장음표시 사용
401쪽
iti Patre. Ad ista,primo ad maiore. Principium , quod ex ratione sui natum est exire prius in actu realiter producendi in subsilentia reali, concludit suum copronti dist. ducti uu esse prius origine, id est sine quos . non alius,&ex hoc concluditur, quod ab ipso est alius, ita de Spiritu sancto , quod est a Patre, & Filio dist. ii. Similiter productum, quod natum eli in reali subsistentia, prius produci alio, est sine quo no est aliud, igitur a quo aliud, sic tres person ead creaturas in esse extra. Concedo igitur 'uod natura accepta in subsistentia rea -l i, ut habet oinnia qualecunque ordinem in ipsa habentia , est realiter productiva personae secundae simul acceptae, sed Om- nia in ipsa, tamen in utraq; est distinguere, quid primu est in ipsa, quo scilicet persona diuina est, ct quid quasi aduentit iupersonae, quasi iam consti tute , quale est omne coparans ad obiectum secundu i Beoncedo, & C similiter . nisi qi o l iuxta praedicia in A tres in esse simpliciter per . . t. γuae diuine praecedunt Ordine naturae, Sci mellectione creaturae, & per conseques creaturam in esse iiitelligibili. Hoc quid εantecedens est verum ibi dist. r. lib. r. sed
negatur consequens. igitur creaturae producuntur a Trinitate in esse intellecto, ratio negationis est ista, qui sicut operatio circa obiectunt secundum non potest esse alia realiter a quacunque, hoc est realiter vel subsistenter ab operatione circa obicictu prim si, ita nec prodactio circa istud, a productione circa illud, ergo non potest esse alterius sic vel sic realiter producti; ergo solus Pater dicitur verbum creatuis rae, scut & Verbum es sciatiae suae r Conis firmatur, Sicut hoc principium operatiuuin habet unam operationem adaequatam sibi, non tantum intensiue sed extensiue hoc est circa omnia, quae virtualiter sunt in ipsa, ita inquantdm est productivum, habet unam productionem adς qua
tain utroque modo, quia neutrum repu
gnat uni producto; Confirmatur etiam, uia notitie,que ut operatio, siue ut pro-uctiva. non potest esse nisi eiusde termini primi, alioquin non nisi ut secudariorum, ergo nulla potest essa productiva, que sit immediata alicuius obiecti primi ut termini. Similiter concedendo B, Donperit C, quia productio obiecti secundi
in esse cognito, non est terminus realis, sicut nec terminus accipit esse reale, ergo
est productio diminuta, sieut productum est ens diminutum,talis productio pol est esse quae non est productio, sed quasi productio,huiusmodi est cognitio, ergo Mater in se per cognitione, in qua est virtualiter obiectu secundu , quasi producit in se obiectu illud, dii ami cognoscit,&c5-
municans cognitionem communicat se, ut quasi prodacente idem obiectu, quia posterius est persona cui communicatur.
ergo Trinitas quasi producit obiectum, dc ita producit tu esse cognito, quia in illo produci est quas produci, licet solus Pater rer liter producat in Filio ex vi g Nerationis.& Patet .sc Filiu, in Spiritu nsanctum communicant cognitionem hu-4us obiecti,quq eognitio in omnibus quasi communicata est productio, deinde productio diminuta. Aliter planius. Cognitionem esse obiecti secundi est ipsum producere in esse coenito, sicut ipsam esse obiecti priini est esse eius quasi producentis cognitionem,quia primum obiectu quasi praesupponitur,& secundum quasi produ. citur per hoc in actu , quia cognitio est eius; ergo realiter communicans cognitiomem ut obiecti secundari j, realiter comu nicat illam, ut producentem obiectum secundarium productione, quae ibi potest esse quae non est nisi diminuta, siue Pater sue Trinitas producat obiectum inesse coenito. Non perit distin. 3 s. quia idea est obiectu secundari uin, sue productum sic vel sic, vel non productum, sed quasi:& si aliquis dicat, idea sic non reis serri realiter ad scire Dei, quia idea se
nihil est ; pari ratione nec e conuerso scire habet aliquam relationem rationis ad obiectum secundum, quia omnino nihil, quia sicut nec sui dat, ita nec terminat aliquam rati 'nem. Non perit C, Quia undecunque producitur, vel quasi producitur obiectum secundum, persona diuina perfectum esse habet, comparando intellectum & voluntatem ad obiectum prim tamen concedo, quod Verbumi quasi ex productione secundaria est notitia creaturae producta realiter, sicut Pater quasi secundario est notitia eius improducta, Ac ita necessario Filius sicut Pater est notitia eius, sed ista relatio nec cum ingeneratione constituit Patrem, nec cum generatione Filium. De hoc Franciscus. Vel potest dici de complacentia, inquan contradiis tam illud ostensum ost enditur habere bo cit Doct
402쪽
Distinctio 16. Quaessio Articulas. υ I i
mitatem tarticipatam a primo. et aliter, si eut perlona Patris necessariὁ habet ope Tationem voluntatis, qui operatio est alicii iiiis obiecti necessari 3, alicuius contin-renter, ita producit quasi operationem subsistente ii, que necessario prodii haestalicuius necessari δὲ alicuius contingenter;& sicut no sequitur, Volitio creature in eadem per sdne Patris, igitur Pater necessariis habet volitionem creaturae, sed tantummo in sequitur, ereto habet volieti inem necessiri 3, quae est creaturae; ita non sequitur, Pater necessari ὀ spirat volitionem creature in sensu communi, lucet necessari ὀ spiret volitionem, quae est
Secundum probatum est de Dui dist.
