장음표시 사용
541쪽
reliqu a mutatio; ergo ita erit in proposito, quod illuci inclitantia est prius nullius, ct ita sub priuatione terinini ad quem , dcdit sub ilio termino mutatur.iDrct rca. i primo esti atris, secundo nullius, tertio est Filii per hoc,quod recipit notitiam
illa in pressa, ergo per hoc quod eli Fili j. est quasi potetiale recipies formale Filij, Et est F ili j. ut eli terminus formalis comu'nicatus Filio per generationem, sicut os lesum est dist. t. Ergo Filius quasi duplici modo habendi has ebit intellectum, ita
quod utrolibet illorum duorum modorucircunscripto nihilominus haberet alionio in habendi, sicut modo in creaturis copositum habet materiam aliquid sui, di vere habet licet no sit terminus formalis Senerationis; idem etiam compositu ni habet sormam, ut aliquid sui, Sc vere habet, licet non sit subiectum generationis; conseques aute illa tu , scilicet quod Filius duplici inodo habendi habeat essentiam sine intellectum, videtur impossibi e tati in re, quam in consideratione intel lectu, negotiantis. Probatur etiam per hoc , quia quod est materiale generationis, est in potentia ait formalem terminum eius; idem enim sub eadem ratione , nec in re nec in mente est in potentia ad se; ergo nec intel lectus erit sic sini ut potentia receptiua, Scterminus formalis eiusdem generationis. Et quod additur de duplici ut,ex parte inateriae, quod ad ii lud , i, quod est ratio pro xlini susceptiui, necessari 3 prs exigitur illud . t. quod est eiusdem ut sub forma o di nata ad formam generiinda, vidctur noesse per se requis tum increaturis ; quia si poneretur materia illa, quae est sub forma vini, absque omni forma, ct ages creatum pollet agere in illud sc a forma denudaia tu, ipsum ellet proXimu susceptiuii cuiuia cunque forme nate imprimi in materiam puram, & as agente sussiciente quocunq; a quo posset talis sorma induci; igitur secudum ut sufficit praecise in creaturis ad potentiam proximam .licet frequenter modo concomitedir ille ordo illud ut, quia nunquam materia est sine forma, Sc ut est sub
forma, non irrasmutatur indifferenter a quacunque ad quacunque per agens creatum , sed a determinata in determinatam. Istud probatur, quia quando intelligitur t nullius,tunc non est sub forma priori,qu.e ponitur quasi dispositio ad formam generandi; tunc igitur ordo eius ad forma
illam priorem noli est niῖ relatio posterioris ad prius, quae sol te non est relatio positiva, quia terminus ad quem, tunc notacn cK natura rei, aut ii est relatio realis, non vide ur esse ratio propria in materia recipiendi sormam ioducenda. kκ his ad pr.
post tum videtur, quod licet oporteat inres' lectu in esse prius Origine in Patre quam in Filio. tamen si ponatur receptilius HO-tim e , poneretur talis non essentiat iter propter aliquem talem ordinem ad essentiam
in Patre . sed secundam quod nullius esthraeci se, Sc secundu quod ipsi dicunt quasi nullius. Quod autem additur ad eκcludendum deceptionem, videtur eme dicta decepti, quia illud diitu in viiletur in se absurduin, Sc se ipsum interimere. Primum
Probatur per noc, quia tunc ita vere X na tura rei intellectus est potentia iussiua, dcita vere recipit, sicut Deus ex natura rei
vere est actus purus,& sapiens, Si bonus; quod videtur absurdii; quod illud, quod in creaturis necessario habet imperfectionem, vel est imperfectio sicut ratio potentiae passiuae, quia semper dicit irnpersectionem prout diuidit ens contra potentia activam, quod ponatur ita veraciter in Deo, sciit illud, quod est perfectu simpliciter. Et si dicas, imo potentia passiua dicitrersectionem, licet no distinctam ab am1; Elia hoc videtur eme fictio, quia nihil pers et ionis est in creaturis inserius ratione potentiae passiuae, inquatilin passiua est, haec
enim ratio vere competit materiae primae, quae ponitur infimum entium,ergo verius
potest dici, quod sit sormaliter lapis, qua potentia passiua; si propter persectionem aliquam in ratione potentiae passiuae , debet ibi poni formaliter potentia passiua Secundu scilicet quod hoc dictum int rimat seipsum probo, Quia non videtur intelligibile, quod ibi sint relationes opposit , quin sicut sunt relationes oppositς, ita sunt ' relationes distinctae, si reales rea allas liter, si rationis ratione distinguuntur; er- rationes go si ibi est ex natura rei imprimens, dc quod imprimitur, de illud cui imprimitur, quae non possunt intelligi sine relatione, erit ibi distinctio ex natura rei; quia ponere ibi ista ex natura rei sine omni distinctione est eontradictio, si sunt m natura rei; Si non ex natura rei, qualiter debent
poni εAd proposituin dico, Quod idem Pςr oriri, se significat abstractum & c. cretum, ii ci Scola.
542쪽
alio modo significandi, sicut filius & filiatio; quia sicut filiatio significat relatione
de genere relationis, ita & filius, per modii tamen denominantis suppositum relatiuu,& si accipiatur substantiue, idem significat cu tali subsistete, ita igitur ide significat verbum de ab stractum eius, abstractu autem eius si esset nominatum, esset verbatio, que notat relationem formaliter, ideenim signisi aliquod expressio passiua alicuius de intellectiti, sed sicut Filius contiorat naturam viventem,in qua est talis relatio, ita Verbum con notat a filialem notitiam cuius est talis eκpressi. t Igitur cuni in diuinis intellectit aliter exprimi si proprietas socunde personae , sequitur , quod
Verbum sit ibi mere personale,& sigia; ficet proprietatem personalem . Patet etia,
quod ratio gignendi Verbum non est Pater, via diu intelligens, sed Pater ut memoria persecta, scilicet ut intellectus habens obtemina actu intelligibile sibi praesens, sicut declaratum est supra dist. r. id est. de rodit ilonibus. Patet etiam, quod Ver-u non potest habere aliquid, de quo producatur,ex dist. s. quia si principium productivum habeat virtutem sufficietem ad producendum per se subsistens, producit tale,&maxime si tale no sit natum alicui inherere, notitia autem i sta expressa non est nata alicui ivlis rere; igitur est nata per se subs stere, & principium productiliusneius est sussicientis virtutis, quia est infinitum, igitur &c.
