장음표시 사용
521쪽
rroprietates nusquaminegat . Secunda pa: parci, quia quxcvnquo tenenda E cles a circa articulos de Trinitate deci T. .sse in leuitur, continentur in Simbolo
Apostolorum, vel Athanas j vel Niceno, t Extra desuntina Trinitate &Fide Ca- cita ica,Capituli , Firi litor, Sc Danai uti lux duo Capitula edita socru ut in Conci ai , generali sub Innoc niti illi. celebrato; vel Extra de summa Trinit. X Fide. Calliol. cap. Fideli, & eli hodie in 6. lib. Quod capitulum edit ina fuit in Concilio Lugdun. Generali sub Gregorio x x
lebrato , non inueniuntur plura scripta authentica declarationem Ecclesiae circa articulii de Trinitate continentia nec in aliquo istorum declaratur personas per proprietates relativas constitui, pMet m- tuenti. rtia parsi minoris probatur,quia rationes, quae sunt ad interendum pro Positum ex tradito per Scripturam, vel declarato per Ecclesiam , videmur omnes .esse solubiles,sicut postea respodebitur ad eas. Secundum i scilicet quod haec opi- Pio scriptur e concordat, ostenditur per illud Prouerb. 3 et . ubi post multas quae- .siones motas de Deo, quaerit Salomon,
Quod nomen eius, ct quod nomen Filii elui si nosti Ex hoc arguitur sic. Omnis quae Ilio aliquid certum supponit, & aliquod dubium quaerit ex. . Metaphys. ςap. vlt. hic igitur est certum Filiuni es,
se,& queritur, quod est nomen eius; ct pari ratione per naturam relationis supponitur illud , cuius est Filius,esse scilicet patrem, S quaeritur, quod esst eius nomen, tetitur hoc existente certo scilicet hunc es .
se F ilium, & hue Patrem, dubiu est quod nomen huius,&'uod illius; sed si iste perscinae primo constituamur ineli epErsonal TFer paternita te v x sit j ati onem,p ropriunomen huius est Pater,ct proprium diuisi, est Filius, S ita esset certitudo de Filio, Iunon dubitatio, quod nomen esset eiurie go Salonio videtur intendere , quod non
primo constituantur siliatione & paternitate sic,quod nee Filius sit proprium ni men eius, sed scito quod si Filius, adhuc restat querere secundu ipsum quod nomen eius. Hoc breuiter se arguitur ad ini- post bile deducendo. Dato quod propriuPOmen personae, quae est Filius, sit Filiae quod sequitur,si primo constituatur rela tiones vel filiatione; igitur idem que riSalomon, &. supponit supponit enim
proprium nornε perso hπι sc Erit, Quod est nomen eius. Sed si dicto modo respondeatur ad id lection m de Fide saeiam csitra hanc te tiam opinionem, Contra hanc. responsi arena arguitur primo i C, Quare voluit Saluator personas nominibus rei setiuis ecprimere, ii sunt absolutae ' fit ab- si bita si sint, non latui si nt eum; & con-gnuum videtur Bapti sim indari inuocari do personas diu iras propriis nominibi istu arum. Secundi; sic. t Articulus quaen os traditur a Christo, conuenienseu illii m no .ci aecipere secundum ill ia intellcctum, qui maximc potest haberi a Christo, i iii est de personis relativisi , e. Dullo nido ide. solutis. Tertio sit. Consequentie Sanctoruin, & Doctorum supponendς smites e necessaliae, sed illis Ut ndo vel simiadibus concluditurdex ivani felle credito, qu0d personae usi sunt absolutς. sculpatet in multis deductionibus magistrorum.
contraria iuperiori ponit diuinas pers nas: esse absolutas. Quod ne videatur no num & extraneum, adducitur dictum cu- iu stiam antiqui Doctoris, distinguentis aut ruid dici dupliciter secundum substania cam, dicit enim sic . Intelligendunt est, quod sicut dicit Ricardus de Sancto V tore dici secundum substantiam est dupliciter, Vno quidem modo indicando latas lautiam secundum naturam conariaunei m& sic dicitur homo secundum substantia; alio modo indicando substantiam v t supos tum certum, ut quida homo: Primo inmindo dicere subitantiam, est dicere quid; s cui ido modo dicere sus latitiam, est dicere aliquid. Dicit igitur, quod hoc nonae sub glantia vel essentia dicitur secundum substantiam , quia Indic.it naturana comun ,
sed hoc nomen per sona dicitur secundulti sibi Ilia,quia indieat siti positum certuitici disti ii disi; na tara aute inunis a A mul tiplicatur nec refertur, ide6 quod dicit dubitantia secuti dii natura in coinmundit ,
ita dicitur ad se. quod nullo modo Potest Hici Leundum relationem'; sc hoc modo diuiditur eκ opposito contra ad aliquid, suppositu aut e siue hypos .isistratu est plurificari, Id ad alii id copar ti. e ita reser- ri, & quod se dicit it secli fidum subsim via; illi il)mpessis initione fel Ilionis su fibrGet et addite
522쪽
Distinctio 26. Questio Articulus i. 23s
st aliquod relatiuum, quasi compositum, quod dicatur referri primu ; illud autem
prius informatum relatione potest dici referri, quia omne informatum aliqua forma, potest dici tale, ergo nihil in diuinis pote: t dici referri, nisi aliquid sit quasi
totum, quod denoini native dicatur reserti ; illud vero non constituetur relatione
sermAliter, tanquam per se inclusa in ipso, patet quidem eκ aisserentia relati primo ad illu l, quod de nominative dicitur referri; Sc illud non potest esse nisi suppositu ut prim 3 ostensum est ergo &e. Confirmatur i ita ratio in simili, quia sic ut
homo non esset animatus' primo, nisi corpus esset quasi prius informatum anima, ita, ut videtur, erit in propcisto, quod nihil erit relatum primo, quod constituaiatur in esse formaliter primo relatione, nisi aliquid prius sit relatum quasi deno iiii
native per denominationem realem a reis
latione . Iuxta hoc posset argui, sed minus efficaciter sic. Si relatio non refertur, nec essentia diuina, patet igitur; quod laatam persona refertur; sed quod referturpius est ad se, probo secundu augult. 7. de Irit. cap. I uua propter si & Pater non ea aliquid ad te ipsum, non est omnino qui telative dicatur. Hoc etiam probatur ratione, quia quod resertur, non est sinulnatura cum relatione, nihil enim simul et cum relatione , nisi relatio, igitur illud, quod resertur esset relatio, & ira relatio referretur; nec posteri est relatione, quia
quod est quale qualitat non est posterius qualitate, similiter de quantitate & aliis
formis, ergo a simili de relatione ; ergo oportet dare tertium membrum, scilicet quod illud, quod resertur, est Prius relatione, e tunc videtur sequi, quod sit absolutam, quia nihil videtur priux relatione nisi absolutum. Item secundo . Relatio re itis praeexigit extrema realia, vel di
la relatio realis causat primo distinctioinem realem extremorum, ergo neque hic.
