장음표시 사용
471쪽
ana; a Idualis, eontrahens ad esse hoc, suo unitas vel pluralitas indiuiduali . & breuiter ciu ecunq; conditio indiuidualis addita natura: specificae, no additur ei quitum ad rationem qui ditatiuam, ita quod
secun tu in illam rationem determinet ea,
ct propter tuu non mutat speciem quid itatis, cui additur, nihil enim potest, neque aliquam speciem praeeκ illente mutare iri aliam specie, neque de non specie in aliquam speciem , nisi ipsum additum sit ratio speciei, de tale non eis aliqua conditio indiuidualis. Ad formam tunc auctoritatis dico, quod si adderet aliquid ,quod esset pars qui ditativa, qui ditati prae existenti mutaret lpeciem, sicut si addatur aliquid, quod est pars numeri, numero prς- existenti, mutatur species numeri, si auteaddatur aliquid, quod non est natum esse pars numeri, puta aliquod accidens, putali intelligeretur una unitas ternari j intensi Ir seri, qua in prius suit in se, non mutaretur species; ita in proposito, quecunque disserentia indiuidualis . vel gradus additus qui ditati non est nata esse pars qui di
Ad secundum , per idem patet ad Porphyrium, qui simili modo loquitur de die ferentia inquantum est per se pars distinitionis, si hoc modo consistit in indivisibili, lioc est accipi edo illam indisserentiam, secundum qua abstrahitur ab indiuidui , que in dii serentia totalis est gradus eius, ut disserentia specifica. sic non recipit inagis diminus, quia qua cunque magis Scinitius possunt competere inai uiduis Loemodo,& sunt omnia intra is fani indisseretiam disserentiae specificae , se non a/dunt differentiae secundum hanc indifferen
U Ad tertium de Io. Metaph. potest respoderi per idem, vocando disserentiam. malem differentiam quiditatiliam. Potest etiam dici ad sormam, quod non omnis disserentia sormarum est scirinalis, loquedo proprie de sor mali, prout videlicet disserentia formalis est d gerentia secundusorina . sicut non omnis differentia homitium est disserentia in humanitate, cuius ratio assignatur realiter & logici : Realiter se .Possunt homines habe 'ehumanitatem,& differre,licet non per humanitatε, de ita in humanitate non disserunt; ita possunt puri sorme disseire, & tamen no per formalitate ii differunt, & ita neque forti aliter, quia Idein est differre sorinaliter proprie loquendo. quod differre in forma vel per sormam: Logice sic. Quia sicut terminus disserentis intelli seu ius per negationem inclusam in disserentia respectu illius negationis potest accipi c5 suse,& distri ἱ, uti ue, ita etia illud, quod denotatur esse ratio formatisdisseretis, quale est illud, quod construitur cu disserre, ut in quo, vel secundum quod denotatur, quod potas et confundi a negatione, non autem ad
negationein inferioris sequitur ne eatio superioris, sed est delirudito antecedetis.
Ad quartu, de . 6. principiis dico, Quod
sicut probat siniplicitatem sorme, ita concedenda est ei conclusio, probat aute simplicitatem opposita quantitati molis, quia ipsa addita non facit maius secundum molem, forma enim posita in subiecto ii si est aliquid maius, quam prius suit ι concedatur igitur simplicitas sormae opposita qualitati molis, sed hoc nihil contra intensionem, quς pertinet ad quantitatem persectioius Je virtutis.
Ad quintum dico, Quod hoc, quod dicitur aliquid accidere naturς speciei, potest intelligi duobus modis. Uno modo sic, quod sit extra rationem qui ditatiua spociei, quoi nodo dicitur disserentia accidere generi,' sic accipitur accidens in fallacia
accidentis pro extraneo, qliod est eκtra rationem alter tu ; Alio modo dicitur acci dens, quod non facit per se unum cum eo,
cui acc idit, sicut at bello in corpore: Primo modo dico, quod sicut albedo intensa aliquid habet, quod accidit naturς speciei, ita etiam habet albedo remissa, imo omne
individuum aliquid habet, quod accidit
Daturae speciei, aliis non contraheretur
natura speciei; Secundo modo dico, quod albedo intensa non habet aliquid, quod accidit natur eciei,qiria iste grad . qui
intelligitur addi secundum se naturae, facit unum per secum natura. sicut quscunque differentia indiuidualis addita naturi facit unum per se cum natura. Quando
igitur dicis, si intensum includit Miquid, quod accidit naturae speciei , igitur re- mimina, quod non includit istud, non
est in specie; consequentia non valet loque do de accidere primo modo supto, quo modo ocno alio antecedens est verum.
472쪽
Distinctio 37. Questio a. Articulus 7.
I i. Quia ubicunque est mutatio , ibi est extractio alicuius de
potentia ad aftum , augmentatio Charitatis est mutatio, ergo in eius au zmalione oportet ponere extractio-
hem illius do potentia ad actum; leti non est exitus de polentia ad adium, nisi actus educatur de potentia, ergo Charitas se educitur; sed non extrahitur tota de potentia ad actum, ergo secundum partem. 82. Praeterea. Charitas intenditur si cui concedit iste ) ergo mutatur; igitur ut prius pars noua cxtrahitur de potentia prae existentis ad actum. Consequentia prima patet, quia intendi includit mutari.
