장음표시 사용
161쪽
Distinctio a. auxeso a. Articulus Ir.
hoe aliquἰd, Ita hee essentia comunia personis habet rationem qualis cuius,& per sona habet rationem huius alicuius; medium ergo hic est quale quid,& non hoc
aliquid, concluditur autem identitas eκ- tremorum in conclusone, ae si medium
fuisset hoc aliquid. Similiter ibi videtur esse fallacia.accidentis & consequentis, quia li Deus accipitur in praemisiis pro arilio Sc alio supposito a dc similiter fallacia est figure dictionis , commutando quale
quid in hoc aliquid. Alia responso; Vbi unitat medii est illimitata respectu
unitatis extremn rum. Eκemplum vnitiati, & quantitatis limitatae, ius sunt simul secundu Vbi es Quando cum inimitato
se vel sic, non tamen sunt se simul inter se: Aliud exemplum familiarius de anima intellectiva, S de hac parte carnis & illa. Haec responsio euadit, quando idem illi, nutatum est cum quo vel in quo,non qua do hoc est hoe,nili deficiat medio unitas requisita in se. Sic dicit responsi ci logica,
quae hic intra habetur. ' quod si arguas,
Deiras est Pater Filius est Deitas. ergo. dcc. Respondeo Licet deitas non suppo-
fiat pro alio supposito in maiori ct tu in noti, tamen est ibi sallacia fgure dictio
nis, commutando quale quid in hoc aliquid; nihil autem aliud est sic commuta re, quam ex vi illationis interpretati illud habere rationem huius alicuius, quod habet rationem qualis cuius; ita sic inserent suppositum d supposito. interpretatur, medium commune, esse idem secundum ratione existentiis, . et subsistentie,quod salsum est. : bd si saltim arguas, extremma realiter eme idem inter se. lilia etiam in medio sunt ido. Concedo, quod potest serti idestitas essentialis, non forinalia vel suppositiva de ideo no debet inferri; quod Filius est iPater. quia ibi denotatu ex vi illationis & sermonis identitas sae-m iis, vel hyyostatica; sed sic debet iri sedii Filius est idem cuim eo, quod est Pa tet, vel Filius ea id.quod est Pater. 'i Quod si adhucuo firmet ar illa malon
argumenti principalis per hoc, quod ne gare eam videtur destruere primu principium, ponem n scilitet assirmationem &negationem esse veras de eodem, Respondeo. De aliquo bei et veram idensitate,se d non tantum unicam realitatem foenialem, nece ste est ideant ratione unius
realitatis vere praedicari formalitet de liq
Ia realitate, Se de alia realitate formali satim aliter non praedicari sicut albedo ratio ine alicuius realitatis quam habet in se,c si uenit cum nigredine . & ratione alterius non realiter conuenit Ied differt .neeatae matio & negatio de eodem ratione ei uiadem realitatis formaliter dicu tur; ita hic,
Patet ratione essentis est idem qui ditatine Filio. & ratione proprietatis non estide formes iter nec hypostatice Filio, nec dieittitur affirmatio ct negatio de eodem respectu eiusde .i Et Iicet daretur affirmatici 5c negatio eiusdem identitatis de eodem, non tamen ratione eiuldem pridicati, puta, si dieatur . quod Pater non est
idem qui ditatiue Filio,ratione paternita tis sed ratione essentiae. Si contra hoc ansaas, Quod asiliniatio dissert ab affirmatione cuiui unius negatio dicit ut de alia, vel stat cu alia. qm a neutrueli vetu deaffirmatio neci tradice te illi negationi; ergo si deitas stat tu nis paternitate. puta in alia
persona, scilicet Filii, ipsa delias dii serta
paternitate, quae nunquam stat in eodem cum non paternitate. Respondeo. Maloepciisset concedi cle non identitate forma ti, vel de non adequata, quia unum illoruncin determinatur ad alterum,ex quo stat
cum eius oppolito; vel sub aliis verbis, da non identitat: ciauertibili &precisai Sed si maior accipiat. dissi actionem realem. simplicitet neganda est , sicut patet in a bedine accipiendo propriam realitat eur. unde suinitur genua. illi ex se non repugnat ditiarentia opposita, scilicet nigredinis; tamen realitati . unde sumitur diisse
te retia specifica albeditiis, disserentia nigredinis repugnat. Et illa repensio debet intelligi quantum ad secundam partein
maioris, Ius dicit,quod altera affirmati, stat Puni negatione; sed prima pars malori I,qtie accipit negationem de affirmati, ne dici. posset illa maior concedi quo ad illam partem, si intelligatur dici necessa ii δι& uniuersaliter,& per rationem pro
priani huius, de quo dicitur; δc hoc quando contradicito illa, de qua est serino; eae
realis siue rei ad non rem, non autetulantisinit ad non rationum, nam tune n se
quitur nisi distinctio rationis affirmatio nix ab affirmatione. R p scando pomaria partem maioris ut vera est ad propoli iuus uitur, quod Filius erant et distinguitud Patre, no autem secundum quod Deus vel deitas, quis de Deo non dicitur. non Pater
