장음표시 사용
371쪽
s c. Cum omnia .attributa pertineant alintelle num &voluntatem, quae sunt principia emanationu, ad personas disti lictas
realiter potest reduci distinctio attributorii, ira quod illa, quae pertinent ad intellectum, habent rei pectu ad sinitione Verbi, quς autem ad voluntate, habent respectu ad spiratione; vi sicut intellectus creaturae naturalis non distinguit hec & iuta, nisi ex respectu ad aliqua in creaturis, ad quas reflectit omnem suum intellectu, sic intellectus diuinus & beatus ex respectu ad personas, ad quas dirigit Omnem
suum 1 hielle in. Arguitur aliter. Prima propositio, Vnum in re est multa in intellectu ir. Metapli. Intellectus natus est diuidere, quae sunt unita in re: ratio est , causa una potest habere multos effectus squi uocos,
quia nullus adaequat virtutem causae, coceptio siue intellectio est effectus aequivocus respectu obiecti. Secunda propositio, Duae intellectiones habent duo obiecta sormalia, scilicet in esse cognito, licet habeant idem obiectu ni materiale in re, vel
habent idem obiectum sub alia & alia ratione,& tune eth differentia rationis tantum, non autem obiectorum formalium.
Ex isti, sic suppositis ex dist. 3. quod creatura potest aliquem coccptum proprium Dei absolutum causa rei' intellectunt nostro, vel tersonae, erit unicus tantum ratione di serens, sue sit comparatio intellectus secundum rationes logicas, siue ad extra, vel est contra absolutum conceptu aliud, Jc aliquidi ubi tantum relatio ratio nis , vel erunt multi conceptus habente plura obiecta formalia. quae fiat diminute idem obiectum in esse cognito,quia relationes eius uteXcedens. Primo modo facile est saluare distinctioneni attribui tu in in omni intellectu etia divino, quia .
omnis potest idem Obsolutum sub alia &alia ratione intelligere ad extra, halet, de non minus ad intra ad personas. liquidem essentia intelligitur a Deo disserre ratione a persona; sed tunc sciendo omnia alia tributa de Deo non est scientia realis,
quia idem obiectum formale de se non scitur, sed est probasio pri inae, ubi euidenter est sub ratione, si habet rationem secundum de se non est propter rationem, sub qua ii uelligitur Quae ali uri modo distinguit ipsum a se . absolutu intelligendo, vel sub alia ratione. Secundo moclo possunt ppni 'plures eonceptus absoluti,
sed hoc videtur dii ficile, ista distingui in
intellectu beato, quia tio est ni si uni um, ut exiliens intuitum ab illo. Iteni.Vnum obiectum per se habet in intellectu, cui est prisens in se, vi uincouceptum adaequatuni sc secundum veritatem illius intellectvrialioquin non potest se ostendore illi, sicut est in x ligibile. Contra. Omnem conceptam habeti possibilem de ista istud potest causare, S si aliud, puta offectus eius potest causare in perfecte, non potest cyusare persecte. Item. Alias aliquid nunc cognosceretur de Deo , quod in patria non , ideretur. Item. Theoloeta nulli iti tellectui erit scientia, non nostro propter fidem; non beat , propter unicum ςonceptum. Theologia est ognitio de Deo eorum, quae sibi in esse solum ii tellectui diuino est naturaliter notis, i etiatur eorum, quae huic essens , ut haec est, per se insunt, cuiusmodi suiu proprietares persona: cs actus m tionales, attributa sub rationibus, que irae sunt. Si tanam tenetiit distinctio realis aliqua, vel obiectorum sor mali uis,& testio aliqui respectu
aptitudinales ad creaturam, , t creatium si resuscitatulus,remis tuus peccatorum,
retributi uul; Contra primum, Nihil ibili est per se, ut videtur ratione essentiae, rui .i tune commune tribus; contra secunum, Qualiter Metaphysicus co oscit ista mi Contra tertium sunt respectus rationis in potentia. ntra primam propositionem omnium. Angestis naturaliter nouit eam ut hanc, licet non videt hanc ut hanc ergo potuit habere Theologiam. Item. Quilibet conceptus de ea est proprius illi, quia non communis. Quaere de
posito exsuperiori articulo .r cicu Is. quae dicit, quod essentia diuiua vet t
372쪽
distin i Ionem rationis, nisi quasi in potεcom. 3 s. tia. Commeritator Q. Metapli. Multiplicitas rationum in Deo non est nisi in intellectu tantum, non in re, considerata auiein non in se, seis inquantu veritas, prout
scilicet ii .ibet esse in intelligentia, potest dupliciter accipi; aut inquanto ut mouet intellectu in quas si inplici intelligentia, ct sic adhuc concipitur per rationem suae simplicitatis, nec liabet aliquam pluralita' tem, nisi quas in potentia; aut inquatum intellectus post istam apprehensionem negotiatur circa ipsain pluralitatem attributorum, quas reducendo ipsam de pote-tia ad actum. Primo modo intellectus naturalis ad ipsam non pertingit, sed concipit ipsam particulatim in attributis conceptis exci raturis, secundum istam opinionem; secudo inodo intellectus beatus quasi prima actione intelligendi capit eam; tertio modo quas intellectus idem componens & diuidens,& intellectus diuinus unico dc simplici intuita distinguit rati
