장음표시 사용
501쪽
vcet ceciis nunc non posset Intueri colorem. Secur do sic. Obiectu persectum p test facere in intellectu proportionatoquevcunque conceptum realem possibilem habet i de se,hoc probatur, Quia etiahoe potes obiectum minus persectu, sed essentia diuina secundu in istum) in intelIecha proprio non potest causare nisi viii-
cum conceptum realem,alii autem si habetur, habentur per negationem sui inteli lius; ergo unicus conceptus realis est pota
sibili, ile illa essentia, igitur si habet aliquem concertum de Deo, habet illum, ille erit proprius. Nec accipitur in ista ratione coiiceptus pro actu concipiendi, sed pro obiecto formali terminate actum. Hu1us rationis licet maior videatur probabilis, tamen negaretur de intellectu proportionato, id est infinito ; quia ille est comia preliensi aus unico conceptu ;& ita no capax inultorum de obiecto, sicut ' in te loctus non comprehensivus, negaretur etiade quocunque intellectu, intelligendo de obiecto immediate in se mouente, quia ipsum propter impersectionem suam, no moueret ad conceptus imperfectos possibiles haberi de se, per motione aliora obiecto Tum imperfecte ducentium in cogniti
Ad quaestionem premitto quς da. Primo quod nomen quodcunque aliquid s-gnificans, quod huic soli conuenit, potest cici proprium nomen huic, sed simpliciter nomen proprium huius non est, nisi quod primo ligni Mathoc sub ratione propria, quia solum illud est proprium signum vocale huius. Secundo praemitto , quod nominari ab aliquo potest intelligi dupliciter, vel ut nomen imponente, vel ut nomine utente, & utrunque dupliciter, scilicet perfecte vel imperfecte. persecte uti ii mine est no tantum uti nomine, ut re quadam naturali, sormando scilicet sonum ilium, sic enim potest auis edocta formare, sed est vii nomine ut sisno, non tantum
conceptus possibilis haberi ab aliquo per illud nomen; sic posset Latinus aliquod
verbum Hebraeum proferre Hebraeo nesciens quid diceret, sed ut signo conceptus habiti ab utente. vi sic periecte vii nomine sit illo uti, vi signo conceptus proprij expressivo, uti autem illo ut quodammodo causa similis conceptus habendi ab audiete per rememoratione non est necessariumad persecte uti simpliciter,sed ad perfecte uti illo,ut signo c5muni Inter duos:& ideo requiritur ad hoc, quod est uti nomine persecte moraliter, quia requiritur ad utendum nomine ad finem de viii,&haiae utranque persectionem tangit Aug. super Ezech. i 3. Verba instituta sunt, per quae in alterius notitiam quisque cogit rationcs suas proferat. Per quae quisque cogitationes suas proserat) Ecce persectio prima In alterius notitia ) Ecce secunda. Intellige alterius vel quasi alterius, quia quandoque aliquis seipsum loquendo e ficacius ducit in intelligendo per rememorationem, quam sine loquela intelligeret, ct in notitiam non esse nouanu, sic loquimur Deo orando. Item de prima persectione Cogitationes suaso subdistinguo, vel
habet conceptum ita proprium lac ut nomen signiscat, ct tunc significat persectὰ Cogitationes suas , vel habet minus proprium vel consulam , utpote non habens nisi conceptum animalis proserat hac vocem homo, i ntendens illud exprimere audienti, ouod alij cocipiunt per nomen, ct ad quod est impositum, sciens ipsum esse impositu alicui speciali sub animali, quod tamen non intelligit ilia particulari, scutsignificatur per hoc nomen. Est igitur hie
ordo uti nomine, ut re tali ulterius, ut signo ad placitum alicuius, cuius tamen nulsum conceptum habet ut ens, nisi in hoc
uniuersalit,imo, quὀd est aliquid significatum hoe nomine.Tertio uti nomine, ut signo alicuius, cuius conceptum uniuersalem tantum habet utens, intendit tamen illud exprimere, ut significatur per nomeν licet illud se in particulari, non cocipiat. Quarto uti nomine ut si no expressivo proprij conceptus in particulari, & semisper, hic prior gradus est imperfectior respectu posterioris; Primus igitur est ii persectissimus, vitiinus simpliciter pe
Idis praemissis ad quaestionem sit prima
conclusio, Rusdpos ibile est Deum sim pliciter nomine proprio nominari a viatore imperfecte secundum tres gradus primos predictos; Secunda conclusio est. N Gest hoc possibile persecte, scilicet secunda Quartum gradum; Tertia conclusio est, aliter de facto a nobis nominatur.Prima probatur, quia si non , hoc esset quia non potest habere conceptum proprium de Deo, Je oportet rem sic concipi, sicut nominatur,sed ista secunda est salsa. Pro
502쪽
Diuinctio 23. Qua stio. Articii lu
bo. De nulla substantia habemus conceptum proprium dc per se ; si igitur non est possibile distinctius nominare .mfaui concinere, sequitur, quod viator nullo nomine lignificat aliquam substantiam distin die, neque utens notitino , neque aliquod noli en impositum a viatore significabit
aliquam substantialia distincte. Consequens est salsum, igitur & antecedens; nam illa propositio prima, quod non intelligimus aliquam substantiam di istincte,
probata est supra diis. 3. q. I. Qualiter auistem oppositum consequentis sit verum, quia hoe est praeambulum ad propositum, declaratur primo de nominatione substantiae, utendo nomine in posito, secund4 de Nominatione eius, imponendo ipsi nome. Primum sic. si ec minor, per hoc nomen homo non intendimus tantum signi ficare
