Herodoti Historiarum libri 9. curavit Henr. Rudolph Dietsch

151쪽

HERODOTI πρότερον συνέλεξε, ἔλεγέ σφι τάδε 'Mνδρες Πέρσαι, συγγνώμην μοι ἔχετε, ἔτι ἀγχίστροφα βουλευομαι ' φρενῶν τε γὰρ ἐς τὰ ἐμεωυτου πρῶτα ουκω ανηκω, και οἱ παρηγορευμενοι ἐκεῖνα ποιέειν ουδένα χρόνον μευ ἀπέχονται. ἀκουσαντι μὲν δη μοι τῆς Ἀρταβάνου γνώμης παραυτίκα μεν ἡ νεότης ἐπέζεσε ῶστε ἀεικέστερα ἀπογρῖψαι ἔπεα ἐς ἄνδρα πρεσβυτερον ἡ χρεών ' νsν μέντοι συγγνους χρήσομαι τῆ ἐκείνου γνώμη. ώς ἄν μεταδεδογμένον μοι μὴ στρατευεσθαι ἐπὶ την Ἐλλάδα, ἐσυχοι

ἔστε. Πέρσαι μεν ως ήκουσαν ταυτα, κεχαρηκότες προ 14 εκυνεον, νυκτὸς δε γενομένης αυτις τώυτὸ μειρον ἔλεγετῶ αρξη κατυπνωμένω ἐπιστάW D παῖ Λαρείου, καὶ δὴ φαίνεαι ἐν Πέρσησί τε ἀπειπάμενος την στρατηλασίην καὶ τὰ ἐμὰ ἔπεα ἐν Ουδενὶ ποιευμενος λόγω ώς παρ' oin δενὸς ἀκουσας. ευ νυν τοδ' ἴσθι, Θ περ μὴ αὐτίκα στρο τηλατέης, τάδε τοι ἐξ αυτῶν ἀνασχήσει ρ ῶς καὶ μέγας κἀπολλὸς ἐγενεο ἐν ὀλίγω χρόνω, ουτω καὶ ταπεινος ὀMσω tb κατὰ τάχος ἔσεαι. Σερξης μεν περιδεὴς γενόμενος τῆ ἀνά τε ἔδραμε ἐκ τῆς κοίτης καὶ πέμπει ἄγγελον ἐπὶ Ἀρροτάμνον καλέοντα. ἀπικομένω δε οἱ ἔλεγε Σέρξης τάδε Ἀρτάβανε, ἐγὼ τὸ παραυτίκα μεν ουκ ἐφρόνεον εἴπας ἐς σὲ μάταια ἔπεα χρηστῆς εἴνεκεν συμβουλίης, μετὰ μέν τοι ου πολλὀν χρόνον μετέγνων, ἔγνων δὲ ταὐτά μοεποιητέα ἐόντα, τὰ σὐ υπεθήκαο. ουκ ἄν δυνατός τοί εἰμὴ ταυτα ποιέειν βουλόμενος ' τετραμμένω γὰρ δὴ καὶ μῆν

εγνωκότι ἐπιφοιτῶν μειρον φαντάζεται μοι, ουδμμφῆ συνέπαινον ἐὸν ποιέειν με ταυτα, νυν δε καὶ διαπειλτων οἴχεται. εἰ ἄν θεός ἐστι ὁ ἐπιπέμπων καί οἱ πάντ*sis ημνη ἐστὶ γενέσθαι στρατηλασίην ἐπὶ τὴν Ελλαμ,

ἐπιπτήσεται καὶ σοὶ τώ-ὀ -sτο ἔνειρον, ομοίως λ ημ ἐμοὶ ἐντελλόμενον. ευρίσκω δὲ ἄδ' ἀυ γινόμενα τοπις

εἰ λάβοις τὴν ἐμὴν σκευὴν πῆσαν, καὶ ἐνδυς μετὰ τοὐνq

152쪽

LIB. VII. CAP. 13 - 16, 3.