Des contentas in essentia,qus ex sua persectione summa, O tine persectiones simpliciter sola ratione vel operatione intellectus dit tinctas continet. Istae rationes attributorum, quas intellectus de sinplici essentia secundum diuersos csiceptus - sormat, non sunt nisi respectus fundati in essentia, quia ' conceptus plurium obsolutorum intra eam impedit simplicitas , desunt conceptus plures, ne conceptus sint synonymi,& in essentia, ne sint vani, sed non sunt respectus ad extra ut probatum est)sed ad intra; sic ergo omnia attributa diuina pertinent ad intellectum vel .olutatein, ciue ad intellectum, mutud ad intra se respiciunt, similiter, que ad voluntate, mutuo se respiciunt, inquantuin hee & illa cadunt sub apprehentione intellectus,
qui intellectus primo simplici intelligentia concipit essentiam,vi essentia est, seinde negotiando circa eam concipit, videli cet eam vi intellecta est,& ut intelligens, ct ut ratio intelligendi. Ita quod essentia inquatum essentia respicit alia, ut in qua sunt fundata, ut vero est concepta, ct mouens intellemini ad intelligendum, dicitur veritas, ius propria ratio est, 1 t restapiciat essentia, ut e sientia est, sicut illud, citius est declarativa,&intellectuin, ut cuis ab et declarare, & actuin inteLigendi, ut quo habet declarare, & sapientiam, ut
habitum quo intellectus habilis est, . t si
bi declaratio fiat; ipsiverti essent a,ut peramini intelligendi est conceptiua satis
sius, est intellectus, & respicit verum, ut per quod inani statur essentia, litae concipitur , smiliter de actu, ct sic etiam de
pertinentibus ad voluntatem. A summa ergo unitate essentie ordinate secundum modum concipiendi primo concipiuntur diuersae rationes attributorum, & inter illa' adhuc est ordo. secundum quem mediatius vel immediatius ordinantur ad emanatione , deinde concipiuntur en a natio-ites,& ibi eli status ad intra, deinde sequiitur omnes respectus ad eXtra, qui sunt per accidens; sicut autem distinctio relationu: realium ad sua correspondentia , sic relationum rationalium ad sua correspondetitia,& totum ad intra, secundum illud argumentum. quod sui t pro hac parte. . Contra illam opinionem arguitur per IRPps rationes illa s. quas adduxi contra prima ' 'opinionem. Privid per tertiam, quia cie-cundum eos distinetio persectioitu in a tributalium: est tandamentum respectu distinctionis ematiationii, sed distinctio emanationum est realis, patet; nulla autedistinctio realis preexigit necessario distinctionem, que tantum est rationis sicut nec aliquid, quod est pure reale, praeeXigit' aliud, quod est mere ens rationis, ergo distinctio:attributorum non est tin- - . luiuatum rationis,sed aliquo modo o naturaret. Assumptum probatur, Quia ens reale, quod distinguitur contra ens rationis, est
illud, quod ex se habet esse circunscripto omni opere intellectus, ut intellectu, est; quidquid autem dependet ab ente rationis, vel necessariu preexigit illud, non potest habere suum esse circunscripto omni opere intellectus,ut itellectus est; ergo nihil quod preexigit ens rationis, est
vere ens reale. Cofirniatur ista ratio, quia
quod est posterius naturaliter. non Potcst esse persectius ens ente priori naturaliter; led ens reale est persectius ens, quamens, quod est tantum rationis, S distinctio emanati an uni est realis & posterior; ergo non sun datur nis in etite reali & distincto di sed per te sundatur in distinctione attributorum, igitur distinctio attributorum non est tantum ratio nis. Haec ratio licet sussciat contra opi- Henricum nantem , tamen oportet eam confirmate quui propter conclusionem in se. Dicitur ad
eam,quod attributa non sunt fundamen-
373쪽
sti licet ut distinguitur a voluntate, in periectio simpliciter, similiter quodlibet aliud attributum; sed intellectus secundum propriam rationem sorinalem est in Deo exinatura rei, ut existens est, intelle ius autem non includit per se aliquam relationem; igitur Se . Probatur prima propositio i. a secundum Anselinum quodlibet, quod est milius ipsum quam non ii sum,est ponendum ibi,aliter enim non erit ibi nisi unica persectio simpliciter, scilicet diuinitas, nisi intellectus
erit res formaliter, quia si non, videtur, inquantum includit diuinitatem, unica esse perfectio simpliciter, videlicet ei parata. Secundo, Idea dat intelligere persectione illam, que est essentia, licet formaliter relatio eius no sit simpliciter persectio, ita nec attributi per te nec valet de alio &alio genere causire, quia idea necessario infinito, quod est perfectio simpliciter, dicit
eminentiam respectu ideati. Tertio, quia nulla persectio simpliciter esset possibilis attribui, quia non erit persectio secunda
in bene elIe,quia nillil est persectio simpliciter , nisi persectio illa prima in Deo. Quarto, Quia potest esse in sinitas. quin
to, Quia secundum rationem communem
Deci 5c creaturis habetur persectio simpliciter. Secunda propositio probatur. Driamo per cognitionem intuitiuam cuiuslibet, ut obiecti intuiti iis primo obiecto. Secundo, Est ibi ex natura rei. Tertio, Quia est principium realis productionis, Qua
est itt8. si non est ibi ex natura rei, non es Fibi per actum intellectus increati, nisi sit processus in infinitum. Quinto, Scientia de illis non erit realis, quia iri, scietur de Deo, nisi hibitudo alterius ad ipsum, vel e conuerso. Sexto, Non denominarent ipsum, vel non denominarent per eminentiam,