I. quad voluntax ex ratione voluntatis incommuni non necessaria tendit in finem. Et si respondeas, vii ὁd voluntas potest considerari ut volutitas, x et ut natura comparando ad sinem, vel ad ea, qui sunt ad sinem; ut comparatur ad ea, quς sunt ad finem, est voluntas, ut autem coli paratur ad finem , est natura , ct sieest mera necessitas : Illud improbatur ex auctoritate & ratione. Ratione, quia non sint eiusdem potentiae activae oppostimodi agendi, tamaxime isti naturaliter
red libete , qui prima distin ut potentiam activam quia si voluntas coni paratur ad finem per modum naturae, & adentia ad finem per modum libertatis, ipsa non erit potentia activa una respectu isto mini; & tunqirulla potentia erit, quae eligat ens ad sinem propter finem, nulla enim potentia eligit hoc propter illud, nisi velit utrunque extvestium, sicut nulla potentia cogniti uacos noscit conclusio
ne ii propter principium, nisi eadem co gnoscat principia ct conclusiones, scutarguit Pnilosophus. de anima, de sensu eoinremni. Auctoritas est Augustini
Enchitidion cap. ios. & ponitur a Magistro libro . e. distinet. et s. capit. N que enim culpanda est voluntas, aut v luntas non est aut libera dicenda non est, ita beati sic esse volumus, ut esse miseri non solii in nollinus, sed nequaqua pror-
si si velle possimus . Vult i itur dicere, quδd voluntas illa, qua volumus beatitudinetia, est libera, sed nullum finem magis necessari 3 respicit volunt, , quum beatitudinem iii communi, igitur nullum finem necessario 'respicit . IIem.
Ista ratio poneret Spiritum sanctum spl- , - , rari non libere, sed per modum naturae, quia elus principium esset voluntas, non ut libera, sed , t natura . Itaque dico, Quod necessitas huius productionis alvoris adaequati, sicut & necessitas dilectio- in is, qua formaliter habens voluntatem ditistit, est ex infinitate voluntatis, & ex infinitate bonitatis obiecti,quia neutrum , sine altero susiliit ad necessitatem . Ista autem duo suffici ut hoc modo, quia voluntas infinita non potest aemessa recta, nec potest non esse in actu recto, quia tuc esset potentialis .igitur necessaria est In actu recto; non autem cuniae velle est praecise riatum, quia est ab illa voluntate recta solum, quasi nihil sit volendum ex se, sed tantum q'ia est volitum ab illa valutate re ta , essentia enim diuina , que est primum obiectum illius voluntatis, est . o ti,o ex se volenda ; igitur voluntas illa de cv i Dii 'necessitate est in actu rectὰ uolendi illud i iobiectum , quod est ex se rechci voletiis dum, & sicut ex Detessitate est principium volendi, ita ex necessitate est principium producendi amorem illius. Et tuc dico, quod nec sola voluntas infinita prae eis e non determinando obiectum cuius e . . st)nec solum bonum infinitum tisi determinando quam voluntatem respiciat, ut est os lectu eli totalis causa necelsari ὀ diligendi, nec etiam necessari δ producendi amorem adaequa tu, sed infinita voluntas habens tale obiectum, quod est ex se recte amandu,perfecte praesens est ratio necessario tam volendi illud bonum, qua spirandi amorem illius boni; talis voluntas habens tale obiectum praesens, est princiis lapium communicandi naturam diuinaim, quia principiti producendi amorem insi- nitu productu, talis enim amor productus proportionaturia potentie, qua obiecto: Non est autem ita, quando voluntas infinita respicit bonum amabile finitia, quia licet ibi actus si infinitus, quantilin est ex parte voluntatis diuinae, ubii tamen est infinitus,quantillii est ex parte obiecti. Sed ut tu voluntas infinita si princi si ri infinitum,n' tantii amandi boni infinita sed finitu, de produce di amore talis boni,& hoe vel eade producti inie secundu re, qua producitur Spiritus sanctus, alia tamen secudum rationem, vel omnino alia, vel nulla. De hoc alias, quia similem habet difficultatem de productione Verbi; Υ Vtrum
403쪽
Vtrum Intellectus diuinus lit principium
producendi Verbum essentiae diuint, vel verbum alicuius alterius intelli sibili ; &tunc vel productione eadem secundu iri rem cum productione Verbi diuini, alia
tamen secundum rationem , vel alia.tain secundam rein, quam secundum ratione.
tertium est. Si productio sit necessaria , quomodo non est permodam natur. x, sed distincta cotra illam Sc libera Hic dicitur, quod na rura agit per impressionem sicut intelle
ctus, voluntas aute non. Contra. Hoc
falsum est, ct improbatum dist..2. s. Item non ad propositum, quia quaeritur de distinctione principii activi in modo agendi, siue eliciendi actione,siue aliquid
agat sue non. Alia responsio. Verbum est formaliis ter notitia in emoriae, voluntas eliciens dat oblecto primu dona, quia amorem & hoe in se, nec ex ista ratione est donau, unde nec aliud simile obiecto praesentato; ideo amor non gi3nitur, nec est imato Spiritustancti, ita licut Filius.Hoc qui
Gem bene verum eit de imagine; sed non saluatur, quomodo haec principia elicere possunt diuersinode , qua uuis ponatur aliqua distinctio interminis comparatis ad principia, iii assimilarit tantum. Tertia via, Quod est necessitas, ut actu tendit in obiectum, no tanaena ut elicitura potentia. Vel aliter, sicut in actu quasi iam ut elicito formatur, non tarne vi quasi prior actu elicit illu. Contra ista arguitur. Ergo ex parte principii ut quasi praecedit actum,est necessitas ad eliciendum, nec volutas repugnat necessario, quia voluntas persecta potest habere conditione persecti principi j productivi. Item e conuerso, neces, itas non tollit libertate, propter nunc dictuin. Item. Necessari ὀ agere est conditio modi operandi ,ergo non repugnat alteri diuidenti principium acti-uli, sicut nec modus ill , cuius est modus;
sicut ergo dupleκ a principium, ita d Idex est necessitas conueniens, nec est aia ratio distinctionis, nisi quia hoc est
hoc,ergo non omnis necessitas est naturali, stricte accipiendo naturale, quouiodo voluntas non est natura.