ῖζοιο ἐς τον ἐμὸν θρόνον, καὶ ἔπειτεν ἐν κοίτη τη ἐμῆκατυπνώσειας. Σέρξης μὲν ταsta οἱ ἔλεγε, Ἀρτάβανος 16

δὲ Ου τῶ πρώτω οἱ κελευσματι πειθόμενος, οἷα ουκ ἀξιε- μενος ἐς τον βασιλήων θρόνον. εσθαι, τέλος, ῶς ήναγκάζετο, εἴπας τάδε ἐποίεε το κελευόμενον ' 'υον ἐκεrνο, Ito βασιλευ, παρ' ἐμοὶ κέκριται, φρονέειν τε ευ καὶ τῶ λέγοντι χρηστὰ ἐθέλειν πείθεσθαι, τὰ σὲ καὶ ἀμφότερα περιήκοντα ἀνθρωπων κακῶν ὁμιλίαι σφάλλουσι, κατάπερ την πάντων χρησιμωτάτην ἀνθρώποισι θάλασσαν πνεύματά φασι ἀνέμων ἐμπίπτοντα - περιορῶν φυσι τyεωυτῆς χρῆσθαι. ἐμὲ δὲ ἀκουσαντα προς σευ κακῶς ου τοσουτο ἔδακε λύπη, μον γνωμέων δύο προκειμένων Πέρσησι, της μὲν υβριν αυξανούσης, τῆς δὲ καταπαυούσης καὶ λεγουσης, ῶς κακὸν εἴη διδάσκειν την ψυχὴν πλέον τι δίζησθαι αἰεὶ ἔχειν του παρεόντος, τοιούτων προκειμένων γνωμέων ἔτι την σφαλερωτέρην σεωυτῶ τε καὶ Πέρσησι ἀναιρέο. Νυν ἄν, ἐπειδὴ τέτραψαι ἐπὶ την Ιἀμείνω, φης τοι μετιέντι τον ἐπ' Ἐλληνας στόλον ἐπιφοιτῶν ἔνειρον θεοs τινος πομπῆ, ουκ ἐῶντά σε καταλύειν του στόλον. ἀλλ' ουδὲ ταυτά ἐστι, ἀ παῖ, θεῖα ἐνυπνια γὰρ τὰ ἐς ανθρώπους πεπλανημένα τοιαυτά ἐστι, οἷα σὲ ἐγὼ διδάξω, ἔτεσι σευ πολλοῖσι πρεσβυτερος ἐών 'πεπλανῆσθαι αὐται μάλιστα ἐώθασι αἱ ἄψιες τῶν ὀνειράτων, τά τις ἡμέρης φροντίζει ' ημεῖς δὲ τὰς προ τουημέρας ταύτην την στρατηλασίην καὶ τὸ κάρτα εἴχομεν μετὰ χεῖρας. ει δὲ ἄρα μη ἐστι τοsτο τοιουτο, οIον ἐγὼ 3διαιρέω, αλλά τι του θεου μετέχον, συ πῆν αυτὸ συλλαβῶν είρηκας ' φανητω γὰρ δὴ καὶ ἐμοὶ, ῶς καὶ σοὶ, δι-

κελευόμενον. φανηναι δὲ Ουδὲν μῆλλον μοι οφείλει ἔχοντι την σὴν ἐσθῆτα ἡ Ου καὶ την ἐμὴν, ουδέ τι μῆλλον ἐν κοίτη τῆ σὴ ἀναπαυομένω ἡ Ου καὶ ἐν τῆ ἐμῆ, εζ πέρ γε

