장음표시 사용
341쪽
latio esset principium sui ipsus , quia in
Patre non ςst nili vilica relatio ad Filiu,&illa est per te quo respectu generationis, que scilicet generatio est eatim relatio, ncet aliter nominata, ergo&c Tertio, Q atuc paternitas esset simpliciter persectior filiatione .Probatio consequentiae dupliciter: primὀ,quia illud ,quo producens producit, si non est eiusdem rationis cum producti forma, continet ea virtualiter,&est persectior ea; ergo si paternitas est, quo Pater agit & non eiusdem rationis cu s-liatione,continet filiatione virtualiter, &est persectior ea: secundo, quia filiatio nodat Filio, quod agati nihil 'enim nec ad intra, nec ad extra producit filius filiatione; ergo si Pater paternitate agit, formaliter paternitas erit aliquid persectius filiatione
primum ex August.dico, Quod intelligit eo formaliter, non eo tandam et aliter, seu causaliter. Exemptu. Dicimus, quod Sortes est similis similitudine formaliter, sed dicitur similis albedine fundamentaliter, seu causaliter. Ita in proposito, Pater generat generatione forna aliter. Sed hoc modo non quaerimus la ic,qtio generat, sed qufrimus hic, quo generatio elicitur, ut principio formali elicitiuo, quod scilicet sit fundamentum proximum istius relationis. Intendit igitur August. quod eo est Pater, quo est ei Filius, id est illa notione, hoc est quod Pater non dicitur ad se Pater, sed ad Filium; non autem intelligit ibi, quo Pater sit Pater,sue generet, ut principio elicitivo generationis, sicut patet ibi ex litera sua. O Respondeo aliter. Neutra co- sequentia vale quia ablativus cumverbo
significat principium agendi, cum adiectiuo nomine vel concreto significat principium formale concernens; nuc autem non
oportet idem esse quo formaliter tale, &quo elicitive agit, licet esse tale δ: agere conuertantur respectu suppositi agentis; nec etiam illud additum est idem, quia ablativus non potest construi cum hoc Se illo uniformiter, propter sallaciam figuraedictionis, primo moὸo similis terminatio ostendit identitatem conceptus csi hoc Se illo,cum sit alius.
Ad secundu dico, Quod duplex potest
intelligi comunicabilitas forinp, una, queest uniuersalis,qui est per id et ita te in a a multa in seriora, quorum quodlibet est ipsirin, sicut uniuersale comunicatur singularibus; alia,quae est ad multa .quoru quodl ibet est i pso, sicut sorma comunicatur naaterie, sed nis est ipsum, sicut dictu est deduplici comunicatione forme dist. 2. q. 2. ar..12. Tuc dico, quod a sorma comuni primo modo est operatio communis, quia si forma aliqua in viai uersali accepta, cosequatur aliqua operatio in uniuersali, qualibet forma singulare sui, illa cosequitur operatio singularis eiusdem rationis , nisi
aliqua sorma singularis sit imperfecta i siaute loquamur de secunda comunitate, quae est formae respectu participantiu ipsam, lico , quod no oportet, quod forma comunis sit principiti operationis comunis, Sc maκime qui do habetur a pluribus suppositu lecudii ordine ita quod uni comunicatur ab alio,& hoc comunicatione ad equata, sicut patebit in excplo prime rationis ad coclusione sequentis artic. Ad propositu dico, quod maior est salsa, peratio propria est a forma propria, loquendo de appropriatione secudo inodo, qua- . lis est appropriatio ista, vel saltim no alia potest intelligi in proposito; dccu probatur prima propositio primo, quia propria forma dat esse, ergo dat agere. Negoci, sequentia, naui enim sunt forinae dantes esse, ius non sunt active, Sc ita nullomodo dant actu secundit, Sc talis est paternitas, sicut Sc filiatio. Quae aute sit ratio, quare queda forme sunt active, Sc queda nodis ficile est assignare ratione .comunem; quia aliquae sortitae substatiales sunt acti-uae, Sc aliquae qualitates sui actius, aliquae aute formae substantiales no sunt actius,& alique qualitates no sunt activae, Sc ta- me plus coueniunt qualitates Sc qualitates in aliquo coceptu comuni, qua qualitates , c substatiae; si init iter aliquae sormae substatiales imperfectiores sunt active, sicut elemetares, Sc persectiores no sui activae, sicut mixtorii ut forma lapidis,& alioru in animatoria; aliquae etia mixtoru persectorum sunt comunicatiue, sicut animatorii,aliquae tame perfectiores no sunt comunicatiuae sui, sicut formae corporia celestiis,& formae Angelicae: No igitur videtur ratio, quare alique forme incommuni sunt activae, Si aliquae no; sicut in specialinia videtur aliqua ratio, quare calor est calefactius, nisi quia calor est calor,& ita videtur, q, hec sit immediata,cador est caloris esse ituus; ita etia videtur, quod omnessorine de genere qualitatis, S omnes relationes
342쪽
Distinctio 7. Quaestio Articulus A.
tiones de quibus est modo sernio) nis sui aditu ,3c de omnibus talibus no valet, Si dant amaria primum, ergo & secundum. Cum probatur secun id consequentia per Philosophum. r. Physic. S. s. Metaph. dico, quod loquitur de uniuersali & partiaculari, loquendo primo modo de communi, non autem accipiendo secundo modo, scilicet prout eadem forma numero est comunis participantibus eam, ista enim communitas non est in creaturis, sed communitas uniuersalis ad participantia , siue communitate univcrsalis primo modo dicta. RTICVLVS. A.
