Herodoti Historiarum libri 9. curavit Henr. Rudolph Dietsch

101쪽

ῶσπερ μακλέr Ἀμφιτρύων ' ἔδη - ὀρθῶ λόγω χρε μένω μέχρι του Περσέος ὀρθῶς εῖ ταί μοι, απὰ δὲ Α

νάης τῆς Ἀκρισίου καταλέγοντι τους ἄνω αἰεὶ πατέρας αυτῶν φαινοίατο αν ἐόντες οἱ τῶν Θωριέων ηγεμόνες A 54 γύπτιοι ἰθαγενέες. Ἀμα μέν νυν κατὰ Ελληνες λέγουσι

γεγενεηλόγηται, ώς δὲ ὁ Περσέων λόγος λέγεται, αυτὸς ὁ Περσευς ἐὼν Ἀσσύριος ἐγένετο Ἐλλην, ἀλλ' ουκ οι

Περσέος πρόγονοι ' τους δε 'Aκρισίου γε πατέρας ὁμολογέοντας κατ' οἰκτότητα ΠερσέΓ ουδὲν, τούτους δὲ εἶναι,55 κατά περ Ἐλληνες λέγουσι, Αἰγυπτίους. Καὶ ταυτα μέν

νυν περὶ τούτων εἰρήσθω, ὁ τι δὲ ἐόντες Αἰγύπτιοι, καὶ ὁ τι ἀποδεξάμενοι ἔλαβον τὰς Αωριέων βασιληως, ἄλλοισι γὰρ περὶ αυτῶν είρηται, ἐάσομεν αυτά τὰ δὲ ἄλλοι Oa; κατελάβοντο, τούτων μνήμην ποιήσομαι. 56 Γέρεά τε δὴ τάδε τοῖσι βασιλευσι Σπαρτιῆται δωδώκασι ' ἱρωσύνας δύο, Θιός τε Λακεδαίμονος καὶ Θιὸς ουρανίου, καὶ πόλεμόω γε ἐκφέρειν ἐπ' se ἀν βούλωνται χώρην, τοsτου δὲ μηδένα εἶναι Σπαρτιητέων διακωλυτήν, εἰ δὲ μὴ, αυτὸν ἐν τῶ ἄγες ἐνέχεσθαι ' στρατευομένων δὲ πρώτους ἰέναι τους βασιλέας, υστάτους δε ἀπιέναι ' εκατὸν δὲ ἄνδρας λογάδας επὶ στρατιῆς φυλάσσειν αυτούς ' προβάτοισι δὲ χρῆσθαι ἐν τῆσι ἐξοδίησι, ὁκόσοισι δν ἐθέλωσι, των δε θυομενων απάντων τὰ δω-57 ματά τε καὶ τὰ νῶτα λαμβάνειν σφέας. ταυτα μεν τὰ εμ- πολέμια, τὰ δὲ ἄλλα τὰ εἰρηναῖα κατὰ τάδε σφι δέδοται ' ἐν θυσίην τις δημοτελέα ποιέηται, πρώτους ἐπὶ - δεμπνον κειν τοὐς βασιλέας καὶ απὸ τούτων πρῶτον ἄρχεσθαι, διπλήσια νέμοντας ἐκατέρω τὰ πάντα ἡ τοῖσι ἄλλοισι δαιτυμόσι ' καὶ σπονδαρχίας εἶναι τούτων, καὶ των

τυθέντων προβάτωνὶ τὰ δέρματα. νεομηνίας δὲ ἀνὰ πά-

102쪽

σας και ἐβδόμας ἱσταμένου του μηνὸς δίδοσθαι ἐκ του δημοσίου ἱρήων τέλειον ἐκατέρω ἐς Ἀπόλλωνος καὶ μέδιμνον αλφίτων καὶ οἴνου τετάρτην Λακωνικὴν, καὶ ἐν τοῖσι ἀγῶσι πῆσι προεδρίας ἐξαιρέτους ' καὶ προξείνους

