장음표시 사용
311쪽
non esse sui, Ze cuiuscunqua in ea,non ita Filius , non tantum quia suum esse est aeternum, sed etiam, quia scut est secunda persona, sic prius origine est suum esse sormale in prirna persona. Ad secundum August. . de Trini. eapitul. 3. Hoc nihil valet ad propoli tum, sicut in quaestione pr cedente expositum est. RUIC o. i.
s i. Quia quod salicitur generationi, potest dici subiectiuὀgenerari per Philosophum. Physic. Vbi arguit, quod generatio non
est motus per hoc argumentum. Quod tuo uelut est, quod generatur non est, ergo quod generatur non inouetur; accipit autem , quod Inouetur, pro subiecto motus non pro termino, si enim acciperet quod generatur, pro termino generationis non pro subiecto, argumentum non valeret, quia dum motus est, terminus motus non
est,ergo oporter, quod accipiat ibi, quod generatur, pro eo quod subiicitur generationi. Idem probatur per Commentatorε ibidem Con . 8.&. 9. a. Preterea adducutur rationes tales. Πlud vere dicitur generari subiective , siue esse subiectum generationis, quod manet idem sub utroque termino generationis, essentia autetia diuina manet eadem in Patre & Filio,ergo ipsa erit vere subiectu ipsius. Confirmatur ratio, quia in eodem est terminus Se transmutatio, si eut dispositio de forma, ad quam disponit, ergo cum inessentia sit relatio,quae est quasi terminus generationis, in ipsa etiam erit ipsa gen
3. Prpterea. Omni potentie activae correspondet aliqua potentia passiua, ergo foecunditati Patris quasi activae corres podet
aliqua potentia quasi passive, de qua potest producere. η 4. Praeterea arguitur sic. Si ignis generaret ignem de substantia sua, adhuc substatia ignis generantis ita esset in potentia ad formam ignis generandi, sicut modo enmateria alio a , de qua generatur ; sicietitur in proposto, essentia Patris de qua
Pater generat,erit quasi materia respectu generationis.
cedenti additur ab aliis, quod essentia di uina dicitur generari subiective, quod
Probant quatuor argumentis, quae sunt ino iponendo, ad quq respondeamus.
uod ex falso inserunt salsu. Ad primum ico, quod hic non sunt termini aliqui
correspondentes generationi, ut mutatio
est, quia nihil est hic quasi aliquo modo prius sub priuatione,& postea sub forma,
generationis vero termini sunt priuatio& forma, ut generatio est mutatio,generatio autem,ut est productio, tantum ira bet ipsum productum, non autem genera tio ut sic liabet terminum a quo, nisi loquendo de principio productivo, de se
termini generationis tant producens, de produmini t ex hoc non sequitur, quod
aliquid si quasi subiectum, sed sequitur ex hoc , si generatio est univoca, quod ais liquid sit commune gignenti & genito,
ct hoc concedo, sed non commune, Vt materia, sed ut forma vel actus in utrois
Ad secundum, Cil in arguitur de generatione & termino, patet responso , quod relatio non est in essentia . sicut forma in materia, sed si persona est ibi relativa, tuerelatio est in essentia, sicut proprietas suppositi est in natura ; esse autem in aliquo ut suppositum, vel ratio snpposti in natura , nihil infert de esse in , ut forma in materia, licet quando natura est impersecta, proprietas indiuidualis aliquo modo insorinet naturam, sicut dictum sti It o Mquestio. prscedenti. Sed obiicitur.Eo modo quo generatio prscedit Filium s cundum modum intelligendi, in quo est Non in essentia ut in Patre, quia ut in ipso est, non habetur per generationetii; novi in Filio, quia praecedit Filium aliquomodo, Jc est in aliquo, quia non est per se subsistens, quia tunc esset persona, non rima, igitur secunda persona praecederetilium. Respondeo. In quo creatio patasio est eade qua Ilio imo difficilior, quia hi liori potest dari, quod est in essentia dupliciter, & tanquam in fundamento, &tanquam proprietas personae Hi natura,
in qua est illa persona , Ac utrunque
312쪽
sine potentialitate essentiae ; nec secundus modus est difficilior, quam de relatione, quia generatio passiua est proprietas eadem cum filiatione tantum alio modo gramaticaliter concepta. Ad tertium cum arguitur, quod omnipotentie actius correspondet potetia pastasiua,&c .respondeo. Priinae potentiae acti-ue Hi, corres podet aliqua potetia passiua,
sicut patet de potentia creandi, & hoc loquendo proprie de potentia passiua, vi inquam vel de qua aliquid proprie producitur. potentiae tamen aftiue correspiadet
aliqua passiua, quam ipsi v creant potentiam obiectivam,quae est potentia producibilis, S hoc modo concedo, si Pater es Decundus active, ludit Filius est producibili, ; sed ex hoc non sequitur aliqua potentia quasi materis, sicut nec sequitur in
Ad quartu, cum arguitur de igne, dico, quod si ignis generaret de se,& comunicaret genito suam forma, ut sormale ter ini-nu generationis, non aute es et substantia sua in potentia ad formam ignis generandi , sed ipse ignis esset persecte producti-
uu, tunc nia r quireret aliquam causani co
causantenuita est in proposto, primu principium nec aliud principiti in e de gene-- re principii, nee in alio requirit 6 cocausans secum ad principiandum.