Probatio antecedentis. Philosophus s. Metapli ysic .cap.de eodem probat identitatem non esse relatione realeni, quia non
preexigit realeni distinctionem extremorum . Si dicatur, quod illa relatio non eis realis,quae nec prserigit, nec iacit distinctione in realem eXtremor um. Contra,
Erso istud argumentum, Extrema no sunt distincta realiter,ergo non est relatio realis , non valet, aut enim accipitur in antecedente , quod extrema non sunt distincta realiter Uilli ilictione praecedente relationem, Si tunc non sequitur, ergo relatio non est realis, quia sic posset accipitia proto sto; aut accipitur in antecedente, quod extrema non sunt distincta distinctione facta hac relatione, si sic accipis, ideo non est saeta distinctio realis extremorum per illam, quia illa non est relatio realis; ergo inferre ex antecedente sic sumpto , relationem non esse realem,
est inferre, Quia non est realis, ideo non est realis, quod nihil est. Aliter dicitur, quod maior est vera de accidentali rela tione, que aduenit extremis iam distinctis, talis non est ista, sed est constituens suppositum sormaliter distinctum per ipsam. Contra illud. Relationi, unde relatio est, conuenit , quod si ad aliud, quia si non est ad aliud, non est relatio, alioquin posset dici, quod paternitas posset esse relatio realis absque Filio , si non
oporteret aliquo modo extrema relationis esse distincta, sicut nec extrema identitatis ; aut ergo liaec paternitas est ad aliud distinctum sola filiatione, aut ad a- Iiud distinctum distinctione priori,quam illa, quae esset a filiatione ; si secundo modo, habetur propositum; si primo modo,
ergo arguendo, Paternitas non est ad distinctum, ergo non est realis, est arguerς sie, Huic relationi non est relatio rea Iis opposita, ergo non est realis r Sed hic videtur esse manifesta petitio principii,
uia antecedens non vivetur esse inani fe- ius consequente; nullum igitur arP- mentum haberetur in multis relationibus ad concludendum eas non esse reales per hoc, quod non sunt inter extrema realiter distincta, sed esset communiter petitio principit. Item tertio se . Omnis relatio primo serminatur ad absolutum, primus autem terminus relationis in persona est alia persona, & non essentia, quia sicut
non refertur, ita non terminat relationem, ira enim terminus relationis distinguitur, sicut relatum; ergo persona, inquantum est distincta ab alia terminaus relationem eius ad se, est absoluta. Maior declarabitur dist. 3 o. q. de relatione Dei ad creaturam. Ex secunda via arguitur primo ex ordine,quem necessariis requirit originatio,
qui videtur duplex; Nam principium ori-
523쪽
ginas videtur trius originato,videtur etiaprius origine. Ex prima membra arguitur primo sic, originans est prius originato, relatiuum nullo modo est prius suo correlativo, quia sunt simpliciter simul, ergo&c. Con firmatur ratio quasi eκ opposito eo clusionis sie . Si personi non sunt abso- te, sed prim3 relativae,tunc non erit aliud Patrem originare Filium , quam Patrem habere Filium correlatiuu; led patet, quὀd Pater ex se, eo quod Patet . hala et Filium correlatiuum, quia in nullo instanti, nec Naturae nec originis potest intelligi Pater
sine Filio, vel nisi intellisatur habere Filium; igitur Pater ex se sine origine habet
Filium, ergo non originat eum, si nihil originatur nisi suum correlativum. Hoc manifestius sie arguitur. Illud non originatur, quod posito innascibili. dc circunscripta omni actione, habet suum totum esse, tale est correlativum innascibilis, quia ex sola natura relationis, quae est astus primus, circu scripta omni actione , siue acta secundo,correlativum innascibilis est innascibili existetis,ergo dcc . Preterea. Relario non potest originari, nisi aliquo absoluto prius originato, & hoc aut in relato. aut in termino, sicut nec motus potest esse
in ad aliquid nisi per accides, quia est petis ad aliquid absolutum in subiecto, rei intermino relationis, ut pater s. Physic.ergo persona diuina,quq prii ad ori ginatur, non potest esse tantum relatio sub si stens, sed oportet ponere aliquid absolutum, quod primδ originetur. Confirmatur ista
ratio, maxime si negetur essentia esse sormalem terminum huius productionis, tueenim nec originatum erit ad se,nec sormalis terminas generationis vel originationis, quod videtur inconueniens. Pr terra tertio. Omne relatiuum aeque naturaliter respicit suum correlatiuum, ergo i que naturaliter spirans respicit spiratum, sicut senerans generatum; igitur si producitur utraque productione tantam relatiuum, utrunque aeque naturaliter producitur, ct ita non erit in diuinis dupleX productio, scilicet per modum naturq Si votivitatis; tunc enim aeque vere potest dici,
quod & Spiritussanctus producitur per modum naturae, sicut & Filius, quod est
contra omnes. Item quarto. Tunc nulla
productio in diuinis erit generatio, quia generatio est ad primam substantiam vel ad productum,hic autem ponitur relatio, vel relatiuum,primum productum , ergo erit productio in genere relationis, S non feneratio . Item eκ secundo membro sic. uppositum aliquo modo prsintellieitur actioni, quia prius intelligitur via liquodcunque per se esse, quam per se agat; in
illo priori si est suppositum ad se, habetur propositum, si no est suppostulit ad se, sed ad illud, vi ad Filium, ergo simul intelligitur Filius; de ita Filius prς intelligitur generationi , & ita Filius non est terminus
