장음표시 사용
141쪽
d scit vel potest producere illud producibile; quod ii producibile non si natu in aliquo recipi, potentia productiva pro 'ducit ill ad . Si non in aliquo sed per se sub iliens, si tamen sit potentia productiva sies aciens ad producendu n illo alio prς- suppolito: ita est in proposito,quod Pater babet notitiam genitam, non agendo id eit non producendo aliquod in se . nec
faciendo i l est producendo aliquid distin 'tum essentialiter extra se ; sed quia productum in nullo natum est recipi. &in elle tus est principium producituum sufficiens, quia infinitum ideo producit notariam genitam in se subsistentem,qui est persona. ita responsiones ad instatitias sunt declarationes primae rationis,&per consequens etiam Propositi principali . Instantia quare intellectus meus arens non poteth in te causare speciein iiitelligibilem, saltem in patria. Alia forte responsio ad instantia. lubd ubi gignitur in eodem intellectu secudum esse ni iam .hrie fusili. it sine identitate suppositi adactionem distinctam contra factionein. Εκemplum. Si intellectio in nobis esse e consubitantiali vi in corpore huius art. Sed ad illas instantias siue solutiones replicetur , quod non concludunt ut dem In Istrationes. Et ita dico , quod primae in in t eli immani ses a secundum ratione naturalem. Clim probatur , respondeo, quo de Ie pi incipi Un producendi. conuenit me inoriae, non unde memoria , prout memoria habet unitate in analogiae ad finitam & infinitam, sed memoriae finitae tantum . non tamen quod finitas sit ratio Drmalis producendi. sed natui a illa, qua speci sic E circui loquimur per memoria finitam. Concedo ergo , quod impersectio non est ratio producendi, sed pei fectio, non tamen comminis finiis Si init nitae, sed persectio talis quam necessario concomitatur im perfectio aliqua. Ratio est, inia liabere habituduiem naturali- iter caniae productivae . secundum ratione naturalem Lo petitioli tali ini perfecto, quia imperfectum non est producibile immediat cinaturaliter nasi ab imperse-eto. & non potest, quin tale producibit sitain persectum. Itaque prima instantia contra glossam minori eli concedenda .quia non ideo non activum, quia uon
receptiuum, Sed ad secundam iusta uti Imi Mi , de agente liberali respondeo. Hoc principium productivum non patet quin necessario lit imperfectuin , & pei sectibile a producto, licet perfectibilitas illa non sit ratio agendi. Ad tertiam ii stantiam, videlicet de producto 3cim producto, resepondeo. Non opor. et pe sectam memoriam esse principium producendi. Ad ouartam de agere S facere, Ad malo in non valet responso per glossa in , quod
intelligit de ptincipio producendi in quocunque uni uoce non analogich,quia ratio est contra hoc, nam ubi est analogi cenogis est principium producendi. Exemplum de calore in sole respectu caloris
riones sunt quae lexu. tur. . π
Prima personia constituit relationem ad secundam, & non nisi propter relationem originas,ergo oportet Ponere in diuinis diuersa supposita , quorum uni si ab alio. Prima proposi lio probatur,quia prima persona est relai tua adsecudam,ut si non constititeretur per illa relatione. ergo aecideret sibi relatio illa, quia adueniret illi peisone constitutae, quod est inconueniens. r. Praeterea arguit idem se Vitus sumine a Et tua lumine se dissundit. sed no dis finderet se in in me, nisi produceret ali- quod summum . quod non fit nili communicando alicui summain naturam, er go Sc.ς Preterea arguunt alii per rationena R Grili. boni. honum est de se conin unicatiuu,ide Trinia ergo summe bonum summe communicatiuum, D nis ad inita , quia Dihil aliud stotest esse summum bonum ergo &c. 4. Praeterea similiter arguitur de ratioue persecti. Persectum est , quod potestvr in dueere sibi simile .ex i. Metaph. dc 4. Met or. ergo primuin ages, quod e Ii perfectissimiliti potest producerς sibi si M i- Ie; ed persectivi est,quod potest producere sbi simile uni uoce, qua aquill cc, quia productio equivoca est imperfecta, .
142쪽
tione rationum praedictarum. 'c OA CL HS IO. Rationes in oppones aeo tuorum do Zorum, quorum sunt, non con esu ut.
de .larant propositum per inani se ilius, neque fideli neque infideli, unde respondeo ad illas. Ad Primam . Quando accipit,quod prima persona constituitui per relationem, si vult persuadere infideli, accipit minus notum principali proposito, minus enim notum est tali scilicet insideli, per se s bastens constitui pet relationem , quam proba. Productionem in diuinis esset si eiu vulteio lubidis persuadere fideli, adhuc procedit ex mi-ει- Dus noto,quia quod productio sit in diuinis .eli euidens,cuni lit articulus fidei .no autem est ita evidens, hoc elle articulum sidci , quod prima persona constituatur per relationem. Et cum probat, quia aliter illa relatio adueniret personae collituit , Si ita illa relatio esset accidens; probatio non videtur valere , quia siniti modo posset argui de spiratione activa , de qua omnes tenent, quod non constituit personam, nec tamen est accidens, quia Persecte est eadem funda meto, quod est essentia in persona. Et cum arguitur vltra , quo J dstinctio non est ibi nisi per relationes originis, ii se non est ita mani-sdila statim ex fide, sicut conclusio, quam intendit ostendere; nec etiam est necessa ria ad propositum in communi. quia etsi aliter esset ibi distinctio,posset tamen sit
ut Ad secundam, cum arguitur, quod sun dul- 14. me activum est summe diffusiuum sui, Respondeo, qu bd verum est,quamu possibile est aliquid diffundi, sed oporteret probare, quod possibile esset aliquid dis fundi sue communicari in unitate na
c Ad tertiam de ratione boni patet per idem, quia oporteret proba re , quod
communi alio eiusdem rei vel nature es
set possibilis, quia ad impossibile includens contradictionem non est potentia, nec communicatio bonitatis.