Vtrum Finur generetur aers stanti Patris.
i. Quia p. de Trinit.cap. 6.Tres mersonas ex eadem essentia ni, dicimus, substantia autem videtur
uniformiter se habere ad quamlibet personalia, ergo nulla persona est de aliet ius substantia. K et . Pr terea. Constructio alicuius cu suo Seiritiuo non notat maiorem distinctionem constructibilium , qua praepositio cuino casuali,quando additur eidem conru- stibili ergo non maior distinctio notatur hic, Filius essentiae Patris, quam Filius deesse iii a Patris; sed non conceditur, quod st Filius essentiae Patris, quia tunc essentia generaret Filium, ergo 'c. 3. Praeterea. Cum dicitur, Filius est desubitantia Patris, aut ii de notat distinetione,aut non; si sic, propositio salsa et quia essentia non distin Imr realiter a Filio; s non igitur hec eil vera, Pater est esse nistia Filii, vel de essentia Patris, quod non
OD POSITUM. is . de Trinit. c. 9. Aug. tractans illud ad Coloss. i.Transtulit nos in regnum Filii Charitatis suae: Quod autem dicium est, ait, Filii Charitatis suae, nihil aliud intelligatur, quam Fi
lii sui dilecti,qua Filii postrem ὀ substan
tie sus, ergo est de sufflantia Patris. Praeterea ad hoc est auctoritas Aug.c Otra Maximinum lib. 3. c. I . Sc ponitur in litera. Hunc autem Filium nullo modo verum Dei Filium cogitatis, si eum natum esse de substantia Patris negatis. Item. Filius in creaturis non est, niῖ gignatur de subitantia intris , ideo in inanimatis non est paternitas nec filiatio, quia generatum est de materia aliena, sicut ignis generat igne de
materia acris, ergo non est vera filiatio, nisi ubi vera substantia Patris, vel aliquid de substantia Patris est materia respectu Fili j; sed Filius in diuinis est xere Filius Pati is,ergo de substatia Patris est tanqua
R E S P O N D E O, Si dico, Quod ne
gata onarii materialitate X quasi materialita te vere tanten Filius elide substatia Patris, si ut dicunt auetori latet adductae in litera.Vel per ii de non tantum uotatur efficientia vel ori 'o; si enim tantu eisci etia, tuc creature essent de substantia Dei; nec notatur perillud de.tai lucosubflatialitas quia tuc Pater esset de sub statia Filii; sed notatur simul originatio ct consubilat et alitas , ut scilicet in casuali huius pra postionis de denotetur, consubstantialiatas sc,quod Filius habere eandem substantiam ct quas formam cunt Patre , de quo
est originaliter,& p r il hid, quod ios frititur in venitivo cum isto asuali, Motatur principium originanς. iri quod totalis intellectus huius se onas, Fili ux est de sub si1ntia Patris,est iste . Filius est reri vitia reus a Patre, vi consul liam alis ei. Et isto modo exponit Magister auctoritates in
litera adductas, nou preci se per consul stamia litatem, nec per ciri Einem preose, sedile utrunq; , sicut coni .n ter apparci
de Patris substantia , hoc est de Patre, qui est eadem substantia; per primum Originatio , per secundum consubstantialitas
313쪽
Distinctio se maestio 2. A ticulus 3.
tialitas habetur. Et quod ista sit intentio
August in auctoritatibus eius contra Maxiutinum, quae ponuntur in litera, apparet ex sine auctoritatum I nam in una auctoritate ponit August. Si aliam supplesubstantiam non inuenis , quia Omnino non inuenis, Patris agnosce, & Filium cuPatre et Honrousion confitere. Hoc igitur intelligit per Filiu esse de substantia Patris, Filium sic esse de substantia Patris, ut sit homousion cum Patre. Item in alia auctoritate ibidem dicit. Si de Patris supte substantia) unius eius lenaque substantiae sunt Pater & Filius. Ad intellectu ergo huius affirmativae, qua dicitur. Filius est de sub statia Patris, secundum intellectum praedictum dico, quod intellectus ille vere saluat, quod Filius non sit de nihilo, vere etia saluat, quod Filius est de substantia Patris, sci trequiritur ad filiationem. Primum declaro, quia creatura genita non est de nihilo, quia aliquid eius preexistit ut materia, igitur cum forma sit aliquid compositi.& aliquid eiu, persectius, quam sit materia, si forma alicuius praeeXisi ei et, ct materiade nouo adueniret, & informaretur illa sorma preexistente, ipsum productum non esset de nihilo, quia aliquid eiusprsextitisset, imo aliquid eius persectiusquam n ateria.quae praeeXistit communiter; igitur si Fit ius non diceretur esse de nihilo, quia essentia eius secundum Ordine originis praefuit in Patre, & hoc si illa essentia esset qu si materia generationis Filij, multi, magis nec Filius esset de nihilo, si illa essentia prius origine eX stan .in Patre sit quasi sorma communicata Filio. Secundum declaro, scilicet quδd istud desiis ficiat ad rationem fi'ationis, quia in animatis ubi est paternitas & filiatio.. videamus, quis sit ille actu , pei quem generans dicitur sormaliter pater. ille utique est .actus decidendi semeti, & si esset persectum agens, ita quod tunc quando decidit seme possit immediate decidere prolem,
vere est et pater, Sc inulto persectius qua modo st, bi requiruntur tot mutationes
intermediae; sed nuc in isto adiu decidendi seinen, illud quod erat substantia eius, vel aliquo modo aliquid eius, non eii materia, sed est quas terminus formalis productus , sue coimulica s per istum actu, sicut esset proles, si immediate dec idcrctar a patre, igitur quod aliquid substai tiae generantis si terminus actionis sire, qua est pater, hoc vere salitat productum sit ille tu natura esse de substantia eius, sic quod ipsum de vere sussi it ad rationem
terminus sit n.atita sequentium transmu
tatio nure, hoc accidit ipsi de , ut conuenit Patri S Filio: igitur Pater sternus, noudecidendo aliquid sui, sed totam essentiam si iani communicando,& hoc ut ser-Walem terminum illius prc ductionis, 1eris,Me producit Filiu de se, eo modo quoesic de pertinet ad Patrest ci Filiusti; S licet es . t ibi cssecta de qua, sicut de quasin: ateria, illud de non se cret ad rationem Patris, sicut nec in creaturis si generans habet ut suum sen e pro tern ino sora: ali, ct pro materia suae t Clionis, in D ess t Patet inquamum suum sen e D esset irateria sublesia suae generationi , et actioni, si dinquatit dii cset te: n imi illius actii nis; queP adi nodum etia , s sater c reaius in inmediaie dccideret a se Filium, xere esset Pater, quia illud, quod sici de se, ei e es
set terminus actionis, nullo autem n Odomateria.