ἀποδεικνυναι τουτοισι προσκεῖσθαι τους αν ἐθέλωσι τωναστῶν, καὶ Πυθίους αἱρέεσθαι δυο ἐκάτερον οἱ δὲ Πύθιοί εἰσι θεοπρόποι ἐς Θελφους, σιτεόμενοι μετὰ των βασιλέων τὰ δημόσια ' μη ἐλθουσι δὲ τοῖσι βασιλεfσι ἐπὶ το δεῖπνον ἀποπέμπεσθαί σφι ἐς τὰ οἰκία αλφίτων τε δυο χοίνικας ἔκατέρω καὶ οἴνου κοτύλην, παρεosσι δὲ διπλήσια πάντα δίδοσθαι ' τωυτὸ δὲ τομο καὶ προς ἰδιωτέων κληθέντας ἐπι δεῖπνον τιμῆσθαι ' τὰς δὲ μαντηως τὰς γινομένας τούτους φυλάσσειν, συνειδέναι δὲ καὶ τους Πυ- ους ' δικάζειν δὲ μουνους τους βασιλέας τοσάδε μουνα 'πατρούχου τε παρθένου πέρι, ἐς τον ἱκνέεται ἔχειν, ἐν μη περ ὁ παρορ αυτην εγγυησΠ, καὶ οδῶν δημοσιέων πέρι ' καὶ ην τις θετὸν παῖδα ποιέεσθαι ἐθέλη, βασιλέων

ἐναντίον ποιέεσθαι ' και παρίζειν βουλεύουσι τοῖσι γέ-

Οουσι, ἐοsσι δυῶν δέουσι τριηκοντα. ην δὲ μη ἔλθωσι, τους μάλιστα σφι των γερόντων προσήκοντας ἔχειν τὰ των βασιλέων γέρεα, δυο νήφους τιθεμένους, τρίτην δὲ την έωυτῶν. Ἀμα μὲν ζώουσι τοῖσι βασιλευσι δέ - 58ται ἐκ του κοινοs τῶν Σπαρτιητέων, ἀποθανοsσι δὲ τάδε ἱππέες περιαγγέλλουσι - γεγονὸς κατὰ πῆσαν την -- κωνικὴν, κατὰ δὲ την πόλιν γυναῖκες περιιομαι λέβητα κροτέουσι. ἐπεὰν ων τοsτο γένηται τοιομο, ανάγκη ἐξ οἰκίης εκάστης ἐλευθέρους δύο καταμιαίνεσθαι, ἄνδρα τε καὶ γυναῖκα ' μη ποιήσασι δὲ τομο ζημίαι μεγάλαι ἐπικέαται. νόμος δὲ τοῖσι Λακεδαιμονίοισι κατὰ τῶν βασιλέων τους θανάτους ἐστὶ ἀυτὸς και τοῖσι βαρβάροισι τοῖσι ἐν τῆ Ἀσίη ' τῶν γὰρ ων βαρβάρων οἱ πλευνες τἀντῶ νόμω χρέονται κατὰ τους θανάτους τῶν βασιλέων. ἐπεὰν

103쪽

ΗΕR0 DOTI γὰρ ἀποθάνη βασιλευς Λακεδαιμονίων, ἐκ πάσης δέει Λακεδαίμονος, χωρὶς Σπαρτιητέων, ἀριθμω των περιο κων ἀναγκαστους ἐς τὸ κῆδος ἰέναι ' τούτων ῶν καὶ των εἱλωτέων καὶ αυτῶν ΣπαρτιητέωνJ ἐπεὰν συλλεχθέωσι ἐς τἀυτὸ πολλαὶ χιλιάδες, σύμμιγα τῆσι γυναιξὶ κόπτονται τε προθύμως καὶ οἰμωγῆ διαχρέονται ἀπλέτν, φάμωνοι τον υστατον αἰει ἀπογενόμενον των βασιλέων, τολτον δη γενέσθαι ἄριστον. ος δ' αν ἐν πολεμω των βασιλέων ἀποθάνn, τουτω δε εἴδωλον σκευάσαντες ἐν κλίνθευ ἐστρωμένη ἐκφέρουσι. μεαν δὲ θάψωσι, ἀγορὴ δέκα

ἡμερέων ουκ ῖσταταί σφι, ουδ' ἀρχαιρεσίη συνίζει, ἀλλα 59 πενθέουσι ταύτας τὰς ημέρας. Συμφέρονται-ἄλλο τόδετοχι Πέρσησι μεαν ἀποθανόντος του βασιλέος ἄλλος ἐνίστηται βασιλευς, ουτος ο ἐσιὼν ἐλευθεροῖ ὁστις τι Σπαρτιητέων τῶ βασιλέr η τῶ δημοσίω ἄφειλε. ἐν δ' auΠέρσησι ὁ κατιστάμενος βασιλευς τον προοφειλόμενον 60 φόρον μετίει τῆσι πόλισι πάσησι. Συμφέρονται δὲ κατάδε Αἰγυπτίοισι Λακεδαιμόνιοι ' οἱ κηρυκες αυτῶν κώαυληταὶ καὶ μάγειροι ἐκδέκονται τὰς πατρωως τέχνας, καὶ αυλητής τε αυλητέω γίνεται καὶ μάγειρος μαγείροvκαὶ κῆρυξ κήρυκος ' ου κατὰ λαμπροφωνίην ἐπιτιθέμενοι ἄλλοι σφέας παρακληῖουσι, ἀλλα κατὰ τὰ πάτρια ἐπιτελέουσι. ταυτα μὲν δη ουτω γίνεται.

