장음표시 사용
561쪽
ra, 3c hoc modo non determinatur essentia ad unam, sed ad tres subsistentias, quia illa determinatio est ad primum adaequatum; non tamen tenet consequentia loquedo de determinatione primo modo, quia illa est ad primum immediatum, non adaequatum, de stat cum illimitatione indeterminati ad plura. Qua nuis in diuinis negetur omnis
peioritas secundum naturam. tamen cocedatur prioritas originisci in uniter, vel prioritas secundum naturalem intelli nitam,tamen omni modo oportet aliquam prioritatem date essentiae respectu relationis,la in quia est tandamentum secunduonmes tum quia est formaliter infit ita. relatio non,iam quia qualitercunque dii inguatur, non sunt e X squo Omnino prima, nec relatio prior. Merito igitur qu.eritur unde e stentia determinat tibi proprietate primam,&cilin non inueniatur aliquid determinans, quia semper est e .idem quo, unde essentia habeat illud, nisi procedatur in infinitum , standum est, quod essentia eκ se praecise determinat in se. v t in fundam eto primani relationem. Fal saeit igitur illa radix, scilicet Nulla indeterim natu ex se ad aliqua, determinatur ex se ad aliquidi lorum ; sicut bene habetur hic insea de duplici indeterminato,' de duplici priorit a te adi quationis Sc in mediationis. Sed restat dubium. Quam circunilanissam principi j notat ex. vc de, cum dici 'tur .Esse tia de se, vel ex se de erminat tibi proprietatem pri am. Et ii fingas, quod ibi non dicit rationem principii aliculas. sed excludit comparticeps principium, noo stat. Quaero enim. Quomodo essentia ceterminat, & in ratione cui ps principiis est respectu proprietatis Et dicit , Da s utio hic,quod producetis, quia sine ii Ia noest ratio principii formalis nec materiali , ct quia forma activa est per se ens, per se agit de qua propositione quaere dii l. r.ectra. Et propter congruentia de ter ilia principio productiuo ex qua congruentia fit una inflantia dist. et .quq st. de duabus productionibus ; Sed corrigitur, quod hic
Deus producit Patrem, non auten . eslcntia pri prie loquendo. Sςd contra istam , t alii fiant tres rationes, & tres auctoritates adducuntur, quae videntur onmes euada ali
qualiter; sed quia male sonat primam pers nam esse productam, potest dici, quod essentia determinat Proprietatem sibi primam in ratione principii formalis, no quidem informantis , sed sicut qui ditas dicitur sorina suppositi,& quod quid itas non
causaliter necessario, nec sic formaliter determinat aliquod suppositum, sicut paga- Di ponerent de supposito absoluto, nos autem de primo relato; de ratio est, quia talis
qui ditas se ipsa sistit se, & se ipsa est alicuius qui ditas. Tunc ad illa pro via alia, Ad
primum dico, quod omnem formam in sormantem praecedit causa efficiens, ideo prinium esticiens no sic habet forma, sed noomnem formam qui ditatiuam dantem eia se supposito praecedit efficiens, vel produc es; quia hic non est causa, Sc causa intrinseca conaposui, quas oporteat uniri per agens, sed est periecta entitas, quς se ipsa
et tentis in ipsa.Quod si obiicitur, vel eia sentia in informare proprietatem vel e couerso, Res silum est dist. s. Nestrum est, sed est per tecta ideli tas , quae identitas ni, habet principium efficiens, sed habet qui inditatem in ratione principii formalis illius,cui se ipsa primo est eadem. Ad secundum ou re responsionem dist. I. Ad tertium. Ii a via bene saluat congruentiam, quia essentiae x t ess cntia, Sc ut prior omni ratione potentiς, est dare esse formaliter, S sic determinat se; ut aute est talis,& talis potetia, eius est principiare;itaque duo principia productiva sunt unicum lio productivum ex se solo, sed dat tantum esse sormalitet primo supposito '
A C distinctione agit Magi- stet de alia notione Principi 3. D E h Circa hanc distinctionem quae-
ritur, Quomodo se habeat notio principi j in diuinis, unico articulo.
Vtrum prime pium aino modo dieitur de prindriosumpto se senaciter in nono o
ter, e sumpto etiam ess vina iter.
RGVITVR quod non. Quia si principium esset unius
rationis , hoc modo tripliciteriumptu, ergo principiata ustent
562쪽
unius rat otii ; oc est salsum, quia nec Filius, nec 2piritust .mdius principiatur uno modo , ncc creatura eodem modo cum eis.
O P p O SITUM. Sequitur, Creas igitur principians , gene a, igitur princi pians, Sc spirans igitur principians; & nota
principium non dicitur uni uoce de principio essentialiter ist notionaliter, siue periariatii et sumpto, do hoc impiendo de relitione quae per se signiscatur hoc nomine principium, & accipiendo principi si principiatiae, non pro eo quod principiat, sue pro principio quod , sed quo. Et ratio est. quia principium essentialiter lumptum,
inoli dicit nisi relationem rationis,tio rea-sem,quia uia est realis telario Dei ad creaturam, ut ex dist. sequenti patebit, ut auteaccipitur ad intra notionaliter, vel per Analiter, dicit relationem realem, relationi autem reali, &'rati ams non est corinnirne
aliquid idem, quod est in uno rei, ct in alio rationis, quia ei quod est secundum quid tale, R ei quod est simpliciter tale, in
'uantum tale, non est commune viai uocuit luci, quod accipitur in eis sec udum quido simpliciter; relatio aute realis est simpliciter relatio,& relatim rationi est secundu quid relatio, quia sicut esse in ratione est esse set udii quid, ita referri sei unci uiatione in , siue comparari a ratione est referri vel comparari secundum quid , ergo non est principium viii uocvin istis. Si aut e I quamur de principio ad intra, i t est personaleci notionale, x idetur, quia eis possit esse ratio princip j communis univoce, si cui paternitati Sc filiationi potest hoc, quod est relatio Originis.csse commune v ni uoce, sicut tactu in est supra distinct. et . de communi via uoco personis inquanta personae.