mum, cum drguitur secudum August. i s. de Trinit.Verbum est cum amore notitia, dico, Quod per hoc, quod dicit cum amore, circunloquitur in nobis notitiam genitalia, quia amor non habet causalitate resepectu Verbi, nisi ut imperat intellectui genitionem ipsius, scut dictuin est arti c.
praecedente; In diuinis autem Verbum est notitia naturaliter expressa, quia quod voluiitas in nobis habeat causalitatem respoctu Verbi gignendi per imperi u eius, hoc
est imperfectionis in intellectu, quia non statini habet Verbum persectum . Et de hoc quomodo disserenter voluntas se habeat in Deo & in nobis, dictum est dist. 6. Ad secundum, de is . de Trinit, concedo in Patre intelligentiam formaliter, sed nego istam, quὁd omnis actus intelligentiae sor maliter est Verbum, quia hoc non est
verum, nisi de intelligetia illa, qui potest
habere aliquem actum genitum vel nolitiam genitam, talem actum non potest intelligentia babere vi Patris est. quia Pater est a se,& nihil habet per generationc; a- me potest concedi, tu id intellectio acto alis Patris est quas genita vi tute memoris ut in Patre, sed non vcrc gentia, quia non distincta. Ad tertiis dico, quod non sunt diuo propria, sed idem, quia eandem relatione per
se significant Filius & Verbum, licet aliacon notent; quia Filius naturam , iuentem in communi,& Verbum notitiam intellectualem, actualiter eX pressani; ista conotata non semper sunt eadem, sed relatio passiva significata semper in ea leui. ARTICVLV.r; .
citur quod non, sed oportet ad ' i ieidere quasi disserentiam specisi--4.cam, lux est declarativa. Cistra impugiis hoc arguitur,quia in Patre est noli ita declarativa soria taliter iram intel iee io, quae est Patris,in quantuin est intelligentia, est declarativa Patris, inquantu est memoria
ita persecte, sicut actuat is intelledito, t in Filio declarat habituale, vi in memoria Filii; in Patre tame itin est Verbu formaliter, sicut dicetur in solutione quaestionis. Similiter Verbum declarat se secundum August. 7. de Trinit .cap. Si inquit hoc Verbu, quod nos proserimus teporale, &tra si tortu,& se ipsum ossi edit, Ec ipsum de quo loquimur; quanto magis Verbii Dei, per quod iacta sunt omnia supple se ipsum ostendit. Declarare igitur non dicit
relationem realem, nec per consequens relationem geniti ; Verbum autem non est, nisi intellectio gonita, alioquin posset poni in Patre sormaliter. Aliter dicitur quantum ad istum articu - . .
Ium, quod Verbum est notitia actualis Vruae est terminus inquisitionis, quod osse
itur per August. 9. de Trinit cap .vltimo, ubi dicitur,quod Verbum est partum, siue proles, est autem partum, quia pst repei tu . non est autem repertum nisi quia inquis-
543쪽
Distinctio et . Quaestio. Articulu3. q.
Uam; unde vult, quod partum istum mentis recedit appetitus impellens intellectu ad inqui redum. Idem videtur velle. I s. de Trinit. cap. I s. Et tunc sit verum verbum, quando illud. quod nos diximus volubilii; lotione iactare ad id, quod scimus, peruenerit, atq; inde formatur, eius omnimoda sumtitudinem capiens , ut quo modo rev luxqne scitur, sic etia cogitetur. Illa autem volubilis cogitatio est inquisitio, qualis non erit in patria. sicut innuit. cap. I 6. Fortas is etiam volubiles iasi erunt nostre cogitationes S c. ponitur tunc , quod posti tot tiam costisain sequitur inquisitio per diuinoneni & argumentationem, S ultimo deuenitur ad persectam notitiam,quae
quasi gignitur ipsa inquisitione, S illa persecta notitia, quae est terminus iliquisitioni; est Verbum. C sitra istud arguitur sic. Si de ratione Verbi sit sic gigni inquistiue, letitur Deus non habet Uerbum. Secudo, igitur Angelus non habet verbum de naturaliter sibi cognitis. Tertio, igitur beatus non habet verbum de essentia diuina; nec de aliquo persecto cognito sine inquisitione. Quartδ, igitur habens persectuin scientiς habitum statim operans per illum habitum, non potest habere verbii; Qus omnia videntur absurda. Ideo illis opinionibus omissis quo ad istum art. dico, Quod non quaelibet intellectio actualis est verbum , sicut probatur contra ista in viam, quς ponit declarat iuuesse proprium verbi, sed tantum notitia genita, ideo in Patre non est Verbum sor-
maliter; quaelibet aute notitia genita, qua August. vocat prolem, est verbum, no tamen eo modo quo August. ponit verbum
Persectum, quod scilicet repraesentet Verbam diuinitin.'Primum istorum declaro.s ita quelibet intellectio actualis gignitur de meruoria, imperfecta autem de impersectit. licut ner tecta de perfecta; igitur quelibet notitia est proles, & eπpressiua paren iis,& genita ad exprimendum parentem.