animas, patet, sed aliquid sub animali di stinc tam ab equo, de aliis; unde haec est nobis nota tanquam vera , Homo persedi stinguitur ab equo, dic. Nec intendimus pernoc nomen significare aliquod accidens, vel aliqua accidentia, imo specie in genere substantiae tantum ; unde liade est Nobis vere cognita . HOino per se disti n-guitur a quocuq; accidente, dillinctio ueetiam maXima, quia secund si genus generalissimum. Nec intendimus significare aliqua descriptione e M animali, de accidete vel accidentibus, imo aliquid persevnii, de in se natam habere unum per se conceptum dis filii tum. Maior, qudd aute intenis dimus fgnificare sub propria ratione, nec tame illud, si intelligimus, nominamus ini persecte secundum tertium gradu & modi'ut dictu est prius, quare &c. Consimiliter patit de impositione, sicut de usu, sicut enim si Ada in intelligens homine sub propcla ratione imposui isset ei nome propriu, quo ego utens intedo illud significare, sicut nome est ipsi impositu, de quo tamentio habeo conceptu, nisi in uniuersalom- perfectu, vel per acci ges, vςl in quada descriptione: sic si ide nonda nominatu, sicutimeti igere, pol nitiei nonae imponere, in tendes per illud nonae, sic ipsum significari,sicut nunc in te do per nonae significare ab alio ei impositu: & hoc modo licet quadoque impones na habuit c5ceptu de re, nisi in quada descriptione, qua significat etymologia nominis , risi i imen impostuest nome ad significandit illam descripti Miu, sed illa substatiam, cuius est illa dς- scriptio; sicut hoc nomen lapis non est impoli id ait significandii actione ista, i dere pede, quia tanc lapis per se esset in genere actionis, sed imponitar illi substantie sub
propria ratione, cuius ellit c descriptio, is dens pedes. Hoc patet etia, quia eidem quidoq; imponutur multa nomina secuncia inultas proprietates, non ab ea de proprietate, sed alia, ut lapis, petra; nec imponiitur illis proprietatibus, quia tunc tisi es sent eiusdε per se in numero, imo, di men unu alicuius esset de genere actionis,aliud
alicuius de genere passi ioni ,, I petra Pede trita: patet ;s; ille, qu od al ia est ratio, aqua nouid imponitur, & hoc sisn sicat etyino ioeia,sia cui imponitur; gc ita l4cet impo-n Es itoli habuit distinctu concepi a nisi talionis, a qua amposuit .nsi tame illi nomen
imposuit, sed illi sub statiae, cuius est haec destri pilo, Ic hoc sub propria ratione, qua iam e no sic intelligit, &per c si seques iste hominat,ut imponens ini persecte iecunda
Solutiones argumentorum , ikalia ad propositu notanda habes in Reportatis.
UA C distinctione disputat Margister specialiter de hoc nominu Persona, et scilicet in plurali, den pilari bos personis praedicatur.
Cirea hanc distinctione quaeritur virum, Quid scilicet dicat persona in diuinis.
quid dicat Persona in diuinis.
Diuiditur in duos art. LI. F rem persona maeisinis Heas lautum
gi. Quia, sciit diuiduum reperiatur communiter in omni natura,
ita suppostutu in natura substantiali,&persona in natura intellectu li 0
503쪽
Distinctio 23: Quaestio. Arscillas. 2. 22
ia in . Metaph. Sper conseques cosequituria re ex natura rei, Sc maxime est veru de illa vinitate . clue est vera unitas,cuiusnodi est vilitas indiuidui, ergo talis unitas non dicit in tetione secunda,& sicut no vnitas in cO.nunt,ita nec unitas in natura tutellectuali; si igitur persona dicat unitatem in natura intellectuali, sicut indiuiduuin comuni, sequitur Oppositu coclusionis cora, K Ad lecundum, contra illam rationem,
Aug.de doctrina Christ .cap. I. Sc ponitur in litera dist. i. dc dist. as . primi lib. dicit. Quod res, quibus fruendum est, Pater, Filius, de Spiritu sanctus est, unde secuduni
ipsum tres personae sunt tres res, rcs autenon videtur dicere secundam intentione, dc tamen eli commune tribus personis; denumeratur in eis; ergo non oportet dicere personam fgnificare secundam intentio nem, quia est commune numeratu in multis. ΝΙagister etialia dist. et s .cap. 8.cXponit. res personas per tres subsistetias, vel tres. subsistentes; subsistentia autem non videtur significare rem secundae intentionis, dc tamen est commune tribus, Sc numeratur in eis. Item predicta opinio quaerit, Quomodo persona possit uni uoce prs dicari de pluribus indiuiduis, nisi si uniuersale,sed eandem dissicultatem petit de relatione, Sc eodem modo sequitur, magis enim videtur,quod a constitutis possit ab- .strahi commune,quam a constituentibus,
sed quomodo potest abstrahi aliquod comune primae intentionis, S tamen non v- niuersale reale, dicetur dist. 26.
η Ad tertium contra additum arguo sic. Adiectivum non determinat aliquid, nisi illud , ad quod terminatur eius dependentia, sed λdiectivum non potest terminare dependentiam alterius adiectivi ,.quia A equaliter dependent, dc ambo sunt aeque
dependentia, ergo neutrum derer minat alxerum; ergo si hoc nomen persona sit tale concretum, non potest terminare dependetiam alterins, cuiusmodi est ille terminus numeralis Tres; igitur non bene diceretur, 'uod sunt tres persons,nisi intelligedo aliquod substantivum, quod determinetur per utrunque adiecti uu, sed non est dare aliquod substatiuu tale subintellectum, ergo dcc. GTN on potest terminare dependentia alterius adiectivi,cuiusmodi est terminus numeralis tres, igitur nec per ipsum determinatur. Respondeo. Multa sunt concreta, quae non sunt a diectiva sicut causa, genus, species. Contra adiecti
uum arguis, non contra concretum.