Non videtur, qu ὀd voluntatem esse rectam si coassumendum cuin hoc, quod est ipsa esse infinita, quasi aliud eve quo. quia tunc voluntas infinita non esset sus ficiens quo communicandi naturam, etiahabens obiectum presens, sed voluntas infinita recta.Item. Si rectitudo illa sit con. formitas ad rationem rectam,ergo relatio erit principita productionis Spiritustam. cti, saltem ut voluntas recta, sicut recta est ratio volendi; ideo sic voluntas io finita omnino nihil addedo ibi obiecto presenite necessario est in actu volendi, ita quod ad nullum actum volendi est in potentia contradictionis, quia tunc componibilis, i S ipia pro obiectu ad.equato habet insinitum voli bile, ergo necessatio actu. ultillud, de ita de productione ultra, sicut de necessaria ope atione. Secundo probatur ex ratione potentie . qu.e potest habere obiectum adaequans capacitatem eius, igitur ut infinitum, non ut cotentu in sub illo obiecto, quia tuc ab aliquo finito dependeret in operando, & ita vileste tet.
Tertio probatur eX ratione actus, quia volitio infinita non dependet a stulto, ergo finitum ii 5 est primu obiectu eius quecuque volitio ibi possibilis est infinita.
DISTINCTIO XI. ΠMAG. Hic diccndum
AC distinctione tractat Magis ster secunda, scilicet deprimi
p x0 p cςssionis Spiri nisi acti. a se nimiru quad a Patre Filioque procedat. Circa hanc dist. quaeritur. v nu, de ipso principio productionis, Diuisum
404쪽
Distinctio ii. Quaestio Articulas I.
s i. Quia Damas c. lib. I .cap. 8. a: Patre procedentem, & in Filio: quiescentem, Spiritum sanetiam dicimus. Item cap. I i. Spiritum sanctuin dicimus eκ Patre, ex Filio non dicimus. Item,idem in epistola de Trisagio ad Iordanum Archimandrita in in sine. Patet StVerbum isc Spiritussanctus:& subdit. Ex Patre quidem, Fili j autem &no eκ silio, sed Spiritus oris Dei. r. Pr terea per rationem Grecor v. Nihil tenendum est,t articulus F dei, nisi quod continetur in Evangelio. quod complete continet fidem, a it salieni in scriptura noui Testanienti ; sed non videtur ex- prellum in nouo Testamento, quod Spiritumantinis procedat a Filio, ergo &c.s 3. Praeterea. Dilectio in nobis non proce cedit a verbo,quia notitia non habet causalitatem respe tu volitionis, igitur suu iliter nec in propolypo e r. 4. Preterea. Voluntas ponitur terri pars imaginis is . de trini .ca. vlt. igitur non est principium produc edi, sed ploduinctu nu 's. Praeterea.Spiratio passiua esst propria viai perso in diuinis, igitur Sc ctiva. Probatio consequentiς,utraque enita videtur sque periccta, & aeque incon unicabilis.
no, Qui ex ratre Filiaque procedit. Et Athanasius etiam in Symbolo, Spiritustinis Eius a Patre & Filio. οὐ N C L VSI O. spiritus unus proce-
dicuntur Grici discordare a Latinis, ut videntur auctoritates Damast. sonare. Sed
de ista discordia dicit Lincontentis in no-rula quadam super sinem epistolς de Titas agi 3 quod sententia Gr corii est, quod Spiritussanctus est Spiritus Filii, sed
procedens a Filio, sed a solo Patre per vilium tamen;& videtur haec sententia contraria nostrae, quia dicimus Spiritumsanctum a Patre Sc Filio procedetem. Sed forte si duo sapientes vitiis Graecus & alter
Latinus, uterque verus amator veritatis,
ct no propriae dictionis,unde propria est,
de hac vita contrarietate disquirerent, pateret utique tandem ipsam contrarietate non esse veraciter realem , sicut est vocalis, alioquin vel ipsi Graeci vel nos Latini sumus veri heretici. Sed quis audet hunc auctorem, Ioantie scilicet Damast. Sc Beatos scilicet Basilium, Gregoriunt Thelat gum, Gregorium Naaianzenum, Cyrilistum,&similes patres Graec3s arguere het reseos Quis iterum argueret hereseos B. Hieronymu, Augustinu, Ambrosuin, Hilarium, Sconsimiles Latinos Verisimile igitur est, quod non subest dictis verbis contrariis, ni rariorum Sanctorum sentelia discors; multipliciter enim dicitur, sicut hoc huius, lac hoc ex illo vel ab illo, qua multiplicitate sorte intellecta &di
llinc a , pateret contrarioru verboru non