generationis. Et confirmatur,quia 'tra u-que prioritate unum correlativum praein
telligitur alicui,eadem prioritate prae intelligitur reliquum eidem propter simultate relativorum. IuXtalloc post et argui de tertia prioritate, scilicet relationis ad pers na, quae probatur per Philos. 7. Metaph. cap. 3. rma enim est prior composito se- cudu Philo Libi,ergo paternitas est prior persona prima, dei' er consequens relatio opposta paternitati erit prior persona prirna, igitur ipsa tioli habetur a prima perso-Da per actionem prinis persone, Cose litelia de relatione opposita prosatur per si
Ex tertia via arguitur primὀ sic. Quidquid constituit formaliter in aliquo primo esse,& in unitate correspondente tali esse, se toto repugnat distinctioni oppositi illi unitati, di esse. Exemplum. Si rationale primo constituit hominem in entitate & unitate specifica, se toto primo repugnat distinctioni specifici, ita quod circusia cribendo per i inpossibile, vel possibile quodcunque aliud a rationali, quod non est de intellectu eius. stante solo intellecturationalis requgnabit ei diuisio in diuersas naturas specificas. Et probatur ista propositio, Quia si non toti constitutivo ropugnat talis distinctio ergo per aliquid sui ei repugnat, sit illud A; si ipsi A se t to repugnat, habetur propositu, si non, sed repugnat ipsi Aper B,erit processus in infinitum, vel ubicunque stabitur, illud erit vltimum constituens in tali unitate, de illi se toto repugnabit distinctio opposita tali unitati; igitur si paternitas constituat primum suppositum in esse personali, sub ratione incommunicabilis) oro tet, quod paternitati prim3 ex ratione sua repugnet comitiunicabilitas: Sed hoc
videtur taliam inmitipliciter ; Tum pri-mὁ , quia secundum illos qui tenent nacopinionem nulla qui ditas ae se est inc'
524쪽
D stinetio 26. Quaestio. Articulas. 3. 2ῖς
municabilis,ἐrgo nec paternitas; Tum se-eudd,qilia paternitas n5 est de se hec circunscripto omni eo, Quod non est de sose mali ratione paternitatis, circunscripta enim deitate, ius non est de formali ratione paternitatis secundum Augustini iiii 7. de Trinitate. cap. z. dc 4. quod non eo Pater, quo Deus) paternitas non est de se formaliter infinita, Sc per conse quens non est de se haec . Probatur haee consequentia. Continens per identitatem aliquid, quod est extra eius rationem propriam vel primam, est quodammodo illimitatum, ergo conti nens formaliter tale hoc est simpliciter illimitatum vel infinitum, continentia enim sormalis requi-xit maiorem persectionem continen
tis ; Ex hoc ultra, Si paternitas non es h de se haec , nec multo magis erit de se incommunicabilis, quia incommunicabilitas praesupponit singularitatein aum tertio,quia quaelibet relatio diuina originis est eque eadem essentis diuine; ergo s euilla contraheret aliquam incommunicabilitatem, quaelibet aequaliter eam contraheret, sed hoc est salsum, quia spiratio activa, licet sit haec, non tamen incommunicabilis est, quia est in duobus, Patre sciliaeet de Filio. Εκ hoc autem quarto proba tur, quia cium opposita relativa videantur uniformiter se habere ad incommunicabilitatem, & spiratio activa non sit de se se incommunicabilis; erm nec spiratio pata sua ei opposita,ergo no constituet Spiritum seminini in esse personali, quod est falsum, si ponatur relationem consti tuere. Tum quinto, quia etiam s ponerentur quaecunque positiones impossibiles , vel incompossibiles, state intellecturationa- Iitatis, repugnaret ei diuidi in plures naturas speci sicas, puta, si ponatur,quod rationale esset disseretia specifica eoloris, deuod ille color possit causare substantias e nihilo, vel quecunque talia, posita autem hac positione impossibili, quod prior
esset productio voluntatis, quam intellectus , saluata ratione generationis, de spirationis, spiratio activa esset in uno sup posito, de generatio activa tunc esset in- duobus, quia tunc Spiritui sancto in primo instanti, in quo spiratur, communicaretur vis generativa, ergo modo gene rationi activae in se, non repugnat in se formaliter communicabilitas. Ad istud argumentum deprimo incommunicabili
respondetur dupliciter. Vno mo Jo, d lpa ernitas,' licet non si incommuniea-hilis , unde paternitas, tamen Paternitas diuina . siue unde diuina, cist incommunicabilis. Aliter dicitur. quod paternitas subsistens, qualis et ista, quae est in Deo , est incommunicabitis, sed non paternitas inhaerens, qualis est creata. Con- ira primam responsiotrem. t icet conci a dant vltimae it res rationes', vel probatione; . tamen aryuo aliter dupliciter, Primose, inando liaecano coni lituunt pers aliquod tertium, neutrum illorum habet ab altero illam conditionem I quu est propria sibi, inquantuin constituit. sed
utrunque habet ex se primo Verbigratia, Materia Sc forma constituunt per. se compositum , Sc materia non habet . forma potentia litarem, que est eius condi lio in causando compositum, Nec somnia habet a materia aliquam actualitatem , que est eiuς conditio in causando compostum ; ita Sc in diffinitione, penus hon habet a disserentia conceptum deter minatum , vel deterininabilein, aec disse- retia habet a genere conceptum specificum indivisibilem in plura secundum speciem Ergo si persona constituatur
