Scriptum Oxoniense in quatuor libros sententiarum. Doctoris subtilissimi R.P. Ioannis Duns Scoti, Ordinis minorum, theologorum principis. Nunc denuo in commodiorem formam, ac facillimam methodum, quae communis est scriptorum ratio, redactum. Per P.F.

발행: 1598년

분량: 641페이지

출처: archive.org

분류: 철학

151쪽

Disi nctio 2. Quaestio a. At iculus 7. 67

Ilicem notitiam imprimit 'intellectui noto representado se iis, ut pure passivo, ct sub illa ratione, qua est intelletius: intellectus autem si e persectiis simplici no titia per obiectum cognitii. quod in se cotinet expressiue , factus est foecundus &. principium activii , ut natura imprimens in sipta, ut intellectus tantum,&principium passivum ad formandum in se notitiam declarat tuam de notitia simplici; &secundum hoc, quando dieitur verbii formari per intellectum, Si quod intellectus sit in sorinatione eius ac senis, hoc intelligitur de intellectuanu informato simpli-

.i ci notitia. per hase enim ut per rationem l formalem agendi, intellectus est principium activum; gr necessarib prior est rotio eius, ut intellectus est passivus respectu notitiae simplicis, qua recipit ab obiecto, qua ratio eius, secundum qua est natura , α activus per notitiam simplicem inhaerentem : Sc ideo ordine rationis prius habet esse, ut est intellectus,qua ut est natura, Sc fundatur actus notionalis, que in agit ut natura, super actum essentialem, quem patitur ut intellectus, scilicet super notitia simplicem obiecti, qua recipit, ut est nudus.

Qinea m Modus ponitur iste, di colligitur

repς nil eκ multis dictis illius Doctoris sparsim in ii, verita- phitibus is sis, se matur enim verbum s.cundam eum uic in nobis. Quod cognitu primo sui. si uir licena notitiam imprimit intellectui no stro, represe Atando se illi ut pure passivo, si sub illa ratione, qua est intellectus, intellectus autem sic persectus simplici notitia per obiectum cognitum. quod in se continet expressive, factus est. . foecundus Jc principium activum, ut natura impriines in seipsum. ut est intellectu trantu.& principium passivum ad forni audum in se notitiam declarativa de notitia

simplici : ac secundum hoc, quando dicitur verbum formari per intellectum , α quod intellectus sit in formatione eius activus, hoc intelligatur de intellectu actu informato simplici notitia, per hac enim, ut per rationem formalem agendi, intellectus est principium actiuuin dc nece stat. δ prior est ratio eius vi intellectus est passivus, scilicci respectu notitis simplicis, ua tecipit ab obiecto, qua ratio eius. secuti qui est natura, ct activus per notitiam

simplice inhaerentem; S ideo ordine rationi, prius habet est e, ut est intellectus,quim ut est natura, dc tandatur actus notionalis, que agit ut natura, super actum essetitiale quo patitur ut i 'tellectus, scilicet super notitia simplice obiecti, qua re cipit, ut est nudus. Qualiter aute intellectus ut natura. sit principium activum respectu intellec ins ut puri es nudi ad producendum, deci rat ii c. Quia tam intellectui qua voluntas, in quocunque habent esse propter separatione illius 1 materia, postqua habuerint esse in actu suo primo simplicis intelliῖetis aut volitionis, sunt

supra se conueritui, de super actus eorum simplices, ac super obiecta eoru per actus

conuersi uos intelligendi te volendi: inteli ct s mim non solii intellia id verum simplici intelligentia, sed etiam intelligentia conuersua, intelligendo se intelligere, Scconuertendo se super obiectuti intellectu, dc super actu simpli e intelli sedi, Sesuper se intelli sente pera ςtu suu conuersi uuis quia intellectus notitia illa secunda, qui est in verso, non solii scit S. intellilagit re, sed sic scit Ic intelligit eam, ut sci t1ς scire do intelluere eam; finii liter voluntas i Ion solum vult bonum simplici volt tione , sed etiam vqlit isto: cc nuersi ua. volendo se velle, conuerte do se super obiectum volitum , ct super actum volendi

simplicen Scsup r se. 1 olentem per a ei astu conueritu u. Sed illa couersio partim Vn' idc eodem an a do conuenit intellectWiec voluntati, dc partim alio di alio modo. i. quod enim alii bs se conuertunt. v

sunt nudae, purae o sole po eii et, hoc unq& eodem modo e mi iris et , quantu est ex P arte ipsarum se conuestentium, ambς enim se solas conuertunt sua vi acti , quae aequaliter eis conuenit; sed alio ct alio inodo,quantis in est ex parte obiecto run adque se co ueri t. Intellectus e-

nini, post qua est conuersus ad illa, ad quae conuel sus est, se habet ut potentiale quoddam. 6r purum .potenti te, Sc hoc, quia intellectus nudus es purus natus est recipere ab ilis sicut proprium passivum a suo Proprio ad tuo naturali, quod quidem activunt est ide intellectus issormatus notitia simplici informationem nolit i geniis: voluntas autem, postq aest conuersa ad illa, ad quae conuersas'. se habet ut activii quod da, dc hoc v t voluntas nudaec pura nata est exprimere de illi, sicuς proprium activum de suo proprio passi-uo, quod est ea diui voluntas informata

