίνειν καὶευφραίνειν τους πίνοντας. Ζευξὼ δε απὸ του ζευγνύειν μετὰ την ἀνάπαυσιν ἐν ταῖς πηγαῖς τὰ υποζύγια. Πληξαύρη δὲ καὶ Γαλαξαύρη η ἐκ των πηγῶν ἀναδιδομένη πλῆξις αυρῶν ευκραὴς καὶ καθαρά, ην διὰ του γάλακτος υποσημαίνει. Μηλόβοσις δὲ διὰ τὸ ἐν αὐταῖς τὰ μῆλα

βόσκεσθαι πέριξ, ῆγουν τὰς παρακειμένας αυταῖς πόας νέμεσθαι. Καλυψὼ δε διὰ την κάλυψιν καὶ την περιβολήν. εἰώθεσαν γὰρ οι ἄνθρωποι ἐν τοῖς διέγροις καὶ ψυχροτέροις τόποις διάγοντες περικαλύπτειν εαυτοὐς καὶ φυλάττειν διαφόροις περιβολαίοις. Πετραίη δ' ἐρόεσσα εχὰν ἀνομασμένη απὸ του ἐκ πετρῶν καταρρέειν ἐνίων πηγῶν τὸ υδωρ ξ απὶ του ἐν καιρω θέρους ώς αυτὸς διε- 670κελεύσατο ἐν ταῖς ἡμέραις) διαιτῆσθαι υπὸ πέτρης, τρέποντας τὸ πρόσωπον προς καταρρέουσαν κρήνην' ἐξεισι

γὰρ ἐκεῖθε νοτίς, παραμυθουμένη την ἐν θέρει θερμότητα καὶ ξηρότητα. Πλεσθῶ δὲ ) προκόπεπλος λέγοιτ' ἀν απὸ

του τους τελευτῶντας πηγαίοις δωσι καταλύεσθαι, καὶ

μέλανα ῶσπερ πέπλα ἀμφιέννυσθαι. οἶμαι δε καὶ Καλυψὼ διὰ τὁ μετὰ τοMo καλύπτεσθαι τούτους καὶ τῶ χοὶ παραδίδοσθαι. δεὐξ δὲ ε ηται προφερεστάτη πασῶν ου διὰ τὸ στυγεῖσθαι, τουτέστι μισεῖσθαι, αλλὰ διὰ τὸ τιμῆσθαι-λλον καὶ ζητεῖσθαι τὰ τοιαύτα ςδατα. στυγῶ γὰρ καὶ τὸ τιμῶ ' τιμῶμεν δὲ καὶ ζητουμεν τὰ τοιαλα τῶν μά- των διὰ τὰς ἐν αυτοῖς ἐνεργείας. μὴ θαυμάσης δέ, εἰ νυν τὸ στυγεῖν αντὶ του τιμῶν ἐκλαμβάνομεν, πολλὰ γὰρ τοιαsτα ευρήσεις παρὰ ποῖς γραμματικοῖς, ἡγουν κατὰ ἀντίφρασιν τὸ στυγεῖν αντὶ τοὐ τιμῶν ἐκληπτέον, ἡ λιείη ῶν καὶ τοὐ στυγῶ ἔτερον σημαινόμενον αντὶ τοὐ τιμῶλαμβανόμενον, ἄσπερ αλύω τὸ χαίρω, καὶ ἀλύω τὁ λυ- ποῶμαι παρ' Ομήρφ τε καὶ Πλουτάρχφ τῶ ἐκ χαιρωνείας ευρηται. δοκεῖ δὲ καὶ τῶ παλαιῶ ἐξηγητῆ τοs παρόντος βιβλίου τὸ ) στυγεῖν ἀντὶ τos τιμὰν ἐκλαμβάνειν. μήποτε δὲ το στυγεῖν ἀντὶ τοs ἐκφοβεῖν καὶ καταπλήττειν εἴη,

342쪽

324 ἀκουστέον νυν. διὰ γὰρ τὸ μὲρ τὰς ἄλλας πηγὰς καταπλήττειν καὶ ἐκφοβεῖν ἐν αδ- ) ρέουσα ἡ Στυξ λεγοιτ'αν εἶναι προφερεστάτη πασῶν. Στυξ δ' είρηται ἀπὸ του στυγνάνσεως εἶναι παραιτία. στυγνάζουσι γὰρ οἱ τους ἐναδῖ πορευομένους θρηνοὐντες, ἐν ω καὶ Κωκυτὸς καὶ 'Aχέρων καὶ Πυριφλεγέθών ποταμοί τινες καταρρέειν λέγονται, παρόσον κωκύουσι καὶ θρηνουσι τους τεθνεῶτας οἱ τούτοις προσήκοντες καὶ ἄχη ἐλυσι καὶ πυρὶ τῶ της λύπης φλεγέθονται. ευλόγως δὲ καὶ τὸ Ταίναρον εἰς αδου κατάγειν λέγεται ' διότι οἱ εἰς ἄδου καταγόμενοι τιταίνουσιν ἀρὰς καὶ βλάβας ἐμποιουσιν. ἔστι δ' ἴτε καὶ συνθανατosσι τους ἀκατασχέτως θρηνουντας αυτούς. 371. Θεία δ' 'Hέλιον. γεννῆ δὲ ἡ Θεία τὸν πιλιον καὶ την Σεληνην, ετι δὲ καὶ την Ἀμέραν Υπερίονος ἐν φιλότητι μιγεῖσα, παρόσον ἐκθεούσης, τουτέστι κινουμένης, τῆς φύσεως των ουρανίων σωμάτων υπεράνωθεν ὁ πιλιος 671 καὶ ἡ Σελήνη τῆς ημέρας ἐργάται κατὰ ἀπουσίαν τε καὶ