ergo Deus sc est lapis, quod est cotta Aunust. I s. de Trinit.Tertia propositio prsatur ex prima. Quia nulla relatio est persectio simpliciter, patet de dii, ina , igitur nec includitur in persectione simpliciter. Haec consequentia patet, Quia perset 'o simpliciter nihil includit, cui repugnat ratio persectionis sinpliciter, quia tunc ipsum erit in quolibet merus, & aliquid inclusum in eo non erit in quolibet n:el tu,;tum quia persectio simpliciter est per
se vita .relatio non sacit per se unum cum absoluto. Item tertia probatur eκ secunda . Nam ex secunda sequitur, quod non potest eoncludi aliqua relatio rationis impe secta simpliciter, quia tunc
non esset in se ex natura rei, relatio autem realis nulla ponitur communis tribus personis. Exliis sequit 1r, quod quodlibet a tributu , ut dist tibutu ab alio est in Deo, ut existes est, tali .Et ad hanc cocta sonem illatim sunt aliquae rationes pesse is ad tres alias , que patent ii ic infra. 'Vlterius probo, quod tales persectio
nes eK natura rei ante Opus intellectui no
habent identitatem formalem, quia intellectus actu suo non potest causa re nisi relationem rationis,ex hoc sci Iicet quod est virtus collativa potens conserre hoc ut cognitum ad illud. Quero igitur, Vtrum v ritas dicat precise illam persectiose, quae est in re sormaliter. aut preci se illam relationeni factam ab intellectit,aut utraque: Si preeiseret itionem rationis, ergo non est persectio simpliciter, quia nulla relatio rationis potest esse infinita, si enim relatioseatis,ut paternitas, non est formaliter infinita, luanto raragis illa relatio rationis 3 biainbo ciuilit a non sint unum nis pe accidens, quia relatio rationis cum ente realiti unquam facit unum per se, quod patet,
quia multo mimis facit nuna cu ente rea
lietis rationis, quam passio cum subiecto, passio erit in consequitur subie in eκratione subiecti, nullum autem ens rationis consequitur ens reale ex ratione sui separa igitur ista duo, qui concurrunt in istoente per accidens, & sequitur tunc, quod veritis seni per dicat praecise illam persectionem in re, & bonitas similites; s lune ultra, cuin nulla sit distinctio in de sue secundum opinionem, siue secundumi e binsitionem opinionis quia dicerent eandem persectionem, ut perfectio in re ost x t probat uni est)& sine omni distinctione rei de rationis, se iiii ar, quod bonitas & .eM-ta . sunt formaliter synonyiara, liuod ipsi
Praeterea.Intellectus intuitiuus nullam habet distinctione in obiecto, nilῆ set udu quod existens est , quia sicut non cognoscit aliquod obiectunt, iii si secunctu quod istens, ita non cognoscit aliquat distincta sormaliter in obieno, nisi ut eriistens. Cum igitur intellectus diuinus no cognoeat essentiam sualia , nisi intuitiua ita te lectione, quaecunque distinctio ponatiar ibi in obiecto, siue sit distinctoruui obiectorusormalium, siue ut rationum causatorum
374쪽
o P p O SITUM. Damast. lib. .cipit. . Si iustum, si bomina, si quid tale di
xeris, noli naturam dicis Dei, sed quae cirex naturam dicis muni aliquid, quod pricedit omnem actum intellectus; ergo ante opus & actum intellectus est aliquid in Deo,quod non est formaliter natura. CONC L. USI o. ctam si i ora Dristat ah No modo ae Annio p romanum e
et persectiones estentiales non e litantudisserentia rationis, hoc est diuersorum modorum concipi ε di idem obiectum sorinale,ralis enim distinctio est inter sapies ct sapientiam, S utique maior inter sapietiam & unitatem. Nec est ibi tantum distinctio obiectorum formalium in intellectu, quia ut argutum ess prius ) illa nunquam eli in cognitione intuitiua . nis sit tu obiecto intuitiae cognito : illa etiam
duci membra probantur per rationes sactat contra opinionem praecedentis art.
Eil ereto ibi distinctio tertia praecedens intellectum omni modo. Et est is a, Quod sapientia usi in re ex natura rei, de bonitas est in re ex natura rei; sapientia autem in
re formaliter non est bonitas in re. Quod probatur, quia si infinita sapientia est et formalitet infinita bonitas, & sapientia incommuni esset sormaliter bonitas in communi. infinitas enim non destruit formaliter rationem illius, cui additur, quia in- quocunque gradu intelligatur esse aliqua persectio qui tamen gradus est illius persectionis no tollitur ratio formalis illius persectio uis, propter istum gradum;& ita si nis in ludit socinaliter ut in communi. nee vi infinitum inanitum. Quod aute no ineludat sormaliter ut incommuni, hoc declaro, Quia incIugere somnaliter est inia cludere aliquid in rati nne sua essent ali, ita quod si diisnitio includentis assignaretur, inclusam esset diis nitio vel pars dissinitionis; sicut autem diffinitio bonitati, incommuni non habet sapientiam in se, ita nee infinita infinitam; est igitur aliqua non identitas Dimaliς sapientie & boniis is . di quantuin earum essent distincte diffinitione , si essent dii finibiles diffini-
on autem non tantum indicat ratione cau
stiam ab intellectu, sed quiditatem rei, ersto noti est identitas sor malis ex parte rei.
Et intelligo sic, Quod intellectus compo
nelis i stam, Sapientia non est bonitas formaliter, nolicaiisat actu suo collatius xeritate lilius copositionis,' sed in obiecto
inuenit extrema, ex quorum compositi ne fit actus verus.