152쪽

Primi libri sententiarum

amore simplici amorem quendam inceni iuuin. Applicando ad propositum in di- uinis, Intellectus ut in Patre exiliens in actu intellige di sua essentia que ae u ipsa essentia operatur in ipso intellectu suo,ut eu quasi in potentia ad notitiam essentialem iecundu rationem intelligendi sce cudus est foecunditate naturali ad produxendu de seipso sibi simile, ad quod est quasi in potentia, per hoc quod eli actu sub illa

notitia es entiali; intellectus enim, ut estque da notitia esizntialis secundu actu, est natura & primipiu a iiiiii, quo Pater de eo de intellectu, ut est intellectus purus &tantii intellectus, ut de principio passivo, format notitiam quae est Verbii, quae se cundit re est eadem notitia cu illa, de qua formatur , dissei Es sola ab ea, insuantum procedit ab ea, ut manifestativa ci declarativa ipsius. Ec parte ergo intellectus, cau satur alius dic Edi a notitia simplici in intellectu nudo conuerso supra se, di supra notitia suam simplicem; ita quod intelle eius informariis notitia i inplici, est prin cipium ac iuu 3c elicitiuu actus notionaris intellectus, ipse aut e nudus intellectus

couersus,non est ius quas principiti passe suunt. de quo quasi de materiali produciturVerbii quasi per impressionem: Ex parte aut ε volutatis, actus notionalis ab ipsa volutate nuda couersa supra se. Si supra morem suum limplice, dc supra ipsam voluntatem insormatam amore simplici; ita quod voluntas nuda couersa, est principiti activii 'elicitiuu actus notionalis vo luntatis, ipsa ver . voluntas informata a -- te simplici ea principitim quas passi-ud, de quo quas de materiali producitur Spiritus sanctus, non per insorinationem eius, de quo eli quas subiective,ne l. per aliam impressionem tactam eidem secundum modu, quo Verbum siue Filius procedit a Patre per quanda quasi informat onem sue impressi dilem factam intellech ii paterno conuerso, vi sit sicut notitis declarativa de notitia simplici; sed perquadim quas excussionein vel expulsionem. aut Progressum, aut in Sis proprie loquu. a. per quandam expressionem pro du cit ab eo, de quo subiective producitur. Si e litaque patet modus, quo secit udum ista ni pinionem sundatur actus notionalis super a sum essentialem, S quomodo diuersim,dὸ in intes lectu Sc voluntate. '. K AD ARGUMENTVM. patet responsio ex his, quae dicta lant articulos. in corpore soluendo se udam obieelio nem, Q a non fundatur actus producti-uus suber actum essentialem. RτICVL Vae r. Vtrum as ius DAta truda conoeso puer iu- '

iel ego formatum notura formetur notitia πιυ.

recitata superiori articulo po i ροῖ iiitquatuor Proposition es,quas non credo esse veras. Prima eii Itorosiis presentis articuli 3c est ista. Intellectus, a tribuiravi nudus conuersus supra intellectum for xi nibus. m. tu in notitia simplici, formatur ab eo notitia gentia. Hanc improbo sic. Intella mihi' mctus non coit uertitur, nili ut est in aliquo Fb1 supposto, quia conuerso ponitur actio, Sactiones sunt suppositorum : tuc quae ro, cuius suppresti vel cuius perso i x est, ut couertitur sit per intellectu loimatum

quia s ut convertitur est persons Filii, deprecedit per te ista conuersio generationem Verbi, ergo ante generationem Verbi sunt duae personi , quod est haereticu

si autem, ut conuertitur super intellecta sormatum , est ipsius Patris. tune arguosc. Cuius est ut conuertitur, eius est, ut notitia genita sormatur, ut Probabo, igi' ... tur intellectus, ut est Patris sormatur notitia genita ; ergo notitia genita est ipsus personae Patris, quia cuius personae est intellectus,visormatur, eiusdem est notitia, qua formatur. Assvnaptu probanda probo sic. Cuius est, vi co uertitur super intellectu rinatu, eius est, ut habet intellectit formatum pro obiecto actu praesentς, et go eius est, ut ab illo obicito tarmatur. Probatio huius consequemiς , Passivum t.eν. Si, proportionatum dispositu. & approximatu activo sustulenti proportionato nata

est immediate perfici ab illo activo per

Philosophum. 9: Metaph. cap. . Quonia autem possibile dcc. .tunc enim est aliquid in potentia proxima, quando nilii Ioportet addi , subtrahi , vel minui ad hoc , quod actus insis; intellectus autem

Nudus , t conuersus, de habens intelle tum formatum, ut obiectum praesens, est passivum dispositum proportionatum,cta proximatum intellectui informato, ut obiecto sufficienter activo; ergo intellectus nudus, ut conuersus nulla. facia

153쪽

Distinctio 1. Quaestior. At iculus 9.

uatiatione eirca ipsum esse subsistentiae: vel cuiuscunque entitatis ut sic , sormatur notitia genita. Et sic probatur prima consequentia. Hie posset poni una resposio, quod intellectus nudus, videlicet de quo tormatur notitia genita, communica . . tur Filio per actum producendi notitiami:/ genita, per hoc qu sis de seipso actit aliter formatur illa notitia, sue ex hoc quod est quas materia informata notitia geni ta .habet esse in persona genita. Sed contra illain responsionem sunt duo argumeta pii ina quς ponuntur dist. s.q. r. contrai.tatim opinionem de quasi materia, que ibi spe. cialiter improbabitur. IT Secundo arguo si Antellectus Patris habes obiectum sibi prisens est naturale principium non solum operat iuuin respectu intellectionis Patris, sed etiam productivum te spectu notitiae genitae, igitur circunscripta illa re, ilia.. sectionς esset principium productivum. Tertio probo sic. Si per conuersionem nihil intelligitur esse in intellectu quod nointelligeretur ibi esse non intellecta conuersone,igitur conuersio nihil est ibi, Si autetu aliquid intelligitur esse in intellectu, quod sine ipsa non intelligeretur, Quaero quid Non presentia obiecti, non persectio potentiae, non tandem determinatio potentiae ad actum vel exercitium actus, Sicut aliqui ponunt voluntate in nobis conuertere intelligentiam S ine ino'riarm patet, quod voJuntas non conuertit ad genitionem Uerbi diuiniti te in conuersio ista non est actio, que est operatio, quia non intes lectio , nec volitio, nec est actio productiva alicuius. Obiectio. Contra primam rationem huius articuli in statur sic. Intelligeria est in Patre sub propria ratione in 'elligentiae , & propria persectio intelligentiae , ut intelligentia, est Verbum .ergo Verbum eli intelligetia . Patris, ut Patris est, quod est negatu ibi. M.tim Respondeo & dico, mod Pater formaliter est memoria, intelligentia, ct voluntas. Aug.ls. de trini. cap. 7. At vero in illatrinitate quis audeat dicere Patrem, nec