παρουσίαν την εαυτῶν τυγχάνουσιν.

συνελθοῶσα τον 'Aστραῖόν τε καὶ τον Πάλλαντα γεννῆ, ετι δὲ καὶ τον Πέρσην, πῶσι τούτοις μεταπρέποντα ἐν ἰδμοσύνy, παρόσον κριθέντα απ' ἀλλήλων καὶ χωρισθέντα

ὐπὸ ευρείας τινος καὶ μεγάλης δυνάμεως sῆν γὰρ ὁμου πάντα χρήματά ποτε κατὰ Ἀναξαγόραν, νους δὲ διέκρινεναυτὰ) τα μὲν ἄστρα τον ἄνω τόπον εἴληχε καὶ την παλλομένην φύσιν, τουτέστι κινουμένην ' αεικίνητα γὰρ ταυτα,κῶν τὰ μεν ὁμαλῶς, τὰ δὲ ἀνωμάλως κινῶνται ἡ γη δὲ τον κάτω καὶ μέσον ἡδρασμένη και ἀκινητίζουσα. ἀντινων δη ἄστρων ἡ περαίωσις καὶ ἡ ἐπιστημονικὴ τῆς

αυτῶν κινήσεως κατάληψις διαπρέπει ἐν ἐπιστήμαις, ὁσον καὶ τὸ υποκείμενον τιμιώτερον. 378. 'Aσεραίω δ' 'Bὰς. ἡ δὲ φέρα τῶ 'Aστραίωσυνερχομένη τοὐς ανέμους γεννῆν λέγεται, παρόσον ἐκ τῆς τῶν ἄστρων ἐπιτηρήσεως αἱ τούτων πνοαὶ προγινώσκονται τοῖς περὶ ταλα ἐπιστήμοσιν ' ἡ ἔτι κατὰ διαφό-

343쪽

ρους ἐπιτολὰς καὶ δυσεις αλλων καὶ αλλων ἄστρων καὶ ἐκ διαφόρων μερῶν του παντὸς οἱ ανεμοι πνέουσιν, ως Ἀριστοτέλης τε ) δηλor ἐν τῶ δευτέρω των μετεώρων καὶ Αρατος ὁ ποιητὴς και Mδοξος. οἶμαι δὲ καὶ τον ' η- ρον προσαγορευειν τον Βορρῶν αἰορηγενέτην, τάχα μεν καὶ διὰ τὸ αἰθρίαν ποιεῖν λεπτομερεστέρα γὰρ ἡ συστασις του τοιουτου ἀνέμου, διὸ καὶ ψυχροτέρα καὶ δυσρινοτέρα ) , τάχα δὲ καὶ διὰ τὸ ἐξ αἰθέρος γεννῆσθαι, τουτέστιν ἐξ υψηλοτερου τόπου ' τοιουτον δὲ πάντως τὸ βόρειον ἔξαρμα. 383. Στυξ δ' ἔτεκ' 'Ωκεανου. ἡ Στυξ δε τον Ζῆλον καὶ την Νίκην γεννῆ μ γεῖσα τω του γ εανου Πάλλαντι, ἔτι δε καὶ τὸ Κράτος καὶ την Βίαν, ευλόγως ἐπειδὴ καὶ οἱ ζηλουντες καὶ νικώμενοι στυγνάζειν εἰώθεσαν αλλὰ στυγνάσαντες καὶ πρυμναν κρουσάμενοι ἀπάλαμνοι πρότερον ἔντες καὶ νωθροὶ κράτος καὶ βίαν κατὰ τῶν Ομοτέχνων ῆραντο. ὁποῖος ην ἐκεῖνος ὁ λέγων Ουκώ με καθευδειν τὸ Μιλτιάδου τρόπαιον. ὴ ἡ Στυξ -- νέρχεται τω του 'Ωκεανου Πάλλαντι, καὶ γεννῆ τὸ Κράτος καὶ την Βίαν, ώς δῆθεν ημῆς του λόγου διδάσκοντος,

