Glossen und Scholien zur hesiodischen Theogonie mit Prolegomena

91쪽

g. Opp. 77 bosveist ρητέον ουν ώς το μεν ἐνδιάθετονεκεῖνος, το δε προφορικον ὁ Ἐρμης ἐντίθησιν sinit Identificimam der stoischen Definition der Iris, und Opp. 79τον δε Ἐρμην αυτην δοὐναι την δυναμιν την λογοειδῆ λόγων γὰρ δεσπότης Ουτος ὁ θ εος; namentlicli aber Jos. Lydus de mens. 100 περὶ δὲ ἴτῆς ΜαίαςJ ὁ Πρόκλος φησὶν ουτως' ἡ Μαῖά ἐστιν ἡ τα ἐν ἀφανεῖ κεκρυμμενα εἰς το εμφανὲς προάγουσα παραπλησίως ταῖς τῆδε μαίαις, μης δε εκείνης παῖς ὁ λόγος ῆκων διὰ πάντων, δς την ἐν τω ἀφανεῖ των ὁντων περιοχὴν ἐνδιαστάσει καὶ προνοία λόγων ἀιδίως πρώτως ἐξέφηνεν, ε μδν καὶ συνέχειαν καὶ ἀλληλουχίαν ποιήσας ώς ἐκφαντικὸν των παρ' ἡμῖν τῆς ψυχῆς ἀδηλων παθημάτων. Degshalti sin 1 diese Definitionen Τgetetes und Moschopulos ganggetllufie, g. B. Schol. Opp. 83 ὁ προφορικὸς καὶ διδασκαλικος καὶ ἐφερμηνευτικὸς λόγος Ἐρμης oder Sinol.

Opp. 60 Gaisi. 85, 28) Ἐρμης γὰρ ὁ αυτός ἐστι τῶ

92쪽

Aθηναν μὲν οἷον -3λην αν εἰρῆσθαι, detesiliri vovΤgelaea g. Opp. 76 ξ αθηλά τις ουσα ἡ μη θηλάζουσα καὶ νηπιόφρων, ἀλλα γενναιοτατη κιὰ ἐνδρανὴς καὶ τροπῆ του λάμβδα εἰς ν Αωρικῶς Αθηνα ώς το ηνθον αντὶ του ἡλθον. Εbenso Cornut. 105 των δε διὰ τοκαίπερ θήλειαν ουσαν ῆκιστα θηλότητος καὶ ἐκλυσεως μετέχειν την Mθηναν, Etum. M. 24, 26 γέγονε δνομαλματικον θήνη ἡ θηλάζουσα ' καὶ ρετὰ τοὐ στερητικουα Ἀθην ' niit iter Be Undvng αμήτωρ γὰρ ἡ θεὸς

Herael. 67 u. 68; Eudo a 3; Corinut. 103; Mi. Lydus de mens. 66 uiui 84; Τgetetes Proteg. Αll. 243; Sehol. Ven. 888 γλαυκόφθαλμον διὰ το οξυδερκές. τοιαυτηγὰρ ἡ γνῶσις; Schol. Mon. 890 κατέπινε διὰ το γενέσθαι εκ πολλῆς βουλῆς σοφίαν καὶ βαθύτητα νου; Schol. Ien. 892 εἰ γὰρ ὴ σοφίη μόνη ἐκ τοὐ Λιός, τουτέστιν ἐξ ανθρωπίνου νου; Diac. 598, 22 εὐλόγως δε απὸ τῆς κεφαλῆς αυτos ὁ Ζευς λέγεται την Αθηναν γεννῆσαι, διότι ἡ φρόνησις ἐξ ἐμπειρίας ἐστίν; 599, 6 ' Ἀθηνα ἀποτίκτεται, τουτέστιν ἡ ευβουλία καὶ ἡ φρόνησις.

διὰ το ἀθρεῖν, διανοητικὴ γὰρ ὴ θεος; Eustath. 83).

