장음표시 사용
481쪽
bus orlet; n; , Iusmodi sunt sapientia bonitas . sc .equalitas autem non prae intelligitur relationibus originis, nec potest esse ad se, Dater enim non est aequalis sibi se s Filio; Sc isset, aequalitas hoc modo nodi it persectionein simpliciter, dicit tame persectionem, tu e in omni natura comparanda ad aliquid ei iis deni narur e melior est sa., opposito, quia oppositam eius denedes; tale dicit imperfectionea , non enim est iniqualitaς in eadem natura, nisi alterum individuum imperis te habeati da n Uiuri iri r Eet quo igitur relatio pote i e rei iter si posita in ista natura, im-ve sectioni esset in equalita; in eis. quia in alidro peneret pertistionen diminuta, s lualitas aurein non est ibi iiii per festi nis, imo magis praeexi*it per festione simpliciter, qui i praeexigit iratui a perfecta, ct persecte in utroque relato . Et hoc est, quod dicit August. lib. de quantitate anime loque is ad disci pulum cap. 9. E. go inaeq ia itati s liralitate proponis. Nec quequa ii estimo humano sensu pr.edit si , cui non illud videatur. H γc viique vecti e te ora arando aliqua in eade ii natura, &s npliciter, quibus compos, ibilis est qualitas. magis post antes C: persecta, qua i la, quibus tqualitas non est compossibilis, i se a illo u ir aliquod necessari δ est impersequm Tunc cum probas de persectione natu .e, respondeo, Quod aliqua sunt necessae a ad persectione n creaturarii, quaetas en Don dicunt persectionem simpliciter, sc hoc est, quia creaturae de se imperse e sunt Sc sine illis non possunt habere persectam persectionem, quat.i dc qualis
elleis possibilis; sc ideo illa aliqualiter
sui3sent impe sest o seu creaturarum,sicut dimina est supra dul. . Vbi negatum est, quod disserentia specifica alicuius sit persestio simpliciter. Ita di o, Quod pe
sectio lini rata n in potest esse tanta in una Matuta limitata, sicut potest esse in pluribus naturis ordinatis, Sc ideo ibi ordo nature hoc est persectionis inequalis necessarius est ad maximam persectione eis compos ibilem, non autem est simpliciter necessarius ad persectionem maximam, quia illa potest esse in natura persectissi in illimitata, sine ordine perrectionis inaeqrialis. Et si arguas, Qu-d ordo est persectionis, Ac ordo videtur requirere inpqua uis, s lira e. Π, Respondeo, dico, Quod ordo ori
a finem. Sinis ilδι ςum p sectione; non igitur omnis ordo est persectionis, sed aliquis stat
cum persectione in eadem natura, ct aliquis non .
Ad tertium dico,QuJd aliqua do super
aliquam relationem communem fundat
tur relationes opposite disqui parantis,scut si dicatur assimilans Sc assi iiii latum, ista dicunt relationem activi ad passivum landatam super hanc relationem communem, quae est similitudo,assimilans enim est causans sint litudinein, sicut dealbans est causans albedinem, Jc assimilatum est causatum secundum similitudinein , sicut dealbatum est causitum secundum albedinem; est igitur hJc relatio activi & pata sui in alii initante Si assi initato, scut videtur in dealbate δ: dealbato, sed in dealbate illud, in quo tandatur relatio activi, est absolutum, in hoc autem scilicet in as,imilate illud, in quo tundatur relatio activi,
eli re alio aequiparantiae . Et tale nomen, quod importat duas relationes tales , una communem, Sc aliam dis qui parantie, quatum ad illam communem relationem, mutuita tein habet ad correlatiuum illius relationis, non autem mutuitatem habet ad correlatiuum secundum relationem dis. qui parantiae. Ita etiam hic coaequari importat relationem coaequas ad copquans,
ct illa aequalitas mutua est; Filius enim, qui coaequatur patri,est aequalis patri, See conuerso. sed illa relatio per modum passivi, scilicet accipere aeQualitatem ab alio illa non est mutua, sed competit priri se Filio, 6c relatio opposta dis qui paranti .e .scilicet coequare conueoi t Patri,idest dare aequalitatem Filio; est igitur imago aequalis, 3c e conuerso, sed sola imago coequatur intelligendo duas relatione praedictas.