I Ad quartum respondeo similiter. Per . sectu in est natum producere summum sibi simile , verum est ita summum sibi simile , sicut potest produci; oportet igitur probare, quod summe simile unius ce . id est in unitate naturae esset producibile.
lic. diri inguit naturam ct intellectum tanquam diuersa principia activa, virtusque aurein ratio vere invenitur in Deo, quia neutrum in ludit imperfectionem, S ad intra, quia neutili est producti uulti ad eκtra, ergo praeter productiones voluntati serent duae aliae produstiones ad intra . Hoc etiam confirmatur per Philosophum 9. Metaph. a P. e. ubi videtur expreis e dicere, quod potentia rationalis valet ad opponta , qui scietia est oppositorum; led ii intelletius ex natura sui est in determinatus ad opposta, Sc natura in determinata ad via uin, ergo intellectus habebit aliam rationem Irincipi j, quam Natura.' 2. Praeterea. Potentia voluntatis est libera, ergo productio eius est libera, erso non determinatur ad uti uin, sed ex libertate sua potest esse ad opposia; sed tantii creatura est possibibis esse ct non esse, nopeisona diuina, ergo voluntas est tantum principium producendi creaturam , non personam diuinam.
culum, quod sunt tantum duo principia productitia habentia formales rationes produce di dii tinctas. Hoe probo sic.Omnis pluralitas reducitur ad unitatem vel ad paucitatem tan m, ad quantam redaci potest, ergo pluralitas principiatu activorum vel producti uotum reducetur ad unitatem, vel ad tantam paucitatem , ad
quantam potest reduci; sed non potest reduci ad aliquod principium unum produci iuu aliud ab illis. Probatio, Quia principia productiva.que sunt natura di voluntas habent oppositos modos principiandi , qaia alterum inclinature e se ad agendum naturaliter, alterum libere, &in potestate sua habet producere , ita quod ad hoc ex se naturaliter non inclita
143쪽
n tur: si autem reduceretur ad Mi quod v-n uua principium productivum , illud traberet determinati: alterum modum princi .piandi alterius istorum principiorum, vel enim esset productivum ex se determina--te,&tunc per modum naturae; vel non eκ se determinate, sed libere , dc ita per in dum voluntati sc ergo non possunt reduci
ad aliquod unum principium quasi tertia ab illis, quod scilicet in producendo neutrius illorum habeat ratione, nec via uia litorum reducitur ad alterum, quia tunc alterum secundum totum genus suum eia s si impet sectum, quod fallam est;quia cueκ eadem perfectione, conueniat utrique esse principiumio perativum Sc producti-u uiri, de neutrum sit eri imperfectu inquantum est operativum , quia tunc non eli et forma litet in Deo; ergo nec inquantum eli productum est imperiactu in : e
Ga go non possunt reduci ad paucitatem 'minore maiorem, quam ad duali tatem , principii scili et pro ductivi per modum naturae. dc Pi incipii productivi per modum voluntatis; haee autem duo principia secundum rationes suas principiandi debent poni in Primo,quia in ipso et ominis ratio primi pii, quod non reducitur ad aliud principium pri iis igitur sunt tantum duo principia productiva alterius rationis in primo productivo. Haec autem sunt productiva
ad intra .probatio. Memoria persecta et productiva a d. intra per modum naturae exsuperioribus ) quia intellectus perseelut sicut inquantum est potentia operatitia, natus eth intelligere obiectum , quaniatum est ipsum noscibile , ita inquam ii ei potentia productiva notitio genitae, natus est esse principium tantae notitie. quanta potest esse obiecti; intellectus aute in primo etiam, ut est pruacipi u produci iuu et simpliciter perfectus. Quod patet, quia non reducitur ad aliud principium prius, omne imperfectum reducitur ad per se dium prius te; hoc etiam obiectu ni primuintellectus est iii sinitu intelligibile . ergo intellectit s. ut est pruacipiti producti uu, natus est esse principi u producendi notitiam insinitam. Similiter arguitur de voluntate respectu amoris obiecti infiniti. Aliter argui ur , 6c redit quasi in idem se , Quia quodlibet principiti producituum . quod nisi reducitur ad aliquod principiti prius, natum est habere productionem sibi adaequatam, igitur principium productivum, quod est voluntas, iratum est habere pro ductu in sibi adaequatu, Sc principium pro is
ductivum quod eii natura . natum est habere libi productum adaequatu; llaec principia productiva sunt inuinta, igitur producta eis adaequata non possunt esse nisi infinita : omnipotentia autem in primo non potest habere obiectum possibile infinitum, quia tunc creatura posset esse in- sinita, nihil autem infinitum est formaliter nisi Deus ex supelioribus, scilicet v tru in Deus sit infinitus ) ergo ista principia sunt productiva aliquarum in natura diuina. t obiicitur contra istam deductione sic. Obiem Natura ex se est pi incipium determina iuad agendum, in diuinis autem intellectus vnde intellectus, non tantu videtur esse principium determinatum ad agendum, sed etiam natura, ut eli quod amodo prior intellectu , qua ii radix & sundamentum, sicut essentia quelibet videtur esse fundari aut in potentie; ergo non tam ii intellectus . sed etiam ipsa eslentia debet poniliabere rationem principii illius, quod est
natura, vidistinguitur contra voluntate.