n t cap. 6. Respondeo, cuod August sub d i ibide, tuas aliud sit ii, i cssetia,&aliud
P rson . Similiter coiic edo,quod non froprie dicitur aliquam rei s nam esse dc essentia :ibsoluie,s laodendo cum substantia aliqua Ierscinam originantcn ,l ene dicitur , quti l aliqca pericia crisinata est de siti starita i: ius i ers nae ii a quod i sc filius est deestcntia dii ira, non est ita coc ecleiula si ut ij c, Filius est de sol stantia Patris, quia rei secundam eu initur ec sub stantialitas ct oii Sinaiio,p ri picr Seni timui: co si ustini cuir casuali praercs-
quid originans. Ad secundian dicendum, ut d licet Aia D. Boniur s. dicat Filium esse Filium substantiae haedis . Patris. i s. de Teiiiit. cap. 19. & doctor quidam dicati a i cste Pros' iM , lamen, id c ur prohabilius, quod irandocunq;
re ritu uni construitur cum a quo in tali
habitudi in casual 'ri aliquid natum
314쪽
Maiu, in habitudine ablatiuἱ secundum eommunem sermonem, & ideo videtur, quod cum quocunque eonstruitur tale relatiuum ςxpresso in tali habitudine casuali, illud notatur esse correlatiuum huius relativi, non anim dicimus, i ste canis est filius hominis, quia est filius, & est hominis vi domini, ita quod Ii hominis confirmatur cum i i canis ex vi posse ris vel possessionis, sed videtur significare, quod construatur cum ii canis in ratione relatiui ut patris: ita igitur ista, filius essentis, videtur accipi essentia ut correlatiuum eius relativi, cum quo construitur, 3c tueauctoritas August. Is . de Trinit. cap. 19. debet exponi, sicut ipsa exponit, filius
Charitatis suae , id est filius sui dilecti. Et
tunc ad argumetum istud,cum arguitur,
Ma quod ad' illam, Est de essentia, sequi- istud tur ista,qu Ad est essentit, Dego consequetiam, Quia consequens notat relationem esse inter filium isc essentiam, sicut suum correlatiuum, quod non notat antecedes, sed tantum consubstantialitatem in essentia cum origine notata in illo, quod construitur cum essentia. Ad ultimum dico, quod de non tantum notat identitatem, sed notat identitate sui casualis, S hoc in ratione forme cum
distinctione illius , quod additur suo casias suali, vi principi j '' originantis, sicut di- origina- ctum est prius. iis Ad argumenta in oppositum. Ad illud da I s. de Trinit. responsum est. Ad illud contraMaXimi num patet etiam ex dictis. Ad ultimu de filio in creaturis, quod est de substantia patris, patet resposio ex dictis artie. I. quia illud de, quod pertinet ad rationem filiationis, non dicit circumstantiam causi materialis, sed magis sui si- eit si illud de, quo est sit ius, sit v t stirma communis patri & filio,& sic non est subiectum generationis, sed terminus forma- Ii, eiusdem.
i. Quia ista duo actus relatio scilicet & essentia non possunt
concurrere ad constitutione in unius, si neutrum sit actus alterius . Gu Oportet enim unum esse in alio, quia si no. igitur utrunque est per se subs stens, &ita non erunt in eodem per se subsistente; similiter unitas qualitercunque diffinitorum non videtur secundum Arist. esse nisi per rationem actus Jc potentis. ' i' i .Preterea. Relatio distinguit unam personam ab alia,non essentia, ergo relatio habet ratione actus, quia actus est distinguere. 7. Metapli. ergo &c.
re articuli. η O N s Lo I I. Persona diuina nou
RESPONDEO. Ad maiorem explicationem huiu quaestionis videndum est , quomodo relatio & essentia possunt esse in eadem persona, quin essentia sit materiale respectu relationis, cum nullo modo relatio sit materiale respectu eius,& sunt hic possimu duae difficultate.Prima est proposita. Ad quod dico primo sic. Quod sicut qui ditas creata est , quo al quid est ens qui ditatiue, & hoc non estim per se hionis, competit enim qui ditati ex ratione qui ditatis: Secundo, ipsa quid iratas, puta humanitas, quia est impers ste actualitatis, ideo diuisibilis est per illud, quod contrahit ipsam ad indiuiduit, puta per proprietatem indiuidualem, quicunq; sit, dicatur A, dc recipit ab A aliqua actualitatem, sicut & unitatem siue indiuisibilitatem, quam habet in indiuiduo, de non habet ex se, ita quod illud contrahes
ut A non tantum est formaliter in Sorte, quo Sortes sormaliter est Sortes, sed est aliquo modo formale respectu naturae, Scnatura est aliquo modo potentiale respectu eius, unde natura contrahitur, & determinatur per ipsum A:Tertio, human4tas in Sorte est aliquis actus, Ac praecise accipiendo humanitatem, & A distinguendo cotra se, humanitas est perfectior aetiis quam sit ipsum A, licet Α sit magis proprius actus, & aliquo modo actus natur , inquantum determinat naturam. Applica doliaec tria ad diuina relinquatur illud, quod est impersectionis. Quo ad primu, deitas de se est, qua Deus eli Deus, sc qua subsistens siue persona, cuius propriti est A, est formaliter Deus, quia ei e quo hoc modo non est imperfectionis in creatura, sed competit qui ditati unde qui ditas est: quo ad secundum est dissimile, quia deitas ipsa per proprietatem personalem non
315쪽
Distinctio s. Quaestio a. Articulus 4.