καὶ ἄλλως ἐθέλει φανηναι. ου γὰρ δὴ ἐς τοσουτο γε ευη-

153쪽

ΗΕR0 DOTI θείης ανηκει τομο, ο τι δη κοτέ ἐστι τὸ ἐπιφαινόμενόν τοι ἐω τῶ υπνω, ῶστε δόξει ἐμὲ ὁρων σὲ εἶναι, τρ ἐσθητι τεκμαιρόμενον. εἰ-ἐμὲ μὲν ἐν Ουδενὶ λόγω ποιη- σεται Ουδὲ ἀξιώσει ἐπιφανηναι, ουτε ην την ἐμην ἐσθητα ἔχω -τε ην την σην, σὲ δε ἐπιφοιτήσει, τομο ηδη μαθητέον ἐστί εἰ γὰρ δη ἐπιφοιτησειέ γε συνεχέως, φαίηναν καὶ αυτός θεῖον εἶναι. εἰ δέ τοι Ουτω δεδόκηται γλνεσθαι καὶ ουκ οἱά τε αυτὸ παρατρέψαι, ἀλλ' εἰδη δέει ἐμὲ εν κοίτd τu σn κατυπνῶσαι, φέρε, τουτων ἐξ ἐμεs ἐπι- τελευμένων φανητω καὶ ἐμοί. μέχρι δὲ τούτου τη παρ- 17 εουση γνώμη χρήσομαι. σαῶτα εἴπας 'Αρτάβανος, ἐλπίζων Σέρξεα ἀποδέξειν λέγοντα ουδὲν, ἐποίεε τὰ κωλευόμενον ' ἐνδυς δὲ την Σέρξεω ἐσθῆτα καὶ ἱζόμενος si τον βασιληων θρόνον ώς μετὰ ταλα mPτον ἐποιέετο, ῆλθέ οι κατυπνωμένω τώυτὸ ἄνειρον, τὸ καὶ παρὰ Ξέρξεα ἐφοίτα, υπερστὰν δὲ του Ἀρταβάνου εἶπε τάδε δη ἐκεῖνος εἶς ὁ ἀποσπεύδων Ξέρξεα στρατεύεσθαι ἐπὶ την'Eλλάδα ῶς δη κηδόμενος αυτοs; ἀλλ' ουτε ἐς τό μετέπειτεν ουτε ἐς τὀ παραυτίκα νsν καταπροῖξεαι ἀποτράπων τὸ χρεὼν γενέσθαι, Σέρξεα δὲ τὰ δέει ἀνηκουστέον-- 18 τα παθεῖν, αυτω ἐκείνω δεδηλωται. nsτά τε δη ἐδόκεε Ἀρτάβανος τὸ ἔνειρον ἀπειλέειν καὶ θερμοῖσι σιδηρίοισι ἐκκαίειν αυτοs μέλλειν τους οφθαλμούς. καὶ ὁ ς ἀμβώσας μέγα ἀναθρώσκει καὶ παριζόμενος Σέρξy, ώς την ἄψινοι vos ἐνυπνίου διεξῆλθε ἀπηγεόμενος, δεύτερα οἱ λέγει τάδε Eγὼ μὲν, s βασιλευ, οἷα ἄνθρωπος ἰδὼν ηδη πολλά τε καὶ μεγάλα πεσόντα πρηγματα υπὸ ἔσσόνων, ουκἔων σε τὰ πάντα ra ηλικίη εἴκειν, ἐπιστάμενος, ῶς κακὸν εἴη τὸ πολλῶν ἐπιθυμέειν, μεμνημένος μὲν τον ἐπὶ Μασσαγέτας Κύρου στόλον ῶς ἔπρηξε, μεμνημένος δὲ καὶ τον ἐπ Αἰθίοπας τον Καμβύσεω, συστρατευόμενος δὲ καὶ Θαρείω ἐπὶ Σκύθας. ἐπιστάμενος ἁν ταμα γν

154쪽

OB. VII. CAP. 16, 3 - 20.

μην εἶχον ἀτρεμίζοντά σε μακαριστὸν εἶναι προς πάντων ανθρώπων. ἐπεὶ δὲ δαιμονίη τις γίνεται ορμὴ, καὶ Ἐλληνας, ως οἰκε, φθορή τις καταλαμβάνει θεήλατος, ἐγὼ μὲν καὶ αυτὸς τράπομαι καὶ την γνώμην μετατίθεμαι, συδὲ σημηνον μὲν Πέρσῖσι τὰ ἐκ του θεοs πεμπόμενα, χρῆσθαι δε κέλευε τοισι ἐκ σευ πρώτοισι προειρημένοισι ἐς την παρασκευὴν, ποίεε δὲ ούτω, οκως του θεοs παραδιδόντος των σῶν ἐνδεήσει μηδέν. υτων λεχθέν- των ἐπαερθέντες τη ὀφι, ῶς ἡμέρη ἐγένετο τάχιστα, α ξης τε υπερετίθετο ταντα Πέρσῖσι, καὶ 'Αρτάβανος, ἔς πρότερον ἀποσπευδων μοsνος ἐφαίνετο, τότε ἐπισπευ-δων φανερὸς Θ.Mρμημένω δὲ Σέρξη στρατηλατέειν μετὰ ταυτα τρίτη 19

ἄψις ἐν τω μνω ἐγένετο, την οἱ μάγοι ἔκριναν ἀκουσαντες φέρειν τε ἐπὶ πῆσαν γην, δουλευσειν τέ οἱ πάντας