litis ad argumentum de non sormali identitate dixerunt antiqui doctores ponentes, in diuini aliquam esse predicationem veram per identitatem,quς tamen noesset formalis; ita concedo per identatem veritatem esse bonitatem in re, non tamen Drmaliter veritatem esse bonitatem. Secundum regulam Anselmi moriologio is iraeo necesse est, ut sit cluidquid omnino melius est ipsi iiii quain ni , ipsum, Hulla relatio rationis est huiusmodi ,'nihil est enim omnino idem te de re,circunscriptic lationibus rationis, igitur nihil aliud est
illa re uia eiu scilicet Anselmi nisi
quod Deus est Deus. Contra capit. I 6. Si qux ritar, quid sit illius natura , quid veriuς respondetur qua iustitia'Igiturquod Iibet dicitur in qui f,conceptus qui ditativus perfectus est tali tibn ' vilicus, vel saltem non est distinctio tarmalis in re inter quid &quid. Ite .u capct . Summa ipsa natura est vera uno modo, 3c una considera
tione, quidquid est essentialiter. Ad priamum dico, iurid est quid per idEtitatem,
dc non sormaliter. Probatio. Glossa capi
tui. I . dicit, Iu icia idein significat quod alia, vel omnia simul,vel singula; hqc non intelligitur idem formalitet & primo significare,quia tunc essent synonyma; igitur connotare vel idem realiter, non sor-nialiter. Ad secundum subdit exemplum de homine,qui non uno modo nec una cosideratione dicitur hςc tria, corpus, rationale, homo; quare ponit duas rationes,
quia seeundum aliquid aliud est corpus, secundum aliud est rationale, secundit aliud homo, singulum horum non est tota hoc,quod est homo ; per oppositum isti, duobus modis dicitur Deus, x no modo Sevna consideratione. 'Isia etiam opinio confirmatur auctoritate Damast,cap. . preallegato &cap. 9. ubi ipse uituli, quod inter omnia nomina
de Deo dicta propriissimum est, Qui est, quia esse dicit quoddam pelagus infinite substantiae, caetera autem ut dicit cap. . sunt illa,quae circunstat natura. Istud aion videtur, nisi esset aliqua disti hctio ex parte rei, non enim est pelaetus infinitae substitiae propter hoc, quod multae relationes altis licet. Auctoritata
375쪽
tiones rationis, possunt circa ipsum causari; ita enim possint per actum intellectus circa quodlibet causari. MI Nota pro dicto Damast. Quod pelagus persectionum vno modo potest intelligi pro continente actu & sormaliter in se omnes persecti nes sub propriis rationibus formalibus, se nihil unum formale est pelagus,quia
contradictio est unicam rationem formalem continere actu tot res, ergo dcc Sed
hae modo nihil est pelagus,nisi unum idelice, quod est Deus sapies,bonus,beatus,&c.Hoc modo non accipit Damasc.yelagus. Alio modo potest intelligi aliquid
unum formaliter continens omnem persectionem modo eminentiori,quo possibile est omnes in uno cotineri. Ille autem est, quod non tantum contineantur in eodem
identice, propter infinitatem formale continentis, sic enim quodlibet continet om. nes, sed ultra quod contineantur virtualiter quasi in causa, & adhuc in aliquo ut prima causa a se conti nente. 3c uniuersalissima, quia omnes continente i hoc modo
locedentia est pelagus , quia in quacunque multitudine coiingit stare ad aliquod omnino pri inuin, in hac nihil est primum
nisi haec essentia, ideo ipsa non est tantum sormaliter infinita, sed virtualiter continens alias, nec tantum aliquas scut forte intellectus continet sapientiam ct intelligere, dc voluntas Charitatem dc diligere sed omnes; nec ab alio vel virtute alterius continens, sed a se: itaque habet infinitate sormaliter primariam, ta scilicet a se, qua
respectu omnium, uniuersat iter causalem, dc v irtualiter contentivam, & ideo pelagus, ita cotinens omnes, sicut possunt eminenter in uno aliquo sormaliter contine Ecclesia- ri,omnia flumina intrant in mare, & maste .r. re non redundat, ad locum unde exeut flumina reuertuntur; est igitur magis ista per se, Deus est sapiens, quam ista, sapiens est bonus 3 Alle habent infinitatem formale, dc sic causalem vel virtualem propter ordinem propinquiorem ad essentiani, Sc reis motiorem saluandunt, sed no respectu omnium habent talem, nec respectu at i quoruhabent a se, sed ab essentia. Haec omnia patent in exemplo de ente Sc passionibus e- ius, si ponantur cedent, ut necesse est, si vis, ' te tui infinitas. Contra .Verissima veritas ponenda est in Deo, formalis est verior, solatio. quam identica tantum. Respondeo. Illa ponitur, sed non cuiuscuq; ad quodcviaq ι si scaccipiatur, maior est salsa depers
ita iac persona, ct glosanda esse verior. quae est possibilis, nunc autem non est possibilis formalis identitas cuiuscunque ad quodcunque, sed tantum causalis. Ex hoc medio arguitur ex opposito, quia omnis vilitas smpliciter pei lectionis est ibi ponenda, talis est titilentica sine formali , quia est simpleκ S illimitata, formalis autem non ponit illimitationein. Confirmatur per Aug. l. de Trinit. ca- Auctoriam
pit. I. Vbi probat, quod non sunt aliquid
maius due persone qua na, quia non aliquid verius. Viis consequentia esset ista, si tantum esset distinctio rationis inter sapientiam , veritatem, & magnitudinem i
Non videretur aliud argumentum, qua ins probaretur, Sapientia, ergo sapiens, vel
ἡ conuerso. Ad quid etiam doctores qui tenent oppositam opinione) implent tot
quinternos, ostendendo unum attributuex alio, si non est inter ea, ni si disserentia
relationum ratio iis tantummodo, Ita
nim persecte videretur Deus cognosci,
quantum ad omnern cognitionem realein vel conceptum realein, ut cognoscitur sub
attributo uno, sicut si cognoscatur sub ratione omnium attributorum; quia cognitio plurium relationum rationis non socii ad persectiorem coenitionem realem
habendam de aliquo. similiter iuxta a ctoritatem Damasc.praedictam, ad quid assignant ipsi ordinem attributorum, quasi essentia sit sundamentum, & quidam sunt propinquiora essentis, quaedam propinquiora emanationibus, si tantum sunt relationes rationis 3 Quis etiam ordo per coinparationem ad emanationes Similiter Augustin. contra Maximinum. Si pote, μ λ μ Deum patrem concedere simplicem,& tamen esse sapientem, bonum: Et numerat ibi multas tales persectiones, quanto magis unus Deus potest esse simplex, dctamen Trinitas, i a quod tres personae non sunt tartes unius Dei; arguit enim ibi, quod si in eodem sine copositione &partialitate possunt esse multς persectiones sinpliciter, ergo multo magis possimi esse tres personae in Deitate, sine compositi ne de partialitate. Quod argumentum enset istud, si attributa tantum differret per relationes rationis,& personae distinguerentur realiter Non enim sequitur, si relationes rationis non faciunt compositione in aliquo, ergo nec relationes reales. Idemetiam realis.