Stella iter Hesiodacholion υθηνα δὲ 4 φρόνησις παρὰ

93쪽

lictis angeselien mutae, scheint Diog. VII, 147 Mθηναν in κατὰ την εἰς αἰθέρα διάτασιν und Eustath. 124, 13

ἀνωτατον μέρος του σώματος ἡ κεφαλή ἐστι, του δεκόσμου ὁ αἰθήρ, ὁπου το ηγεμονικον αυτοs ἐ- καὶ ἡ τῆς

χειακῶς δὲ πιρα νοεῖται ὁ λεπτομερὴς αήρ, ῆγουν ὁ αἰθήρ, Ἀθηνα ὁ πρόσγειος καὶ παχύτερος αήρ, ὁ ἀπι

Exog. Il. 55 οἷον πιρα - ὁ λεπτομερὴς καὶ πυρωδης τυγχάνων αήρ - το Ἀθηνα πάλιν ομοίως ἐπὶ τῶν στοι*ειακῶν ὁ πρότειος l. πρόσγειος καὶ παχυμερὴς νοεῖται αήρ). Vas die singolnen Auribuis der Athene anbetriis so ist dis ethische Emaning von γλαυκῶπις in den holien beretis erivalint Wordon; sie Etammi aus der duelle des Cornut. 106 διὰ ταυτην ουν τὴν αἰτίαν vellese Wich gsten Erwag ingen dio kriegerischen sin* καὶτὁ ἔπανδρον καὶ γοργωπιν αυτῆ ἀνατιθέασι πολὐ ἔφειν τοιουτόν τι ἐμφαινουσης καὶ τῆς γλαυκότητος αυτῆς. Dotainiri Diae. 599, 20 διὰ τὸ λαμπρον και περίβλεπτον τῆς αρετῆς ' τοιουτους γὰρ τοὐς αυτὴν ἔχοντας ποιεῖ. Die physische stetit aber Jola. Lydus de mens. 66. γλαυκῶπιν δὲ διὰ τὴν τοὐ ἀέρος ἔψιν ἔγγλαυκον εἶναι, und Eustath. 124, 14 παρθένον δε διατελεῖν διὰ τὸ ἀγνbν

94쪽

τos τοιούτου ἀέρος, γλαυκῶπιν δε καλεῖσθαι δια το τοὐστοιχείου ἔγγλαυκον καὶ φωσφορον δια τὸ διαυγές. Ebenso maren oben dis stoischen Definitionen von Tριτογένεια berithri; morden. Die Theog. 925 librag bleiben-den sind ἐγρεκύδοιμος, ἀγέστρατος, ἀτρυτώνη und gudiessu goben thetis die Scholien selbst, thetis Diaconus Εἄliirungen. Das erato Auribut etalari: der Schol. Mon. dui ch θορυβοποιόν, der Schol. Canti durch τουτέστι, τον θόρυβον ἐγείρουσαν damach Etyin. Μ. 312, 17 ὴ ἐγείρουσα κυdοιμὸν τοῖς ἐναντίοις u. EiFm. Gud. 158); das gweius derssillos Scholiast dureli ἄγουσαν στρατόν, Diaconus duri h ἀγέστρατος καὶ ἀγελεία λέγεται, διατο ἄγειν λαους καὶ διεξάγειν στρατόπεδα ' τῆ γὰρ φρονησει καὶ στρατόπε/α διωυνεται καὶ οἰκομουνται οἰκίαι

καὶ ευνομοὐνται πόλεις ταῖς νομοθεσίαις v. Apollonios, lex. horn. ἀγελεία, λείους ἄγουσα ' οἱ δε λάφυρα, ἔνιοι

δέ, ἄγουσα τοὐς ἐπὶ πόλεμον ἴχλους, Εtyna. M. 7, 38 ἀγελείτ ἡ Ἀθηνα, ἡ ἄrουσα λείαν απι τos πολέμου, ο

Apollon. lex. hora. ἀτρυτώνη ' ἀκοπωτος, μη τρυομένη

παρθένος γὰρ ἡ θεός; Hesych. ἀκαταπόνητος, ἀκοπωτος, ἄτρωτος ἐν μάχη η 'A να; d egen Elym. Gud. undΜ. 167, 18 εἴρηται παρὰ την τρυτάνην, ητις ἐστὶ ζυγός, αντὶ του ἄζευκτος ' παρθένος γαρ ἡ θεός). -

τρας καὶ τῆς κεφαλῆς του Aιὸς ἐξῆλθεν, ξ ὁτι παρὰ τῶδείτωνι τῶ ποταμῶ Λιβυης ἐγεννήθη, ἡ τρίτη φθίνον- τος ώς καi Ἀθηναίοι ἄγουσιν, ἡ ὁτι τρίτη μετ' υρτεμιν καὶ Ἀπόλλωνα ἐγεννήθ', ἡ ἐπεὶ τριτὼ την κεφαλὴν Ἀθαμῆνες γ) λέγουσιν, η ἐπεὶ παρὰ Tρίτωνι ἐγένετο, ξ