ανθρώπους. ἡ δὲ οψις ήν ῆδε ' ἐδόκεε ὁ Σέρξης ἐστεφα

νῶσθαι ἐλαίης θαλλω, απὸ δε τῆς ἐλαίης τους κλάδους γην πῆσαν ἐπισχεῖν, μετὰ δε ἀφανισθῆναι περὶ τῆ κεφαλῆ κείμενον τον στέφανον. μινάντων δε ταυτη των μάγων Περσέων τε των συλλεχθέντων αυτίκα πας ἀνὴρ ἐς την αρχὴν τὴν ἐωυτου ἀπελάσας εἶχε προθυμίην πῆσαν ἐπὶ τοῖσι εἰρημένοισι , ἐθέλων αυτὸς ἔκαστος τὰ προκείμενα δῶρα λαβεῖν, καὶ Σέρξης του στρατοs Ουτω ἐπάγερσιν ποιέεται, χῶρον πάντα ερευνῶν τῆς ηπείρου. Ἀπὀ mγὰρ Αἰγυπτου ἁλώσιος ἐπὶ μὲν τέσσερα ἔτεα πλήρεα παραρτέετο στρατιήν τε καὶ τὰ πρόσφορα τῆ στρατιῆ, πέμπτωλες ἀνομένω ἐστρατηλάτεε χειρὶ μεγάλη πλήθεος. στόρολων γὰρ των ημεῖς ἐδμεν πολλῶ δὴ μέγιστος Οὐτος ἐγένετο ἄστε μήτε τον Θαρείου τὸν ἐπὶ Σκύθας παρὰ τοs- τον μηδὲν φαίνεσθαι μήτε τὸν Σκυθικόν, με Σκυθαι Κιμμερίους διώκοντες ἐς τὴν Μηδικὴν χώρην ἐμβαλοντες σχεδὸν πάντα τὰ ἄνω τῆς 'Aσίης καταστρεψαμενοι

155쪽

ἐνέμοντο, των εῖνεκεν ὐστερον Θαρεῖος ἐτιμωρέετο, μήτε κατὰ τὰ λεγόμενα τον υτρειδέων ἐς γλιον μήτε τον -- σῶν τε καὶ Τευκρῶν τον προ των Πωῖκῶν γενόμενον, οῖ διαβάντες ἐς την Eυρώπην κατὰ Βόσπορον τούς τεο ῖκας κατεστρέψαντο πάντας καὶ ἐπὶ τυν Ιόνι- πότον κατεβησαν μέχρι τε Πηνειοs ποταμοs το προς με- 2I σαμβρίης φασαν. Αυται αἱ πῆσαι Ουδ' ἔτεραι προς ταύτησι γενόμεναι στρατηλασίαι μιῆς τησδε ουκ ἄξιαι. τί γὰρο- ῆγαγε ἐκ τῆς 'Aσίης ἔθυος επὶ την Ἐλλάδα Σέρξης; κοῖον δὲ πινόμενόν fμινJ υδωρ Ουκ ἐπέλιπε, πλὴν των μεγάλων ποταμῶν; οἱ μὲν γὰρ νέας παρείχοντο, οἱ δὲ ἐς

πεζὸν ἐτετάχατο, τοῖσι δε ειπος προσετέτακτο, τοῖσι δὲ ἱππαγωγὰ πλοῖα, ἄμα στρατευομένοισι, τοῖσι δε ἐς τὰς γεφυρας μακρὰς νέας παρέχειν, τοῖσι δὲ σῖτά τε καὶ νέας.22 καὶ τομο μὲν λ προσπταισάντων τῶν πρώτων περι- πλωόντων περὶ τον υθων προετοιμάζετο ἐκ τρι- ἐτέων

κου μάλιστα ἐς του ' θων ' ἐν γὰρ ρλαοῶντι τῆς xερσονήσου ῶρμεον τριήρεες, ἐνθεμεν δὲ ὁρμεόμενοι ἄρυ σον υπὸ μαστίγων παντοδαποὶ τῆς στρατιῆς, διάδοχοι δ' ἐφοίτων, ἄρυσσον δὲ καὶ οἱ περὶ τὸν ' θων κατοικημένοι. Βουβάρης δὲ ὁ Μεγαβάζου καὶ Ἀρταχαίης ὁ Ἀρταίου ἄνδρες Πέρσαι ἐπεστάτεον τοs ἔργου. V γὰρ ωθως ἐστὶ

ουρος μέγα τε καὶ ουνομαστὸν, ἐς θάλασσαν κατῆκον, οἰκημένον υπὸ ανθρώπων. τῆ δὲ τελευτὰ ἐς την μειρον τὸ οὐρος, χερσονησοειδές τέ ἐστι καὶ ἰσθμὸς ει δυώδεκα - σταδίων, πεδίον δὲ τομο καὶ κολωνοὶ ου μεγάλοι ἐκ θαλάσσης τῆς Ἀκανθίων ἐπὶ θάλασσαν την ἀντίον ρώνης. ἐν δὲ τῶ ἰσθμῶ τούτω, ἐς τον τελευτὰ ὁ υθως, Σάνη πόλις Ἐλλὰς οἴκηται. αἱ δὲ ἐντὸς Σάνης, ἔσω δὲ τοiυθω οἰκημέναι, τὰς τότε ὁ Πέρσης νησιώτιδας αντὶ ἡπειρωτίδων ἀρμητο ποιέειν, εἰσὶ αιδε, Αων, υλόφυξος, Ἀκρόθωον, Θέσσος, Κλεωναί. πόλιες μὲν αυται, αῖτὀν