ponendo quod probat, ludd non est principium unius rationis ibi notionale H personale Respondeo, Quὀd in creaturis aliqua duo distincta specie dicuntur esse alterius rationis, ct tamen potest abstrahi ab eis unum commune unius rationis, sicut genus; ita in proposito iste productiones generatio Fc spiratio sunt alterius rationis , loquendo det propriis rationibus ea inru,taniere potest aliouod virum torrit uiti ab sttalii ab et , i eodem modo de hoc ei Imuni, quod est principium, ipsum pol effelle conantu nox Diu rationis, licet illa desuibus dicitiinsitu alterius rationis locu εο de propriis rationibus eorum. Et si ob iiciatur contrahor, quod tunc est uniues sale in diuinis, De hoc taetrem est suora di s linci .r . - i
' 'd argumentsi in oppositu dico, Quod
probat conimurritatem huius, quod est' principium ad talo, ct rato principium; sicut probiali vili uocatiotiem ad prin ipium intra , te cXtra ; id potest responderi quod non sequitur. Heis ergo princisa ' & generans ergo principiatis; accipiendo 'principium pro aliquo conceptu viriuocoli pliciter, quia principians, quod in se tue ad hoc, qu γd eli creans, i t dicitur de Deo, dicit tantillii relationem rationis principians autem, quod inseri ur ri menerante,dicit relationem reallam. μ
MAG. Sunt enim citiae lam Re. φ
Est de relatione Dei ad creaturas.' οDiuiditur in .artic
Arela. I. V rum in Deo sit agi qua noram
563쪽
Distinctio 36. Quessio Articulus I.
Quod nulla est in Deo noua relatio, quia sicut actio est eadem licet diuersincide consile raci: ut in aptitudine, ut inpotentia, ut pisses, Ut pr.eterita, ut sutura; ita relatio fundata super actione in sic, & sic cos derata est eadem relatio. Ita quod dicit alibi, quod sunt eadem relatio secundum ratio ii E, differentes secundum aliam, G aliam de nocini nati em, quae est disserentia minor, Schuiusmodi denominaiio alia est propter
nouam passio Dem in creatura; eandem igitur resatione dicit in Deo ipsum esse creatiuun, Sc createm, sed e ternaliter fuit creativus, ergo cu dicitur creatis, non est iu ei, relatio noua, sed noua appellatio relativa vii od confirmatur per Aug. s. de Trinit. rapit lt. ubi potius videtur nouam appellationem dicere, quam relationem.
Contra illam opinionem, Quod dicit. si
relatio actualis & aptitii linis sint eadem S propter hoc non lit aliqua relatio noua ac tu .ilis Dei ad creaturam; ergo pari ratione non est aliqua relatio noua creaturae ad Deum, quia aptitudinali in Deo correspondet, it aptitudinalis in creatura, sicut actuali actualis, Ni tune si erant eadem id Deo aptitudinalis &actualis, pari rationi aptitudinalis illa in creatura et it eadem in actuali, & ita nulla noua in uno cX tremo,scut nec in alio. Consequens videtur absurduni secundum veri tate, quia tunc nulla essentia esset noua , nec aliquid absoluistum nouum ; impossibile est enim tandamentum esse nouum, Sc relationem esse t-
ternam secundum istud tandamentum. Et etiam sequitur impossibile secundit eo )quia tunc cilua omnia sint illud, quod me
per rei pectum ad Deum, ut ad causam exeptarem, vel ut ad causam efficietem, sequitur, qu 3d omnia sunt aeterna, & nihil nouum, quia sit , respectus, nec absolutum, quia si nullus te spectus potest esse sternus sine aeternitate sucida menti, nec nouus sine nouitate sui damenti. Specialiter etiani videtur consequens in conueniens secundulti istos, qui dicunt esse existentiae dicere respectum ad causam efficientem, ut efficiens est,' illud esse, vel respectus erit nouum , vel nihil et it nouum per creationeni,& tante illo respectus in creatura est in comparatione ad Deum; ergo non Obstante relatione aptitudinali praecedente
'ut aptitudinalis est potest actualis esse notia, tanquam alia ab illa aptitii inint . Preterea. Noti potest eici eadem relatio, nisi fit inter ea te u e tieini 'nunc aute in fellectus diuin is ii iij tantum ab aetb nc, si tellexit antinam Anticli rilli, , t possibi
leni pi ora aro te inpore , at te quam creare-:
tur, sed ii uelle it esse ut actu existet, eui pro illo in istanti creationis, pro quo e M
siet: istud autem inteli; illi e vide fures Idistinctii iii abist, iis testim bili in ratii Mi melligibilis, quia i id qui aliud infelli Q.
bile esse potericale N: a tu ite anime, ii uia possunt esse duo actus intelligendi circa illa, quia utrunq; potest intelligi cum oppbsito alterius:ergo respectu intellectu Cui uiui, sunt dii iii telligibilia secundit duo a d u s secundit ratione: igitur intelle et ioclidi ita, quae est viaica , potest habete illa pro cibiectis distinctis unici actus secundum rem, distincti secti duin rationem, sciit possunt esse obiecta distincta duorumati sum intellemis nostri, S per conse- qtiens diuiti iis inrellectus comparatis se
ad cretatum. Midetur inerentia sua quasi
nec extrema, ad 'ua: qn 'para tur, sunt ibi idem. Coii si nicitur ista racio. In quocunque enere illud, quod. est potentia tale, non est nisi secti cluni quid tale , hi sto noest sinipliciter ei idem illud, quod est actu tale; & per consequens, si intelligatur hoc ut in potentia, & illud ut in acta erit liliud extremiihi intelligibile simplui ier.