Secundo. Dubium eli de istis actibus pro Dd activis, quomodo sinit illorum principiorum productivorum , quo ruiti sunt actus
essem tales, cum enim alius distinguat potentia, r. de anima videtur quod istis potentiis, quibus conueniunt a ius essentia les, non competant actus notionales, siue produci tui. Tertio. Probalio Illa non vi- ndetur valere, que adducitur ad ostendendum dualitate in principiis produci tuis. non posse redaci ad unitatem, nam princ ipiare necessarid & yrimipiare contingeliter sunt oppositi . modi principiandi & diuersi , de tamen lice dualitas reducitur ad viaitatem : ' concedo, quod illud unum habet determinate alter iiii istorii in duorum modo rum,illa in scilicet, qui est perfecti ,r dc prior, ita diceretur in proposito quod ad principi v. quod cit natura , quia illud est prius in ratione principiandi, re ducitur voluntas , licet habeat oppositum modum principiandi. Quarto. Contra v I itim an propositionem prs dictae deductionis vrgao. uero enim, unde probatur illa propositio, quae dicit, quod stante unci actu adaequatae potentiae, ipsa non potest simul habere alium; si intelligat adaequatum secundum extensionem, petitur principium, si secundum intensionem videtur salsu us
144쪽
salsum , nam licet visio verbi adaequetur potentiae intellcctilip antinae Christi, ta
men potest noscere etiam actu elicito a-
Iiud iiitelligibile a se ; patet etiam qui dDeus nouit se notitia adequata intellectui suo secundum intentiori na,& lainen non nouit alia a se: si igitur ita cli de a tua equato potentiae operative, quod compatitur alium multo magis videtur de potentia productiva, quia cius productum, vel productio non eli in potentia productiva, sicut operatio est in potentia operas. titia. Quinto sic. Principium non eli princiesium, inquant diu principiatum iam inteIligitur positum ineste, sed inquant sim est prids principiato , vi aute in est prius principiato , non aliter se habet ret hoc, quad principiatum ponitur in est e, ergo si isto non posito pollet esse pri titi pili alterius, pari ratione videtur,quod isto posito simul potest ei te principium alterius, quia isto posito pi incipium inquantuin principium, lioc eii in quant sim prius principiato, nullo modo aliter se habet.
Ad primani respondeo, Quod hoc to-
sol unt ' tum . intellictus habens obiectum actu intelligibile sibi praesens . habet rationem memoris persectae in actu primo, quae scilice' eli immediatum principium actus secundi.& notitie genitae. In hoc aui e principio quod est memoria. cc currunt duo, quae constituunt unum plincipium totale, videlicet ellentia in ratione obiecti, &intellet iis ut potentia, tuorum utrunque
per se est quasi partiale respectu prodii
dii cinis adaequatae huic totali principio. Cum igitur arguitur, quod ratio naturae non tantum competit intellectui, sed essentie, Respon eo, quod totale principiti includens natur im ut obiectuin, sc intellectuna ut Ρotentiam habentem obiectum
sibi presens .eil principium productivum,
quod est ri . tura. Id principium completur roducenisi per modum naturae. Si enim essentia ut obiectum non haberet rationem principi, in productione Verbi, quare magis diceretur Verbum essentiae, qua
lapidis, si ex sola infinitate intellectus ut principi j productivi posset prodii et Ue
bum infinitum quocunque alici cibiectoae praesente. Adsecudam dico,quod memoria in Patre est principium operativit Patris, quo scilicet via tu primo Pater sor- maliter intelligit, ut in actu secundo; est etia eadem memoria Patri principia productivum, quo Pater existens in actu primo producit ut in actu secundo notitiam
sentiam, S acius prior est in prioritate originis actu secundo: non fundatur igitur actus productivus si per actum clientiale,
qui consistit in actu tecti do, videlicet quieti operatio quasi super rationem formalem eliciendi illum ad uni lecundum, sed quodammodo prae exigit illum adis; quia de ius Primus, qui est operata uus S produe tuus est ratio perfitiendi supposititii in actu lecundo, qui est operatio supposti, in quo est quodam ordine prius, antequaintelligatur produci illud, quod producitur, operans cnim Et producens mi idem principium. prius est operans quam producens. Gemplum. Si lucere poneretur aliqua operatio in luminos o,& illumin re poneretur productio tumulis a luminoso, lux in luminoso esset principiuna quo, ct respectu operationis, quae est lucere, dire spe et u productionis, quae est illuminare; nec tamen lucere, quod est operatio, esset ratio formalis illuminationis, qui est
productio , sed eisset ibi ordo quasi aste-etuunt ordinatorum ad eandem causam comuncin amborum, aqua immediatius
Procedit unus enectus, quam alius. Ita in propolito, ad eundem actum primu , qtu est memoria Patris, ordinem quenda in- telliguntur habere intelligere, quod est operatio Patris,&dicere . quod est producere Patris respectu notitie genito; non talem tamen orὸinem, quod ita telligere Patris si causa vel principium elicii iuunt dicere Verbi, sed quod immediatius intelli-g erest quas productum a memoria Patris, quam dicere, vel quam verbu si productum ab eodeni: non igitur est ibi talis ordo , qualem ponit opinio in art. . in ratione obiectiprssuppositi, vel ratione principii sol malis agendi, sed tantum ordo prior quasi producti ad productum respectu eiusdem prinii pii communis, ad quasi productum &.vere productum. Et