seipsum. nee Filium, nec Spiritum sanctu intellitere nisi per Filium, vel diligere nisi ner Spiritum sanctu. per se aut e meminisse tantummodo vel sui,vel fili j vel Spi ritus sancti sequitur, Quis liaec in illa trinitate opinati vel affirmare presumat Si enim solus sibi Filius intelligat, ut intelli

genita sit & sibi, & Patri, & Spiritui san-

cto, ad illam reditur absurditatem, ut Pater non sit sapiens a seipso, sed de filio. Hec ille. Intelligit igitur, quod Pater formaliter est memoria sibi, intelligetia sibi, ct voluntas sibi; & in hoc est diis in illi tudo inter personas,&partes imaginis in nobis, secundum ipsum. Citita igitur dicitur, proprius actus uitelliget te est Verbum, nego sinit, de ratione Verbi est . quod si noritia genita. Dices, sufficit quod sit notitia declara tua. nego, intelligendo per declarat iuuin relationem rationis, ut est intclligibilis ad intellectum ; talis enim rciatio est notitie de Iaratiuς actualis Patris.qua Pater formaliter intelligit ad notitiam habitualem Pattis, ut eis memoria:ita quod obiectu praesens intellectui Patris deesseratur aeque persecte per notitia actualem Patris, sicut per notitiam actuale, quae est Filius; Ic tam e notitia actualis Patris non

RGUITUR quod sic.

i. Quia Auxis . de trinit. cap. is. Verbum eii visio de visione, ergo actualis notitia est ratio gignendi Verbum. r. Prsterea. Non videtur disti retia inter memoria de livelligetia in Patre, ergo novi detur aliud esse improbate Patre ut intelligetia esse princip tu Verbi de Patre vi

memoria: idei itur approbas Sc improbas. II. Preterea. NO videtur ratio, quare Da ter isto actu producat notitia genitam &non isto, cu uterque sit actus secundus, ct principietur virtute eiusdem actus primi.

R OPPOSITU M. patebit in corpo

re articuli.

RE SPON DEO.Tres aliae propositiones, quae secuntur e M opinione illa,

sunt huius Atticuli. Prima est. Intellectus informatus notitia actuali essentiali est propositio principium activum Sc elicitiuum noti- 'tie genitae. Hanc improbo sc. Verbum tui, non gignitur ab intelligentia, sed a memo nibutiria,secundum Aug. is . de Trinit. cap. I S. 1 .rati

154쪽

a ratio. . Meraph.

primi libri Sentcntiarum

ergo licet in Patre concurrant memoria intelligentia & voluntas, Pater non gignet Verbum formaliter intelligentia, ut quo, sed memoria ; ut autem habet notitiam actualem quali elici iam,& vi actum lex undum, est in actu intelligente, cuius cli omne intelligere actuale , ergo ut sic,

no gignet Verbum, sed ut est in actu memoriae, id est, ut habet obiectu intelligibile Praesens intellectui suo, in hoc enim intelligitur a ius primus, quasi precedens

ac tum lecundit, qui est actu intelliget c. Secundo sic. Producito niagis c si uenit actui primo. ut principio productivo, qua actui secundo, quia ope taliones periectae de ratione sui sunt fines , Sc non sunt gratia ἰiorum finiuin; ergo intellectio, ut est op ς ratio Patris, non est ratio formalis prodii et tua .iltauius termini. sed tallini actus primus, cuius virtute elicitur illa operatio,

crit principiti productitiis. Tertio lic. Si intellectus Patris actualis est ratio sor malis pro ducendi Verbum, adhuc obiectum, ut praesens intellectui Patris, ut habenti ratione memoriς, erit principium prius producti uu notitiae genitae; quia in nobis apparet, quod illud est natum immediatius gig iere, quaacitus intelligendi: ergo aliquod Verba prius erit genitum a Patre, ut a memoria, qua vi ab ipsa intelligentia noscente. constri natur. Qua a per te essentia quasi operatur actu intellis edi essentiale in intellectu paterno, ipsa igitur vi praesens intellectui est sussulens principium quo, respectu intellectionis actua

lii; sed iudd no sit quasi principium quo

respectu eius ut in Patre, hoc est, quia illa. intellectio Patris est improducibilis; igitur respectu notitie actualis producibili est ipsa simpliciter principium quo, Scita

ipsum Uerbum no produccretur per notitiam actuale. vel intellectione actuale Patris, ut pet rationem sorinalem productiva sed per ipsam memoria. Praeterea. Om

niti me: lectio, cu eius esse sit in fieri, habet principiti vel quasi principiu, cuius esse no sit in fieri, quia alias esset processus in infinitum; alicuius igitur intellectioni primi. puta Aobiecti . necesse est prin is iuvet quasi principium esse tantum memoriam, ita quod non hoc totum, intellectus intelligens, alias ista non esset prima intelIectio : sed omnes intellectiones Α , & in intellectu eiusdem rationis, sunt eiusdem

dem rationis, quidquid autem est pers cxum priuxipium pyimi in sp cie potost esse principium cuiuscuu . sic imita d .uci igi. tur memoria per se et a poeteit e sic immediatum principium, vel quAli Pru Myiuino inuis intellectio seis A , igitur nix moria patris potest esse principium lini taedia tu

uum, a quo immediatius exprimitu stgys ratio eliciti a V ibiait a. tuatis 'olitia, i in intellectu Patius sortitatis requitur, iquod Verbum iit immediat jus Verbum intellectioni L Palati , qaa es lenti e Patris; quod videtur in conixu liens, quia tunc exses et aliud pisus Vcit, una, quod es ter declarati uti essentiae Patras tinnie diate. za, Vel oportet dicere, qud illa e sientia no postaset declarari in tu edia c. per aliquod. Verbum, quod videtur ii conuerile iis Cum secundum ADq. s. de trinit. noli; ia forma ci .