61 Tora δε τον Κλεομένεα ἐόντα ἐν τῆ Αἰγίνη και κοινὰ τη Ἐλλάδι ἀγαθὰ προεργαζόμενον ὁ Θημάρητος διέβαλε, ουκ Αἰγινητέων ούτω κηδόμενος, ως φθόνω κώ ἄγη χρεόμενος. Κλεομένης δὲ νοστήσας ἀπ' Αἰγίνης ἐβου- λευε τον Λημάρητον παυσαι τῆς βασιληχς, διὰ πρῆγμοτοιόνδε ἐπίβασιν ἐς αυτὸν ποιεύμενος ' 'Αρίστωνι βασιλευοντι ἐν Σπάρτη καὶ γήμαντι γυναῖκας δύο παῖδες Ουx ἐγίνοντο. καὶ οὐ γὰρ συνεγινώσκετο αυτὸς τούτων εἶνα λωῆ, γαμέει τρίτην γυναῖκα. ωδε δὲ γαμέει. 4υ οἱ φλ

104쪽

LIB. M. CAP. 58 - 62.

λος τῶν Σπαρτιητέων ἀνὴρ, τῶ προσεκέετο των ἀστῶν μάλιστα ὁ Ἀρίστων. τουτω τῶ ἀνδρὶ ἐτυγχανε ἐουσα γυ- νη καλλίστη μακρῶ τῶν ἐν Σπάρτη γυναικῶν, καὶ ταλαμέντοι καλλίστη ἐξ αἰσχίστης γενομένη. Dsσαν γάρ μιν τὸ εἶδος φλαυρην η τροφὸς αυτης, οἷα ἀνθρώπων τε ὁ l βίων θυγατέρα καὶ δυσειδέα ἐοsσαν, προς δὲ καὶ ὁρέουσα τους γονέας συμφορὴν τὸ εἶδος αυτης ποιευμένους, ταυ- τα ἔκαστα μαθοsσα ἐπιφράζεται τοιάδε ' ἐφόρεε αυτην

ἀνὰ πῆσαν ἡμέρην ἐς τὸ της 'Eλένης ἱρόw τὸ δ' ἐστὶ ἐντη Θεράπνη καλευμένη, υπερθε του Φοιβηχυ Φου ' ὁκως δὲ ἐνείκειε η τροφὸς, πρός τε τώγαλμα ῖστα καὶ ἐλίσσετο την θεὸν ἀπαλλάξαι τῆς δυσμορφίης τὰ παιδίον. καὶ δηκοτε ἀπιούσn ἐκ του ἱροῆ τῆ τροφῶ γυναῖκα λέγεται ἐπι- φανῆναι, ἐπιφανεῖσαν δε ἐπείρεσθαί μιν, ο τι φέρει ἐν τῆ αγκάλη, καὶ την φράσαι, ῶς παιδίον φορέει ' την δὲ κελευσαί οἱ δέξαι ' την δε ου φάναι ' ἀπειρῆσθαι γάρ oci ἐκ τῶν γειναμένων μηδενὶ ἐπιδεικνυναι ' την δὲ πάντως , ἐωυτῆ κελευειν ἐπιδέξαι ' ὁρέουσαν δὲ την γυναῖκα περὶ πολλου ποιευμένην ἰδέσθαι, ουτω δὴ την τροφὸν δέξαι, τὸ παιδίον ' την δε καταψῶσαν του παιδίου την κεφαλὴν, εἶπαι, ῶς καλλιστευσει πασέων τῶν ἐν Σπάρτη γυναι-i κῶν. απὸ μὲν δὴ ταυτης τῆς ἡμέρης μεταπεσεω τὸ εἶδος. γαμέει δε δή μιν ἐς γάμου ἀρην ἀπικομένην 'Ἀγητος ὁ

