장음표시 사용
391쪽
splendorem sibi eoaeuum. Illud exempludeclaro sic. Quandocunque concurrunt in aliquo ratio communioris & minus comunis, quidquid in illo sequitur per se ratione in communioris, sequitur etiam ea, ubi inuenitur absque ratione minus communis hoc apparet in omnibus communibus liabenti laus proprias passiones isceorum inferioribus) igitur si in creatura
concurrat ratio causantis naturaliter, de Tatio producentis naturaliter, quidquid sequitur creaturam ratione huius communioris,quod eli producere naturaliter, se- qititur etiam eam, ubi inuenitur sine causatione naturaliter ; sed quod ignis habeat splendorem sibi coaeuuin, hoc ni, se quitur ipsum praecise per hoc, quod est causans naturaliter, sed ex hoc, quod est producens naturaliter quia si per impossibile non causaret illum, sed producerct, ita quod splendor esset eiusdem naturae cum igne, adhuc non minus sequeretur eoaeuitas igitur ubi est vere ratio producentis naturaliter, sine ratione causantis naturaliter, sicut est in diuinis, ibi vere sequitur producens habere productum naturaliter sibi coaeuuin . Ista solutio etiam confirmatur,accipiendo illud, quod reperitur persectionis sparsim in generationibus diuersarii in creaturarum,& relinquedo,quae sunt impersectionis; in generationibus enim successivorum. hoc est perseiae ionis in eis, quὀddu fiunt, sunt, impersectionis est in cis, quod non manent, sed habent esse tantii in fluxu partis post partem; in generatione permanentium hoe est persectionis, quod manent. Sc linpersectionis, quὀd non sunt, dum fiunt,quia. F. - hoc ponit impersee ionc in faciente, quia Lex 4 1. non est persectum iaciens, similiter in sa-δε. Phys. e o, quὼd necessario habet esse post non esse; in indivis bilibus successivorum hoc est persectionis, quod dum fiunt, sunt, de tota finiui sunt, sed imperfectionis, quod raptim transeunt: aggregando igitur pe sectiones habebitur nitum,quod simul nerabitur, Serit,& perina nenter erit; Isoc est genitum generari,& persecte esse in nunc persecte stante, quod est nunc sternitatis, hoc est propositum.
mum dico, Quod principium dicitur multipliciter, sicut apparet .s.Metaph .cap. I.
ct s accipitur eodem modo, bene potest concedi, quod si sit principium alicuius.
quod sit principium illius, quod est idem
ipsi, sed principium non consueuit conis strui cum hoc, quod est durationis, pro principio originis, sed latu pro principio quod sit quasi terminus illius durationis, a quo, sicut instans dicitur principi u teporis;& stile hoc sit ex via sermonis, vel eK
virtute sermonis non concederetur illa,
Pater est principiam durationis Filii sine determinatione, sed bene conceditur ista, Pater est principium originati uir sternitati, Filii . Quando igitur arguis per idelitatem esse & durationis, quia quidquid est principium unius, ct alterius, cocedo, si principium uniformiter accipiatur reia pectu esse &durationis, sed ii principium non con struitur cum ii durationis, in ratione talis principii, in ratione qualis principii, ii principium construitur cumii esse, quia respectu esse est principium originatiuum; & ideo non sequitur, sed est sallacia equi uocationis vel amphyboli ei sed ad hoc ut consequentia teneat, portet determinare principium in consequente per hoc, quod est originans vel originale; sic Pater est principium originale durationis Filij, quod concedo, ut dictum est. Ad secundum dico, Quod verbum nostrum est dupliciter in fieri, uno modo est
in fieri, quod est propria genitio ipsius
verbi, alio modo est in fieri,quod est propria inquisitio precedens illam genitione illius verbi, quam inquisitione August. Vula dist.
Vocat cogitationem volubilem; quod ver '. bum nostrum sit in fieri hoc secundo modo, hoc est impersectionis,& ex parte verbi, quia ponit nouitatem,& ex parte intellectus nostri, quia ponit imperfectam causalitatem; & hoc nio loUerbum diuinum non est in fieri, & hoc inodo cocedit August. verbum nostrii cogitatione sortii
ri, ita quod prius sit se abile quam sorma tu in illa inquisitione primat sed quod verbum nostrum sit in seri, quantum ad genitionem, non est imperfectionis, imo est necessarium ad per se rationem verbi, Si erit in ' patria, ct ita no est im H persectionis in Verbo aeterno.semper c si prima se in fieri, idest gigni absque omni inqui-stione praeuia.' Ad tertium dico, Quod August. vid tur negare Filium semper nasci, in quςst. praealia ta, curamu Origenes dicatoppositum.sicut allegat Magister in litera superiu
392쪽
Distinctio io. Quadissio A:t Iculus. I.