162쪽
Pater necessa io & uniuersaliter, nec per rationem subta dit,licet secudum aliquos dicatur particularitetiratione supposui illius lubiecti. mod si arguas. Illud quo Pater distinguitur a Filio sit A A, in quatum A, aut est idem esse in is aut aliud , si aliud. hoe est inconueniens; ii inquantum A, est idem, igitur inquantum distinguitur est idem, de perco niaque, essentia di stinguit. Rispondeo, Sc dico, Quod nee verum est A inquantum Aestide esseniatiae, nec A inquantum A est aliud ab essentia, Sc hoc intelligendo illud quod sequitur re duplicationem, inquantum, ac cipi secundunt rationem suam formale,& cum hoc etiam esse rationem formale
in baetentiae predicati' ficut distinxi superius in talibus sermonibus in arti c. de unitate obiecit seu ibilis. Hoc etia in patet in exemplo, homo enim dc non homo sunt oppolita immediata, ct tamen formalitee de aliquo cum reduplicatione Ineu id dicitur; licui album, nec inquantum album est homo, nec inquantum allium est non hoino. Et si dicas .idem dc aliud circa enssunt immediate oppolita, Dico, Quod non sequitur, Sunt immediate opposita, ergo alterum predicatur de quolibet cum inquatum, ita quod ratio subiecti sti foe- malis ratio inherentiae alterius partis contradictionis,sed susticit, quod altei si contradictoriorum vere insit cuilibet subie .cto, licet non per se ratione subiecti: Si autem accipiatur li inquantia primo modo. ut tantum notet A accipi secundum sitam rationem formalem, dico. ivdd A, quocunque modo formaliter acceptu ,ethidem e sientiae, licet non sit sormaliter ideessentie; sed tunc non sequitur, A sorinaliter acceptum eiu idem essentiae , A formaliter distinguit,ergo esseti a diit inguita sed est fallacia figurae dictionis,coni mut 1
do hoc aliquid in quale quid . Si adhue
instes. quia A inquantu Aest ens vel res, Quaero quae res vel quod en Si assentia. habetur propositum; si res & non ementia, ergo alia res. Respondeo . Concedo, undestens, cres, Sc hoc viroque mo-o accipiendo li inquantum , quia si aliquod prςdicatu per se primo modo inest alicui, inelit sibi eodem inodo per se, siue illud subiectinii sit res distincta a quo
tunque,quod est eKtra nitionem erus, i uerontineatur per identitatem in aliquo.
iuod est extra rationem eius; continentia enim talis no tollIt rationem formalem, neque ea que iniunt primo modo per se. Sed cum quaeris, Quod ens Dico, quddens, quod est A, sit ut ii substantia hii per se ens. Si queras, Quod ens descendendo sub ente est per se lubstantia. non aliud. Ultra si queras, est ne per se essentia 'Dictum est quod non, Si infers,ergo est aliares Fallacia est cosequentis, Non est petse haec res, & est per se res, ergo i est alia re'; quia in antecedete negatur per se idelitis,& in consequente identitas simpliciter sumpta,& ita destiuitur antecedens.
Ad secundum daeo , quod accidentale , aut accipitur pro extral eo; aut
accipitur pro eo , quod quali perficit aliquid accidentaliter. quod prae exillit iase persectu: si secundo modo, dico, quod
non omne ens omni enti in quo ell, i st essentiale vel accidentale,est enim medium inter essemiale & accidentale, ut contrahens. sicut differentia cύ trahit genus, quς nec est essentiale nec accidentale accipi c-do hoc modo; & sic in diuinis nihil est
accidentale, sed praeter essentiam est aliquid non essentiale: Si autem accipitur ae identale primo modo, quidquid non est de ratione eius formali sed extraneum, licet non proprie sic dicatur accideiale, sedisserentia esset accidentalis respectu generis, de hoc modo.accipit Philosophus accidentale pro extraneo in fallacia accidentis, sic potest dici accidentale alicui. quidquid est ei eXtraneum, ut illud comparatur ad aliquod tertiit, Sc isto modolii ori est inconueniens distinctiva personarunt accidere essentie,quia sunt extra rationem eius.' Ad tertium di eo. Quod si in maiori per illud si , intelligatur. conditio possibilis.
maior est vera & minor falla , nulla enim
positione postibili polita potest de esidi
secunda rersona in diuinis, quin funamii bonum. N summa persectio deesset, si ipsa deesset. Et si is robes. quod si illa dees set, ultima perfectio esset in Patre, Dieci quod si illa deesset,summa perfectio deest ioci si illa deesset, Sc Pater non deesset, summa persectio adesset,& ita ipsam deesse.& Patrem esse includit contradictionem. Si autem in inaiori perti si ponatur positio incompossibilis, Dico, iubd maior est falsa. illud enim ponendum est iα summo bono,quod non potest poni non osse, siue positione incomp otii bilis.