Ἀλκείδεω, ουτος δὴ ὁ του 'Αρίστωνος φίλος. ν δὲ 'Αρί- 62στωνα ἔκνιζε ἄρα τῆς γυναικὸς ταυτης ὁ ἔρως ' μηχανα- ται δὴ τοιάδε αυτός τε τῶ λαίρω, του ἡν ἡ γυνὴ αυτη, υποδέκεται δωτίνην δώσειν τῶν Minos πάντων Τω, iacis αυτὸς ἐκεῖνος ἔληται, καὶ τον λαῖρον ἐωυτῶ ἐκέλευε αυτως τὴν ὁμοίην διδόναι. ὁ δε ουδὲν φοβηθεὶς ἀμφὶ τῆ γυναικὶ, ὁρέων ἐομαν καὶ Ἀρίστωνι γυναῖκα, κατα- νε ει ταiτα ' ἐπὶ τουτοισι δε ὁρκους ἐπήλασαν. μετὰ δε, αυτός τε ὁ Ἀρίστων ἔδωκε τοsτο, o τι δὴ ην, το εῖλετο

105쪽

εταίρου την γυναῖκα ἐπειρῶτο απαγεσθαι. O δε πλην του- του μουνου τα ἄλλα εφη καταινέσαι. αναγκαζόμενος μέντοι τῶ τε ὁρκω καὶ τῆς απάτης τῆ παραγωγῆ ἀπίει ἀπά-63 γεσθαι. Oυτω μεν δη την τρίτην ἐσηγάγετο γυναγα ὁ Ἀρίστων, την δευτέρην ἀποπεμψάμενος, ἐν δέ οἱ χρόνω ἐλάσσονι καὶ ου πληρώσασα τους δέκα μῆνας ἡ γυνὴ αυτητίκτει τουτον δὴ τον Λημάρητον. καί τίς οἱ των οἰκετέων ἐν θώκω κατημένω μετὰ των ἐφορων ἐξαγγέλλει, ως οιπαῖς γέγονε. ὁ δὲ ἐπιστάμενός τε τον χρόνον, τῶ ἡγάγετο την γυναῖκα, καὶ ἐπὶ δακτυλων συμβαλλόμενος τους μῆ- ωας ειπε ἀπομόσας ' Oυκ ἀν ἐμὸς εἴη ' τομο ήκουσαν μεν οἱ ἔφοροι, πρῆγμα μέντοι οἐδὲν ἐποιήσαντο τὸ παραυτίκα, ὁ δὲ παῖς αὐξετο, καὶ τῶ Ἀρίστωνι τὰ εἰρημένον μετέμελε ' παῖδα γὰρ τον Λημάρητον ἐς τὰ μάλιστα οἰἐνόμισε εἶναι. Λημάρητον δὲ αυτῶ ουνομα ἔθετο δώτόδε ' πρότερον τουτων πανδημεὶ Σπαρτιῆται Ἀρίστωνι.ως ἀνδρὶ ευδοκιμέοντι διὰ πάντων δὴ τῶν βασιλέων τῶν ἐν τῆ Σπάρτη γενομενων, ἀρὴν ἐποιήσαντο παῖδα γενέσθαι διὰ τομο μέν οἱ τὸ Ουνομα Λημάρητος ἐτέθη.64 μόνου δὲ προῖόντος ωρίστων μὲν απέθανε, Θημάρητος δὲ ἔσχε τὴν βασιληχν. ἔδεε δὲ, ῶς οἶκε, ἀνάπυστα γεν μενα ταῶτα καταπαsσαι Θημάρητον τῆς βασιληχς, δι' ἀκλεομένεῖ διεβλήθη μεγάλως πρότερόν τε ὁ Θημάρητος ἀπαγαγὼν τὴν στρατιὴν ἐξ Ἐλευσῖνος και δὴ καὶ τότε επ' 65 Αἰγινητέων τους μηδίσαντας διαβάντος Κλεομένεος. 'O μηθεὶς ων ἀποτίνυσθαι ὁ Κλεομένης συντίθεται Λευτυχίδη τῶ Μενάρεος τοs υγιος, ἐόντι οἰκίης τῆς αυτῆς Aημαρήτω, ἐπ ω τε, ἐν αυτὸν καταστήση βασιλέα ἀντὶ Λημαρήτου, ἔφεταί οἱ ἐπ' Αἰγινήτας. ο δὲ Λευτυχίδης ην ἐχθρὸς τῶ Θημαρητω μάλιστα γεγονὼς διὰ πρῆγμα τοι-