Et istud confirmatur per August. 9. de Trinir. ap. IV. Omne quod notum est , ve
ba dicitur animo impressum, quandiu demenantia pro feri & definiri potest. Ite, I s. de Trinit. cap. iacigitur nec interest quandri id didicerit, qui, quod scit, loquitur, aliquando mini statim ut discit, hoc dicis. Et breuiter, luaecunque disserentia imienia iatur inter notitiani primam genitam impaeefectam,& illam, quae sequitur inquisitio-
nem, non est disserentia formalis, propter quam h .ec possit dici verbum, & ista no, ut videtur. Secundum declaro sic Scilicet quod intellectus noster non statim habet persectam notitiam obiecti Quia secun- . . dum Philosophuin i . Physe. innata est nobis via procedendi a consula ad distinctum, S ideo prius ordine originis imprimitur nobis notitia obiecti consula, quanidistincta; & ideo necessaria est inquisitio ad hoc, ut in tellectus noster veniat ad distincta notit ana, ct ideo necessaria est inquistio praeuia verbo perfecto, quia non est verbum perfectu, nisi sit notitiae actualis persecta. Sic igitur intelligendum est, quod cognito aliquo obiecto confuse s qui tur inqu; sitio per viam diuisionis dita ferentiarum conuenientium ii l i, Sc i nuentis omnibus illis disserentiis cognitio dissinitiva illius obiecti est actualis cognitio ersecta,& perfecte declarativa illius ha-ituat is notitie,quae primo erat in memoria, dc ista distincta notitia persecte declarativa est perfectu verbst. Hoc dicit Aug. 9. de Trinit. cap. II. Na placet mihi, quod noui,&desinio,quid sit intemperantia.&hoc est verbum eius, Et ibidem praemisit in eodem cap. August. quod iam superius positum est,quandiu de memoria prose ri.& definiri potest, id est, distinct e & de finite actualiter cognosci virtute eius, quod est in memoria. N si igitur de ratione verbi est gigni post inquisitionem, sed
necessariu est intellectui imperfecto, quia non potest statim habere notitiam diffiniistiuam obiecti,habet enim notitiam talem post inquisitionein, & ideo verbum persectum non est in nobis sine inquisitione;&tamen quando verbum persectum sequitur talem inquisitionenu illa inquisitio noest generatio ipsius: verbi sormaliter, sed quasi praeuia ad hoc ut gigneretur verbii. Quod bene innuit August. in auctoritate
I reallegata lib. a s . Hac atq; illac volubiisi quadam motione iactamus,ciis a nobis nunc hoc, nunc illud, sicut inuentum se tit, vel occurrerit,cogitatur, S tuc fit verum verbum, quando illud,quod nos diximus volubili motione iactare ad id, quod scimus , peruenerit, atque inde so matur &c. Innuens quia illa iactatio, id est inquisitio non est genitio verbi formaliter, sed eam sequitur genitio verbi, de eo, quod scimus, id esed e obiecto in memoria habituali ter cognitio. Et tue si obiiciat uta
544쪽
elatur, Ad quid tunc inquisitio esset necessaria Posset dici ad istud. Rusit motus est
Deeessa riu ad hoc, ut inducatur forma perfecta, quae non posset statim in principio motus induci, vel inductio multarum formarum ordinatarum ad inductionem vitiniae sorm q. S absque illo ordine formarunon posset vltima forma induci statim, de sic secudii hoc ponitur iste ordo. Ita quod primo eli habitualis notitia confusa, csid ὀ actualis intellectio confusa , tertio inquisitio,& in inquisitione multa verba de ais Inultis notitiis habitualibus ' virtualiter habitua contentis in memoria , qua inquistionem liter. sequitur distincta & actualis notitia primi obiecti, cuius cognitio inquiritur; quae notitia actualis distincta imprimit habituale in memoria persecta, de tunc est primo memoria persecta, ct assin. ilatur 1a morte in Palce, ultimo in memoria pers
cia gigniti ir verbii persectu sine inquisitio De mediate inter ipsam S: Uerbii, At illa genitio assii uitatur genitioni Verbi diuini
perscchi ex memoria paterna persectar nultu igitur verbst est persecte repraesentans Verbum diuinum , quod potissit ne inuestigat August. nisi illud, quod gignitur de memoria persecta, sine inquisitione niedia inter talem memoriam ,& tale verbum; Iicet nec illa memoria possit haberi in nobis propter imperfectione intellectus nostri, nisi praecedat inquisitio.
Dubiam. Dubium est,Veraim ad rationem Verbi concurrat voluntas; puta, Vtrum de ratione eius sit, quod si notitia voluntate genita , vel voluntate agente., vel copuiante eam mentoriae, secundum August. in multis locis. Isti quaest. mouet August. 9. de Trinit. cap. Io. Re ic, ergo, inquit, quaeritur, Vtrum omnis notitia verbum, aut tantum amata Dotitia; nouimus erisim, ct ea quae odimus, sed non concepta, nec parta dicenda sunt. Et respodut non enim omnia, que quoquo modo tangunt, concipiuntur, ut tantum nota sint, non tamen verba dicantur, scut ista , de quibus nunc agimus;aliter enim dicuntur verba. quae spatia temporum syllabis tenent, aliter omne, quod notum est, verbum dieior animo impressum, quandiu de mena
via proserri & desiniri potest, quan uis res ipsa displiceat, Et subdit postea. Vcrutatamen cum illa, qui odimus, recte displicet. recteq; improbatur, approbatur eoru ini- probatio,&placet, ct verbum est,neo; vitatiorum notitia nobis displicet, sed ipsa it tia.Ita quod de ratione verbi non est signi amore obiecti cogniti,sed nec etiam gigni amore nCtitiae, luc est verbum ue tamen concomitantur persectum verbia duplexactus voluntatis, unus pr.ruius,quo imheratur actus ille, i inquisii O praeuia, sine qua usi perueniretur ad verbum persectu,
sicut patet 9. de Trinit. cap. vlt. S alius quo intellectus quiescit in intellectuali notitia iam habita, sine qua ii ii permaneret intellectus in notitia iam habita: Non
igitur actus voluntatis est de elsentia verbi, nec formaliter, nec vicaosa, sed concomitatur necessario ad generationum eius in nobis,propter inquisitionem eius p viamin ad continuationem eius similii et propter hoc, quod si intellectio voluntatili si complaceret, in ista notitia intellectu, non permaneret in ea , ct ita ista notitia . non haberet rationem verbi perma Dentis: ista tame permanentia non est de ratione persective ibi intensue, quia non minus perfecta est albedo unius diei, qua viri ita anni; volsita autem respiciens obiectum, cuius est verbum, non pertinet ad ratione
verbi, nisi stricte sumendo verbum. Quomodo Auetust pertractat cap. preallegato. Nemo potest dicere Dominus Iesus, uisi i cui inita in Spiritu sancto , Hoc dicere includit acceptationem obiecti dicti, di addit aliquid
ultra rationem verbi absolute.