376쪽
Distinctio 8. Quaestio i. Articulus tr. ID
etiam Aligust. I s. de Trinit. cap. 3. dicit, omnia ista esse equalia, nihil enim est proprie sibi ipsi equale, nihil auid est dicere,
uod aliquid sub una relatione rationis sit sibi equale, sub alia relatione rationis.
Hi Mi ι, quens Deum Patre ait sic. Pellecti Dei qui ct verbum tuum, Sc sapientia SP veritas absoluta generatio est, quia in his sternarum proprietatum nominibus natus
est. Dicit letitur, quod istς proprietates siti aeterne. Si in his natus est Filius de Patre, quasi pater praehabens ista communicet ea Filio; si autem essent tantum distincta ratione, non viderentur priris esse in Patre origine, qua produceretur Filius,
quidquid est enim ibi productu in esse rationis per actum intellectus, videtur esse producium a totaTr nitate,&ita non es le in Patre, ut precedens origi ue Filiu, qu si necessirio prscedens origine. Cori iudi Ista autem non identitas socia a s statiui uirit. cui a simplicitate Dei, quia liane d sserenacitas uiui- tia in necesse est potiere inter essentiam & . proprietatem, sciat supra dis l. 2. q. 2. a ti . 13.ollent uiti est, Stamen propter hoc Doponitur com p ,sitio in persima. Similiter ista distinctio sormalis ponitur inter duas proprietates in Patre. innascibilitastin scilicet 2 p ternitatem, que secundum August. s. de Trinit .c. 6. non sunt eade proprietas, quia non est eo Pater, quo ingenitus: ergo si in una persona possunt esse duae proprietates sine compositione, miliato magis, fel saltem ualiter prissunt esse plures persectione, et lentiales in Deo, noformaliter ex dem sine compositione, quia ille proprietates in Patre non sunt formaliter infinitae, essent ales aut ein persecti ,-nes sunt infinitae sorn.aliter, ergo quaelibet eadem cuilibet.
suinitur de auctoritate August. is . de Ti iiiii. respondeo,Quod in creaturis non est aliqua vera praedicatio in abstras ci peridentitatem, quae no sit formaliter, ct ideo nunquam fuit tradita Logica in cieaturis' de praedicatione alia ria Uiter vera, Atalia per identitatem. Contra, Emitas est vilitas 1 et eritas, quae sunt passiones abstraeie entis, dc ex dem sit r. In diuini, autem est vera praedicatio per identitatem in absti acto, Ec latren non est sormalis.
Rutio lautus disserenti e est ista cui puto
quia concipiendo abstia civin viti ima abstractione concipiturqis ditas absque habitudine ad quodcunque. quod est extra propriam rationem qui ditatis ; sic igitur
concipiendo extrema . nulla erit veritas uniendo ea,nili proci se qui ditas unius extremi sit eadem qui ditati alterius extrς- mi. Hoc autem non cotingit in creatutis.
quia ibi abstrahendo illas realitates, quae
sunt in eodem, puta realitatem genetis & li flerentiae, ἴc considerando eas precisi si me, utraque cst finita, de neutra cst perfecte eadem alteri, non enim surri in C do eadem inter se, nisi propter tertium,cui sunt eadem: Se ideo si at strahantur a teitio, noremanet causa identitatis eorum, Sc ideo nec cail la veritati, proposticius nientis extrema illa: Haec igitur est salsa, Anima litas est rationalitas, Ec e conuerso, Sc hoc quacunque predicatione, quia non tantia extreWa non sunt fom aliter eadem, sed Nec vere eadem, qui dit: s enim haec praeesse est potentialis ad qui ditatem illa, dc noest eadem illi, nisi propter identitatem ad
tertium, a quo abii rahuntur; ergo abi iactio illa tollit causam veritatis affirmatiuae visentis ea. Oppositiana est in Deo, quia abstrahendo sin ici a a quocur c u.', quod est extra rationem s. pientie, bc bonitate similiter abstrahendo a quo in ue, quod est extra eius rationem socii aliter, retranet vira De qui ditas praecise sui: praformaliter infinita; dc eκ quo infinitas est ratio entitatis eorum, sacta tali abstr: Elione praecisis, ima, ren anci ratio identitatis eXtremorum , Non enim haec crant eadem praecise propter identitateni eorum ad tertium, a quo abstrahuntur, sed propter ii .finitateni sorti alem triusque. hi quod inast ratio praedicationis per identitatem signu est eκ hoc, quod 1 5, conceditur ista, Paternitas in diuinis est spiratio activa, neque ut vera scrWaliter, neque At vera peridentitorem, neque, Paternitas est innascibilitas,& e conuerso, siciit ista coceditur, Paternitas est deitati Sc e conuerso; Sc ratio videtur, quia abstrahendo paternitate& innascibilitatem ab essentia, siue a scpposito, neutruin est sorii aliter infinitum, dc ideo neutrum in sua ratione sic abstractum, includit rationem identitatis eius ad alterum, Sc ideo neutrum sic abso actu de a uero vere praedicatur : sed sic abstrahendo deitatem dc paternitatem quant
cunque, remanet adhuc alterum extren usormaliter infinitum, quae infinitas est ra-
377쪽
sol sussciens IdenstatIs extremorum, Se
ideo remanet ratio identitatis eorum, de per consequens ratio veritatis eompostionis affirmative; in ista autem, Deitas est bonitas, remanet infinitas, non tantii in uno extremo, sed in utroque, ideo est hieveritas propter identitatem inclusam virtualiter in utroque extremo.