per illud Ierem x. II .Inuenta est Ste. Gregorius tamen moralia 19. super illud Iob 3 g. Sciebas tue, quod nasiciturus esses. Nuruid igitur illa hibi contra dicunt Responeo. August. in illa quaest. videtur dicere aliqua. quibus possunt ista dicta concoris dari, Non possumus, inquit. dicere, semper nascitur, ne imperfectum aliquid videatur. Ne, inquit, aliquid videatur impersectum, non dixit, impersectio est, si dicatur semper nasci, sed videtur signifiearii inperfectio; hoc est, iste sermo, Seper nascitur, non significat generationem esse ita persectam, licut ferino iste significat eandem esset perfectam, Se per est natum ista enim, Semper est natus, magis exprimit veritatem, quam ista, Semper nascitur,licet utraque sit vera . Ad cuius intelle sciendum est, quod verba cuiuscunq; temporis dicuntur de Deo vere, siue significent actus personales siue essentiales, s- t patet per August. super Ioanne Ho- milia 99. super illud Ioan .i6. Non enim loquetur a semetipso, sed qu.ecunq; audiet loquetur. Audiet, inquit August. de spiritu,quὀd utiq; audiuit & audit; quia Spiritu in sanctu audire est a Patre Filioq; procedere, is percosequens , quod audiuit, Ac audit,& audiet, sicut quod sciuir, stit. 3: sciet. Igitur vult ipse dicere, quod
verba omnium temporum verὰ dicuntur
de Deo,&illud apparet per illud, quod adducit Magister in litera dist. S. cap. 2. Sed quid significant ista verba diuersorum temporum,cum dicuntur de Deo
Respondeo. Magis proprie possunt dici
consignificare nunc aeternitatis, quam differentias temporis,non tamen illud nune absolute,quia non esset variatio tunc, diuersorum modorum temporis significandi,sed inquantum coecillit partibus temporis; ut cum dicitur, Deus genuit, consignificatur nune aeternitatis, ut sic sit sensus, Deus habet actu generationis in nuesternitatis, inquantum it Iud nunc eo existebat pr terito; Deus generat,hoc est, laabet alium in nunc sternitatis,inquantam nune sterilitatis coexistit praesentit Ac ex hoc patet, quod cum ii lud nunc vere coεxi nat . cui l ibet di serentie temporIs, ver ὀdicimus da Deo disserentias omnium temporum. Expressius tamen secundum B. Gregorium) significatur diuinae generationis veritas per hunc ferinonem, semper natus est, quam per istum sermonem, per nasc
frii natus seniscitur; quia perii natus senisitas ut per Lecta, sed cum lis in sempeper significatur ut persecta cum omni parte temporis coexistere; & ita non tanta significatur omni parti temporis coexistere, sicut significatur per istam, semper gignitur , sed significatur etiam omni parti temporis eoeκ istere sub ratione pers cta:& in hoc uidetur ev pressissime significati veritas huius processionis.
V X Τ Α idem eaput I. disputat Magister secundo loco de processione Stiri iussanti per 6. sequelites dist. Quae cum sit
dupleX, Unapterna,altera temporalis, sane de processione aeterna agit . Ρrimis dist. de temporali vero s. alijs. CYterunt
in aeterna processione Spiritussancti tria considerantur, scilicet modus, principi u.& ordo processionis, de quibus sigillatim dicendum. Primum igitur hac dist. agit Magister de modo processionis Spiritu ias an ii, quod scilicet procedat per acta voluntatis. Circa hanc distinctionem quaeritur unum ad propositum. Diuisum in .
arti c. r. siritu a mure catur per modum
I. Quia natura est vis insita rebus ex s milibus similia pro creans secundum illam communem descriptionem iraturae Spiritu
sanctus est similis Producenti. igitur pro duci
393쪽
iducitur per naturam, S ita non per v
a.Praeterea. Averrois 8. Physe. com. 6 . vult, quod unius naturae est tantum unus modus communieandi, igitur si diuina natura communieatur per modum naturi, non communicabitur per actum vel modum volantatis.
3. Praeterea. Voluntas est potentia acti Da in creaturis, non igitur factiva , & ita
a simili in Deo voluntas , si est potentia
operativa, non videtur esse potentia pro ductiva. Probatio consequentiae, Quia sicut in creataris se habent activa & t activa, ita in Deo productiva δc operativa, sicut enim in creaturis activa habet actum
immanentem, & obiee tam pri suppositu, factiva habet obiectum productum & actum transeunte; ita in diuinis actus operativae immanet, actus productivae non immanet, operativa etiam praesupponit obiectum, productiva autem no praesupponit terminum.
. Praeterea. Nihil producitur actu voluntatis nisi pricos nitun: eκ I s. deTH-nit.cap. 27. ergo si Spiritussamis sic producatur,erit praecognitus, antequam producatur,& tune a Patre & Filio cognosceretur cognitione non intuitiua, quia cognitio,quae est eius,in quantum cognosci a antequam producatur, non videtur esse intuitiua, quia cognitio intuitiua non est rei, nisi ut est in se prisens & existens, ergo &c. Inconueniens autem est Spiritatum sin tum a Patre dc Filio cognosci ii intuitiue,quia cognitio non intuitiua est in persecta.