exessentia Si proprietate incommunicabili, neutrum habebit ab altero, quod estsbi proprium; sed sicut essentia non habet coin municabilitate a proprietate, sed est ex se ipsa communicabilis, circun- scribendo per intellectum proprietatem, ita proprietag non habebit ab essentia incommunicabilitatem, sed erit m se trimo talis , circunscripta per impossibile essentia. Pr.eterea. Essentia non dat incommunicabilitatem Patri, ut merc essentia est, quia ipsa est communicabilis ergo ut ipsa intelligitur habere virtualiter paternitatem in se, & ita idem ut vi tua liter in essentia , erit ratio incominunicabilitatis sui ipsius, ut so aliter tale, quod in inconueniens . Tum quia de illo, vi est virtualiter in essentia. quae ram, Aut est communicabile, aut in comis municabile; Si incommunicabile , nouerit ratio incoinna unicabit ita iis paterni
uti, ut formaliter in se; Si ineommuoicabile & ab essentiai, secundum illam
responsionem iterum arguitur, quod non ab essentiae, ut mere essentia , ssicut prius, de se in infinitum , ut communica bile aut incommunicabile. Tum , quiμ
525쪽
nulla unitas versus vel intensius conueni vaticui. ut est unum virtualiter, tantum qu ut est unum fornialiter, & hoc loquendo de unitate propria illi. Jc hoc patet sicut de entitate propria. Tum . quia quod est in aliquo , est in eo per modum eius, ergo quod est in essentia virtualiter, ut praecis ὀest in ea, non est ibi ut incommunicabile. Contra illud, quod respondetur postea de relatione subsistente,quod ipsa est incoiri municabilis; quaero , cdm prius oporteat intelligere aliquid esse hic qua seu siste . quero,per quia paternitas sit hic, non dele .cdni non sit sortii aliter in sinita, ergo nee multo magis est de se subsistens, ergo nec de se est incommunicabilis. secundo principaliter arguitur sic, qtiatum ad istam viam. Ab vitilliis disti niti uis, Si constitutivis aliquorum non potest
abstrahi aliquod comune dieiuna in quid de eis. Probo, Quia si est aliquid comune eli, illo communi non distin euerentur prii lio, set aliquo cotralaente distinguereniatur, & ita no sunt primo distinctilia . si igitur sunt primo distinctiva, nihil est ei, comune dictum in quid de eis a paternitate autem de filiatione abstrahitur hoc conuine dictum, quod est relatio, que videtve eis commune esse & uni voce; potest enim intellestus certus esse de relatione, Si dubius de hac relatione . vel illa; igitur de ista, a quibus abstrahitur, non sunt primo distin tua. Respondetur negando minorem, dicendo quod relationes ditauinae sunt primo diuerse. Contra hoc est argutum frequenter, Sc potest unum modium iterari,quia tunc sciens unam originem in diuinis, de nestiens ut tu illa origi ianatio esset generatio, vel spiratio, nullum conceptum haberet, nisi de voce, vana igitur e flent illa problemata, que fiunt de generatione sue de productione in comuni,& solutitur per propria media, antequam quaeratur de productionibus in speciali. Tertio principaliter sic. Primum eonstitutivum suppositi in aliqua natura videtur facere per se unu cuin illa natura, quia non videtur, quod aliquia unum per accidens possit esse primum simpliciter in aliis quo genere secudum Philoset. Physic.
primu aute, de quo natura dicitur per se, est eius proprium suppositum, ergo &c. Sed scut in creaturis resattoestalterius generis ab absoluto, de ideo non facit per se . num cum eo, ita in diuinis non videtur conceptus unus esse per se a soluti & relationis; ergo si per loria i sta duo includat essentialiter; essentiam scilicet Jc relatione, non videtur esse suppositu in per se unum, S primum talis naturae, sed filia si supposi tum per accidens: Et ita videtur,quod possit dari aliquid prius constituti uuin per se suppositi in illa natura. Confirmatur ratio sic. Prima identitas videtur esse primae naturae ad proprium suppositum, ergo illa identitas , nec est per accidens, nec quasi per accidens, sed omnino per se;ergo supinpositum non includet aliquid quali alterius generis a natura. Confirmatur secun
do, Quia aliter magis per se esset identita naturς creati ad suppositum suum, quanin Mur.e diuinae ad sui iiij, quod videtur in- conueniens. Confirmatur tertio, Quia seacunda subitantia dicit toturii quod quia est primae sub stamiae, ergo in prima fulta stantia non concurrit aliqua quid ita distincta a qui ditate secui de substantiae erago nec quid itas relationis, que est distincta a qui ditate est emi.e, pertinet ad rati
nem primae substanti : Si enim prima substantia includit per se qui litatem distin- Et alii a quid itate substantis secund r,ergo non magis est per se suppositum substantiae,quasi illius qui ditatis alterius, Sc ita
neutrius, vel utriusque. N ec valet haec re
sponsio,quia haec qui ditas est illa per idelitatem, di ideo idem per se unum potest esse per se suppostum v triusque quid itatis, hoc enim non saluat per se unitat E suppositi quia suppositu in ponitur per se suppositum quiditatis Meeptae secundum formalem rationem, non autem propter idelitatem realem, di non formalem ipsus ad aliam; Tune mi in per se suppositumentis esset per se suppositum unius propter veram identitatem unius adens, ita quod suppositum per se unum, est iantum per se suppostum qui ditatis per se v-nius Arnialiter , dc per conseques nulliussormaliter distinc ae ab illa; Et Per consequens nullam naturam formaliter distinctam includet per se primd, quia non esset ratio, quare non esset per se suppositum illius qui ditatis distincte, quam per se primo modo includeret. Si i nitetur Lie de attributis, non est simile, qnia nullum attributuni constituit per se suppositu in deit
ris, sed est quas passio secadu in Damast.