K Quia omne commune pluri i bus uniuocuin, dc distinctum,&plurificatu in eis, dicitur de eis secundum aliquam rationem uniuersalis; persona est coutune viai uocu Patri de Fiatio dc Spiritui sancto , Sc edificatum in eis etiam secundum Aug. a.dari nit,cap. . Se 6. ergo dicitur de eis secundam aliquirationem uniuersalis: Et si dicat aliqua iii tantionem secunda, vere est in diuini, aliqua ratio uniuersalis , quod non videtus inconueniens; si vero dicat intentionei fi primam, erit in diuinis uniuersale reale co mune, Sc ita aliqua realitas potentialis, quod videtur inconueniens.
minus prodadtionis realis, de adoratur, secunda intelio non terminat productione reale, nec adoratur, ergo Scc.Preterea Trinitas in diuiniς non est tantu conceptusi, sed rerum, contra errorem Sabellii.
diffinitione personae, qua ponit Ricae. de Trinit.c. 22. quddes intellectualis naturae incomunicabilis existentia; per qua diffinitione exponitur, vel corrigitur diffinitioBoeti j dicetis, quod persona est rationaliscinaturae indiuidua substantia Qui, sic sequeretur animam esse persona; de deitatem esse persona; dc etiam non conubnire proprie Deo . quia individuum non est, nisi ubi est dividuum, quod non com uenit Deo ; similiter tantum proprie no men personae conuenire homini, qui con- sinit iter solus proprie diciturrationalis 'quod est inco ueniens Dico, quod nillil proprie est in hac diffinitione Ricar quod
significet intentione secunda. quia e na tura rei sine omni lioperatione inteli Gis est in Patre natura intelleἱtualis, de entitas incommunicabilis: . Isiauautem
504쪽
incommunIcabilitas duplex est, quod potest intelligi ex supradictis, in dithimst. 2. lui contui unicabile pluribus dicitur dupliciter .vno modo dicitur cominunicabilo pluribus, qui,d est idem cuilibet eorti, ita quod quodlibet sit ipsi ini, sicut uniuersale dicitur communicari suis inferioribus ; Alio modo communicatur alicui visorma, qua aliquid est tale secundum ip-
sun , sed non est ipsum, ut anima commu aricatur corpori, ct utroque modo deitas communicabilis, ct neutro modo persona est communicabilis: Deus habet v nam communicabilitatem,anima aliam, diuinitas utranque. Et ita duplex est incoinmuis nicabilitas pertinens ad rationem personae, propter quod an in a separata, licet habeat primam inconimunicabilitatem, tamen non est persona, quia non habet secudam, utraque incommunicabilitas requiritur ad rationem persona , & est in re ex natura rei,& ita nihil de ratione persone dicit intentionem secundam.
Contra illud potest obiici, quia secundum istud videtur, quda persona tantum significet dupliceim negationem duplicis conlinunicabilitatis. Item arguo sic. Si persona dicit sortia iliter incommunicabili laten , ergo formaliter dicit negatione, sed negatio est secunda intentio, cu lit ensrationis, ergo persona dicit rem secundae intentionis, quod est propbsitum. Respondeo, quod persoua non tantum dicit cominunicabilitate: n, sed dat intellisere naxuram intellectualem, in qua e li, licui indiuiduum, scilicet naturani in communi. Dubito tamen, si dicat exi stentiam formaliter cum duplici ilicommunicabilitate, aut dicax tantum formaliter incommunicabilitatemi, Sc existentiain in concreto tanquamodum habendi natura,ut sit sensat,per
sona est incommunicabilis habens exiliaria in natura intellectuali; & posito quὀd te esset, adhuc dico. qudd persona non dicit intentionem secundaria, quia seclida intentio solum causatur per intellectumne sotiantem circa obiectu nit Quidquid igitur mouet intellectum ad intellectum an se negotiati ne non est intentio secuita, sed res mouens intelle,stum mouet ad n sationem sui obiecti ante negotiationem intellectus, quia negatio talis cosequiturrem ex natura rei ante negotiationem si de hoc ideo est, quia umian oppositoriani mouet ad notitiam sui oppositi ante negotiatione intelle ἰus, propter quId dicit pbi- t. Triw... losophus, qu0d eadem est scientia opposi ει
torum; ideo quamiis ponatur persona tantum dicere formaliter negationem, non tameti intentionem seclidam , quia negatio, que consequitur ex natura rei, non eli secunda intentio, Sc praecipue negatio in genere,cuius est incommunicabilitas, Quando igitur dicitur,quod negatio est ens rationis, dico, quad est negativa entis εκ nctatura rei, sicut enim Si tres est homo ex natura rei; sunt autem negationes in intellectu entitatis, tu a prima motio intellectus non ante affirmationem sed negationei ii est ad apprehesionem negationis. Sic igitur teneo, quὀd persona no lit nome secad .e intentionis sed primae,& qudd forinaliter significet duplice negatione cO. nunicabilitatis, & quis d importet natio a intellectuale. Sc sorte formaliter etiam importat exi ilentia persone, & tuc non rati iam negationense Ginunicabilitatis impori fit, sed etiam politiuum aliquod,vel sorte ii si dicit formaliter exist etiam, &tunc de fornia i tigniscato est latum dupleκ nefas
da; in iligere duplex positiuum, scilicet
aiataram,oc modum habendi naturam, δ: per hoc quacunque via data, patet ad argun:enta : Quod si persona dicat existeritia in abi tracto, modum habendi naturam .in concreto, e formaliter positiuum,&.tunc persona est formaliter existentia in columunicabilis habens naturam inrelleis
tualem; si autem latuin sor aliter i i portat negatione .D , tunc conia at ex illent am. in natura intellectuali. de sic stat pro illὸ quod eli incoinunicabile, S sic adoratur, Ec est terminus plodactionis lealis. Diu i
Ad aliud argumentum patet distin . e l:
Et si hoc sit vertina, tune videtur dubi id, Dubm. . quomodo negatio pollit esse e simunis trubus personis, nisi affirmatio aliqua steti communis, propter quam insit in eis talis negatio, quia Megatio non videtur tribus conuenire nisi consequatur assirmatione; no est ante deitas ista affirmatio, quia ipsa iaca numera tur in tribus,ergo oportet dare aliquid commune passivit ab ei, abstractum, qua sit negatio talis, 3c tue habetur propoli tu . Si etia dicat persona talem negatione prsciso, no videtur dicere tota ratione personae, quia persona dicit re ad dignitate, et ad persectione pertinete, negatio autem nulla dignitatem, , et pers ctiouem