nit. cap. I . Spiritusianctus exit a Patre dc Filio. non quomodo natus, sed quomodo datus; exire per modum dati vel doni conuenit producto per modum voluntatis,cuius est ex ' liberalitate sua dare vel
RESPON DEO. & dico, quod sie, Dia in Deo est voluntas sicut apparuit
. 2. q. 2.3e etiam dist. s. q. I .ar. de attributis Patet etia in ex hoc, quod Deus mnatura sua est beet tus, beatitudo non est sine voluntate vel actu voluntatis,est etiit
in eo voluntas sub ratione principii productivi, quia principia productina, eπquo de se no dicunt imperfection redi euntur ad ' aliquid unum petis tum,vel
ad aliqua persecta in tanta paucitate, ad quanta reduci possunt; non possunt auteomnia reduci ad unicum principium productivum vel activum, quia illud unicular haberet modum determinatum agendi alterius istorum, scilicet ita turg vel voluntatis, quia inter modos istos producendi non est aliquis modus medius; igitur non possunt hic reduci ad ' maiorem paucitatem, quam ad dualitatein , scilicet principii produci tui per modum naturae ct per modum voluntatis;& cum illa, ad que taquam ad persecta Ilat tota reductio priu-eipiorum sint simpliciter persecta , ambo ista principia sub ratione propria sita ponentur in Deo. ut est primum producens Et ex his ultra probo conclusionem principalem. Inquocunque cst principium aliquod, quod ex ratione sua est principium prodi activum, illud erit in eo principium producendi, si est in eo sine imperfecti
ne, & no intelligatur praehabere aliquod productum sibi simpliciter adaequatum; in Deo autein vi probatum est est formaliter voluuias ex natur rei, dc hoe sub
ratione principii producti ut liberi respectu amoris,& patet quod est ibi sine impersectinne; igitur erit in Deo principiuproducendi amorem,& hoc feci indu proportionem persectionis suae, in comparatione ad obiectum pri sentatum: ita quod sicut voluntas creata est principum producendi amorem creatum tantum, qua toamore ipsa potest amare obiectum, qui dicitur amor adaequatus, ita illa volutas est principi u produc edi tantu amore, quanto ipsa nata est amare obiectum infinitu, nata est autem amare obiectum in sinitum infinito amore, ergo nata est esse princi-ium producendi amorem infinitum; ni-il est autem infinitum, nisi si ipsa essentia diuina,ergo ille amor est essentia diuina; ille autem onior productus non est natus est e formaliter inberetis,quia nihil est tale in diuinis, igitur est per se subsistent,& non idein subsistens cum producente. quia nihil producit se i. de Trinit. cap. i.)igitur est personaliter distinctu : Hae personam dico Spiritanis anc una, quia viliu no sic producitiit ut patet dist. 6. sed per actum naturς sue intelle ius. ω Omne principium per se tum alicui
supposito perfecte habenti ipsum potest esse principium producendi, vel sic.Omni prin- aliud
394쪽
Distinctio ib. Quaestio Atticulus. I. Ing
ni principio produci luo persee aliquod
suppositum perfecte halio ipsuin, potest
producere terminum adaequatum in eomparatione ad obiectum praesentatum; vo
luntas persecta habεs obiectum perfecta vel primum actu sibi presentatu, est principium productivum perfectum amoristanti, eluanto tale obiectum est diligendua tali voluntate, sed voluntas est in persona diuina ι igitur aliqua persona diuina potest sibi producere adaequatum amore.
Hoe susilait hic, unde nihil de primis, sed in dist. e. quod si spiret, requiritur illua ad prius. Vel haec minor primi syllogismi
non asserit, nec negat de obiecto secundo, sed quod certum est, scilicet de primo dubio. Omnia sic bic soluutur, Nam ex naianori infertur, quod voluntas insinita ha bens obiectum infinitum presens est principium productuau amoris infiniti. quia tanto obiectum initum est diligendus Hoc certum est, quidquid si de obiecto secundario, quia illa toto eo natu diligit, si rem est, vel aliter potest dili ere tanto amore. Hoe dicit minor .isitur diligit, Hoc sequitur ex illo, quod habet prius de volsitate actus respemi istius obiecti, quia tu necessario quod potest esse, est. Quare primum soluitur dubium,alio modo est principium communicandi naturam. Secundum soluitur addendo ad minorem , voluntas infinita persem respe- mi obiecti praesentis necessario diligendi ab ipsa est necessarium principium pro
ducendi amorem tantum, quanto Obi
chum tale est ab ipsa diligendum, igitur volutas respectu obiecti infiniti praesenatis; est minor haec, δ: necessarid, id infiniis
tum, dc in hoc communicationem natur ι
mu dico, quod illa diffinitio naturi proabat, quod Spiritussanctus no producitur. vi similis ex vi productionis tuae, & veruest, quod non est imago Patris ι sicut Filius, quia ex vi productionis suae proceadit, vi similis Patris. Ad secundum responsum est alias d;- fuse dist. e. q. l. art. 6. ubi quaerebarur, Vtrum possent plures esse productiones in diuinis. Ad tertium dicetissum est. scut illi uiri est dist.2.q. a. art di. de productionibus, quod differentiae accidentales potentia, scilicet activum Sc fastiuum, non sunt different in productive potentiae, generali ter enim tali principio producitur illud, cuius est tale principium producti uuin, vel in eo, in quo est, si natum est illud tecipere, vel in alio, vel in nullo; si in nullo, quia nihil natum est recipere , illud tune
producitur per se subsilles, si potetia productiva sit perfecta respectu sub si stentis;
ita est in proposito. Voluntas, qua produces producit, neu agit produce do in supposito, in quoest, nec facit producedoin alio sed producit terininum per se stautem, ut personam, quae in nullo recipitur si ibi e-ctive. Aliter est responsu in dist. s. ubi dictum est, quod productio non est intellectio sormaliter, Sc quomodo tunc intellectus potest esse principium, non tantam intelligendi, sed etiam dicendi. Ad ultimum dicendum est, Quod necesse est ad actum amandi, siue ad actu amo ris,amatum essu praecognitum hoc dicit B. August. I s.de Trinit.cap. 2 sed non oportet ipsam dile tionem esse pricognit ini; puta, si offertur mihi aliquid bonum honestum, non oportet, quod antequam possem habere illum actum amandi circa illud, quod praecognoscam illum actum rita in propolito, oportet essentiam diuinalia,cuius amor spiratur,esse pri cognita
Patri A Filio, ad hoc ut spirent, sed non oportet in isto instanti originis concedere Spiritumsanctum, qui est amor spiratur,esse praecognitum satri dc Filio, licet in istanti aeternitatis, sit tota Trinitas iacta cuilibet personae in Trinitate,quia distinguendo inter instantia originis, non distinguitur inter durationem At durationem, sed tantum a quo quis sit. Aliter posset dici, Quod in illo priori signo origi
nis antequam intelligaturSpiritussanctus spirari, Pater dc Filius cognoscunt Spiritum sanctum ut intuit lue, licet non ut existentem in se, quia cognoscunt essentiam diuinam, quae est ratio eognoscendi intuitiue quodcuque obiectum intelligibile, sicut Trinitas cognouit creaturam etiam intuitiue, antequam producatur, quia eia sentia sua, quam intuetur,est ratio perse Elissime cognoscendi omnia alia, &per consequens est ratio cognoscendi intuitiue quodlibet cognoscibile, licet nulluministeret in se.