N cX articulo superioi i persectio-H nes essentiales siue attributa dii uitia ad inuicem de ab essentia distingui formaliter, & cuhoe stare simplicitatem diuinam. contra istam verita tem sunt tria dubia.' Dubium primum. Videtur, quod non salvetur simplicitas diuina , quia ex quo ponitur essentia quasi landa mentu,& i staquasi circunstantia essentiam, videtur, quod ista se habent ut actus de formae respectu essentiae diuinae. Respondeo, quod forma in creaturis habet aliquid impersectionis, scilicet quia est sorma informans
aliquid, & pars compositi ; aliquid etiam
habet, quod non est imperfectionis, sedeon sequitur eum secundum suam rationε essentialem siue formalem , scilicet quod ipsa sit, quo aliquid est tale. Exeplum, Sapientia in nobis est accidens, hoc est lin- persectionis, sed quod ipsa sit, quo aliquid est sapiens, hoc non est imperfectionis, sed essentialis rationis sapientiae. In diuinis autem nihil est forma secundum illam duplicem rationem imperfectionis, 'uia nec informans nec pars, est tamen tui sapientia linquantam est,quo illud, in quo ipsa est sapiens, ct hoc non per aliquam compositionem sapientiae, ad aliquid quasi subiectum, nec quod sapientia illa sit pars alicuius compositi; sed per
veram identitatem, qua sapientia propter sui infinitatem persediam, perse te est idecuilibet, eum quo nata est esse. Se i obiicies. Quomodo est aliquid se maliter sapiens satientia , si sapientia non est forma eius ' Respondeo. Corpus est animatam quasi donominatiue, quia anima est forma eius, homo dicitur animatus, non denotrii native sed essentialiter, quia anima est pars eius dc aliquid eius; non igitur requiritur aliquid esse forma insormantem aliquid, ut ipsum si tale per ipsum, quia forma non est forma informans totum, quod tamen dicitur sor- maliter tale per ipsam ; si igitur veriuii identitate esset aliqua forma idem alicui, quam sit identitas elux ad insormatum vel ad totum, ius est pars, sufficeret illa idelitas ad hoc , quὀd illud tali forma esset tale, ita est in proposio. Et tunc si quaeras . Vtrum ab isto actu posset esse aliqua abstraci o sortiis, Die . quod non est ibi abstractio formae ut informantis vel partis, ab informato vel a toto, sed est ibi abstractio sorme inquantum peream ali- uid est tale praecis c acceptum, non considetando identitatem eius ad illud, quod est tale per iosam. Dubium secundu. Quia Aug. . de Trinit. c. 6. v bi negat identitate deitati, S paternitatis non eo, inquiens, Pater, quo Deus, sicut nec eo Verbum,quo sapietia ita cocedit identitatem magnitudinis, di bonitatis, & persectionum essentialium quia dicit, quod eo magnus quo Deus ergo scut ibi identitate negat, ita cocedit hic, non autem negat ibi, nisi identitatem formalem, ergo illa cocedit hic. Respondeo, Quod dupliciter vel tripliciter eodeDeus est sapies de magnus, & tamen non se eodem est Deus SP ater; Viio modo, quia sapietia di magnitudo sunt perfectiones eiusde rationis, hoc est qui ditatiuae,
quia quidquid perficitur, istis persectionibus perficitur,no ut rationibus suppositi, sed ut rationibus qui ditatiuis, no sic autepaternitas ct deitas sunt eius de rationis; sunt etia alio modo eiusde rationis sapientia & bonitas, quia persectiones simpliciter,no sic autein paternitas oc Deitas; se- cudo modo, quia magnitudo est ea de deitati in quolibet, paternitas non, sed tanta in uno supposto; tertio modo, quia bonitas,& magnitudo, Sc cetera huiusnodi sui eadem quasi identitate mutua, quia vird-que est formaliter infinitum, propter qua infinitatem utrunq; est idem alteri, sed paternitas 3c deitas non sunt eadem se mutuo, uia unu in eorum non est formaliter
infinitum, sed tamen deitas est sormaliter infinita , S propter istam infinitatem pateruitas est sibi idem , non e conuerso
378쪽
se. Et ex hoc eodem est bo nus ct sapiens , eadem inquam ideustate secundupersectionem , quia utrunque infinitum; non se paternitas habet ad deitatem iderilitatem ad xquata:n, quia non est infinita, Scc. Ad formam ergo concedo, quod eo modo eodem est bonus dilapies, quo mordo non eodem est Deus is: Pater, quia eodem est bonus & sapiens, eodem scilicet in quolibet supposito, sc eodem quasi idelitate mutua; non sunt autem sic eodem in quolibet paternitas Sc deitas, eodem simpliciter, id est persectione eiusdem rationis est bonus & sapiens, quia quidit itiue est bonus & sapiens, no sic eo de est Deus de Pater,quia non est. trunque quo ibi et sentialix persectio illius, cuius est, quia li-eet qui ditas paternitatis maneat ibi, tameilla quid itas non est ratio quid itatiua simpliciter suppositi alicuius, scd ratio personalis eiusdem.' Dubium tert;um. Quia sicut non esset bonitas realiter infinita. nisi esset realit et eade n sapientiae , ita videtur, quod ratio bonitatis non sit infinita formaliter, nisi si formaliter eadem rationi sapiet te. ergo propter eandem rationem, propter quam poni realem identitatem inter ista, deberes ponere identitatem formalem rationis ad rationein. Respo deo cocedendo, qu varatio sapientiae est infinita, Se ratio bonit 6 s. sc ideo h ec ratio est illa per identitate, quia oppositum non stat cum infinitate alterius extremi; tame haec ratio non est sorni aliter illa ι nori enim sequitur est ver ὀidem alteri; ergo sormaliter idem eidem, est enim vera identitas A S: II, absq; hoc ubd A includat formaliter rationem ip-
superioris, Si ex solutione ad dubium istusecudum patet illud, quod supponebatur prius in hac quaestione. I.art. s. de gznere, in responsione ad argumenta illius secundi opinionis, quomodo scilicet maneant tantum duo modi predicandi in diuinis; quia etsi per identitatem relationes transeant in essentiam siue substantiam, tameno ita sicut praedicata essentialia, quia omnia essentialia magis dicunt persectiones simpliciter quid italiuas, ratio autem personalis rion dicit persectionem qui ditatiuam, δ: ideo omnia essentialia magis reducuntur ad unum modum pridicandi inter se, quam personalia reducantur ad unum
I 6o modum predicandi cum eis: Et secundum hoc possunt dici duo modi prs dicandi manere in diurnis, non tua tum proptzr modos concipiendi ipsa prς dicata, sed aliquo
inodo propter realitatem eorum, quae prs dicantur.