cap. vitiivo,verbum est ars omnipotentis atque sapientis Dei. plena Omnium ratiotium viventium &c. Ars dicit respectum ad arti liciatum, ergo& Verbum ad creaturas. 2. Pr terea. Aug. 83. qu st. q. sue .loques
de principio Euangelii Ioannis ait, Quod Gr ce logos dici tur,latine Sc Verbum &r itionem significat; sed hoc loco melius Verbum interpretatur, ut signiscetur nosolum ad Patrem respectus, ted ad illa etiam, que per, erbum facta sunt operatiua potentia.
I. Praeterea. Verbum dicit proprium respecturn ad creatures,quia Veibuna eX ratione
545쪽
Di unctio et . Quaestio Arziculus r.
Ione sat est nat tia declarativa, ergo competit ei ex ratione sui declarari, appropriatur etiam Fi io relatio ad creatu ras; appropriatio autem non fit nisi propter conue-I.ientiam talis appropriati ad proprietate person et,ciii illud appropriatur. Et declaratur istud per sinite de dono, di siniti
modo ponitur sicut ibi, quod donum, ut con notat relationem, pertinet ad proprietatem Spiritust anchi, ii a Verbum, xt dicit relationem aptitudinalem, non actualem nec habitualem, pertinet ad secundam per
o se P O S I T VM . August. . de Tri
nit. cap. . Per idem quod prius, Filius nodicit respectum ad creaturas. ergo nec Verbulia,quia eo Verbum quo Filius. cON C L. VSI O. V erb N a uinum non
CRES PON DEO Hic dicitur, quod
Verbum dicit respectuna ad creatura propter auctoritates August. Sc rationem uni cam,quae sunt argumenta in opponendo.
Contra istud potest argui, sicut supra argutum est de dono,quia nullus respectus ad creaturam est proprietas personae diuinae, nec per se intrinsece includitur in aliqua proprietate person ς diuine, sicut probatur ibi, ita potest hic probari, quod concedo; tunc non est vis, nec cotentio de re, nec de aliquo intrinseco personae diuinae, sed solum de hoc nomine Verbum, formaliter enim respectus notitiae expressi ad exprimentem alius est a respectu illius ad creaturam declaratam, quia ad alium terminium,& non suum hoc, sed etiam respectus Verbi expressi ad exprimente, Sc retape ius eiusdem, v t declarantis ad eundem, ut declaratum, sunt duo respectus, quia primus realis,' secundus rationis; illi autem duo non faciunt aliquid unum per se,. quia res vera & res rationis nihil unu per se constitiiunt, ideo si ambo isti respectus uno nomine significentur,no propter hoc saciunt unum per se conceptum, sed alter eorum praecise est proprietas secundae personae, scilicet expressio illa passiua , quae est respectus realis , alter autem scilicet respectus declarativi est respectus rationis tantu, siue sit ad Patrem declaratum, siue creaturam declaratam , quod aliqualiter tactu est supra per auctoritatem August. 7. de Trinit. cap. 3. ubi vult, quod Verbudeclarat se, Et idem. Is . de Trinit. cap. I . proinde, inquit, tanquam seipsam dicens
Pater genuitri 'bum Sc hoc est seipsum persectis imὰ declaias ct c. 5κ quibus duabus auctoritatibus patet, quoi id c potest ad se reserri, ut declararis ad declaratum, S per consequens non est relatio realis.
Sed posito hoc de istis respectibus in se, quoὸ alter sit proprietas &alter non, quid dicetur de hoc nomine Verbum nunquid significat virunque vel alterum Videtur quidem quod Verbii significet per se reta pectum istum realeni, & primo, qui eius ab lira tum ut dictum eit prius significat
eundem; sed quia con notat Notitiam persectam, ius notitia habet respectum rationis ad cognita per eam, ideo etiam con notat quasi adhuc remotius rationem declarativi.& ita Verbum significabit proprietatem secundae persone, licet con notet aliquid absolutum in illa persona , quod est quas terminus sorinalis productionis illius personae; ct mediante illo quasi remo ius con notet respectunt ad omne illud, ad quod illud absolutum potest habere respectum rationis, scilicet ad omnia de
mum ex August. 6. de Trinit. concedo, quod Filius est ars; ita etiam dicitur sapietia Patris e virtus, ct iamen sicut Pater sormaliter est sapientia & virtus . ita etiasorii aliter est ars; si autem Pater sormaliter creat,& hoc ut arti tex , creativa ratiosormaliter est in Patre, & ita ille respectus artis ad creaturas, ut ad artificiata, est communis tribus, licet appropitietui Filio , sicut ei appropriatur sapientia propter conuenientiam cum productione sua.' Ad secundum de S 3. qu sf. q. 63. potest dici, quod melius interpretatur Logos grς ce per illud, quod est Verbum Latine, qua per illud quod est ratio, quia ratio no ita significat respectum ad Patrem, sicut Verbuin, nec etiam ita con notat respectum ad declarata, sicut Verbum ; non autem vult
August. dicere, quod Verbum dicat essentialiter relationem ad creaturam sub ratione declarativi, quia dicit, ut significeturno solum ad Patrem respe ius, sed ad illa etiana,quae per Verbum tacta sunt operativa potentia; Verbum autem non dicit ut operativa potentia Patris , nisi sicut dicitur sapientia Patris, di ars Patris, que non sunt eius, nisi secudum appropriationem; aut si aliter scilicet intendat, quod hoc ii men Verbum utrunque respectum seni-
546쪽
fices. tunc non signiscat praecise proprietatem secundae peribi x, sed cum lioc aliuidi pertuiti appropriatam , O time coi ucia est interpretatio Logos in Verbum,