395쪽
i. Quia quod non competit a-l icui, siue quod repugnat alicui
nec sibi competit,si est infinitu; sed si voluntati in comuni sumptae repugnat commmunicare naturam , ergo etiam repugnabit, ut est infinita; sed hoc est salsum,er
eo Sc. r. Praeterea,& est quas probat lo superioris propositionis. Infinitum no dat virtuti altius rationem alterius virtutis activae, sed dat ei intentionem dc in se & in actione sua; iungatur minor, rationi voluntatis ut tale principium activum non conuenit, siue repugnat sibi communicare na
Pr.eterea. Vnde voluntas habet infinitatem si ex se, igitur ubique, quod est filiam, sicut in creatura; si ab essentia, ergo voluntas infinita est ut habens assi- uentia in natur , siue essentit, quod dicit alia opinio. ε. Praeterea. Insultas est de se eiusdem rationis in intellectu & voluntate , ergo non est formalis ratio distinctarum produci ionum, que habent distingui ex principiis sorinalibus. OPPOSITUM patebit in corpore articuli. iso NCLUSII. Votantas in eo uin
est, Quomodo voluntas potest esse princit tum comunicandi naturam,cum ita nouε- it in creaturis 3 Hic dicitur, quod naturarietias u dicitur tu diuinis quadrupliciter. Vno t...et, modo appellatur natura ipsa essentia diui ' na,in qua tres personae diuinae consst ut,& dicitur natura sic pure essentialiter. Seeundo modo dicitur natura principium a buu naturale, de natura sc dicta est vis, productiva similis ex simili, Sc sic potentia generandi activa in Patre est natura, de sic est essentiale contra mini ad notionale, quia est ipse nati ra diuina dicta primo modo, natura enim, quae est ipsa essentia diuina, ut est sub proprietate paterna determinata ad actum generandi, est poteria generandi active in solo Patre existens; Et istos duos modos naturae tan 'it Hilarius s. de Trinit cap. II. dices, desilio, chiod ex virtute naturς in eadem natura natiuitate subsistit:Tertio modo dicitur natura quetlibet vis naturaliter existens in natura primo modo dicta, ius scilicet vis etsi sit libera. tare en hoc modo potest dici natura, & se voluntas in Deo dicitur natura, quia scilicet est naturalis potentia existens in natura diuina naturaliter: Quarto modo dicitur natura incommuta l)i l is necessitas circa aliquem actum, ut natura isto quarto modo dicta, non sit nisi conditio dc modus circa actum elici tum . t Ex diciis ad propositu in dicitur, quod natura tertio modo est principium spirandi, quia voluntas est vis elicitiua spirationis, , t est liberaliberaliter agens;
quarto natura concurrit cum voluntate; primo modo concurrit non elicitive, subiective tantum; secundo modo non concurrit omnino, sed ultra tertium declaratur ibidem ad quartum arti c. Ex his ad propositum dicitur, quod nec intellectus nec volutas ratione, qua sunt simpliciter intellectus & voluntas, sunt principia elicitiva actuum notionali uin, per quos producitur simile in forma naturali ipsi producenti, quia tunc in qui cunque essenti essent principia productiva vel elicitiua actuum similium, quibus produceretur simile informa,quod falsum est in creaturis; sunt enim solummodo ibi principia
elicitiva actuum naturalium, ut sunt in natura diuina notionalium, & ut sic per illam habent in se naturalitatem quanda ad productiones notionales,secundu hoc enim disimus in qu est. quadain de emanationibus in generali, quod intellectus& volutas, ut iniit simpliciter intellectus de voluntas, modo scilicet intellectuali &voluntario agentes, tantum sunt principia elicitiva actuum essentiali ii, qui sunt intelligere 3c velle, licet hoc sit passiuὀex parte intellectus, dc active ex parte voluntatis, ut aut e sunt natura de principia activa naturaliter elicientia adius, sunt
principia activa elicitiva actuum notionalium, qui sunt generare & spirare, oc hoc eκ necessitate naturalitatis, quia impossibile est Deum per principia,qui sunt natura
396쪽
rara in ipso, huiusmodi actus non elicere. Vi Contra illud de natura primo modo dist. s. de natura secundo modo dist. . Item. N O determinatur natura per intellectum, sed e conuerso, tuta natura dicit rationein principiandi communis multis luci. Cistra illud de voluntate dupliciter, Quid est assistentia Item. In concurre doptius est principalius & non cocomitas.', Ad cuius declarationem sciendum, quod huiusinodi naturalitate habet a natura diuina impia sunt intellectus ' volunta , sed aliter Scaliter, Quoniam intellectus . diuinus habet ipsa meoincidendo in ratio ne naturae,que est ratio principalis elicitiua actuu notionalis, & hoc iuxta secundum dum naturae praedictum, ut omnino iraturalitas illa sit preuia, Stratio intellectui sit concomitans, vel quasi concolatitans, propter quod non nisi modo naturae,& naturali impetu actu suum notionale eliciat, vi in igis proprie dicatur Pater generare natura intellectuali, quam naturali intellemi, ut intellemis potius intelligatur