εRGUITVR quod non . Quia illud quod est in alio
T. Vt primo, quetlibet pars eius est in F eo aeque primo,scut s terra primo est in centro, quaelibet pars terrς estaeque primo incentro, quantum est ex se;
igitur si Pater primo est in Filio, quaelibet pars Patris primo erit in Filio, di ita paternitas est tque primo sicut deitas in pili
482쪽
Filio. Et ex hoe vi , sicut deitate Filiu est l)eu ita paternita e Filius erit Pater, quo dest falsum. 2.Prxterea. Qiria liliid,in quo primo est aliquid, videtur quas ambire illud,&penetrare, & continere ; idem autem respectu eiusdem continete,& contineri, amabite & ambiri non est intelligibile, etia
o p POSITUM patebit in corpori
RESPONDEO. Secundo querode circuminsessionet personarum diuinarum,cuius quaestionis veritas est plana &teria ex auctoritate Saluatoris in Ioanne S alibi in inultis locis, de etiam Sanctoruexponetium. Sed ut aliqualiter possit intelligi,tria sunt videnda, Primo de modo quo persona est in persona, Secundo quae sit ratio istius ineκ istentiae, Tertio si iste modus essendi in i posset reduci ad modii aliquem essendi i repertum in creaturis, loquendo de illis modis, quos ponit Philosophus 4. Physic. Vel utrum posset deuelarari per aliquem modum, qui possit in creaturis inueniri. De pii ino quod est presentis articuli dicitur sic, Quod duo bus modis potest i intelligi aliquid et Teiii alio. Primo id est secundum'totum, scutvinum est in ampliora,vel secundumpariatem; Sc hoc dupliciter, vel ita quod pars sit in xlio. 3c nihil eius sit, ut pes avis itilaqueo,&nihil eius est; dc per hoc auis to ta dicitur esse iii laqueo; vel quod pars eius stin alio. & sit aliquid eius, dc per hoc illud: cuius est pars, dicitur esse in ilial γ, in quo pars illius dicitur esse, sicui si a liquod monstruiti habens duo capita de
duo corpora, habet et tantum duos pedes,
tune vitum diceretur esse in alio per pedε elus, qui est alterius. Ad propositum dici tariquod Pater non est in Filio primo modo, quod probatur dupliciter, quae sunt argumenta in opponendo. Ex quibus cmligit oportere, quad sicut iri creaturis dicitur aliquid secundum partem esse iii ultio dc non primδ ita una persona dicatur essem alia secundum aliquid sui, quod nihil sit eius, in quo est , quia illud esset relatibpersonalis personae in existentis, de istudison est latio, quia persona est in persona, scut patebit in seq. art. in quo concordo cum eo ergo illud est essentia, quae iis
Sst aliquid inexissentis, q4Jd est aliquid Eius : in qu coexistit. Et quod propter
ista e steriliatii Fiiiiii, existeieni Patri, Filaus st in patre, probatur: pila ubiculi ilest cinda inelitii in relationis alicuius; iustest elatio siqndata di eo; ergo ubicitia iii σςst ei Dialia, iii 'qua sun datur filiatio: ibi
est iii i .itio. Dillinet uitur tame de persona,
qui est in alia, & in qua est alia i quia licet
per solia, quae est in aua ponatur in ea non
priui3, sed per ali iii id Lui, idest peressentiam, tamen persona, in qua est alia. est id qua primo est alia idest se tota, quia te tota habet aliquo modo ratione ambientis, 3: continentis deitatem; tu e licet non sit pars personae inexistentis, est tamen aliquid personae. Contra illud, Primo esse in , non dicit Impugna aliquid ad se, secudum omnem opinione; ria a latio. igitur relationem personae ad personam non relationem originis,quia illa non est eiusdem rationis in extremis, personae autem uniformiter sunt in se inuiceni seco dum istos et so dicit relaxionem conamuhem; sed relatio communis secundum eadem rationem standamenti, est in supposi-fo, quod refertur,& in supposto, ad quod refertur, sicut fit litudo requirit eandem
rationem albedinis in simili, qubd fefer tur,d: in simili ad quod refertur; igitur siiliud aliud Pad quod resectur persona in- existes sit tale primo. quod in ipso sit per
solia illa, sequitur, quod persona in i D. . nes primo etia relata illa relatione, & non per aliquid sui praeci te. Secundo sic. quando aliquid dicitur esse in alio secundum partem, eodem modo est in isto secundum partem, quoinodo ista pars est in isto primo. Exem,sum. Si homo sit in terra per pedem, scut res est in terra localiter, ita homo est in terra localiter per pa rum, noautem si pes est ibi quasi in loco, liciano erit ibi sicut forma in hiateria ; ita ella tisi albedo est iii huitilite secundum fa, Ast, quia secunda seciem eo hiodo essendi iis
quo est in secie parti δ, piiti ut acciderii iis subiecto, eo in uuam modo est in homines per partem quia sicut in subiecto: hegi, si Filius est iii Patre pet esse ratiam, ursor- maliter est in patre, sequitur, quod Fili Aerit in Patre suasi Grinaliter,licet secundum aliquid sui, quod non est esse in .secadum circumin senio neni . Rei pondetur, quod maior est veta loquendo de illo, quod est ratio pro ima alicuius erendi
483쪽
autem, ut est sorinaliter in patre, non est ratio proxima Filii essendi in Patre,sed remota, proXima autem est, ut est sub pro prietate personae inexi Ilentis Cotra .Hoc concedit propositum , quia illud dicitur conuenire alicui primJ,quod non conuenit ei secundum aliquam partem sui, sed secundum quod est ex omnibus partibus suis integratum; isitur ita hic, cum no sit in persona secundum istos nisi relatio Seessentia, quidquid conuenit person ς non praecise ratione alterius illorum, sed ratione essentiae cu relatione simul, vel e con uerso, hoc conuenit sibi primo , quia hoc dicitpersonam, secundum se totam. Praeterea . Proprietas personae , ut est inconi municabilis, non conuenit formalitereia sentiae, sicut essentia non generat, nec generatur, non distinguitur, nec resertur, nec etiam e conuerso proprietas, quae estes lentia, ut conini unicabilis conuenit personae, quia iste est proprius modus essentis, ut distinguitur a persona, quia essentia est una in tribus, persona autem nullo modo, nec primo, nec secitdu aliquid sui, est una in tribus; igitur iste modus essendi In,quo essentia est in Patre, ut quasi sorina, puta, v t qua Pater est Deus, nullo modo conuenit personae, quia iste est proprius modus essentit, secundum quod distinguitur a persona. Qimium ergo ad istunt articulum diis co,quod praedicatum convcnit alicui toti primo,ut primo distinguitur cotra illud, quod est secundum partem, ut dicitur s. Pitysic. in principio, quod non conuenit ei praeci se, quia parti illius conuenit. dc peropposituin nihil dicit ir conuenire alicui toti secundum partem, nisi quod c 'nuenit parti, & per partem dicitur de toto,