Priter ea, Quod dicitur de noua appell. tione, videtur irrationabile, quia in qu qcuque ea de forma habet de esse, videt ut eodem modo posse appellari ab illa ; quia enim forma talis est oc in tali, ideo tale appellatur ab ipsa, Jo non e conuerso; ergo ii
relatio erit ea deni S uniforni iter ais creaturam ex parte Dei, non videtur quare noposset Deus senis et visi sori niter ab e lappellari. quo deni ni sormastina liquo, ct tamen quod noli plissit denothinari ab ea, ut dicatur habens formam, contradictio est, quia non disseriit concrctum&abstractum forme, nisi in sola denonii fiatione subiecti; ergo quod creatio actiost in Deo, ct tamen quod non possit de nominari ab ea,contradictio est.' Aliter dicitur, quod in Deo non est alia qua
564쪽
qua relaso eX tempore ad creaturam, sed in sola creatura est relatio ex tempore ad Deum,&iic illa relatio, qua Deu dicitur ad creaturam non est in Deo, ni si secundum quod est in creatura . Quod videtur accipi ab August. s. de Trinit. capit. vlt.
S a Magi stro in litera. Consirmatur, Actio est in patic 'te cκ 3.Pbysic. & tamenon denominat paties sed agens, sic Deus denominatur a relatione illa , que est in
Contra istud Quia tunc relatio e Get Ineo,in quo no est udamentu, suda inentuenim relationis, qua Deus dicitur ad creaturam, si dicatur ad eam, non est in creatura , quia potetia, quae fundat relationem, non est in creatura, sed in Deo, ergo relatio illa non erit in creatura. Drsterea, Oppositae relationes cause & causati non possunt esse in eodem, quia magis repugnat, quam relatio producentis & prodacii , que tamen non possunt esse in eodem supposito,licet sint in eadem natura. Et si dicatur, quod hic sunt relationes oppostae in
mile in supposito, non tamen denominantipsu ; Hoc videtur ornuino irrationabile,
qudd aliqua sorma sit in aliquo subie-eto.& tainen subiectum non posset dici tale, quale natu est constitui per illa forma. RTI rLVS a.
Vtrum de Deo Hestiar ahgua reutis eae tempore.
RGVITVR quod non .s i. Quia, quidquid de Deo die ἱ-
tur,eu Deus; igitur est eternu, non gignitur nouum, nec Per cosequens eά tempore.
r. Pr terea. Nihil aeternum dicitur de
temporali, ergo nec e conuerso.
3. Praeterea. Factio non videtur esicis ne mutatione, ergo Deus qui est immutabilis non sit aliquid; sed si aliqua relatio noua diceretur de eo, posset dici fieri secuniadum istam relationem.
s . de Trinit. cap. vlt. dc per rationem, quia relativa sunt simul natura, ergo relationibus in creaturis ex tempore ad Deum correspondent relationes in Deo ex tem
lationes creaturarum ad Deum sunt noue& ex tempore. Nec propter istas relaticines inquantum sunt ad eum, , t ad terininum, Decelle est ponere a iqvaω relationes in Deo ex tempore termina ius illas; quod
robo, Quia secundum Plii losophum. s. letaph. cap .ad aliquid. Tertio modo di cuntur relat tua, quae dicuntur ad aliquid, quia alia sunt e ruta uita quod haec est per se disserentia duorum primorum modo rua tertio, 'itia in primis duobus modisest
relatio mutua,ia tertio autem non est relatio mutua , sed alterii praecise resertur ad reliquum. sed reliquum non refertur, sed tantum aliqui .l eii eius; omnes autem relationes creaturae ad Deum pertinent ad tertium modum rclativorum, igitur qualesiacunque sunt illae, quae sunt in viis' extremo, non oportet alteritur extremum secundum aliquam relationem in eo terminare
illas relationes, sed potest terminare praecise sub ratione absoluti. Et istud etiam probatur ex intentione Philosophi. Valetaphyscapit. 7. ubi probat, quod actus est ne in prior potentia diffinitione, quia potentia dii finitur per actum; si autem actus resertur ad potentiam , tunc etiam c conuerso actus diffiniretur per potentiam, sicut dicit Porphyrius cap. te specie, lucidin relationibus mutuis Decesse est in utrorunque dissi uitionibus utrisque uti. Tuticarguitur sic, Actus diffinit potentiam, ut
terminat relationem eius, aut ergo terminat relationem eius, ut absolutum,&habetur propos tum; aut ut correlatinum, &potentia diffinit adium, igitur vi actus est prior diffinitione,est etiam posterior dita finitione; ergo vel diffinit actus potentia, sicut e conuerso, vel ita diffinit actus potetiam, quὀd e conuerso non diffinitur per ipsam, ct per consequens actus non rete tur ad potentiam, sed est mere absolutuni,dch c sub ea ratione, sub qua dissuit potentiam; dissin it autem potentiam, inquantum potetia est ad ipsum, ut relatio ad terminum, ergo actus, secundum quod increabsolutus, est terminus huius relationis qualiscunque sit illa relatio, siue fimpliciter, siue secundum quid. Hoc etiam probatur generalius per omnia relatiua , quia