505쪽
Distinctio 1;. Quaestio Atticiatus et . 225
.tionem ponit. Videtur etiam, quod dicat relationem rationis per hoc, quod suunt oppositum, scilicet coiiamunicabile, tantum dicit relationem rationis in essentia diuina; Est enim essentia conam unicabilis Filio, & tame et sentia no refertur realiter ad Filum, ergo incommunicabile dicit resoluuntur lationem rationis . Ad primum istorum
dico, quod ab ultimis di lti ricti uis Se constituti uis personarum tithil potest abstrahi commune dictum de eis in quid, quia il.la sunt priino diuersa, id est, nihil idem realiter includentia, tunc enim esset quaerere de eis, per quid distinguerentur, &ideo
omne commune abstractum ab eis, vel est conceptus omnino negativus, vel saltem non est quiditatiuus conceptus unius rationis; certum est autem, quod aliqua ne
gatio communis potest abstrahit ab illis ultimis,& hoe unius rationis, quia negatio est unius rationis per hoc, quod repugnat
assirmationi unius rationis ; quibuscunque igitur repugnat amrmatio unius rationis , conuenit negatio unius rationis,&ita tribus personis, S etiam distinctiui, illarum ultimis potest competere negatio aliqua communis, si illa dicatur esse incoamunicabilitas, etsi ponatur incommunicabilitate solam esse de per se ratione consti uticipersone; ita quod persona litas sit in communicabilitas labiistentis in inatura intellectuali, & ita omnia alia praeter primum sint addita in ratione personae, tunc Persona proprie non diceret aliquem conceptum proprie positiuum t Sed tamen non dicet aliquem conceptum secunde intentionis, omnis enim conceptus est intelionis prina , qui natus est fieri immediatea ret, sine opere, vel actu intellectus ne otiantis, qualis eli conceptus non ita iiiiiiii positivus, sed negativus.Tanae dubitatur. Quomodo potest neSatio esse communi, si te positivo, eui insit' Respondeo. Qua- tunc unque diuersis, si nihil etiam continune haberent, potest essu negatio commu- Q insicut non Sortesi est comi nune univo sum ad omnia alia a Sorte entia, Se non en. . . i./ ti bi licet illa; quibus negatio est communis, habe ni aliquod politiuum conlunes no tamen oportet, quod per illud commune insit eis negatio communis, non rati nalitas enim conuenit ultimae disserentiae
asini ct equi,& non per aliquid commune in illis. quibus conuenit ista negatio,quia vel nihil est commune disse retus vltimis. t. id a
vel si entitas est eis communῖs, non propter entitatem conuenit eis talis negatio, sicut nec propter entitate in repugnat eis talis assirmatio. Et sic dicendum, quod maior est falsa, quia negatio est unius rati nis, quia opponitur a Trinationi unius rationis, & non quia consequitur amrmationem unius rationis, non homo, enim est unius rationis, quia homo, cui opponitur, en unius rationis, & non quia cons quitur affirmationem unius rationis, non homo enim c5mune est enti & non enti,
quibus nihil asstinatiuum sue postiuum est comune. Cum secvdὼ obiicitur, quod negatio non dicit aliquid ad dignitate per i
tinens, dc ad hoc etiam pollant adduci rationes ad principale, quia negatio no ado
ratiar, ncc etiam cst terminus actionis rea
lis. Posset dici, quod negatio in geliere dis fert a negatione extra genus, &a priuatione; priuatio quippe requirit subiectum aptum,vel secundum se, si est priuatio secundum se, vel secudum genus, si est priuatio
secundum genus, sicut talpa dicitur caeca. s. Metaph. cap. de priuatione. Negatio extra genus ablolute nihil requirit, quia aequaliter dicitur de ente & de non ente. Ne-gatio autem in genere quas mediat, quia requirit subiectum, de quo dicatur, non taui en aptitudinem ad formam, talem forte nefationem importat diuersias, de quo alias, quia negat identitatem, vel notitnon identitatem talem tu ente; ergo talem potest nominare incommunicabilitas , ut importatur in persona, quia 'norat negationem duplicis communicabilitatis ni natura intellectuali, nec tamen. dicit apritudinem ad aliquam.communi cabilitatem, sed nefationem illam in natura positiva intellectuali . & ita dicit
'aliquid pertinens ad dignitat in , non ratione n3nificati , sed ratione contio-tati , &riubiecti ; & sic posset conce di personam generiti,' Se adorari; neutcaecus ambulat, vel amatnr, non quda
caecitas sit ratio ainbulandL, sed quod illud, in quo est talis priuatio, si subiectum respectu talis praedicati. Curu arguitur de communicabili & incommunΡcabili ; dico, quod unum oppositum potest esse relatio rationis, oc alterum relatio realis, vel saltem neetatio vel priuatio realis alicuius relationis, sicut idem persecta identitate dicit relationem ratio- t. e. uontra
ills.' Metaphysic cap. de eodem, , ta- bente. 'Ff et men
506쪽
men diuersum, quod negat istam identita Iem, conuenit rei absque actu rationis &intelleetus; & ratio est , quia licet aliquid
non conueniat rei, nisi ex opere, vel actu intellectus , tamen potest repugnare rei ex se sine actu intellectus, sicut Sorii unia uersalitas repugnat, quae taliten non conuenit homini , nisi pet actum intellectus operantis, & negotiantis circa hominem. Ets igitur communicabilitas dicat tantum relationem rationis in essentia, tamepotest repugnare persens ex aliquo, quod est in re,& propter idem potest ubi incommunicabilitas competere.. Ista igiturvia supposta sicut certa, quod V μ' a peisoni, potest abstrahi aliquis concertus negativus.negationis in genere, de oe non solum a personis quasi constituiatis .sed etiam a formalibus constitutivis earum, est dubitatio ulterior, Vtru in tale commune solummodo negativum sit a strahi ble ab eis, vel aliquod commune positivum. Et videtur,quod oporteat ponere
aliquod positiuum possibile abstrahi ab eis, propter verbu Aug. de doctrina Christiana, re verbum Magistri inlitera dist.