95쪽

νὸς δ' αν εἴη τὸ ἐπεισρέον τῆ θαλάσση ὐδωρ, καὶ ἀκέως

νεόμενον, τουτέστι πορευόμενον, raro gleichfalis das stoi sche νάω oder νέεσθαι falsch versianden ist. In unseren

96쪽

μεις εἰληχὼς διοριστικὰς Ουρανου καὶ γης, δι ας ὁ μεν ἐξηρμένος τῆς γης πεφὶ αυτὴν δινεῖται τον ἀεὶ χρόνον ἡ δὲ ἐν μέσω σταθερῶς κειμενη, πάντα λοχευει μητρι κῶς, ὁσα γεννῆ ὁ Ουρανὸς πατρικῶς. ταυτας γὰρ τὰς δυνάμεις, τὰς ἄμφοτέρων ἀκλινῶς τον διορισμὸν τηρου- σας, κίονας ἐκάλεσεν ,,αῖ γαῖάν τε καὶ Ουρανὀν ἀμφὶς εχουσιν. Die otmologische Emamari g des Namens var in diesem Fall α und τλῆναι, mie aus Coriintus ἀταλαιπώρως ἀποδιδόντα hervorylit v. Etum. M. 164, 28 τos α κατ' ἐπίτασιν ω' ὐ o μὴ τλῶν καὶ ανάγκη φέρων, ἀλλ' εκουσίως φέρων καὶ ου κατὰ κόλασιν, Hesych. ἄτολμος, ἀπαθής - Ιm Zusamnienhang mit dieser

EAElining deuraten die Stoilter sein Epitheton ὀλοόφρων α, 62): ὀλοόφρονα δ' αυτὸν εἰρῆσθαι, διὰ τοπερι των ολων φροντίζειν καὶ προνοεῖσθαι τῆς πάντωνα-οὐ των μερῶν σωτηρίας Cornut. R. a. o.), genauer Eustath. 1389, 55 ὀλοόφρονα τον τοιολον Ἀτλαντα νοοὐσιν, ως τα υπερ oλων φρονοῶντα, ῆγουν των ὁλων

φροντιστικόν. διδ καὶ ὁ Κλεάνθης, ως φασιν, ἐδάσυνετὸ ο τῆς ἀρχουσης inpoll. lex. horn. δυναται καὶ ὀλοόφρων λέγεσθαι, ὁ πιεῖς τὰς φρένας εχων). Dis et veno Etalaruns des Atlas steM Schol. Eurip. Hipp. 742 τινὲς δε υτλαντα εἰρήκασιν αυτὸν τον ἄξονα του ουρανου, δι' ου ἡ του παντὸς κίνησις γίνεται, mi tergelben Elymololie, Wie Elum. Gud. 90, 37 bemeisi

ἔνομα θεοὐ καὶ ὁ ἄξων, παρὰ τὁ μὴ κοπιῶν καὶ εἰς τὸ τλήσομαι. Diese findet sich guerat Sehol. 509 ἐπ' ἄξονί

τινι λέγουσι στρέφεσθαι τον πόλον, und vermiscM Initestifcher ErHkrung Schol. 517 αυθις τὴν του ἄξονος ἐνενόησε στάσιν προ των ἄστρων καὶ των ετέρων τουουρανοs θαυμάτων; aias utirlichor Diae. 579, 29 καὶ γὰρ

η διάμετρος τοὐ παντός, ῆτοι ὁ ἄξων, περὶ ῆν ὁ Ουρπινος στρέφεται καὶ οι πόλοι, αἴτιος μὲν τῆς Ουρανίου D saeo Cooste

97쪽

νῆς του παντός' παν γὰρ το κινούμενον περί τι ακίνη-

τον ῆδρασται, und 591, 32 μεγαλεπιβολώτατα καὶ τὰ

περὶ τον υτλαντα παραδέδοται ταῖς ποι ικαῖς Μούσαις' τον γαρ υτλαντα παρεισάγουσιν εχειν τον ουρανδν καὶ