nullum relativum primo resertur adco relatiuum, ut ad terminum in creaturis. Probo. Relativum inquantum relatiuum
primo dissini turpet terminum, ad quem
565쪽
refertur, ergo terminus, ut terminus, prior est diffinitione relativo, ut relativit. Consequentia patet. . Metaph. ubi comparat
accidens ad substantiam ; Sc per Philosophum. 9. Metaph. ubi comparat potentia
ad actuim Si e conuerso terminus inquantum ternunus refertur ad relatum, inquantum fuit relatum, ergo inquantum terminus habet illud, quod fuit relatum ad ipsupro diffiniente, di per conseques pro priore secundum diffinitionem, ergo Pater esset prior Filio secundum diffinitionem, ct e conuerso; impossibile est autem circulum esse in prioritate essentiali quaci inque, ergo impossibile est Patrem primo reserti ad Filiu , inquantum Filius primo
refertur ad Patrem, ergo resertur primo
ad illud absolutum, quod est proximum tandamentum relationis, & illud absolutum est prius Patre,ut Pater est, Sc e conuerso Filius vi Filius resertur ad absolutum, quod est proximum fundamentum paternitatis, S illud absolutum prius est filiatione & Filio inquantum Filius r nec secundum hoc est circulus aliquis , scilicet quod Pater inquantum Pater sit A, quod est absolutum,& proximum fundamentum filiationis, & quod filiatione, inquantum filiatio est,prius sit B , quod est
undamentum proximum relationis paternitatis, non enim ex hoc sequitur, nisi
quod ista duo absoluta sunt priora istis
duabus relationibus, Si hoc verum cst, imo ambo absoluta sunt priora utraque relatione, quia quaelibet relatio non tan-tdm prae exigit fundamentum, sed etiam terminum, ut terminus est. Si igitur quado sunt relationes mutue, termini mutuo reseruntur, accidit, quod ibi terminus, inquantum terminus est , vic contra reseratur ε, possibile est igitur aliquid reserti ad absolutum. Et ita videtur hoc rationabile ponere in Deo, qui maxime habet rationem absoluti, ut creature sunt ad eum . Preterea, Licet intellectus ponsit negotiari circa terminum alicuius relationis tertii modi, Si in illo ' termino causare relationem rationis, tamen illa non est ratio terminandi; licet enim intellectus aliquis conserat quadraturam
Circuli ad scientiam, vi quoddam scibi-Ie,eausando in isto absoluto relationem rationis , qui est scibilitas , tamen ista non est ratio terminandi relationem scientiae ad ipsum , ista enim relatio rationis non est in hoc absoluto , nisi dum actu
consideratur ab intellectu ; scientia autem realiter refertur ad scibile , non tantum ut consideratur ab intellcctu. ergo illa relatio rationis in scibili non suit ratio terminandi relationem scienti. x. II cetiam potest declarari in proposito de Deo , quod essentia diluina licet possit
comparari ad creaturam, Sc hoc tam peractu in intellectus creati, quam increati, dc sic in ea causa e relationem rationis, tamen ista relatio non est ratio terminalidi relationem creature ad ipsum, non quidem illa, quae caus iur per actu in intellectus creati; Probo, Quia tunc nullo intellectu creato considerante, comparando
Deum ad lapidein, si Deus produceret lapidem, non esset in lapide relatio realiter ad ipsum, quod est salsum. Nec etiam illa,quam causat intellectus diuinus in essentia sua; Probo, Quia si per imposia . sibile Deus non esset natura intellectua- Ψi. ' lis, sicut aliqui posuerunt Solem csse G. primum principium, δ: produceret lapidem , lapis refertur realiter ad euin, &tamen tunc non esset relatio rationis ad
Absolute igitur dico, Quod propter
terminationem relationum creaturarum ex tepore ad Deum, non oportet ponere aliquam relationem in Deo, nec nouain
nec antiquam, que sit ratio terminandi relationem creature ; potest tamen in Deo poni aliqua relatio rationis, noua quide, sicut illa, quae causatur in eo per actum intellectus nostri considerantis ipsum, sed non noua aliqua per actu intellectus sui. Quod probo, Quia nunquam est transitus a contradictorio ad contradictori uin sileinutatione. Patet est diffinitione mutati, Atticuru, nis, Si enim nulla mutatio esset in aliquo. y risimita
non esset ratio, quare magis unum contradictoriorii posset. modo esse verum, qua reliquum, nec quare magis unum salsum.