ως πῆν τρόπαιον ημῶν προστυγνασάντων καὶ σκυθρωπασάντων, καὶ τῆς ἄνωθεν ἡμῖν ἐπιφοιτώσης ἐκ τῶν Ουρα- 672νίων ἀντυγων χορηγητικῆς τῶν ἀγαθῶν δυνάμεως ἀνεγείρεται ου γάρ ἐστιν ὁ Ουράνιος χῶρος ἄμοιρος τῶν τοιουτων, ώς αυτός φησιν ὁ ποιητής, ἀλλ' ἄνωθεν ἡμῖνεπιπέμπεται τὸ κράτος καὶ ἡ νίκη και ἡ θειοτέρα συμμαχία. και γὰρ μετακαλεσάμενος κατὰ τον μυθον πάντας τους θεους ὁ 'Ολυμπιος, εἶπεν, ος ἄν μετ' αυτου τοῖς Πτῶσι μάχοιτο, τιμήσειν αυτὸν ἐπὶ Κρόνου ἄτιμον ὁντα. πρώτην δέ φασιν ἀφικέσθαι την Στυγα προς ουρανὸν μετὰ τῶν οἰκείων παίδων καὶ τιμηθῆναι υπὸ Λιός' ἐπειδὴ

συμβουλευτικῶς ὁ λόγος ήμ, υποτίθησιν, ώς ὁστις αν ἄρα καὶ εἴη ἀγέραστος ἐπὶ Κρόνου, του αφανοῶς δηλαδὴ

βίου καὶ κοραίνοντος, στυγνασάτω, καὶ συντριβὴν καρδίας πολλάκις ἐπιδειξάτω. καὶ ουτω τοῖς ἐναντίοις Τιτῆσι μαχε-

344쪽

σάμενος καὶ πῆσαν ἐναντίαν καταβαλὼν των παθῶν ἰσχύν,

εξει την ἐξ μους αρωγήν. ἄνεισι γὰρ ἡ τῶν ψυχων συντριβὴ καὶ ἡ τῶν ηθῶν ταπείνωσις προς τον μερέχοντα πάντα νουν, καὶ ανιοὐσα κράτος κατάγει και τὰ

θυμήρη ποιεῖ. ευλόγως δὲ την Στυγα φασὶν ὁρκον εἶναι τῶν θεῶν, ώς καὶ πιμηρος δηλοῖ ἴστω νυν τόδε γαῖα καὶ Ουρανὸς ευρὐς μεμεν καὶ τὸ κατειβόμενον Στυγὸς υδωρ - δε ὁτι οἱ πρώην στυγνάσαντες μετὰ την ἄνωθεν δύναμιν τίμιοι καθίστανται τοῖς ἀνθρωποις καὶ ἀρίδηλοι καὶ εἰς ὁρκον προκείμενοι. εἰώθασι γὰρ οἱ ευσεβέστεροι τῶν αν- θρώπων την εἰς τὸ θεῖον ευλαβούμενοι ορκωμοσίαν ἀσπάζεσθαι την εἰς τοὐς αγαθούς τῶν ανθρώπων και σεμνοτέρους καὶ πιστουν, ἔπερ ἄρα και λέγουσι, διὰ τῆς ἐξ αυ- τῶν ὐπολήψεως ' ἡ εἰς την Στυγα ὀμνυειν λέγονται οἱ θεοί, διότι στυγοῶσι τοὐς ὀμνυοντας μυσαρὸν γὰρ τὸ ὁρκωμοτεῖν ου παρ' ἀνθρώποις μόνον, αλλὰ καὶ παρὰ

θεοῖς.

381. τοὐς δὲ μετ' αστέρα τίκτεν. ἡ 'φιγένεια δὲ τον Εωσφόρον τίκτει καὶ τὰ ἄστρα, ο Ουρανὸς ἐστεφάνωται, παρόσον ἐνίοτε ὁ τῆς 'Αφροδίτης καλούμενος ε73 ἀστὴρ ὁ Σωσφόρος ἐν ταῖς ὀρθριναῖς καταστάσεσιν ἐπιτέλλεται ἀκροκνέφαιος ) καί τινα τῶν ἄστρων την εώαν ἐπιτολὴν ἀνατέλλοντα.