determinatur, nec contrahitur, nec aliquomodo actuatur, quia hoc erat tirperia licinis & potentialitatis in Datura creata, sed deitas de se est haec, & ita sicut habet ultima in unitatem de se, ita ct actualitate iit; est igitur proprietas personalis ita proprius actus personae, quod tamen non est actus ipsius naturae diuinae, aliquo modo perficiens vel in sermans e ar quo ad rei
tium eli aliquo modo sinite, quia relatio etsi sit proprius actus persone, Sc essentiansi si proprius actus personae, sed aliquis
communis actus, tamen essentia est formaliter actus infinitus, relatio autem non est altus infinitus ex ratione sua formali, ergo relatio licet sit proprius actus persone,
non tamen actuat essentiam; cuius csi trarium eli in creaturis, ibi A, quod est in Sorte actus, actuat aliquo modo natura, quae est actus persectior.
mum respondeo. Viritas conlpositi necessario est ex ratione actus Sr potentiae, sicut assi nat Philosophus 7. 8. Metaph. cap.vltimo, sed persona in diuinis non est coposita nec quas composta, sed est simpliciter simplex, ct ita 1 ere sinplex, sicut
est essentia ipsa secundum se coiisderata, nullam habens compostionem, nec quasi compositionem in se,& tamen sorii alis ratio essentix diuinae nciti est sorn alis ratio telationis, nec e couerso, sicut dicti m est dist. a. questi . . de Trinit. viraliter autem star, qtiod ratio relationis in re rasi si in maliter eadem rationi essentiae, & tamen
in eodem concurrentes non constituunt
compositum vel compositionem, hoc est, quia i sta ratio est eade persecte illi, propter enim infinitate unius rationis quidquid potest esse cum ea, est idem perfecte tibi, persectio enim identitatis excludit Omnem compositionem S quas composixionem, qu x identitas est propter inanitatem , & tan en infinitas non tollit soria maliter rat cines , quin haec serni aliter non sit illa: non est igitur ev istis quas copolitum,' ideo nibi est ex eis qua si copositum eκ actu & potentia, sed est unu simplicissi iuum ex istis, quia via aratili est perfecte imo persectissime eadem alteri,' tamen non est sirinaliter eadem; non enim sequitur, sunt persecte eadem etiam identitate simplicitat s , ergo' it Drmaliter eadem, sicut οἱ uni eii dis l. r. q. I. praeal Iegata,&tangetur in serius dii l. i. quaest. I. ct eadem persecta identitas ' includit omnem aggregationem, quia idem non Rgg gatur cum se ipso. x i Et quod addi φ Viv xiitur, qudis unum oportet esse in alio, concedo, ut relatio est in funda meto suci siue radice, sed hoc non est ut actus in potentia, sed ut identice contentum in pelago infinito. Aliter potest dici, Quod omnes iste sunt verae, Deitas est in Patre, D iternitas est in Patre, Pater est in deitate sue in natura diuina, Paternitas est in deitate,' tamenullum inest ibi, x tactus in potentia. Naprima est vera , , t natura est in supposto habente esse qlliditati uim ea i quia hoc conuenit qui ditat . 1 nde quid itas es , sed non propter hoc est tarma in imans suppositum etiam in creaturis Secun)a esst vera, ut forma Itypos latica est in liypostasi, nec in rinai ipsam, ta eliina quid itas oua forma hyptis latica etiam in creaturisdicet sit tarma luppositi, non tamen sem a informans; sed tibi quas pars, hic aute quasi
una ratio Grinalis concurrens cum alia
sormaliter ad idem simplex, sed habens in se plures sormales rationes: Tertia elix era x t suppositum est in natura, quod patet, licet non , t in rinans: Quarta est vera eodem modo in, quia quomodo totum est primo in aliquo, eodem modo pars est per se, sed non primo in eodem, patet excplum de esse in loco; igitur si Pater est primo in natura, vi suppositu na naturae, paternitas per se erit in cadein natura eo de modo ellendi indicet non primo . Vitia hoc prior responsio dat modum iii, qui est relationis in fundamento , qui non reducItur ad esse mnae in inciteria, nisi ubi fun- lamentum est limitatum, intantuni quod non habet persecte per identitaten in seipsam relationem. ' Ad secundum concedo relationem esua tum personalem, irim actu in qui ditat .uum, quia personaliter dis intuit, de non
riditatiue, essentia autem est actus qui itativus,& qui ditatiue distingues,actus autem qui dilatiuus est simpliciter perse- eius, quia infinitiis, no sic autem est actus personalis de se Ormaliter infinitus. Et silicitur, quod actus distin uetis est a ius eius quod non distinguit, salsiim est. nisi illud. quod non distinguit, distinguatur peramini distinguentein, sicut in creaturis humanitas distinguitur in Sorte X l latone per A dc B, ct ideo ibi actus distin
316쪽
argumenta logica. il i. Quia quando praedicatum pr.edicatur per se de subiecto, potest sapponere pro eo,patet de superioribus & inferioribus, sed essentia prςdicatur per se de Patre, quia Pater est essentia, ergo potest supponere pro eo ; igitur scut illa est vera, Pater generat, ita illa videtur esse vera, Esse tia generat, prout supponit pro Patre. Probatio minoris, Quia non per accidens, quia nec unum accusit reliquo, nec ambo tertio ; & isti sunt duo modi unitatis per accides, qui ponuturbs
Metaph. cap. de UNO 2. Praeterea. Essentia est Pater, ergo eia sentia etenerat. Antecedens patet per conuersionem simplicem, probatio consequeriae. De quocunque praedicatur subiectu& propria passio, & hoc probatiir, quia subiectum est medium ad demonstrandupropriam passionem suana de eo, cui non
primo conuenit illa passio; generatio autevidetur propria operatio vel passioPatris, ergo consequentia est bona. Praeterea. Genitum inquantu genituest aliquid, quia generatio non terminatur ad nihil, & inter nihil & aliquid non est mediu: sed nihil in diuinis est aliquid, nisi sit ei sentia; ergo Filius inquantum genitus est essentia. erso essentia generatur. 4. Praeterea. Esentia est Pater Fili j, e go essentia gene at. Probatio anteceden- Iis per conuersionem, Pater Filii est essentia, igitur essentia est Pater Fili j. Probatio consequentie , essentia est Pater Filii, ergo Filius est Filius cssentit. Probatio
istius consequentiae, quia in relativis est consequentia inutua, si A est Pater B, ergo B est filius A; ergo si essentia est pater alicuius, ille erit filius essenti .