Vtrum potentia genera in tu mire sis ae quid asstatum.
i. Quia medium est eiusdem generis cum extremis, sed supposita,quae sunt eXtrema, sunt relatiua; igitur illud, quo suppositu agit, quod
est medium inter ea, est relativum.' 2. Praeterea. Potentia est eiusdem generis cum actu, imo in diuinis sunt idem,sederiis generandi est relatio vel relatiuum, ergo dc principium erit relatio vel rela
ratio est opus naturae,sed non est opus nature ut generantis, quia natura non generat,ergo est opus natu , ut principii generandi. Item Hilarius de Trinit. libri s.
Ex virtute naturae in eandem naturam natiuitate subsilit Filius . Item Magister
potentia.Vno modo dicitur potentia Logica, que dicit modum compositionis Diactet ab intellectit, & ista notat non repugnantiam extreinorum de qua dicit Philosophus s. Metaph .cap. de potentia, Illud est possibile, cuius cotrarium non est de uecessitate verum &c. 3c si hoc modo quaeratur de potentia generandi in diuinis, Dico,quod ipsa est possibilis,comparando generationem ad quencunque actum non repugnantem generationi, &tuc possibilitas est Patris vel Dei ad hoc praedicatum, quod est generare, quia isti termini non repugnant; impossibilitas autem est, quod Filius vel Spiritussanctus generent, quia isti termini repugnant. Et si queritur, Quid est potentia generandi in diuinis istoniodo Respondeo. Non oportet dare aliquod principium, quo aliquis sit potens generare, sussicit enim sola non repugnantia terminorum, Sicut si ante mundi creationem mundus non so- ὀ 'lum non fuisset, sed perimpossibile Deus non fuisset, & incepisset a se esse, & tunc fuisset potens creare mundum, si fuisset intellectus aliquis ante mundi creationem componens hanc, Mundus erit, lisc fuisset possibilis, quia termini non repugnarent, non tamen propter aliquod ' pricipi uum ut in re possibili, nec propter a filii u sibi cor activum. respondens; nec inodo illa , Mundus erit,suit possibilis soritialiter loq endo depotentia Dei, sed potentia quae erat no repugnantia istorum terminorum, quia isti termini non repugnarent, licet istain non repugnantiam concomitaretur potentia activa respectu huius possibilis. Alio in do dicitur potentia diuisa contra actu, ista non est in Deo. Relinquitur igitur potentia realis, quae dicitur principium agendi, vel patiendi,ut proκimum fundamentum
relationum, quia hoc nomen potentia noest abstractum vitiinata abstractione, sed est concretum concretione ad fundamen- . tum, licet non concretione ad subiectum,
de qua multiplici abstractione in relativis die uni est supra distinet. s. quaest. I. ar
Hic autem tantummodo quiritur de potentia agendi,& tunc distinguitur, quod hoc nomen potentia poteli sumi, vel pro eo quod per se significat, vel pro eo quod connotat, quod est proximum tandamentum relationis. Primo modo accipiendo, dico,quod potentia significat relationem, sicut potentialitas vel principiatio,& hoc modo quxstio non habet difficultatem, quia potentia generandi in diuinis dicit essentialiter relationem. Secundo modo est disiicultas quaestionis querendo, quid sit illud absolutum, quod est fundamentum proximum istius relationis:&tunc loquedo semper precis e de potentia activa, liva prodii ima de qua est modo sermo b di-ilinoo ulterius de potentia deno in inati-ue sumpta, quod aliquando sumitur pro
343쪽
suo fundamento praecise , aliquando aute pro ipso cum omnibus aliis, quae concurrunt ad hoc, ut possit elicere actum, qui scilicet requiruntur ad rationem potetie propinque,cuiusnodi sunt in creatum approximatio passi dc impedimeti remotio. Ista distinctio ultima potenti e acceptae pro tandamento praecis ὀ, vel pro ipso cualiis omnibus concurrentibus, accipitur a
Philosopho 9. Met.iph. Dissinitio autem potentis activae.quam ponit s.& 9. Metaph. est potentit activae primo modo sumpti, potentiam autem secundo modo sumptam e rimit ipse manifeste. 9. Metaph. cap. q. Qil niam, inquit, aliquid possbile,&qua tacta, sc quomodo, Ac qua cunque alia itecesse est adesse in diffinitione; ει subdit. Tales potentias scilicet irrationales, necesse est ut possint, quando passivum & activum approtinquantur, hoc quidem facere illud vero pati. Et si obiiciatur contra eum,quod iste irrationales possunt impediri,hoc excludendo dicit. Nullo nanque exteriorum pro hibente adiungere ni nil adhuc oporte potentiam enim habet, ut est potentia faciendi, est autem non omnino , sed habentium aliquo modo, in quibus excluduntur, quae exterius prohibent, remouet enim hoc earum, qu in determinatione opponuntur quaedam. Vult dicere . quod quedam pertinentia ad diffinitionem potentiae activor, ut potentiae ex lud ut impedimentum; ergo potentia activa ibi secundum eum accipitur cuomnibus concurrentibus ad possibilitate propinquam agendi. Loquendo nunc de potentia, id est proximo fundamento istius relationis praeci se sumpto, dico, Quod potentia generandi Patris est aliquid assolutum. Hanc parte
affirmativam probo primo sic. Quod est perfectionis in principio productivo, non tollit ab illo rationε principii productivi,
sed communicare se in identitate numerali dc adaequata communicatione sibi, ponit persectionem in principio productivo, ergo hoc non tollit ab aliquo ratione
principi j productivi; sed si Deus perim
i ossibile generaret alium Deum,& ille a- ius tertium, deitas poneretur principium productivum alterius, Ac non relatio ctunc Deitas non communicaret se i ii identitate numerali, nec communicaret se communicatione ad.equata sibi in ratione prin
i ij producti ut, quia deitas posset esse