συνελθομα την Λητὼ την κυανόπεπλον τίκτει την μείλιχον τοῖς ἀνθρώποις καὶ ἡπιον τοῖς ἀθανάτοις, παρόσον ἡ ἀκραιφνεστάτη καὶ πάσης ἀμιγὴς κακίας ἀγαθότης του

πρώτου νου του πολυτιμητου καὶ πάντων πατρὸς ταῖς πεποιημέναις πάσαις οὐσίαις κατασκευαστικὴ καὶ παραγωγὸς χρηματίζει ' Θις καὶ διὰ τὸ σύμφυτον ἐαυτῆ τὸ ἀγαθὸν ἔχειν καὶ δημιουργικὴ πάντων τῶν ἔντων εἶναι, ὁσατε υπὸ σελήνην, δ καὶ ποιότητος μετέχει τινός, ὁσα τευπεράνω καὶ Ουράνια εἰς ευνὴν ἔρχεσθαι λέγεται την πολυήρατον ' τῆς γὰρ ἀγαθοπαρόχου και προετικῆς τῶν

345쪽

ὁντων καὶ πηγαίας χύσεως ἐρῶσί τε καὶ ἐφίενται τὰ πολλά, δηλαδὴ τὰ πάντα, η τὰ κρείττω, οIον αἱ λογικαὶ ψυχαὶ καὶ αἱ νοεραὶ πῆσαι οὐσίαι. ου γὰρ αν ,πος καὶ ἄνθρωπος η λίθος καὶ o- των ἀφυχων ἐπίσης ἐφίεσθαι

λέγοιτ' αν του οντος, καὶ προς το ἀγαθὸν κινεῖσθαι,

αλλὰ τὰ μὲν ζωτικῶς καὶ αἰσθητικῶς, τὰ νοερῶς, τὰ δ' ἄλλως του εἶναι ἐφίενται. τίκτει δὲ την Λητὼ η Φοίβη, ευλόγως' η γὰρ τῶν ἡμετέρων κακιῶν ἐπιλησμο- σμη ἀπὸ τῆς εἰλικρινους ἐκείνης φύσεως του ἀγαθου προέρχεται ' τοιαύτη γὰρ ἡ του ἀγαθου φυσις, Θις καὶ

κυανόπεπλος λέγεται, την ἀορασίαν καὶ την κυανόχροιαν,οιά τινα πεπλον ἐνδιδυσκομένη ' αόρατος γὰρ καὶ ἄγνωστος ἡ φυσις ἡ θεία, ἀλλ' οὐ τέλεον, ἀλλ' ἐκ τῶν περὶ

αυτὴν γνωριζομενη, ὁσον εκάστω ἀνάλογον, ῆτις καὶ μείλιχός ἐστι τοῖς ἀνθρώποις καὶ ιλαρὰ καὶ Θιος.

409. γείνετο δ' Ἀστερίην. αλλὰ καὶ την Ἀστε- ριαν την ευώνυμον ἀποτίκτει ἡ Φοίβη, τουτέστι την τῶν ἀστέρων λαμπρότητα καὶ την Ουσίαν καὶ το κάλλος, D' ἐκ τούτων τον γενεσιουργὸν γνωρίζωμεν νουν η την ἐπιστημονικην κατάληψιν καὶ πρόγνωσιν τῶν μελλόντων ἐκ τῆς τῶν Ουρανίων σωμάτων κινήσεως καὶ διαπεραιώσεως

'Aστερίην τάχα καλεῖ πἀσα γὰρ δόσις ἀγαθὴ καὶ φωτὸς

γνωστικου πρόξενος ἀπὸ του πρώτου φωτὸς προς η ς παραγίνεται. ταυτην δὲ την Ἀστερίην ὁ Πέρσης λέγεται ἀγαγέσθαι ἄκοιτιν εἰς δῶμα μέγα, παρόσον τῆς τῶν Ουρανίων σωμάτων δραστικῆς καὶ ἐνεργους κινήσεως ἐξήρτηται τὰ ἀνθρώπινα πράγματα κατὰ τους θύραθεν, καὶ -'αυτῆς περαιομαι τὰ ἡμέτερα, ως ἐκεῖνοί φασιν, αγαθοποιους τῶν ἀστέρων εἰσάγοντες, καὶ κακοποιούς, καὶ σχηματισμοὐς αἰτιώμενοι καὶ ἀποστάσεις καὶ πλησιασμους ἀστέρων καὶ ἐξελιγμους καὶ προποδισμους καὶ ἀναποδισμους καὶ ὁσα ἄλλα τῆς ἐκείνων ἐπιστήμης ἐστὶν αἰτιολογήματα.

411. ἡ δ' ὐποκυσαμένη 'Eκάτην. ἐπεὶ δὲ τῆς τῶν ἀστέρων ἐστὶ φύσεως καὶ ἡ σελήνη, καλῶς ἄρα πάντως λέγεται ἀπὸ τῆς εἰρημένης θεὰς γεννουέναι, ῆν τινα δὴ σελήνην Ἐκάτην προσαγορεύει, τάχα δη διὰ τὸ μα-

346쪽

κρόθεν ν μῶν εἶναι, κἀκεῖθεν τὰς εαυτῆς ἐνεργείας ἡμῖν ἐκπέμπειν' πολλαὶ γὰρ αἱ τῆς σελήνης δυνάμεις, ὰς καὶ αυτος καταλέγει ὁ ποιητὴς ἐνταυθά τε καὶ ἐν ταῖς ἡ--