et s. quae adducta sunt contra Ninionem.
Potest dici, Quod ab indiuiduis non taniatum potest abstrahi species, quae dicit quiditatem indiuiduorum, sed etiam aliquid quasi proprium.' Ad argumenta patet ex dictis.
M AG .Hic diligentet inquiti &c.
; A C distinctione disputat etiat Magister in speciali de nomini bus numeri significantibus uni talem Sc pluralitatem in diuinis. Circa hanc distinctionem qu gritur, Qualiter in diuinis sit numerus , unico
m rum in diuinusistratris numerus. Pr
tur quod numerus habeat unitatem formale respectu cuius serinalitatis unitates sunt materi
les, Si sicut materia illius rmae: Aut ponitur, quod numerus est tantu unus aggregatione unitatu, scut aceruus lapidu dicitur unu agFregatione lapidia. Quod horuveru sit, alias videbitur, quando tractabi- : 'tur de numeris. Primo modo dico, quod in diuinis no est numerus, quia quaelibet persona diuina est iusinita, ct quaelibet proprietas personalis est eadem infinito; sed nihil quod est ex se formaliter infini- tu, vel ide infinito, est potentiale vel parsalicuius, quia tuc esset aliquid maius inmnito,quia totum esset maius infinito, si tamen pars eius esset infinita ; & ideo illam positionen tenendo no ςtit numerus in di uinis. Si secunda positio vera est, scilicet. quod numerus est tantum unus aeterematione unitatum,cum aggregata siti sint plieiter diuersa cita quod non faciunt, nec sunt aliquid per se unum, imo sunt minus unum , quam ii la, quae sunt unum per accidens, ct qui sunt in diuinis, sunt idem alicui vere uni naturς, quod est essentia)sequitur, quὁd nulla est aggregatio ibi
rei ad rein, di ita nullus est numerus secundunt istam secundam positionem . Si tamen numerus habeat esse in intellectu tantum simul concipiente plura una, vel plures unitates cum intellectus aliquis possit concipere tres tersonas simul. vel una solam non concipiendo tres personas, ct non sit conceptus ira perfectus concipiendo unam personam, sicut concipiendo tres
personas, unde aliqui distincti articuli Fidei respiciunt distinctas personas ponset poni, quod ibi est numerus quasi v-nus conceptus totalis Trinitatis in inteule . Sea omittendo denumero, an sit in intes lectu, Sc loque do do numero in re dico, Quod numerus simpliciter n5 est in diuinis, tenedo alterutra illaru duaru opinionu primarum;conceditur tame ibi numerus secundu quid, scilicet ca hac deteraminatione personara, quia ibi fit abstractio illius a numero, quod no dicit impe
sectione scilicet distinctionε,ab eo quod notat imperfectione distinctioni, , aut iri disiit
utroq; nu ineratoru, aut salte in altero, scilicet a potentialitat , si numerus est unus secundu se am ; vel a diuerstate, si numerus est unus per aggregationem unita tum plurium, bene tamen ibi conceditue distinctio sine diuersitate, vel potentialitate, vel etiam aggregatione, quia dicunt impersectionem aliquam in unitate.