ta ab ea re . qua memoria contincanus, est verbum,prunum obiectum Inon oriae diis

uiuae est essentia ut es Ierie. 'F .aetcrea. si diu, Ieactualis intellectio Patiis emet genua vel

producta , produceretur virtute essentiae, non ut iam cognita, sed ut prior omni cognitione: hoc patet, tuin secuti dum veritate, quia alias esset processus in infinitum in actibus intclligendi, quia semper erit

dare actum intellectus ante acium intelligendi; tum secundum illum. iiii supra dixit,quod in Patrc actum intelligendi es sentiam operatur ipsa estantia in intellectu ipsius. Ex hoc argut, s c. Actualis notitia essentie noli potest esse sol maliter alterius rationis, per hoc quod est ab alio

communicata, ct non ab alio sic con :ucata. quia tunc Deitas esset formaliter alterius rationis in personi , quia illam una habet a se & non alia, ergo A actualis notitia esstentiae est eiusdem rationis in Pa- ' ,

tre & Filio : quod tetitur natum est esse principium quo respectu unius, si esset principiabile, idem erit principita respectu alteriit , ii principiatur Quare propositio illa est salsa in nobis, ium quia notit a confusa tisi potest esse principium elicitiuum notitiae distinctae, sicut nec imperfectum potest esse principium elicitauum pho durctionis alicuius persecti, tum quia illa notitia attualis consula esset smul cum notitia actuali distincta,& ita duo actus eliciti

155쪽

e set, generaret actum distin tu; tu quia Loin in actus lytelligendi secundu est genitus a memoria , ut memoria est iu achu

piopositio Proeci sitio secunda est. Qu3d ionum 3- l sio intellectus nudi super se tori tu eli necessivi a ad hoc .ut intelle is nudos scirim g metur ab intellecta soritiato. Hoz Don adeo. Qia intellectus Patris habens obi h tuui .aoi praesens est naturale principia non lotum ope aluum respectu antellar.ctionis partis. L d tiam produc tuum res .pectum Mitiae gelu α; ad huc ergoicarsurucripta i lla resse Ktone esset plincipium ibduttiuis. Ista etiam propositio dii sal s. iii nobis. Quia verbum perl ectissimum erip .is. in patria .iet an dum August. Is de Thinit.& tamen non erit illud Verbum genitum .pemctimi reflexum, siue conuersutim super a itum primum ut iste di cit ut per illud sciatii quis se scire veI antelligere. Quod autem non erit notis resere , probatur, Quia verbum per se tisi iiiiii creatum ima liabet prio obiecto suo primo ali

3. diuinum generatur. per impressi non in pugna- iri ellectum vi missum In quae patet ma-

re sic opinans, quod probatur M. .Qui, quod de intellecta vi nudo fornacturVccbam, de tamen non imprima uri intellectui, ut habenti notitiam essentialeui , n5videtur timul state, quia sub qua ratione est proximum de quo, sciit quo sed prius dixit, quod est quali in potentia advex-bum .per hoc quod est in acie sui, notit; aes semiali. I inprobationem hubi ν dimitto usque ad di iliae . s. , ubi proprie habet Iotum. Mi si in xliim Oi si ui

primum, cum dicitur,quod est notitia de motitia, ei pδdeo, uod ipsenter Augusto exponit se is de Trini .cap. M . Sirni; ima est enim visio em talionia visioni s ientie. Et tap. i . Tanc eni in ea verbum simillicitu re, notae de qua gignitur & im go cias. quo uiam de visione scientix vi sio cogitationis e Moritur. Iste constructiones sunt intrari itur . Nam sicut visio

cogitationis nihil aliud est quὶm cogitatio, ita vilio scientis nihil aliud est quam

scientia: Idena est igitur dicere de Visoneis tutis nasciuisionem cogitationis, quod de scientialiavit cogitationem ; scientia aute ςst Dima habitualis per ficies mera ilia secundu eundem is de Ti init.ι p. D- ubi dicit:Eκ quo fit, ut ii potest esse in a-cntino aliqua Licii a sempiterra, ct empi

-sitatio &GIllud limpiternuiti secundui cuni per sinet. ad mimo iam, ripit hinlu ternum M. in xlligentum; Dilail igitura . Mittit, vult dicere,viliorum de vis nς nor, hi alia de noti tua , ni ii asium secundum, .mii est visio νς ositatio . in intelligen- tali nasci de actu prinio, qui eli memoria, uerit est visio habitualis vel scientia, secur

AES Ad secui uni ca dicitur de differentia

a remoriae & tutelligentie . dico, Quod illi nauersari, non potiunt disterentiam rea leui inter int xllectum Sc voluntatem P etri , Sc tamen habent concedere tantam

disserenitis G d almum potest esse principium elicitiuum alicuius productionis,

h. ius alterum ibh potest eme principiuelicii Iuum formale; hilius enim producitur formaliter rex modi nature, se nGproducitur sormaliter per modum voluntatis Igitur litet ixia differant realit memoria & iiitelligentia Patris, est ramen ta

ta disserentia in Ier i l , qu bd alterum posse: poni principium elicitiuum alicuius productiopis, cuius reliquum non ponatur principium elicitiuum formale Talis differentia patet secundum Aug. 6.de travit. eap.7. ubi supra talis est enim quod si Pater esset memorialiter noscen , non antem in tali ns non esset perfectus secundum Philosophain. te. I et aptiysc. tica Dia aute inadenti Nile in oria: ad intelligentiain, siue recordati,nis ad intelle-