principium alterius communicasonis, puta facti per impossibile a secundo Deo
ergo cum modo deitas communicetur in identitate numerali, communicationea sequata sbi. ita quod deitate non potest
esse alia communicatio numero eiusdem rationis curii illa, sequitur, quod mul δmagis modo poneretur ab solii tu esse priucipiti productivum, qua in tuc poneretur. in B reuiter. Si forma communicaretur non eadem mirarem, nec adaequata, ipsa poneretur principium cominu nicatilli; igitur
si modo persectius communicetur, ipsa vel aliquid persectius erit principium c municandi illo modo ' Exemplum istius
est. Si calor in igne conlinunt carci se eunde in numero ligno,&comunicatione adequata , ita quod iste calor non potest esse principium alterius calefactioniς, non negaretur calorein ignis esse principium productivum caloris in ligno, cum modo desacto ponatur calor esse principi u illius,
re hoc cum duplici imperfectione opposita duplici per ectioni nic suppostae, quia
nunc est ibi diuersitas caloris communicati, Si communicatio non est adequata, locautem esset identitas caloris,& comunicatio ad .equata: Sc tamen illa liypathesi posita, lignum calore non posset calefacere, no enim se , quia accipit calorem calefactione, quae est ab hoc calore, isc tuc prius haberet calorem, quam haberet calorem; nec aliud , quia ista calefactio ligni ponitur ad quata illi calori in ratione principii activi. Ita intelligendum est in proposito, qliod illud quod poneretur esia se principium alterius communicationis, si communicatio fieret in diuersitate numerali ct non ad quata, illud idein debet modo poni principium, quando sit communicatio eiusdem, Je ad equata principio productivo. Secundo probo idem sie. Aliquid absolutum est terminus formalis gerierationis , ergo aliquid absolutum est '
ratio sormalis, qua agens agit. Antec dens probatum est distin. s. q. e. articul. I. priina ratione contra primam opini Mem . Probo consequenti im , Quia impossibile est agens communicare terminum formalem productionis, nisi agat forma sque persecta, s agit uni uoce, vel persectiori, si a qui voce; in diuinis autε nihil est persectius absoluto, quia absoluta est
sormal iter infinitum, relatio aut cin non,
ergo Sc. Quod si inite, distinguendo de
344쪽
Distinctitam Quinto Articulus I 42
generatione vini uoca S xqui uoca, dico, quod siue generatio po tur sqaivoca siue vili uocci ratio non infringitur, qWia in aequivoca generation opo tet principiuproducti ut in esse perfectius sorma termi-Itan te nillil autem in Deo est persectius ab litto.& snecialiter nulla ratio persectior, absurdis, inui nienim videtur dice
re, quod relatio cotineat virtualiter ementiam diuinam. Sed de hoc latius in sequenti articulo. sormam autem questionis, quaqueritur de potentia generandi, an sit aliquid
absolutuni, respondeo Gerundiuum constructum cum potentia notat actum, ut e- rediente. nab eodem supposito, i attribuitur potentia; s. niliter est de scientia Scivoluntate, quando construuntur cum gerundium, notant actum, ut egrediente vel
potentem egredi ab illo supposito, cui at tribuitur stienti vel voluntas e propter quod non ita concederetur isti,Filius habet scientiam vel voluntatem generandi, quomodo concederetur illa, Filius scit generationem Patris, x et vult ea; imo videtur ille negandae sicut isti,Filius scit on dirare,ct vult generare, quia idem videtur velle apere, Sc habere voluntatem aget di, sed non idem istis videtur esse velle a ctionem, quia E.ec non includit eam velle ut actionern voluntatis, quod alia videntur siqnsi are.
mum, cu arguitur de medio & extremis,
dico, tuod quoddam est medium per pa
ticipationem utriusque extremi, sicut suia eum,quod est medium inter album de ni trum, quod est medium ex natura rei; δ: de tali verum est , quod est in eodem genere cum extremis, sicut probat Philosophus Io. Metaph. Aliud est medium aliquo alio modo accide taliter sumptum, s- eut operatio intςr operans dc terminum istud non oportet este eiusdem generis in extremis, quia qua do anima intelligit se, intellectio eius est qualitas, ct tamen operans &obiectum sunt substant t: tale autem medium accipitur in proposito,videlicet ipsum quo inter suppolrium genera degeneratum. Vel potest dici, quod ipsuquo non est medium proprie , sed tenet se ex parte alterius extremi, scilicet generantis, proprium autem medium si quod detur potest dici generatio, di de illa ver iest, quod est eiusdem rationis cu extremisqnta ipsa est relatio, sicut extrema sunt refod secun dym ae pol pti actu dico,
quod aequi uocatur de putentia, vera est enim maior, ut potetia eli dissere tia entis eqndiuidens Muciatra actuin, qaa sicen incommuni non lantum diuiditur per 3 - .ctum Sc potentia in. sed etiam quodcunq; genus entis, S qu.rculique species Si iudiuiduum, quia sic albedo priuid est ii potesia dc postea inaei',&yoc modo ad idein
genus pertinent actus & potent a r Hoc modo proprie loquendo non est potentia
generandit' liginis eroprie, scilicet' 'ae
opponatur aqui , quia illa peneratio esthmpliciter tu actu dc . necessi. tria , dc ide' non est in potent; a, ut potentia repugnat actui. Sed h;ς est sermo de potentia, ut est principium , dc hoc modo ista propositio est salsa, que Ac; siquod potetitia est eius dem generis cum actu; potest enim forma substantialis esse principium actionis degetiere actionis, Sc actionis de genere qualitatis, sicut tactum est supra distinct. 3. q. 3. art. X. de notitia genita, quod subiectum est per se causa proprie passionis.