lib. I. e. q. 6c y. Et non est Oueniens qua
si passionem cum quast fise ,quast per
526쪽
accidens esse Ide ira, ct etiam cum supponio subiecti, licet sit inconuenietis primum
o Thori. i Ppositu priuii subierit esse in se en, per
2 E diu, . accidens. Ad istam tertiam rationem quae procedit ex per se unitate su positi naturae diuine respondetur, i usa relatio cOstituit, ut transit inesse alia iii, Ic ita non ut
eli alterius generis, nec propter hoc sequitur, quod con sti tutum sit absolutum, quia relatio seruat illud, quod cit proprium sibi ; bene tamen conceditur, quod illud, quod derelinquitur per resationem, elt absolutum, quia illud deret ictum eli essentia
diuina. Contra istain responsionem arguitur sic. Et quero, aut relatio consti tui t, ut est idem euentiae formaliter siue qui ditatiue,aut non: si lic, sequutur duo inconuenientia, unum, quod relatio non erit relatio, quia secundii Aug. 7. de Trinit.c. . Sieil ad alte tu formaliter, ia non eli substatia,' pari ratione, si est formaliter subligila, i a non est aliud. Si init iter aliud sequi iatur incouelites,quia quidquid costitui sue aliquo, inquantum eli sorma iter absolutum, est formaliter absolutuin, & ita suppositum constitutum esset formaliter absolutum: Aut constituitur relatione, inquantum transi, siue eli idem essent te,non formaliter, sed rcaliter,&cum lioc flat, quod constituatur relatione, ut relatio est, quia relatio nullo modo potest considerari in diuinii, quin sit realiter eadem essentiae. Si igitur secundum aliquem modum considerata conititueret suppositum, non prohiberetur constitutum esse ens per accidetis,dato quod sic constitueret, cum seclidum oninein modum considerata est realiter eadem essentiae, licet non sor maliter; sequitur,quod ex hoc quod ipsa,vt realiter eadem et sentix,constituit, no prohibetur constitutum esse ens per accidens; non au conside xen: potest' c stituere ut niagis idem eia
''' ψς sentiae qua realiter, nisi ur tarn aliter, idς,
sed no est id e formaliter. Praeterea. Quὀd dicitur relationem derelinquere esse ab solutu, hoc videtur repugnate sibi ipsi, quia forma non dereliquit aliud esse a se, licui albedo non dereliquit aliud in albo, quo est album , qua se ipsam; ergo proprietas constituens, si co seruat hoc, quod est sibi proprium, derelinquit hoc , quod est sib iproprium,& nihil aliud. Similiter quomodo esse absolutum posseiderelinqui a proprietate relativa, si prscederet eam in prisona Hii arto principii ter arguitar secundu cratici: istam tertiam viam sic. Prima substantia
poni pri ilia substaritia in diuinis utilet cetpei sona,cui maesim ori petat iiii, sistere. id est per se esse ; relatio a metri non vid tiir posse forinaliter costituerealiquid sus
sitens, nec per consequens primam substat m. Confirmatur etiam, quia cum secunda sub si alitia hori in ludat aliquid, quod
non est soriaciliter substantia . igitur scerrima substantia, quae est maxin Piiubstati ae includet,quia substantia non est exi: 5 substantia. Chii firmatur iterii ratio, Quias oportet iri liis, quae sunt ad aliquid in diuinis, iton tantu ponere qui ditatem , ruta tion tantii paternitatem, sed etiam hanc paternitatem ,& vltra hanc etiam sub ratio- me inconsiliunicabilis,& haec omnia competere si, ii iii itia hidinest ad aliud , Sc tnon est soritia lites illud , quod est ad se. Qitare non potest ita in eo,quod est ad se, tio per illud formaliter. quod est ad aliud, haberi lioc, quo Jest incomit unicabile Et coli firmatur illud ultimo efficaciter, quia in substantia creata , licet imperfectionis si limitati ad bini stubsiliemiam,' siue ad unum esse rersectissi inum, quod nullo
Wodo est determinabile vel contrahibile, . inec potest osse aliquid alicuius , tamen quia natura ipsa line alio alterius generis possit habere vltimum esse, quod non est natum aliquo alio contrahi, hoc non est alicuius imperfectionis, quia hoc est commune sub stantiis, Sc conceditur substantiis, ct negatur ab accidentibus pre-pter eorum impersectione ; ergo videtur, quod natura diuina , vi est ad se, habebit vltimum esse ait c., e, de ultimam unitate absque limitatione adesse subsistentiae v nius. Respondetur ad hanc rationem quarta ii', quae praecedit ex ras onr primae lubstanti .e, dicendo, Quod relatio habet vim pio prietatis' incommunicabilis prime substantiae, & ideo habet cim constituendi hanc primam substantium , ver iapposta secundi substantiae; od cofirinatur per hoc, quia quae spars, sunt in inferioribus, unita sui et in sit perioribus, ct ideo licet a- Iio comi iat alicui in erea tiaris estis ad aliud,& subsistere, vel esse quo , de subsistere,ianim ista possurire eisdem competere Deo vel personis divinis Contrai simila
527쪽
guttur sic. Quaero, qua vim intelligis, aut , im causae es ientis, aut formal is; Si ericientis, quasi causabit ibi quandam real ita talem absolutam, que formaliter constituet ibi primam subitantiam, Sc ita cocellitur proposita iii, ludit substantia constituitur aliqua realitate absoluta , Sc cisim hoc additur unum aliud ilia possibile , quod relatio posset causare illam realit.item absolutam: Si secundo niodo, scilicet formaliter, clim nulla tarma habeat vim constituendi aliquid sormaliter, nisi tale, quale vatum est esse tali Arma sicut albedo nohabet vi inconstituendi aliquid, tarsi albu,& qu e in ludatur in albo sequitur, quod relatio . qiit est essentialiter habitudo ad aliud, non liabe; , im constituendi aliquid ad se. Confirmatio illa nihil videtur , a 'cre non enim sit 'talis v nta in Deo, nisi propter infinitatem essentit diuinae, qu .e tu se
includit unitiue omne persectionem simplicite. , 6c omnem etiam realitatem sibi coli possibilem, proprietas autem non cainfinita formaliter; ergo non oportςi in uniri omnem re.ditatem, & maxime non illain, quae videtur sib, format iter repi Enare, aut non poste in ea includi , qu η maiorem perfectionem diceret sornia'. liter, quam illa , ves. Omnino non mi
Ex quarta via arguitur per auctoriaatem August. 7. de Trinit.cap.J. Omnis eia sentia, quae relative dicitur, est cliam aliquid excepto relativo, Ergo sicut deduxit I ri na ratio, videtur concedere, quod il-ud, quod refertur, est aliquid ad se. Itein; n eodein cap. 4. Omnis enim res ad se ipsam subsistit, quanto magis Deus Et lo-uitur de subsistere , quod conuenit subanti e , prout Grsci accipiunt substantiaui,accipiunt autein ipsi secundu eum substantiam, sicut nos personalis ergo subsistere, quod conuenit personae inquantum persona , numeratur in tribus, prout
scilicet dicuntur tres subsistentes, illud est ad se, secundum eum: Et videtur dic re, quod inconueniens est personam di vina in subsistere ad aliud, hoc modo ac cipiendo subsistere. Item terito, Omniaque ponuntur in diffinitione personae,sue a noetio de duabus naturis , siue a Ricardo. q. de Trinitate. capit. 22. Sc. 23.