Logica ratione quare non potest hec eia se vera,Essentia generat,vi essentia supponit ibi pro persona, sicut ista est vera,
Deus generat, quia Deus supponit pro Patre, & tamen Deus non distinguitura se, nec Deus est sorinaliter is, qui generatur, licet Deus generet Deum ' Respondeo. Quandocunqtie est subiectum abstractum ultimata ab Itractione, &prς- dicatum ex ratione sua non potest pro dicari nisi formaliter, non potest propositio esse vera , nis sit per se primo modo ; subiectum hoc est abstractum vitimata abstractione , & ira aedicatum hoc de ratione sua non est natum predicari nisi forma liter ergo Propositio non possct esse se vera nisi per se primo modo: sc auteni non est vera haec, quia predicatum no est de per se intellectu subiecti, omne enim
quod dicitur ad aliquid est aliquid priter
relationem 7. de Trinit. cap. r.) ita quod relatio non est intra conceptum absoluti. Huiuo syllogismi maiorem declaro sic. soluti Abstractio vitimata est, quando sor- nis malis ratio alicuius consideratur secunduse, preter 'uodlibet, quod non includitur per se in illa,& ideo si ratio at icuiuspra cisiue accipitur, nihil illi sor aliter inerit, nisi quod per se includitur in illa rati ne. In substantiis, litauis in ea de re simplici possint esse periectiones multe substantiales formaliter distincti, & ibi una ratio formalis possit abstrahi ab alia, remanente adhuc concretione utriusque sormalitatis ad sua propria supposita , verbi gratia, licet hcc si vera, Substatia intellectiva est volitiua,ubi est prs dicatio c5cretiua huius persectionis de altera, tame hee negatur, Intellcctus cst voluntas, quia illa significant persecti Qves illas, ut abstractas uρ se inuicem, S siccudum proprias forma litates, tamen adhuc sic abstracta conce nunt propria supposta, ut hic intellectu, est intellectus. α nec voluntas est voluntas ; accipiendo tainen substantia siue simplicem siue compostam praecise secunda rationem suam formalem qui ditativa, tantum est abstractio a supposito proprie naturae, quia communiter non sunt nati concernere aliquid alim ius nature , ideo ibi ista abstractio est maxima, abstrahendo enim natura humana a suppositis, que sutillius nature, scut abstrahitur cum concipitur humanitas, non remanet ulterius abstractio alia, & ideo illud, ut sc conceptu praecise,est ipsummet preci se, quia cuilit, et alij extraneum,sicut dicit Auic. s. Me , Iaph.quod equinitas est tantum equintia, si 'D M& nihil aliud. Sed in accidentibus quilio plura possunt cocernere, tanto plures possunt seri abstractiones. Concernunt quidem accidentia supposita alterius Matura, .& licet ab his abstrahatatur, conccri ut tamen indiuidua proprie naturae. Sicut albed sta
317쪽
tastinctos. Quaestior. Articulus a.