3. Priterea. Si Charitas augeatur, ergo est ibi generatio alicuius totius compositi, quia omne in mutationem concomitatur generatio aliqua ; sed omnis generatio est compositi s . & X. Metaph. e
so in augmentatione Charitatis generatur aliquod compositum ; non compositum ex anima & charitate, quia tunc Cha
litas non crearetur, creatio enim non re
quirit aliquod subiectum , generatur igitur compos tum ex parte preexistente &sequenti, & per consequens illa extrahit de potentia ad actum.
getur per extractionem eius de potentia ad actum, aut i itur per extractionem de potentia subie t i, scilicet anime vel voluntatis . aut Charitatis praeexistentis; non primo modo, quia tunc esset forma naturaliter educta, ct ita forma naturalis, quod est salsi , de contra Fidem;
seciundo modo non, quia sorina Charitatis preexistens & sequens eiusdem sunt rationis, ergo una non est principium materiale respectu alterius, de quo educatur. Confirmatur, quia forma simplex
secundum Boetium subiectum esse non
potest. cON Ars Io . Naritas non inu ria per talem exr an ovem, hae quod est isi
noua realitas addita ' ex genti.
2D9 opinionem circa augmentum Claritat sadditur praesens articulus. ubi dicit v-nus Magister tria. Primum, quod possibili Ias ad augmentationeni in forina infusa non est accipienda ex palle subiecti vel materie, cum non sit educta de potentia materie ; sed est accipienda ex parte sortiis ipsius in se, quae in sua ei sentia partes babet, nani vi est sub minori quanti tare, est in potentia, ut educatur ad actum quantitatis maioris. Secundo dicit, Quod h. ec aligmentatio non est per aliquid eruiadem naturi oppositum, quia augmentatio in formis non est per partium appositione in in substantia vel essentia ipsarum, sed iii virtute, per quam augmentatum cssicacius potest in Lain operationem propriam, quod non saceret, si limite apponeretur ipsi, quia tepidum additum tepido in aequali gradu non facit magis calidum. Tertio concludit, Quod fit augmentatio
per extractionem taliam partium virtua
liuin in substantia habitus , in actum quarum quelibet educta de potentia partis precedentis ponit augmentum ; S uosolum ponit augmentum in substantia habitus, sed etiam in virtute, quia substantia & virtus in forma idein sunt, sicut pars extracta iacit a sumetum in virtute Charitatis praecedentis , qui est in potentia non ratione sui subiect i, sed ratione sue naturae ad actum , vel gradum exu cium Contra istam opinionem videtur, quod contradicat sibi, nam iungendo primum cum tertio & e conuerso, sequi Iur Oppositum secundi. Quia si fiat augmentatio. tu Cliaritate per extra stionem pa r-tium virtuali uin, tunc aut per illitia ex tractionem habetur aliqua entitas realis noua, vel non; si non, ergo ista extractio non erit aliqua actio , & Per consequens augmentabitur Charitas sne actione diuina; si autem est aliqua rea l; tas, ad quam terminatur ista extractio, quae non est praecise realitas prior quia concedit latitudinem in essentia sornie, nec prior realitas corrumpitur secundum sic opinantem igitur te minatur ad aliquam realitatem aliam a priori: Sceum faciat unum per secum priori aliter non esset augmentatio) sequitur, quos hoc sit per appositionem unius realitat sad aliam ; igitur ponere augmenta ionem Charitatis fieri per extratiionem est D d ponere
473쪽
ponere eam fieri per appositonem. Item sic opilians, inquantula sic dissert a ponente augmentalionein sieri per appositionem, dicit minus rationabiliter, oua dicit ipse, quia ab eodem generatur habitus &c augia ematur, ex. e. Ethic. teneratur axi
te habitus huius Charita cis a Deo, igitur' augn:entatur ab ipso; hoc autem uoti est secundum esse in subiecto solum, sicut probatum est in praecedenti quaestio. contra secundam opinionem ; nec quia prior gradus corrumpitur, sicut probatum est contra primam opinionem; ergo est quia Deus augendo addit aliam realitatem pricedenti, ergo non fit per extractione illius gradus a subiecto, sed per additionem noui gradus ad gradum praeexistentem , magis enim proprie dicitur augmentatio per appositionem , quam per extractionem. Respondent isti , quod haec extractio est virtualis , &non partis accidentalis. Contra. Necessari destibi aliqua actio realis , & passio, quae terminatur ad aliquid , & non ad aliquid praeexistens, quia tunc idem acciperet bis esse, ergo ad aliquam realitatem nouain, & sic appositio & compositio, cusnt eiusdem rationis; ergo nulla dissereniatia est, nisi qu d prima opinio dicit aliquid apponi , ct ista dicit aliquid ex-
s. . Dico er3o, quod non est ibi extra ctio, nec istum modum concipio, quia talis productio non esset productio; sed dico, quod est ibi noua realitas addita prae existenti, sicut partes , vel gradus non qui ditatiui , sed indiuiduales, Sc exi ia
mum dicendum, quod no sequitur, subiectum exit de potentia ad actum, ergo sorma educitur de potentia ad actum, quia sue educatur naturaliter de potentia adactum, siue supernaturaliter infundatur, semper subiectum eius ex t uniformiter de potentia ad actum, &non sorma ipsi.& ideo in illa consequentia est sallacia cosequentis, quia non omnis mutatio subiecti est per operationem naturalem educentem formam de potent a n atetiae, vel subiecti, sed subiectum uniformiter mutatura priuatione forme ad formam, undecunque si ista sorma, vel naturaliter educta, vel per in lasonem immis a. 'Ad secundam dico, quod non sequitur Charitas intenditur; ergo Charitas mutatur , scut non sequitur , Quantitas