ραδ αυτου καὶ τοῖς ἔργοις. επτὰ δε ἔντων των πλανη-

των αστέρων, μάλιστα ῆλιος τε καὶ σελήνη ἐπιτροπεύειν των καθ' ημῆς πραγμάτων λέγονται, καὶ δρῶν εἰς τὰ τῆ&, ου φυσικῶς μόνον, αέρων μεταβολὰς καὶ καιρῶν, καὶ ἐνιαυτῶν ἐργαζόμενοι ταῖς οἰκείαις περιόδοις, ἀλλακαι πλουτίζοντες καὶ πτωχίζοντες, καὶ ἐντιμους καὶ μι- μους ποιουντες ανθρώπους, ῶς τινες λέγουσι, καὶ ὁσα ἄλλα ἐνεργουντες. ἔνειν τοι καὶ κοσμοκράτορας διὰ τουτοκαὶ σημάντορας ἔργων καὶ φερεσβίους, καὶ καρπίμους καὶ ἀστεράρχας καὶ δεσποτας κόσμου καὶ πιστους φύλακας καὶ ριζωτῆρας πυρόεντας και ώροτρόφους καὶ χρόνου πατέρας ἀθανάτους προσαγορεύει o υρφευς ἐν τοῖς θυμίοις αρώ- μασι, σύγγραμμα δὲ τοὐτο ' φαῖκόν. χρη δὲ εἰδέναι, οτι ου μόνον ἐν τοῖς λεγομένοις πλάνησι των ἀστέρων ὁ ηλιος καὶ η σελήνη υπερέχει, ώς εἴπομεν, καὶ διεινουμένας ἐπὶ την γην ἔχουσι δυνάμεις, κατὰ τὰς μεταβάσεις αυτῶν τὰς μείζους καὶ ἐλάττους, ἀλλα καὶ ἐν τοῖς ἀπλανέσιν ' εἴτε γὰρ πύρινά ἐστι τα ἄστρα, εἴτε αἰθέρια, ῶς ἀρέσκει τισίν, οὐδεμίαν συμπάθειαν ἔχει προς τὰ ἐπὶ τῆς γης γινόμενα, καὶ οὐδεμία τις ἀποφορὰ ουδὲ ἀπόρροια διῖκνεῖται απὸ τῶν ἀπλανῶν ἀστέρων ἐπὶ την γην καὶ

προς ημῆς, καθὼς τοῖς ἀκριβεστέροις δοκεῖ, ἀλλὰ σημείου τάξιν ἐπέχουσιν αἱ τῶν ἀπλανῶν ἀστέρων ἐπιτολαὶ καὶ δυσμαί, μὴ φυσικῶς τὰ περὶ τον ἀέρα πάθη ἀπογεννῶσαι, πνεύματα λέγω καὶ ἔμβρους καὶ καύματα ' ῶσπερ γὰρ ὁ

πυρσὸς οὐκ αυτός ἐστιν αἴτιος τῆς πολεμικῆς καταστάσεως, 575 ἀλλὰ σημεῖόν ἐστι πολεμικοί καιροί, τον αυτὸν τρόπον

καὶ αἱ τῶν ἄστρων ἐπιτολαὶ οὐκ αὐταὶ παραίτιοί εἰσι τῶν περὶ τον ἀέρα μεταβολῶν, ἀλλὰ σημεῖα ἔκκεινται τῶν τοιούτων περιστάσεων' οἱ γὰρ ἀπαρχῆς παρατηρήσαντες καὶ συνταξάμενοι τὰ λεγόμενα παραπήγματα ἐξετάσαντες τοὐς τόπους τοὐ ζωδιακοc κύκλου, ἐν οἷς ώς ἐπίπαν αἱ μεταβολαὶ τoc ἀέρος γίνονται, ἐπεσκέψαντο κατὰ τοὐς

347쪽

χρόνους τούτους τίνα των ἄστρων ανατέλλει ἡ συγκαταδύνει, καὶ ταῖς τούτων ἐπιτολαῖς καὶ δύσεσι σημείοις ἐχρήσαντο προς το προγινώσκειν τας μεταβολὰς του ἀέρος οἷον , οτε αἱ Πλειάδες δύνουσιν, ἔχουσι δύναμιν ἄστε Θρασίαν τινὰ περὶ τον αμα ἀπογεννῶν' ῆ πάλιν ἐπιτέλλουσαι θέρους αρχὴν διασημαίνουσιν, ου διὰ την του ἄστρου δύναμιν, παντελῶς γάρ ἐστιν ἀπόπληκτον τὸ τούτοοίεσθαι. oῖας γὰρ - καὶ δοίη τις εἶναι ουσίας τὰ ἄστρα, πάντως καὶ της αυτῆς δυνάμεως εὐλογον εἶναι. καὶ ουκὰν τῆς αυτῆς ὁντα Ουσίας, ἄλλου μὲν τὸ υγραίνειν, ἄλλου δὲ το ξηραίνειν εἶναι των ἄστρων λεκτέον. τὸ δ' α-δυποληπτέον καὶ περὶ την του κυνὸς ἔπιτολὴν γίνεσθαι πολλοὶ γὰρ ὁπολαμβάνουσιν ἰδιαν ἔχειν δύναμιν τὸν ἀστέρα, καὶ παραίτιον γίνεσθαι τῆς των καυμάτων ἐπιτάσεως, ἄμα συνεπιτέλλοντα τῶ ἡλίφ. τοὐτο δ' Ουκ ἔστιν ουτως ἔχον, ἀλλ' ἐπεὶ κατὰ τὸν πυρωδέστατον καιρον τos ενιαυτοίουτος ὁ ἀστὴρ ἐπιτέλλει, τῆ τούτου φαύσει ἐσημειώσαντο την πρὸς τὸ κα-α μεταβολὴν τos ἀέρος. ἔστι δὲ ὁ ῆλιος