106쪽

όνδε άρμοσαμένου Λευτυχίδεω Πέρκαλον την πιλωνος του Λημαρμένου θυγατερα ὁ Θημάρητος ἐπιβουλευσας ἀποστερέει Λευτυχίδην του γάμου, φθάσας αυτὰς την Πέρκαλον ἀρπάσας καὶ σχὼν γυναῖκα ' κατὰ τουτο μὲν

τῶ Λευτυχίδη η ἔχθρη η ἐς τον Θημαρητον ἐγεγόνεε, τότε δὲ ἐκ της Κλεομένεος προθυμίης ὁ Λευτυχίδης κατόμνυται Θημαρητου, φας αυτὀν ουκ ἱκνευμένως βασιλευειν Σπαρτιητέων, ουκ ἐόντα παῖδα Ῥρίστωνος. μετὰ δε την κατωμοσιην ἐδίωκε ἀνασώζων ἐκεῖνο τὸ ἔπος, τὸ εἶπε

Ἀρίστων τότε, με οἱ ἐξήγγειλε ὁ οἰκέτης παῖδα γεγον ναι, ὁ δὲ συμβαλλόμενος τους μῆνας ἀπώμοσε, φας ουκέωυτου μιή εἶναι. τούτου δὴ ἐπιβατευων τοs ρήματος ὁ Λευτυχίδης ἀπέφαινε τον Θημαρητον οὐτε ἐξ Aρίστωνος

γεγονότα οὐτε ἱκνευμένως βασιλευοντα Σπάρτης, τους εφόρους μάρτυρας παρεχόμενος ἐκείνους, οῖ τότε ἔτυχον πάρεδροί τε ἐόντες καὶ ἀκουσαντες ταλα Ἀρίστωνος.nλος δὲ ἐόντων περὶ αυτ νεικέων ἔδοξε Σπαρτιήτησι 66 ἐπείρεσθαι τὸ χρηστήριον τὸ ἐν Αελφοῖσι, εἰ Ῥρίστωνος εἴη παις ὁ Θημάρητος. ἀνοίστου δὲ γενομένου ἐκ προνοίης τῆς Κλεομένεος ἐς την Πυθίην ἐνθαυτα προσποιέεται Κλεομένης Κόβωνα τον Ἀριστοφάντου, ἄνδρα ἐν Θελφοῖσι δυνασσεύοντα μέγιστον, ὁ δὲ Κόβων Περίαλλαν την πρόμαντιν ἀναπείθει τα Κλεομένης ἐβούλετο λέγεσθαι λέγειν. osτω δὴ ἡ Πυθίη ἐπειρωτώντων των θεοπρόπων ἐκρινε μὴ Ἀρίστωνος εἶναι Θημαρητον παῖδα.υστέρω μέντοι χρόνω ἀνάπυστα ἐγένετο ταυτα, iκαὶ Κόβων τε ἔφυγε ἐκ Aελφῶν και Περίαλλα ἡ πρόμαντις ἐπαύθη τῆς τιμῆς. Κατὰ μὲν δὴ την Aημαρητου κατά- 67παυσιν τῆς βασιληιης ολω ἐγένετο, ἔφευγε δὲ Θημάρητος ἐκ Σπάρτης ἐς Μήδους ἐκ τοιουδε ὀνείδεος ' μετὰ τῆς βασιληχς τὴν κατάπαυσιν ὁ Θημάρητος ήρχε αἱρεθεὶς αρχήν. ἡσαν μὲν δὴ γυμνοπαιδίαι, θηωμένου δὲ του Βη-

107쪽

HERODOTI μαρήτου ὁ Λευτυχίδης, γεγονὼς ήδη αυτὸς βασιλεῖς αντἐκείνου, πέμψας τον θεράποντα ἐπὶ γέλωτί τε καὶ λάσθρεἰρώτα τον Λημάρητον, ὁκοῖόν τι εχ το ἄρχειν μετὰ τὸ βασιλευειν ' ὁ δὲ ἀλγήσας τῶ ἐπειρωτήματι εἶπε φὰς αυ- τὸς μὲν ἀμφοτέρων ήδη πεπειρῆσθαι, ἐκεῖνον δε ου, την μέντοι ἐπειρώτησιν ταυτην ἄρξειν Λακεδαιμονίοισι ημυρίης κακότητος ῆ μυρίης ευδαιμονίης. -sτα δὲ εἴπας καὶ κατακαλυψάμενος φε ἐκ του θεήτρου ἐς τὰ μυτos οἰκία, αὐτίκα δὲ παρασκευασάμενος εθυε τῶ Θιὶ βουν, 68 θυσας δὲ την μητέρα ἐκάλεσε. ' Ἀπικομένη δὲ τη μητρὶ ἐσθεὶς ἐς τὰς χεῖράς οἱ των σπλάγχνων κατικέτευε λέγων