sicut patet per Philosophuni s . Physic. in
eius exemplo. Sanatur homo, quia tormeius sanatur, ita formaliter sanari dicitur de torace,& primo, sper consequens per hoc de toto, cuius totius torax est pars; tale yr dicatum primo inherens alicui toti, aliquando nulli parti ipsius totius inest, aliquando autem cuilibet parti inest. Exeplum primi.Triangulus primo habet tresantulos, dcc. S tamen nulla pars Triasvii loquendo de partibus integralibus1habet hoc praedicatum, scilicet habere tres; sinit iter homo primo est risibilis,&tam ε
nulli parti eius primo inest hic passio; α
compositum generatur pr; mo licet nulla pars cius generetur primo, loquendo de isto modo eius, quod est generari; δc ita uniuersaliter in omnibus sublesiis et ero geneis, S passionisus eorum: Et ratio est ista . quia natura talis subiecti adaequata tali praedicato sua adaequationem notat talis primitas, sicut patet ex diis nitione uniuersalis i. Poster. & natura illius totius adequati in nulla parte saluatur, de Ideo eius passio nulli parti conuenit. Exeplum secundi est . Si ignis sit primo calidus, quilibet pars lenis est primo calidar i cti S cIta etiam Philosoplius I. Physc. arguit, quod nullum corpus potest a se moueri primo,quia tunc quiet ceret ad quiete partis, non enim primo mouetur, nisi motus
inesset cuilibet parti eius, si enim alicui parti eius non inesset motus, tunc toti primo non inesset, S ita est uniuersaliter in subiectis homogeneis, & passionibus e rum, uia natura ista,cui primo idest adae uate conuenit talis passio, ipsa est eluiae rationis in parte & in toto; igitur prς-ilicatum adaequatum tali naturς conuenit cuilibet. iii quo est ipsa natura, ct ita conuenit parti; non igitur propter rationem pri initatis oportet prsdicatum,quod conuenit toti natu rae,conuenire parti, imo nu D quam propter hoc orortet, quod conueniat parti, sed praecise quando natura totius est eadem in toto tali,& in parte eius. iAd propositum dico, quod iste modus e sendi in, non est per ilium modia, quo notura est in supposito , vel tarma in inate tia, sed sicut subsistens est in subsistente, secundam Hilarium 7. de Trinit. cap. 6. ubi dicit sic. Inesse non ut aliud in alio, ut corpus in corpore, sed sic inesse ac subsistere, ut in subsistere insitivi sit ita ineste, ut ipse subsistat; subsistere autem idest in
communicabit iter per se esse) couenit personae primo, non enim de persona dicitur, quia de essentia vel de relatione dicitur, sicut etiam agere in creaturis, vel produci primo conuenit suppost' toti, id est non
sibi quia parti, ergo A sub sistere in , primo conuenit personae; licet enim natura
primo insit parti, ut natura in supposto, illa tamen non est subsistentia, vel in iustentia subsistentis in subsistente, sed prς- ei se illa in existentia, qua totus Filius in xistit praesentialiter A intime in toto Patre; cui alludit illud Ambrose inHymno, Lamiam DPatre tot' Fili , , totus inVerbo Pater ει .
484쪽
I istin ctio is . Quaestio Articulus 7.
n ima dico, quod illa itiaior est dupliciter salsa. Primo, quia non oportet illud praedicatum, quod primo conuenit toti, couenire alicui parti, ut ex determinatis satis patet; secundi; quia si alicui parti conuenit, vel toti ratione alicuius patris, non oportem alteri parti conpetere ratione cuiuscula lue partis, S maxime quando ille partes non sunt eiusdem rationis in inie- grando t., tum, sicut homo est primo rationalis, quia disserentia specifica, sicut ratio Gle primo dicitur de specie; primo etiam homo habet adium illum, qui conuenit a- Dimali rationali, inquantum rationale, scilicet intelligere vel ratiocinari, & tamcnnon aequaliter conuenit istud prςdicatum utrique parti hominis, scilicet animae ct corpori, sorte enim formaliter potest dici de inima, ct nullo modo de corpore, non tamen dicitur de homine, quia de anima; quia tunc competeret homini secundum partem,sicut esse longum competit homini secundum partem, quia secundum corpii : Et si etiam intelligere neutri parti copeteret, ita quod non possit dici de ea, notamen aequaliter se habet utraque pars ad inhaerentiam predicati totius, no enim et hita corpus ratio inhaerentiae huius praedicati,sicut anima , ct hoc quia illae partes scilicet corpus Sc anima, non sunt partest iisdem rationis in integrando totu, sed
altera materia , altera forma , materia enim non est ratio operandi, sicut forma ipsi toti primo operanti. Ita iritur in proposito, propter Patrem primo esse in Filio,
non oportet concedere diuinitatem esse in Filio, vel paternitatem illo modo essendi in; si tamen concederetur, non oportet adhuc concedere ex equo, quia nori sunt ciusdem rationis in persona, quae includit eas. Et ulterius cum arguitur, Si aeque esse nil in Patre,ergo si unum formaliter, &reliquum; non valet, sed est fallacia squi-
uocationis,quia in antecedente accipiendo illa esse in Patre, accipitur esse in subsistente ut praesentialiter,& in conseque te insertur alius modus essendi in , qui non est ille modus sormaliter, licet praesuppo- Datur illi modo effendi in; unde ex modo affendi in per praesentiam,cocluditur m diis essendi in per ins Ormationem.
Ad secundum dico, quod illud non est
autum contra membrum istud deesse in primo, sed etiam contra conclusione principalem; ita etiam x; detur esse impossibile in creaturis, quod idem rospectu eiusde
contineat &contineatur vel ratione Partis contineatur,&ratione totius cotineat,
sicut quod idem primo contineat, ct contiheatur. Et ideo respondeo ad ar umentu, & dico quod ille modus essendi in , no didicit continentiam, sed praesentiam subsisteti, in subs ilente, & ita est unius rationis in utroque, quia sicut hoc subsistens est praesens illi, sic illud isti. o Lyrae 3.