qua aliud, dc ita vel ambo simul sal sa , vel ambo simul vera; sed si in Deo posset esse
noua relatio per actu intellectus sui, tuc alicuius cotradictionis alter u extremu modo esset veru de aliquo, quod prius D Ucrat versi, quia modo consideratur sub aliqua ratione,sub qua prius noesi sideraturati intellectu diuino , igitur aliqua mut tio in aliquo est, non in essentia diuinavi cognita , nee in obiecto considerato, quia nonduin est, nec in aliquo, ad quod -Kst com-
566쪽
oblectim comparatur per intellectum suum, nisi ponatur mutatio in ipso intellectu comparate, quia sicut obiectum comparatum, α illud ad quod comparatur, inquantum ta lia non habent este nisi in intelligi, ita nopossunt habere aliud esse, nec aliter esse, nisi sit aliud intelligi, vel aliter intelligi eorum ; sed aliter intelligi eorum non potest esse sine aliqua mutatione intellectus diuini, igitur nulla relatio noua potest ense in Deo per actuin intellectus sui, comparando essentia in suam ad aliquod temporale. Sed istud non est propter hoc, quod relatio actualis , Sc potentialis sunt vita sicut dicit prima opinio improbata sed propter hoc quod intellectu diuinus ad quodcunque comparat essem iam suam, in aeternitate comparat, licet non pro aeternitate ; unde sicut in aeternirale comparat voluntatem suam ut creativam,
ad animam Antichristi, ut possibilem pro
aliquo tempore , ita comparat in aeternitate voluntatem suam ut creautem, ad animani Antichristi . ut actualiter existente in pro illo nunc, pro quo vult creare animam illam : Sc istae quidem sunt duae relationes rationis, sicut duo extrema, sed utraque aetcrna, licet non pro aeterno. Et ex hoc apparet responsio ad ista obiectiovem . Si nulla potest .esse relatio noua in Deo per actu in intellectus sui, igitur si intellectus nullus creatus emet possibili, , dc Deus posset creare lapidem non posset intelligere se creantem lapidem, sicut intellectus creatus potest intelligere ipsum creantem lapidem , quando ipsuiu
creat, Consequens videtur inconueniens
quia quidquid est cognoscibile a nobis, multo magis & ab ipso. Respondeo, Deus
posset se cognoscere creantem lapidem pro A, sed non posset nouiter cognoscere se creantem lapidem, sed in aeternitate cognoscit se pro A creantem lapidem, sicut in aeternitate cognoscit se pro aliquo tempore creaturum lapidem; hoc est dictu, in aeternitate cognoscit relationem actualem
eius ad illud, quod pro A instanti erit, &cognoscit relationem sui, quas potentialem rationis, tamen pro aliquo tempore. Breuiter ergo patet, quod nulla est relatio noua in Deo per se terminans nouam relationem creaturae, est tamen aliqua noua per actum intellemis creati , nulla autem
noua per actum intellectus sui. Sed contra istud membrum primum videtur dubium, quomodo ponatur Deus e GD
minus secundum August. s. de Trinit. capit. vlt. Respodeo, Sola ratione noua, quae est in creatura ad ipsum, ipse dominatur Dominus, non quidem quod in creaturis sint diis relationes oppositae, quarum altera ipse dominetur, sed una tantum quae
est ad ipsum, ut ad absolutηm, S propter hoc quod sic absolutum , est terminus illius relationis, denominatur,quas emet in
eo noua relatio correspondens, quemadmodum opus iactum ab homine dicitur humanum .iton propter aliquid humanitatis, quod sit sorinaliter in opere , sed pro-ter humanitatem, que est formaliter inomine, ad quem opus habet habitudine. Et lisc videtur intentio Magistri expreta
se in litera concludentis ex verbis Augustin. ait enim sic. Appellatio,qua creatura relative ad creatorem dicitur, relativa est,& relationem notat, quae est in ipsa creatura ; appellatio autem ista, qua creator dicitur ad creaturam, relatio 'usdam est, sed nullam relationem con notat, qu siit in creatore. Et hoc idein videtur August. dicere. s. de Trinit.cap. 16. secundia quod
Magister adducit eum, Quod temporaliter incipit dici Dominus, quod antea non dicebatur, manifestum est relative dici .notauen secundum accidens Dei, quod ei aliquid acciderit, sed plane secundum accidens eius, ad quod incipit dici Dominus
mum csi cedo, quod quidquid est in Deo, est aeternum per identitate, sed non oportet,quod quidquid praedicatur de eo, per hoc quod aliud habet habitudinem ad ipsum, si teternum formaliter, quia nihil aliud habet habitudinem aeternam ad ip- Rin; sicut si Deus sit aeternus, Sc diligitur
temporaliter a voluntate creata, dicitur
quidem dilectus a nobis, sed non dilect usaeternaliter.' Ad secundum, consequentia non tener, qua do extrema sunt alterius rationis, Propter hoc enim, quod unu excedit alteru, non oportet si uilem esse coexigetiam v-nius ad alteru, ct e csiuerso; sicut no sequitur, quodcunque aeternu est cu toto tepore, ergo omne teporale est cii tota eternitate. Prima vera est ratione immensitatis ste nitati, , de illud deficit in altero extremo, ct ideo no oportet esse c5comitantia e couerso, qualis est hic; ita hoc eternu potest esse
567쪽
esse terminus nouae habitudinis ad ipsum, quia aeternaliteri istens potest aliquid de nouo producere, & potest de eo aliqua appellatio dici ex tempore, sed temporale non potest ita habere habitudinem alicuius aeterni ad ipsiam. Vel potest concedi, quod temporale etiam poteli dominari ab habitudine eterni ad ipsum, sicut lapis non tantum ut ideatum, sed ut existens est eternaliter scitum a Deo.' Ad tertium. Fieri non determinatu petaliquid, puta quando praedicatur secunduadiaces, notat factionem simpliciter eius, de quo dicitur,ut si dicatur,Ηomu sit, denotatur factio simpliciter inesse homini; si autem praedicatur tertium adiacen ,, si1-cut Homo sit albus, non notat fieri, nisi secundum quid eius,scilicet quod specificat sum: Et ita concederet forte aliquis de eo, quod Deus fit dominus, notando sactionem secundunt quid, puta iactioneni
secundum aliquam relationem rationis, vel secundum terminationem alicuius relationis; magis tamen concederetur, quod
incipit esse Dominus, quia hoc non significat imperfectionem, sicut fieri, nullo modo tamen conceditur, nec fieri, nec incipe re ab solute.
tur, quod illud, quod realiter est relatum. est reat iter ordinatum, sicut albedo, queost ratio referedi realiter a s aliam albedinem,est naturaliter ordinata ad illa , pro eo quod aliqua persectioiae in habet ista ab illa, inqu tu in eis est natura persectior simul . qua in
altera earum; omne autem naturaliter o
di natum dependet ab illo,ad quod naturaliter ordinatur,pro quatito scilicet expectat illud, ut in ipso fundetur relatio ad illud; & si dependet, igitur est mutabile, quia dependentia non est sine potentialitate ad actum; & si mutabile, igitur impersectum , quia carens illa impersectione ad quain mutatur; & s imperfectum, igitur limitatum; ergo de primo ad ultimum, si rea liter relatum, erpo limitatum. Et quia posset instari, quod tunc non esset relatio rea
lis in diuinis, ideo videtur deponenda illi
positio de relato ad aliud in natura, si e- uim realiter refertur ad aliquid, quod estide realitur ei in natura, no oportet, quod dependeat, quia non expectat aliquid a- Iiud a se in natura, ut in eo fundetur rela' i ito. Tunc ad propositum, cu Deus non sit f. . ,ens imperfectu, nee mutabile dc dependes Ecc. ergo non est relatum ad aliquid aliud
a se, igitur non relatum ad creaturam.