163쪽
Distinctis l. missio i. Articulus ij
uartum dico, Quod illa ratio de necesse esse debet se intelligi. Quidquideli ex se necesse esse, habet exse ei se actualissi inum , ita quod per nihil qualecunq; aliud a se expectar aliquam actualitatemi ei sendi , , cideo ex te est in diuisibile, quia - si posset diuidi,tuc ab illis, per quae diab πιι deretur,eκpectaret aliquam ad iralitatem essendi, quam lial: eret in illis diui ii, , S. oporteret illa distinguentia necesse esse, quod essent formaliter necessitates ei lenci, quia eissent ultimae actualitates, ct ne- i cessitates in illis diuersis necesse esse .fine quibus illa non haberent actualissimamentitatem, quia diuis bile no habet actua lissimam entitatem, siue existentia ac ualissimam. antequam intilligatur in aliquibus illorum, in quae diuiditur. Et per hoc tenet illa ratio superius posita in articulo de unitate Dei ex ratione necesse esse,
ruae iacta fuit superius, quod necesse e Ge non diuiditur in plura, quia A dt B si
non essent formaliter necessitates essen- di, antequam etiam intelligerentur in ali- quo illorum .in quibus necesse esse diuiditur, cum sint ultime ac ualitates, sine qui, bus illa actualitas communis non esset necesse esse,requireret aliquo modo aliquid
aliud a se, per quod eis. t. Sed hoc non :. concludit de diuersis personis in eadem. entitate necessaria , nam illa entitas exsenecessaria non expectat aliquam actualitatem ab ipsis distinguentibu personas, quia non diuiditur per Τlla distinguentia personas, Sc ita distinguentia personas nosunt quasi ultimae actualitates, quibus t a. Ita entia existunt. Cum ergo arguitur. Act B intelligendo hic per ipsa duas proprietates personales aut sunt sormaliter
necessitates essendi, aut non, Concedi potest. quod non sunt formaliter necessitates essendi nec sequitur, igitur sunt possibiles. Quia per identitatem sunt illa una necessitas essendi, sed si A & B essent in diuersis,oporteret dicere,quod A & B essent formaliter necessitates , vel entitate possibiles, quia no possent esse ee de alicuientitati exis necessarit , illa enim entitas Communis,cui essent eaedem , esset quasi potentialis ad existendum, ut prae intelligitur ante illam rationem eontrahentem vel diuidentem.
Contra hoc. Ipsi A inquantum A.aut reputiat posse deficere, aut non; si sic,
A ergo inquantum A est necessarium, &ita cui ineli formaliter, est ei ratio nece satio essendi; si non igitur per nihil aliud potest ipsi A praecise inquantum Α re pugnare, igitur per nihil tollitur,quin ipsi A praecise in quantum A sit compossi bile deficere. ergo semper praecise sumptum est possibile deiicere , ergo repugnat necessario ex se . qu re solutionem ... ad hane obiectionem . e Respondetur, i Quod nec re pugnat . nec non repugnat culi inquantum , sed sine is inquantum dico, quod non sunt possibiles ipse relationes, sed sunt necesse esse, Ne hoc per identitatem , sed non formaliter nec non sorinaliter sunt possibiles; relationes enim
diuinae abstrahunt a necesse esse ct possibili. Vel aliter posset dici, quod unicum est necesse esse radicate & a se, de quo supra fuit sermo: plura autem sunt necesse esse formaliter ex se, licet ab alio , quia quodlibet reale ad intra; dc se pluribus conuenit formalix necessitas essendi, qua formalis infinitas. Vide q. . sc t. quotlibeti,& 8 dist. huius primi, & alibi saepe in doctrina huius bene ponderando, quias figularis difficultas . Franciscus diu. s.
primo Constat. q. 3. contradictione Io.aum t. dist. eiusdem q. 4. art. I. parte 3. tenet eκpresse proprietates po siti uas, et si non formaliter infinitas, sic tamen esse necesse .Cu quo videtur sentire doctor iste in tractatu de primo principio cap. . vl- de bene ibi, Sc ea quς notaui adhee. Sedro alia via videtur Leere illud, quod ha- et i 8.dis . huius & alibi,quo ii scilicet necessitat est conditio existentiae. Cum igitur in diuinis non pluriscatur existentia, quare plurificaretur necessitas Pondera ordinem illorum modorum in diuinis, de cogita beneimasticando pro Acicontra: non ab re Doctor omisit instantem solutionem, licet posuit vacat super argu malo in originali correcto M. ORTI C V L VI. 13.
i. Quia si illud, quo personae& essentia distinguuntur est per se res & non per se essentia, ergo
164쪽
er se alia res; dc ultra,ergo alia res. Pro- atur prima consequentia, Nam circaeus idem & aliud sunt immediain oppo sita ergo li est per se res, est per se res eademne flentiae ,'oc ita per se essentia, vel -per se alia re,.Secunda consequentia pro Datur . quia per se non est determinatio
distrahenso ..uoi i; 'i' a ri. Praeterea probatur prima consequentia. Id est ad principale. Si enim est . per sei es, aut per se res Mus est essentia, aut p rse res , quae non eii essentia; si est pei seres, quae est essentia, ergo est per se essentia; si est per se res,qux non est essentia, ergo est per se res plia ab essentia. 3. Preterea. Essentia est per se res, &proprietas est per se res, Sc non sunt per se eadem res, ergo sunt per se duae rex, &ita utrunque est per se res alia ab altera.
tior difficultas .non enim videtur intelli- .gibile, quod essentia non plurificetur, de sapposita sint plura, nisi aliqua distiniactio ponatur inter rationem essentiae de rationem suppositi; dc ideo ad saluandum istam compossibilitatem praedi clam , oportet videre de illam distinctione. Et dico sine assertione &pretiudicio sententiae melioris, quod ratio, qua formaliter suppositum est incommunicabile, & ratio essentiae ut essentia, habent aliquam distinctionem Prscedentem omnem acturn intellectus creati vel increati. Et probo sic . Primum suppositum
habet realiter entitatem communicabiis lem , aliouuin non posset eam communicare; habet etiam realiter entitatem in communicabilem , alioquin non esset positive &in entitate reali suppositum . Et intelligo se realiter, quod nullo modo per actum intellectus considerantis, imo quod talis entitas esset ibi, si nullus intellectus consideraret; δc sic esse ibi, si nullus intellectus consideraret, dico esse
ante omnem actus intellectus r non est autem aliqua entitas ante omnem actum
intellectus, ita quod non per actum intellectili se est illa entitas communici bilis, Sc alia entitas se est per se incommunicabilis, ita scilicet quod sibi contradicat communicari ante actum intelle
ctus 3 dc hinc et hi, quod non preci se per intelligere est aliqua distinctio inter hancaentitatem Ss illam : ergo &c. Si dicas, 'uod vite omnem actum intellectus Patris non est aliqua distinctio, sed est enit
ras omnino unius Sc eiusdem rationis. Contra. Igitur entitatem Illam unius rationis totam communicat Pater, & ita nullam entitatem positivam in se habet Patet qua no comulcat Filio', erro communicat ei raternitatem scut estentiam.