Est de immutabilitate Dei, quς videtur posse conciliai ex simplicitate Dei. Diuiditur in tres arti c.
ia si est immutabilis , ergo; mmutabiliter se liabet ad illud, ad quod immediate se habet, ergo illud aliud est immutabile. Probatio Prini r consequentis , quia immutabile, uod est ex se primum age is, non potes hiuersimode se habere ad effectum suunt, quia si quandoque agat quandoque non,
videtur esse ex mutatione sui, non enim hoc potest poni propter nouaui approximatione ii passi ι vel amotione in impedimentorum , quia actio primi agentis non requirit ista. Prbatio secunde conseque utie. Ad quo acunque necessarium necessariὼ se habet . illud est necessariuna.
O lin P O S IT V M. August. . de Tri
nit.c. s. Omnis creatura mutabilis, solus Deus immutabilis. Et I. Timol. 6. Solus Deus habent immortalitatem. Quod August.exponens. I. de Trinit.capit. I. dicit, stri od vera inimotalitas incommunicabilitas est.' O NCL VSIO. polus Deus Urimmura ι .m,m n biI Misae a Deo estimmutas te.
RESP O N DEO, Huius exclusiit, tui. de qua qu uritur, pars affirmativa proba- ψ tur a Philosopho. Phys. per hoc, quod
omne, quod mouetur , mouetur ab alio. Quod probatur, quia quiescente parte quiescit totum, Si no est procedere in infinitam
379쪽
n tum in motis ab alto, quJa tune posset fieri ex eis unum infinitum mobile, quod . moueretur tepore finito, quod est improa '' batu. .Pbys. Ac prius dist. T. q. I. r. IS in
relaonsione ad ultimuin argumentum.Opori et igitur stare ad aliquod movens quod non mouetur ab alio, & per conse
quens omnino non inquetur.Probatur e-
m. r. st a tram ab eo .8. Phylic. illa concluso,perdi- uisionem mouentium & motorum naturaliter vel violenter, & quod vitiino oportet stare ad aliquod movens, quod non1nouetur ex se per se & primo, & vlterius etiam oportet ita re ad aliquid simpliciter immobile. Sed processiis illi, qui sui principales in duobus, scilicet. 7.& r. Physcindigent maiori eκpositione,ad hoc , t i aliones illae ostendantur valere, dc si sorte valeant,tamen diminute concludunt, scutis.a.d 9. . alias ostendetur ; sorte non plus conclu-η. 3 d dantinis quod primum non mouetur, ut ARI corpus vel vi virtus in corpore, sicut anima mouetur per accidens in coryore moto. Ideo non insistendo modo circa declarationem illarum rationum, ollendo breuiter illam partem esse veram ex simplic ἱ-
tate Dei, Quia si Deus est persecte fir
plex cui probatum est ex infinitate ideo non potest mutati ad aliquam soriri, quae in ipso recipiatur, quia etialia est necesse esse , t probatum est exprimi taleel scientie dis . r. q. I. ideo non potest mutari abesse in non esse,vel a non esse in esse, quae mutatio dicitur verso a Dainas c. Omni
igitur immutatione sue substantiali suo accide tali dicitur Deus stinpliciter immutabilis. Sed pars negativa illius exclusi iit, scilicet quod nihil aliud a Deo habeat immutabilitatem, habet maiorem difficultatem, ut patAit in sequentibus arti c. Dico tamen quantii ad i ilani partem, quod nihil aliud a Deo est immutabile, loquendo don .utatione, quae est verso, quia nihil aliudeli formaliter necessarium, quolibet etiam
illud est mutabile subiecime, nisi propter
imperfectionein negativam, puta ultimia accidens,quod nullius persectionis est capare propter sui imperfectionum , , t putasi sit aliqua relatio non est mutabilis subiective, quia non potest esse subiectum alicuius, litic est, quia est imperfectum negative . ;d est non capax alicuius persectioni : Sed nihil a Deo propter persectione sui est iminutabile, quia si aliquid est tale. hoe maxime esset prima IntelligentJa, sed Illa est mutabilis ab intellectione ad intellectionem. Probatio, Poteil enim habete intellectionein cuiuscunq; intelligibilis, quia hoc potest intellectus non er habere.
non autem unicam omnium, quia tunc illi esset infinita,ex dist. r. l. I. nec infinitas Vide in. i. simul omnium intelligibilium, quia tunc Mintellectus habens eas tu actu simul distincte, videretur esse infinitus, ergo post intellectionem unius intelli ibilis habere potest alterius intelligibilis intellecti une, ergo eli mutabilis.
mam consequentiatricum arguitur de mittatione primi, siniῆ nec est . iri o se habet ad proximum sibi, respondeo, Quod voluntate antiqua poteil fieri nouus essectus tane mutatione voluntatis,sicut ego volitione mea eadem continuata, qua volo ali-ruid iam fieri, laciam ;llud tunc, proquano volo illud sacere; ira Drus in aeterni .i . . a te voluit aliquid aliud a se esse, pro aliquo tempore, & tunc illud creauit, pro quando voluit illud esse. Et si obiicias secundam Averro c. g. phuic quod salteme ectabit tempus, linon statim ponate sectum in esse, quando vult illud esse. Et
praeter hoc secundum eum alibi ind*- C. .. a
terminatum contingentia ad viruinlibet M. talem indeterminationem ponit, quὀd sic indeterminarum non poteti ex se exire injasium, ut videtur,er o si iii Deo erit talis. contingentia ad caulandum, non videtur.