156쪽

L. I B. VII. CAP. 20 - 25.

υθων νέμονται, ἄρυσσον δὲ ἄδε ' Βασάμενοι τον χῶ- 23ρον οἱ βάρβαροι κατὰ ἔθνεα, κατὰ Σάνην πόλιν σχοιν

τενὲς ποιησάμενοι, ἐπειδὴ ἐγένετο βαθέα ἡ διῶρυξ, οἱ

μεν κατωτατα ἐστεῶτες βρυσσον, ετεροι δὲ παρεδίδοσαντον αἰεὶ ἐξορυσσόμενον χουν ἄλλοισι κατύπερθε ἐστεῶσι επὶ βάθρων, οἱ δ' αυ ἐκδεκόμενοι ετέροισι, εως ἀπίκοντο ἐς τους ἀνωτάτω, οὐτοι δὲ ἐξεφόρεόν τε καὶ ἐξεβαλλον Τοῖσι μέν νυν ἄλλοισι πλὴν Φοινίκων καταρρηγνύμενοι οἱ κρημνοὶ του ορύγματος πόνον διπλησιον παρεῖχον ἄτεγὰρ του τε ἄνω στόματος καὶ του κάτω τὰ αυτὰ μετρα ποιευμένων ἔμελλε σφι τοιουτο ἀποβήσεσθαι. οἱ δὲ Φοίνικες σοφίην ἔν τε τοῖσι ἄλλοισι ἔργοισι ἀποδείκνυνται καὶ δη καὶ ἐν ἐκείνω ' ἀπολαχόντες γὰρ μόριον, ὁσον αυ- τοῖσι ἐπέβαλλε, βρυσσον, το μὲν ἄνω στόμα τῆς διώρυχος ποιευντες διπλησιον ἡ οσον εδεε αυτην την διώρυχα γενέσθαι, προβαίνοντος δὲ του ἔπου συνῆγον αἰεί κάτω τε δὴ εγίνετο καὶ ἐξισολο τοῖσι ἄλλοισι τὸ ἔργον.

ἐνθαυτα δὴ λειμών ἐστι, ἴνα σφι ἀγορή τε ἐγίνετο και πρητήριον ' σῖτος δε σφι πολλὸς ἐφοίτα ἐκ τῆς Ἀσίης ἀληλεσμένος. γὸς μὲν ἐμὲ συμβαλλόμενον ευρίσκειν, μεγα- 2

λοφροσυνης εῖνεκεν αυτὸ Σέρξης ὀρυσσειν ἔκελευε, in λων τε δυναμιν ἀποδείκνυσθαι καὶ μνημόσυνα λιπέσθαι 'παρεὸν γὰρ μηδενα πόνον λαβόντας τον ἰσθμὸν τὰς νεας διειρύσαι, ὀρυσσειν ἐκέλευε διώρυχα τῆ θαλάσση, εὐρος ώς δύο τριήρεας πλώειν ὁμου ἐλαστρευμένας. τοῖσι δὲαυτοῖσι τούτοισι, τοῖσί περ και τὰ Ορυγμα, προσετετακτο καὶ τον Στρυμόνα ποταμόν ζεύξαντας γεφυρῶσαι. -υ- 25τα μεν νυν ουτω ἐποίεε, παρεσκευάζετο δὲ καὶ oπλα ἐς τὰς γεφύρας βύβλινά τε καὶ λευκολίνου, ἐπετάξας Φοίνιξί τε και Αἰγυπτίοισι, καὶ σιτία τῆ στρατιῆ καταβαλ

λειν, λα μη λιμήνειε ἡ στρατιὴ μηδὲ τὰ ωποζύγια ἐλαυνόμενα ἐπὶ τὴν Ελλάδα. ἀναπυθόμενος δὲ τους χώρους