do concernit lignum, Si l icet ab hoc alias trahatur albedo, t. aen adhuc concernit
albedinem hane & illam, quae sunt in diuidua sua; sed ulterius est abstractio qui ditatis a supposito, qualis dicta est fieri in substanti ii, & illa circumloquimur per hoc, quod dicimus quid itas albedinis, ct illa
non concernit aliquod suppositum, nec o iusdem naturae, nec alterius . In relatio. nibus etiam, quς plura concernunt, adhuc plures possunt esse abistractiones, coricernit enim relatio suum proprium indiuiduuin, sui damentum, de subiectum,&licet albstrahatura posteriori, non tamea priori; exemplum, Hoc cocretum, quod est causa, dicitur de igne,qui causat calorem in lieno, , t de sus lecto, sed abstrali Edo a subiecto remanet adhuc concretio adsundamentum, puta, si dicatur potentia causandi, calor enim est potentia causandi calorem, non tamen ignis est potet a causandi illum: adhuc potest fieri ulterior abstractio ad proprium genus, ut puta, si dicatur cau salitas, & tuc nec ignis nec calor recipit praedicationem istius, tamen adhuch causalitas cli causalitas; vitin a ab
si raetio, qualis est in substantiis , est per hoc, quod dicimus quidlias causalitatis, S haec de nullo praedicatur alio . Ex illis narratis apparet,quq sitvltima abstractio, quia qui ditatis absolutissime sumptae ab
omni eo, quod est quocunque n. do --tra rationem qui ditatis. Circa alium termini ira maioris, scilicet quad praedicatu de quocunque dicitur de necessitate, sorWaliter praedicatur,notandum est, Quod sub salitia possunt dupliciter praedicari in diuinis, quandoque formaliter, quandoque per id Etitatem, sed adiectiva si praedicaniatur de necessitate, soria aliter pr dicantur,& hoc quia sunt adiectiva, nam ex hoc quod sitiat adiectiva, significat forma per moduni insormantis; α ideo de nullo die utitur vere, nisi ad quod se habet per modum insormantis. de quo videlicet formaliter dicuntur: talia sunt no tantia nomina
adiectiva . sed omnia participia Sc verba. Hii intellectis patet illa maior assumpta,quando aliquid est abstractu vit in ala abstractione, ita quὼd est abstractum ab omni eo, quod est extra rationem eius Spredicatum eius no predicatur de aliquo nisi forma liter, non cit nio 1 era tali uextreitiorum,tiis si formaliter & per se pri- imo modo, quia istud predicatum, preci se
natum est prςdicari se aliter, ideo non potest salitati veritas per identitatem tantun S quia subiectuin est lumina abstractione abstracti im,no pctest state pro aliquo qua itercunque alio a se, sed praecis pro se so aliter, & ideo oportet, quod sua rditio praecisae formalis es et idem illi P aedicato,quod non posset esse, nisi ratio praecisa includeret illud praedic.itum : pa qtet igitur illa maior. Patet etiam illa u.ino quὀd talia sunt ista extrema,hssentia generat, et Deitas pcuerat, 'Via Leitas En abstractu vitii nata abstractione, 'cuc-rat autem est vGLum, ideo no potest praeditari nisi formaliter, rosic autem abstrahitur 1 ltimata abstractioire hoc noli en
Deus, ct ideo potest suppon re pro persona, urium dicitur, Deus creat, Deus Penerati. P Istud tareen, quod dictum est de
multiplici tib ni actione, quid valet Nam haec him anitas est hun onitas, haec albedinitas est a b editi itas cti niuersaliter nulla potest esse abstractio quantulacunque ulliuia, dum tamen conceptus abstractus sit comia unis, sicut semper oportet, quin
abstr.iciu dicatur de suo singulari S per se , sed illud singulare non est suppositu, quando abstrahitur quid itas ab habente uiditate; ita in accidentibus nunqui ab-ractum habet pro singulari supposiluintitaque in accidentibus licet ponatur multiplex abstractio a subiecto remotiori Sepropinquiori, sicut relatio a supposito siue subiecto S sundamento, ct iu substantia unica, scilicet a supposito, sed non a singulari; non latreu oportet, quὀd in aliqua abstr.ictione abstractum non predicetur
de aliquo, nec aliquid de ipso, quia hoc est impos, ibile, sed suffuit ad propositum
hoc, quod vitin a te abui a iuni, laoc est ab omni alterius naiure. S a supposito proprio, non a singulari, de illo non predicetur aliquid Cormaliter , nisi pra dicetur per se primo modo : igitur nunquam humanitas est antinalitas, humanitas enim non est singulare animalitatis, sed lisc anin alita dionio autem est quasi quodda suppositum animalis.'
M. in . cum arruitur de praedic atione per se, ilico, quὐd essentia non praedicatur per se primo modo de Patre, neque fori ratiter. Cum probas, quia non per accidens, dico , quod sicut in creaturis non Oinnis praedic atio est per se vel per acciden ,acci
318쪽
psini libri Sententiarum . MAI
piendo accidens proprie,ut quando accidens predicatar de subiecto, non enim genus per se pr dicatur de dister eiula, nees c per accidens,quia neutrum neutri accidit, nec ambo tertio, sed est ibi medium intraneum siue inserius contrahens . illud,
quod in serius potest dici accidens superiori, id est extraneum, sed non proprie ac ei deus t in diuinis autem non omnia sunt per se eade, id est tarn aliter,nec tame essaliquid idem alicui per accidens proprie, sed aliquid est idem alicui absoluta iden litate, absque formali identitate,i& ita est in proposito. Praedicatio ires per se sui formales, de identicis no tradidit Aristoti Aliter diei uni per se & formaliter flat pro supposito s .de Trinit.cap. s . In Deo medium inter secundum substantiam, S secundum accidens. Contra. Pater est, qui generat,Pater est essentia, igitur &c. Respondeo, variatur praedicatio. 'η Ad secundum dico,quod ista , Essentia est Pater, potest distingui, quia Pater potest sumnii a dieitiue, vel substantiue ; s cundo modo significat personam; cuius eli Daternitas, & concedo eam esse veram per identitatem; quia substatiuunt potest praedicari de aliquo per identitatem; primo modo significat ipsa in proprietate denominatiue, & hoc modo exponit Magister dist. 27. quia idem est Patrem esse cie genuisse. & hoc modo ista est salsa, Essentia est Pater, quia significat Patre iam aliter pr edicari de essentia. Quando igitur arguis de subiecto Sc passione, dico, quod quando passio potest predicari praedicatione eiusdeni rationis cum it la, qua predicatur subiectum, vel quando habet smile anodum praedicandi,potest ex subiecto inferri passio,quando non, non; hoc subi e tum si sit substantivum, potest praedicari per identitatem, passio autem, si est panso, non potest, sed latum formaliter: quia est a die tivum.' Ad tertium dico,esim accipis genitu inquantum genitum est aliquid, nego, nisi aliquid vi extedit se ad aliquid, di tuc mitior est falsa; Si cum dicis,non est nihil, dico ut stye dimini est) quod inte contradictoria est medium cum ii inquantuni, ita quod neutrum inest cum inquantum, s-cut nec homo inquatum homo est albus, neque inquantum homo est non albus; tamen nran sunt duo contradictoria coplexa
in falsa, ista enim cotradictoria est ra;hemti non Itaq iitum homo est albii, Ita ilic, penitum non inquantum multum est aliquid, quia ratio genitionis non est serinalis ratio inliae rent ae praedicati , itas ilicet quod ii inquantiam dicat rationεsormalem geniti , licet genitum in se foris maliter sum iiiiii sit pre identitate essentia Quid igitur dicetur de.genito inquantam genitum Potest concedi, quὀd gentiatum inquantium genitum est persona vel subsistetis. sed iion sequitur ulterius,ergo inquantuin genitum est aliquid, accipiet do aliquid pro ςssentia, propter non iden
statem formalem rationis peribitalis cum essentia. Ad quartum negandum est antecedens.