παραίτιος τῆς ἐπιτάσεως τῶν καυμάτων' ἡ δ' αἰτία πρῶτον μέν, οτι υπὸ τοὐ χειμῶνος κατεψυγμένων ημῶν, κατὰ τὸν συνεγγισμὸν τὸν πρὸς ημῆς ἄρχεται ημὰς θερμαίνειν Οἴπω δ' ἔκδηλον ποιεῖ την θερμασίαν, ἔτι τῆς καταφύξεως

τῆς ἀπὸ τοὐφ) χειμῶνος διαμενουσης, ἐπιμονῆς δὲ γινομένης ) καὶ μἀλλον ἀεὶ συνεγγίζοντος τοὐ ἡλίου, ἐπαίσθησιν συμβαίνει τῆς θερμασίας γίνεσθαι. ἔπειτα δε καὶ διὰ ταύτην την αἰτίαν συμβαίνει γὰρ δὶς κατὰ τὸ συνεχὲς ἐπὶ την αυτὴν οἴκησιν ἐπιβάλλειν τὸν ῆλιον και γὰρ ἐν τῆ προσόδω τῆ πρὲς τὸν θερινὸν κύκλον τὸν τροπικὸν καὶ ἐν τῆ υποχωρήσει τὰς αυτὰς οἰκήσεις παροδεύει ὁ ῆλιος. εἰ μὲν ουν τις ως σημεῖον q) λαμβάνει τοὐ κυνὸς 676 τῆν ἐπιτολήν, ὀρθῶς λαμβάνει, καθὰ και χμηρός φησιν ἐπὶ κυνὸς ολως'

- κακον δέ τε σῆμα τέτυκται.

Vind. χειμῶνος G. μεῖόν τις Trino. G. Vind.2. γενομένης Par. Vind. θερμασίας γενέσθαι Vind. Disit eo Cooste

348쪽

εἰ δ' αλλως osεται ἔχειν, πόρρω δοκεῖ τῆς ἀληθείας καὶ του φυσικοὐ λόγου πλανῆσθαι. σύ δ', ἁ τέκνον, τα μὲν

ἄλλα χαίρειν ἐα ἄστρα ') καὶ μηδεμίαν ἐξ αυτῶν πρὸς

ημῆς διι κνεῖσθαι Οχυ αποφοράν, εἴτε πλάνητες εἶεν εἴτ'απλανεῖς, μόνον δὲ ῆλιον καὶ σελήνην τους δυο τούτους φωστῆρας τοὐς μεγάλους φυσικῶς τὰ περὶ τον αμα ἀποτελεῖν πάθη δόξαζε, καὶ ημέρας καὶ νυκτὸς ἐργάτας εἶναι καὶ καιρῶν καὶ χρόνων, Ουκ ἐμψυχους ἔντας, Ουδ' ἀφ'