quasi determinare naturam, quam c couerso; ει lecuduin hoc ratio, qua productum natura eliciente dicitur Filius, est prima, ct ratio, qua dicitur Verbum, est respectu illius quasi secunda : Voluntas autem ha bet naturalitatem ipsam, non , t coincide do in latione naturae secudo modo die ς, sed habendo annexam sibi quandam vim nature primo modo dictae , eX hoc quod fundatur in illa, vi naturalitas illa in v Iuntate nullo modo sit praeuenies eius libertatem. nec elicitiva actus eius notion dis, penes secundum modum naturae, hoc enim est Omnino cotta ipsam libertatem, sed potius x t sit consecuti ua Sc annexa libertati, & hoc non ut aliquid, quo volun
tas situm actum notionalem eliciat principiatiue, sed , t aliquid, quo asiis lentevolatati, voluntas ipsa ex vi, qua habet, ex eo quod est voluntas ct libera, potest elicerea tu in suum notionalem, quam sine illo assistente omnino elicere non potest. Imputri COtra ista, Quantu ad hoc quod ponit εω a t-M de illa essentia naturae ipsi vol uitati, ut vo lunt s vi illius assistentis possit communicare naturam, quero, Quid est ista alii stentia Z Videtur, quod non sit necesi tria ad istant coinimicatione, quia habito supposito persecto agente, & conueniente actionis, do principio quo agendi perfecto, non videtur esse aliquid aliud necessariuad agendunt sed perte sola voluntas eqprincipita quo respectu actus notionalis.& coullat, quod suppositum agens est pers,ctum S conueniens actioni; igitur non videtur illa coassistentia esse necessaria ad talem actionem. Prsterea. Quando aliqu
sic se habent, quod secundum prius & posterius concurrunt ad aliquam actionem,
illud quod est prius,principalius concur rit ad illam actionem; sed essentia, qui est
natura, prout accipiunt natura primo 'iudo, in qua tres personae diuini cons lum,eli prior voluntate; igitur si natura stii
modo concurrat ad artionem, ut alsistens voluntati, mecessari ὀ erit principalius in; sta productione, igiturcontradictioite: nincludit, quod concurrat ut assistens coit conlitans voluntatem, S non praeueniens,
Aliter dico, stilod voluntas potest osso o.
principium tonuit unica si nataram,& i, o voluntas, ut communiter sumpta ad crea-sam S incleatam, sed voluntas unde insi-nita est,est enim infinitas proprius modus voluntatis divin.e, sciit & cuiuscunque alterius persectionis essentialis, hoc pateteκ ratione posta attic. superiore, quia voluntas est principium amoris sit, I assequati, hoc est tanti aluoris, quanto ipsa nata est amare obie intini nata est autem amare obiectum in sinitum iustitio amore. igitur & est productiva ins niti amoris; quid uid est infinitum formaliter eli essentiai uina, ergo ipsa voluntas est principium .communicandi essentiani diuinam ana ri producto. Et si quaeras a me de coass flentia nature aliquo modo, dico, Quod
non oportet voluntati , ut est principium communicandi naturam aliquo ni odo speciali a sanendi, ponere nuturam coassistere, si centa natura posset esse principium communicandi naturam,& no voluntas, nisi poneretur aliqua perfectio minor voluiitatis quam natur , nulla est autem talis imperfectio, quia simo icitet ita est
persecta voluntas infinita, sicut natura infinita.
primum, si pro medio accipiatur repugnatia, maior est vera, si uinor sal sa, nani illa ratio voluntatis transcendens, quae obstrahit a finita Sc infinita, non est ratio repu-pnantiae, sed limitatio superueniens illi: si accipitur pro medio non conuenientia,
397쪽
Ebpetit actio nisi insista lassi qiralis traia
tendens competii transcendenti; nunc autem voluntati trascendenti conuenit ira Deendenter sic velle. sic δc producere velle, imitur infinite volt intati competit produ- cere in sui tu velle, non per se, sed conco hi itanter, infinitum uelle est deitas, finitii autem velle Angeli, non est esse Angelii Ad secundum dico quod communicare naturam non est actio transcendens voluntati; in communi, sed producere velle sibi proporrionatum Sc obiecto, ideo insia ira voluntas infinitum producit' ex conseque ii nisuram. Ad tertium patet dist. 8. quaest. I. a quo, quia ab essentia sundamentaliter, Sc eκ se
formaliter; itaque concedo essentiam requiri ut tandamentum , etiam ut realiter
idem, sed illud in suo signo nature, in quo
. . ab L est formaliter infinitum, est principium N /- . quo praecisum cuin obiecto, sicut operandi se producendi. Ad ultimii dico, quod duo in actu scilicet libertas & infinitas, que est modii
intritis,cus termini habent duo alia co respondent a in termino quo,siue principio quo, quaere in ultima collatione Pari sienti;vnde non dico infinitatem esse foria
malem rationem respectu spirandi, sed roduntatem uisititiam, ire in si te duo pinicipii formalia, quia infinitum est iuridii, intriti sectis . Aliter potest dici, quod volitutis unde voluntas omnino si implex, hoe est non coinponi bilis naturae,cuius est ponetitia,nςc astu suo: nam ex hoc sequituri quJd est productiva actus, quia competit sibi, o est volutas ultra athus est idem naturae I hoc unum simpliciter omnino,
ali id est, Quomodo voluntas posset esse principio necessiri 3 produc edi, & quae necessitas requiritur in ista productione Hic dicitur, quo tripi est actio volutatis. Prima, queest et icita a voluntii te, test voluntas simpliciter, absque omni naturalitate&necessitate, ut est illa. quae procedit a libertatis arbitrio, siue in Deo, siue in ereatura intel