voca ex triplici via. K I. Ex p rte personarum sic.Paternitas es filiatio differunt specie, ergo personae distinctae per eas. Ante cedens probatur, quia disserunt secunduquiditates, de talis est disserentia specisco. rum quia sunt puri actus, disserentia aut εactus Sc soritiae est specifica. Consequetia probatur, primo, quia non naaior di stinctis est in principiis ovain principiatis; secundo, quia eadem est disserentia formalium constituentium &constitutorum; terti ἡ,quia eadem est disserentia eorum, secudum qu priclis aliqua disserunt, de ipsorum disserentium; quarto,quia relationes sint idem essentie dui; net sicut per solae; igitur propter istud no negabitur disseretia specifica personarum sicut nec relati
r. ta productionibus sic. Si product;ones disserunt specie,ergo dc producta. Antecedens paxeliquia in diuinis non est productio
345쪽
quentia probatur, tum quia aliter non enset proportio productionum ad producia; tum secundὀ, quia productiones sunt eiusdem rationis cum productis; tum quia potentie alterius rationis requirunt obiecta alterius rationis, ergo si producerent sua obiecta, producerent ea alterius rationis; ergo sicut intellectus δc voluntas praesup ponunt bonum Sc verum'sormaliter distincta, ita producerent terminos formaliter distinctos, vel erunt quibus termini
ctior, qua disserentia numeralis, quod probatur,quia distinctio speclerum est de pes sectione uniuersi, non autem distinctio indiuiduorum , erro disserentia specifica sicut persectior vadetur esse ponenda fin
re articuli. O N CL VSI I. Gmeristio est
quam inducunt isti rationes, scilicet de generatione equivoca, videtur esse falla, Quia cu in primo termino generationis,
scisicet in ipso producto concurrant duo, scilicet natura& relatio propria ipsus producti, qua est haec.aut generasso dicitur aequivoca vel viihiota a termitis sormali generationis, aut a formali proprio ipsi supposito producto; si prini mo G cu 'natura, quae est terminus formalis huius productionis , sit eadem in producente Scproducto, sequitur univocatio, quia persectis, ima similitudo; si secundo modo, ergo
nulla generatio est uni voca, quia nullum
senitum in sua forma luisiuiduali assimilatur gignenti. Hoc etiam arguitur alio modo, est idem quas, quia generatio Geest distinctiva, 5c est as imitatiua , perfectior autem ratio in ea est, quod situsiimilativa qua distinctiua,quod apparet, quia sic est a forma sub ratione formae, no sub ratione qua hic, Sc ratio formae est persectior in supposito ista differentia indiuiduali, si enim persectius est ira generati ne ipsam esse assimi latiuam, ergo secunduhoc generatio dici lux esse uni voca vel x-quivoca, si enim diceretur talis vel talis inquantum est distinctiva, quelibet esset aequivoca, quia quet libet distinguit, & hie in Imperiamoeratio ingeneratione,qui
conubuit ini perfertissimae generationi ergo per hine' non dili iugu i l ur υ ni uoca quivoca: Ergo ad propositum, cu generatio si assimilativa, quatenus eadem natura communicatur, distine tua, quatenus
est geniti distincti a gelibrante distincto;
sequitur, quod penes naturam gignentisse geniti sit uni uocatio, 6c non penes distinctiones eorum, scilicet gignentis S geniti.Tertio applicatur ad proposita, iiis illi duae different i .e indiuiduales nugiant primo diuerst,consti tuunt productan bini primὼ diuersa, sed inter quae est generatio uni uoca' propter similitudine in natura; si iste disserentit indiuiduales essent species alterius generis, adhuc non coni bis tuerent distincta tanta distinctione, quan tia esset earum in suo genere, quia mite differentῖe indiuiditates constitueret primo diuersa. Quod autem confli tui a modo nosurit primo diuersa, hoc est propter natu iaram, in qua natura in liuidua conii niunt. ita etiam tunc tonuenirent in eadem nata
ra, Ilicet disserentis costituetes essent species alterius generis, igitur tuc constituta essent eiusdem specie sicut modo. t
nus nec species, nec disserentia specisca, sedbene concedo, quod paternitaς de filiatio sunt relationes quasi alterius speciet, de altarius ratii mis, quIa sunt oppotius, de non sun da is supra vilitatein immedia id, sicut sinii lirudo vel equalitas, magis etiam distInguitur paternitas a filiatione, qua palternitas a paternitate. Sed cu insers , ergo constituta sunt alte itis'rationis quasi specificae, Uci conse luentia. Et propter probationem consequentie notandum est, Quod aliqua dicuntur aliquando magis dii singui propter eorum minorem cor uenientiam in aliquo genere,aliqua propter maiorem repugnantiam, vel incompt,sribblitatem eorum, sicut contraria magis dicsitur distingui ut album; dc nigrum , quam disparata, ut holito Si album: sed hoc in do non est proprie dictu aliqua magis distingui, plus enim proprie distinguiatur. que minus conueniunt in aliquo genere se ita distincta genere generalissimo plus
distinguumr, quam e utraria, que sunt e iusdem generis,lscet contraria magis repument; unde Unitiersaliter quanta est aliastinctio, id est repugnantia constituenti si
346쪽
Distinctio 7. Quaestio A fculus s.