molis augetur, igitur mutatur , , et mouetur, nam sol sim subiectum mutatur nosorma, nisi metaphorice A improprie, unde iarma, quae proprie dicitur augeri &intendi, non proprie mutatur, nis per accidens, inquanti metus subie tum muta- tur , sicut substantia quanta mutatur, & . a .ii non quantitas, licet quantitas sit , secun- adum quam substantia quanta mutatur, & augetur, sumendo augere metaphorice, nam habens formam mutatur secundum eam, licet ipsa non mutetur: tenendo tamen quod ad intendi sequitur mutari proprie , dico, quod forma non intenditur, nec augetur, quia non mutatur, sed quod habens eam dicitur intendi & mutari s cundum eam, Sisto modo Charitatem intendi non est aliud , quam subiectum eius cxtaminain) secundum eam intendi. & ideo secundum se proprie non conceditur isto modo, quod Charitas intenditur , sed subiectum eius secundum ean . Vnde dicit Augustinus S habetur in litera, Charitas non cres it, sed homo habens eam crescit secundum eam, nomen μtamen mutationis attribuitur diuersinode diuersis, nam alicui attribuitur , ut termino primo, ut curia dicitur . quod compos tum generatur , & n utatur alicui vi subiecto, cum dicitur, mate- 1. - .ria generatur; ita in proposto augmen- tatio dicitur aliquando de subiecto augmentationis, quandoque de forma, ut proximo, & se ali termino au ne totionis; istorum modorum secundo nio-do dicitur serina intendi & mutari,primo modo subiectum eius. I Ad teitium concedo, Quod compositum primo generatur, , t anima chara in augmentatione Cliaritatis , quod compotitum includit subiectum & terminum,& quando dicitur. quod tunc non esset exeatio, dico, auod in eodem instanti ie- roris, in quo charitas vel Gratia creatur infunditqr apima, sed in alio ct alio instriti naturae, quia prius natura, Gratia vel charitas creatur , quam animae infundatur , licet totum sit in eodem instanti teporis 3 unde duplex est ibi mutatio, vina a non esse Cliaritatis, vel Gratiae rad esse Grati ae , ct haec est vera mutatio quae est creatio, ct non est inutatio pro'
prie dicta. quia nilulrret supponi mec natu
474쪽
ram, nec subiectum eius su sceptiuum; alia est mutatio a subiecto non charo adesseeliarum , & sic mutatur anima a non esse ebaro ad esse charum, & illa mutatio non est sim liciter creatio, quia presupponit susceptiuum, Ac ideo haec mutatio secundum quid potest dici generatio, & totum compositum secundum quid generatur tale.& non simpliciter. quia si ibitantia, quς est teri sonus generationis, prusuit, vel prs supponitur in infasione Gratie generatio, secundum esse gratum & accidentale.
M A G. Praeterea diligente r&c. Q TIND N S E QV E N T E R inqui
it hac distinctione Magister, sis omogonomenidoni & d.iti coP otitat Spiti tui sancto, quinque propositis que stionibus. KF Circa hanc distinctionem queritur, Quomodo nomen doni conueniat Spiritui sancto unico a ticulo.
Vuum risum ae eat prostis rem perso lem Spiritis aura.
' 1. Quia secundum Aug. is . de Trinit. cap. i9. Spiritussanctus in tantum donum Dei est, innuantud atur eis, sed no quia datur eis, quibus datur , habet suam proprietatem personale, quia sic datur eN tepore; ergo eX sua proprietate personali non habet, quὀd stilo . i v num, quia secundum eudem ibi de ubi si irra. Apud se, inquit, auteni Deus es , etsi Hemini detur, quia Deus erat Patri & Filio coxtermisi antequam cuiqua daretur.
Hoc sit quantum ad illam qiutilione, qua Magi iter quaerit, Utrum Spiritussanctus ea de ii ratione dicatur donum & datum. ς r'. Praeterea. Si Spiritui sinitus ex sua proprietῆte personali dicatur donum, c uper spiritumsanctum dentur dona, per donum darentur dona, sed hoc videtur impossibile, quia donum includit rationem donabilis; igitur si includeret rationem donantis, includeret relationes oppositas, scilicet dantis & dati. Hoc sit quantum ad
prima qui st. Magistri, An per Spiritusta
sti donum donanti ir dona.' 3. Preterea. Si Spiritussanctus exproprietate sua st donum,ergo eK proprietate sua est donabile, quia omne donum est donabile, quςro, Cui sit donabilis 3 No Patri Si Filio, certum est, igitur creaturq; sed
hoc est salsum scilicet quod dicatur donum ab Nerno ex sua proprietate personali, quia donabilis creatura quia tunc ea-d2m ratione Filius diceretur donum, quia ab .cterno processit a Patre vi donabilis creature,unde dicitur Isaie 9. Filius datus est nobis, sce. FIoc quantu ad tertiam quaestionem. Magistri, virum Spiritussantiussit donabilis Patri & Filio, vel tantem
nobis.s 4. Praeterea. Proprietas persone procedentit disit processionem, qua accepit e
tentiam; ergo si donum si proprietas personalis Spii itussancti,donum dicit processi Inem eius, qua Spiritussanctus procedit, ct accepit essentiam; sed donum no dicit nisi donationem; quae non copetit Spiritui sancto ab sterno, cum non prius daretur, qua circi, cui daretur, ergo proce sus eius non esset ab iterno , quod sal sum est. s. Preterea. Quo aliqua persona accipit essentiam, eo haset essentiam, sed Spiritus sanctus processione accipit essentiam, e processione habet essentiam, ergo e em addito virobique . quo habet essentiam,eo est essentia, sed processione habet essentiam, ergo processione est essentia,
quia si habet estentiam, est essentia; sic igitur sequitur, quod Spiri iussanctus dono sit essentia, quod sal sunt est, quia Spiritussanctus non est eo donum quo Deus, nec Filius eo Filius quo Deus; eo autem quo est Deus, est essentia, ergo non eo eia sentia, quo procedit, nec eo donum quo Deus. Hoc est, quod dicit Aug. 7. de Tri
K 6. Preterea. Donum habet relati nem ad illud,cui datur, igitur s Spiritu sanctus habet ex processione, quod sit donum creatura , per consequens haberet,
quod sit Spiritus craeaturq; hoc salsum est, quia eadem ratione Filius esset Filius ereature, cum si nobis datus. Et l, c ratio innuitur in . qu st. Magistri, An Filius possit dici noster,cu sit nobis datus, sicut Spiritu Eanctus dicitur noster. η,7. Prsterea. Inter dantem Jc datum est relatio sed Spiritusianctus dat donum, Dd α ergo
475쪽
ergo si ex proprietate sua personalis idonum, i itur Spiritus res erretur asse secudum relationem donantis & donati, siued .intis & dati; sed nulla relatio realis vel personalis est eius dein ad se, erra Soc. Hoc sit ouantum ad quintam quaeli. Magistri , An Spiritu si anctus reseratur ad se ipsum.