RG VITUR quod non . i. Quia si quodlibet esset in
quolibet secundum opinionem Anaxagore esset maxima confusio, ergo si persons euentiu se inuicem, confusς ement, contra illud Athanasii, Neque confundentes personas, neq; substantiam separantes. Confirmatur ratio, quia
indivisibile non disti figuitur ab indiuisibili, uisi sit extra illud, quod probatur per Philosophum 6. Plis sic. quia duo indiuis bilia simul posita no faciunt naaius, quia essent unum indivis bile; igitur cum personi diuine sint indivisibiles, si sunt simul
non sunt distinctae. r. Praeterea. Sicut personam esse in persona esset distinctio aliqua, ergo & composito. Probatio consequetiae. Si aliquid esset in deitate, quod non esset ipsa, tunc deitas esset componi bilis & composita: Quod patet per August. II. de civit. cap. I. oeponitur dist. 8. ideo simplex est Deus quia est illud, quod habet, excepto quod persona dicitur relative ad alia,& non est
ipsa; ergo si persona habet aliquid in se, quod non est ipsa, ipsa est composita vel componi bilis, quod est salsum, , c prius
3. Praeterea . In eodem in quo est Filius est filiatio, in Patre est Filius per positam circuminsessione, ergo in Patre est filiatio: Et ulterius, Illud in quo est filiatio, est Filius, ergo Pater est Filius. 4. Praeterea. Si Pater est in Filio, & Fῖ-lius est in Patre,ergo Pater est in se. Consequentia probatur per Philosophum 4. Physic. Si aer in igne,& ignis in Celo,ergo aer est in Caelo , Igitur a simili hic. Et confirmatur per illud Philosophi in An-
485쪽
i ci lepraedicani Quidquid sequitur ad praedicatum sequitur ad subiectum; Sc per istas maximas, Quidquid sequitar ad cons ques, se iii itur ad antecedes, Sc Quidquid
aurecedit ad antecedens, antecedit ad conseques, dc Quod est prius priore, est prius
pol eri ore, oc quidquid est causa causae, est causa causati . Preterea . Si Pater est in Filio, ergo Deus est in Deo ; S: ulterius, ergo Deus distinguitur a Deo. 6. Praeterea. Quod exit ab alio non est in eo, sed Filius exit a Patre, vi dicitur Ioannis I 6. Exivi a Patre, ergo dcc.
OPPOSITUM. Ioannis i . Ego in Patre dc Pater in me est. Et Magister adducit auctoritateiu in litera Ambrosi j, August. Sc Hilarii. ON CL 'SI o. Qisistiset te μηa di
bra explicanda sunt hic. Quantum igitur ad prii num quae scilicet sit ratio istius in existetis dico, quod nec essentia sola est ratio huius inexistentiae, nec relatio sola. Primum probo, Quia tunc Pater esset in se, ouod est salsum eo modo , quo intelligit Saluator Patrem esse in Filio.& Filiuin Patre, quia sic inesse requirit distinctionem realem. Secundum probo, Tum I. Quia relationes originis non sunt eiusdem rettionis in personis relatis, S ita si illi essent formales rationes essendi personarum in se inuicem, non essent personae in se inuicein uniformiter, quod est contra praedicta.Tum a. quia si per impossi-Attie. r. bile ipse Deus produceret alium Deum, non est et iste Deus in illo; quia secundu Dama se .cap. s. Si essent duo D ij non possent esse simul, ct ita neuter esset immensus,& ita nec Deus, tamen vere esset relatio producentis ad productuin . Tum 3. Quia si per impossibile duae personae e
sent sine origine, sed tamen haberent eandem essentiam,cum distinctione reali, e sent in se inuicem, quia non posset essentia unius per ne esse in alia, nisi ipsa, qui omnino eadem est illi essentiae,esset in ea, licet alio modo essendi in . Tum. 4. Quia in creaturis sunt verae relationes originis,& principiantis Sc principiati, Sc tamen ibi propter diuersitatem naturae in ipsis
relativis neutrum est in alio : Et ex his sequitur,cum non sit in persona nisi essentia,& relatio secundum comminem opinionem quod ambo erunt totalli fauoi nexistentie. Et ad intelligendum quomodo hoc sit, potest accipi cXeplum in creaturis de similitudine, nihil enim est sibi simile, sed alteri, similitudo tamen fundatur super vilitatem , secutam Philosopli. s . Metaph. cap. de ad aliquid; nec igitur sola diuersitas relativorum, nec sola uni- si tax fundamenti sufficit ad similitudinem, sed ambo requirutur per se, sicut una causa totalis, ita hic, nec distinctio personae ineκistentis,& in qua est alia, nec unitas ementiς per quam sunt in se inuicem, est tota ratio inexistentiae, sed an bo simul. Sicut tamen in similitudine est principalior ratio unitas fundamenti, suam distinctio ibi extremorum , ct similiter immediatior , ita hic potest poni immediatior, Sc principalior ratio inexistentiae istius, unitas erentis, quam distinctio persona
Quantum ad secundum si iste modus egendi in posset reduci ad modii alique essendi tu, repertum in creaturis dico, quod iste modus essendi iii,usi est aliquis tuorum modorum formaliter, quos ponit Philosophus 4. Phvsic. forinaliter dico, quia omnes illi modi sunt per hoc, quod
contentum est aliquid continentis, quomodo non e conuerso; vel per hoc, quod. continens est aliquid contenti, quo modo non e conuerso: Neutra illarum rationa
est in proposito. quia diuersitas est ibi uinior ratio essendi in, quam unitas; Contrarium est in proposito, ideo bene dicit Hilarius 3. de Trinit. Sc ponitur in litera, Naturaliter eni in intelligentia humana rationem huius dicti non capit, nec exemplum aliquod rebus diuinis comparatio humana praestabit. Colligendo tamen ea, quae sunt persectiones in creatura, tolle do ea, quae sunt in persectionis, possunt poni aliqua exempla huiusmodi essendi in , licet haberi persecte non possint, ta inen impersecta exeinpia, imperfecte repraeseritantia