contra istud videtur, quod illa, quae po Impuan
in ; quidem si ponantur duo albissima,illa erut persecte similia; Quod declaratur, quia modo persecta sint litudo & e ilia litas est in personis diuinis, non enim tolli- .etur persectio similitudinis propter infinitatem fundameli, sed magis ponitur; de si perimpossibile et Tent ibi duo fundamen
ta, esset si inalitudo realis . quia modo non ponitur esse rationis, nisi propter intellectum comparantem illam magnitudinς in v. d. 4. Oxnam: igitur ibi esset perfectis, ima si ita ilitudo, & tamen neutru ordinaretur ad alteiam, ut a quo haberet persectionem. Si di eas, quod natura specisca est perfectio tin ambobus qua in uno. hoc non est una ordinari ad alterii, quia unu illorum nul- qam persectione dicit, vel habet per hoc, quod ad alterum est, siue natura sit pers et ius in ambobus simul, qua in altero, siue
no; nec sequitur, Adinuicein ordinantur. ergo dependent adinvicem. Preterea, Agens creatum naturale non agit inquantuest impersectu quia agere sibi copetit inquantu est in actu, & agere sume copetit Deo , ct tamen agens tale,inquantuui sic agens, ponitur habere relationem realem
ad creat uram, ergo non est necesse realiter omne relatum, inquatum tale, dependere
ad aliud; licet enim agens creatum ad ali quid dependeat, non tamen videturdependere ad aliquid,quod causat, nec inquan tum potentiale, bc mutabile, Sc impers ctum causat illud, sed inquantum est in actu.Tune sic. Agens agit inquantum per ' i ectum, sed inquantillia est agens resertur .
realiter . ergo non omne relatam inquantum realiter relatum ei i inperfectum. Pretterea . Si Α inquantum refertur ad D , realiter dependet ad ipsum, pari ratione, si relationes mutuae sint, D dependet ab A . inquantum resertur ad A , &ita erit dependentia circularis A ad B, feccouersia, quod videtur impossibile; quia Κ2 a tri
568쪽
In nullo ordine essent ali est circulus. Hic aliter dicitur, Quod nulla relatio talis potest esse realis, quia relatio realis
non est sine ordine, Deus autem non habet ordinem realem ad creaturam, quia est supra ordinetia. Contra. Hsc ratio videtur petere principium, & peccare secundum consequens. Probatio primi; Quiacem Deus lit prior creatura multiplici priInitate, videtur habere ordinem ad is tameκtendendo nomen ordinis, non tantum
quod dicatur posterius ordinatu ad prius, sed etiam prius ad posterius,licet alio modo ; oporteret etiam probare. quod ista prioritas, quae potest dici ordo, non sit re, latio realis in Deo. Hoc ergo petitur, nec sequitu rex isto noto, qu0d Deus sit supra ordine,arcipi edo ordine inprout est posterioru ordinatoi si ad prius,ex hoc enim nosequitur, nisi quod no sit posterius, de ex hoc non sequitur, quod non habeat ordinem generaliter accipi cd i ordine. Quo a autem ratio peccet secundum conseques. probatur, quia ordo est quaedam relatio. nὼ autem omnis relatio est ordo. quiansirelatio communis tandata super unum, ut relationes iquiparatiae, sed sole relationes disquiparantiae dicunt ord meai ; arguendo igitur a negatione ordinis ad negatio isnem relationis, eli arguere, ac si primo negaretur antecede iis , ct postea consequens.
1 ' i. Quia Deus ex natura rei abs
que cosideratione intellectus et omnipotens, Sc omni sciens, ist aenim ponuntur in Deo sicut attributa di centia in Deo persectionem simpliciter, ct omne tale est ibi secundum natura rei secundam Ansel. Monologion capit. is. ista autem dicunt respectum potentiae &scibilitatis ad creaturam et possib item , de scibile, ergo S C.
g r. Preterea. Deus ab aeterno voluit omne creandum esse pro eo tempore, pro quo postea creauit,& istud velle creaturam includit relationem,& tamen non rationis, Probo, quia prius potuit velle ereaturam, qui intelligere se velle ea, non enim quia sciuit creaturam, ideo voluit ea , sed quia voluit eam, ideo sciuit eam se velle; ipitur ista relatio aeterna voluntatis Dei ad creaturam est realis, quia non est in voluntate per actum alicuius intellectus comparat tis eam ad aliquid. Preterea. Relationes secundi modi relativorum, quae scilicet fundantur sus et actione Spassione, sunt relationem realc , sed tales sui relationes Dei ad creaturam an quatiam caula,& es eius. Igitur.Si di - .cas, non est verum, nisi in agentibus naturalibus . coira, Igitur volutas creata non habebit habitudine real e ad suum effecis 4. Pr.eterea. Relationes sandatae super
quantitatem sunt relationcs reales, CX. e.