Trinit. cap. zo. Sicut enim, inquit, natum
esse est Filio a Patre esse . ita mitti est Filio cognosci, quod ab illo sit; &sicut Spiritui sancto donum Dei esse est a Patre procedere, ita mitti est cognosci, quod ab illo procedat. Et sequitur. Nec possumus dicere, quod Spiritustanctus Se a Filio noprocedat; ergo Spiritussanctus eo est dari tria. quo a Patre Filioque proce ait, &per eonsequens donum est proprietas personali, Spiritusti niti. Item August. 6. de Tristi. cap. I I. Sed tamen, inquit, ille Spiritussanctus, qui non Trinitas sed in Tri-Ditate intelligitur, in e , ludit proprie d eitur Spiritust ius, relative dicitur, cact ad Patrem & Filium refertur, qui Spiritui lanctus Se Patris Sc Filii spiritus est,
sed ipsa relatio non apparet in hoc nomine,apparet autem, cum dicitur donu Dei,
donum enim est Patris S F. iij, qui &a
Patre procedit. Hec ille, Ergo donum est, yroprietas personalis eius, iecundum quia Patre Filioque procedit.' coNCL VS IO. νω - .cit pro
Quod donum potest accipi tripliciter silue
qui uoce, sicut habere possumus ab Aug. in auctoritatibus prediciis, uno inodo aptitudinaliter, secundo modo habituali- e , tertio modo actuali teri Tettio modo loquitur Aug.in prima auctoritate allegata ae dono; secundo modo loquitur Aug.s . de Trinit.cap. Is . ubi inquit, Utrum ergo erat supple donum antequam dar
tur, sed nondu erat donum,an eo ipso quo daturus erat eu Deus,ia donuerat, Sc ante
qua daretur Sc. Paru post respodii dices,ded quia scprocedebat, ut esset donabile,
Ia donuerat,&antequa esset, cui daretur.
Primo scilicet aptitudinaliter donum dicitur ut aptum natum est dari, ut ei non reia
repugnat dari, & in suturo non daretur,scui loquitur Augustinus in auctoritatibus ad oppositum: Et isto modo donum habet rationem proprietatis personalis, vel est donum ex proces pone sua, sciliucet inquantum donabilis. Sed hoc non cedo,licet distinctionem approbemus. & quod sit salsum arguitur. Q Ua proprietas personalis est ad intra &non ad extra . sed donabilitas illa non est ad intra sed ad extra, ut ad creaturam. quia non ad Patrem, nec ad Filium, ergo &c. Probatur maior, Quia personaque libet diuina habuit persemuri esse
diuinuin& perlbnale, antequam fuit aliqua creatura, quia ex se est necesse esse; creatura vero in nullo esse nec intra nec extra est necesse esse, neque in esse existenti e nec in esse essentix, scilicet diminuto siue intellecto. Ratio huius est, quia necessitas est conditio existentis.&tale es e abstrahit ab existentia, etiam hoc esset magis in coniueniens, quam si
esset necesse esse in esse reali; sed quod est ex seni esse esse, prius est quam illud , quod est possibile vel non necesse esse ; ergo in illo priori est persona tertia siue eius processio, S non respectuscius ad creaturam, quia non est intelligere aliquam relationem esse ad creatura ri , nisi creatura esset, vel intelligatur esse, quia relatio requirit terminum simul cum ipsa esse. SecundJ probatur maior sic , uitia relatio rationis non per se includitur in persona diuina, qui est ensreale , & si includeret relationem rationis , esset ens rationis, etsi cum hoc plura realia includeret , quia constitutum se quitur debiliorem partem', sed relatio Dei ad creaturam, siue actualis, siue habitualis , sue aptitudii talis, est ens rationis , ergo S c. Item ad principale sic. Vna persona non constituitur formaliter duabus relationibus distinctis , sed Spiritussa instus per spirationem passiua, quae dicit respectum ad spirantes, constituitur inesse personali, sed si relatio aptitudinalis esset necessaria ad hoc, ipsa esset alia relatio ab illa. Probo, tum quia sunt ad diuersos terminos, tum quia vita est realis alia rationis.