εαυτῶν δραστικήν τινα δύναμιν πλουτουντας, ἀλλ' απὸ του πρώτου νos τοὐ πάντων πατρὸς τομο λαχόντας ' μὴ θαυμάσyς δέ, εἰ την σελήνην Ἐκάτην προσαγορεύει ὁ Ησίοδος ' τοιοὐτον γὰρ τo μεταληπτικῶν εἶδος τοὐ λόγου ἐστίν, ἐπεὶ καὶ Ἀφευς τον ῆλιον Ζῆνα προσαγορευει καὶ Παιῶνα καὶ Tιτῶνα. ἄκουε γάρ 'Πτὰν χρυσαυγής, 'ερίων, ουράνιον φῶς, δεξιὲ μὲν γενέτωρ ἡOR, ευώνυμε νυοός φωσφόρος, αἰολόδεικτα, φερέσβιε, κάρπιμε, Παιάν. αἰθαλής, αμαντε, χρόνου πάτερ, ἀθάνατε Ζεs. προς γὰρ διαφόρους αυτοί ἐνεργείας ἀπιδὼν τούτοις αυτὸν τοῖς ὀνόμασι προσαγορευει. Tιτῶνα μὲν διὰ το πανταχos τιταίνειν καὶ ἐξαπλοὐν τὰς ἄκτῖνας ἡ διὰ τὸ παρὰ πάντων τίεσθαι, τουτέστι τιμῆσθαι. Παιῶνα δὲ διὰ τὸ παύειν λιμόν τε καὶ χειμῶνα ἡ διὰ τό παιήονα εἶναί τινα ταῖς καρπογονίαις καὶ ἀναθηλήσεσι ταῖς παρ' α-οὐ γινομέναις. Ζῆνα δὲ διὰ τὸ ζωῆς εἶναι αἴτιον, τουτέστι των προς ζωήν. ευρίσκω δὲ τον αυτὸν 'Ορφέα καὶ την Tύχην 'Ἀρτεμιν προσαγορευοντα, αλλὰ καὶ την σελήνην Ἐκάτην εἰνοδίην Ἐκάτην κλίζω, τριοδῖτιν, ἐραννήν. καὶ μυρία παρ' υρφεῖ τὰ μεταληπτικῶς ἔχοντα τῶν ὀνο-577 μάτων ευρήσεις.

ὐποδμηθεῖσα τεκεῖν λέγεται τήν τε Λήμητραν καὶ την

Ηραν καὶ, τοὐς ἄλλους' ευλόγως. τῆς γὰρ ρυτῆς ἐκείνης καὶ ἀστάτου καὶ ἀνειδέου υλης καὶ πάντοθεν ἀλλοια τῆς καὶ τρεπτῆς κατὰ τὴν ἐαυτῆς φυσιν, ἔτι δὲ καὶ τos ἐπι-

349쪽

κολάζοντος ἄνωθεν τῆς ἴλης ἀρχεγόνου σκότους και κο- ραίνοντος τὰς αἰσθήσεις, ἡτοι μελαίνοντος, γέγονε ταστοιχεῖα τῆ ἐπεισφρήσει των ποιοτήτων, ἡ γῆ τε αυτή, ῆν καὶ Βήμητραν λέγει, καὶ ὁ αὴρ καὶ ὁ Ποσειδῶν, τουτέστι το ὐδωρ, και ὁ Ζευς, τουτέστιν ὁ αἰθήρ. Ἐστία δε προσαγορεύεται ἡ μήτηρ, παρόσον τοὐ παντὸς τον μέσον λαχοῶσα τόπον ἡ γῆ, στάσεως καὶ μονῆς αἰτία ἐστὶ τοῖς ἄλλοις ' πῶν γὰρ τὸ κινούμενον περί τι ακίνητον κινεῖται ' οθεν καὶ οἱ Πυθαγόρειοι Ζηνὸς πύργον καὶ φυλακήν, οἶμαι, διὰ τομο ταύτην ἐκάλουν. Aημήτηρ δὲ λέγε - ται, ως Θηὼ μήτηρ οὐσα πάντα γὰρ ἐκ γῆς προέρχεται. τον δὲ αέρα διαιρεῖν ἐοικεν ἡ πρεσβυτέρα παράδοσις συμβολικῶς, εἴς τε τον υφ' ἡλίου καταλαμπόμενον τον φανερὸν τομον και αἰσθητόν, ον καὶ χρυσοπέδιλον πιραν καλεῖ, λαμπρbς και χρυσοειδὴς ἐν τῶ πέδω εἱλεῖται, καὶ εἰς τον αφανῆ καὶ υποκάτω και ἡμῖν μὴ ὁρωμενον, ὀνκαὶ ἀχην προσαγορεύει, τάχα παρὰ τὸ μὴ φαίνεσθαι καὶ βλέπεσθαι. Ἐννοσίγαιον δε λέγει τον Ποσειδῶνα, τουτέστι την ὐγρὰν φύσιν καὶ υδαρὰν απὸ τοὐ μοὐν τὴν γῆν,