157쪽

κάταβάλλειν ἐκέλευε ῖνα ἐπιτηδεώτατον εχ, αλλον αλλη ἀγινέοντας ὁλκάσι τε καὶ πορθμηχισι ἐκ τῆς 'Aσίης πανταχόθεν. τον δὲ ων πλεῖστον ἐς Λευκὴν ακτὴν καλεομένην τῆς Θρηῖκης ἀγίνεον, οἱ δὲ ἐς Tυρόδιζαν την Περινθίων, οἱ δε ἐς Βορίσκον, οἱ δὲ ἐς 'μόνα τὴν ἐπὶ Στρυμόνι, οἱ δὲ ἐς Μακεδονίην διατεταγμένοι. 26 ω δε ούτοι τον προκείμενον πόνον ἐργάζοντο, ἐν τουτω ὁ πεζὸς ἄπας συλλελεγμένος ἄμα Σέρξη ἐπορευετο ἐς Σαρδις, ἐκ Κριτάλλων ὁρμηθεὶς των ἐν Καππαδοκίσἐνθαυτα γὰρ εἴρητο συλλέγεσθαι πάντα τον κατ ῆπειρον μέλλοντα ἄμα αυτῶ Σέρξη πορευεσθαι στρατόν. δς μέν νυν των υπάρχων στρατὸν κάλλιστα ἐσταλμένον ἀγαγὼν τα προκείμενα παρὰ βασιλέος ἔλαβε δῶρα, οὐκ ἔχω φράσαι ουδὲ γὰρ αρχὴν ἐς κρίσιν τούτου πέρι ἐλθόντας οἶδα. οἱ-ἐπεί τε διαβάντες τον ' λυν ποταμὸν ῶμα σαν τῆ Φρυγίη, δι' αυτῆς πορευόμενοι παρεγένοντο ἐς Κελαινὰς, ἶνα πηγαὶ ἀναδιδοsσι Μαιάνδρου ποταμos καὶ ετέρου οὐκ ἐλάσσονος ἡ Μαιάνδρου, τῶ οὐνομα

τυγχάνει ἐὸν καταρρήκτης, ἐς ἐξ αυτῆς τῆς ἀγορῆς τῆς

Κελαινέων ἀνατέλλων ἐς τον Μαίανδρον ἐκδιδοῖ, ἐν τῆ και ὁ του Σιληνοs Μαρσύεω ασκὸς ἐν τῆ πόλι ἀωακρέμαται, τον υπὸ Φρυγῶν λόγος ἔχει υπὸ Ἀπόλλωνος 27 ἐκδαρέντα ἀνακρεμασθῆναι. Ἐν ταύτη τῆ πόλι ὐποκατήμενος Πύθιος ὁ 'Ἀτυος ἀνὴρ Λυδὸς ἐξείνισε τὴν βασιλέος στρατιὴν πῆσαν ξεινίοισι μεγίστοισι καὶ αυτὸν Σέρξεα, χρήματά τε ἐπηγγέλλετο βουλόμενος ἐς του πόλεμον παρέχειν. ἐπαγγελλομένου δὲ χρήματα Πυθίου είρετο Ξέρξης Περσέων τοὐς παρεόντας, τίς τε ἐὼν αν- δρῶν Πύλος καὶ κόσα χρήματα ἐκτημένος ἐπαγγέλλοιτο ταμα. Οἱ δὲ εἶπαν Q βασιλεs, οὐτός ἐστι, ἔς τοι τον πατέρα Λαρεῖον ἐδωρήσατο τῆ πλατανίστφ τῆ χρυσέρ καὶ τῆ ἀμπέλω, καὶ νsν ἐστὶ πρμος ἀνθρώπων πλουτω

158쪽

των ημεῖς ἴδμεν μετα σέ. Θωυμάσας δε τῶν ἐπέων τὸ τε- 28λευταῖον Σέρξης αυτὸς δευτερα εἴρετο Πυθιον, ὁκόσα οἰεἴη χρήματα. ὁ δὲ εἶπε ' ra βασιλεs, ουτε σε αποκρυφω, ουτε σκήψομαι τὸ μὴ εἰδέναι την ἐμεωυτου οὐσίην, ἀλλ' ἐπιστάμενός τοι ἀτρεκέως καταλέξω. ἐπείτε γὰρ τάχιστα σε ἐπυθόμην ἐπὶ θάλασσαν καταβαίνοντα την Ἐλληνίδα, βουλόμενός τοι δουναι ἐς τὸν πόλεμον χρήματα εξε μαθον, καὶ ευρον λογιζήμενος αργυρίου μεν δυο χιλιάδας ἐουσας μοι ταλάντων, χρυσίου δὲ τετρακοσίας μυριάδας στατήρων Θαρεικῶν, ἐπιδεουσας επτὰ χιλιάδων. καὶ τουτοισί σε ἐγὼ δωρέομαι, αυτω δ' ἐμοι απὸ ανδραπόδων τε καὶ γεωπεδίων ἀρκέων ἐστὶ βίος. V μεν ταυτα ἔλεγε,