salsa est enim simpliciter illa propcistio, Essentia est Pater Filij, ut patebit sequeti
' l. Per conuersionem. Quia si
conuertens est vera, conuersat erit sinit iter vera , sed haec est vera Dater Fili, est essentia, ergo essentia est Pater Fili j.
a. Preterea. Haec est simpliciter vera, Eia sentia est Pater aut igitur alicuius, aut nulatus; si nullius , ergo omnino non est Pater; si alicuius S non nisi Filii ,ergo essentia est Pater Filii. 3. Preterea , Sc redit in ide. Essentia est Pater,ct non est Pater nis Filii, ergo est
Pater Filij, aut non est Pater.
ctor repetit opinioncs aliorum, prima Magistri Alexandri, qui distinguit istam, ΕΩ sentia est Pater Fili j, scut i a distincta est illa praecedens, scilliet Essentia est Pater; auod Pate potest sumi adiective vel sub
aut ive, primo modo dicit ipsain eme salsam,& coia sequentiam non valere. secundo modo veram. Aliam Magistri P reposilini, qui dicit eam simpliciter esse veram. ad quod liabet duas rationes, quae sunt in
opponendo. Contra Magistrum Alexania druinurelam in
319쪽
Distinctio s. Quaessio i. Ariasilus
druin arguit sc, Sc probat, quId ii pater
tantum tenetur adiective, quoniam noniina, que imponuntur a potentia a ciua&yas tua, ut sunt Magister & Discipulus, Date e & Filius, Aedificator M. sumiitur tantum in significatione adiectiva,& hoc
res prctu quem habet ad aliud, quod respicit potentia, a qua imponuntur, sed quandocunque aliquid habet ratione adiacenti . vel adiectivi cX respectu ad aliud, quald magis est determinatus eius respectus lato maetis habet ratione adiacentis vel adiectivi,& tanto minus, quanto magis est indeterminatus: sicut patet de respectumodi iusinitivi, quem Grammatici dic ut pos. se supponere magis quana alios, quia illi dicunt finitam inci nationem ad suppositam, ille vero infinitam inclinatione adlappositum, insiliitiuus autem Sc adiecituum in neutro tenere potius bstati uantur, qua in genere masculino vel meminino; ergo cum ii Pater Filii habeat finitam. &bκprcssa in habitudinem, non sic autem cum per se ponitur ii Pater, ideo licet posset teneri substantiue dicendo, Essentia est Pater, non tamen nisi adiective di- cedo. Essentia est Pater Filij &sie simpliciter ista est salsa, Essentia est Pater Fili j. Immola- Contra modum eius dicendi arguo se. rei nisi, Quod includitur essentialiter in coceptis
. alicuius, sicut pars conceptus, Non potest
ab eo excludi, sub θ uocunque modo concipiatur, si enim sub aliquo modo cocipiatur, & illud excludatur, tunc ille modus repuariat rationi conceptus, qui concipitatur; cum Ergo in coceptu relativi, eκ hoc quod conceptus relativus, non ut hoc modo conceptus vel illo, necessari 3 includatur correlativis, ut terminus eius, quia nopolet esse nec intelligi sine eo, sicut nee ii ne terinino, hoc est enim esse eius; ergo quocunque modo concipiatur, siue adiective sue sabstantiue, semper includet tur correlatiuum ut terminus, βοῦ ita nullo modo potest intelligi ut absolutum. Iteni.
Tite ista esset inco grua, Pater Fili j est ensentia, qtata adiectivum non substanti ua- tu non supponit congrue pro subiecto, nis in subiecto sit determinatio ; ibi autem in subiecto determinatur Pater per Filiis, ad quem habet determinatum respectu,erosei, go GC. Ideotenso opinionem Al xandri
scoli. distinguendo sieua ipse disti limit) quod
substantiue est vera.. adiective salsa.