discors sententia. Quidquid sit de eis, ex quo Ecclesia Catholica declarauit hoc esse tenendum, sicut de sub Ilatia Fidei, sicut patet Extra de summa irini. Si Fide Ca rho.cap. Firmiter tenendum est,quὁd Spiritu stanc us procedat ab , troque. Ad hoc est ratio talis. Habens principium persc- Latio seoctum productivum, priusqua intelligatur in habere prodii flum, pote ii illo principio producere, quando scilicet principium est ita persectum, quod non dependet a passivo, nec potest per aliquid impediri, sed Filius has et voluntatem, que est principiuproductivum amoris adsquati, & habet eam,ut praeintelligitur producto actu voluntatis; ergo potest ea producere, igitur&ea producit. Probo minorem: Generatio & spiratio habent aliquem ordinem inter se, ita quod aliquo modo generatio est prius spiratione, in illo prior communicatur genito omnis perfectio iliuina,
ipsi n0n repugnat, S ita voluntas; er-abet tunc voluntatem, ut priorem proucto per actum voluntatis, quia adhuc
o inteli igitur productio aliqua facta per
modum & actum voluntatis. Assuinptum etiam de ordine is lamin productionum, licet videatur esse manifestum ex ordine potentiarum , probatur tamen per hoc,
quod quando duo actus primi habent or-oinem in aliquo, si , terque sit per se te activus, habebunt etiam similem ordinem in eliciendo suos actus, addidi aute perfecte activus, ad excludendam forma sub aliis stantiale,& qualitate in corruptibilibus, corpora ubi licet sorma substantialis sit activa,& bus1 s, qua
405쪽
' qualita, sim; liter , δ: forma substantia is
sit prior qualitate, tamen qualitas habet actu .n suuiti priu , sed lioc est ex imperiactione a 'iuitatis formae substantialis) in Patre autem intelle hiis 3c voluntas sui, tyersecte principia activa, Sc liabent ordi- erit ius da, quia foecunditas intellectissaeos lituit ipsu Patre, ii 5 aute sexcundita volutatis; ergo i ista foecunditas intellectus aliquo mo lo prius habebit a mim suum,
qua foecunditas voluntatis actum suum.
Probant alii illum ordinem productis R. ti nis ad produehidnem per hoc, quod sicut v - ρο- se in fili gene ad velle, ita dicet eadRestiatur. spirare. Sed illa probati ovi dea ur deficere, velle enim presu pronii lii telligere, quia per litii intelli qeteribiectum illud, circa quod duitur ne dilectio, est sufficienter pie seri . , absque illa intellectione n Aesiet sui Pienter praesens voluntati, ut posset vhlle; sed peractum dicendi ii O est praesens Voluntati prolis oblatium, cuius a- Inor spiratur, quia si Pater voluntate spirat, in eo tamen nolFhabetur obiectu praesens sormaliter pes notitiam genitam,
k quia nihil nouit notitia genita ut dicit Auetust. 43. de Trinit. sed intellectione sibi ingenita liabet obiectum sibi praeses,
ct ista est notitia, quae praesupponitur actui spiradi;ergo no est cmilis necessitas, quod gesieratio presupponatur spuationi. sicut quod intellectio presupponatur volitio. i. Cocedo, ouod ii flatia bene probat,quod non est si initis necessiit , , sed inter intellectionem & volitioneiii Est ordo propter duo,Vnum est propier praesentia iam dictam aliud est propter illarum potetiarum ordinem in operando, quia iste potentie tales sunt, quo i una est naturaliter ordinata prius operari quam aliat pri-ina ratio non est ratio prioritatis genera- iioni, adspirationem, sed secunda, sicut enim inquantum sunt potentiae operative est aliquis ordo inter operationes earum, Ita inquantum sunt potentis producitur, est aliquis ordo productionis earum, licethon sit ordo necessitatis propter prς sen- ξam obiecti talem habendam. Exemplum huius est. Si in igne calor 3: siccitas sint cauta vel potenti s activae, nate tamen oria' dinate elicere alius suos, ita quod siccitas non possit desiccare, nisi calor prius cal saciat, ista necessitas Ordinis non est, quia per cale a 'ione in si cibiectum desiccabile praesens sicco ut desiccet, sed propter natura ni istarum potentIarum aEHuarum. Et si in illo priori, in quo calidum calorec sesacit, communicaret cales acto. vel produceret in calefacto, iasi tantum calorem,
sed etiam siccitatem, quam habuit calefactum, eadem siccItate de cccat et cucalesaiciente quia in illo in ista uti naturae,iii quo est defccatio, una siccitas est in calefaciete &calefacto: Ita intelligendunt est hic, quod in illo signo originis, in quo Pareo producit actum voluntatis,principiti pro
ducti uti idei ii est in Patre S Filio, es ideo Filius eadem productioiae producit Spiritumsa iactum cui a Patrσ.