Σέρξης δὲ ἡνθεὶς τοῖσι εἰρημένοισι εἶπε Gγε Λυδὲ, θῶ 29

ἐπεί τε ἐξῆλθον την Περσίδα χώρην, ουδενὶ ἀνδρι συνέμιξα ἐς τόδε, ἔστις ήθέλησε ξείνια προθεῖναι στρατω τῶἐμῶ, ουδὲ ὀστις ἐς ὁ ψιν την ἐμὴν καταστὰς αυτεπάγγελτος ἐς τὸν πόλεμον ἐμοὶ ήθέλησε συμβαλέσθαι χρήματα, ἔξω σευ. συ καὶ ἐξείνισας μεγάλως στρατὸν τὀν ἐμὸν καὶ χρήματα μεγάλα ἐπαγγέλλεαι. σοὶ ἁν ἐγὼ αντὶ αυ-

τῶν γέρεα τοιάδε δίδωμι ' ξεῖνόν τέ σε ποιευμαι ἐμὸν, καὶ τὰς τετρακοσίας μυριάδας τοι των στατήρων ἀποπλήσω παρ' ἐμεωυτου δους τὰς επτὰ χιλιάδας, ῖνα μή τοι ἐπιδεέες ωσι αἱ τετρακόσιαι μυριάδες επτὰ χιλιάδων, αλλ' ἡ τοι ἀπαρτιλογίη υπ' ἐμέο πεπληρωμένη. ἔκτησό τε αυτὰς τά περ αυτὸς ἐκτήσαο, ἐπίστασό τε εἶναι αἰεὶ τοιουτος ' ου γάρ τοι ταυτα ποιε τι ουτε ἐς τὸ παρεὸν ουτε

ἐς χρόνον μεταμελήσει. υτα δε εἴπας καὶ ἐπιτελέα ποιήσας ἐπορευετο αἰεὶ 30το πρόσω. υναυα δὲ καλεομένην Φρυγῶν πόλιν παραμειβόμενος καὶ λίμνην, ἐκ τῆς ἄλες γίνονται, ἀπίκετο ἐς Κολοσσὰς πόλιν μεγάλην Φρυγίης, ἐν τῆ Λυκος π0ταμὸς ἐς χάσμα γης ἐσβάλλων αφανίζεται, ἔπειτεν διὰ σταδίων

159쪽

ἐπὶ τους Ουρους των Φρυγῶν καὶ Λυδῶν ἀπίκετο ἐς κυδραρα πόλιν, ἔνθα στήλη καταπεπηγυῖα, σταθεῖσα δὲ υπο Κροίσου, καταμηνυει διὰ γραμμάτων τους Ουρους.

3I Σὸς δε ἐκ της Φρυγίης ἐσέβαλε ἐς την Λυδίην, σχιζομένης τῆς οδοs καὶ τῆς μεν ἐς ἀριστερὴν ἐπὶ Καρίης φωρούσης, τῆς δε ἐς δεξιὴν ἐς Σάρδις, τῆ καὶ πορευομένω

διαβῆναι τον Μαίανδρον ποταμῖν πῆσα ανάγκη γίνεται

καὶ ἰέναι παρὰ Καλλάτηβον πόλιν, ἐν τῆ ἄνδρες δημιουργοὶ μέλι ἐκ μυρίκης τε καὶ πυρου ποιευσι, ταύτην ἰὼν ὁ Σέρξης την οδὸν ευρε πλατάνιστον, την κάλλεος εινεκεν δωρησάμενος κόσμω χρυσω καὶ μελεδωνῶ ἀθανάτω ἀνδρι ἐπιτρέψας δευτερη ἡμέρη ἀπίκετο ἐς των Λυδῶν τὸ 32 ἄστυ. 'Aπικόμενος δε ἐς Σάρδις πρῶτα μὲν ἀπέπεμπε κήρυκας ἐς την Ἐλλάδα οἰτήσοντας γῆν τε καὶ υδωρ καὶ προερέοντας δεῖπνα βασιλέῖ παὐασκευάζειν. πλὴν ουτε ἐς Ἀθήνας ουτε ἐς Λακεδαίμονα ἀπέπεμπε ἐπὶ γης αἴτησιν, τῆ δὲ ἄλλη πάντη, τῶνδε δὲ εινεκεν τὸ δεύτερον ἀπέπεμπε ἐπὶ γῆν τε καὶ ὐδωρ' o ι πρότερον Οὐκ ἔδωσαν Λαρείω πέμψαντι, τούτους πάγχυ ἐδόκεε τότε δείσαντας δώσειν. βουλόμενος ἁν αυτὸ τοsτο ἐκμαθεῖν ἀκριβέως ἔπεμπε. 33 Μετὰ δὲ ταυτα παρεσκευάζετο ῶς ἐλῶν ἐς 'Ἀβυδον. οἱ δε ἐν τούτω τον Ἐλλήσποντον ἐζεύγνυσαν ἐκ τῆς Ἀσίης ἐς την Eυρώπην. ἔστι δε τῆς Xερσονησου τῆς ἐν Ἐλλη πόντω, Σηστου τε πόλιος μεταξὐ καὶ Μαδύτου, ἀκτη τρηχέα ἐς θάλασσαν κατήκουσα Ἀβύδφ καταντίον, ἔνθα μετὰ ταυτα, χρόνω υστερον ου πολλῶ , ἐπὶ Σανθίππου του 'Αρίφρονος στρατηγου Ἀθηναίων, Ἀρταυκτην ἄνδρα Πέρσην λαβόντες Σηστου υπαρχον ζώοντα προς σανίδα διεπασσάλευσαν, ος καὶ ἐς του Πρωτεσίλεω τὸ ἱρὸν τὸ ἐς