vel formaliter distinguentiunt, tanta est de constitutorii ni, quia si albedo & nigredo sunt incompossibilia, ct coniti tuta per 'ea sunt incompossibilia , Ne ita est in proposito, quanta enim ess inconi possibilitas paternitalis S filiationis, propter qua pa. ternitas non est filiatio, tanta est & Patris& Filii, ita quod Pater non est Filius sed
primo modo accipiendo, nunquam distin
guentia conueniunt tantum, qnantum co
ueniunt, quς per illa distinguuntur', sicut er omnia distinguentia discurrenerentie enim specificae non includunt genus, in quo conueniant species, aureati distinctae pereas includunt genus, in quo conueniunt,& ratio est, quia dii lintuentia aliquid presiis ponunt in istis distinctis, quod ipsa distinguentia non includunt in suo intellectu, distincta tamen per ea includunt illud, ideo distincta conueniunt in illo, distinguentia autem ea, non coueniunt in illo. Vnde dicit Comentator I. Physic. corii. quod aliqua sunt contraria secundum sormam, non autem secundum subiectum, ut singularia, ius in subiecto conueniunt, idem enim subiectum substat utrique. 'Et per hoc patet ad argumenta,& ad probationes. Cum
dicitur ae principiis de principiatis, dico, qui d maior distinctio id est maior nisconuenientia , hoc est in paucioribus couenientia potest eli e principior ii, qua principiatorum, sicut differetiae specifice, quae sunt principia specierum, non conueniunt
in genere , in quo conueniunt ipsae species , Sc ita etiam cst de disserentiis indita uidualibus de indiuiduis respectu nature specificae. Per idem patet ad illud de sormalibus constituti uis,& de praecise distincti uis, in omnibus enim est falsu in , quod quata est distinctio vel differentia formalium constituentium, tanta sit disserentia
Sed adhuc pondero argumentum, quia iste relationes in proposito sunt subsistentes,ititur tantam disserentiam habent m- quantum subsistentes, quantam habent in rationibus propriis; subsistentes aut e sunt personae, igitur tantam disserentia habent personae, quantam babent relationes. Praeterea. Aliqua differentia formali disserui persi,nae,& non nisi disserentia illa , quae est relationum, quia nullam aliam habent quam istam, que est relationum , ista aut cquae est relationum, est specifica, ergo ista erit specifica vel nulla. Ad ista respondeo. Ad primit, Quod licet relationes sint subsistentes, i in en persone nia tantum includunt relationes, sed ipsam natura in qua subsistunt, relationes autem non includiit formaliter ipsam naturam ; in aliquo igitur formaliter conueniunt persone in quo non conueniunt relationes formaliter, S& ideo hic non est tanta distinctio. sicut ibi.Ad secundum dico, Quod non, sequitur. Illis prici se persone distinguuntur, S ista di stinguuntur spectis,ergo perso ue distinguuii iur specie, sicut nec de differentis indiuidualibus rς spectu indiuid i ivrii. Et cum dicis, Tunc nulla erit disserentia distinctorum,com no sit illorum illis quae est distinctiuoru , nec aliqua alia per illa, Dico, quod per ista potest esse distincti distinctorum,& aliqua alia, qua D. it illa distinctivorum vel distinguentiain, S minor, sicut per disserentias indiuiduales est aliqua distinctio ipsorum indiuiduorum, alia quam ipsa ruin disserentiarum, quia differentiae sunt primo diuerse, sed distincta non sunt primo diuersa, sed tantii sunt distincta immero in eadem specie. Ita bicin proposito, per relationes distinctas iii specie vel quali genere quibus tanten inquantu sunt distinctiue, accidit disi ingui
specie possunt alia distingui personaliter
tantii in ea de specie, siue in eadem natura.' Ad secunduin de productionibus nego consequentiam . Qiata hic ex persectione istius naturς possunt esse aliqua principia
propria alterius rationis, communicatilia tamen ipsus essentiae, quod non contingit
in aliqua natura imperfecta, dc propter disti uctionem ipsorum principioru sorma
lium possunt esse productiones alterius rationis, ct tamen producta vilius rationis propter unitate termini sormalis, scilicet
naturae, quae communicatur. Cum probatur illa consequentia Prima per proportionem, dico, quod Proportio illa productionis ad terminum ior male est, quod per ipsam comunicatur terminus sormalis , sed
non requiritur talis proportio, qu0d productio sit unius rationis, si terininus sor- malis sit unius rationis, quia productiones possimi distingui per rationes suas formales, at iter qua ex terminis formalibus, sicut hic ex principiis sormalibus t Exeu plum huius est, quia quandoque sorti a Vadem potest acquiri mutationibus alterius rationis, sicut idem Vbi per motum loca-.