S inciri iii rati avem , cluia ratio nec respectu D propin iii, nec appropria tum ita signis ai; vera eii quidem interpretatio in verbum, propterea quod plus dicit, quana pro Prietatem pecson. P, ncc Augiit . dicit in-tur relatione iii esse in aliquid. quod significat proprietatem persorie secund e. d tertiunt, Cum dicitur,quod Verbum dicit respectuin ad creaturas proprium s-bi,hoc videtur multo laicus, quam cocluso oppostaei, qua teneo, quia non tanta ad creaturam relatio non includitur in ratione essetiali alicuius siet ne, sed nec aliquo modo potu: pertinere ad aliquanti quin uni tormiter pertineat ad totam Tri- litate in . quia tota I rinitas uniformite e se habet ad omne aliud a s e, scorii dii quodiactitaque esse, nae secuti illim csse in re, sities erudii esse iste igibile. Et clim probatiae per declaratiuu, dico, Qui,d intellectio a et uilis Patris cli deci arativa, nec declarativam est propria ratio Verbi, sed notitiae pressalii doncoiuitati ir declarat iuu, quia illa expres,ioe i ii ditiae actualis , vel in notitia aestuali; Sc ideo ei ai propriatur de-elarativum. licet sit proprium cius. Clim additar postea,quod appropitatio non sit iiiii propter conueni ciuiam cum proprio, non sequitur eia hoc, quod appropria tum
sit propitum, sed oppositum; dc concedo quod proprium Filii, quod ellexpitini,
habet conuenietitia in cum sapientia. dc declarativo, Srcu in arte, pro eo quod illa cxpressio eli alicuius Per modum intellectus ct virtute intellectus,& talis expressio ethnotitia adlualis , cuius est declarare notitiam habitualem de qua ev primitur. Dubium. Sed tamen h. aec est difficultas melior, quana sit ista de ratione declarativi, scilicet Virum Verbum ex priniatur virtute intellectus paterni, non tantum de essentia diuina, quasi obiecto presente intellectili Patris. sed de aliis intelligibilibus, ut sicliaticat respectum ad creaturas , non ut in se sunt, sed , t habent csse in intellectu Daterrio prius origine sui videtur quam Verbum exprimaturis tunc haberet ad illam
relatiorie in eκ pressi,csset enim tunc Vcr- Iium e pressum, non tantum de cisentia,
ut obiecta intellectui Patris , sed etiam de allis intelli sibilibus . Et de linc disii cultate
alias in quaestiona de unitari habitud ite Trinitati, ait alia a IV. Vtrum per rationem natoralem pos it
cognosci Verbum n5 esse citetitiale in di- q. ruisil. ut ii is . Quod non, quia tunc I ri litas ratio ι - ne naturali cogitoiceretur: lterii in creat. ta erbii est c lite, scilicut citius iber sit positi in natura. Coiitra, COS..c scitur non
esse verum primam persenam esse Verbii. se s alii ust prima. Solutio. Ad illud de negatione pater, quod cisireptus termini siue
crus in se. sine non, ostendit nee tionem de asilini tiua; li ec o illet dei non iteari, napro ter effectu caii latitem cola ecptu c4.D-
muneria pote ii non per i in ossibile, &quod ibet contrarium soliti. Vtrum ratio Verbi sit prior respectuq ri, Filii tu seca a persona . Quod sic, quia ustui estis per se terminus principii producitiani. Contra, non orior notitia. Contra I. de
Trinit. cap. 4. O inio i eri intelligibili, Contra, natura subistiantiu dicit prio cipiunio deratilium.Solutio. Filius est subsile in natura i satelle quali, genitus victu te natare eius deui, seu tu existetriis in cade. u
M A G. Praetcrea considerari &cI S D UT A T secundo loco
Magister de propriet..tibus non personalibus, quas notioncs vocamus . Hac igitur dist. agit de notione ingenitus, siue Innascibilis. Circala ac disi quaeruntur duo, Pri .ude innasia cibilitate, quae cli proprietas Patris. SGudum est, quo conitituatur Prii persolia in diuinis.
Est de iii irascibilitate, quae est proprietasPalcis in diuinis. Diuiditurin 3 iri.
547쪽
Distinctio 28. Quaestio. Arescii siti. r.
RGVITVR quod non .s i. Quia nulla proprietas dici-
tur format iter de essentia. Hoeprobatur per ratione, quia tueipsa distingueretur. Patet etiam exemplo, Sicut essentia non dicitur formaliter ge-n rans, nec genita, spirans, nec spirata; sed essentia . t videtur est formaliter ingenita,ergo ingenitum non est proprietas ali ius person ς, Spiritus sanctus etiam est ingenitus formaliter, ut probabo , ergo esse ingenitum non est proprietas Patris. Pr batio assumpti, Quia essentia non est genita,ergo est non genita . Consequentia patet per Philos. 2. Periherm. Quia affirmativa de praedicato infinito sequitur ad ue-gatiua in de praedicato finito, Sc e conuerso cum constantia subiecti; Sc ulterius,er go est ingenita. Haec consequentia probarur per Rugust. s. de Trinit.cap. 7. qui dicit, quod idem est ingenitum Sc non genitum. Consimiliter argui potest de Spiritu sancto, Si non est genitus, ergo est non genitus;&vltra, igitur est ingenitus. 2. Praeterea.Omnis proprietas persona- Iis est relativa, quia quidquid ad se dicitur , commune est trisus ex s. de Trinit. In enitum autem non dicit relatione cui probabo ergo &e. Probatio minoris, quia si sic,igitur omne ingenitum est relatum, hic etiam est vera, omne genitu est
relatum. Hanc conuerto per contrapos-tionem,ergo omne non relatum est no genitum; Tunc arguo, Omne non genitum est relatum, omne non relatum est non genitum,ergo omne non relatum est relatu;
Conclusio impossibilis, ergo aliqua praemissarum, non ista quae sequitur ex vera per conuersionem per contra positionem, ergo alia.