uectualim in nobis tendit solummodo ubonum amaraui, quod est circa sunt inu bouum. Secunda, qu post elicita a volutate, ut est simpliciter voluntas , ct hoc cii sola naturalitate neces, iratis immutabilis annexa illi actioni, ut est illa, quae procedita libertatis arbitrii AE tendit in sumnium bonu amatam apertὰ visam.Tertia, quae est elicita a voluntate, iacm ut est voluntas simpliciter, sed ut est natura naturalitate sibi annexa dicto modo tertio, ut est illa, quae procedit a voluntatis libertate in se lo Deo,& tendit non solum in bonii sunt niuin amatum & visum, sed etia in irsum amorem procedet en , quo 'intcnsiue amatur, licet diuersimode te dat in v trunq; &hoc secundum aliam de aliam necessitate immutabilitatis annexam ipsi actioni; tu quantum enim actio ordinatur in alnata sumntii ab ipsa sola volutate, ratione qua est libera procedit necepitas immutabilitatis in action E eius secunda δε in actione
eius tertia; in quantum vero actio ordinatur in amorem productum, tendentem in amatu ternii natiuuin voluntatis, sic ab illa naturalitate ann a voluntati procedit neces ms immutabilitatis, circa solum actu nutionalem elicitum a voluntate, vel pollux ab is sa libertate voluntatis, ut ei talis naturalit s est annexa.. Cotra ire i. Quod ponit: runica necens as in voluntate, scilicet libertatis β di. p. ex in spi rati me,sci licet libertatis & naiatatalitatis, , idetur esse contra ipsum,&contra x eritarern, quia ipse ponit actus notionales sudari superesse uti ales, x et in essentialibus in omnes concedunt comunire , quod actas essetitiales aliquo modo praecedunt a stus nationales: non videtur autem, quod in fundato possit esse aliqua necessitas soria aliter maior, qua in eo in quo tundatar, vel quod duplex necessitas si in fundato,&unica in tandam cto. Probo, Quia tuc per i inpossibile vel i ncopo sibile, leparata una necessitate ab altera, ad huc remanebit illud fundamentum necessarium; non autem remanebit illud, in quo sui datur necessarium, quia non habuit nisi illam unieam neces ita tein, qui circunscribitur a fundametito; igitur posset illa postione posita necessitas eisse infandato, & non in illo, in quo Diadatur. Ex hoc ad proposi tu . qui a s actus spirandi habet necessitatem ex libertate voluntatis δε praeter hoc eκ illa naturalita
398쪽
te annexa voluntati, 3castus dilectionis simplicis, non hallent nisi tantum prima
necessitatem; ergo circunscripta tantum prima necessitate circulariberetur tota illa necessitas, quae erat in fundamento, Zeadhuc tamen remanebit alia neces itas in
proauctione illa, scilicet illa, quae est ex
naturalitate. Pr.eterea. Vi Jetur, quod tota ista naturalitas non cosequatur actum
voluntatis, quia ista competit voluntati per ipsum)ex hoc quod iandatur in eia sentia diuina; igitur cum prius sit ratio
essentiae diuinae ratione voluntatiς, quid quid consequitur rationem essentit diui-iar, vel voluntatem ratione essentis,eona sequitur eam per prius quam illud.quod sequitur voluntatem,lut voluntas est, de ita videtur, quod naturalitas illa prxcedat aliquo modo ipsam libertatem, Sc per consequens impe)iet ipsam libertatem. Praeterea contra opinantem. Quod arP- mentum esset illud, quod ipse facit si in . tellectus & voluntas essent principi u c5- municandi naturam, unde tales potentiae, igitur in creaturis essent tales potentiae principia communicandi naturam si omnino esset alia ratio sormalis intellectiis de voluntatis in Deo dc in creaturis 3 Et
similiter, qui est necessitas distinguendi inter voluntatem quam ponit principiueliciendi actum & naturam qua ponit eoassistere voluntati elicienti si tantu est inter ista distiuctio rationis, sicut videtur alibi sentire de distinctione attributo rum in diuinis Ad istud isitur de necessitate, patet per id, quod diximus artic. superiori, uisa principium productivum potest dare producto omnern perfectionem, quae sibi non repugnat, voluntas infinita est principium producendi persectum, igitur potest dare producto suo persectionem
ibi competente; non autem repugnat si bi necessitas, imo conuenit necessari ὀ si
bi, quia nullum infinitum potest esse possibile non necessarium, igitur istud principium, quod est volutas infinita, erit suia ciens principium da di necessitatem hule producto: si autem est principium quo, potest dari necessitas producto, igitur datur, quia nulli, quod non est necessarium, potest dari necessitas ex se; Sc vltra, si est principium quo, datur necessitas producto,igitur de productioni, productum eis nim capit esse prodactione, non potest autetia aliquid capere esse necesari u per productionem non nece inhiam. Ur Contra. Dilectio creaturae est infinita in volata te diuina, ct tamen contingens, & hoc habetur hic statim . Primum probo Sc. Respondeo. Vt ibi non vi detur, & hoc eMtra illa dilectio est necessaria, sed non nacessarid tiansi super obiectum secundarium, a quo non dependet, sed nece flario, si primum, a quo quasi dependet, est etiarealiter' infinitu, ex voluntate & obiecto pruno. Contra. Salte, ut transit super obiectum secunduit .eli contingens, igitur sic tioli erit infinita, vel ex opposto consequentis. Respondeo. Non nece st4rio est liuius, nec infixi te est huius .ut modus habitudinis, non utrobique ut modus actus finientis habitudinem oppositam. Contra, ut transit est contingens.