Ad te ilium dico. Quod haec est imme

Hiata contuigens. Calor calefacit, Crista immedia i a necessaria,Calor est causa ii- uus , quia inter extrema neutrius istorum inuraiiiiir ad aliquod medium . Ita dico, Quod illa est periis, Operatio inquatum operatio est. non productiva, quia opera , iones ut operationes sunt sine s.ct perseo tones Diuratis; productio autem .ut productio est. non est persectio producentis, sed babet termino in prpdultum mira essentiam producentisi, A ei saltem non includitur set maluer in pςrson a produceri

156쪽

tis. Quare igitur actus secundus, quo Pa ter intelligit vel operatur formaliter, non producit Respondeo, tuu illud intelligere ex ratione sua est operari Patris, ct no est producere, productione autem siue dictione producit: sicut aliquid calenctione caleficit sor maliter tutus non est alia

prior. Quos autem dicis idem esse principium illorum duorum actu uni non a Iler-

cando modo de ii tellecta agente et possibili potest concedi, quod eκ plenitudine perrectionis potest copetere alicui, quod . operetur Sc producat aliquid aliud af ii, 1, , m ii x men hoc patebit, qua do dicetur, inlio . . a. dicere non est aliquis actus intelligendi Grinaliter . est Lamen aliquis actus intellectus; nullus autem acti intelligera di formaliter est productivus, sed aliquis alius actus formaliter naturaliter praece dens vel subsequens. potest esse productiuus,qualis est actus dicendi. 'TICULO. Ic. Vtrum sint tantum tres persenae in essentia

RGUITUR quod non.

i. Quia relationes opposite saxequalis dignitatis, ergo si relatio primi producentis tantu consti- ruit unam personam, correspondebit sibi alia relatio tam ii constituens perlona una productam , ct ita tantu erit una pcrsona producta. 'sa. Preterea. Duabus relationibus productoruiu correspondent duae prodnte ultu. de eque distin uni ut ista extrema inter se, se ut illa inter se; ergo si istae duae relationes constituunt duas personas,& alie duae constituent alias duas, S ita erat quatuor personae diuinae.

I. Praeterea. Potentia finsta duras se infinitum potest habere effectus infini os sicut patet de Sole, secundum viam Phi-e.αse.&ω losophi. de generat. ergo potentia inficiter. nita potest habere infinita producta simul. Consequentia probatur, i a pote-tia finita sinui non potest in tot, in quot successive, hoe est propter infinitate, propter qua pro nunc adaequatur sibi iste effectus; ergo potentia infinita in quot potest successive .in tot potest simul.

os POSITUM ostenditur Mat

thaei vit. In nomine Patris Sc Filii & Spiritus sancti.& i. Ioans. Tres sunt, qui te, stimonium &e. Et Aug. de fide ad Pettucap. I. dc ponitur in liter a mi: ndi:

RESPONIDEO. Ad istum articu

lum,cum qa aeritur de trinitate personaru his diuinis, dico,quod sunt Iantu ires per psone in essetitia diuina, quod probatur ec a citet sic. Sunt tanto duae productae , ct tantum naim producia, ergo tantu tres sunt personae. Circa primam propositi em pro- P Ibo primo praesenti artit. quod fini eus

productae, secundo quod non plures. Ad probandum quod sunt duae perissimae productae, primo probo,quod est aliqua persona producta a diu ii.tellectus, ct hoc se intellectus, ut est perfecta me in otia, id est habens obicctum actu intelligibile sibi praesens, per aliqueta actum sui est productivus te inittit adaequati . stilicet infiniit, ηι era ut in superioribus; nil id auretii seipsum producit i. de Trinit. ) ergo quod produ Ciri. citur a ctu intc llectus aliquo modo distinitur a producente; essentialiter nen di-nguitur,quia e gentia diuina ct quaec anque essentialis persectio intrinseca sit,i est indistinguibilis ex quest. de viaitate Dei)igitur distinguitur personaliter pro duetua producete, ergo est aliqua persona prodii cta actu intellectus. Consimilit cr arguitur de producto actu voluntatis, quod U autem persona producta actu isto di illo sit alia & alia,probo. ina non potest ea- deni persona produci duabus productionibus totalibus sufficientibus, haec autem roductio alia est ab illa insuperiorius ergo hae ct illa non producitur eadem persona. sed dux. Probatio maioris. Si idem produceretur duabus productionibus totalibus, utraque acciperet esse susscienter, sed si sus ficienter acciperet esse a producente, hae productione haberet suum esse perfecte nulla alia productione posita, igitur non potest accipere esse per alia in productionem, quia tunc non esset sine illa. Vlterius, quod non possunt esse plures personae productae . qua iste duae, probo se. Non possunt esse plures productiones ad intra, quod aliqualiter suadebatur insuperioribus, sed disseratur usq; addititii ct . . sinaliter declarandum. Hoc igitur si certum nunc, quod tantu sunt duae productiones ad intra; nulla antem ista tu potest terminari nisi ad unam personam, quia persona producta est terminus adaequatus

157쪽

Distinctio r. Quistior .lArticulus II.

quatus illi producllani, ergo Sc.

mum cum arguitur, Aeque nobiles sunt, ergo tot,sallacia est figuret dictionis, conam utando quale in duo d. Et ratio delectus confeci uentiae est ista. Non enim ea proptςr nobilitatem vel ignobilitatem relationis, vel rationis principii, vel principiati, quod multiplicetur vel non multi plicetur; sed de ratione principii est unitas, licet in principiatis possit esse plurali tas. 'l'ia semper est reductio pluralitatis ad unitatem:&ideo santa equali nobilatate potest esse multipluatio . , et distinctio inritario ilibus productorum . licet non in relatio libus producentium a se. Alia est re ponsio Quia licet ibi quslibet relatio unius rationis iit de se haec .tamen a pluribu relatio inibus productivi potest sotia a abstrahi unum commune,puta productivum . & ita a pluribus relationibus producti potest abstrahi uti uic simu ne . Puta proditistiir Eis igiFur est una relatio in comuni si est commune obstrahi bile .que dicitur in simuni relatio personae procucentis sunt tamen duae relationes producentis sic & sie, sicut duae.corres pondentes eis producti sicles sit. Iti ' T Ad secundum concedo , Quod rela