illum modum essendi in possunt adduci. Primo quidem de ilapssu essenile diuinae
respectu creaturarum, ad quem illapsum concurrunt simul immensitas nature diuinae, Sc eius manutenentia, circusseribatur ergo ab illapsu ratio ra uia tenentis, ira quod reseruetur ratio praesentiae propter immensitatem, absque ratione conseruatiouis,sive ratione potenti. ς activae pertinentis ad nutritenentiam; hoc circu scripto
486쪽
Distinctio i . Quaestio. Articulas I. ais
pro sicut Deus stilia itumensus praesens
est omni creatur e, ita tunc intelligeretur praesens alicui absquς hoc, quod illud manu teneat, ct tunc si ponatur una natura in praesente & in illo cui praesens est, propter qV m naturam unam oporteat ipsunt esse praesens, erit exemplum ad propositude isto modo essendi in . Aliud exemplum
est de anima non insormante corpus, pr sente tamen corpori, sicut in inflauti mortis; aut de Angelo no insormante corpus,
ipsi ta inen praesente; aut de corpore glo rioso praesente corpori non glorioso ; vel melius ex eptu, si possset corpus gloriosum Inexistere alii corpori glorioso aeque subtili In his omnibus esse in , est sublii lentis' praesentis, non per informationem nee per modii partis;& si in istis addatur viii -
as naturi, que de necessitate naturae exi
gat talem praesentiam, & persectius limia se . Aliud etiam est exemplum de potetijs animae, quae si ponantur differre ex parte
rei, & cum hoc tamen esse idem realiter essentiae animae, de necessitate una erit in
alia, quia in alia est essentia an init,cui illa pollitia est eadem, igitur dillincta aliquomodo realiter et ut indistincta; sed si utruue istorum esset per se subsistens, subsens distinctum erit in subsistente praesentialiter, Sc erit exemptu essendi in, prae Omnibus istis exemplis . Et ad declarati
nem duorum membrorum praecedentium
potest addi, quod in isto modo essendi
in, utrunque extremum secundum eanderationem est in alto,quia hic notatur prς sentia mutua, non continentia extremi ab extremo, quia si intelligatur corpus esse in loco, hoc est sicut contentum a continente, non enim est hoc modo in , sed si intelligantur duo corpora emi in eodem l co in se inuicein, hoc est secundum eanderationem quia sunt stinui, & simultas dieit relationem cominu uem unius rationis
in extremis,& si per impossibile circunia eribatur locus,&ponatur simul praesentia corporum . erit rotatio unius rationi in eκtremis,& utrunque in altero sine cotinentia, vel unius ab altero, vel anisoru
mum dico, Quod confusio esset, si quodlibet esset in alio secundum opinione Anaxagore) quia sic quodlibet esset in alio, sicut pars eius sicut videtur Philosophus imponere ipsi sed persona non est in persona, scut pars eias, Sideo non sequitur coit usto. Cum cosirmatur ratio ner illud s. Pitysic. dein diuisibilibus, respondeo,
Quod aut ill id ςst sal suu . quod indiuisibilia quantitatis non sunt distincta . nisi In 1. dithidisserant situ de quo alias) aut si est ve- ct in n. rum, nihil est ad pri positu, quia r tio ista 'ξ quae esset ibi, no esset in personis diuinis,
Ad secundum dico, Quod deitas est coniunt; omni subsistenti in natura diuina, ct est aliquid subsistentis in natura diuina, Scideo non posset realiter distingui ab aliquo, nisi esset aliquo modo componibi lecti isto, quia non est intelligibile, iuδd in aliquo subsistente sint plura, nisi unusit componi bile cum altero, persona autenon est aliquid cuiuscunque subsistentis in natura ista, & ideo licet persona sit in per sona, rio tamen oportet, quod sit ipsa, vel componi bilis ipsi, sicut oportet dicer: de deitate. Ad tertiit dico, Quod qua do abstrmstudicitur esse in aliquo, aut de virtute sermonis denotatur esse in , sicut fornia in informato, sicut cum dicitur, Color est in lapide, non significatur esse in , sicut pars in toto, sed sicut sorma in insormato ; &tune ista propositio est neganda. Filiatio est in Patre,& tunc prima consequentia nia valet. Aut hoc no habetur de virtute sermo nix, sed ex usu, sicut aicimus colorem esse in luce, non sicut in subiecto, Sc tunc concedi potest ista, Filiatio est in Patre, accipiendo esse in, pro inexistentia intima, sicut iam dictitan est; nec sequitur vltra, igitur Pater est Filius, sed est fallacia aequi-
uocationis Inserendo ex antecedete, quasi in acciperetur ibi per modum sornax.s Ad quartum dico, Quod iste modus arguendi tenet,ubi vera est talis propositio, per quam tenet talis modus arguendi, tenet autem generaliter Per talem propositione, Quidquid habet aliquam habitudinem ad aliquid,habet similem habitudinem ad illud, ad quod illud aliud habet habitudinem talem; ista propositio frequenter vera est in relativis suppositionis,& superpositionis, non tarpen est uniuersaliter vera : Sed de isto non dico in do,quia argumentum hoc procedit de etise i ii, quod, ut sumitur in proposito, notae relationem communem. Quantum igitur ad rςlationes communes dico, Quod ista Hopositio est uniuersaliter salsa , puta,
487쪽
Qu; quid est simili sonti est si vile omni simili borii, hoc enim includit, quod ali-iuid sit simile sibi ipsi, quia illud caditub ista distributineonini simili, sed ad