347쪽
rem super magnitudinem rectam ct circulare,qui motus ita sunt alterins rationis, quod non sunt comparabiles . secundum IPhilosophum. . Physic.ita esset, si eadem in sanita, posset induci in mediate ab arte, & immediate a natura. Cuni probatur illa consequentia secundo per hoc, quod productiones sunt eiusdem rationis cu productis, Dico,quod quo ad hoc sunt eiusdem rationis,quia sicut productiones sunt relationes .ita producta sunt relativa, sed producta sunt subsistentia in aliqua vi a natura, ct productiones formaliter non sunt supposita subsistentia in illa natura ; ideo producta possunt habere unitatem aliqua
in natura formaliter communicata eis per productiones, quam non habent formaliter productiones. Cum arguitur tertio de potentiarum di istinctione, dc obiecto ruindistinctorum, quod similis est distinctio
obiectorum ad potentias, patuit responsio distinct. a. quae si .et .art. s. Vtrum in diutinnis sint tantum duae productiones Scc.' Ad tertium de persectione disserentiae specificae dico. Quod disserentia specificat ou est persectior identitate specifica in diuinis, sed in creaturis est persectionis,
posita enim limitatione creaturarum non
potest esse tota persectio in creaturis absiaque distinctione specifica, sed si in aliua Vna natura esset persectio infinita, ibi istinctio specifica tio requireretur ad per festionem simpliciter: in creaturis igitur disserentia specifica est persectior supples imperfectionein, in diuinis autem, ubi una natura est simpliciter i erfecta, no oportet ponere talem persemonem supplente imperfectionem, quia nulla est ibi impers ctio, quae suppleatur. Exemplum. Genera' tio in creaturis est persectio suppleris im-. zariis in perscibouem in corruptibilibus , quae si-ςom 34. ne generatione non possent conseruari, nec idem numeraliter, nec idem specie; in diuitiis autem non oportet ponere talem
persectionem supplentem iii persectionem aliquana, quae sit ibi, nec in aliquo ae
ma pars disputationis de Deo in se, in qua tractat Magister si- gillatim deessontia Sc personis diuinis. Cumque in Deo multa veniant consideranda , scilicet Essentia, Personae, Proprietates, dc Nomina quibus ista ev- primuntur, prosccio quincupartita red ditur sequens disputatio,hoc ordine. Naprimo loco agit de ipsa essentia diuina pro senti distinctione, secundo loco de Aiutius personis 13. dist. sequentibus, Terito loco de nominibus, quibus designatur δ: essentit unitas & personaruin distinctio, 4. alii, distin . Quarto loco de proprietatibus personarum diuinarum, quibus ipsae personae iliuinae distinputatur, 9. distin. aliis, Quinto Sc vlti mo de attributis essentialibus, que sunt communia, a dii linci. 3ς. ad finem usque libri. Hac igitur distinctione disputans primum Magi iter de his, que pertinent ad essentiam diuinam, inon strat eam esse Sc unam, Sc incommutabilem S: de simplicissimam. Circa hanc distincti item quaeruntur duo, primum est de simplicitate Dei, alterum de immutabilitate
Est de simplicitate Dei.Diuiditur in
G. s. mirum Neus O maenere. Gert. 6. Vtrum cum sim .citate disina 't. quod Neus Haliquiae forma iter ἀπ- δε Prasitor 'ruere. r. I. cum raeus non sit ingenere propteris itarem ipsius.
siderata babeat aliquam dis inmonem
anis attributorum re νel ratione.
348쪽
Diuinctio 8. Quaestio 1 Articulas i.
i. Quod sit con postus ex partibus essentialibus. Persectionis est rinae posse dare esse, licet impersectionis sit dependere a materia, ergo si prima ratio separetur a secuda quia non videtur esse cotradictio in tali separatione potest esse deitas sorma dans esse, licet ipsa inoli dependeat ab ipso,cui dateia se, Sc ita potest ibi poni sine imperfectione compositio materie & forme; vel saltecomponi bilitas Dei ut forme. η2. Quod si compositus ex subiecto &accidente. Quod viii est non substantia,Le.iι.& nulli est substantia ex i. Phy sic.) sed sa- inde. pientia in nobis est accidens, ergo in nullo est substantia, vel non accidens, sed in Deo est sapientia secundum eandem rationein, secundum quam est in nobis , igitur est ibi accidens, S ita compositio subiecti& accidentis.
re articuli. 'so NCL VSIO. Deus non in eampostus ex partibus essentiatibus , nee ex partisus quantitatiuis τυ er subieno in Aecidente.
citatem diuinam per media quaedam particularia ex triplici via. Primo simplicitate oppositam compositioni ex partisus essentialibus, secundo oppli tam compositioni ex patibus quamitatiuis, tertio oppossitam compositioni eκ subiecto & accide te. Privra et naum probo primo sic. Causalitas materiti ratio. O sorme non est simpliciter prima, necessario enim praesupponit causalitatem efficientis priorem, ergo si primum esset compositum eκ materia & Grina, praesupponeret causalitatem causae cfficientis, non autem ' huius, quia istud non efficit seconiati m tu: Uendo materiam suam cum forma, er- iiii id e g alicuiuS es scientis prioris, ergo Deuth '' 'm non esset primum efficiens, cuius opposi-' tum probatum est dist. 2. q. I. ar. 3. Proba-
tio primi propositionis. Causalitas mat riae & formi includit imperfectione, quia rationem partis. Causalitas efficientis istsnis nullam imperfectioilem includit, sed persectionem ; omne autem iniper ectum reducitur ad persectum sicut ad prius se essentialiter, ergo causalitas materiae & for-niae non est simpliciter prima. Idem pro- a. rat ocbo sic. Materia de se est in potentia ad sormam, & hec passiua Sc contradictionis quantum est de se, ergo non est eX se sub Au oris forma, sed fit sub forma per aliquam a- Meia h. εliam causam reducentem ipsam materiam ment is.&ad actum forme ; ista autem causa re- N. Me Ph.