τοιάδε ' μῆτερ, θεῶν σε των τε ἄλλων καταπτόμενος

ἱκετεύω καὶ τos ἐρκείου Aιὸς τουδε φράσαι μοι την ἀληθείην, τις μευ ἐστι πατὴρ ὀρθῶ λόγω. Λευτυχίδης μεν γὰρ ἔφη ἐν τοῖσι νείκεσι λέγων κυέουσάν σε ἐκ του προτέρου ἀνδρὸς ουτω ἐλθεῖν παρὰ Ἀρίστωνα, οἱ δὲ καὶ τον ματαιότερον λόγον λέγοντες φασί σε ἐλθεῖν παρὰ των οἰκετέων τον ὀνοφορβὸν, καὶ ἐμὲ εἶναι ἐκείνου παῖδα.θὰ ων σε μετέρχομαι των θεῶν εἰπεῖν τὸ αληθές ' O υτε γὰρ, εἴπερ πεποίηκάς τι των λεγομένων, μουνη δὴ πεποίηκας, μετὰ πολλέων δε, ο τε λόγος πολλὸς ἐν Σπάρτη, ως Mρίστωνι σπέρμα παιδοποιὸν οὐκ ἐνῆν ' τεκεῖν γὰρ 69 αν οἱ καὶ τὰς προτέρας γυναῖκας. o μὲν δὴ τοιαυτα ἔλεγε,

ἡ δε ἀμείβετο τοισίδε. παῖ, ἐπεί τέ με λιτῆσι μετέρχεαι εἰπεῖν την ἀληθείην, παν ἐς σὲ κατειρήσεται τἀληθές. ως με ἡγάγετο Ἀρίστων ἐς Minos, νυκτὶ τρίτη απὰ τῆς πρώτης ῆλθέ μοι φάσμα εἰδόμενον Ἀρίστωνι, συνευνηθὲν δετους στεφάνους, τοὐς εἶχε, ἐμοὶ περιετίθει. και τὁ μενοἰχώκεε, ῆκε δὲ μετὰ ταὐτα Ῥρίστων. ως δέ με εἶδε ἔχου σαν στεφάνους, εἰρώτα, τίς εχ ο μοι δους' ἐγὼ δὲ ἐφάμην ἐκεῖνον ' ὁ δὲ οὐκ υπεδέκετο ' ἐγὼ δὲ κατωμνυμην,

φαμένη αυτὸν ου καλῶς ποιέειν ἀπαρνευμενον ' ὀλίγω

108쪽

γάρ τι πρότερον ἐλθόντα καὶ συνευνηθέντα δομαί μοι τους στεφάνους. ὁρεων δέ με κατομνυμένην ὁ υρίστων ἔμαθε, ώς θεῖον εἴη τὸ πρῆγμα. καὶ τομο μεν οἱ στέφανοι ἐφάνησαν ἐόντες ἐκ τοs ἡρωχυ τοs παρὰ τῆσι θυ- ρησι Ἀσι αυλεwσι ἱδρυμένου, τὰ καλέουσι 'Aστραβάκου, τοsτο δὲ οἱ μάντιες τον αυτὸν τοsτον ηρωα ἀναίρεον εἶ ναι. ουτω δη, ἁ παῖ, ἔχεις παν, οσον τι καὶ βούλεαι πυθέσθαι. η γὰρ ἐκ τοs ῆ0ωος τούτου γέγονας, καί τοι

πατηρ ἐστι Ἀστράβακος ὁ ῆρως, η 'Αρίστων ἐν γάρ σε

τη νυκτὶ ταύτη ἀναιρέομαι. τη δέ σευ μάλιστα κατάπτονται οἱ ἐχθροὶ, λέγοντες, ως αυτὰς ὁ Ῥρίστων, oτε αυτω- ήγγέλθης γεγεννημένος, πολλῶν ἀκουόντων Ου φη- σειέ σε ἔωυτοs εἶναι, τον χρόνον γὰρ, τοὐς δέκα μηνας,ουδέκω ἐξήκειν, ἀχρείη των τοιουτων ἐκεῖνος τοὐτο ἀπέρριψε τὸ ἔπος. τίκλυσι γὰρ γυναῖκες καὶ ἐννεάμηνα καὶ επτάμηνα, καὶ ου πασαι δέκα μηνας ἐκτελέσασαι ἐγώ δὲ σὲ, ω παῖ, ἔπτάμηνον ἔτεκον. ἔγνω δε καὶ αυτὸς ὁ