Secundo arguitur sic. Distinctio una in intellecta est penes diuersum modum concipiendi idem obiectum formale , de hoc siue concipiendo grammatice ut homo & hominis, siue logice ut homo lebumanitatis; alia maior distinctio est in intellectu concipiendo duobus actibus duo obiecta formalia, & hoe sue illi, correspondeant diuertae res , ut intelli. gendo hominem S asinum. siue una res extra, ut intelligendo colorem & disgregativum: Ex hoc arguo sic. Pater intelligens de in illo primo signo originis, aut intelligit essentiam S A proprietatem ut diuersa obiecta formalia , aut preci se, ut idem obiectu sub alio ct alio modo concipiendi i secundo modo non, quia tunc non esset maior differentia inter Deum de relationem. quam concipiendo Deum& deitatem. Scita non conciperet A proprietatem magis incommunicabilem, qua deitatem incommunicabilem, nam homo non est incommunicabilis, si humanitas est communicabilis,nec e conuerto; ita in proposto, similiter tunc non magis esset
intellectus Patris in essentia diuina beatus, qu1 in in A,quq dicitur proprietas Patris, nec magis in Aquam in proprietate Filii,& ita in duobus obiectis , ut in pro prietatibus Patris S Filii prim b esset beatus: Et si detur primus modus,quod paternus intellectus habeat essentiam 3c A tanqua duo obiecta formalia, tunc arguo siccntellectus ille nihil intelligit nisi intuitiue quia ut patebit dist. 3. q. i. omnis intellectio abstractiva &no iutuit tua est aliquo modo imperfecta; cognitio autem intuitiua est o biecti, ut obiectum est praesens in existentia actuali, & hoe in se veI in alio
aduersariorum dura seruitias. Consul tio essi citiun
ctionemea natura rei Quian aia
165쪽
rarieti- in alio eminenter continente totam enti-. ri . . t x πω ipsius, ergo quae cognoscuntur in- ει a iniri 'ς, ut obiecia formalia distincta . . et
unum eminenter continetur in alio, vel
creabilium utrunque secundum propriam existen- tiam terminat actum, ut est eius nihil au-
illiin i intrinsecum persone diuinae proprie
. . continetur in aliquo eminenter, quia tueesset ens per participationem illius continentis: igitur quaecuque intrinseca sunt diuersa obiecta torinalia intuibilia, secundum propriam eκ istentiam actualem te
minant intuitionem ut obiecta, dc ita habent aliquam distinctionem ante actu in intelligendi. Si dicas, quod essentia de se faciat unum conceptum in intellectu Patris, sed eirca illam potest intellectus Paternus facere diuersas rationes. do prici se secundo modo distinguuntur essentia & A in intellectu paterno,& non primo modo. Contra. quidquid intellectus cau at sine actione obiecti circa obiectu praecise . hoc est virtute propria intelle chus de hoc loquendo de obiecto, vehabet esse cognita in intellectu prcci se, de de intellectu, ut considerans est illud est praecise relatio rationis , nunc auterii illa ratio, quam iacit essentia de se , pa . . . tet quod eit absoluta , aliter non beati- '' i sicare intellectu in Patris r ergo pixiet illam rationem absolutam nulla est alia, hi re ante actum intellectus, alias habe- . retur proposita; nulla etiam est alia peete in intellectu patris, niti peractum in te Ile ctus negotiantis. Ac non per i inpressionem factam ab obtesto, quia non imprimit per te) nisi vitum couceptum; e so quaelibet ra io alia 1 ratione at soautae essentiae erit praecise relatio rationis , ergo probrietas Parris, quae est
incommunicabilis, erit relatio rationis quod est incomteniens. . LI
mum licet posset conclusio distinetui. quod ibi esset alietas perseita Π vel pers sitas alietatis ut primo'. nodo ne assetur ii per se per negationem iii clusam lives etate, secundo modo a stanaretur, uia praecederet vim negationis , S: peo consequens primo modo conet u sio pri
suae consequentiae coracederetur sed tu nosecunda consequentia peccaret secun- .dum consequens a destructione antecedentis, secundo modo primi coa&-
quentia peccaret secundum consequenς tamen quia non ridetur logi. e dictum quod negatio, siqua includatur ut alietate , posset aliquid attingere praeter terminum respectus, & sormam in qua vel secundum quam notatur esse alietas;
nec videtur bene logice dicium, quod Ii per se , quod dii it modum inli aerentis,
ct per consequens determinat compositionem , possit negari per negationem
aliquam in praedica o ideo potest dicialiter, Quod inconsequente prime consequentiae tantum potest haberi de vi sermonis unus ser. sus, scilicet quod hoc pretdicatum .essereni aliam ab essentia,