ducens non potest tantum dici forma in- ςu quantum forma, quia sic non reducit materiam nisi actuando forma iter ipsam materiain, ergo oportet ponere aliquid reducens effective ipsam materiam ad ista in actualitatem; ergo si primum esset compositum ex materia &forma, esset aliquod efficiens, per cuius efficientiam esset materia eius sub forma, Sc ita ipsum non esset primum efficiens ut prius.Tertio sic. Omnis entitas una causata habet aliqua una causam, a qua est eius unitas, quia non potest poni viaitas incausato sine unitate in causa, unitas igitur composti cum sit causata,requirit aliquam una causani, a quast illa entitas causata; illa causa non est intitas materie nec formae, quia utraque estentitas diminuta respectu entitatis compositi, igitur prster illas, scilicet materiae &Drmae,oportet ponere aliquam aliam, illa erit efficiens, Sita redit quod prius, quia omni composito ex materia & forma erit
Secundum, videlicet carentiam compo vis. r.
sitionis quantitati ut vidcturPhilosoplius i. c. is. probare S. Phy sic.& Ir. Metaph. quia prilitum est potentis infinitae , potentia auteinfinita no est in magnitudine;& hoc pro bat, Qua a maior potentia est in maiori magnitudine, & ita infinita potentia non potest esse in magnitudine finita, nulla est magnitudo infinita, ergo nec aliqua infinita potentia in magnitudine. Sed istud aeguinentum videtur deficere, quia qui poneret potentiam infinitam esse in magnitudine , diceret ipsam esse eiusde rationis in qualibet parte magnitudinis, S in iota magnitudine,& ita in maiori Sc in minori si cui anima intellectiva est lata in toto& tota in qualibet parte corporis, nec maior in
maiori nec minor in minori corpore, nec maior
349쪽
maior in toto corpore quam in parte; S si
animam istam consequeretur in nita potentia intelligendi, ipsa potentia esset in magnitudine finita, A ita in parte sicut in toto, Sc in parua parte sicut in magna: Ita diceretur in proposito, quod 3otentia infinita in magnitudine finita esset eiusde rationis in toto & iii'parte. Declarando ergo rationem Arist. dico, quod coiicluso sua est ista, Quod potentia infinita non est in magnitudine finita extensa per accidens adeXtensionum magnitudinis, S hoc probat ratio sua hoc modo. Quscunque potς tia est extensa per accidens, ceteris paribus maior est 3c emicacior in maiori magnitudine, i icet non sit maior id est fornialiter intensior, quia paruus ignis potest plus habere intensiue de calore, quam magnus, si sit multum rarus, & alius densus, adeo additur in. maiori, ceteris paribu ;EXemplum de calore in igne, qui licet sit squalis intensionis in parte S in toto tamen maior igis maioris est potentit, id est efficacioris est potentiae in toto quam in parte: Et ex hoc sequitur quod omnis ia is Potentia extensa per acidens, quandiu est in magnitudine finita, potest intelligi crescere in efficacia per augmentum magni tudinis, sed quandiu intelligitur posse crescere in efficacia, non est infinita secundum efficaciam;& ex hoc sequitur, quod omnis talis potentia extensa per accidens, quandiu est in magnitudine finitat, est ii tensiue finita,& non infinita, quia insin tas intensiue non potest esse sine infinitate in efficacia;& ex hoc sequitur, qu ὀd po 'tentia in sinita in efficacia non est in magnitudine finita. nec etiam potentia i usinita intensive;α tunc vltra, cum non si aliqua magnitudo infinita patet, quod non est aliqua talis potentia infinita in magnitudine.
Sed quid hoc ad propositum qu ὀd om
nino talis potentia non sit in magnitudine Responcleo. Coniungendo hic illa conclusionem, quam prius probauit Philos phus, quὀd scilicet tale potens est sine materia, sequitur propositum, quia omni e tensione aliquid extenditur, vel si extensio erit aliquid per se existens, aliquid esset sorma informans extensionem eκ tensa
per accidens: Ergo si potentia ista infinita ponatur in magnitudine, quero, quid est illud, quod est extensuin ipsa magnitudine, vel ipsa cXtensione magnitudinis 3 No
ipsa potentia infinita sicut probatum est
nec ipsa perficit ipsam sicut sorina n. ateriam,quia non est in materia ex conclusione praeostensa ergo oportet ponere ii ateriam extensa in ista magnitu aliae, quae materia perficeretur potentia infinita , s-cut ina teri .i nostra vel corpus nostrum extenditur magnitudine per se extensa, perficitur per animam intellecti uani non extensatim sed nulla materia est in habente tale in potentiam sex pleostensa conclusione a Philosopho ex illa igitur in Materialitate praeostensa per Pliit sopitum, Smodo ostensa in ista conclusiotae, habet
Tertium illud speciale probatur ex istis, Vis
Quia enim Deus non est materialis nec quantus, i leo non est capax accidentis alicuius materialis conuenientis rei materi li, sicut est qualitas rei inatet talis, ergo tantum est capax illorum, qui couentulit spiritualibus, puta inte eclionis & volitionis, & habituum illis coi respondentium; sed talia non possunt esse accidentia illi naturae, sicut probatum est dist. r. quod intelligere eius & velle sunt substantia eius 6e habitus & potentia.