muni ad auctoritates Damasc.videtur posse responderi per notulam illam in Liuconicias, de qua dicium est. Prima tamen alictoritas eius posset expinii, si loquatur dovoluntate Jc n5 de Spiritu sancto, quia tuc posset dici, quod via unias, que esu priticii iii r spirandi, ipsa est a Patre in Filiunt, quod Pater communicat eam Filio, ' qui scit in si io, hoc est non vlterius communieariit sub rati , ne principii Decundi, 'licet adem volt inta, communicetur Spiritui- sancto in se; sed litera Dama se . ibidem videtur loqui de spersona Spiritus indit. Scnon Dei voluntate, lita spiratur.' Ad secundum de Evangelio dico, quod
Christum descelidisse ad inferna non docetur in Evangelio. δc tamen tenendum est scutarticulu Fidei, quia ponitur in Symbolo Apostolorum; ita multa alia de Sacramentis Ecclesie non sunt expressa in Evangelio,& tamen Ecclesia tenet illa esse tradita certitudina iter ab Apostolis, is: periculosum esset errare circa il la , qile non tantum ab Apoliolis descendunt per ser; pta, sed etiam quae per consuetudinena v niuersalis Ecclesiae tenenda sunt; nec Cliristus in Evangelio docuit omnia pertinentia ad dispensationeiii Sacramentorum, dixit enim discipulis suis in Ioanne, Adhue habeo multa vobis dicere, sed non pote- v 'i is portare modo, cum autem venerit ille Spiritus veritatis, docet it nos omnem ve
ritatem: Multa igitur docuit eos Spiritu ia sanctus, quae non sunt scripta in pu angelio,& illa multa quaedam per scripturam, quedam per consuetu iiDem tradiderunt; similiter diuersa Symbola diuersis teinporibus sunt edita contra diuersas heres et
406쪽
Veritatem, contra quam erat illa heresis,quet veritas etsi prius erat de Fide, non tamen erat prius tantum declarata, sicut inc
contra errorem illotum, qui eam ne abant
' Ad tertium de verbo nostro dico, quod Jllud imperfectionis est in imagine crebia, quia verbo non communicatur eadem natura cum mente, Sc ideo nec libertas formaliter; Verbo autem diuino communicatur natura Patris, & eadem voluntas cum Patre, Ic ideo habet eam ut Decundam respectu productionis.Spiritussancti, quia
intelligitur ordine originis prae babere illam, antequam Spiritus anetus spiretur. i KAd quartum respondeo. Dilectio vocatur voluntas, sed voluntas potentia pertinet ad parentem, licet non constituat pa aentem, sed quasi aduenit sicut secuda eunditas in Patre. η Ad .ltimum dico, quod non sequJtur, quia non potest natura diuina pluribus productionibus haberi in una persona, sicut patebit in sequentibus artic. quia utraque productione haberet natura, & neu tra haberet, tamen una persona potest pluribus productionibus communicare naturamin plures personae possunt una productione producere persona, ct ideo si pas, iua sit tantum in uno, non sequitur, quod Elia activa sit tantum in x no. RTICULUS r. oriam si di Dulias ex bnue possit quae
in et a Fitis,Zmngueretiar aseo realiter.
RGVITVR quod non.' Quia positio includens incompossibilia non potest poni nec sustineri, quia in ea flatim includitur redargutio, quod est inconueniens vltimum, ad quod potest respondens de duci, tali enim positione posita, nulla regula disputationis potest saluari,scilicet concedendo consequens & negando repugnas, 'um statim oportet concedere repugnantia, quae includuntur in posito. Quod auteillud positum quod ponitur, sit tale , pr batur , Quia sumino Decessario repugnat
sumnisi impossibile, quidquid est in Deo
ad intra est summe necessarium, ergo repugnans sibi est summe impos ibile; ergo positio supponens Spiritum sanctum non procedere a Filio est summe imposi ibile,
quia oppositum est summe necessarium, scilicet ipsum procedere a Filio, & impossibile includens incompossibilia videtur .elia magis impossibile, quam impossibile
questio nulla est,quod probatur per argu i; in quovmentum, quod est in opponendo. Contra '' ' istini positionem est hoc . quod ista positio videtur esse Riga questionis, mouetur a. rati
enim quaestio, ut inquiratur, quid sit principiunt dii in Et tuum reale Fili j a Spiritu sancto, virum filiatio, an sola spiratio activa; quia si filiatio, igitur per quodcunque
incompossibile circunscripta spirationeae tua adhuc remanebit ratio diffinguen di. Praeterea. Licet positio, que stati in ex xratio. intelle tu suo includiticontradictoria, nopossit admitti, tamen illa, que ex intellectu suo tantdm vnum contradictorium includit,& aliud non, nisi per consequentiam accidentalem, vel per locos extrinsecos, bene videtur posse admitti, quia tali
positione posita possunt sustineri regulae
disputationis, potest enitia concedi seques consequetia essetiali,& negari repugnas; s autem inserates aliud repugnans seques per locum extrinsecum vel consequentia accidentali, nega dum est illud sequi,quia propositio illa, per quam talis consequentia teneret, destrueretur ex positione: Nuc autem spiratio activa non est de per se intellectu Filii, ut persona est, sed quasi passo communis Patri S Filio, igitur circun scripta illa, ponendo Filium in esse Filii, non ponuntur contradictoria ex primo intellectu positi. sed tantum alterum, scilicci quod Filius sit Filius, & reliquum non nisi ex consequentia accidental i,. Sc per locu extrinsecu ex remotione quasi passionis, remouendo quaellionis subiectum; igitur ista politio no sic includit opposta, quin possit admitti. Item. Si aliquid essentialiter in lusum in aliquo, ponatur rei noueri ab eo,quod tamen non si ratio in hereti .e predicati bene potest quaeri, an isto vel illo circunscripto insit tale predicata
vel non ,etiam quantucunque positum includat contradictoria, non ta inen rcpugnat
407쪽
pnat huJe proposito, quin Hiera pars huius quesiti sit determinate danda puta sicirsunscribatur ab homine animalitas, quod tamen includit incompossibilia, Squaeratur, utrun hoc circunscripto possit
homo distingui ab asino, videtur demni nate posse responderi, quod sq, quia no per animalitatem conueniebat homini sic disti timui, sed per rationalitat in ) igitur licet spiratio activa e liet de ratione Fili j,adhuc tamen ipsa circunscripta quiri potest, virum Filius distinguatur a Spiritu sancto vel non , quia non quaeritur nisi, utrum predicatum circunscriptum fuit Iraecise causa distinctionis,vel aliud prς-
dicatum non circunscriptum. Preterea.