patet, quod non valet, Pater Filii est os sentia, ergo essentia est seat et Filij per conuersoneni. quia debet licς rti, si go aliqui l quod est ei Ieiuia est pater Filii; sicut ista, In diuiduum est hQmo, noli sia couertitur,eris homo pst individuum, sed sequitiit, ergo aliquid, quod est homo, estiti dividuunt. Dico secundo, quὀd conue se est vera substantiue, ad cni uc incoii-grua, quia masculi nutu non poteli sub sti
Ad secudum cum arguitur, Essentia est Pater, aut letitur alicuius, aut nullius, Dicend a, quod non seqxiitur propter sellacia figurae dictionis, quia statim cum additur, aliculas vel nullius, aliter copulat, quam prius supponebat;& dicendum ell, quod nullius est Pater, id est non alicuius est Pater, id n γn sequitur eκ laoc, quo .s nosit Dater, propter figuram dictionis, sed sequitur tantaria,ergo non conuenit ei pro
prietas paternitatis. Dico secundo, quodyssentia est Pareti igitur alicuius , & con cedo, quod eli Filii; sed cu arguitur inr itione principali, si essetia est Pater Filii ergo Filius eli Filius essentie, nego co . sequenti ina. Cu probatur per illa coseque ιtia mutua in relativis, diaci,quod illac sequetia mutua tenet in illis relati uiς, que sunt primo relativa, tenet etia in his, q ore seruntur per relationes, si tamen dicantur forinaliter relationes de eis, sicut si forinaliter Sortes est Pater Platonis, ccouerso forinaliter Plato eli Silius Sortis: in hista me quῖ no reseruntur primo, nec etiani denominantur sorinaliter ab ipsis relatio nibus, sed relatio P edicatur. te altero zora per idelitatem, no valet co sequentia,
sed est eo seques a positione cole luetuis, quia ibi in consequete plus si*nificatur, qua in antecedente', in antecedente en inotatur identitas relationis ad ali litui, de quo dicitur, sed in consequente signifieatur illud aliud reseret aa illud sorinaliter; cum eni in dicitur, Filius est Filius essen faelex vi constructionis significatur essetitiam esse proprium correlatiuu eius, iuba
est Filius,& ita Fili si esse sormaliter Filia
essentis, antecedens autem non sgnificat relationem paternitatis sormaliter cotiuenire essetui .e, sed tantum per identitatem. t Ideo respodet tertio modo , quod live
est simpliciter falsa, Essentia est Pater Fialij, quia li Pater tantum tenetur adiectist Europter rationem premissam.
320쪽
K Ad tertium respondeo, quod est sallacia figurat dictionis, quia in prima propo-stione, Pater per se supponit pro tota persona, in secunda autem cum dicitur, quod est Pater Fili j, copulat proprietatem tantum circa subiectum. Vtrum essentia sit communicans vel communicata. Quod non, quia tunc Pr ducta. Probatur dupliciter vi supra. Contra. Is . de Trinit. cap. 26. S Ioannis Io.
Pater meus quod dedit milii . Solutio de duplici termino primo & formali; simile de duplici principio primo & formali. Ad argumenta &c.
Est de subiecto vel termino generationis. Diuiditur in s. artic. I. Vtrum Fujus generituraeo Dbstauri
s. l. Quia per Aug. contra Marini inum,&ponitur in litera. Node aliqua materia.vel de nillilo est Filius, sed ge quo est genitus. Neque negatiue, ut aliquis dicitur loqui de nihilo, quando laoiit o qui tur; neque at firma n-do ii de nihilo, ut ii de sit nota inaterialitatis vel quasi materialitatis, quia nihil nopotest esse materia alicuius; Deque a stirmando ii de originaliter siue ordinaliter,
id est post nihil quos tres modos intelligendi aliquid esse de nihilo ponit Ansel
nius Monologion cap F. si nullioniodo Filius est de nihilo, ergo de aliquo , ergineum non de alio, quam de substantia Patris,patet, quod est de substantia Patris. Et si respondeatur sicut videtur Mazister respondere in litera quod est de sub stati a Patris, id est dePatre, qui est subitalia. Arguitur, qii ὀd ista expositio non sit sussiciens, quia tantum eX ponit de ut notet rationem principii originantis, vel efficientis: Sc posito quod hoc modo sit de Patre, adhuc restat questio, utrum de aliquo vel de nihilo, sicut de materia, vel de quasi materia, & cum non sit de nihilo sic, quia hoc modo creatura est de nihilo, ergo de.aliquo, ct stat argu
r. Praeterea. Est altistoritas August. r. le Trinit. cap. 3. S 4. Q Lod Filius est sapientia etenita vel nata.
RESPONDEO. In ista qu est ori E ei': M
est una opinio dicens, quod sicut in sub- Wa r. t. . . stantia creata generabili aliquid est eo ten 3 o an otiotiale, quod supponitur generationi. , t i di materia, ct aliquid inductum per tenera 'ς v. totionem, ut forma, Sex eis est prodictum. 6 in quod est genitum; ita correspondunt proportionaliter quas tria in diui uix consi-
initia, persona quippe est quas compositum,&relatio quasi forma & esentia qua isi materia; est igitur Filius genitus de substat a Patris, sicut quasi de materia. istud
probatur per auctoritates August. que sunt in o ponendo. Et si arguatur contra istam positionem, primo, Quod actus purus non potest esse quas materia respectu gcnerationis, quia nullo modo est in potentia ; Praeterea per rationem Maginei, cum sit una essentia itium personarui generaretur Filius de essentia trium. Respondent, Ad primum distinguendo, Quod aliquid est in potentia ad aliquid duobici,
modis; uno modo ad aliquid, quod est absolutuin,&differt ab ipso re vel iriten iatio iis, & vadit de potetia adactum ,et tum,& pertransmutationem rei .el rationis ; alio modo aliquid est iri potentia ad aliquid quod est ration is tantum, S disteri ab ipso sola ratio he, nunquam
vadens per transmutatiOD aena qua iacunque de potentia ad actuit . , sed seni per naturaliter, & coli iunci ain actui . finio modo il creaturis metiteria est in potentia ad formam, inuoluam ad dissecens re