mum dico, Quod dare alicui esse sorti aliter necessari θ ponit limitationem,quia sedans esse non includit per identitatem illud, cui dat esse, nec potest separari a ta dare esse inipersectio, quia nec limitatio,
nec etiam dependentia oninimoda; licet enim separetur ab eo dependentia ad materiam, semper tamen manet dependentia ad efficiens, virtute cuius forma informat
materia. Et si instetur de Verbo, quod dat
esse nature liumane, dico, quod hoc non
est dare eas formaliter, sicut patebit lib. 3. distinct. 1. Ad secundum dico, Quod sanientia secundum illam rationem, secundum quam est species qualitatis de accidens in nobis, non est eiusdem rationis in Deo; sicut melius patebit articu l. s. Vtruin Deus sit in
' Quia simplicitas non est smpliciter persectionis, ergo no est ponenda iii Deo , ut essentialis. Probo
350쪽
Distinctio 8. Quaestio r. Atticulus 2. Iqs
Probo antecedens. Quia si esset simpliciter persectionis, ergo quelibet res habens eam esset simpliciter persectior non habete, de ira materia prima esset persectior homine,imo generaliter incorruptibilib'&generabilibus copositiora sui perfectiora.
Ρ Ρ Ο S IT V M. Aug. s. de Trinit.
tatem diuinam per media quaedain c5inunia ex duplici via, primo per rationem necesse esse, secundo per ratione infinitatis. Primum ex ratione necesse esse probo sic.
Quia si prima sit copositum, sint componentia A & B, Queio de A, si si formaliter ex se ne esse esse, aut non, sed posii bile esse alterii enim horu oportet dare in quacunq; re siue natura, ex qua aliquid coponitur, Si est ex sepos ibile esse, erso necessie esse ex se componitur ex postibili esse, Si ita non erit necesse esse ex se; si auteA est ex se necesse esse, igitur est ex se in ultima actualitate,& ita cu nullo facit per se unum; similiter si Rest eκ se necesse eia se,compositum erit necesse esse per A, &pari ratione erit nec esse esse per B, Scita erit bis necesse esse,erit etia compositu necesse esse per aliquid,quo sublato nihil minus erit necesse esse, quod est impossibile. Secundum ex ratione infinitatis probori mo, quod Deus non sit c5poni bilis per , quod omne componi bile potest emeesse pars alicuius totius compositi, quod est eκ ipso& alio componi bili; omnis au-
te pars potest excedi, contra ratione auteinfiniti est posse excedi, ereto infinita non est coponi bile; si d Deus est infinitus, e
go non est coponi bilis .Et confirmatur ratio. 3: quasi idem est, Quia omne cGponi bile caret persectione illius,cu quo cGp nitur, ita quod illud aliud componi bile vis habet in se omnem persectione, & omnimodam identitatem cum illo quia tunc non posset ca illo coponi, nullu autem infinitu caret eo,cu quo potest aliquo modo esse ide. imo omne tale habet in se secadu persecta identitatem, quia alias posset
intelligi persectius, puta, si haberet illud in se. sicut copontu habet, de istud infini-
tu no habet,cotra ratione aute infiniti est
simpliciter, quod ipsu possit intelligi persectius, vel aliquid persectius eo. Et ex hoe sequitur ulterius, quod sit omnino inc postus, quia si sit copiastus, aut ex silitis; si ex infinitis imi tu tale est coponi bile,ex probatis; si ex finitis, ipsu nis erit infinitu, quia si uita non reddunt aliquid ii finitu perfectione, sciit niodo loquimur.
Quod simplicitas est simpliciter persectionis, secuitu qu. d eκcludit coponi bilitate, vel copositione ex actu Sc potetia, vel ex persectione Sc imperfectione sicut dicetur sequeti ar. no tame sequitur, quod omnis creatura li inplex sit persectior creatura nos inplici, quia aliquid, quod est simpliciter
persectionis, potest repugnare alicui naturet limitate. Sc ita illa non esset simpliciter persecte talis natura, si haberet illud, quod repugnat sibi, ita caii Is risi esset stitipliciter canis perseeius, si esset sapiens, quia reputia at sibi sapietia; similiter alicui naturae limitatς potest repugnare aliqua persectio sinpliciter δ aliqua non . Sc tuc no sequitur illa natura tio esse persectior ε, cui csi petit talis persectio, qua cui repugnat, maxime qua dia illi . cui ista repugnat, conuenit alia persectio simpliciter, quae sorte
est simpliciter persectior illa alia repugnate. Exeptu. Actuat itas est persectio simpliciter, Sc simplicitas est perfectio simpliciter,c5posito aut e couenit maior actuat itas licet nsi maior simplicitas; materis aut e licetcsi ueniat simplicitas, notamen lata a
fluat itas, quanta copetit c5posito si inpliciter actuat iras est persectior si inplici tate, Stita simpliciter persectius potest esse illud, cui conuenit actualitas sine simplicitate, quam illud, cui conuenit simplicitas sine
Sed hie videntur duo dubia . Unum, Dub o. 'modo persectio simpliciter erit, qu qnsi erit perfectio ubicunq; sit Cum de ratione simpliciter perfectionis sit, quod ipsum sit simpliciter melius, qua non ipsuin in unoquoque, secundu Anselmu Monologion Is.Secundu dubiu est , Quomodo viri persectio simpliciter est persectior alia absolute 3 Ad primit dico, Quod illa descriptio debet sic intelligi, ludispersectio
simpliciter est tmelius, non tantu sua coiradictoria, ita enim quodcunq; positi uia est meli' dc simpliciter persectius sua negatione, imo nulla negatio est persectio aliqua formaliter, sed intelligitur sic, esse melius
ipsuin qua non ipsu , id est quodlibet seoinc si possibili; δ: tuc debet intelli et hoc et dicitur in quolibet est melius consideran-