posse ex sedetem .i rari ad causa dii.Adpii
muni respondeo. Ex illens in tempore Sevolens, alit vult efficacissima volitione. non respicienda tempus, pro quo vult tum
luci esse, aut vult illud esse pro aliquo tetripore certo; si primo modo , statim pone- caret vol itum in esse,s voluntas sua sit per se Ete potens; si secundo modo, posito quod voluntas eius esset simpliciter potens,non statim poneret rem in esse , .sed pro tunc quando vult illud esse, expectaret igitur tempus quia eli ens in tempore: Sed appli.
cando ad Deum auferendς su tit imperse- .ctiones, si enim voluntas eius potens et f. itamen voluntas eius non habet esse in t .pore, v t eXpestet tempus,pro quo prodi I - .cat volitum,quoil utique non vult ncces-s rici tunc essse, quando vult, sed vult esse pro tempore determinato, quod tamen ilia . expectat, quia operatio voluntatis cius. ii 5,
est in tempore. Et cu dicis secundo de in-t determi
380쪽
Distinctio 8. Quintis r. Atticulus
determinatione exu se contingenter causatis, clietum est alias de duplici indetermi- iratione, scilicet potenti e pasiluae,&pote ti* activae illinii tatae. Deus no est in deter ulli .i tus prima in determinatione ad causam tum, sed secunda, & hoc non tantum
ad plura disparata, ad quorum quodlibet
esset naturaliter deterini natus; sicut Sol se habet ad multos effactus silos , in quos potest, sed in determinatus ad esitradictoria, ad quorum utrumlibet poterat ex libertate lua determinari; & voluntas it stra est indeterminata hoc modo indeterminatione virtutis activae ad utrumlibet cotradictoriorum,&ex se potest determinnari ad hoc vel ad illud. Et si quaeras, Quare igitur volantas diuina magis determinatur ad v num cotradi Thoriorum, quam ad alterum 3 Respondeo. Inilisciplinati est quaerere omnium causas Sc demonstrati
nes secundum Philosophum ε. Metaph. principi, enim demonitrationis non est
demolistratio, immediatum autem principium est voluntatem velle hoc, ita quod non est aliqua causa media inter ista e Sicut immediatum est, calorem esse calefactiuum, licet hic sit naturalitas, ibi autem litabertas; & ideo huius, quare voluntas voluit hoc nulla est causa, nisi quia voluntas est voluntas; scii thuius, quare calor est calen tiuus nulla est causa, ni quia calor est calor, quia nulla est prior causa. Et si dicas, Quomodo hic potest esse immediatio, cum sit contingentia ad utrumlibet Didium est alias, in quest. de subiecto The logiae, quὀd in contingetibus est aliquid primuin, quod est immediatum, & tamen
contingens, quia non statur ad necessari ii, non enim cx necessario sequitur contingens,& ideo hic oportet stare ad ista,Voluntas Dei vult hoc , qui est contingens, de tamen immediata, quia nulla alia causa prior est ratione voluntatis, quare ipsa sit huius, ct non alterius. Per hoc apparet ad illud. quod Auic adducit, quod actio sua, est in eo per essentiam,& non est in eo ac cidentalis; verum est, quia suu in velle est sua essentia, tamen coniiugenter tra sit supra hoc obiectunt, vel illud, sicut infra defuturis contingentibus dicetur. Per idem' apparet adsecudam consequentiam argumenti principalis,quia cunecessitate Dei sta quὀd illud,ad quod immediate se habet, sit mutabile ; quia immediate ab immutabili est mutabile sine mutatione in
mutabilis, quia contingens habitudo est immutabilis ad proximum sibi, & ideo extremum illius habitudinis est contingens di mutabile, licet fundametitu sit inim tabile.. VTICHEUS et . v
VPtem negativa illius exclusiuae,
scilicet quὰd nihil aliud a Deo habeat immutabilitatem, Philosophi a Theologis discordat Sc e conuerso. Ad quod considerandia primo oportet videre, qui fuerit intentio Philosofioru; secundo, quae motiva pro eis, idc que sivit
Quantum ad primum specialiter de in- In in i , tentione Arist. α Aule . quod est presen- Philosophoetis art. dicitur, quod decem modis potest ruini eris.
aliquid se habere ad esse, sed ad proposita
sufficiant tres modi, potest enim aliquid aliud a Deo, puta intelligentia alia a prima tripliciter poni esse: uno modo , quὀdex se formaliter sit necesse esse, sed ab alio causaliter; secundo modo , quὀd ex se formaliter sit necesse, sed ab alio dependere, sic quis d propter ordinem essentialem contra dictio esset, secundum esse sine primo,& non e conuerso, & similiter tertius ne secundo, sed non e conuerso, de est ordo inter persectius & minus persectum, a
non inter causam de causatum; tertio modo, aliquid habet esse ex se formaliter Possbite,necessario autem ab alio est, quia illlud aliud necessari ὀ causat. Istorum trium 'modorum, Primus modus includit contra .
dictionem ut dicitur & ideo illum n si po i suit Philosophus,quia non videtur verisimile contradictoria posuisse: quὀd includat contradictionem, patet, quia quod est causaliter ab alio, est ex se no ens,& de se est possibile,aliter in pol ibile ea usaretur sed quod est necesse esse nullo modo est possibit ergo inconueniens est dicere Α- rist .hunc modii posuisse de substati is separatis, propterci tradictione inclusa. Quod etia negauerit tertium modum probatur, quia etia includit c sitradictione: Cos matur etia hoc, quia commentator. a. Metaph. in quest. Ioannis Grammatici vult,