hoc quδd sit vera, oportet addere 1 pecificationent istam omni alij a se, 6t tunc virtute talis propositionis speciii antis tenet talis modus arguendi, procedendo non conuertando; puta non sequitur, Sorte,
est similis Platnni. Diato est similis Sorti,ietitur Sortes est sinitis Sorti, quia propositio ista est salsa, Quidquid est sinii te Sotii est simile omni simili Sorti, nisi addatur omni simili Sorti alii a se, ist tunc non iucluditur Sortes sub ista distributione,
nec potest argui conuertendo ad Sortem, sed tantum procedendo. Sed adhuc tali, additio non sufficit ad veritate talis propositionis, nec ad efficaciam talis argum εtationis . Sed oportet addere, quod media, ad quod comparamur extrema, sit limitatum secundum talem rationem, quia non
sequitur, Quidquid est simul cum Α, et hsimul cum omni eo,cum quo A est simul, omni inquam alio a se. si ipsum A sit illimitatuin quia tunc existens Patisius esset simul cum existente Romae , quia sunt simul cum deitate immensa , & illimitata ad illos , nec etiam omnia ista sufficiunt,
nisi addatur,quod medium non vari tur, ut comparatur ad extrema. Ad proposituerto dico, quod argumentum non valet, quia arguitur conuertendo non procedendo, dc propcistio confiemans talem modii arguendi falsa est, argumentum tamem
Philosophi . Phy sic. tenet quia arguit
tantum procedendo, & accipiendo me diu limitatum, Sc non variatum; sed a Numentam est in relativis suppositionis,& superpositionis, unde no multum est ad propositum de esse in , in proposito, ut dicit relationem communem. Vt tamen de relati-uiι disquiparantiae breuiter dicatur, dico, quod talis modus arguendi, generaliter non tenet nisi per rationem prioris & posterioris, quod sere est comune omnibus
talibus relativis, Quidquid eni in est prius priore,est prius pol seriore ; Et ut generalius dicatur, quidquid habet ordinem ad aliquid, habet similem ordinem ad quodlibet aliud, ad quod illud habet ordinem
talem: ista propositio est vera in ordine essentiali, non intelligendo conditionem specialem ordinis, puta mediationem, veliininediationeat, propinquitatem vel re motionem. Qu7a igitur csse in iosius aer sin igne dieit ordinem essentialem, di similein modum dicit esse in , ignis in Celo, ei et illa con sequentia procedendo. & Locquia proceditur secundum ratione gen ratem orditiis , non specisi alido ordinem mediatumvel linia: ccliatum .propinquum, vel remota unde non sequitur, A est Pater B, B Pater C , ergo A est bater C , , Pater denotat immedi .itu ordinem ad C, in id filium; sed bene sequitur, ut notat principiantem in communi, prout pater extenditur ad auum,vel proauum, dic.
Ad quintum euncedo, Quod Deus est in Deo, &lhoc concedit Hilarius. r.
Trinit. Selicum insertur, ergo Deus distinguitur 'Deo, i ego consequentiam propter fallaciam consequentis, haec enim pr positio in non notat virtutem consuri dedi suum casuale, nec hoc habet, ' ideo potest casuale eius stare pro stipposito aliquo determinato in determinale . Distingui autem distribuit terminum huius relationis confuse & distributive, propter negationem inclusam, ct ideo casuale huius pr positionis non interi terminum liuius relationis, sicut non sequitur,lacus generat Deum', ergo Deus distinguitur a Deo, propter similem rationem.
Ad ultimum dico, Quod exitus Fili, a
Patre est' processio prod fit a produce- a te, nunc autem talis exitus nihil prohibet, proceia quin exiens maneat in eo, a quo exit. sus. quia recipit eandem naturam cum eo, a quo procedit.
AC distinctione mostrat Ma-s gi iter tertium illud propositu,
nempe tres diuinas personas alta is aequales esse in potestate. Circa huc distinctione quaeritur unum de s qualitate earum secundum potentiam.
Est de aequalitate diuinarum personarum secundum potentiam. Diuidi
488쪽
Distinctio 1 o. Quaestio. Articulus. I.
ad omnipotentia in Patre tantu. η I. Quia omnipotentia est ad omne. quod non includit contia dictionem, sed Patreni generare non includit contradictionem. F ilium autem generare includit contradictionem, ergo &c. r. Praeterea. Aliter est de actionibus transeuntibus ad extra , & aliter de actionibus immanentibus intra ,.possibilitas actionis transeuntis iudicatur eκ ratione actionis in se,& termini eius, possibilitas autem actionis immanentis non iudicatur ex his praeci se, sed cum hoc in comparatione ad agens, in quo manet talis actio; cum igitur generatio si actio immanens, pos,ibilitas eius iudicanda est non latum ex seipsa in se, & cuhoe ex termino eius,
sed quia coin possibilis illi supposito agenti, in quo debet manere; est autem con possibilis generatio Patri & non Filio, igitur adem quod prius. η Priter ea. Omnipotens dicitur, quod potest in omne illud , ad quod habet sormam, per quam potest, ct non dicitur in Potens, quia non potest in aliqna actione, ad quam se non extendit sua forma , sicut Ignis non dicitur impotens, quia no potest frigefacere, quia non habet potentiam ad frigefaciendum ; Pater autem habet sommam conuenientem generationi, & Filius non, igitur Pater non est omnipotens si Non potest generare, non aute Filius est impotens,si non potest generare; S ita posse generare pertinet ad omnipotentiam P tris.' non ad omnipotentiam Fili j.
articuli. Coae CLUSI O. Potentia gener πα
potentia generandi pertinet ad onini potentiam in Patre non in Filio . Quod declaratur tripliciter , quae sunt tria argumenta in opponendo. Contra istud. Non comparando generare ad aliquod suppo satini.