τουτέστι κινεῖν. εἰσὶ γάρ τινες των παλαιῶν, oli τισιν ἄρα δοκεῖ τὰ υδατα εἶναι αἴτια σεισμῶν, τὰ κατ' ἐκείνους λεγόμενα υπὸ γῆν εἶναι. Ζευς δὲ νῶν λέγεται Ου κατὰ τὰ ἄλλα τos Ζηνὸς σημαινόμενα ' πολλαχῶς γὰρ 'τὸ Ζευς ἔνομα ευρηται παρὰ τοῖς παλαιοῖς, ως ημεῖς παρεσημειωσάμεθα ἐν ἄλλοις ' νῶν Ουν Ζῆνα τον αἰθέρα οἰητέον, τουτέστι τὸ πὐρ το ὶ στοιχειωτικὸν τοὐ παντός' τοὐτογὰρ ζωῆς αἴτιον, καὶ δι αυτοὐ ζῶμεν, κινούμενοι τε καὶ υποθερμαινόμενοι. ὁ δὴ πῶρ, ώς ζωογόνον μῶλλον καὶ συστατικὸν καὶ ἐνεργητικώτερον και δραστικώτερον πατέρα ὁ λόγος ἀνδρῶν τε καὶ θεῶν προσαγορεύει θεῶν μέν, τῶν στοιχείων δηλαδὴ τῶν ἄλλων ' ευρηται γὰρ καὶ τὰ στοιχεῖα θεοι παρ' υμήρω προσαγορευόμενα απὸ τοὐ θείας ἀξιούσθαι φύσεως καὶ αθανάτου κατὰ τὴν oλότητα, αν- 578δρῶν τῶν ἐκ τῶν στοιχείων συνθέτων πάντων. ταλαγὰρ γεννητὰ καὶ φθαρτὰ και ἀλλοιωτά, ώς μέρη δῆθεν

350쪽

ὁντα ἐκείνων. ὁτι δε Ζῆνα τὸν αἰθέρα νυν ἀκουστέον, δηλοῖ καὶ αυτὸς ὁ Ῥσίοδος λέγων του καὶ ἀπὸ βροντῆς πελεμίζεται ευρεῖα χθών ἐν γὰρ τῶ περὶ τον αἰθέρα τόπω καὶ απλῶς ἐν τῶ υπε καυματι καὶὶ ἔγγιστά που βρονταὶ συνίστανται καὶ ἀστρα- καί, καὶ ὁσα ἄλλα παῖδες φυσικῶν λέγουσι. 459. καὶ τους μεν κατέπινε. αλλα γὰρ ὁ Κρόνος καταπίνειν λέγεται τὰ προ του 21ιὸς πάντα ἐκ τῆς Ῥέας αυτῶ γεννηθέντα ) τέκνα, καὶ μισότεκνος εἶναι, μόνον δὲ

τον Βία μὴ δυνηθῆναι ἀπολέσαι, ἀλλ' ἀντ' αυτου λίθου

καταπιεῖν ἐσπαργανωμένον ἐκεῖνον δὲ περισωθέντα τῆ ἐς τὴν Κρήτην ἐκθέσει, τῆς βασιλείας αυτον καταβιβάσαι, καὶ τον πάλιν ἐξεμεθέντα λίθον ἀπὸ του μόνου, κατὰ χθονὸς στηρίξαι ἐν Πυθοῖ, θαυμασίως πάνυ καὶ φιλοσόφως. προ γὰρ του διακριθῆναι τὰ στοιχεῖα ἀπὸ τῆς υλης, καὶ τὸν οἰκεῖον ἔκαστον λαχεῖν τόπον, ἡνίκα δὴ ὁμου πάντα χρήματα ην, ουκέτι τὰ ἐκ τῆς υλης ἀναδίδοσθαι μέλλοντα, καὶ τὰ πρὸς τόδε τι ευφυῶς ἔχοντα,

υπὸ του ἐπιπολάζοντος σκότους κατελιμπάνοντο προέρχεσθαι

ἀλλὰ ἐγκεκρυμμένα ην καὶ ἀφανῆ, καὶ - ' ἀλλήλων κολαζομένας ἔχοντα τὰς δυνάμεις καὶ Ουκέτι ἐνεργεία φαινόμενα, ἀλλὰ τῆ δυνάμει γνωριζόμενα, τῶ τῆς υλης χαρακτηριστικῶ ' δυνάμει γὰρ ἡ υλη γνωρίζεται κατὰ τὸν ἀκριβῆ καὶ φιλόσοφον λόγον ἀλλ' ην μεν ταυτα πρὸ του διακριθῆναι τὰ στοιχεῖα ἀπ' ἀλλήλων. ἀφ' ου δὲ νοῶς διέκρινε ταυτα καὶ εIληχεν ἔκαστον τὸν ἴδιον τόπον, καὶ ὁ Ζευς, τουτέστι τὸ ζωογόνον πυρ, τὸν ἄνω τόπον εἴληχεν, ἀπηλάθη μεν ἐκεῖνο τὸ σκότος καὶ Ουκέτι κατακρατουνῆν του παντός, ἀλλ' αἱ τῆς υλης δυνάμεις εἰς τὸ ἐνεργεία προέβαινον, καὶ γῆ μὲν παντοδαπὰ φυτὰ ἐβλάστανενευκρατουμένη ' θάλασσα δε παντοίων ἰχθυων τὰ γένη ἐδίδου, καὶ πρὸς ζωὴν πάντα παρήγετο, του συστατικου πυρὸς μετασχόντα. ἐκεῖνος δὲ ἀπελιθουτο καὶ ἄπρακτος ἔμενε, καὶ του κράτους κατεβιβάζετο ὁ Κρόνος, του παν-