tunc ad illud. e. de anima de distinctione potontiarum per actus, potest dici, quod quas producere & producere sunt actus eiusdem rationis; si enim illud, quod non producitur. sed quasi producitur esset realiter distinctum k producente, es Iet vero productum, igitur quod modo sne productione in si tamen virtute principi j, quod esset producituum eius, si posset distingui, S pro tanto dicatur quas productu,
non variat sormaliter actum ab illo , quorroduceretur, si esset producibile. Alia
145쪽
dist. 3 q r, responsio esset de Intellecti ι aste e & hosa sibili, sed modo transeo ci uian si dixi ad iri erili .c cui intellectui coueni e producere m, in immite tu am,ivppri incipio par tali; hoe dicet ue,ni na oc infra. , sed nunc de intes sectu indistitia. locutari sum. Ad tertian adi eo, Qub lda duo principia habet it modos opposi
tos principia udi , quot um neuter imporatat aliquam i inperfect ionem, neuter reducitur ad alterum. vraxi prius natura , Iicee pode tibi esse aliqua prioritas quasi ori Mni et Hunc autem neutrum ipsor Hirprinciptortam in eludit aliquam impersectione non imagis inquantii productivum, quam Inqcrautum operativum; nee ergo viaua ad alterum reducetur . t prius natura, nedam I ad tertium propter idem; quia neutruni est imperfectum, Se etiam quia illudicrtium esset principi u seeum .es rationEalteici us istorum, quia inter ista no est me dium in principiando, ist ita si ambo roditcsrentur ad tertium , v mim reduceret ad aliud, ct idem ad seipsum. Solutio dui
' d teriit inabit sibi numeruli a principiat o - tam sitiit si est certus hilhierus personarim: erit, quia incipi viiij, bductitiu di- guitur. Si e silui lup ip duo sitima dii - Dra' Tertium requirit pibbatione per a et qu ationem unicae productioiii sirinespri,nius rationis; quismodis in prima pio sictioneὸst duple principium quo , quo modo essentia sola tion est sufficiens quδ, comitiunt cadi se; qno modo aliquid qi si pis sterius potest esse Dincipiunt quo,c5 inunica di quas prius impersectione; quo isti odo hon est Equeemmia in quolibit ibiti radi e omni uni, sed Filius in prima n dytia Spiritus Sanctus primui amo & qui si ne omitatur esseni a. dist. 1 .
i IV Memorandum,quod tota mate ii
vel tur circa hi inc articulum, ideo alter
debet iret diligi, ut intelle dinis distinguis at si luntatem, ut pales la statius sie Etith, hori currit curii vis ititare,c sui; do 'iiseni principiti m res ' dou atti ficialist. HSe patebit res phiidendis ad instantiam π MULurum: id o alter' lii de. V. Me aph ad quam dico,eatio differatur usq; adhuc' et hic tota t2 a u bd in tene ct us eo ni baratora A luat tia
r aptio An productiones preci se di- cuius. est principium elicitiuum s prodactivum aliquo nibiles: in cistii paratur ad operationes aliariani cuintiarum, respe- tu qctium est p8tes tia dit filia vel re .
tarquetilio, An productiones precise di o dis do stinguntur secundum distinctiori eni prin unitura ei piorum formalium pro dueendi. Solu
ptoncipium formale producendi politi esse respectu distinctarum productionum, Ite m. o Qualis sit disti inctio principioru pro ducetidi . quod pertinet ad quaestion E de distinctione attributorum. Nota, pro . sdilution liuius quςstioni, si lirc propo-D-. liuid rationis eiusdem existens . 4,a et ui hin rationis se extendit, ii 5. cis e mina ut ex se, ad quot talia se exten Vnu ini: di . Probatur, In habitu dine naturae eoni
Munis ud supposta , 5e ea ii se Sc evictu , ex licte sequitur , quod nec natura diuin inquantia communis determinat sibi mi merum suppositorum, nee inquanta prin-
ciplina producendi, si est tale principium, '
gulativa. Si primo modoriciipiatiir, dicri i6d est merἰ natistu . Se is est eiendo Min pr6 discendo, que iit ciui otiim actutusntellige di producit ciliis Elii Ecto prςseiute inti moria utere ita tu alite prodacit, ct qualicuitu; operationem Ggeratur, mel ia niti ualite pEtarii lithta, autem respectu Aperationi lybs id, ut prosusnua habet 'ppositum modum producendi. & hoe satis apparet se Psilosophum
tionalis, quae ex se est asor sita, rsi putest ex se exire ad actit in 'tune enim simule, ire in qpposita, quia sinis est oppos totum; &ex hoe eon civili , quo d praei et illam
146쪽
illam pote iiijatur tionalem oportet Po- vere aliam potentiam rationalem deterini. nati iram, Per qua det ei minetur,&illa de terminata pi leti e X tre in astu : & ex lio e
sequitur,quod intellectus, sit est oppostorum, lic elt op p ositorum per modum na-Πirs, quod quantam est de se , necessario est 'ppositorum, nec potest se determina. re ad alterum illorum , sed requirit alterudeterminans, quod libere potest exire in alterum oppositorum , hoc est appetitus oecundum eundem) vel pro aere sis. Exe-ptu. Sol habet virtute producendi opposi. x scilicet liquefactione in de coagulationem unde si essent duo passa approxima ta, quorum alterum esset lique faelibile. ct alterum coagul. bile. Sol de necessitate araturae haberet elicere illos duos actus in hiis,&sii dein esset approximatum, quod stinui natum ei set recipere opposita ista, ni de necessitate simul produceret opposita vel neutrum; est ergo potentia Solis mere naturalis ,licet oppositorii, quia est illorum mere ex se, ita quod non potest doterminare se ad alterum tantu: talis potentia est intellectus, ut intellectus est Praecise respectu oppositorum intellectorum, & non est ibi aliqua determinatio ad
alterum tantum illorum , dc non ad reli- .suum, nisi quatenus voluntas concurrit.