ωρίστων ου μετὰ πολλὀν χρόνον, ῶς ἀγνοίη τὸ ἔπος ἐκβάλοι τολo. λόγους δὲ ἄλλους περὶ γενέσιος τῆς σεωυ-τos μὴ δέκεο τὰ γὰρ αληθέστατα πάντα ἀκήκοας. ἐκ δὲ ὀνοφορβῶν αυτῶ τε Λευτυχίδη καὶ τοῖσι ταῶτα λέγουσι τίκτοιεν αἱ γυναῖκες παῖδας. , μὲν δη ταλα ἔλεγε, ὁ χει πυθόμενός τε τὰ ἐβουλετο καὶ ἐπόδια λαβὼν ἐπορευετο ἐς πλιν, τω λόγω φὰς, ῶς ἐς Θελφους χρησόμενος τω χρηστηρίω πορεύεται. Λακεδαιμόνιδι δὲ υποτοπηθέντες Θημάρητον δρησμω ἐπιχειρέειν ἐδίωκον. καί κως ἔφθη ἐς Ζάκυνθον διαβὰς ὁ Θημάρητος ἐκ τῆς Ἐλιδος. ἐπιδια-

βαντες δὲ οἱ Λακεδαιμόνιοι αυτos τε ἄπτοντο καὶ τοὐς θεραποντας αυτον απαιρέονται. μετὰ δὲ, ου γὰρ ἐξεδίδοσαν αυτον οἱ Ζακύνθιοι, ἐνθεμεν διαβαίνει ἐς την Ασίην παρα βασιλέα Λαρεῖον. ὁ δὲ υπεδέξατό τε αυτὸν μεγαλωστὶ καὶ γην τε καὶ πόλις ἔδωκε. ουτω ἀπίκετο ἐς

109쪽

HER0D0TIτην Ἀσίην Λημάρητος και τοιαύτη χρησάμενος τύχI,. αλ-λα τε Λακεδαιμονίοισι συχνὰ ἔργοισί τε καὶ γνώμησι ἀπο- λαμπρυνθεὶς, ἐν δε δη και υλυμπιάδα σφι ἀνελόμενος τεθρίππω προσέβαλε, μουνος τομο πάντων δη των γενομένων βασιλέων ἐν Σπάρτη ποιησας. et1 Λευτυχίδης δὲ ὁ Μενάρεος Θημα του καταπαυθέντος διεδέξατο την βασιληχν. καί οἱ γίνεται παις Ζευξίδημος, τον δη Κυνίσκον μετεξέτεροι Σπαρτιητέων ἐκάλεον. Ουτος ὁ Ζευξίδημος ουκ ἐβασίλευσε Σπάρτης ' προ Λευτυχίδεω γὰρ τελευτα, λιπῶν παῖδα Ἀρχίδημον. Λευτυχίδης δὲ στερηθεὶς Ζευξιδημον γαμέει. δευτέρην γυ- ναζκα ρυδάμην, ἐουσαν Μενίου μὲν ἀδελφεην, χιακτορίδεω δὲ θυγατέρα, ἐκ της οἱ ἔρσεν μὲν γίνεται Οὐδὲν, θυγάτηρ δὲ Λαμπιτώ, την Ἀρχίδημος ὁ Ζευξιδημου

72 γαμέει δόντος αυτῶ Λευτυχίδεω. Ου μὲν Ουδὲ Λευτυχίδης κατεγηρα ἐν Σπάρτη, ἀλλα τίσιν τοιήνδε τινὰ Λη-μαρητω ἐξέτισε ' ἐστρατηγησε Λακεδαιμονίοισι ἐς Θεσσαλίην, παρεὸν δέ οἱ υποχείρια πάντα ποιήσασθαι ἐδωρ δόκησε ἀργυριον πολλόν. ἐπ αυτοφωρω δὲ ἀλους αυτos ἐν τῶ στρατοπέδω, ἐπικατημενος χειρίδι πλέη αργυρίου, ἔφυγε ἐκ Σπάρτης υπὸ δικαστηριον υπαχθεὶς, και τα οἰκία οἱ κατεσκάφη ' ἔφυγε δὲ ἐς δεγέην καὶ ἐτελευτησε

73 -υτα μὲν δη ἐγένετο χρόνω ὐστερον, τότε δὲ ώς τῶ Κλεομένεῖ ευοδώθη τὸ ἐς τον Θημάρητον πρηγμα,