ἐρείδειν κεφαλῆ τε καὶ χείρεσιν εστῶτα ἀστεμφῶς' ὁ γάρ τοι

αξων απὸ του κεντρου τοὐ αρκτικου κύκλου διήκων δια του κέντρου τῆς σφαίρας εις τοὐ κέντρου τos μεσημβρινΟὐκύκλου, συνέχει τον ουρανὸν περὶ αυτιν δινούμενον v. Eustain. 1389 υτλας ὁ νοητὸς αξων απὸ πόλου εἰς πόλον, nacti Melchen beiden Stellen et 1 verbessem istHesych. υτλας. - και ἡ διιοὐσα ευθεῖα εις τῶν πόλων fur πυλῶν ' ἔδει γαρ τοῖς κινουμένοις τῶν σωμάτων καὶακινήτου τινός, εδράσεως καὶ στηριγμοs ἔνεκα, ως πολλάκις εἴρηται παρ' ημῶν v. s. IVahracheinlich indlichselibri aucti das an gang salacher Stellen stehende Schol.

gweite Deutung im Schol. 237 Φόρκυνα τὲ βίαιον τοὐπόντου, Θαύμαντα δὲ τὸ θαυμάσιον v. Eudoria 214 Φόρκυς δέ, ξτοι ἡ θάλασσα), in hindisclier Uelso detest-liri von Diae. 560, 22, Thaumas hiesse der Gott, xveil

98쪽

manaret, eum esse Neptunum Cicero, de nat. deor. I,

stelit abor Diae. 577, 8 καὶ ὁ Ποσειδῶν, τουτέστι τὸυδωρ und 577, 21 Ποσειδῶνα, τουτέστι την Θρὰν φυσιν καὶ υδαράν. Ebenso ist seine Em in1g des Narnens

Ἐννοσίγαιος, απὸ του ἐνουν την γην, τουτέστι κινεῖν

stoisch v. Etym. M. 344, 44 ἐκ του ἔνοσις, ο σημαίνει

την κίνησιν, καὶ ἐν συνθέσει μετὰ του γαῖα, ὁ σείων καὶ κινῶν την γην). Auch Amphitrito murde 1in dem Meer identisciri, me aus Comul. 127, Elym. M. 94, 44 und vester- mann a. a. o. hervorgelat: καὶ Πίτων καὶ Ἀμφιτρίτη

καὶ Τηθυς καὶ ἔτερα η θάλασσα. Ebenso Diac. 601, 16

Ἀμφιτρίτη δε λέγεται ἡ θάλασσα, καὶ απλῶς ἡ τῶν υδα-

των υπόστασις vitii cler ilin excerpirende Sehol. Ven. 930' φιτρίτη ἡ τῶν υδάτων φυσις. Nur die etymologische

99쪽

leidit das Ivori von ρέω ab Inu pleonastischem τ: v. Cornuti 127 und Elym. Gud. 49, 40 είρηται παρὰ τορέως die bessere aber, xvelcho auch Didymos a gestelli fiat v. Osami 128 not.), von τρεῖν, το τρέμειν, Irie Diae. 561, 22 καὶ αμφοτέρωθεν τρέοντας V. Elym. Gud. a. a. o. und Elym. M. 94, 47 παρὰ γὰρ το τρεῖν λέγεται Ῥμφιτρίτη, η αμφοτέρωθεν φόβον ἡμῖν ἐμποιουσα; Hesych. απὸ του φοβω περιβάλλειν τους διαπλέοντας αυτην). Einer jungeren uello geliori Diae. 601, 17 an διὰ τὸ ἀμφὶ τοῖς στοιχείοις τρίτην λαχεῖν ταξιν τὸ πυρ

Lyeopti on 34; Suidas: Tρίτωνος, Ποσειδῶνος, θαλάσσης,

fungen. So Diae. 601, 14 διὰ τὸ τους ἐν θαλάσσηκαὶ ἐν τοῖς κυμασι διάγοντας η διημερεύοντας ἐνίους τρεῖν, o ἐστι φοβεῖσθαι, καὶ ευρέως βοαν, und der itinausschreibendo Sehol. Ven. 931; Elytii. M. 768, 20 παρὰ τὸ τρεῖν, τὸ φοβεῖσθαι, ὁ φόβου ἐμποιητικός. Ebensostvi bei Trito dio gweite Εἄlkrung der Amphitrite auehEtym. Μ. η παρὰ τὸ ρεω, Wo vielleichi die daraui fol-gende η παρὰ τὸ ἐκ τριῶν γενέσθαι, τρίων init der obener vllhnien der Amphitrite in den Hesiodscholien Eusam