per se insit proprietati, & iste sensus est fallus; quia sic bene sequitur falsum illud. quod infertur in secunda conse quentia, ideo simpliciter ne So primam consequentiam, cuiu duae propositiones in antecedente sint verae. & consequens salsum. Ad probationem consequentie dico, Quod idem & diuellam non sunt immediata circa quodcunque' praedicatum, ut per se dictum de subiecto , imo nee eontradictoria sic sunt immediata . nec enim honio per se est albus, nec per se est non albus; tamen inter contradictoria absolui. silmpta .vel absolute dicta de quocunque, non est medium : ira si proprieti 'est res, est res eadem, vel alia; verum in quod eadem, sed tunc non valet consequentia , quod sit per se eadem , vel
Ad secundum . Anteceὸens potest diis
stingui secundum compositionem es diuisione 3c in se usu compositionis ne trum dandum est, sicut enini non est da dum, quod si per se essentia vel per seno sentia, ita nec alterum membrum illius disiunctivae, cum accipitur in sensu com-ro sitionis, nec ex hoc negatur ambo c5- tradictoria , quia si accipias de incomplekis, habetur , quod neutrum illoruni dicitur per se de subiecto. boc concedo; si vi, habere contradictoria complexa, Aco, quod erunt illa, aut proprietas est per se res, quae est ei lentia. , aut non ea per se res. que est essentia , & haec nega attuli est vera ; sed non insertur, ergo ei penseres. quae non est essentia. sic ut non sequitur. Holuo non est per se albus .igidor per se est non albus i In sensu diuisionis danda est affirmativa pars dis uti ii
166쪽
pr nil piis essentialibus, per se actu, S persu sieritii in quinto est unitas simplici
ratis. 'que est vere identitas, quidquid e- niui est ibi. est reas iter idoti cuilibet, &non tantum est unum illi vilitate unio-dis', sicut in aliis modi,) ita adhuc ultra omnes est identitas formalis . Uoco aurem identitate formalem ubi illud, quod dicitur.sic idem. includit illud, cui sic est id, ut in ratione sua formali, Si per con seqaens p.r se primo modo: In propolito autem x Gentia non includit in rationesia formali proprietatem, supis siti mec econuerso, dc ideo potest concedi, quἰ, dante ostii se in actu intellectus est realitas essentiae, quae est coni municabilis. S reali ta, suppostri .qua suppositum est incommunicabile: &ame actum intellectuς Eserealitas sor maliter non est illa, vel non est eadem formaliter illi sicut pitiis e X post tum est . 44id est formaliter esse idem. Na uid gitur debet concedi aliqua distis
Oio 3sthi pandeis. Melius est uti illa negati a , Hoc nos est formaliter id e qua Horest i e diali dillinctum. Sed nonne sequi- cur, A It B non sunt idem formaliter, er go iustio Analiter distincta Rispondeo. O i5 l hon oportet sequi, quia formali
ras in antecedente negatur . Sc in conse
que i id assii uinar. breuiter igitur dico, omisit 'iteo illa uerba de distines ione ration. , t de distincti ne virtuali, ii, quia LM in se dicta sed quia non oportιt Av
chii intelli Aux est ei uitas A, N: estentitus P. Sc liec non est sol maliter illa; itaqu,
sin te ne tu vitem ut con sideratis A, & c sis deratis B, habet ex ina tura rei, unde ista
comis o tinti de a 'A noti est formalii ho
ri Ex. n-n babens iii se duas naturas , estia hien in Mi edine u liquid realiter, unde habet rationem idibitis Sc ali uni vi e habet rarionen disse eestis δε b c realitas
sorinaliter non est ii a realit., . nec cc Uu go Armaliter, imo una est enixa real talem alterius sor aliter loquendo,
sicut si e R it due res, licet modo per idens pi ii sient isto duae ream tes sitit vii se
le ad stro, sitii ni qiuantum adiboe, scili-
concludit 'IdentItatem formalem euius libet quod est in subiecto eodem ad quodlibet, quod est in ipso , nhn tamen
est omnino simile, quia aliqua compositio est in albedii te, licet non rei & rei, tamen talis, inalis non conceditur in Deo, propter non identitatem formalem . Vbi . autem non identitas formalis aliquorum in eodem requirat aliquam coinpositionem & potentialitatem .st ubi non, dicetur distinet. 8. quest. de ati tibiatis; ct in Quaest. 3. quaest. illa. An Deus sit in genere . Potaset etiam pom exemplum de toto quantitatiuo subtrahendo illa , quae sunt impei sectionis, Sc ponendo ilia , quae sunt perfectionis; sed in pluribus esset dis,imile , quam simile , ideo omittatur. Ista autem distinctio siue non formalis identitas, quae probata est prius per duas vel tres rationes . potest etiam probati per duas vel tres auctoritates Augustini 7. de
Trinit. cap. l. Omnis essentia, quae relati