, . , ' ri ibus ex parte producentitam, vel proi ductivi correspondent relationes eκ palle. i. a 3 Pr duo tum & tot. sed non sequitur; si irata n relationes producti distinguut sic, ut sint in distinetis supposuis, ergo S relatione producentis. Cuius raticiat signatur. Quiar latii ς producti pollunt distingui fropter distincias rationes producendi, 'lux sunt in producente. licet sit idem suppositum producens sicut produci j artificia . lis ct naturalis distinguutur per principa a productiva, scilicet per artem & naturam, licet illa concurrant in eodem supposito relationes aurem producti no pollunt ita cccurrere in eodem supposito ct una persona: se disiit distinctae personaliter, quia productum eli per se subsisten, de suppositum . Alia ratio patet eκ superioribus, quia no potest ide in produci duabus pro . du tionibus totalibus; & ideo relationes productitio pluetiscantur in eodem, licet relationes producet ix possint plurificari Ad tertium. Potentia finita non potest habere simul duos terminos adaequatos in ri Produci, licet possit habere unia in produx ri,S aliuis producto esse; potetia aute in

finita habet terminum suum intra se seminper in produci, & ille est adaequatus, ct

rei at secundo loco pro b re, quod in diuinis una tantuin sit periona non producta. Vbi di- R Hoetacit unus Doctiir, qudd illud ollen ditur. u-cut ostenditur initas Dei . Secundo hoc etiam probat pes Hilariu cap s. de lyno dis ubi vult: quod qui dicis duos innaici biles . constetur duos Deos. Tertio arguit sic. Plura supposita absoluta non pos 'sunt esse in hac natura. quia natura n Oest in pluribus suppositis absolutis sine diuisione nature, erunt igitur plura supposita . . relativa: aut i itur relatione mutua inter se, aut ad alia; sed si plura eslent supposita non pro dueta, non distinguerentur relatiue ad alia supposita , quia non relatione ad alia supposita producentia, quia nulla sunt ex hyeothesi, nec ad producta. quia ad illa haberent relationem eandem, si, ut πmodo Pater & Flius habent eandem relationem si irationis a citu.t ad Spiritum sanct uni; ergo relatione inter se distingue rei Hur, c lao relatione originis, quod est

arguit ad opρ situ. lana scibilitates ellent eiusdem rationis, Sc plures proprietates eiusdem rationis in eadem natura singulati scilicet Deitate , quod est impossibile; sue suerint absolutae siue relative . patet in creaturis. Qui in b. Persona improducta se est pr inum principium , ergo non pluia prima principia. Seκtb In solutione facit

argumentum Ricardi s. trinit .ca . . Pri

ma non ab alia est potens per essecti a quia habet in se onme posse. Contr . Istae probationes non videtur Ala tui. sufficientes. Prima non. Quia vilitas Dei L . proba ur ex hoc, quod diu na infinitas non diu iditur in plures essentias, nori autem ita manifestum est.quo ratio in niti vel imias cibilis non sit in pluribus suppostis ; tum ratio inna cibilis non diei tali qua perseetioinem simpliciter, eκ qua perfectione i inpliciter possit esic Iudi unitas innascibilis , sicut ex persectione infinita colluditur unitas diuine essetiae. Secudo. MAuctoritas Hilarii, quam adducit, dicit.

158쪽

primi lius Sentensarum

, rubalia est, non talnein probat e Te ita. Tertio. Cum accipit in ratisne sua, quod

plure, personae absolute non potiunt esse in eadem natura, qualiter est hoc notius concluso ne qui enim potieret prures Personas ingenitas, non diceret eas formali- . ter ι oniti ui aliquibus relationibus I ergoace uere contra eum, sin d non polluntini se plures personae absolvis, videtur non accipere manifestius conclusio . e. c ii 'ltra dicitur: ludit non distinga uroretatio tribus inter se. quia hoc noti essici nisi per' relationes oririnis, inu. e consequentia oportet pr obare; cotic estis mini illo, quod non iit distinctio nili per relationes ori 4. nis .cito habetur proposivin. II Quarto. Negationes eiusdem rationis sunt tot in isto, quot sunt pqsi tua eiusdem innat cibilites eis negati mali et relationes plures in eodem,lib. 3 is .3. Quitii 4. Nunc tres personae sunt unum principium omnium aliorum. Sexto. Omne posse est respectu cuiuscunq; possibilis; nec potest ista ratio colorari , sicut coloratur de omnipotentia , q. de unitate Dei patet, quare non

Rationi, Aliter persuadeo conclusionem inten3. cou. tam sic. umdquid potest esse in pluribus ' suppostis , A non determinatur ad certunumerum suppositoruni per aliud a se, quantu est de se. potest esse in infinitis.&Quia in ae. si est necesse e se. est in infinitis,quia quidquid potest ibi esse,est; sed inseoitum , si ita smui potest esse in pluribus suppositis, non desiuitii. phy terminatur ab aliquo , in quot suppositis sciι.ca1. sit quia determinari ab alio ad esse in supposito. vel in suppositis, est contra ratio

nem ingenui ; igitur de ratione sua potest esse in in sinitis,1 si po est esse, est, quia es se ingenitum est ex se necesse esse. Consequens est impossibile, ergo illud ex quo L sequitur. Secundo sic. Nunquam plurali-

. tas ponenda est fine necessitate, nulla autem necessitas, nec ad se nec ad extra co-ι git plures esse intra scibiles, ergo est tantu. . L. Vnu . Tettio, quia essentia una actu exi-sens non videtur ex se immediate habeo lures modos esse idi: oppostum sequitur, si plura essent supposita ingenita; non autem sequitur modo , quia essentia diuina non habet plures modos essendi immediate sine productione . sed tantum unum modum essendi sine productione,& alios duos mediantibus produ .ctionibus.