160쪽

LI B. VII. O A P. 30 - 36.

ελαιουντα ἀγινεόμενος γυναῖκας ἀθέμιτα ἔργα ἔρδεσκε. 'Eς ταυτην ῶν την ακτην ἐξ ' υδου ὁρμεόμενοι ἐγεφυ- 34ρουν τοῖσι προσεκέετο, την μὲν λευκολίνου Φοίνικες, τηνδ' ἐτέρην την βυβλίνην Αἰγυπτιοι. ἔστι δὲ επτὰ στάδιοι ἐξ Ἀβύδου ἐς την ἀπαντίον. καὶ δη ἐζευγμένου του πόρου ἐπιγενόμενος χειμὼν μέγας συνέκοψε τε ἐκεῖνα πάντα και διέλυσε. Σὸς δ' ἐπυθετο Σέρξης, δεινὰ ποιευμενος δοτου Ἐλλήσποντον ἐκέλευσε τριηκοσίας ἐπικέσθαι μάστιγι πληγὰς καὶ κατεῖναι ἐς το πέλαγος πεδέων ζε ος. ηδ ηδε ηκουσα, ῶς καὶ στιγέας ἄμα τουτοισι ἀπέπεμψε στίξοντας τον πιλήσποντον. ἐνετέλλετο δὴ ῶν ραπίζοντας λέγειν βάρβαρα τε καὶ ατάσθαλα ' ra πικρῖν υδωρ, δεσπότης τοι δίκην ἐπιτιθες τήνδε, οτι μιν ἡδίκησας ουδὲν

προς εκείνου ἄδικον παθόν. καὶ βασιλεῶς μὲν Σέρξης διαβήσεταί σε, Θ τε συ γε βουλη ῆν τε μή ' σοὶ δε κατὰ δίκη, ἄρα οὐδεὶς ἀνθρώπων θύει ώς ἐόντι θολερῶ τε καια μυρῶ ποταμῶ. 'ν τε δὴ θάλασσαν ἐνετελλετο τουτοισι ζημιουν, καὶ των επιεστεώτων τῆ ζευξι του Ἐλλη πόντου ἀποταμεῖν τὰς κεφαλάς. Καὶ οἱ μὲν ταυτα ἐποί- 36εον, τοῖσι προσεκέετο αὐτη ἡ ἄχαρις τιμὴ, τὰς δὲ ἄλλοιαρχιτέκτονες ἐζευγνυσαν ' ἐζευγνυσαν δὲ ώδε ' πεντηκοντέρους καὶ τριήρεας συνθέντες, υπὸ μὲν τὴν προς τos ξείνου Πόντου εξήκοντα τε καὶ τριηκοσίας, υπὰ δὲ τὴν ἐτέρην τεσσερεσκαίδεκα καὶ τριηκοσίας, του μὲν Πόντου ἐπικαρσίας, του δὲ Ἐλλησπόντου κατὰ ρόον, ωα ἀνακωχευI τ- τόνον τωω ἔπλων, συνθέντες δὲ ἀγκυρας κατῆκαν περιμήκεας, τὰς μὲν προς τοs Πόντου τῆς ἐτέρης των ἀνεμων εῖνεκεν των ἔσωθεν ἐκπνεόντων, τῆς δὲ ἐτέθης τῆς προς ἐσπέρης τε καὶ του Αἰγαίου εἴρου τε καὶ νότου εἴνεκεν, διέκπλοον δὲ υπόφαυσιν κατέλιπον των πεντηκοντέρων και τριηρέων τριχos, ῖνα καὶ ἐς τον Πόντον sty ὁ βουλόμενος πλώειν πλοίοισι λεπτοῖσι καὶ ἐκ τos