. Preterea. Si innascibilitas esset proprietas Patris. ergo inspirabilitas esset notio Patris & Filii, & ita essent sex notiones, quod negatur communitar.
'Preterea. Ambrosius . de Spiritu sancto, noluit uti hoc nomine ingenito, sicut Maetister dicit in litera.
2. Non duos esse ingenitos certa Fides de
denda,primo qualiter ingenitum soli patri conueniat; α secundo, quomodo pos-
sit esse proprietas,cum videatur rantu negationem importare. Quatum ad primum
quod est presentis articuli) dico, quod
omnis dictio composita ex aliquo multiplici & particula privativa, est dupliciter multiplex,Tum ex multiplicitate ais imationis oppositae, tu ex multiplicitate priuationis, sicut patet per Plii lotbphum s. Metaph. cap. de potentia.Vbi impotentia distinguit secundum multiplicitatem p tentis,& pr ter hoc secundum multiplicitatem priuationis, quae ponitur. Cap. de priuatione eodem. s. & ita hoc nomen ingenitum est multiplex. & multiplicitate eius, quod est genitum, & multiplicitate particulς priuatiuae. Quatum ad primum, genitu in dicitur proprie productum per
generationem, ut primus terminus, exten
dendo autem genitum, dicitur genitu communicatum per generatione, quod est terminus sormalis generationis, sicut dicit Hil rius, quod nihil nisi natum habet Filius; tertio modo extenditur genitum ad productum, siue ad praeexigens generationem,licet ipsum in se non sit terminus generationis, nec primus, nec formalis. Priuatio etiam, licet multipliciter possit distingui, In priuatione proprie dictam,puta, quando aliquid care eo, quod natum est habere, & quando,& ut oportet Sc. Et in priuationem communiter dictam, scilicet quando aliquid caret illo, quod natum est habere, non tamen secundum conditiones praedictas; Et adhuc communius, qua do caret illo,quod ipsum natum est hab re non secundum se, sed secundum genus, sicut talpa dicitur ceca, quia visio, qua priuatur per caecitate, non repugnat animali
secundum genus , licet repugnet talps se- eundum se; di isto modo tanto generalius aliquid diceretur priuatum,quanto habitus,cuius est priuatio, natus est copetere eummuniori conuenienti ipsi priuato,puta, communius diceretur priuatu aliquid, quod non haberet illud, quod natum est ei competere secundum rationem corpo ris, quam cui natum esset comtetere lecti dum rationem corporis auimati; & adhuc communius, quod natum esset habere s eundum rationem substantiae, qua quod natum esset habere secundu rationem comoris; & eommunissime, si natum esset ii ere illud secundu rationementis. Exemplum primi, Si lapis dicitur esse inanimatus, &priuari anima,hoc est, quia conuenit
548쪽
tiit ei secun dum rationem corporis, cuius
ahimitii eli di Feretia Exemplum secun-d ς ut Angelu, dicitur incorporeus; ENepi a teriij, sic o t omnis creatura dicitur lini ei secta,u in quia nata sit habcru omnem persectiosic in suo genere, sed quia habere
Omne persectione no repugnat enti, qui avni soli enti co uenii esse simpliciter persectu. Negatio etia dili in itur per negationem e tra 3enus, ius contradicit affirmati , ni sim, liciter. , i sta vera est de quoli- liber, de quo salsa est a Graia tio, siue de ente, sae de non ente; alia est negatio in genere, Ic illa prosi:, ponit natura generi s. de qua dicitur, c illa potest intelligi multipliciter secundam multipleu genus communius Sc minus commune. Ad pro posta igitur loquendo ite multiplicitate importati per hanc particulam in , licet si ata' tercatio, utrium importet negaxione in genere, ei P uiati item, tamen victetur. quod idem sit in propos t. , accipiendo negationem se undum genus cmmi uni sit me , si
natu ui est basere illud, sc pri itionem secunda ii Senus communis inie, quia negatio in apto nato e si priuati, secundu Philos 3pbum . Metapli. ita quod nihil addit priuatio ultra negatione, iii si quod requirit naturam apta ablo qua sit; igitur negatio inge jere,quqcuti siue modo accipiaturgetiit cum sit in apto nato aliquo modo, licet non secun qu n se apti Upsa erit priuitis aliquo iii ad , secu. l. i.n sc mi , iscet noproprie in tali, secand D n liuod tale. Et si biici is contra hoc , quia nulla est priuatis in diuinis, quia p. tua tu inest imperfectu: n. Responseo, quo ali 0c concludit de
pri latis ne securi uiri ratione u propriam
sub lo; priuat si e iiiii ipsum carens aliquo ii ituita Aser se. 4 lum te babere illud. im , i se stulti est/t, sed I; nat ou sit iucundu ii ratione ra generis 'on autem se .uΠ-
fμ. Jai et non solam res illud P bitos, ph
de talpa su i ctia ii Dei corii munem cliuili item coin minis in habit si , ic priui lio: c;
si eui Mil ibi tu rationale Ic in irratio itale, is , si tu .ile quidem dicit pri tutione M in
bisus. non eius quod natam eist habet i in
tu' i est 'raberi in eo , secundam quo
animal, ge ius quidem quasi commune lia. bitui Scyriuationi est illud, seri conuellit aptitudo ad utrunque. In pro posito aut εextendendo illud, quod est xeniis, siue intelligamus pro priuatione, siue negatione secund in xenii , per qu vainbo idem intclligo, possumus hic accipere quasi genus hic , quod eli commune ad tres perlcmas, ut persona siue subsistens, ct tunc dicamus Patrem priuari aliquo secundum genus vel quod in Patre dicatur negatio aliquia secundum genus alicuius, quod natum et hcompetere. non tamen emi, sed supposito, quod est commune Patri de Filio; Et tunc hoc nomena ingenitus poterit ad propositum quadrupliciter accipi. Vno modo propriissime, prout significat carentia in propriam eius, quod importatur per hoc nomen genitu, ut scilicet prisui producti per generationem, Sc hoc modo non e: f in diuinis, Quia illi nihil caret eo, quod sibi tratum eit inesse; Secundo modo prout si uificat communiter carentia in eius, quod i igni Matur proprie per genitum, dc ta ac c5-
notat sub si istens, siue per na,' significat carentiam geniti proprie sumpti, de hoc