Philosophus autem communiter loquitur de intellectu, secundum quod eum voimitate constituit unum principium respectu artificialium,3e non ut est naturaliter elicitiuus sue operationis; & ideo est, ubil aliquando contra naturam distin guit intellectum aliquando artem, aliqua-do propositu. idem intelliges per omnia. Ad secundum .eii dicitur de voluntate, suod est principium respectu creaturaru, Dico, quod per prius naturaliter volutasa ei est principium productivum alicuius .producti sibi adequati , qua sit productiuum non a quasi adaequatum infinito est infinitu . de ita creatura est secundariuvolitum, Sc productum a volutate Dei.
l ' a .Quia unius naturae videtur
com. 6. quo d probatur per rationes sua, ibidem. Plini. , Quia scilicet alterius materiae est altera forma , alioquin non esset forma propria I. uius materis,&tuc quodlibet seneraretur ex quolibet. 6ctu ne vutra, materis viaium saliter essent otiosae cisupersi uae , secl in ateriς correspondentes diuersis agentibus de producentibus. sunt alterius de alterius . ationis; quod patet in generatione νer pr pagationem ct putrefactionem,quia propagatum generature semine, aliud non, sed ex alio corpore putrefacto. Secundo arguitur ex opposito inietendo,quod eadem species tunc asset a natura Sc a casa,eκ quo insertur, quod homo posset generari a semine asini,&ex insinitis materiis: probatur autem primu consequens esse in conueniens, quia quod
si a casu est oppositum ei, quod fit a natura, & prsterea semiadb, nulla species esta casu quia quet eueniunt a casa sunt monstruosa, hoc totum est manifestum per se; sed si natura haberet diuersos modos co- municandi, tune secundum unum moducommunicandi posset aliqua species esset natura, ct secundum alium modum comunicandi posset esse a casu. 2. Praeterea arguitur sic ex commento ii Io. Generabile hoc si generatur squivoc α& non ex semine aut ergo de necessitate, aut ut in pluribus,aut ut raro; si de necessitate aequi uoce generatur, igitur nunqua ex semine, quod est salsum, si autem ut inplarius ς qui uoce de putrefactione generatur , ergo naturaliter, quia quaecunq; ut in pluribus accidui, naturaliter accidunt, ergo naturaliter generatur squivoce, & vltei ius sequitur, quod ut rato propagetur ex semine,quod falsum est; si autem utra vid44. dero generatur aequi ioce, sed quae raro eue 'ς niuat, casu eueniunt & casu aliter, &quae μμ λ ζ- insualias uni, in ostruosa sunt,&quς tune huiusmodi, non sunt eiusdem speciei, te hoc sic illud,ergo natura non ςst communicabili; nisi uno modo. I 3. Prpterea arguitur pro conclusiona comentatoris: Quia diuersorum motu a specie sunt giuersi termini specie. s. Physic. ergo si communicationes vel productio snes sunt alterius rationis, ergo dc termini. AMM-:
tantum duae personae productς, ergo eriit plures personaequa in tres, vel pautiore quam tres,quod est falsum; illis ergo auctoritates, quae ostendunt latiun tres ei se i
147쪽
D uinciis r. Quaesito S.' Aesculas C.
pet sonas in diuinis, ostendunt, quod sunt tantum duae personae productae,ac proinde duς prodactiones tantum.
ticulum , quo i tantum sunt ibi duae productiones distincte secudum rationes for males productionu, de hoc quia sut 'an tu duo principia producti , habentia sor- males rationes producendi distinctas; huius causalis probatum est antecedens superiori articulo, unde cosequentia patet,iequitur enim, si no sunt ibi nisi duo principia productina altei ius rationis, ergo taxu sunt dus productio nes numero. Pro
batio huius S coii sequenti e primi. Quia trunq; principium productivum habet productionem sibi adaequatam ct coeterna,ergo state illa no potest habere aliam.