Nesatur, quia isti actui sub alio modo vel habitudine inest necessitas', licet habitudo sit contingens; sed si hoc intelligitur in antecedente,coseque ter dicatur.
I stud argumentum quasi a posteriori videtur concludere necessitatem producitonis ex necessitate producti; sed qu eritur ratio a priori, siue causa, quid sit, per uod voluntas dat necessitatem isti pro-uctioni Respondeo, quod nec voluntas infinita ex se sola dat necessitatem amori producto,comparando ipsam ad quodcuque obiectum. nec soluin Obiectum amatum, quod est sinis, comparatum ad quancunque voluntate dat necessitatem actui volendi, vel productioni amoris. Prima probo, Quia voluntas non est principiunecessarium producendi aliquem amore alicuius obiecti, nisi sit necessarium principium amandi illud obiectum; voluntas aute infinita non est nece Tarium principium amandi obiectum finitum, quia tuc Deus necessiat id amaret qualibet creatura, imo & omne amabile; ergo nec est necessariu principi u producendi amore sua comparando illud ad quodcunq; obiectu. t Cotra ..Ide est principi u producendi, ct necessario produc edi, igitur si infinitas volutatis, vel magis voluntas infinita noest eκ se necessarium principium producendi , igitur nec absolute producendi, nec communicandi naturam , quia ipsa non potest communicari nisi neces Iarid; igitur in solutione primi & secundi arti c. ita oportet exprimere de obiecto sicut in hoc arti c. Confirmatur, quia voluntas
copiosa sit, ilium dubiolum Nora. α
399쪽
lini infinita non est principium producedi amorem obiecti infiniti, alioquin vel erunt multi Spiritussancti, vel unus erit
amor productilius omnis creaturae, quod negas, quia tunc necessari δ amarentur.
Concedo ergo, Quod ratio ad principalem solutionem hic , Sc limilis de Verbo quantum ad intellectu,&omnia illa quae
ponuntur supra dii l. 2. q. r. arti c. I. r. non concluauut, nisi accipiendo cum voluntate h; c.&cum intellectu ibi, principia coproductivum, scilicet obiectu . sine quo non producit, sicut nec operatur. Similiter dicatur ad illud, quod volutat noest principium producendi, nisi ut habes sibi obiectum praesens, quod est sibi comprincipium producendi,& non potest eia se principium habens quodcunq; obiectum, sed praecise ut habens Obieictu primit sibi presens,& cu illo & hoc,vel quia
ante praesentia obiecit secundi habet productione ad equatam, quia cu primo obie Icto, ultra autem adequatam non potest in aliam: Uel secundo, quia principium insini tuin non requirit aliquod fini in m. csimc producens obiectu iri secundariu est fianitum : Uel tertio, quia principiti nece sario productivum non habet comproductivum illud, ad quod no habet habitudinem necessaria ita, voluntas Dei non necessari ὀ respicit obiectum secudarium t Vel quarto, quia in istis generale suppositum vnu est, quod voluntas est principi u producendi necessariis requirens obiectum coin prodii ii iuu sicut intellectus, unde dictuni est disi. 2. quod memoria persecta, que eit principium completu dicendi,est intellectius habens obiectum aetii intelligibile sibi prς sens, ita voluntas persecta est voluntas habens obiectum diligibile sibi praesens, vel actu praesentatum per intelli 'entiam. Secundum, quod dicitur de disterentia primi obiecit, quod ipsum est c5 producti vii,&secundi, quod ipsum non est conlproductivit, hoc dubium est
tam de intellectu qua de voluntate, nec aliqua causa, ius assignatur,videtur susia sicere: prima non, quia aut intelligitur adaequata extet istuc, & petitur principiu, aut intensiue,& salsae it illa. vltra autem Sc. Sicut patet in operatione, quia ultra sic ad equatam operationem, quae est ci ca primum obiectum, potest in operationem circa secundum ; nec secunda valet,
quia volo, quod obiectum secundum iacist comproducituum, sed primum sit comproductivum, non tantu notitia sui, quae
est sibi prisens sorii aliter, sed obiecti s
cundi, quod est in ipsa praesens virtualiter; ita quod sicut memoria diuina continet praecise obiectum primu formaliter.& secundum non est in memoria, nisi virtualiter, quia in primo,& tamen memoria est ratio intelligentie operandi circa utrunq; ita est ratio producendi notitia declarativam utriusque, non quidem procedentem de utroque, sed de infinito tantum, tamen declarantem utrunq; obi diuin, scilicet obiectuin, quod est praesens sormaliter, quod liabet in se secundum virtualiter, ita de spiratione. Item. Hecvoluntas in prima productione nia re i ii xit comproduc iuuii ,rii si infinitum, unde probatur iiiipersectio eius, si in secunda roductione requireret comproducti uanituria. Respondeo. Licet quando coaetitcreatum, nunquam illa necessari ὀ requirit, sed esset tunc imperfecta principiatio, sed prima sic inflat,quod soluin primum obie tum est coinproductiuunt duplicis Verbi vel Amoris; secunda non probat,
quia sic ut voluntas operatur circa obie-
ωim, d quod contingeter se habet.tamε respectu illius operationis quasi est principium soluti modo primu obiectu, quὀAcontingenter respicit secundum, quare non potest ita este in productione . Item de Verbo non concludit. Item complacentia est necessaria.