Aletaph. igitur inaequalitas. Dei ad creaturam sui data super quantitatem virtutis in Deo, scilicet fit per infinitatem magnitudinis eius, S super magnitudinem
virtutis in creatura. scilicet maenitudine sinitam creature, erit i elatio reseis. Cosi natur ratio, Quia magnitudo in Deo est fundamentum aequaliaatis, que est realis relatio ad intra , magnitudo etia cheaturae est fundamentum relationis realis in creatura; ergo comparaudo hanc magnitudinem ad illam, v detur, quod habitudo sa data super ista sii realis.s .Praetor erea. Sicut forma est in aliquis, ita denominat illud, ergo si non est aliqua
relatio in Deo ad creatura realiter, Deus non est real rte coeatoici ature, quod videtur absurdum.
' OPPOSITUM. Relatio realis est
ad terminum secundum esse eius reale, sed terminus necessario exi itur ad relatione realent; ergo si Deus reseratur realiter adematuram , creatura secundum esse reale fuisseteterna. K cIN CUL, SI O. Reiaris veι Me eaturam non totest esse reiam '
non est aliqua relatio realis ad creaturam, cuius ratio accipitur ex persecta simplicitate, &ex persecta necessitate Dei. quia
enim Deus persecte simplex est, nihil est in eo, quod no est ipsum, lac sed si Alig. ii. de Ciuit.c. io. Deus simi leκ est,quia hoc est, quod habet. Persecta eius necessi ras est etiam ex se esse tale, quod non varia lutur eius esse, quacunque hypothes posita, siue possibili , siue impossibii circa
Iiud a se, quia alia non sunt necessar a.
nisi secundari J. Ex his sequitur, quod
nulla est in eo realitas. que necessari δcoexigat a iud a se , tale enim necessariδ coexigens aliud a Deo, non esset illo
569쪽
Distinctio 3o. Quaestio Atti: cutis q.
eoexacto non eκ stente; 5 per conseques aliquid. quod persecte esset idein Deci, noesset aliquo alio, quod non est necessaria ex se, imi existεte, relatio autem realis de necessitate coexigit ad suunt esse, terni in uillius relati onis, ergo in Deo non est relatio realis ad aliud a se. Contra istam rationem insatur.Primo. Quia licet creatura non sit necessaria in esse actuali,tamet videtur, quod aliquid aliud a DEo sit hecessarium in esse posue bili, quin ipsum possibile esse est necessa iii. quod probatur ex hoc, quia prius videt ut aliquid possibile possibilitate eius in se. qua sit relatio Dei ad ipsum, nam non est potentia in aliquo, nisi respectu pos, ibili in se, quia ad impossibile non est potesta,
ergo relatio Dei ad creaturam inquitum possibilis, non coexigit aliquid, quod nost sub illa rationa necessariis, sub qua tcr-
minat; relatio autem in Deo ad creati ii I, ut possibilem, videtur esse eadem cum relatione eius ad creaturam ut actualem, per
illam deductionem positam pro prima opinione ar. I. ergo aliqua relatio potest et 1e inmo iure necessitate eiu sinpliciter ad creaturam, ut possibilem & eadem Otiam est cum illa, quae est ad creaturam, ut amaalem. Item, Si creatura habet esse quiditatiuum, inquantum habet esse exemplatum secundum unam positione istud esse creaturae est necessarium, ititur respectus ad istud, ut sic videtur posse esse ab iaque possibilitate cum eo, in quo est tali respestius. Item. Si Philosophi poneret aliqua alia a Deo producta esse formaliter necessaria sicut dimini est de inibite Arist. de Auic. distinct. 8, Tunc re estiis
ad tua posset esse in Deo, Si tamen staret Eecessitas entitaris diuinae, quia terminus illiti, relationis secundum illam positionem esset idecessarius; ergo tenendo positionem Philo phorum, qui tamen negabant in Deo relationem realem , ista relaturiam polita ex simplicitate, & necessitate Dei, non videtur sufficiens. Item qua t3.Tunc in nulla creatura magis necessaria deberet poni respectus realis ad minus necessariu , ct ita in corporibus cael stibus no esset respectus, realis ad Fenerabilia, & corruptibilia. Ad ista . Quanuis ad duo prima possit responderi qua- . si uno modo. Ad primum, per hoc quod esse pos,ibile , non est nisi esse secundum quid , quia hoc esse non est sini-
pliciter esse creaturae si ut me leni I A
iubiem nil ilium , st est. Homini , nec plus ponit ista pos ibi it iri re, qi: an excitas itioiulo. A lde ad ipsum no nest aliqua telatio simi liciter, scd sicutidum quid i Ad sectini uni liii ili'mo o. uod esse e uiti pratum lion est ila: r ili secundum quid, &ideo'habitudo id t ialein terminum non esset reari si ni a termines noli est realis. Tainin potest dici una re toti sibile cenerali ad omne
lis t dimisi est Inon mutabitur sex disi iiii aliquid persecte idem sibi filiari naque nositione possibili, vel imp6Libili lacti circa aliud a se: quidquid autEig essiti perfecte simplici: est idem sibi perse-cie, ergo necessatium ex se, igitur nillil in eo potest mutari quocunque posito cirta aliud ; nihil autem aliud a Deo est ita formaliter necessarium; sicut Deu secundum qualicunque positionem 'quias: poneretur aliquid formaliter necessari uin, non tamen sine omni dependetitia ad primum necessarium, Sc ideo non es et ex se necessarium ; igitur nulla rea- liras in primo mutabitur propter post tronein quai conque circa aliquid M. quod non est ex se sor, fit Iro ii crisa' iarrum , fieret istem -inui lim iis liti in realitate in pri ol ptopter muratiotieni
in alio a se, si aliqui ealitas in is se ne cessiario exigereret aliquid aliud a se. Et tune ad duas instantias de postibili disia se qui ditatiuo secundum aliquos , Re spondeo, Primis . non est illud possibile esse ex se necessarium in tali esse, eii 1 necessarium formaliter possibile, sicut est Deus ex se actra necessarius; Secudo tacesilae qui ditates sunt ex se necessariae in illo esse qui litativo, sed per participationem sunt sic nece Cirio entes 3 Nec terti δcreature sessent necessariae secundum
Philosophos Essent ita necessarit sicut
primum , sed haberent necessitatem tan tum participatam ti & ideo ponere ista n5else, non posset ita impossibile, sicut aliquani realitatem in primo non esse, quia nullum istorum est ita necessarium, sicut qu cunque realitas in trinio est. Decella ria, Sc tunc ex hac positione: inus impossbili videretur sequi impossibilius Imiuisitur ad aliquod istora licet aliquo iti onecessariu inon tantes ex se nec euanta nosset esse aliqua rea tri ali meromati iis ex.