Respondeo primo ad rem in se, se- eundo ad intentionem Augustini. Quantum ad rem dico . quod nulla pertina consti initur in esse personali per ali
quem respectum ad creaturam, nec aliqua
proprietas personalis dicit res peditam ad erraturam , imo quidquid est intrinse- eum in diuinis, siue absolutum, siue re- specilis
476쪽
spectivum in quocunque esse reali siue intolligibili abii rahitur ab omni respe mi ad creaturam,& est prius quocunque esse creatuis, ita quod si per i inpossibile, vel incompossibile nil il aliud a Deo posset esse in aliquo esse, nihilominus esset in Deo,quidquid sibi conuenit ad intra . sevi, in δ' cundum quodcunque esse essentiale vel personale, quia prius intelligitur tota Trinitas in esse personali secundum quod
curique esse, quam creatura iiitelligitur secundum aliquod esse, quia quodcu que esse attribuitur creature , siue reale, siue diminutum , illud est a tota Trita
nitate , Sc ideo creatura secundum suo. cunque esse eius necessarid est posteri omni ei se ad intra, & ideo nihil intrii secum in diuinis includit necessarid respectu in ad creaturam, quae est posterior; e so cilin respectus,quo Spiritu Canctus diacitur donum, sit ad creaturam, quia non esset donu nasi creature,cui daretur, quia
non Patri nec Filio se datur, sequitur quod donum non sit proprietas consti tui tua Spiritu siancti, sed tantum spiratio Passiua , que accipit esse a Patre & Filio, que proprie signatur hoc nomine Spiri- tussanctus in sensu compositionis, quidquid dicat August. s.de Trinit. capit. II. quod scilic t eius relatio magis apparet in hoc nomine donum, quam in hoc nomine Spiritussanctus. Dico ergo, quod maxime apparet illius tertis persone proprietas constitutiva hoc nomine Spiritatussamstus , ii iii ;ntelligendo per spiritum sanctum naturam intellectualem , vel
spiritualem, quia sc hoc nomen spiritus est commune tribus personis . sed accipiendo Spiritumsanctum pro spirato vo iuntate unica, Sosancta Patris Sc Filii, quia talis voluntas habens obiectunt ii finitum insilite intelligibile sibi praesens est pricipium sufficiens producendi amorem infinitum Si per consequens perfestantem,qui spiritus dici uti Tamen propter auctoritarem August. est sciendum, quod donum mulis pliciter potest accipi. Vno modo potest do, nuin dici quodcunque liberaliter produ-mini, Sc sic dare nihil aliud est, nisi liberaliter producere, Sc dari,i iberat iter produci , dc isto modo potest concedi, spiritum D nctum ab iterno datum esse & donum, quia ab sterno spiratur, Sc sic donum non dicit,nisi proprietatem persona lem, quia ab aeterno Spiritussalictus est spiritus, unde sic dare dc dari nihil aliud est, qualia spirare & spirari, A sic non locquuntur Sancti de dono, nain concedunt Spiritum esse donuin ab aeterno', sed non dari ab e te no , quia ipsum dari ab steriaci includit creaturam , cui datur, sore ab aeterno, non enim potest aliquid dari, nisi si illud, cui datur. Alio in modo potest intelligi per doliuiri amor concors Patris I Filii, quo Pater impendit amorein Filio, & ille rependit a-
Diorem eundem; quomodo loquitur Ricardus. 3. de Trinitate de amore; Sc se non intendit hic Augustinus loqui de dono. quia sic donum, quod idem est quod
amor , est inere essentiale secundum vanam opinionem, vel mere personale seacundum aliam opinionem. Et ideo di- eo , quod donum per se aliquid unum principaliter sgnat , dc alma eκ consequenti connotat, & sc est vialcum; signat enim per se respectum rationis ad creaturam , & tunc signat aliquod essentiale,
dc non per se a vel principaliter signat
proprietatem notionalem alicuius pers nae; connotat tamen notionalem, ut superius de dari dictum est , vel si dicatur, quod signat utrimque per se, tunc erit quiliocum , dc non signat per se ununia Supponendo tamen quod signat aliquid
per se, dico. qudd primo dc per se s gnat
respectuin donabilitatis ad cieaturam, vel donaturi , vel donandi ι quia donum potest tripliciter accipi respectu creati rae, ut dixit prior opinio, dc in hoc bone, sed tamen eo orat proprietatem tertit personae procedentis a Patre δ: Filio, quia amor est verus ex vi proces sionis suae, Si sie vere liberum donum. Inter eni in omnia dona donantis primum donum, quod dat, ct quisquis dare potest, di amor eius, quem primo dat amato, qui est ratio cuiuscunque alterius doni, nihil enim habet rationem doni, nisi inquantum cadit sub actu amoris , non cnim cultellus vel rosa, neque aliquod exterius habet rationem doni , vel mere tur.nomen doni, nisi quia communicatum amicabiliter actu amatorio voluntatis , ideo omnia dona dicuntur talia ratione amotis da misi, etsi non reci pientis ; Spiritus autem Sanctus ex vἔproces ionis suae est prius amor & infinitus , S: proeadetis per actum amo-
477쪽
Ylx a Patre Se Filio eum liberaliter proaducentisus, & ita donum , si sit essentiare
per se signans respectuin ad creaturam,c5 notabit tamen necessario proprietate Spiritus sancti, qui est primus amor essentie procedens a Patre & Filio per actum amoris i & se intelligendae sunt auctoritates August. superius ad partem oppositam allega te, quod donum dicat proprietate personalem Spiritussatim, per connotationem,& non secundum suam principalem signi sicationem. Hoc per exemplum declaratur. Hoc nomen dator non signat primo respectum virtutis spirative Patris &Fili, , sed prinio signat respecturu rationis ipsius ad creaturam, connota do processionem passivam, vel Proprietatem personalem Spiritussancti, per respectu in tamen ad virtutem spirativam, per quam producitur primus amor spiratus infinitus; eodem modo donum non primo modo si-
nat proprietatem personalem Spiritu iaiancti.