ue estitui, est etiam aliquid excepto relativo. Et paulo post. Quapropter si Sc Pater non est aliquid ad se ipsum, non est omnino qui telative dicatur ad ab quid. eli igitur essentia in re ad se, di non ad aliqui s. S in re Pater inquantum Pater relati e dicitiae, non est autem formaliter eadem identitas ad se. Sc non ad se,igitur cutem in eodem l bro cap. r. Et propi rea non eo Verbum quo sapiens a.qiuia verbiim non a se dicitur, sed tantum relative ad eum, cui us Verbum est, sicut Filius ad patre in , sapientia vero eo quo essentia. Itellisit ergo August. quod si, cIRI Pater non eo. tuo est Pater,est sapitati a Sc essentia . ita non e dem .st Patef& Deus. Et ex hoc cocludit statim. Qui Propter non quia Pater non est Filius es Filius non est Patet, aut ille ingeni tu ,il
se aute in genit ut, ideo non una es entia
quia his nominibus relativa eorum stilli riguuiuur. uti rq ih autem l mul unas pie
r spectu ausini ualtaru nou erit clyo re pectu eiusdem eiis aute quo conuenit aseui secundu eius talum ni formale , ergo vitia coduritio est de raraone sol mali teritis. sed ext ainai. dc per consequens H inest id e forin litet alteri quia sic supra ex
posita est ratio eius, avo i est noli esto thrnialiter adem . et Idenk lii de . ita ,
167쪽
Da iam substant; a non erit substantia, quia relatiuum ei it, & post pauca. Absurdum eii autem, ut subitantia relative dica
surdum. Hic potest introduci illud dicta tonauis. Docto iis illius in diuinis de duplici prae-vta iri M. dicatione , formali videlicet & per identitatem, quod bene exponit ista via ' Et tamen ex hoc ino sequitur simpliciter diuersitas, vel non identitas realis esse nitar,
de relationis . non enim illud , quo Pater est Pater, est aliud ab essentia, sed idem, secundum August. I i. de civit. cap. lo. Sed ideo siti pluκ dicitur Deus) quoniam quod habet, hoc est, excepto quod relative queque uersona ad alteram dicitur; nam utique Pater habet Filium , nee tamen ipse est Filius. Sed quidquid habet pater in se ad quod per conix quens non dicitur relative, illud est ipse, vera idei titate, licet non sormali.
gister Catholicam veritatem de Trinitate diuinarum personarum in unitate essentie altera via nimirum partim per rationes naturales, partim etiam per simili udines crea turarum in ratione tum vestigii tum imagini qoando in omnibus creaturis est vestigium Trinitatis .in creatura vero rationali etiam imago. Circa istant distinctionem quiruntur tria. Primum est de cos noscibilitate Dei per rationes naturales. Secundum de cognoscibilitate eiusdem
per similitudinem vestigii. Tertium de eadem cognoscibilitate per smilitudinem imaginis.
Est de cognoscibilitate Dei per rationes
si. Q ita philosophus de rinima, phantasmata se habent
ad intellectiun, si ut sensibilia
168쪽
ad sensum, igitur intellectus nillil intelligit, nis tutus phalasma potest per sensus. - prehenderet Deus autem non habet Phantasma ergo &e. v x. At. Prsterea. t. Metaph . sicut se habet Uculus noctuae ad lucem Iolis, sc intellectus noster ad ea , qus sunt manifestissima naturae, sed ibi est impossibilitas, errepo & hic.
taplassica est Tlleologia de Deo, ergo &c. Similiter inachii eius, scilicet in consi iuratione actuali substantiarum separata tum ponit Arist. selicitatem humanam
Thom. O N D'E O. In isto atticulo ' vis est distinguendum, quod Deus pos itfiuina An cognosti negative non affirmative, Quia δHic .H - negatio non cognoscitur nisi per affirmaruch uonem. r. Periher. in fine,& . Metaph impug' ' Patet etiam, quod nullas negationes Logia, di is. noscimus de Deo nisi per affirmationes, Per quas remoue inus incompos, ibilia aliqua ab illis at Minationibus; sicut non renisuemus compositionein, nisi quia attribuimus limplicitatem, vel aliquid aliud. negationes etiam tantii non summe ama mus Confirmatur etia, quia aut negati eiscipitur precise , aut vi dicta de aliquo os prici se concipitur negatio, ut non lati Pi , lix caeque couenit nihilo scut Deo, quia pura negatio dicitur de ente de nou. ente, igitur In hoc non itelligitur Deus,niagi , quam nihil vel chimera; si autem vitelligitur non lapis de aliquo , tuo cuni cro et Ille conceptus subtractus, de quo intelligitur ista negatio esse vera. ut . est conceptus affirmativus, aut De gatium ; si est animatiuus habetur propositum; si negativus , quaero ut prius: Aut negati Q concipitur praecise , aut vidista de aliquo; si primo modo hoc eque . conuenit nihilo sicut Deo; si vi di-cta de ali iure, tune scut prius: Ernu tunc unque procederetur in negationi . bus, vel non intelligeretur Deus magis qua in nihil, Vel stabitur in aliquo conceptu affirmativo, qui est primus. di non vi. Nec est dis intuendunt de cogi uio.
A vitio ne si est , ct quia est, quia in pro pusto
Impu quaero conceptum simplice . de quo cog noscatur esse per actum intellectus cor
nosto de aliquo, si est, nisi habeam alia
quem conceptum illius extremi, de quo cognosco esse , & de isto qu.x ritur hic.