Aliud est ponere aliquid, de illo posito viterius querere de aliquo,pposito,&aliud est querere de veritate alicuius conditionalis, quia 'us rere de aliqua conditionali ad nihil obligat; eis igitur aliquam probabilitatem haseret opinio dicendo, pos-ro quod Spiritussanctus non procederet a Filio, &c. nullam tamen probabilitatem habet,quando questio sic est proposita, sicut eam proposui, Utrum s Spiritussanctus non procederet a Filio, posset stare
distinctio realis ipsius a Filio; ibi enim suaero de conditionali quadam, scilicet si
Spiritussanctus non procederet a Filio, an sequatur essentialiter ipsum no distingui ab eo,ita quod oppositum consequentis
non possit stare cuin antecedente,loquendo de formali intellecta eorum. Contra istant opinionem etiam Simultae aut toritates, una Aug. . de Trinit.cap.
6. Si Pater non esset innascibilis, nihil prohiberet eum genuisse Filium; Scta me ista positio concomitanter includit incompossibilia scilicet quod Pater non si innalci bilis. Et Ricardus 3. de Trini. cap. I 6. Si sola una persona in diuinitate esset, nihil prohiberet eam habere plenitudinem sapienti.e vel intellectus. Cum tamen con- comitanter ad plenitudinem sapientiae vel intellectus, sequatur pluralitas persona u. Item etiam Philosophus . . Phys. arguit.
Posito quod esset aliquod spatium, A no
haberet corpus sensibile, sed sonum vel colorem, qu rit, utrum esset vacuum, dcrespondet, luὀd si natum esset recipere corpus,esset vacuum, si non, non .Ergo tali posita positione quae tamen per ipsum ponit incompossibilia. quia accidens ut sonum& colorem esse sine subiecto potast quaeri de aliquo, an sequatur, scit Icet intelligedo de naturali consequentia; quia etsi positum includat incompossibilia, non tameomnia ineo inpossibilia naturali consequβtia, sed ad ipsum potest sequi aliquod contradictorium naturali consequentia.& aliquod aliud nullo modo , nisi sicut ad imia possibile quodlibet.
'I. ita secundum Boetium I. de Trinit.cap. I et .Essentia contirici unitatem, relatio multiplicat Trinitatem. Ergo nulla persona dii inguitur ab alia, n i si q ue refertur relative ad illam; sed si Spiritu nanctus non procederet a Filio, no posset stare distinctio realis ad ipsum, quia non reserretur ad ipsu, igitur &e. V
Sed ideo simplex dicitur supple Deus
quonia quod habet, hoc est; excepto quod relative quaeque persona ad alteram dicitur, nam utique Pater habet Filiu, nec tamen ipse est Filius dic Spiritussanctus igitur, si non procederet a Filio,esset Filius,
quia tunc non relative diceretur ad eum.
3. Praeterea. Relatio in diuinis aut distinguit secundum qui ditatem, aut secundum esse; non secundum esse, quia sic transit inessentiam, igitur secundum qui ditatem; sed secundum qui ditatem tantum respicit oppositum, igitur tantum distinguit ab opposto, sed posita illa hypothesi non essent in Filio & Spiritu sancto relationes
opposite. 4. Praeterea. Si relationes disparatae possent sussicienter distinguere personas, ergo cum tales duae sint in Patre, ut generatio activa & spiratio activa, Pater esset due personae. Confirmatur ratio,quia tantam distinctione in videntur habere istae relationes spiratio activa & generatio activa, quantam habent eorum relativa vel correlativa, igitur ita possunt hec distin- uere, sicut illa.
Eo D POSITUM. s. de Trinit. capit.
1 . Apparet, quod spiritu sianctus non est Filius,etsi exeat a Patre, quia exit no quomodo
408쪽
uit da natus, sed quomodo datus. N Cc I SI O. Si spiritus unono
R ES PONDEO, Hic est una op;-uio. quod si Spiritus lanctus non procedata Filio, nullo modo distingueret tir ab eo. Et habet pro se duas rationes, qu et sunt duo posteriora argumenta in opponendo. Au toritas etiam adducitur Anselmi lib. su , .l: processione spiritu Canini. Sed quia ipsum adducit uterque opinans prose.&quia altercatio magna de intention eiuς, liis suerit. ideo hic nolo multum cicca intentionem eius immorari. Contra ista in opinionem sunt rationes tu e sumuntur eX duobus mediis, primum medium est ex ratione formali constitutiavi, secunda medium est ex distinctione eam nationum. Ex primo horum arFuitur. Quocunq; formaliter aliquid costituitur in este,codem distinguitur quia eode est aliquid ens sc viiii vilitate couenienti talientitati,& si viaia,igitur in se est indistin
ctuin, &ab aliis distinctum sed Filii
constituitur in esse personali filiatione, ergo ct ea sormaliter distinguitur ab omni alia persona; igitur per impossibile vel incompossibile circunscripto quocunque a- maxime posteriori filiatione, remanebit Filius filiatione distinctiis personalite ra quacunque persona. Assumptum patet,quia Filius non constituiturin esse personali spiratione activa, quia illa est communis Patri & Filio, Sc non sunt in eo propi ietates positiuae alis, qua generatio passio,& spiratio actio, ergo &c. Respondeiatur,quod formali constitutivo nis distina quitur aliquid a quocunque, sed tantilinab illis cuin quibus maxime conuenit, &a quibus non distinguitur aliquo alio, ni si illo formali constitutivo. Exemptu. Honio rationalitate non distinguitur a lapide, sed a speciebus animalis, cum quibus conuenit maxime, & a quibus in paucissimis videtur distingui; a lapide enim distinguitur animal itate, quae non est formate constituti tu eius, quia lapis est inai timitus: Ita dicitur in proposito, quod Filius