mum patet responso per ea ,'que dicta unt, Quia donum non primo signat proprietatem personalem Spiritussancti, iam ιn tantum est donnm , inquantum datur eIs , quibus datur, Silia per se signat
respectum ad creaturam , connota Ut
men proprietatem Spiritu stancti.' Ad secundo concedo , quod per donum dona dentur, quia per amorem, quἱ est primum donum', dantur dona om-mia , scut didrum est. Ad probationem dico, Quad non est oppositio in relativis nisi accipiantur respectu eiusdein; non emini opponuntur in eodem paternitas destiatio, ita quod idem respectu diuerseiaru si pater & filius, quia potest esse filius patris sui, & tamen pater filii, quem generat, non tamqn potest esse filius putri sui, di ipsus pater,quia tunc idem produceret se, quod est inconveniens, r. deTti nit. c. I. Spiritussanctiis autem est donum inquantum eon notat eius processioliem personalem, & est simul cum Patre & Fi lio dator , vel donator cuiuslibet doni, quod datur creaturae , nec est hoc ineo ueniens, quod sit dans.& donum, vel datum respectu diuersorum . . t . K Ad tertium dicendum, Quod donabile dicitur uno modo , quod est aptum nat sui donari, alio modo dicit idem, quod
est possibile dari, nec sunt istaeade,quia aliquod est possibile esse tale, quod tra
eri non est aptum natum esse late; lapidem enim est possibile ferri sutium, &. tamen non est aptum natum este sursum, nec habet ad hoc aptitudinein ; corpus e- tiam Deutrum, quod nec de se est natum serii sursum nec deorsum , ut corpus circulare possibile est deserti deorsuin ' sith 'sum; Secundum autem primum modum periona Spiritustineti habet eκ processione sua, Ne a proprietate personali aptitudinem, quia Spiritus sanetiis procedit ut amor donabilis; uon sic Filius , sed ut
Verbum declaratiuuin essentiae Patris, e ideo non procedit Filius proprietate personali, ut habens aptitudinein, ut detur, procedit tamen penes secundum modum
ut possibilis dari a Patre S a Filio de Spita
ritu sancto; Sc ita non sunt idem, ut patet in eXemplo preal legato.
Ad quartum concedendum est, Quod
Spiritui sancto praestat essentia; sine initio temporis, s ne ulla mutabilitate nature dextroque processio, scut dicit Aug. te . de Trinit. cap. 26. Et quod ista processio includatur in hoc nomine donum , non vi principale significatum, sed ut con no-
Ad quintum' dicendum, mod illa est falsa , Quo Spiritussaninis habet essFnetia, eo est Deus, quia processione habet
in sentiam, non tamen ea est Deus; nam mori eo Pater quo Deus, neque eo Spiri--tussanctiis, quo Dens, sicut patuit superius per August. Filius etiam natiuitate habet essentiam, non tameti nascibit ita est Deus, sed deitate , ct cum prosatur personam habere essentiam, est ipsam en-se Deum. ergo eodem addito utrobique, quo persona hibet essentiam,eo est Deu ς: Nego consequentiam, sed est fallacta si mers dictioni, penes primu modu, ni blatiuux qua do construitur es verbo adiectivo, costruitur 'eo, vel in ratione principii activi, vel in ratione actionis &fierh. t lignum habet esse calidum calore vel
igne, ibi iste i blativus calore significar uod eator habitu, li ligno sit principia talenctioni siti l gno; Cum vero dicitar, Iimum habet Esl. calidum calefactione:
eonstruitur ablativus in ratione semoti il&fieri; sed quando ablativus construi ut eum verbo substantivo, eonstruitur eum eo in ratione principi j formalis essem V eum dicitur,l ignu est calidu calore: Er tain
478쪽
In proposito, Spiritussanctus habet essentiam procos ione, construitur ablativus cum verbo in ratione actionis, quasi inesse Se fieri , sed cuin dicitur, processione est essentia & Deus , significat ibi. quod proces, io sit formalis ratio, qua est Deus, quod noli est , ct sic est ibi fallacia figuraedictioni .eκ simili terminatione. Ad sextuni dicendum, Quod Spiritu iasanctus dicitur donu in creature, Oc spiritus noster secundum illu respectum . que connotat ev stia processione, quia scut donii in primo significat respectum ad creatura, connotando tamen e ternam proce iasionem, ita e conuerso Spiritu stanctus primo significat processionem aeternam , vel personam illam constitutam,con notando respectum aptitudinalem ad creaturam, Filius autetia ex processione sua non si-znificat respectum ad creaturam . nec illucon notat, quia naturaliter, S non per modum doni procedit,exit enim non quomodo datus, sed quomodo natus, August. s. de Trinit. cap. 3 - . .' Ad ultimum dico, Quod Spiritullanctus est dativus sui quantum ad extra, sed iste respectus, non est proprietas eius. '
qualitate diuinarum personarii
Uinlifactat iam blagister per tres se-
- qis orifex distinet. Cuia que eorue qualitas in tribus potissimum consistat, scilicet in aeternitate, in magnitudine, dein potestate, de sinpulis disputat fgillati in .Hae igitur distinct. monstrat diuini-υῆ personas squales csse, tum in sternitate,tum in magnitudine. Circa hanc diffinctionem qu ς runtur duo, unum de aequalitate diuinarum personarum in magnitudincialterii de circuli, inlisit ne ear udem.