modo videtur c ope sere de virtute ser monis Patri Si Spiritui sancto, quoru uterq; est subsistens & non est senitus, Si non sicco nuptati csse iii ix, quia ipsi licet sit ens de non genita, non l.mien est per se subssididc persona; Tertio inodo, ut dicit earentia secundum genitus, .sc hoc geniti secunda modo sumpti, scilicet pro communicata
per generationem , δἰ hoc modo illenti in oti dicitur in generabilis remouendo aptitudinem ad communicationem, sed ut in Patre potest dici sqn coimn unicata, Ac ita ingenita. li lioc modo sumat ingeni tutia; quarto modo signis c. titata otia :i secundum genus geniti conam utrili inie sumpti, Jc tutic dem est ingenitum . quod subsistens non productum, Sc lioc modo accipityr a sanctis, ira quod ide incit ingeni tu iuin i uinis, quod iiii productum propriu diciti. Quod patet per Auguit. Is . de Trinitia caῖ. -6. pater cui in solus m,n est ab alio.
ideo solus appellatur ingentius. Et ici ς' vult ad orosi ii queli. r. Dic igitur, ludad n l absistens ii Quitura diuin', sic conuenit soli se atri, licui patet per audi oritatem Au
549쪽
Distinctio 28. Quaellio L Articulas 3. aqu
de Trinit. eap. 6. Jc si Filiu non genuisset, nihil prohiberet eum scilicet Patre dicere ingui itu, Scs gignat quisque Filium, non eMeo ipse ingenitus est , quia geniti homines ex aliis hominibus, gignunt &ipsi alios. Post . Nec ideo quisque Pater,
quia genitus, nec ingenitus ideo, quia Pater. Post inquit, Alia notio est, qua intelligitur genitor, alia qua ingenitus. Post. Cum ingenitus dicitur Pater, non quid sit. sed quid non sit, dicitur. Et cap. 7. Ita cuni dicitur ingenitus, non ad se ipsum dicitur, sed quod ex genitore non sit i stenditur. Contra de respectu ad prius. Item. Absolutum prius est, ergo quanto magis habet de ratiore absoluti, tanto magis est prius. Item. Non habere per productione pr cedit produci, quia hertinet ad rationepotentiae propinquae, licui est amotio impedi menti. Confirmatur per sistitie de inspirabili, modo essentia prius est in aliquo
non communicata, qua communicata, esia
sentia secundu se non est communica ,ergo. Respondeo. Potentia illa propinqua nullo modo in re praecedit generationem, sed tantu secundum conceptus absolutos, sicut dist. 1 . dictum est. Non etiam est smile, quia in non constituto per Ordinem ad pollerius, prior est necessario ratio ordinis ad prius. Contra, Negatio no costi tuit persona primam, quia nec secundu ingeni tu est negatio, tu quia est alia noti Q, , ut se, non dicit essentiam tantum , neque re positivam alia a duabus. Instantiae sic ludit, quod non est notio. Contra. I ii
qua tu negatio dicit dignitate. Re sideo. Digni tas per sonalis. Ite. Negatio in comunicabilis, & propria, quia nec una, sicut nec ens, neque de aliquo, nisi propter positione in . Ite, Persona prima,nion nisii cu secunda. Item. Aug. in fine Retractat. N onsecundum quod non est,est ingenitus,sed quod unicum Filium tenuit. '
mum nego minorem. Cum probatur per Dirilosophuni. et .Periherm. dico, Quod illa consequentia Plii losophi tenet per virtutem principii huius scilicet. A quocunia
lue remouetur unum contradictoriorii, e eodem dicitur reliquum, ut sic autem
non potest concludi, affirmativa de pridicato infinito, sequi ad negativam de praedicato finito, nisi ubi illud pridicatam infinitum significat negatione extra genus contradictoria in affirmationi, quia negatio in tenere non, conti adicit affirmat nani; S tunc iuni sequitur. Non est genitu ergo est iij, nitum,nisi in negatione exintsa gemis. 3 laoc modo non genituita noli conuertitur cuin ingenito,licet comi ita tur in accipiendo non gelauum, prout di- sit negatio ii eiu in generc, quomodo intes
s Ad secundum, concedo. quod trulla proprietq; perso ire secundu viam comune)dicii aliquid ag se. nec tamen oportet omnem proprietatem dicere relationem positive; sed sufficit, quod vel postiue, es ne patiue, si enim relatio lit personalis, S pros ita alicui ix porsonae, negatio etiam reationis erit personalis propria alij personae,& ita non ad se, neque communis tribu ς, I hoc modo scilicet negative ingenitum dicit relationem, sicut parci per Aug. 4. de Trini .cap. . si tac ista est salsa,Oni-
ne non genitum est relatum, Sc lamen nosequitur . ergo non genitum dic t aliquid ad se, sed sequitur, quod vel dicat aliquid ad se, vel negationem proprie relationis, siue relationem negative; de sc coceditur
conclusio, quod omne non relatum sit relatum postiue, vel negative.' Ad tertium dicitur, Quod inspirabiale non dicit aliquam dignitatem, scutdicit ingenitum , &ita non est notio. Sed hoc videtur esse salsum in se, quia equalis dignitatis est in Patre Sc Filio non spirari, sicut in Patre non generari; & tiam ad propositum non videtur valere, quia non videtur necessarium ad proprietatein , siue ad notionem dicere propri edignitatem. Aliter potest dici, quod ingenitum dicit non productum, sicut exositum est modo, & lioc modo inspira-ile, quia continetur in eo, non est alia notio ab eo; sequi tu r enim non productiim,
ergo non scuratum, Sc non e conuerso, ergo non est alia notio. Contra. Ingeneratio est in Patre tantum, inspiratio autem est in Parre & Filio, ergo haec notio non est illa. Sed si ista consequentia si concedenda , erunt seX notiones, nisi alia ratio assignetur,quare inspiratio non sit notio. Et si videatur absurdum ponere seX notiones, quia communiter non ponuntur tot,
posset dici,quod locus ab auctoritate nou tenet negative.Tepore aute Ambre, si novidentur suisse usitatς tres notiones in Patre, quia noluit lioc nomine ingenitus uti, tempore etia Anselmi non videmur tuis
550쪽
se v sitatae duae notiones positiuae in Patre, quia non utitur ipse vi spirativa, sedula, pro illa accipit' di enitat E coinu neni Pa- diuinita tri. Filio, disiade a principio fuerulit
te m. tu not.c tres proprietates notionale , scilie et paternitas. filiatio, &spiratio, est ii rex verbo Saluatoris in Euagel io Matili.