cum Patre conuenit in spiratione activa,
de in hac distinguitur a Spiritu sancto,proprio autem suo formali, sicilicet siliatione
distinguitur a Patre, cu quo maXime conuenit, quare Sc. Contra istud. Et primo,
quia quodlibet habens aliquod esse distius guttur distinctione conueniente illi esse a quocunque alio per aliquod , quod est de
ratione eius, inquantum habet tale esse;
Filius igitur perlonaliter distinguitur per aliquod, quod est de ratione eius, inquantum est persona, spiratio activa noli est de ratione eius inquantum persona, sed Filio iam posito est quasi proprietas aduentitia. Ex hoc patet, quod exemplum adductum non est ad tropositum, quia etsi homo distinguitur a lapide non per rationale pri-mὰ, distinguitur tamen per aliquid, quod est de essentia sua, ita quod inconueniens esset ipsum her nihil, quod est de essentia sua, a lapide distingui, sed tantum per risibilitatem, ita est ergo in proposito. Ex hoc etiam patet, lyod exemplum cocludit propositum, homo enim non distingueretur
essentialiter a lapide inquantum animal, si animal non esset de essentia eius, quod tamen est, licet non sit ultimum constitutiuum eius: Sic aute arguitur in proposito,
Quodcunque distinguitur ab alio per se inquantum tale, distinguitur per aliquod, quod est per se de ratione eius inquantum tale,Filius per se distin uitur a no Filio, igitur per aliquod quod est de essentia eia Ius, sed hoc non est vis spirativa, cosequitur enim proprietatem constitutivam eius, ergo αc. Secundo sic. Per formale costituti uu distinguitur constitutum ab omni alio, etiam si per impossibile quodcuq; aliud ab illo circuscribatur, quia per illud distinguitur primo id est adequale ab omni non talium ; sed quodcunque non habens illam sormam constitutivam est noniale, isitur per illam distinguitur ab omiani alio non habente illam. Ista ratio declaratur, Qu; a licet homo non tantum per rationale distinguatur a lapide, sed etiam per animalitatem, non etiam primo distinguitur per rationalitatem, id est non adae quate, quia tunc quodlibet distinctum a lapide esset rationale, sed ad quate tu genere corporis primo distinguitur a lapide per antinatum; tainen circunscribendo per intellectum ab homine quodc sique aliud a rationali, per illud solum distingueretur essentialiter a quocuq; no rationali, ct ita isa lapide, qui non est rationalis; non igitur tantii illud distinauitur realirer, quod distinguit adaequate, sed etia illud, quod solum si poneretur,esset incompossinite illi, a quo distinguitur. Confirmatur ista ratio principalis sumpta ex proprio constituti
409쪽
uo, quia si Pater per IinpossIb; te non spiraret, sed Filius, adhuc taliae Pater pater nitate distingueretur a Filio &Spiritu sancto, sicut paternitate constituitur tu esse per nati. a raris.' Ex secundo medio, scilicet ex distinctione emanationum arFuitur sic. Generatio distinguitur a spiratione,& laoc periinpossibile circu scripto omni alio a ratione generationis & spirationis, aut saltem circunscripto hoc, quod spiratio activa esset a Filio, dam tamen staret distinctio principibrum generandi 3c spirandi; ergo & quolibet tali circunscripto staret distinctio Filii & Spiri iussa niti. Probatio consequenite. Quia i inpossibile est unani personam
duabus productionibus totalibus accipere esse, nulla enim productione aliquid aecipit esse, qua per i inpossibile circunscripta non minus acciperet esse; sed si productione hae & illa acciperet aliquid esse, de traque complete, quia utraque esset persecta ; istitur utraque circunscripta haberet esse per alteram complete , α ita neu tra, ct utraque acciperet esse. Ad istam rationem ponuntur alique responsiones ad antecedens, e quia de hoc tractabitur di- .pinio stich. I 3. modo non insisto. sistis Conclusiones istarum rationum concedo, & maris patebit propositum declarata illa distinctione emanationum. Pro hac conclusione, quod Spiritussanctus distinguitur a Filio Ac. si non procederet ab eo, nota auctoritatem e ressam B. Anselini de processione Spiritussancti cap. I. in fine ubi dicit. Sicut Filius est, vi interi in alia causam dica , quonia nodum costat, quod Spiritu Canctus sic de illo procedat, ideo non est Spiritussanctus, nee spiritus sanctus est Filius, quia Pilius nascendo habet esse de Patre, Spiritu stanctus vero non ascendo, sed procedendo. Item cap. to . facit istana consequentiani ex intentione circa medium cap. bi, inquit, Spiritu stanctus non erit de Filio, sequitur de Spiritu sancto filium esse. Qui re de veritate huius antecedentis , quia aut ideo Spiritus sanctu, non procederet a Filio, quia essent eadem persona , & si sic intelligitur consequentia Anselmi; quia sic sic, non magis erit Filius de Spiritu sancto, quam e conuerso; si autem intelligat Anselmus, quod sint distinctae persone, igitur habetur distinctio inter ea, ante processione, quod est propositu. Ista auctoritas est ponderanda.