αυτίκα παραλαβὼν Λευτυχίδην ηra ἐπὶ τους Αἰγινήτας, δεινόν τινά σφι ἔγκοτον διὰ τον προπηλακισμὸν ἔχων.oυτω δη ουτε οἱ Αἰγινηται ἀμφοτέρων των βασιλέωνηκόντων ἐπ αυτοὐς ἐδικαίευν ἔτι ἀντιβαίνειν, ἐκεῖνοί τε ἐπιλεξάμενοι ἄνδρας δέκα Αἰγινητέων τους πλείστου ἀξίους καὶ πλουτω καὶ γένετηγον, καὶ ἄλλους καὶ δη καὶ Κρῖόν τε τον Πολυκρίτου καὶ Κάσαμβον τον Αριστοκρά-

110쪽

τεος, or περ εἶχον μέγιστον κράτος ' ἀγαγοντες δέ σφεας ἐς ἴγη την Ἀττικην παραθήκην παρατίθενται ἐς τους εχθίστους Αἰγινήτησι Ῥθηναίους. Μετὰ δὲ τα6τα Kλεο- 74 μένεα ἐπάωτον γενόμενον κακοτεχνήσαντα ἐς Θημάρητον δεῖμα ἔλαβε Σπαρτιητέων, καὶ υπεξέσχε ἐς Θεσσαλίην. ἐνθευτεν δὲ ἀπικόμενος ἐς την Mρκαδίην νεώτερα

ἔπρησσε πρήγματα, συνιστὰς τους Ἀρκάδας ἐπὶ τη Σπάρτη, ἄλλους τε ὁρκους προσάγων σφι ἡ μὲν ἔψεσθαί σφεας αὐτῶ τῆ ἀν ἐξηγῆται, καὶ δη καὶ ἐς Νώνακριν πόλιν πρ

θυμος ήν των Ἀρκάδων τους προεστεῶτας ἀγινέων ἐξορκοὐν τὸ Στυγὸς υδωρ. ἐν δὲ ταύτη τῆ πόλι λέγεται εἶναι ἡπ ωρκάδων τὸ Στυγὸς υδωρ, καὶ δὴ καὶ ἔστι τοιόνδε τι ' υδωρ ολίγον φαινόμενον ἐκ πέτρης στάζει ἐς ἄγκος, τὐ δὲ ἄγκος αἱμασιῆς τις περιθέει κυκλος. ἡ δὲ Νώνακρις, ἐν τῆ ἡ πηγὴ αυτη τυγχάνει ἐosσα, πόλις ἐστὶ τῆς

Ἀρκαδίης προς Φενεω. μαθόντες δὲ Λακεδαιμόνιοι Κλεο- 75 μένεα ταεια πρήσσοντα κατῆγον αυτὸν δείσαντες ἐπὶ τοῖσι αὐτοῖσι ἐς Σπάρτην, τοῖσι καὶ πρότερον ῆρχε. κατελθόντα δὲ αυτὸν αυτίκα ὁπέλαβε μανίη νουσος, ἐόντα καὶ πρότερον υπομαργότερον δκως γάρ τεω ἐντυχοι Σπαρτιητέων, ἐνέχραυε ἐς τὸ πρόσωπον τὀ σκῆπτρον. ποιευντα δὲ αυτὸν ταλα καὶ παραφρονήσαντα ἔδησαν οἱ προσήκοντες ἐν ξύλω ' ὁ δὲ δεθεὶς τον φύλακον μουνωθέντα ἰδὼν των ἄλλων αἴτεε μάχαιραν, ου βουλομένου

δὲ τὰ πρῶτα τos φυλάκου διδόναι ήπείλεε τά μιν λυθεὶς ποιησει, ἐς ὁ δείσας τὰς απειλὰς ὁ φύλακος ήν γὰρ των

τις εἱλωτέων διδοῖ οἱ μάχαιραν. Κλεομένης δὲ παραλαβὼν τον σίδηρον ῆρχετο ἐκ των κνημέων έωυτὸν λωβώμενος ' ἐπιτάμνων γὰρ κατὰ μῆκος τὰς σάρκας προέβαινε ἐκ των κνημέων ἐς τους μηρους, ἐκ δὲ των μηρῶν ἔς τε τὰ ἰσχία καὶ τὰς λαπάρας, ἐς ο ἐς την γαστέρα ἀπίκετο

καὶ ταυτην καταχορδευων ἀπέθανε τρόπω τοιουτω, ῶς