Est de diuinarum personarum tum aequalitate in magnitudine,tu circuminsessione. Diui diur in tres artic. O .mrum personae diuisis sint aequat ist
RGVITVR ouodn n.' i. Quia in pret dicamentis dicitur, quod quantitati proprium est secundum eam, quod aliquid
aequale vel in equale dicatur, qualitas noest in Deo secudii Aug. s. de Trini. e. I. tsc intelligamus Deum occ. sine qualitate bonu, siue quantitate magnum, ergo Sc. r. Pr terea. Nihil est ponendu in Deo, quod dicit imperfectionem, aequalitas est huiusmodi, probatio, quia repugnat persecticini in creaturis; quod patet per Aug. 83. quest. q. I. Quia noessent, inquit, Omnia, li essetit aequalia. Igitur persectio uniuersi non posset stare cum aequalitate, aequalitas igitur non est in o nnibus melior suo opposito,igitur non erit persectio inpliciter , igitur non erit in Deo tanquam essentiale vel commune tribus.' 3. Prite ea. Persecta aequalitas est mutua, hie non est mutua, secundum Aug. 6. de Trinit .cap. vlt. Imago enim si perfecte implet illud, cuius imago est, ipsa coaequatur ei, non illud imagini sue.
thanasii, Totae tres persone coste lix sibi sui & co quales. Emagister in litera probat hoc specialiter per Aug.de Fide ad Pe
RESPONDEO. Hic primo vide-du est de squalitate proprie sumpta, Secudo de ipsa generaliter sumpta,1ertio qualis est aequalitas in proposto, & Quarto
ost edendum est, quod hoc modo in di.inis personis sit vere dc persecte squalitas. DeptimoPhilosophus. s . Metaph.c. de re Iatione distinguit tres relationes fundatas super unu, scilicet ide .simile,& aequale:&Ioquedo de isti s stricte, & proprie appropriantur diuersis generibus , ut identitas lubstarit, aequalitas quatitati,& similitudo qualitati,& ita forte posset aliae relationes proprie sudari super res alioru generum, sicut proportionabilitas super relationem, siue sunt litudine duaru propor D d tionula .
479쪽
ti num. Et hoe cidetur Aule . dicere salistem de liis tribus relationibus communibus, quas expresse ponit Philosophus; dico tamen, quod sandamentum remotum
istarum relationum est res illius generis, puta equalitatis standamentum est res degenere quantitatis, similitudinis est res degenere qualitatis, identitatis est res de genere substantiae; proximum tamen sun da mentum, vel ratio proxima sun laudi est mitas talis rei, quia super rem talis generis ut diuersa est iudantur relationes dis
De secundo dico, Quod quodcunqueens est in se quid , S lias et in se aliquem
radum determinatum in entibus , dc est forma, vel habens sormam. Et secundum hoc , sicut potest tripliciter considerari quodcunque ens,ita etiam super ipsu in potest fundari triplex relatio communiter sumpta, Quia id et itas super quodcunqueens inquantuin est quid; & aequalitas,vel in qualitas super quodcunque ens inquatum habet magnitudinem aliquam persectionis, quae dicitur quantitas virtutis, de qua dicit August. 6. de Trinit. capit. 8. In his enim, quae non mole magna sunt hoc, est maius esse, quod eli melius esse. Similitudo autem , vel dissimilludo potet fundari super quodcunque ens, inquanti ina est quale & qualitas quaedam; de hoc modo qualitatis loquitur Philosophus. s.
Metapn. cap. de qualitate, quod unus modus qualitatis est disserentia substantiae, id est disserentia essentialis, Sc hoc modo indiuidua eiusdem speciei sunt essentialiter sint ilia, inquantum habent eandem di intentiam specificam, quae est ut qualitas essentialis ipsorum. Et hoc modo
communiter, Sc non stricte accipiendo illas relationes communes, dicit Philosophus. Io. Metaph. Quod omne ens omn i eniti comparatum est idem, vel diueris suini, ita quod omne ens omni enti comparatum est aequale vel inaequale: Sicut igitur fundamentum identitatis, aequalitati, , 5c similitudinis hoc modo communiter sumptarum estens in communi comparatum ad quodcunque ens in communi , ita 6c ille relationes sunt transcendentes, licet non conuertibiles,cum di si unctione tamen diuidentes ens, scutdiuiditur iniecessarium de possibile. De tertio dico, ullod sicut nulluin genus , nec aliquid alicuius generis dicitur de Deo formaliter, ita nec passio al; ius generis, & per consequens , Nec alia
qua relationum communium, secundum
quod stricte sumuntur, ut scilicet sunt passion es generum deter utinatoriim; sed quia ens dicitur formaliter de Deo, Squaecunque passio conuertibilis cum ente , & oalsi Otium non conuertibilium, sed disiunctarum super extremum nobilius, ideo hoc modo illud extremum di cetur de Deo, quod vel dic it nobilitate vel non repugnat nobilitati, sed reliquum
De quarto dimittendri nune de ide ut tate &similitudine de quibus nunc non est quaestio dico de squaltate, quod ipsa elh preseci e in pecsbi is diuinis. Et licet .
qualitas aliquorum entium causatoruin posset sumi secundum quantitatem continua siue discretam, & secundam cor tinuam vel permanentem vel successiva.
ac per hoc posset quetri, Vtrum in personi, diuinis esset aequalitas secundum numerum , si ibi esset perfectus numerus; &an ibi esset per se icta aequalitas secundum
durationem vel secundum aeternita tem, quae correspondet quantitati successive in creaturis: Primum tamen non pertinet ad disti lictionem istam, sed ad distinctione in . et . nec de hoc tangit hic aliquid Masuster, quia non ponit ibi uulnerum positive, sed sorte in illa dista uisito
ne tangetur : De secundo aliqualiter tangit Magister, Sc adducit Augustinum de Fide ad Petrum capitul. 2. & probatum est distinctione. 9. De tertio est questio. scilicet de aequalitate secundum magni tadi nem; & quod i ita sit persecta in diuinis probatur, tum e fundamento remota scilicet magnitudine , tum ex ratione propria fundamenti scilicet unitate. Primum patet ex hoc , quod maen tudo virtutis nou est persedia, nisi sit in finita , quia non repugnat ei insultas, de nihil est persestum . cui non repugnat infinita, . nisi sit infinitum ; omnis autem alia maet nitudo virtutis finita est , sola
ista est infinita, sicut patuit distinctio.
quest. I. De securis a probatur propos tum, quia in otianibus aliis e linilibus est diminuta unitas magnitudinis. secundum quam aequales dicuntur , quia illa magnitudo numeratur in ipsis equalibus. hie autem est perfecta unitas magnitudinis, 3c tamen est cum hoc distinctio sussi
480쪽
Γ istinctio i . QuaesiIo Articulus I.