Quero, aut illud, ut est geniti tanqia a termini,est aliquid, ad quod nata est esse aliqua potentia activa, aut non; si sic, ergo in quocunque no est potetia a j illita, no est in eo onmipotentia, hoc est,no est potetia ad omne illud,ad quod nata est esse potentia; si no, ergo in nullo est potetia ad illud,& ita no pertinet ad omnipotetia Patris.
mum non valet, Quia omnipotens potest in omne illud, quod est terminus potetiae
sinpliciter,& hoc producendo illud in eo. in quo natum est produci, si natum est produci in aliquo ; vel produce do ipsum in se
subsilens,si non est natum produci in aliuo: Non autem oportet, quὀd posset proucere Omne tale formaliter in se, sicut potest producere cursum animalis in animali, ut in homine, vel asino, in ovo natus cst esse cursus, sed hoc non potest producere in se, nec potest formaliter currere , quia tunc per illud verbum neutria significaretur, quod talis sortina esset in ipso formali ter Licet igitur Filius no possit formalite e. Renerare, xt generatio sit in ipso, nec potalit principiare generatione in seipso, tames istud si terminus omni potetie, Oportet. dicere, quod pillius possit principiare generationem in eo, in quo nata est esse, nulis
. lo aut e modo Filius potest principiare ge-
. ire rationem in se, liec in isto, in quo no est nata esΓ', tamen omnipotes,ut potest actionein illam causare in eo, quod potest eam recipere, sicut non esset omnipotens, si non posset eausare intellectione in intellectu
Porente recipere ea: n; generare autem non
potest aliquo modo esse a Filio, nec vi in Filio,nec in alio, igitur si generare est terminus omnipotentiae simpliciter. Filius
Ad secundu etiam non valet, Quia quod habet forma limitatam ad agendum, non est omnipotens ad agendu,licet enim ignis sit potens ignire,& calefacere, si non possit frigefacere, non esset simpliciter omni inpotens, quia forma eius limitata ad unum actu concludit ipsum non esse sinas liciter potentem; ergo siliu non habere formam conuenientem omni actioni, quam acti nem nata si potentia simpliciter respicere, concluderet Filium non esse simpliciter omnipotentem. Item. Ista viaticii sal
uat quomodo Pater & Filius sint eque Potentes, quia Pater potest in actum se ncrationis , qui per te est terminus i o-
489쪽
remit inpliciter,in quem actum non potest Filius, Scita non erunt sque potent
l Ad tertium, patet ex dictis. ARTICVLVS t.
i. Quia tunc sicut Pater potest
generare, ita Filius posset generare. Probatio huius cosequemie, Tum quia August. contra Mariiminii lib. 3. cap. 7. Si Pater non potest generare sibi Filium aequalent, eli impotetis; ergo u conuerso si non est impotens, sed omni potes, potest generare Filium,& per conseques Iosie generare pertinet ad omnipotentia,t ita ii Filiu1 non potest generare, non est et quc potens, vel aequalis potentiae cia Patre:Tum quia Filius no esset omni sciens, si non sciret generationem Patris; nec igitur omnipotens, si non posset in illam ge
' 1. Praeterea. Ricardus i. de Trinit. cap. vltimo probat, quod non possunt esse plures omnipotentes, quia tunc unus posset sacero alium nulli potentem; ergo a simi-
Ii viderer argui in proposito,s ponantur plures personae diuinae que potentes r'is: sicut ista consequentia Ricardi fuit declarata distinct. r. per duas vias,consui illisbus vijs etiam declaro in proposto de duabus personis. Primo quia una persona posset suo velle producere omnia postibilia, & eis productis in esse, persona aliasion posset ea producere, eadem enim non
possunt bis totaliter produci: Et confirmatur ista probatio, quia Pater prius ordine originis habet velle creaturarum, qua Filius,& Filiu secundum Hilariumὼ est potens per se,licet non a se; igitur prius origine quam Filius producat, intelligitur Pater producere, & ita in isto signo, in quo Filiu, intelligitur debere producere,nulla sunt ibi possibilia. Secundo; quia Oinnipotens potest suovelle impedire omnia possibilia alterius omni potetis, si esset, quia noel necesse voluntates eoruni concordare
In alijs a se, quia ista omnia contingenter
volunt; ita lyac non videtur necessarium esse, quod voluntas unius personae con-
sordet in actu volendi alterius personae. Quod si dicas eandem esse voluntatem eorum,&ideo concordare in aliis volendo eadem. Contra. Forma, quae est principii agendi, si est in pluribus eodeni modo est principium agendi unicuique eorum, sicut si esset in uno tantum, sicut si albedo
esset in duabus superficiebus, esset eis principium disgregandi eodeni modo, sicut a esset in una tantum; sed si voluntas esset in solo Filio', esset principium volendi contingenter lapidem esse , ita quod illa voluntate posset Filius velle aeque lapidem esse. vel non esse; igitur posito quod si in Patre,erit principitim in Filio contingenter volendi, vel non volendi lapidem, S ita quidquid ponatur in Patre, Filius potest aeque velle lapidem esse, vel ni esse; δ: ita si Pater vellet lapident esse, ct
Filius non, unus omnipotens faciet alium nulli potentent, ini pediendo omnia possibilia volita ab eo. K3. Praeterea. Prima causa plus causat .c. 4.