dico. bd Averro es in Com. 6. S. Plistic. cuius tex tus incipit, Vt tu aute unum suodque. no loquitur expresse nisi de homine , , quoad hoc cotta dicit Avicenae, sicut ipse dicit ibide, unposuit aute Avicene, quod posuerit, quὸd homo potuerit
generari aequi uoce, Sc tunc coclusio Auerrois vcra eii, nihil enirn geuerabile uni uocc potest generari ςqui uoue, nisi sit ita inipexsectu. quod causa aequivoca sine uni voca sufficiat ad generatione eius,& ideo gersecta entia possunt generari equi uuce& vni uoce .persecta aut ς ii Oita metallo his Averrois videtur cocludere nis tantuda limnine. sed de quacuq; specie naturasia generabili ubisc si hoc in te dat,coclusio eius est Llsa,&rationes eius ii O cocludui.,quod cinluso sua sit salsa patet Per Augau, 3. de trini. c. S.,3 9. & ratio Aug. ibi deest, quia generatu per putrefactioneinpeopagat alia iraru pro agatis, propagantia aut e fiant uni utica generatis a se , ergo propagatra S generata per putrefactione sunt uni voca; quod si negat Auertoes a sumptu de api',us Se de cos nilibus animalibus, ilia potest negare de platis, quia xi uocu genitς, hoc est no ex semine, po-
ea produc ut v Diuoce se me .ex quo gene,
ra ut piam aliae eius de speciei. Cotradicit . o Augusti, ut in epistola ad Deo gri tias, ubi dii it. Qua multorii animaliugenera sine p retibus eae terra generatur, qu .l in Ecoeudo patiat ipsi etia sui simile, nec propter diuersitate natiuitatis inistersit aliquid ad natura eoru,quae procreata sui ex terra, Sc eoru, quae eκ illis coeu
tibus orta sunt, similitet enim viuut, similiterque mori litur, quavis dissimiliterna
ta sint di Ambrosius de incarnatione Verbi in fine. Sed & ipsemet cotradicit sibi ipsi in aliis locis de hac c5esnsione. Nade generatione accidentiu equi uoca patet Per ipsu. a. de ello Sm .com. r. ubi coce
it, i in accidentibus no seper est generatio ab uni uoco,& ponit exeptu de calores patet enim, i calor generatur aequi uoce ex motu & cocursu radiorii,& etia a calore uni uoce: In substat iis etiam patet, quia ignis generatur aequi uoce . & vni uoce, quod aequivoc Epatet. 3. de caelo & m. deo Auerro es com .s 6. Exitus ignis a lapidemo est de capitulo tiastalionis, sed de capitulo alterationis, hoc est no generatur perlatione sed per alteratione; generatur etiaper motu locale eκ Ia. Metapli .eom. 8.dd1. Meteor. de generatione impressionu tynitar u : Ite sat et de animalibus, i multa generatur equi voce. Ir. Metaph .com. Iris e spe videtur seri de eorporibus equorum ortuoru .cta pes de corporibus vaccarii Quod aute omnia praedicta generata aequivoce sint eiusdem speciei cu seneratis viai uoi e. probatur, Quia habet operationcs ealde.& circa ea de obiecta;& ab ei ldε eo seruantur, Sc ab eisde eorrupuntur, eo dem habet motus siue quantu ad sursum, siue quantu ad deorsum , siue quantu admotum progressivum , & eadem organa motus progressivi; eX unitate aute motus cocludit Arist. I. de cςlo ct m. nitate nature, si Comentator abi de com . 8. motus unus non prouenit nisi ex unitate natu'xae; habent etia haec S illa inebra eiusdem speciei, Si mebra leonis no disserunt a mεbris cerui, nisi quia anima differt ab anima. i. de anima. Et generaliter quecunque media possitnt concludere unitatem specificas ue sumpta ex accidentibus siue sumpti ex operibus concludunt propositu, de uni uocatione generatorum sic in sic ,in
unitate specifica. Co tradicit etiam ei Magi iter suus. r. Metaph. ubi vult, quod sicut Hi qua eadem fiunt ab arte ica casu, quando principium est simile in materia illi, quod esset principium motus factio nis . si idem seret ab atre, ita vult, quod quaeda natura fiunt: a naturalia . ct a cainsu de quaedam non; de ibidem Averro es
incipit textus. Ergo sicut dictum est 1 vult noctivi
148쪽
quaere quis , quod una possunt senerati sine
a 4modum semine equi uoce, in quorum materia pa-
in sylisti te'. induciivirtute caelesti aliqua virtus -sundis virtuti seminis in ptopagatis. Pa- tet igitur multipliciter oppositum conchi- sonis Averrois, si generaliter & uniuersa
liter mees ligatur. l. 2Di l d
s,luis ut d l ationes etiam suae non eocludunt. Ad twnex Primaru respondeo, quod materia secvn Auerroiti da in Pliilosophum l. Physic. de s . Met
tici. 1 . . a iit d dii serentiam oppositi,ex quo u sinu lato S corrupto sit res, non aute inest rei facis : si ergo accipit, quod forma eiusdem rationis est materiae eiusde rati Inis, proprie loque do de materia, quae est parsa ei inexistes, concedo; sed si acci prat mateiam pro opPosito,eta quo corrupto gene ratur oppositum, nego, ignis enim eiusdε speciei generatur siue ex terra corrupta, siue ex aere corrupto : in piopagatis aute sic putrefactis est materia ςiusde rationis Primo modo, sed mi secundo modo. Adsecuda dico, quod n5 dieitur aliquid sieriatam vel ut in pluribus,quia ipsu in se eo- Iingat frequet cr. vel rarb.frequetius enim rapis cade, fragit caput, qua Luna eclipse
G I tur; sed ista disserentia debet intelligi pera vi Cliparatione alicuius effectus ad sua tauiasam.& dicitur illecffectus euenies in ina tori p rte,qui habet causam determinata ad suu in e uetum, Auς ut in pluribus pro Eucit ei rectum; raris dicitur euenire, quanNEe habes do no habet certam causam deterini natario notμ ad suu et ii, sed tantu prouenit ex aliqua causa ordinata adaltu effectum, impedita