570쪽
necessario. Ad quari dico. Quod s aliquid magis necessariu estet tia' sunt me
simplex, hoc est no copositi, neccoponi bilecti aliqua realitate no necessari. a, magis 'ecessariu non haberet relation E ex se ad minus necessariu; sed istud suppos tuin xst salsum, quia licet aliquod corpus caeleste p0neretur in se esse necessariu, non tamen est sumine simplex, quin possit recipere aliquam realitatem non neces Iariam aistiani a se: Deus autem scut non potest esse illud, quod est in ordine a taliquid noux se necessarium, ita non potest habempliquam realitatem in ordine ad aliquid tale, quia illa realitas esset ipsum.
nauin & secundum: de omnipotetia, s omni scientia, & voluntate futurorum dic
tur in quaestionibus specialibus de eis. Ad tertium, de asti & pauione. Philosophus non licit, quod illae relation saut reales, sed dicit quod sunt mutus in hoc pr cise di s iugulitur prini' & se
dus modus relationisia tertio inodo rca-
ouis. Sed quidquid sit de dicio Philoso
phi, propolitio non est uniuersaliter vera, vel de se vera. quada agen est ex se neces
rium dc persectet simplex, sicut dictum
uit insoIuendo. . Sed quaeres, Quare igitur sunt relationes reales, quae tandatur super actione dc passione in creaturis 'Qua uis ad hoc no oporteat dicere propter solutione arguincti, tam n dicitur, quoa hoc cit verum de agente naxurali, quia ipsum ex Draua, qua laabet, ita est a iiiiu, naturaliter inclinatu ad effectu producendu,agens autem liberum non inclinatur naturaliter eκ forma, qua habet ad effectu, ct iunc cum Deus si agens libere, sequitur, ut super actione eius non sundatur relatio realis. Contra Pli i los .concedetes Deum natural i neces,irate producere res,negauerunt relationem realem eius ad istas, igitur ista non est praecise ratio. Similiter, voluntas creata vid tur liabere relatione realem ad suum esse Thum,licet sit libera. Prsterea, Effectus ex sua entitate absoluta nO necessario requirit causam proriimam, posset enim eadementitas absoluta esse a causa prima , & D-men quando producitur a causa proxima, habet relationem realem adea; igitur non requiritur ad relationem realem, quod na. tura illa absoluta,in qua sudatur,necessario inclinetur ex se ad alterum extrema.
I tena. Similitudo in rela. o in duobus at bis, S tain o virum album praecise consita deratu, inqua uti si est iundament una rόl senis,. nota videli rjpelivari ex enti νε
sua, quae est fund u litum ad alterum e treinum . niaxime suituria albedo si ponatur ad aliam albedinem summam, sicut as3utum sui contra primam opinioli et tryrtic. 3. Item. Si ante rela senem realem serarςr Oporteret ponete in fundamento in clinationem naturalem ad terminum , ς - go ante relationem realem, semper es Ict .r saxi' realis. quia illa triclina. tio ait alae ita' est relatio realis.Ideo breuiter, N si , id e tur necessarium ad relatione realc,iquod
illud absolutum , quod est fundamentum ni s relati' i s. ex se inclinetus a d. x li quii, sed quod ipsum sit tale, iii ad pusilia.
turmino ad ipsam & ad terininum, loquatur talis habitudo eae natura extreui Iu i ita quod quaecuq; relati' cos ait r. adic trema ex natura rei sule considet axi 'dio ita tellectus, est rea js: et uc dico, ' id Osule agens creatum tale cii, quodpse simia liquo esse tu pri s ip siim ad ipsuιn , t. ad funda inςotu, & ad productam , v ad termitium, conseq uit Rr babitudo eorum HI atio autem, quare rei aso realis abii, iri r consequitur non est, nisi figia hoc hoc S: illud est illud , sicut rati qua ς st, bedine, Ic albedine positis sequitur relatio. realis actualis; ut ii militudo non est, ii sit, e albedo, Sili albedo; δc Binarium &Ternarium posta in esse, quare sequitur
maioritas Jc minoritas realis, non est alia.
ratio, nisi quod hic est vinarius, ct ill
Ternarius . Sed tamen ratio P Itentialitatis. in fundament di termino, quare scilicet
possit sequi habitudo realis, posset a sit gnari generalis . quaecunq; enim possunt zsse partes allicuius tquus, sunt pys ibi hi ad sormam illius totius, sicut ectast pocsunt esse partes Micua is totius I ui as , po ,
se possunt esse pbs, ibi lia ad farina in iit' qua illud est per se unum scut patet de
partib' corporis organ ci res e tu aisi si . Qintellectivae) S etia inspossunt es par- 'tes alicuius unius unitate ordinis, postui tiesse possibilia ad formam illius, a qua il- .lud totum est vivun s undam orda ut in. Et generaliter latet propo*tio in pol n-ltialitate partium, secundum Pliilqs bus Metaph. ubi vult, quod partes sit scut materia rospectu totius omnia aurein crea ut ''ra, quilinitat natastini esse parvs. prodii ti