iv Notanduin est hic, quod quidquid
dicitur per nomen, est quid rei, oc est ii cludens, si est, quia . Metaph. Ratio, G.ic cuius nomen est tignum, est diffinitio tamen esset quid nominis est communius, quam esse quid rei, quia pluribus conuenit haec ratio significari nomine, quam esse; ubi tamen coniungutur, idem sunt, scut non omnis color est albedo, tamen ille color. qui st albedo , est idem albe- clini. exemplum tamen non est omnino simile , quia color sui vitii rub.aliqua partiati periectione,i, n sc hic, sed io- tum quid habet relationem ad nomen ut lituum, quod totum habet relationem a diem, ut quiditas ad suppositum , sed prius cognosco de eodem quid relationem. primam quam secundam . Nec est in hoc solum ordo cognitionum istarum de eodem conceptu simplici, concipiendo prius rationem unam quam aliam, sed in hoc, quod conceptus unus limplex
est quod amodo alius, Puta in multis disias ni bilibus, quia primus est confusus, secundus distinctus, nam primus vel non exprimit partes conceptus, vel si expli- eat, nou tamen distincte, sed sine ei posus bilitate, vel incompos ibilitate , secundus explicat dc cognoscit copossibilitatem, S in lioc rationem in se esse veram,& hoc quod sic exprimit,est quid rei possibilis . Nota secundo , Quod de subie Η da;Hlto primae scientiae simul praecognosci- to conta. ur.quid dicitur per nomen, de si est . & quid est , quia nulla scientia de suo subiecto quarit, si est , 'eliquid est; ergo vel omnino non est quaeribile vel tantum m scientia priori, prima nulla estri; ori, igitur de eius subiecto primo nullo modo est ' quὸ te ς , si est, vel .n, . quid est,ietitur est con ςppius limplici- quae ita te sim lix , ergo e qui δ ens per se, lρ potest dubitari de composibilitate pati tu conceptus. Plobatur etiam , qu δὲ noli Deus . quia Rulla ν alio si inplicitet simplexit ibetur de Deo,que distinguat ipsum ali alii citrii lxu , igitu de quo eunquet ab eis questi , , si demus,cmbd ra. tto in si non sit salsa,e'go Deli, secundunullum e cxptum vi tori, possibilem est primum subicctum me rapitysce. I e. t uidquid praelatur dx ii so, vominetur
169쪽
viitualiter νῖmo se ratione entis, quia sicut passio lini eliciter couet tibili, in luditur prim , in subiecto, sic etia di disiucta, igitur in subiecto primo includitur pri-itid, qua aliqua pars 'disiuncte alicui enti conueniat, igitur ens primo.virtuMiter includit liane, Aliquod ens est primu, igitur si est & quia est de ilia rationesens primum includitur primo id lente, ergo α quidquid includitur primo doente
per rationem lautus totius . vel per rationem entis: igitur Metaphysica est Theologia finaliter & principaliter, quia scute si princ tellus de substantia quam de accidentes . Metaph. rta ulteriori analogia principalius est de Deo , quia semper prius ordine persectionis includitur in ratione primi subiecti particulariter pars passionis 'disiuncte, quae est perseelior si inpliciter. Contra. Nulla cognitio simpliciter persi stior includitur virtualiter in minus per secta . sed e conuerso , ergo nulla cognitio possibilis viatori de Deo naturaliter est persectior conceptu enti', igitur in illa speculatione erit felicitariSi haec ratio concludit. ergo illud , quod rationes ad primam partem supponunt, de conceptu non siniplici. Negatur seeunda Henricum, imo proprius cosceptus de Deo est simplex pet motione essectus, sed tunc ens non'est commune sed alogum I & tune prima scientia de en te erit de primo, ad quod omnia attribuuntur. ' - Nee oportet distinguere de s est, ut est quaestio de veritate pro postionis , velut ea quaestio de esse Dei; quia si potest esse quaestio de veritate pro postionis. in qua esse tanquam praedicatu quae ritur de subiecto, ad concipiendum veritatem illius quaestionis, oportet pisconcipere terminos illius questionis, ct deco-eeptu simplici illius subiecti, s est possibilis naturaliter, nune est quaestio. Nec valet distinguere de conceptu naturali &de supernaturali, quia quaeritiar de naturali. Nec valet distinguere de naturali loquendo de natura absolute, vel de natura pro statu illo, quia quiritur praecise de eognitione pro statu isto. Nec valet distinguere de cognitione Dei in creatura, vel in se , quia si cognitio habeatur per creaturam , ita quod cognitio discursua Incipiat a creatura, quero in quo terminosistitur illa cognitio; si in Deo in se, ha- beo propositum, quia illum conreptum Dei in se quero; si non illi itur in Deo in
se sed in creatura, tunc idom erit terminus S principium discuisus, ct ita nulla noti ria habetur de Deo .Est igitur mens quς- stioni, ista, Vtrum aliquem conceptum smplicem possit intellectus viatoris naturaliter habere, in quo conceptu simpliaci concipiatur Deus.
Ad hoc duit quidam doctor sic, Quod loquendo de cognitione alicuiui Of-Η. dii lingui potest ex parte obiecti per se mi μ
vel per a cidens. Realiter per accidens nocognoscitur Deus,quia quidquid de ipso γ'
cognoscitur est ipse Deus, tamen cognostendo aliquod attributum eius cognoscimus quali per accides, quid est. Unde de attributis dicit Damast. lib. I. cap. . quod non naturam dicunt Dei. sed quae circa naturam. Respondeo aliter, in qui- O cibusdam cotia dicam posit otii praedicte, rationes enim meae positionis ostendent oppositum illius positionis. Dico igitur, quod non tantum liabcri potest conceptus natu aliter, in quo quasi per accidenseoncipitur Deus puta in aliquo attributo, sed etia aliquis conceptus, in quo per se te quiditatiue concipiatur Deus. Pr bo, Quia concipiendo sapientem concipit ut proprietas secundum eum vel quasi proprietas in actu secundo perficiens naturam, ergo intelligendo sapientem.