sunt absoluta, ita quod nullum illorum Includit relationem essentialiter, & dita finitio d. bet exprimere eri trinsecam rationem insiuiti; ergo &e. AJ auctoritates August. iam adductas hic tu quarta via respondetur, Quod Augustin. loquitur deformali lignificato huius nominis pers na , irim de materiali. formaliter autem significat hoc nomen pei sona aliquid in- .distinctum in se , ct ab alio distinctum in natura intellectuali; accidit autem huic significato sorinali, per quid sit talis distinctio , tamen iii aliqua natura necesse est illud distinctIuunt esse ali sollitii ira, licin innatura creata, in aliqua autem relationem
sicut in proposito. Contra hanc responsonem arguo. , August. intelligit in illo significato sormali persone indistinctum in se, & distinctum ab alio secundum cia
sentiam, S in ne non ni gis haberet concedere , quCd sint tres person e , quam tres essenti .e, siue tria distincta secundum essentia ni , , qu od v ide tur ma n i testu contra intentionem silain, ubi vult, quod alirer utimur nos nomine sub Ilanti c. quain
Graeci; igitur ips utuntur pro prima si ib-
stantia . ct concedunt tres substantia , comodo quo nos tres personas,ergo uo proprie secundu eum concedi inus tres perionas: aut intelligit indist nctum in se s cundum sui illam iam incon municabile.' sic distinctum ab alio. I tunc si illud secundum si rivale spii incatum cst ad se,habetur propositum.
sersa in diceret aliquis, quod propter duo
Saluator sic expressit perso Das congluc, primu qilia nos docuit, sicut eramus capaces,si aute sunt proprietate; absoluta , vi dit eas nos i si posse cocipere, vel no cocipere ita faciliter sicut relationes, quia nee
per x ia causalitatis S emineiis possut cognosci a nobis,cu no sint persectiones sinipliciter, nec per aliquid simile in creatura, sicut Drte rossumus cocipere relationes m relationibus originis in creaturis quia illis inc si municabilibus absolutis, si si irr. nulla sunt similia in cicatura, imo nec alicui incommunicabili increato est aliquid simile, quia quodlibet tale primo eii diuersiain a quocunq; alio, & liac in possibilitate & dissicultate cognoscendi illas absolutas proprietates, s snt, posset quis coci ' re ex praemissa questione Salomonis. Ex Eptu liuius patet in comuni modo loquedi, xbi expressius S si equetius exprimi usperianas aliquas nominibus relativis,qua absolutis, quia illa nomina sunt notiora
528쪽
Distinctio 25. Oi aestio Atticulus r.
tamen constat personas, quas intendimus illis nominibus exprimere,es e in se absolutas. Vrrbi 3ratia, Hoc fecit Papa, vel Episcopus, vel ReX, non ita seni per dicimus Petrus,vel Ioannes, quia officia sunt notiora personis absolutis ; ita pollet esse hoc , quod originem personς possumus cocipere per proprietatem absolutatia, si habet, vel non possa: nus, vel non ita faciliter. Secundὁ, quia si sint proprietates absolut e, Sc secundum boc peritin x possient
nominari nominibus absolutis, sc tamen nominando eas non eκprimitur illis nominibus tantum de ii ecessitate Fidei, quantitistis Pater, Filius, Si Spiritu Canctus, quia
istis non latum exprimitur distinctio peris sonarum, sed etiam origo , quae est in eis,& aliquo modo ex conloquenti unitas essentie, quia in tali origine persecta eli comunicatio eiusdem essentiae, per tria nomina absoluta non sic exprimerentur haec
Adsecudum forsan aliquis diceret primo. Quod ille intellectus, quem Christus express t sc it icet, quod sint personae relative, est absque dubitatione tenendus, sed de eo quod tacuit, scilicet, An sint abso ut , non est magis eontra intelle tum artiis culi una pars qua alia, nisi ostendatur repugnare intellectui, quem expressit. Se
cundo diceret, Quod articulum Fidei restringere ad intellectum specialem, qui tamen traditus est in generali, quasi no possi intellectus generalis esse verus, nisi specialis si verus, hoc videtur articulum re ducere ad incertitudi item, videtur enim incertum, quod potest sine incerto teneri, salte maior reuerentia videtur fieri articulo in uniuersali tradito, si dicatur intellectum eius uniuersalem posse esse verum, quocunque speciali' posito vel negato, quod non est traditum ut tenendum, qua quod non possit esse verus, nisi aliquod determinatum speciale sit verum. Exemplum huius in aliis articulis, Creator Cae-Ii dc terr , non oportet hoc arctare ad hoc, uod nisi Oinni potetia in Deo aliquo moo distinguatur a voluntate, non potuit creare, Sc ita departe opposita; stili uiter, Verbum satium cst homo, non oportet arctare ad multa specialia, nec ad aliquod illorum, cu quoruin quolibet dc etiam opposito potest stare hoc veri . Aptius exeplum videtur, si Iudiis erat traditum, ut crederent Deum esse vitum, Sc de Trinitat nihil explicite, non solum minor reuerentia, sed irreuerentia, ct f. istas esset alia serere hunc articulum non posse esse verum, nisi esset 1 Dus personaliter, sic ut ei essentialiter, & lanieli hoc videretur iune ς illa magis con Iotium xerbis articuli eis
traditi, quam oppositum; sicut igitur : litunc neutram partem debuetunt a se rei e esse necessario tenudam sed utraque posta necessario tenendum esse illud, quod ingene tali suit eis ira lita, ita videtur, quod circa articulos nobis in uniuersali traditatos, non debeamus asserere sine declaratione Ecclesit necessari ὀ hoc speciale, x et it