507쪽
. m Circa illud. Io. Metapb .cap. de uno, quod constituit numeru Sc. viiuin apud intelle tu v nitate di priniitate Didii iis po-
teli habere rationem mensurae serundum itionem, humerus est tale unum perdi-ilantiam certa in viaitatis vltimae a prima, igitur numerus est i tu .isura secundum rationem : sic forte dices et August. de te in-POrc.Contra, Mensuratu in secundum aliquid sui me furatur, si iecundum quantitatem, ergo ipsum in se eii quantum di iii-
etain. Tenendo coinui unem viam, dico. uiὶd de ratione numeri sunt tria. Primueti, quod vilitates, que sunt Pactes numeri, sunt vilius rationis, s non tantiam conceptus unus, sed singularia eius hinc Sc inde sunt v nius rationis. Secundum, quod
una sunt distineta , ita qu.; ' sic unum no
includat lic unum, ideo vilitas naturae ii o sacit immerunt cum vilitate suppositi, nec cuin unitate formalitatis , quia natura in
i quiritur, quod inutraque viaitale, vel viro. que numero sit potetitialitas partis ad totum. Propter primum , Deus non coian
meratur creatu die, quia ista unitas singularis, quae eli in Deo existetis,nqn eii eiu
dein rationis cuin alia, quia tunc contraheretur per infinitum, Oc ita Deus esset compositus, propter secundum, album &dulce non sunt duo, tamen dulcedo ct alia bello sunt duo; ratio Grammatica est, quia terminus numerali; adiectivus de terminat substantivum, id est subiectu tu. In primo notantur esse dux unitates distinctae, in secundo est sorma dc Drma, propter idem albedinitas , dc colori lax fuat duo, non tamen albedo ct color, quia sic unum includi t sic unum, sicut aliabum, cὰm etiam includit utranque naturam. Draeterea posset etiam istorum a
signari ratio , & distinctio per principium, quia via ias suppositi naturae, &formalitatis non sant v nitates unius rationis, ideo nulla connuineratur alii propter tertium, nec intra nec eXtra,aliquid intrinsecum Deo est connumerabile, quia nee Potentiate; tamen eX tendendo numeruisti ad distinctionem entium conceditur numerus in diuinis , dc hec duo, scilicet entitas Sc distinctio nunieratorum requiritur ad numerum, sed non sufficit, ideo ubi propter ista sola ponitur numerus, im perfecte ponitur, sic tres personς. Corollarium . Ternarius lapidum est per se unum sbcundum opinicinem commit neni ira quod non tali tum ei l l .ic hieli; e , sed Trinita, rei nazumcst iantum hic hic hic, nec ii agis unum. Alio modo diceretur , ii numerus Potaeretur in tute ectu , quia tunc concordaretur utrobique. Contra zoetius, Hic est vere viiiiiii, in quo nullus est numerus: Ite iii, vitus est prius iacit ira quam duo : Iium; pars quam totum: ItemA- uicena secundum subit alitiam, aut secundum relationem. Solutio, Vnum duplex, synony mum, quod consequitur formam, de principium numeri addit super unum rationem mensurae , Sc ideo est de genere quantitatis, cite: taliud, quod cons quitur formam propter materiam , sic duplex numerus. s. Metaphys vcl triplex, sormalis, Mathematicus ,& sensibilis; Primus est ibi, Sc est ab uno, Seseruat vilitatem,sbtundus non est ibi. Respondeo, N umerata sunt plura diuisa,vnde partes in toto non numerantur, nisi inpotentia, sed que sunt nata contineri in
unitate unius continui, omnia nata sunt
esse unum, de ideo unius speciei, de in materia alia dc alia. Aliter non est numerus simpliciter . sed cum determinatione formarum; in Deo nulla sunt diuisa ab inuicem propter unitatem essentie , per oppositum in specie immateriali est numerus formalis. Item, Qu'dlibet est ibi quasi species, non autem sunt plura sub eadem specie contenta, igitur
tantillii numerus secundum quid , scilicet cuin additione personarum Sc attributorum, ita quod si unius speciei indiuisio prohibet, si diuisio essentiae alia di-nisio prohibet; conuenit tamen cum numero Mathematico in aliquo, quia ab unitate essenii , ut a radice oritur; dita
fert etiam, quia h ic unitas non diuiditur, sed quasi specie distinguitur, in hoc conuenit cum numero formali, sed ille nunquam radicatur in una forma singulari,&est ibi differentia per sormas absolutas hic vero non . Ad primum non est unum
numero , quia non constituit numerum.
Ad secudum loquitur de numero cum determinatione, si dicet per sonarum. Ad tertium multitudo est nobis magis nota , Sc positione significatur, sed est unitatum diuisio , que est negatio unionis, ideo non est multitudo simpliciter, nisi
cum determinatione, e conuerso in Deo,
508쪽
licet secundum modum nomi uis signi cet negationein, illa tamen negatio; no est ibi negans, & ita secundum rem vera positio.
MAG. Praeterea considei andu &c. is P UT AT tandem Magi
ster hac distinctione de eis deno. mnibus numeri, qualiter de persona in diuinis dicantur. Circa hanc diltinctionem quaeritur, Quid dicat persona in diuinis, unico articulo. RTICULI S. Vtrum persua m diuinis ineat substaurians
ita seni ficet substantiam secundam,id est qui ditatem. η i. Quia dicit Aug. . de Trinit. cap. 4.quae redo per hoc, quod est tres personς, dc respondet ad questionem illam, qua quaeritur in diuinis quid tres, quid
autem quaerit essentiam. r. Praeterea. Dicit Aug. .de Trinit. p.
. quod non est aliud Deum esse, & personam esse; ergo persona est mere essentiale, S per consequens significat substantia secundam, & qui ditatem.
toma ratione sua non ἁ.cit relatιonem nee Iubstantiam.