mum auctoritatem Boetii concedo, quod relatio multiplicat Trinitatem , dc tamen non tantu distinguit a relatione opposia, sed a qualibet relatione disparata, cui formaliter non est idem; quia sicut in genere qualitatis albedo: non rantu in distinguitur ab altera qualitate contraria, sed etiam ab omni alia disparata, quia non est albedo dulcedo formaliter, nec odor, est si aliua disparata esset incompossibilis alteriisparate in eodem suppolito, non tanta distingueretur natura a natura, sed etiam requireretur distinctio suppostoriim, ita aliqua relatio disparata ab alia relatione disparata distinguitur, absque aliqua alia inconpossibilitate, aliquae autem non tantum habent distinctionem, sed etiam incopossibilitate iii, siue incompos ibilem rationem in eodem supposito, quales sunt rela eta. tiones disparatae accipiendi naturam, quia persona , que disparatis modis acciperet
naturam, non unico modo haberet na
' Ad secundum ad Ausust. de Civit. dico, Quod quelibet persona hoc est, quod
habet, nisi quod relatilium habet correlatiuum, & non est illud; posta autem illa hypothesi Spiritus anctus non haberet Filium, ut correlatiuum Sc spirante, & ideo non sequitur, quod Spiritussanctus est Filius, quia non haberet Filium, nec scut intrinsece, nec sicut correlativum originas rexcipit autem August. quod illud, quod habetur, non est habens, quando habetur vi correlativum. Non igitur accipit Aurinis quod habetur, vel eo modo quo diciturFilius habere diuinitate, x et quo modo dicitur habere Patrem, unus modus est habendo sorti aliter vel essentialiter, alius modus est habendo correlative, vel origitistiter. Ad tertium dico , Quod tam secundum via; Arist.
'uiditatem , quam secundum esse manet in praedic ibi relatio, quocunque enim modo manet Resati nus secudum qui ditatem, manet secundu eius
esse, quod est esse ad aliud, quia quid itas relationis no potest esse sine esse ad aliud, quia intelligendo relationem sine esse ad aliud, non intelligitur relatio, sed absolutum, quia secundum August. 7. de Trinit. Sinsom ted eap. i. Si est ad aliud , non est substantia, Mi Se s est substantia sue ad se, iam non est
relatio, quocunque enim modo transi e
se, trantit & quiditas, quia sicut esse ad aliud,
410쪽
allu d, quod est ei Ie relationis, vere est ideessenti .e, ita & qui dit: is relationis est ideessenti e, nihil enim est ibi , cluod non estide; manet igitur & qui ditas ct esse . qui
olatio non ei formaliter essentia diuina, quia sicut dicit Aug. 7. de Trinit. capit. 2. Non eo Verbum quo sapietitia: transit autem utrunque, qui acu troci quod non est formaliter idem, est vere id P, sicut sepe dictam est. Cuin igitur dicis, aut distinguu-tar secundum esse, aut secundum quid itatem, dico, δd secundum qui ditatem, &secundum esse ad aliud. Et cum dicis, Si et raniit, ergo non sic distinguit, Consequetia non valet, quia transiit secundum identitatem, & manet secundum formalitate, o quia non oportet veram identitatem esse formalem quia sormalis ratio liuius Daseaniis non est scrii aliter ratio illius esse iitis, in qua transit ideo huic rationi formali competit, quod est huic proprium, est autem ei proprium disti gui realiter ab omni relatione.tam opposita, quam disparata ei inc,mpossibili, & ideo cum hoc,
q11δd vere transit, vere manet is uantu sufficit ad dillinctionem reale: ia, tam ab opposita relatione, quam etiam a relatione
disparata sibi incompossibili. Ad quartu, csim dicitur de duabus proprietatibus in Patre, responsum est dist. r. q. 2.a rr. io. non enim oportet tantam ei Iedistinctione. ii , vel inconipossibilitatem productionum activarum, quanta est productionum pasiluarum, quia impossibile est idem dualaus productionibus oppositis produci & accipere esse, non autem est incompossibile idem duabus productionibus aestiuis communicare esse distinctis personi .
M AG. Item quaeritur&c. distinctione traelat Mag;- bl ei stet te ilium, quis ordo scilicet re Hῆ v periatur inter Patrem S Filium
in ratione spirandi Spiritundanctum. Circa hanc distinctiori ein qu ritur unum de qualitate huius processionis.
Est de qualitate & modo processIonis Spiritu stan ii a Patre & Filio. Diuiditur in Φ.art.
i Quia August. 6. de T mi. q. . Spiti instat, ius est coinunio Patris Se Fili j. Ex hoe accipitur communiter,quod est nexus amborum, nexus aut non est aliquorum, nisi inquantum sunt distincti, est aure nexus eorum in quantuprocedit ab eis, e go procedit ab eis inqua tu sunt distincti. η 1. Praetet ea. Anici est suppositi, igitur 1 Μm . duorum suppositorum non est una actio. n No Spi itus anctus autem producitur actione Patrix,& Filii vi agentium, initur inquatum distincti.
3. Praeterea. Si Producunt inqua tu omnino unum,aut inquantum unum inesse-tia aut inquantu unum in persona, aut in- . quan in in v nulla in vi spirativa ; non inquantiam unum in essentia, qui tunc Spiritussanctus produceret se, quia est unu in inessentia cum Patre & Filio; nec secundo modo inquantum unu in in persona, quia sic non sunt unam; nec tertio modo inqua tuin sunt unum in vi spirativa, quia tunc
sequitar, quod Pater esset duo principia respectu Fili j & Spiritussancti, propter duaς vites productivas in ipso respecta
. Preterea. Amor notitiae genitis est tertia pars imaginis,igitur amor procedes est amor Ferbi. Antecedes probatur dist. 6. per Aug.
OPPOSITVM. s. de Trinit. cap. 1 . Pater δc Filius sunt unum principium ad Spiritu osanctum, sicut Pater Sc Filius&Spiritussanctus sunt unum principium