oportet pr intelligere aliquid quasi subiectum, cui intelligo illud quasi proprietatem ineste i lcita ante conceptus omnium passionum vel quasi passionum portet inquirere coceptum aliquem quiditatiuum, cui intelligantur ista attribui.& ille conceptus alnis erit qui ditatiuus
de Deo, quia in nullo alio potest emestatus. Qucid autem dicit ista postio de
cognitione per ac idens. non oportet in probare, quia quasi peracti dens cognos citur in attributo, sed non preci se sic, si
mum dico. Quod illa comparatio Phylosophi debet intelliti quantii ad primam
motionem intellemis ali obiecto , ibi Gnim phantasmata cum irrellectu agente habent vicem primi obiecti mouetis, sed nnii debet intelligi quantu ad omnem actum sequentem motionem primam; potest enim intellectus abstrahere obiectum inclusum in aliquo primo mouerite. S c si sidera
170쪽
Distinctio l. Questio 1. Ati culus 1.
tisd rite illud abstractum, non cons derando istud, a quo abstrahit,&considerando
illud sic abstractu in ,considerare eo trimu-
ne sensibili & insensibili δ: in illo considerat insensibile in uniuersali, scut Sc sensibile; ct potest considerare istud abstractum Se aliud abstractum, eu quo fit proprium alteri se ilicet inser sibili. sed lenitis
non erit a tractium, Scideo in omni actuta n primo,qua secundo requirit aliquos obiectu in primum mouens , quomodoxon se habet phantasma ad intellectum. E Ad secundum dico, Quod Commen ator exponit illud simile Philosophi de difficili, se no de lin possibili; 3c ratio sua
est , quia tunc natura fecisset otiose illas substantias abstractas intelligibiles, Ac nopos ibiles intelligi abali ano intellectu.ded ista ratio eius non valet; tum quia noen finis illirum substantiarum, inquamuintelligibiles sunt, ut intelligantur ab in 'tellectu nostro,& ideo si hoc non conueniret eis , non . propter hoc essem Dultra intelligibiles; tum quia non sequitur, non sunt intelligibiles ab intellectui nostro, er-s i a nullo. possu Lenian intelligi a seipsis, Et ideo est sillacia cons uentis. Vnde licet musti licit r pollet exponi auctori tax Πhilolophi dico tamen, quod oculus no stur non. habet cognitionem . nisi in uitiuam Sc naturalem; ct quantu ad istas duas conditiones potest exponi auctori
tat Philosophi de impossibili, quia sicut
impossibile est illi oculo naturaliter delata;tiue con5derare obiectum illud, sic in ellectui nostro est impossibile naturaliter& intuitiue cogoscere Deum. RTICUL Us. r.
K Quia nullum uniuersale praedicatur de Deo, quia in ipso nullu est uniuersale, qui ditas enun illa scilicet essentia diuina est de se singularis, ergo dcc.
re articuli. 'CON ccrs IO. 62 G ce
rici ubisse quidam Dosior de cognitione Dei in v -
ἔ- niuersali 3c hi particulati, & dicit, quod . in uniuersali , puta in senergit Auributo,
cognoscitur Deus, non quidem in v iure sali: ecundum praedicationem quoil ica iur de ipso, in quo nullum est uniuei late,
quia quidi ias illa est de se singularis ; sed
in uniuersali, quod libi analogice con mane et & creature, tamen quali unum a nobis concipitur propter proximitatem conceptuum, licet iunt diuersi conceptus. Contra istam positionem non asseren- ostri odo,quia non consonat opinioni commu- Scotini potest dici. uod non tantii in come- ρο μηνσ.
Ptia analogo coticeptui creaturae concipI
tur Deus, qui scilicet sit omnino alius ab illo. qui de creatura dicitur. sed in conceptu aliquo uni uoco tibi S creature. Et ne fiat contentio de nomine viai uocationis, conceptum viii vocum dico, qui ita eis v-nus, quod eius . nitas su si .it ad eontra disectionem afficio nido Sc negado ipsum de eodem: sufficit etiam pro medio syllos stico, ut extrema unita in medio sic uno, sine fallatia aequi uocationis concluda ueinter se unum. Et vixi uocationem sic intellectam probo multipliciter. Perino sic. Omnis intellectui certus de uno conceptu & dubius de diuersis liabet roratis. conceptum, de quo est certus, alium a cois L SQ AU-ceptibus de quibus est dubius, subiectam includit pradicatum; sed intellectus via- is toti, potest esse certus de 'Deo,quod sit aliquo. ens, dubitado de ente finito vel infinito,
creato vel increato; ergo conceptas entis
de Deo est alius a coceptu isto vel illo, de ita neuter ex se, sed in utroque illorum includitur,ergoumuocus. Probatio maioris, uia nullus idem conceptus est certus d dubiu ; igitur vel alius, quod est propositum; vel nullus, ct tunc non erit certi tu do de aliquo concep u. Probo minorem.
Qui libet Philosophus fuit certus illud, quod posuit est e primum principium, eisse ens, puta unus de igne , alius de aqua certus erat quod erat ens, non autem fui certus, quod ellet ens creatum vel increatum, primum vel non primum: non enim
erat certus, quod erat ens primum , quia tunc fuisset certus de salso, ct salium non est si ibile; nec quod erat ens non prirnu, quia tunc non posuisset oppositurii. C. Oniatur etiam latio . Nam aliquis videns ..co: Philosophos discordare poteti et Ie certus de quocunque eorum , quod quilibet posuit primum priticipium esse ens, de tamen propter esitrarietatem opinionis eo