dicit relationem propriam , quia hoc no- me persona est comune tribus secundum Aug. 7.de Trinit.c. . Si enim tres perso-nt comune est eis, id quod persona est, ct non comunitate ς qui uocationis, scut hie homo est comunis Sorti & Platoni, hoe quide est squi uoce, quia pronomeri hoc, quod demostrat, hoc significat. Non ita
hic, quia aequivocu non numeratur in aeri uocatis; non enim dicuntur piscis Seydus, dura canes, quia numeratio alicuius in aliquibus requirit uni uocationem eius in eis,persona est sic communis, quod numeratur in eis. Nec dicit relatione coinu-nem, quod probatur por Aug. 7. de Trini. e. . quod Pater non est persona Fili j, nee e conuerso.Et ista ratio potest deduci sic. Ad quodcunque dicitur relativum inserius,ad ide dicitur relatiuum superius, Iicet non primὀ; exemplum, si duplum est duplum dimidi j, dc hoc primo, luplum est multiplex dimidi j, licet non primo, S hoc non solii hoc, sed etiam usq; ad generali iasinu est relatiuu dimidii, licet no primo, id est adaequale; ergo si persona diceret relationem comunem, tuc Pater sicut est Pater Fili j primo; ita Pater esset persona Fili j per se, licet no primo, quod est salsum. Nec persona dicit substatiam secunda, id
est qui ditatem, quia illa tio numeratur in tribus personis, persona auic numeratur, secundia duas opiniones tactas in quaest.
de persona, dii l. 33. quia secundu una opinione persona dicit negatione in genere comune tribus, & sic non significat substantia, nec relatione: Connotat tame aliquid positivii;& primὀcon notat illud, de
Quo primo predicatur, puta Patre 3c Filiud: Spiritu sanctu, non quasi ex primo intellectu suo, sed sicut comune conotat inserius, pro quo supponit; secudd con notat relatione, suaPatri csi ueniat talis negatio comunis, Sc Filio similiter; tertio &vl6mὐ conotat essetaliam, quae licet sit in primo concitato, non aute est in eo ratio isti negationis. Si aut e teneatur alia opinio in
quaestione illa de persona, scilicet quod persona dicat aliquid posti uti abstractu atribus, ut quasi proprium, non ut species, tuc dici potest, quod significat positiuum, sed nec substantia nec relationem, & hoc extendedo substat iam ta ad primam qua ad secundam, sed aliquod positusi indisserens ad utranq; ,ratio enim subsistenti, indifferens est ad absolutum Sc relatiuum, tenendo personas diuinas esse relativas primo; Εκ consequenti tamen dat intelligere scut superius suu in serius illud, pro quo accipitur relatiuum superius, de quo dicitur persona, puta Patrem Filium Spiritu- sanctum, Sc secundo ipsas relationes, dctertio essentiam. Ita quod utraque opinio posta dist. 23. concordat in hoc, quod persona de prima ratione sua non dicit relatio isne ad substantia, de hoc nec prima nec se eunda ; sed secundu Uni opinionem dicitc5ceptu ne ationis in genere comunis tribus, qui distinguitur in eis; secundu aliam opinione dicit conceptu positi ut comunis' distincti in eis; isc secundu utranque opinionem
509쪽
Distinctior 6. Qiamo Arsculus i
nionem tale commilite siue positiuuin siue priuatiuum con notat sicut suum in serius illud, de quo fornialiter dicitur, puta Patrem Filiu Spiritum sauctum ct quasi se-
cui do con notat sormalia distinctiva in ςis, & tertio euentie communem in eis.
aniuria respondeo, Quod quid quandoquequcrit dis sinitionem, quandoque querit illud, de quo aliquid dicitur; prima patet
ex. i.Topic. Dii finitio est oratio indicana is quid est ei se rei. Secundum etiam patet per Philosophuni. io. Metaph. Toraliterquetrendum est quid v nu, queadmodu &quid eris, tanquam ii si tufficiens,quia hoc ipsum istius natura. Intendit dicare, quod non sufficit dicere ipsuin unuin ei se prin
cipium, sicut aliqui antiqui Philosophi, ipsum unum esse principium dicebant, si ci t Platonici, sed aliquid de quo dicit ut unum.& secudum hoc questio ista, Quia
est elementum, duplicem habet respontio P m, unam assignando elementi dii finitionem, aliam asi ignando illud,de quo dicitur clementum, puta ignis eis elementum Nunc aute Catholicis confitentibus tres, secundum Canonicam epistolam Ioan nis. s.cap. quaesierunt haeretici Quid tres, non interrogantes huius nominis diffini
rione, sed quid esset illud substantivum, quod determinaretur per illud adiectiuuetres, siue de quo diceretur; Sc ad hoc benare spodetur per hoc, quod est persona. Cuigitur accipitur,quod quid quaerit de eia
sentia, non eli verum generaliter nec spe
cialiter in proposito. Ad secundam de Aug. patebit distin . se quenti, quod persona est ad se tam in se, quam in suis inferioribus, licet non ita sit ad se sicut essentia eli ad se. Et hoc si ponitur diuinas personas esse constitutas in esse personali per aliqua absoluta. Si autem hoc non ponatur,difficile videtur exponere auctoritatem beati Aug. sed de hoc dicetur ibi. Et relatio infra suum genus non diis stinguitur nisi per illa, supra qua sudatur, S sic non est in ea vere ratio uniuersalis, nisi quia super uniuersale fundatur. Exemptu inde similitudine &albedine, Omnis autem relatio diuina tandatur supra essentiam, quae nullo modo potest habere rationein v niuersalis, quia natura uniuersalis est sola illa, quae evotione qui ditatis est
a. natura tantia secundum Aule. s. Metaph. non concerne do rationem uniuersalis vel particulari , sed nata in se rerire teratione uti ius': sngularitat s per se terri natu in suppo uto , uniuersalis vero per soc quod est nata cadere in eo sideratio iis intellect', una securicla rationem, tanten applicabilisper predicationem pluribus, in quibus est multiplicata, essentia autem de se singula ritas quaedam : Quanquam igitur relatio praedicetur uni uoce de paternitate est siliatione , non tamen est uniuersalis. '
DISTINCTIO XXVII. MAG. Nuc de proprietatibus &c.