Nota in quocunque est principium productivum,' non impedibile, nec dependens aliunde , potest illo producere terminum, nisi termino repugnet ab ipso produci;& similiter non potest illo producere, si terinino repugnet ab ipso produci. Item. In quocunq; est principiu producituum, prius quam terminus producatur,& non repuetnat termino produci, ab
ipso est produci sitis; ct similiter non potes h ab ipso produci, si non est in ipsci
prius, qua in terminus producatur : Vtraque is aru maior videtur immediata quaru prima est, in quocunq; est principium productivum persectum prius, quam terminus producatur, illud potest tali principio terminum producere; maior seclida. in 'uocunque non est principium prius, qualia terminus producatur, illud non potest producere termixtum ; si simul, ideo Verbum non dicit se; si posterius, ideo Spiri
400쪽
Spiritussanctus non gunera o utraque inquam illaruni videtur esse maior immeiadiata,vtr.iq; etiam minor vicietur immediata . Ultra sit prima conclusio pro maiori, in inor est talis, Memoria perfecta est persectum principium producituum notitiae declarati ax obiecti, tam relucentissor maliter in memoria, quam virtualiter in illo obiecto se est, igitur habens memoriam per se tam potest produceye notitiam siue huius siue illius, si prius habeat, quam alterius notitiam sic procou-ctain ; limiliter syllogi Eo dei voluntate persecta & dilestione. Tertius syllogitamus, quia duo prinii computantur pro v-no, ct duo secundi pro uno, fiat sic. Sit
conclusio pro maiori, sit minor haec,TO-ta Trinitas habet memoriam persectam prius, quam notitia declarati uactearii-
re sit producta sex lib. a. dili. I. quaest. i. quia in primo inllanti naturet completur tota origo smpliciter personamin,¬itia.creaturae in secundo instanti nature , ergo tota Trinitas.producit noti tiam declarativam obiecti secundari j, consimiliter de. voluntate & amore. Consequens videtur salsum, quia uel producit in qualibet persona, & tunc in Patre erit productu in aliquid, vel in determinatis productis, quo risui productionibus conspirat illas productiones, puta noti tiam creaturae in Filici.& dilect ionem in Spiritu sancto, etiam Filius produceret aliquid in se, dc Spiritussanctus aliquid
in se. Itaque vitando conclusionem illatam, aliqua trium minorum neganda est;
s prima negetur de prius natura .quia illassat in eodem gradu in originis, ubi tamenon est productio, vel glossetur, quod vera est, ii prius quam terminus primus producibilis producatur, sit principium producituum in isto , non si prius quam secundus, & ratio est, quia secundus terminus est in eodem gradu originis cum primo; utraque responsio videtur eadein, saltem conceditur Verbum esse creaturae
notitiam declarativam, & Spiritum sanctum esse dilectionem creaturς, licet non a Trinitate produci, Contra dist. 13. de Dono, dediti. et . deVetbo: Si negetur secunda minor de obiecto secundario, tune difficultas redit liac tacta supra , Si dicatur ut supra,tunc oportet aliter dicere de voluntate, qualia de memoria, quia voli rati per liuelligentia repraesentatur actualiter oblectum secundarium, Respondeo, non habet ex se rationem diligibili, sicutrimum obiectum: Tertia minor non ha- et vim nisi de prius, sicut prima minor, patet enim, quod non est vera de prius origine, de natura autem est dubium, si tantum est disserentia rationis inter productionem Verbi, declarentem primum obiectu .ia,& declaratem secundum, quia differentia rationis non est tro ordine naturae sufficiens. Nota, quod illud quod dicitur ubi supra, scilicet in quocunque est principium productivum Sc. si accipiatur prius duratione, patet minor falsa; si natetra , dabium est, oc ad aliud propositum ; si origine, non facit difficultatem ad proposi tum. Quod minor secundi syllogi sint non est, nisi de priori natura, patet; sed accipiendo minorem primam lai Itu de priori origine, videtur petere, quia mitior est eadem cuin conclusione. Illud
de prius non cogit hic, sicut dictum est supra, vi gelicet dis l. s. de Filio. Nota pro tribus syllogismis superius
positis, quia licet minor primi negetur de priori alio, quam originis, & per hoc videtur excludi omnis via argue di de quis di qui, prius origine est idem cu conclusione tuc praedicta; adhuc tame rellat difficultas de principio productivo, qui ta-gitur supra, videlicet de obiecto secundario,quia vel maior, cui o innitio innitetis in quis . de prodactionibus,erit salsa .vel difficile est, quod non extendatur ad secundarium obiectum r Concessis vero, quod non extendatur ad illud, perit illaquetit. dis . I.lib. 2. de creatura inesse ii telligibili, quod sit a tota Trinitate,quia a quo est productive notitia creature, ab ipso est creata,vt intellecta; perit de relatione obiecti secutari j ad scire dis l. 3 s . dei deis;&perit de rationeVerbi.&Spiritus sancti ad creaturas diit. I 8. vel et . primi; perit et Spiritussanctus non sit necessatio
amor creati ,ες oportet dicere,quod sit necessario cra placentis, licet non volitio
existedi;& tuc perit illud, scilicet dist. 8.contra Philosophos,de necessitate creaturi.& redit illud Henrici de complacentia, stat enim argumentum primum. q. I. diit. i. lib. 2. No valetide de respectu prinii obiecti, quod Spiritussanctus no ita libere amat creaturam, ut Pater, quia eripioductione est amor, nec Verbum vi tute memoris. ut in ipso intelliget, sed vi