quam secunda Propositione a. de causis, x ς δε & r. Metaph. S I. Poster. sed Pater dat
Filio virtutem creandi,& non e couerso,
stin El. iς. illius in litera, ct adducit Au gusi,de Fide ad Petrum cap. r. Item Au sui . contra Ma Niminum lib. 3. cap. 9. Rinde, probat coclusionem tripliciter, Pri mo auctoritate Saluvoris in Evangelio Ioannis I 6. Omnia, quae habet Pater,iar a sunt: Secudo per rationem, quia si non potuit dare potentiam aequalem, suit imp tens; s nolu r,suit inuidus.Tertio per simile, tui a pater corporalis generaret si, i s lium aequalem,si posset, vel ianaiorem; ergo multo magis in proposito. CONC LUSI O. Tres personae diui σ
η RESPONDEO. Omittendo potentiam logicam, quae dicit modum compostionis ab intellectu facte, & potentia metaphorice dictam, qualis est in geometricis , secundu quod ipsi Geometre imaginamur , punctum este in potentia ad lineant, & lineam ad supersciet n. Hlep tentia sumitur proprie, Uno modo sicut dictum est dist. . prout est disseretia entis opposita actui, Alio modo, secundum quod significat idem quod principium, sicut loquitur de ea Philosoph. s. Metaph. cap. 9. Et potetia isto secudo modo sumpta 'μ '
diuiditur in potentiam activam & passi
490쪽
uam, de si utrolibet modo sumatur, potest intellieti aut pro ipsa relatione principi;, quam ii enificat, aut pro sundamento pro-Y mo illius relationis . Ad propositum, planum est, quod in Deo oportet ponere potentiam activam, editi si prirnum esKciens ,eκdis . a. Scaequalem, sicut de ista
loquitur Magister dist. ista. Et huiusni di aequalitas potest intelligi dupliciter,
aut secundum extensionem obtestorumpos, ibilium.ad que se extendit potentia, alit secundum intensionem illius potentis in se. Ece .npluin. Potentia calo ictina diei mr aequalis extensiue , si ad aequalia calefactibilia se extendat, sic omnis Charitas est aequalis, quia extendit se ad omnia diligibilia ex charitate. Secundum intensionem, si aeque persecta sit potetia,& in eque perfectivis actum possit elicere, licet non tot possibilia sibi subessent, sicut subessent alii potentie, ut patet, posito illo casu, qui ponitur dist. 7. quod calor productione sibi adaequua produceret alium calorem; & iste due equalitates
frequenter concomitantur se, potest tamen intelligi vitalibet sne altera . Loquendo autem de aequalitate extensionis
non est difficultas, nisi de actibus notionalibus,& de terminis istarum actionum, quia illi duo termini non sunt producibiles ab omnibus personis, sed Filius a solo Patre, Spiritussanctus autem a Patre. &vid. f. Filio. Quantum ad hoc membrum dico, quotu & Quod potentis activae primum correlatimst 4ahu uum est possibile, non communiter sum
ptum ut opponitur imposibili; quia hoc modo possibile est Deum esse & tamen illud possibile non est terminus alicuius potentis activae; ergo oportet, quod postibile,vtest potetie actius correlatiuum,
sumatur determinatius, hoc autem no videtur nisi secundum quod Auic. accipit pos,ibile 6. Metaph. Sc alibi frequenter, prout opponitur ei, quod est necessarium ex se;& tunc eum quodlibet intrinsecum Deo sit in se sormaliter necessarium, vel per identitatem cum ementia,qus est foris mal iter ex se necessaria, nihil intrinsecum Deo erit terminus potentiae proprie dicte ; & si hoc est , cum ad omnia alia abessentia diuina eandem rationem principii habeant tres persons,quia prius intelligitur principium illud producendi creaturaς communicatum tribus , quam possit habere actum producendi ista alia osequitur , quod aequalis erit potentia
trium personarum , ctuantum aci numerum possibilium. Asiuinptum autem is claratur in quaest. illa, dc ordine productionum extrinsecarum ad intrinsecas. 2.
lib. quaest. I. Et breuiter patet ex hoc, quod si sit principium necessarium respe eiu unius productionis,&contingcs resia pectu alterius productionis, prius est principiti in producendi neces Iarium, qua in contingens, quidquid autem sit princilium producendi personas, necessatio suabet ad productionem illarum ; contin genter autem se habet principium producendi creaturas ad ipsas creaturas, prius igitur communicatur tribus personis, quam possit habere actum respectia pota sibilium extra. Ex hoc apparet quod potentia est i qualis in nersonis diuinis,non taptum quantum . ad extensionein , sed etiam quantum ad intensionem, siue enim potetia accipiatur pro absoluto, quod est fundamentum relationis principii patet , quod illud secundum eandem magnitudinem est in tribus, non tantum secundum eandem magnitudinem secundum
uid, sed simpliciter, scut dictum estici
illinc . praecedente de aequalitate magnitudinis) siue accipiatur pro relatione fundata super illud a solutum,eadem relatio est trium. Et si quam habet magnitudinem, eadem est magnitudo illius rotationis in tribus, & ita omni modo est aequalitas potentiae, & secundum extensionem, & secundum intensionem. Quod autem dimini est de primo correlativo
potentiae activae, 'uod sit possibile , in- intelligendum eth de possibili obiemue, scilicet quod est terminus potentis, nsi de possibili subiective , quia illud non est
correlativum conuertibile respectu potetiae activae; Non enim otianis potentia a
ctiva habet aliquod se possibile sibi eo respondens, sed lotum illa potetia activa, quς est trasmutatiua; aequatur igitur possibile obiective, ut correlativum potetis, non autem possibile subiective . & tale est illud possibile, de quo adductus est Aulc. quod opponitur ex se necessa rio format iter. Quod autem istud differat neces sario ex se sormaliter siue a producente, posset confirmari per Philosophum. s.