t VARTO loco principaliter disputat Maeti ster de proprieta-ltibus personalibus, quibus diui
ne personae adinvice dii inmu-rur per9. sequentes dist. Quarti aliae sunt propriae personarum, aliae vero appropriatae.De proprietatibus I quae sunt propri e personarum diuinarum, disputat s. primis dist. Atq; he rursus quaeda personales dicuntur, quaedam non personales. Hac eringo distin. agi t Magister de proprietati et personalibus in se, quae sunt ni 'nere, gigni, & produceret agit etiam de hypostas Circa ha dist. quaeritur Vnu,Quibus scilicet diuinae per simae distinguantiir & cor
Quibus diuinae personae distinguantur de
costituatur. Diuiditur in 3. art. n. I. Vtrum personae diuinae se ases disti
I. Quia persona diuina est m I xl quὸ simplex sicut essentia, essentia autem propter sui simplicitarate seipsa di siluitur a quocuque, igitur& persona. r. Pr terea. Abstractum & concretuml dena significant.ergo paternitas & Pater,
510쪽
erso dicere Patrem distingui paternitate, est dicere ipsi im se ipso distingui. o PDOSITUM patefit in corpore articuli. IN CL USI G. Personis Quinae nonaei in suuru in eo Liuurator se ipsis.
dam est, sicut Prepositi ni, quod personae se ipsis distinguuntur; Si ita non est quaerere, quo formaliter distinguutur vel quibus constituuntur, quia non habent constitutivum. Confirmatur positio i sta duabus rationibus,qui sunt argumenta in opponendo. Contra istud arguitur sic. Que cunque non sunt primo diuersa, aliquo
sui distinguuntur,quia quae in totis distinguuntur, sunt primo diuersa, si enim non sunt primo diuersa : sess aliquid idem entia , tunc non eo distinguuntur, quo suntide, sed aliquo sui, quo non sunt ide; Sed persone diuinae non sunt primo diuersae, quia sunt eiusde essentie, ergo adlluc est querere,quo distingu itur.Ite .plure pro p ietates sunt in eadem persona, sicut in Patre innascibilitas, & generatio activa, ct distinguuntur hie secundia Aug. s. de Trinit.cap.6. ubi olit, quδds Pater non esset ingenitus; posset tamen esse Pater, de ὀ conuerso;ergo Se si per impossibile una non distingueret Patre ab aliquo , posset alia distinguere, S e conuerso, ergo semper est aliquid , quo distinguitur Pater a
Pilio, ita quod no primo se toto.Item. In Patre est gen ratio activa ct spiratio activa,& spiratione activa non distinguitur a Filio, quia illa est in Filio, ergo Pater non
se ipse toto aequὰ primo distinguitur, sed
aliquo,quod ei leo. Ite. In prefatione de Trinitate dicitur. Et in personis proprietas, Non autem persona est in se ipso hoe modo, sicut proprietas intelligitur esse in Persona,ergo aliquo modo persona potest distingui proprietate sornialiter, quo non distinguitur se ipsa primo. Arguitur etiam ab aliis aliter c sitra ip- su, Quia si Pater se toto distinguitur a r itatio, pari ratione & a Spiritu sancto,&si eo de distin uitur ab rutroque, ergo ea de habitudinen ab et ad utruque, igitur Sc e co- uerso, uterciue habet ad telam eande habitudine eius de rationis; sicut si Paulus est similis Petro S Lino. eris, Petrus Se Lin' habet similitudine eande Se relatione eius de rationis ad Paulii; Sc tuc Filius videtur distingui a Patre relatione eius de rationis exi ea, qua distin uitiat Spiritu ganctus a Patre. Sed forte istud argumentu no concludit. quia quocunq; Pater constituitur inesse personali, eo distinguitu e pri indpersonaliter a Filio Se spiritu sancto; non tamen sequitur c cciuerso, quod Filius &Spiritussanctus distinguerentur aliquo eius leni rationis a Patre.
nisi dico. Quod veru est, qu3d persona est
simplex sicut essentia, persona taine ines adit aliqua, quorum v nu iasi est formaliter alterum .non ita includit essentia, . ideo se tota distinguitur,licet persona n O set ta distinguatur propter essentiant, quae comunis est; laui it enim talis identitas non formalis in aliquo ad hoc, ut uno disti arur Filius, e nota altero. Ad secundum dico.Quod concretum.
sue significet, siue sinotet, salte dat intellitere subsistes in forma vel natura, abstractu autem pricis ὀ dat intelligere forma; 3: si hoc si alicui dubiu de concreto adiectivo, salie hoc videtur certii de substantiuo concreto, quod vel signat,vel necessario concitat subsistem in natura, quet importatur per abstractu eius, abstractum autem praecise dat intelligere forma: In proposito autem subsistens habes paternitate , cu hoc et am habet essentiam diuina, quς no est formaliter paternitas, nec e couerso, prout dicitur. 7. de Trinit. cap. I. de
. dc ideo Patrem distingui paternitat Maeripiendo Patrem no adiective sed substa
lue pro hypostas sicut accipit Magi
ster non est dicere Patre se toto distingui primo, sed aliquo, quod est in eo, dans tamen intelligere totu; non aute omni eodemodo per se in ludit Pater ut substantiue accipitur & paternitas deitatem. I UL Us 2.
I. Quia relationes originis sui alterius rationis, sicut relationes specie di flerentes in creaturis, quod apparet, plus enim illiseri paternitas. a filiation qua si' latio a fit latione, vel paternita a paternitate ; ergo constituta pereas formaliter disserui specie; personae igitur disserui specie, dcita generatio est equivoca in diuinis, qus improbata sui dili. r.
η r. Praeterea . uua ratione relatioves originis constituunt personas, eadem ra-