vlt.&Ioannis in Canonica sua cap. I. tamen pollea per inuestigarionem innotuexuit aliae notiones & proprietates, quaei, inserant in re, licet non prius notae ; &-ita sicut posteriores concesserunt plures
notiones, quam priores, non tamen priores eas negauerunt, licet non eaς dixerint;
ita non videt ar incoli ueniens de posterioribus ad illos Doctores ponere tales noti inet, dum tamen possint concludere ilia lat ex dictis priorum.' Ad viii num de Ambrosio, patet per Mihi stram, quδd illud vocabulum inge
nitus, non erat tempore suo ita notum
vel ita necessariam ad expressione Fidei; uJd oporterer omnem Catholicu eo vii; ct primam per soli an illa proprietate eo primere,erat occasio simplicibus fidelibu erroris; quia v idetur dicere aliquid ad se, quia non ita manifeste importat relationem, sicut i inportat Fnitum; de ideo serurum S cautum erat si inplicibus fidelibu : non uti illo vocabulo propter haereticos malignantes , licet hoc vocabulum in se proprie & primo competat Patri. RTICVLVS r. Virum ingenitum E ei proprieras, m
do articulo, dicunt aliqui, qud dcum infenitum dicat latum pri-
'uationena in nere, vel tantum negationem,&perconsequens ex ratione
sua formali non dicit aliquam di gnitate. nec aliquid ad dignitatem pertinens, &nihil posset poni proprietas persone diuinae,nisi si aliquid pertinens ad dignitateὲ
ergo oportet, quod ingenitum connotet aliquod pos tiuum, ratione cuius conno tali sit proprietas; lioc autem politi ii uni ponitur ab eis esse fontalis plenii do,que est in solo Patre, in quo est omni soecudi
tra illust arguitur primo, Quia ista sontalis plenitudo non intelligitur ad extea, i ροῖ 'quia talis scir uirilitas est communis itiis sus, sed ad intra non est in Patre, nisi duplex foecundit dis scilicet ad generandum& spirandum,h.ecantem scocunditas noli est aliquid unum pos tiuum in Patre, nisi
propter lioc dicatur esse proprietas Patri tuod autem ista sonialis plenitudo nostst aliqua postiua relatio una in Patia, ritet, quia tunc in Patre essetu tres r latinanes pomitiae, scilicet generatio activa, spl- ratio aetitia,&illa res allo, qii Im circuit loquimur per linc, quod est fontalis plenitudo soccunditatis, licti sit in nominata: S tuc essent quinque notiones, quod nil
conceditur eo muniter laltem non conce
duiitur in Patre tres proprietates posit, uae rei attue. Preterea. Ingenitum no v idetii r con nota re illam fontale plenitudine: quia non prima in i a cunditatem, quia se cundum Aligust s. de Trinit. p. 6. Et si Pater Filium non gemit iliat, nihil prohiberet eum dicere ii re initum, Igitur in enitum potest praecedere generatione atri- iam. Muli 4 inagis etiam non coinicitat
secunda soci ii nil ratis ii quia si per iii possibile non posset este prodii so per modii voluntatis, adhuc t men inet statii, in st eneratione ad aliquam persolia ingenitam sub propria ratione e reo videtur, qu ὀdilla iniitalis plenitudo, quae nibit dicit nisi dii plicena foecuta litatem non potest c matari per hoc, qugd est ingenii u. Tertio quia ratio eoru non videtur valere, famas proprietas personalis diceret dignitates inpliciter, igitur alia persona, quaen si habet illam, no haberet omnem dignitatem simpliciter, quod est inconue:dens. i Aliter dicitur, tu ὀd hoc positiuu est ...esseas Nili ec dii itur esse in teso Ricar. hib. N
ct quod esse a se est aliquid propriti posuti iiii corcumlocutii per ilige iii tum,& praecedit relatione ad Filium ; quia enim aliquid est a se, ideo oportet secudii Ricar.)quod ab ipso sit omne esse, &omne existere. Cotta. E sle a se, si est positiuu& ab st, Impugna lutu, erit comune tribu .aut relativus de tum
non ad prius, quia non est iii si negatio relationis ad pKux; igitur erit ad Filium. S ita etiam a se . vel clicit habitudinem adsiliationem; s est positi iun vel si dicit habitudinem ad prccedens erit negatio relationis,& ira negatio est ingenitum; ergo uil