cistat: bis. t aiς billo ei recha, ad quὰ ordiuatur, deci iniis iis inricli ex tali impeditione prouenit illud
effectibui. raro: accipitur etiam raro vul ut in pluri e e. ελλ bus, prout disiungit inter oppolita cῶtra i 4' dic orae .nsi prout inter disparatadi singit. . u. αα Ad secu n du m in arguit ur , Generabile hoc, si generatur aequi uoce vel non eri se inmine, aut igitur eae necessitate, aut in pluaribus vel raro ue aeta necessitate coneedo quod non; aut ergo in maiori .parte vel ra ro concedo quod in maiori parte, comparando ad causam determinatam, , etiam vi estissitirunctio inter contra dictoriae, comparando si ilicet esseetum aequivocum ad causam aequivoca sub disiuncti orae ad c5. tradi toria. licet rari ut eueniat hoc, quod . ali. generetur non eX seminae, qua quod seno dispera i retur ev semine, ut videlicet esi parantur
ano modo eueniat ut in pluesbus, probatur; ita enim per se est Sol caula ordinata ad genera dum:non ex semine, sicut propagas est caula ordinata ad generandii illud ex semine. Si instatur hic, Quod si se id domodo raro euenit, ergo a casu, non sequi ur; Sc tamen ita arguit ulterius de casualitate, prout casualia dicuntur illa .qus eueniunt tantu eae causa alterius e ne et iis imia
pedita, ct ideo vidicit,casualia sunt mois struosa & non persecta in aliqua specie,
quia proprie loquendo casualia non eue-Diunt ab aliqua caula ordinata , sed causae ordinata ad prodii tionem alterius impedita I roducit casuale.' Ad tertium. 46 arguitur de motu &termino, res podeo, iod ista propolitio Motuum disterrtiunt specie sutit termini spe te disseretes'. non est immediata, sed dependet ex aliis duabus; prima est, Mό tuum disserenti uiti specie sunt fluxu, dilferentes speci p. vel forme , secundit quas -A ... . . sum fluxus, differum specie; secunda est. a Forma fluens vel Dima, secundum quam est fluxus .est eiusde rationas cu sor mater Omina te: ubi autem altera istam in duarum test nisa, propositio assumpta est talia, ita est in proposito; quὀd rinia inducta per ',
productionem, cuiuisiodi est essentia, ito est eiusde rationis cu forma, lue est flues
vel secun ilia qua est fluxu , cuiusmodi est productio. Quod aute sit salia,quado alterum illoria est salium , irat et quia id e Vbi potest acquiri per motum circulare & r Eium . quietia motus sunt alterius species&inconi parabiles, secunda Philosopli r. Physic. Hoc aute est, quia sorma, quae Le.1ι. est terminu fluxus,noti habet diuiniis ne si eci fixa, sicut illa rana, qui est sόE vel se undum qua est Iluxus. Qisalitercuque si de ex Orph .sorian oportet ibi ex ponere Plutosopho, ct tenere, quod Vbi fluens secundum circulum dc lineam re Aa in sint eiusdem rationas, inquantii Vbi suem, licet iactum & circulire, quae aea dum linee sue magnitudini, super quam
mouentur, non sit ei uidem rationis , leideo quoad illa sit diolux incomparabilis, no aute quoad Ubi. dc Vbi fluens per se,
ideo nec quo ad in his per se, saltem illud ad quod hoc exemplum adducitur, ve- m est, qudd soritia Buente existente M teritis rationis a forma terminante, non portet ex distin filone motuum , distinctione cocludere terminora. in proposito
149쪽
antem productio est alterius lationis abessenti i terminante, ut a termino formali accepto per ea iis, quia produstio est relitio. essentia ad se, oc ideo pluralitas prodii Elionum no cocludit distinctionem. fornialem terminorum ipsarum. Sed adhuc Videtur remanere difficturas illorum argumentorum Auetrois . licet enim eadem ii itura possit communicari uni uoce & qui uoch , non tamen ab aliquo eiusdem speciei , sed ab indiuiduo
unius speciei tantu uni uoce commu nicatur, aequi uoce aute a causa superiore; natura aute diuina non cd municatur ab aliqua causa superiore , sed tantii ab aliquo .in eadem natura: erso videtur,quδd natura illa non habeat communicationem nisi unius rationis. Respondeo. Natura creata non potest communicari nisi communicatione unius rationis a .supposito illius ita turae, seratio est, qui effectus non e cedit causam, effectus autem communicatui
tali suppossito est natura, ergo oportet, quod principium communicandi iit naturii, quia nihil perfectius ipsa natura est iritalis*pposito communicante, hed aliquia aequὸ periectum nature natura autem εsi
principium coinmunicatiuur. unius rati inis, ergo supposito agenti virtute natur: competit eo manicatio tantii t. nius ratio
nis. oppositum est in proposito. quia su positu in illius naturae potest habere principia alterius rationisii, producendo, qiro rusti ut anque sit sque perfectu m cu nitura. ct ideo utrunque potest esse princi pium communicandi naturam , Sc ita taesotest eu e duplex communicatio ab illi, upposui . quς sunt huius naturae si instetur hic, quod duplex est principium operandi in nobis, scilicet in te Ilestiis Nesvolantas , aeque perfectum ipsi naturae, quia idem formae , secundum unam opi- itionem de potentiis animi. Respondeo.'Vltetior ratio est eius, quod supponitur hie de duplici princi 'io communicandi naturam in diuiniς , iton autem in creaturis, & potest esse talis. Licet in nobis sit duplex principium operativum voluntas & in teste tus . Se ambo ses persecta, Si possint habere perfectas operationes sibi'ad equatas in ratione operationis , non ra-lmen liabent opera lones adaequatas sibi in esse ; hoc est, licer per intellectum nostrum possimus habete inte Ilectione ita persectain, sicut aliqui potest nature no-