Κriegsgoti folgenderinassen erHari: μύσιππος - κατηγορίαν ποιεῖ και διαβολην' ἀναιρεῖν ἀναίρεσιν ver-

100쪽

mutheto Petersen, Phaedrias 36) γὰρ εἶναι τον υρην φη σίν, ἀρχὰς διδους τοῖς τὸ μαχητικον ἐν ἡμῖν καὶ διάφορον καὶ θυμοειδὲς υρην κεκλῆσθαι νομίζουσιν, odor, rario Phaedrus 17 sagi καὶ τον ' κυρος του πολέμου τε εἶναι καὶ τῆς τάξεως και ἀντιτάξεως. Die chrysippi-selae Ealamin8 hat aucti Corinat. 119 an erster Stelle ὁ δ' υρης την ονομασίαν εσχεν ἀπὸ του αῖρειν καὶ ἀναιρεῖν. Darnach Clemens coli. ad gent. 56 ὁ πολέμιος υρης ἀπὸ τῆς ἄρσεως καὶ ἀναιρέσεως κεκλημένος, Ε Vm. Gud. 76 παρὰ τὸ την ἄρσιν καὶ ἀναίρεσιν; Elym. M. hat stati dessen die Elymologio αἱρεῖν. Die g veite stoi-

selio EAlkrang in1 Comitti ist ῆ ἀπὸ του ἀρή, ῆ ἐστι βλάβη, ebenso Heracl. 103 πλὴν ὁ πόλεμος παρὰ τηνἀρὴν ἀνομασμένος, ῆπέρ ἐστι βλάβη; v. Orion Τheb. 19,5 γρης παρα την ἀράν, την βλάβην την ἀπὸ του πολέμου; Elym. M. παρὰ την αρὰν την γινομένην βλάβην; Elulolcia 12 ἔσχε δὲ την ὀνομασίαν ἀπδ τos αἴρειν καὶ

ἀναιρεῖν ἡ ἀπὸ τῆς ἀρῶς, ἡ ἐστι βλάβη. Die dratis νε-

brauehlicho Ε1hlilriing der Stoiker War γίνεται Ουν απὸ του ἄρσαι, ὁ ἐστιν ἁρμόσαι. Von diosen Εἄl1mingenfinden utar in den Scholien und im Diaconus gar ni sis, Eondem stati ilirer eme phusi sciae Bedeiatung und Er-Hkming im Schol. Ven. 922, melche enuelimi ist aias Diae. 600, 34 διότι δι ἀέρα και ευκρατον τόπον ἐρώζουσι καὶ μάχονται ἔνιοι. Die Εἄliirung wtude vielleiclit musti geli sein, Wo- vir esciit Ilire Spuren veitergia versolgen vemdchion. Zunkchst hat 'Vestermanna. a. o. die ethisino Bedeuining des Ares υρης ὁ διάπυρος θυμὸς καὶ ἀλόγιστος καὶ φονικός und die physische υρης τὰ ἐν τῶ ἀέρι διατρέχοντα πυρώδη σέλα indem, Wie es Echeint, an bsiden Stellen der Name mitὰήρ in Zusammenliang gebrachi Ivird. Axassillulicher abersind die Angaben des Joh. Lydus de Inena. 18 την δετρίτην ημέραν ἀνέθεντο Πυρόεντι λης δ' ἰν εἴη -τος παρ' Ἐλλησί) τουτέστι τῶ ἀερίω καὶ γονίμω πυρί, ὀπερεξαπτει την του παντὸς αἰσθητου φυσιν καὶ ἀργεῖν oin G, ξηραῖνον ἄμα καὶ ροιζηδὸν θερμαῖνον. πιρας δε παῖδά φασι τον Αρεα, τουτέστιν ἐκ του αερώδους τὸ διειδες καὶ λεπτομερὲς πsρ' ὁθεν οἱ μυθικοὶ ζευγνυουσι την Ἀφροδίτην ποτὲ μεν ' μαίστρο, τῶ χθονίω πυρί, ποτε δὲ υρει τῶ ἀερα, διὰ γὰρ τούτων τὸ πῆν αἰσθητὸν ζωογονεῖται. Hieraus ergiebi sich Har, daas Ares etymologiscit aueli von ἀήρ abgelestet murcle. Ebenso a. a. 0.