fi l. Quia quaecunque uni ciceidem simpliciter sutit si impliciter cadem, inter se sunt eadem simpliciter de additur, simplicito, ad eκ cludendum identitatem se undum quid.

quia si sunt ea de ei de non simpliciter, sed secundum quid , vela eadem sinpliciter . sunt eadem solum sexundum quid . non oportet illa ei se simpli iter eadem sed person diuinae sunt simpliciter dc omniuno idem est ciuis diuinae. civae in se & omnino est stinpliciter eadem, orso dce. Molor patet, tum quia per eam tenet omnis

soritia syllogism persem liquae forma de

se est euidens, quia n praeitiissis notan tur extrema in medio comi ζ . di ex hoe solam concluditur identita ec tremorum

inter se in conclusione, tum quia opposi tum praedicati destruit subie tum, quia si non sunt omnino eadem inter se, no sunt simpliciter eadem alicui eidem simplici ter. Minor probatur, quia essentia diuina propter suntinam simplisitatena ei quidquid habet , secundum Magist lis i. e. Sc 7 τ secvngu Auf. ia. de civit. cap io. Similiter altera pars minoris patet. quia ipsaest in soomnino simplex dc in diuissilis,ergo Sc. t ph. cini. i. Pritet ea. Essentiale & accidentale di- α Lmotiuidunt totum ens , quidquid ergo est in aliquo. aut est idem sibi essentialiter aut accidentaliter, sed quod distinguit persorinas,non est accidentale essentiae, quia nihil sibi accidit, ergo est sibi idon es lentialiter, sed i odessentialiter est idem esientis. multiplicato illo multiplicatur essen- tia;ergo si sunt plures personς, sunt plure

posito nihil persectionis deficit in uniuerso, sed aliqua persona diuina non existente in diuina essentia nihil persectionis deesset in uniuerso , ergo pluralitas taliu noest ponenda in Deo .srobatio minoris.Si . secunda persona non esset, quidquid pe sectionis esset in ea, esset in persona alia,& ita nihil persectionis deessetin uniuet so, si ipsa non esset, quia q idquid perie 'ctionis simpluiter eil in una, est in alia; ergo subtracta una ct nianente alia, nihil

159쪽

Distincto a , Rutilio a. Articulus Ir.

re .ctionis tollitur ab uniuerso. Dices, Quod non sub omni modo quidquid perfectionis est inuna, est in alia. Contra Iste inodus habendi vel essendi, aut est perse-- -- cita aut no; si sic, erit in Deo, dc per consequens persona prima non erit simpliciterrersecta,quae non habebit illum modum; in ii non, ergo stat argumentum, quDd non manente secuta persona manet tota eiu s. persectio in persona prima, ergo nihil per se monis deperditur ab uniuerso am

eta persona secunda.

. Praeterea. Si sunt plura necesse esse, quaero, quibus sormaliter distinguuntur

tint A dc B, sed quod plura sint necesse

esse, includit contradimone: qui, aut ill erationes,quibus distinetiuntur,sunt necesse esse,& necessitas estendi, & tunc erunt duo necesse esse, quae ctiam conueniunt

in necesse esse, ct per consequens perne eesse esse non distinguuntur, si aute in illaetationes sunt possibiles,erso illa, que istis

distinguuntur, non sunt necesse esse. ita

KOPPOSITUM. Illud est post bi

le, quod non includit contradictionem; sed non includit contradictionem, quda sit una essentia in tribus personis, quia Giradictio est secundum idem ; hic autem non est contradictio.se undum ide, quia hie est viilias essentiae, ct trinitas Persona

η RES PO N DEO Ad istum articu

him dieo, qubd stinui stant unitas essen tiae, dc pluralitas personarum . quod apparet ex artic talis praecedentibus. quia si nulest ibi pluralitas eunt sta unitate . . Ad hoc aurem aliqualiter declarandum notadum est Quod sicut repugnantia repugnant ex hiis propriis rationisus, ita non opus inantia , siue compossibilitas est ex pio priis rasonibus compos ibilium; ad videndum autem ist im com scissi ilitatem, videnda est latio mitem tum , scilicetinaturae , & suppositi. Vbi notandum, uὀd natura non se habet ad suppositis sicut uniuersale ad singulare, quia in accitd entibus inuenitur singularitas sine ratio. ne suppositi in substantici etiam .no lsraenim natura aroma assumpta est a VerbolII1 1 .um secundunt Damast. non tamen suppositum nostrae naturae: neque se habet natu- ras ad stippositum, scut tuos aqquod,Nam .

cuicunque quo responc, e propria quod zod vel quis; Se ita scut natura est quo, ita ha -bet propria quod vel quis, quod no con trahitur ad suppositu ; A I ut supposta est quod vel quis, ita habet suu quo pro 'prium,quo subsistit, de tamen suppositum

concomitanter de necessitate est lingulai re, Id etiam non potest aes equo respectiti alterius, quia est subsistens non potens es.se actus alicuius subsistentis: consistit erigo ratio suppositi in dii pilai incommunicabilitate Vbi sciendum, quod communiicabile dicitur aliquid, vel per idelitatem, ita qui1d illud. cui comunicatur, si ipsu, vel per insolinationem, illa quod illud, cui comiti unicatur, sit ipso non ipsum; primo modo viriuersale communicatur sngulari. dc secundo modo forma materiae r Natura jgitur, quaecunque, ct quant si est ex se. de de ratione naturae est communicabilis viroque modo, videlicet pluribus suppositis, quorum quodlibet si ipsum, ct etiam ut quo tanquam sorina , qua lingulate vel suppostum si ens qui ditati- se, vel habens naturam; suppositum aule