Iud esse tenenda, cu quorum utroque possunt articuli state, ut traditi sunt, non c-
iii in Deus qui scit in speciali illam veritatem sine causa, tantu secundum intellectuvn inersalem tenenda de Fide tradidit, de nec ad hunc modum specialem, nec ad illum tanquam ex Fide tenendu arctauit. Tertio, uti in in proposito no videtur propter reuerentiam istarum personarum dicendum, quod sint latum relationes inessentia , niti hic certissime traderetur, &hoc propter modicam entitatem relationis respectu entis absoluti. Ad tertium diceret forsan aliquis, quod praecise propter rationem solubile a quocunque fiat, non est tenendum aliquid eia
se de substantia Fidei , nec forsan proptee
conclusionem talis rationis quatenus precise est per illam rationem conclusi sic ar uens se exponeret inorti, nec aliquis secuum rectam rationem se aeberet exponere; oportet igitur habere maiorem auctoritatem ad hoc, ut aliquid teneatur esse de
Fide, qua quod sanctus aliquis se arguat,
Ope enim quis arguit, quod non omnitio asserit, licet illud, quod lanctus authemicatus ab Ecclesia quantum ad doctrinarii asserit esse tenendum, si certum , tamen aliae auctoritates dubiae possunt eAponi, & multo magis aliorum minus authenticorum scribet ilium. Isto modo diceret aliquis, nihil inueniri contra opinioncm pret aietam 'Tenendo opinionem secundam,quae est magis coinmunis, potest responderi ad rationes contra eam. Ad primam cocedit ur, Quod relatio non refertur, sed aliquid, quod non est tantum relatio, refertur, sed suppositum,quia supposit uiri non est tantum relatio, sed tamen elt relativum, non absolutum, & ita conceditui tota deductio
529쪽
si, est nata habere causas extrinsecas causantes ea ui communiter loquendo in creaturis, sequitur ibi, quod . relatio , quetioli habet tales causas, non est realis; sicut ad destructioneni causae sequitur deliructio causati. Similiter relatio aliqua realis, si non habet talem distinctionem causarum priore, saltem causat distincti
nem, Sc tunc ex remotione tam cause, qua causati, quorum alterum correspondet relationi reali, potest concludi aliquam relationem no et Terea leni, ita quod sequetur,
H c relatio no preeant extrema distincta, nec facit ea esse di Il incla, igitur no est
realis;&vnde praemisse sunt ver.e, oportet qu erere media probantia. Sed cons quetia est bona, sicut eX destructione cause sequitur destructio causati,&ex remotione causati sequitur remotio cause demonstratione quia, aut saltem alterum eorum Oportet concurrare ad relationem realein, ita quod ubicunque utrunque remouetur, sequitur consequetitia per extrinseca, scilicet remotio relationis rea'is. Cum dicitur ulterius, ergo in serre relatione nnon esse realem, quia non est inter ext ema realiter distin ia, est in serre, non es hrealis, quia non est realis dicoqiiod non quia licet non sequatur, i eo non dis linia guit eVtrema , quia non eli relatio realis. quasi arguedo a causa ad causatu. tame sequitur, donditi inguit, ergo non est realis, sicut a causato ad causaria; 'ioc addito isto,qudd non preexigit distincta e
trema. luia tunc concurrunt ibi, & negatio causae relationis realis, & negatio signi, ex quibus concurrentibus perse te insertur ne alio relationis realis; Sed quandoque distinitione praecedente relationeς reales, quandoque non, sed tantam formaliter causata per ipsas relationes. Et hoc non tantum est veru in diuinis, sed etiam in creaturis,& relationibus accide talibus
vol untas enim in uet se, & inouetur a se,& non tantum cst relatio realis voluntatis ad volitionem, sed etiam voluntatis, ut
activa est, ad se ipsam ut passiua;& uniueri liter effectus dependes a principio activo & passivo necessari ὀ requirit relationem realem .Et cudicitur, voluntas, qu cest fundamentum illarum relationum oppositam in mouent;s & moti, etiam denominatur ab utraque earum, dico, Hὁd oportet procedere ad inserendum conclu-konem, quod nec extrema sunt distincta
distinctione praecedente relationem, scilicet di istinctione pertinente ad genus relationis, sicut nec sequitur, Dicuntur de eodem; ergo non sunt reales, ideo non sunt eκ natura rei sine actu intri lectus. Vnde belle potest concedi, si tamen illa sint pcobata, quod consequentia est bon: i, sed o- aliis portet ultimo deuenire ad hoc, praen isso praeter eo, quod est de distinctione extremorum, nusto statim enim sequitur, Si relatio non consta
luitur ex natura rei, non est realis; oportereteX ponere antecedens; quod extrema
nec distinguuntur distinctione prscedente relatione. Ad tertium potest dici, quod
bene absolutum potest terminare relati Nem , dc semper tir cinat in relationibus
mensura ira: hoc principaliter soluitur distin h. 3 o. quod relationes creaturaria te minantur ad Deiani, inquantuni obsolutus est; uniuersaliter loquendo non oportet concedere terminum relationi x esse absolutum, nisi in relationibus dissili bilibus,de quibus arguitur ibi, que scilicet sunt in genere.quales no sunt di alii e f ei
determino formali, scilicet ratione cuius
primus terminus terminat, non autem depriino termino, quoadmodum enim in relato sundamentum est absolutum, sed nosemper illud, quod refertur secundu i sta opinionem in ita etiam illud, qu id est ratio
terminandi relationem, semper absolutum
est, ct preexigitur a parte termini relatiui, sicut suntlan.entum eκ parte relati.