me eompete ta nihil iῆtellemo issa erit persectum ens ut ii cisti quia itii ellectio adaequata intellectui, ut potentiae vilobiecto in latione opesitionis, non est a 'aequata intellectui vel oblecto in esset intellectus igitur Ac voluntas in creatur celsi sint principia producendi operationes ad quatas sibi in ratione operationis, non tamen in esse, Ac per consequens multo
magis nec realiter adaequatas naturae, cuiusmodi sunt intellectus & voluntato ina
potest argui de quibuscuq; principiis pro
ducti uis in creaturis, quorum distincti. Irit in eodem supposito aliculiis natur s
in diuitiis autem, quia principium operari uuin non tantum squatur ira irae in ta
tione principii operativi, sed etiam in e G
sendo . operatio etiam aquatur principio operatino , dc lioe in edendo, dc pe consequens aequatur naturae; Similiter efgo , quia principjum productili uni qdatur natur in esitando , dc ideo peripsum
potest communicati terminus sormalis productionis adaequatus tibi, Sc naturae in
- g Actus notidhales sun drtur taper actus essent ales imitia Κεtest, sed tania tam sunt dure te iis essentiales manentes pistra, qui suet in ligem ' velle, eigo is sim furit duo actu is Silonales laudati saepet eosdem e Gntiales, qui sunt productrui ad intra . Cois firmatu ratio , quia actu inedibilites iah dati sui, et actus essenti alex
quantur eis I ideo non possunt pluti sicari actus uotionales fundali super eun dem anum essentialetii.
modus dicendi, scilicet ideo sunt in Deo I 1 tantum
150쪽
' in filictus quia x laesie propter sis
rationem illor uni 1 materia poli quam ba
mi uertim, di mer astu eo um smpyr ςs, A super obiecta eorum peractus con
uersiu o intelli apse intellis ei Sc consuper ubiectum intellectum, eorum per actus conuintell
ii ri se super Diectum intellectum.
Ac super actu 1 3 sum ice ut telligendi, h uper se intelligeum per ausi, suum c*Wnet silmin; qui Intellectis notitia sex sula, quae e jo Verbo, 'on solii cit Scintelji-
volitum : Sc lupet ac tam v Hlenai simplicem; & super se viaet rem fer actuin suae onuersi uti m. Sed illa comtersio partim unoedo eodem modix conuenit intellequi de voIun ati,ct partim alio or alio modo; quod enim amoe se eon Ie riunt, ut sunt
De Rex partς obiecto xi d quaei se t . Intellectus enim , postquam et con
ri tui senato est re op re ab illii si,
voluntas autem, postqua est c si uersa ad iliti 'quae corruersa est, se habet vi activa, qtiodd2,&hoc ut volunt uda & pura
- . - limpii ci timorem quendam i qeci iii, in q testa Spiritus cinctus in diuinis, Mi habet es e. a producentibus ipsum, non per insormationem eius, de quo est quasi subiectine,
nec per aliquam impressionem faetani ei, acm iecundum modii, quo Verbum siue Pilius procedit a Patre, per quandam quas informatiqnem siue impressione in s .ctam intellectui paterno conuerso, ut sit icut notitia . declaratrua de notitia simplici; sed per quada excussione vel expulsio ne aut progressu in aut magis proprie lo- mmdo per qu 'dam expresbione proda em de eo, de cvo subiective producitur. . xK p-rie, ergφ inyelleolis c ausatis r actus disendi a natura simplicisn intellectu nu/o.conuerso supra se,& supra notitia tua simplicem; ita quis didi telle ictus informa rua notitia sinpi i sti prancipitina activudc elicitiuum actu notionalis intellectus, ipse aut ςm nudus inteluctus csiuersus noastius qu si principium passivit , de quo ruasi de m*; ri in producitur vel bu qua- per impressionem: ex parte autem v o Lintatis causatur actus notionalis ab ipsa voluntate nuda conuersa supra se, des per amorem suum simplicem,& super ipsam voluntatu informata amore sinis sciuita qiiddvςlatas nuda conuersa,est principi u acti . ct elicitiuum actus noti otialis, Hunt iis : ipsi. vet. voluntas informatae
amore t inplici si principium quasi passῖuu , de quo quasi de materiali produc iturhphitus sancius, secundu quanda expressiqite. Et hinc api et disserentia intelle in i r intellectus,st intclenus ut nani ita quia in qllectus ut in Patre existen in u intellige di suam si sentia in quenti in ipsa si 'ti op atur in ipso initi Is iu suo, ut est Quasi in pol nita ad notit 'in essentialem secundum rationem iiij itelligendi 1 inec indua est mecunditate na', ali ad Pro Rcenduit vide seipso is, inite .ad quod est quasi in poloia per hoc. quod est actu sub illa. notitia essentiali rintellechus enim, . t ei uaeda notitia es-0 mi lis secundu actu: est natura ct nil letius activum, quo luset de eo de intelle iei test intellestus purus & tantum i itςllς ius, vit de puro Pasiluo, format noxiatia, quae st Verbum, q*ae secundum reiicesve dem notitia cum illa , de qua Metriam tur, disserens solum ab ea, inquan- tu procedit ab ea, vi manifestatiua de de ii clarativa ipsius. Se per omne eunde modum debemu1 intelligere verbum forma mi