est incommunicabile duplici incommunicabilitate tibi opposita. - , Ex his declaratur propositum, &pri mo se, Natura quaecunque Ast communicabilis pluribus per identitatem,igitur Da tuta diuina est communicabilis hoc etiapatet ex superioribus) non est autem diuisbilis, eκ questione de unitate Dei, igitur cὁui inuit abilis sine diuisitoire . Hoc etiam arguitur si t. Natura diuina, ct quidq iid inest naturae, ut natura i st , est persectio simpliciter, omnis persectio simpliciter est communicabilis pluribus ergo ct c. Minorem probo . Persectio simpliciter est . quς melius est ipsum es Ie quam nenipsu. Ansellarus monolog. ap.rs quod se intelligitur,quod persectio simpliciter est melius quocunqtie sibi incoinpos abi'li .in quolibet supposito absolute considerat .lioc est non determinando in qua natura si illud subsistens; sed si natura diuinna determinaret se ad subsistentiam incit municabilem . ipsa in ni illo. esset melior

qimcunque sibi iiii compos ibili. nisi in il la subsistetia ad qua se deterini naret,quia cuilibet alii subsistentiae e si ei incompo silinii P igitur non esset pedisectio sim; scinter item. Persectio sinpliciter est, quatis est ex se, quolibet sibi incois possibilumelior, cuilibet supposito absolute sum' Pto secundum rationem suppositi; natura diuina

losoria

Probat Dotu proposi

160쪽

psmi libes Sementiarum

diuina non est se melior hypostas, igitur

Sc. Minorem probo. Ipsa ex se determiar at tibi unica iubaantiam , igitur ipsi in seeli incomunicabilis cuilibet altera subisit mis etiam preci se acceptς, ut est substantis alicrλ, non considerando.s ilicet quod sit in ali cra natura:& vitta. igitur ipsa ex se non eli melior alteri. vleii altera subii de iura. Probatur prima cosequetia, quia si ui ex te determinat sibi unicu, ita repugnat tibi quodlibet alterum incom-k-i pol sibile illi .ex hy orlies natura diuina determinat sc , non tantum subsistentia, qa a lit in una natara . quia cum hoc sta-iei Trinita . sed sub Jlientiam hae unica.& , t hanc in ratione subsistentis non cos derando tantum . quia in hac natura: Secunda consequen ta probatur, quia sicut est incompo is bile huic . ita non est melius huic, quam quod. unq; sibi incompos

sibile. ' Hoc etiam ar itur ex parte rationis suppositi, Quia enim suppositum de ratione sui est imomunicabile simpliciter, Sc ideo ratio suppositi non est persectio simpliciter modo praedicto,no oportet illam rationem includere quamlibet V ratione mentis per identitatem, S ita po- test stare alia ratio distincta suppositi, si . , autem possunt stare duae rationes dis lini diae suppositi, igitur 6e duo supposita distincta, etiam sine diuisione naturae, ergos. dcc. Hoc propositum quinio sic dcclara . tur ex infinitate, quae est conditio nὶture,& hoc sie. Forma, quae est aliquo modo illimitata in perficiendo materiam, sine sui distinctione & extensione qualicunqὲ pote si perficere plures partes matellae. h.

xemplum. Anima intellectiva. quae non

est limitata ad perficiendum hae partem eorporis organici, sine sui diuisione &eutensione qualicunq; vel per se,vel per accidens potest perficere aliam pariem cordioris organici: ista enim proprietas, videlicet quod forma non distinguatur,& ta 'men perficiat plures partes corporis vel

materie, non competit animς ratione imperfeci i o n is, qui a ipsa ponitur sorma persectissima inter omnes formas naturales; omnes autem alis sormae impersectiores carent isto gradu in perficiendo , omnes enim limitantur ad perficiendum .nec Perficiunt plures partes materiae sine exten cone per accidens .Ex hoc arguo sie. Si talis unitas sit cum pluralitate, c no exim-

persectione illius, quod est unum,igitur subtracto omni eo, quod est hii persectionis, ex utraque parte pote it stare persecta. xitas c u plura luate; led quod anima per . sciat materi am .hooeli impersectionis inca,quod ei iam illa plura persecta snt partes eiusdem totius. hoc etiam est imperse

.ctionis: si igitur tollatur ab anima hoc, quod est perficere materiam, S a Pluri- spectiliviobus illi, distin iis line, quod est esse pase subtilis--

te unius totius,remanebit forma habes

Persectam unitatem . sed non informans materiam, sed dans totale esse,a hoc pluribus dillinc is, que no erut partes unius totius,sed erunt per se subsilentes, At erit una natura dans totaleresse pluribus

suppositis distinctii. Ergo essentia diuina quae est penitus illimitata a qua aufertur, quidquid est imperfectionis , potest dare totale esse pluribus suppositis distinctis.

mum dico, Quod maior scaeli intelligenda ,Quscunq; aliqua identitate sun t ad alicui,illa tali idelitate inter se sic sunt eadem, quia non potest coni ruis aliqua italitas eaei remorum inter se. uis secundum illam i delitatem, qua sunt eadem medio.& medium in se su sitidem . Et per hane

propositionem se intellectam tenet om nis forma syllogisti a omissa enim altera conditione, vel unitatis medii in se, via extremorum ad medium, non est syllogismus sed paralogismus accidentis:cum a

cipitur in nranori, quod quidquid est inessentia diuiti t. eli idem illi essentiae, α est verum .intelligendo de identitate formali, ct ideo non potest concludi formalis identitas extremorum inter se; quandiu autem stat sorinalis distinctio relationu suppositi, stat sotinalis distinctio suppositorum. Et si dicas, quod saltetum,

identitate reali eorum ad essentiam con clussam identitatem tealem eorum inter se, Dico, quod es lemia non habet identitatem talem unicam scilicet subsistentiae, prout personae , vel personalia ut extrema viaiuntur in essentia, ct ideo non potest concludi identita, subsistetis vel sub is stentie .per rationem identitatis eorum lin essentia, ut in medio. Per hoc patet adtal a sophismata. Hic Deus est Pater, F ilius est hic Deus , ergo Filius est Patera

quod confrinatur, quia medio existente hoe aliquid necesse est extrema eo iungi. Pespondeo. Quod si cui in creaturis commune se habet ut quale quid, singulare ut

SEARCH

MENU NAVIGATION