Ad primum & secundum de secunda via' - . . . simul dico, Quod Patrem originare Filiit, 'est Patrem habere Filium pro correlativo, non quocunque, sed tali correlativo.& quia talis correlatio est relatio oris inis, idco unum extremum potest esse prius iorigine altero, licet sint simul natura. Hςc
responsio similiter ad secundum de prioritate supposti ad actioilem, scut declarabitur distina. : S. Ad tertium dico, Quod salsa est illa proposa , quad relatio non potest esse terminus sormastis Senerationis. vel originis, siue aestio iis, vel mutationis,seut patebit in materia de Incarnatione, .
Et quidquid sit de termino formali. salte
relatiuuin potest e re terminus productus, ita quod essentia, que est ad se. in rela: tuost per se formalis terminus, &hoc modo positum est in distin. s. l. r. in producti O- . ne personae. Clim igitur dicit, Relatio non oliginatur, nisi absolutum originetur , si ibi estigas originui, sicut primus terminus
530쪽
generationis vel prodo si ionis, posset concedi de i elatione non de relativo; si autem intellη , de originari, sicut sor malis terminus primius, posset sinit iter concedi, ct
neutro modo est contra propositum, quia uec poni ar relationem pri ino originari, sed suppositum, nec ponitur relationem esse 'utini inini formalem productionis, sedesientiani sui pliciter absolut .i n. Ad quartum dicitur, Quod est generatio, quia illa relatio habet vim con ili tuendi secundam Perso 'oo , , et primam substantiam in natura diuina, saltem opori et dicere tenendo is lain, quJd relatio ita potest esse proprietas personalis subsistentis in natura di ii iur, sicut sit esset aliqua proprietas person ilis absoluta ; & ita eius productio erit productio sub li stetis in natura substritae ct ideo generatio, quia generatio est generatio ex formali turmino , qui est natura
communicata producia, non autem e M i
diuiduali. siue incommunicabili proprie late producit; sicut uniuersaliter omnis motus recipit speciem a formali termino motu Ad quin tu videtur eis difficile respondere, qui dicunt personas esse relati uas . ct cum lioc relationes esse principia
agendi, quia tunc laec e M parte agctis, nece K parte principii agendi potest esse libertaq; sed licet teneatur opinio secuit da, quatum ad primum dictunt, secundum tamen
Ad ptimum terti, vie,dico, quod p.
ternitas est de se forn aliter incoinmuni- cabilis, ii ora tali en iste concestus, qui secundunt dicia alias potest absit alii a pnterii tui diuitia ct creata. Sed i lia real i-tas, que est in diuinis,quae non est forma- . liter equutia, ipsa cst formaliter incommunicabili, , ct non quassipet detecminationem e X trinseca ira, puta quia diuina, ratioeni in incommunicabilitatis eius est illa; Quia sicut essentia est actus vltinius, &ideo non potest per aliquid determinati
respectu cuius sit ipsa quasi potetitiale, ita quidquid est in ea, est vitiinum in ultima ac ualitate sibi possibili, ita quod in illo
instanti naturς, in quo sapientia pullulatio essetitia, ipsa pullulat secuti tum ultima: determin .itionem, quam potest habere; unde & illa realitas, quae est sapientia for-Waliter,&non est determinabilis, S similiter quidquid potest esse incommunicabile in primo instanti naturae, in quo pullulat in natura, pullulat ut incoriar nic bile,& non prIus ut commonicabi e quia tunc esset determin bile per aliquod . per quod fieret incommunicabile. Et si dicast, quod tunc paternitas iactavust incommunicabilis, nili quia est in essentia diuina .lia ςςnim realitas non haber, x t es se sit ultima te determinata nisi quia est in essentia di- vina ; Dico , cuod quas originaliter vel fundamenta iter quidquid est intrinse- secunt in diutius est ab a sientia, quia secundum Dan ai c. libr. I. sapit. Ir. et ' palagus quodd.iui infinite substantiae. Sed tamen illa alia habent soro aliter rationes suas, S se ipsis sunt primo talia so maliter; ita qu4d sapientia, licet ab et lentia quasi fundamentaliter & origina liter habeat, qudd si perfectio simpliciter, esit tamen formaliter persectio simpliciter, S in se sorti aliter infinita, ita quod in e .rilem instanti naturae, in quo apicnti iam aestu est inessentia, si circunscribatur per impossibile ipsa eslbntia, & rei na-lneat in te lectus sapienti. r, erit intellectus persectionis simpliciter in sinitae: Ita in , illo instanti naturae , in quo intelligitur paternitas tu essentia ipsa , se ipsa est incommunicabilis formaliter circuit scrip tunc per Di possibile ipsa essentia , nec videtur esse contradictio , quod aliquid quasi originaliter, vel causaliter habeat ab aliquo hoc, quod sibi conuenit sori valliter, sicut calidum formaliter contrariatur frigido, licet causaliter sit ab igne, cui ignis inon contrariatur formaliter; ita est in aliis,quod illa entitas,qua consti tuitur aliquid in esse specifico, eκ se formaliter est Ludiuis bilis in plures species, etiam dato per i in possibile, quod esset in causata. licet modo istam indiuisionem habeat e usaliter, unde est causaliter. Et si obiicias. Quare aliqua entitas originatur inessen ritia coin municabilis, ct aliqua incommunicabilis' Respondeo, Quod huius non est ratio sor malis alia misi quia hec entitas est haec, Sc illa entitas est illa , ct haec emitas, quia laec, est communicabili , ct illa quia ilia inanium cabilis, ita quὀd i sita originari ni posset, iii si ilico in unicabilis formaliter retur, nec illa nisi formaliter conum unicabilis oriretur. Ratio autem istius extrinseca quas sundamentalis, vel origi natis est, qui ac stentia est radicaliter in-t sinda,'eta qua oriri postulat intrinsecd non tantum persectiones limpliciter, & com- inunicabiles, sed etiam proprietates Persona tri