Dubia a. Sed hic est Vnum dubium. Quia cum
magnitudo transe. at in essentia, non vide--tur, quod relatio fundata s uper maenitu-
..d: nem sit alia a relatione sun data super es. sentiani, ut est quid, S ita ni, videtur disia ferre equalitas ab identilatc; aut si eqsalitas & finii litudo possient aliundi in illis.
quae videntur quasi passiones essentiae. Noattenduntur in eis, nisi inquantum habet ma nitudinem vii tutis: illa autem magni iussit non eli aliud attributum a persectiota ne tali. quia dicit modum intrinsecum il-vid. 4 IL 4'M si cui saepe supra dictuni est ergo si
.. iiiiii litudo sit secundum talem proprietatem, equat it secundum magnitudinem illius proprietatis non differt a si uillitii diale secundum is iam proprietatem; & ita .videtur, qui daequalitas, secundu iri quod a qualitas, non sit hic ponendn,quia neq; i titillineta at, identitate, loquendo de aequalitate insinit e et lentiae, neque ut distincta a linii litudine, loquendo de squalitate. que est in ma3nitudine persections aitWibutali viri. Eil etiam aliud dubii . Quia videtur pollendet aequalitates perso Marum infinit x, ii possent esse infinite periectiones attributales, quaelibet en ini habet niagnitudinent suam, tanquam modii intrinsecum sui, secundu ira suam ratione Propriam, ergo quot sunt persectiones at tributales, tot magnitudines emat & tquaaitates. Ad ista quaere responsiones divid. iii Re ai; mst. et I.
r si muindico, auod no est ibi quantitas molis sed uti tutis. Et si nomen quantitatis appropriatur ad magnitudine niolis, inagnitudo autem non appropriatur ad magnitudinem molis; tuc potest proprie concedi, quod est magnitudo ibi sine quantitate, S ita magnitudo vere est fundamentum aequalitatis transcendentis, quia hoc modo omnc ens est magnu vel paruum, equale vel in equale , licet magnitudo ista non sit tandamentum aequalitatis, prout est palsio quatit italis, quae est genus. Sed crintra illud arguitur, quia no videtur veru,
quod aliquid posset dici de Deo, nisi illud, quod est de intellectu illius, dicatur
de eo; ergo cum de intellectu magnitudinis sit quantitas, magnitudo non potest concedi in Deo, & negari ibi quantitas. Item. Quaerenti quantus est Deus, bene
respondetur, quod est immensu , si aut: mnon esset ibi quantitas , quaestio nulla esset. Iteii . P. s,io commi nis toti generi i oconvehit alicui rei disseientiam speOfica in , aequalitas Est passio conata unis toti generi quantitatis, ergo non conuenit alicui per ali suam disserentiam specificam de genere quant talis; ' ita non pi set poni in Deo aliqua diisserentia de gene. equantitatis, negando ibi genus quantitatis,' quod per taleiii disserentiam sit ibi aequalitas. Ad ptimum respondeo, Quod anagnituito est aequi uocium, secudii quod est species quantitatis dii linc a csitra naultitudinent s. Metaph. S secudum qui id opponitur paruitati,& eius cocretia quod est magia in opponitur partho. Illa distin- Elio satis habetur a Plillo sopbo s. Sc IO. Metaph. in tui illi de longo S breui, multo & pauco , multo & uno. Primo modo
non transfertur magnitudo ad Deum, nec disserentia eius, sicut patet eX diit. 8. q. I. quia tunc transferretur genus, quod iu- cluditur in eo; nec etiam secundo modo,
ut magnum proprie sumitur, & dicit pata sonem quantitatis, quia etia propria pasiaso non est sine suo proprio subiecto; Sed alio modo magnitudo est passio eniis diuisa contra paruis,& sic in omni en- te est alterum extremum . Hoc patet per Philosophitin. s. Metaph. cap. de quanto. Sunt autem & magnum & paruuin, S maius & minus,& secundum se S ad inuice dicta quanti passiones secundum se, trans serutur etia Sc ad alia haec nomina. Quasi dicat, proprie sunt pia dicunt passiones proprias quatitatis, cd muniter sumpta dic ut passiones communes entis. Ad aliud, quatus est Deus, neganda est quae si io esser.ition ibilis, si negetur in Deo quantitas, si aut e concellatur. questio erit rationalis. sed tuc cocede da est e sequatitas virtutis& nsi molis.Tettia ratio nis cocludit, nisi quod aequalitas, test passio generis qualitatis, non conuenit Deo pefaliquam differentiasti deneris quantitatis, nec trantia sertur ad diuina: fit concedo, quod nulla disserentia de tenere quantitatis conue-iiit Deo, nec alia passio illius generis conuenit Deo, sed passio transcendens.
Ad secundum dico, Quod perfectio sinipliciter, idest quae formaliter posset esse infinita . non dicit nisi aliquid , quod potest esse essentialein diuinis S ad se, & tale aliquo modo prae intelligitur relationi-