장음표시 사용
31쪽
a q. v. c. aD seri , sor.& quidem homin. c particula, quidem, noest in v. c.
excellentes Ingenio. d. d voce, otios delet L. e L.doctrine
sese dedid. 32 M. T. CICERONI spotius aut non accipienda interdum, aut deponeuda, nonnumquam. Vacandum autem est omni antimi perturbatione, tum cupiditate, ct metu, tum . etiam aegritudine, Poluptate animi, ct iracundia, o tranquillitas alit, ct securitas, quae' ah Fferat cum constantiam, tum etiam dignitatem. Multi autem siunt, ct fuerunt, qui eam, quam dico, tranquillitatem expetentes,4 negotiis publicis se remouerunt, ad otiumque perfugerunt. In
bis ct nobilismi philosophi ongeque principes, V i os quidam homines seueri, O graues, nec populi,
nec principum mores ferre potuerunt : Nixerunt
que nonnusti in agris, delectati re fua familiari. Hu idem propositum fuit, quod regibuύ, t nequa
re egerent, ne cui parerent, libertate ν terentur: is
ira propria est sic uiuere, ut Nelis. Quare, cum hoc commune sit potetia cupidorum cum iis, quos
dixi, otiosis: alteri se adipisci id posse arbitratur, se opes magnas habeant: alteri, si contentisint σ
suo, ct paruo, in quo' quidem neutrorum omnino a cicontemnenda est sententia: sed θ facilior, ct tmtior, o miniis alijs grauis, aut molena vita enotiosiorum : fructuosior autem hominum generi, ad claritatem, amplitudinemque aptior eorum , qui se ad remp. a res magno gerendo ac- a seommodauerunt. Quapropter θ ijs forsitan concedendum sit,remp. non cap gentibin, β qui excellenti ingenio, β otio,ς doctrinae esse dediderunt: o ijs, qui aut νaletudinis imbeι illitate, aut aliqua grauiore causa impediti, a repu. recesserμης, 3 οcum einet administranda potestatem alijs,laudem- que
32쪽
ve concederent. Quibus autem talo nulla est a L nulla firca asi delpicerese dicant ea, quae plerique b ad ' 'f'' . mirantur, imperia, O magistratus, ijs non modo & ita V. 'laudi, verum etiam vitio dandum puto.Qu rum iudicium in eo, quod gloriam contemnant,
pro nihilo putent, di ite factu est non probare:
sed videntur labores, molestias, ς tum offenso- e Leumosi
num, repulsarum quas quamda ignominiam time re , O infamiam . Sunt enim, qui in rebusa o contrariis parum sibi constente voluptatem foueri md contemnant, in dolore sint molliores: ' gloriam negligant, stangantur infamiae atque ea quidem non satis constanter. Sed iis, qui habent 2
natura adiumeta rerum gerendarum, abiecta om-
ε 3 πι cunctatione,adipisicendi magistratus sunt,et renda resp. s.nec enim aliter aut regi ciuitas,aut declarari animi magnitudo potest. Capessentibus aute rempu.iubilominus, quam philosophis, baud scio an magis etiam, magni seetia, dficiena orἶa adbibenda sit rerum humanarum, equum se dhi Rpe dico,et tranPillito animi,atqκe siecinita I mo dem nec anxij futuri sunt, O cum strauitate. 'v, s p constantiaque ricturi. Quae eo faciliora sunt phi end. ItWVbi , quo mini s patent multa in eorum xitu, t ς i Qx μ'
egeniret quia,siquid aduersi eveniat, tagraviter cadere non possunt. Quocirca non sine causa maiores motus animoru concitantur,ς maiori .escien g t-m iota da,re gerentibu quam quietis. quo magis bis ' . , o et magnitudo animi es adhibenda,et vacuit, ab angoribus. Ad rem gerendam autem qui acccdit, M. LGc.de .c. C caueat,
33쪽
b L.at ille vere a se dixerit adituum Themistoelεb fort. qua quam imperia Laeeciae monijs par ni est, rame.
caueat, ne id modo consideret, quam illa res honssa sit: sed etiam, ut habeat siciendi facultatem. In quo ipso considerandum est, ne aut temere dosteret propter ignauiam:aut nimis considat, propter cupiditatem . In omnibus autem negotiis, sprius, quam aggrediare, adhibenda est prsparatio diligens. Sed cum plerique arbitrentur, res bellico, maiores esse, quam νrbanas ' minuenda eri haec opinio . Multi enim bella sispe' qussierunt propter ici gloriae cupiditatem: atque id in magnis animis ingeniisq. plerumque contingit:eoque magis si sunt ad rem militarem apti, cupidi bellorum gerendorum. vere aut est Nolumus iudicare, multae res Iliterunt ν ane maiores, clariorEsque, quam
bellics. Quauis enim Themistocles iure laudetur, etsi eius nomen, quam Solonis, illustrira, citeturque Salamis clari s ms tenis victoriae, quae anteponatur consilio Solonis, ei, quo primum confiituit Areopagitaσ:non minus praeclarum hoc, quam illuciudicandum eri. illud enim semel profuit, hoc semper proderit ciuitati: hoc consilio leges ath niensium, hoc maioru innituta seruantur.Et The
mistocles quidem nihil dixerit, in quo ipse Areopagum adiuuerit: h ille adiuuit Themistocle. 1 sata enim bellum genum consilio senatus eius, qui 2
Solone erat constitutus. Licet eadem de Pausania sandroque dicere: quorum reb. gestis εες quamquam Imperium Lacedaemoniis dilatatu putatur:
tamen ne minima quide ex parte Lycurgi legibus ι cier discipline conferendi fiunt. Quinetiam ob ho
34쪽
a v. e. parentiores hab.& ita tab L. Parui enim. & ita
Usas causas et J paratiores habuerunt exercitus, o fortiores. Mibi quidem, neque pueris nobis, M.
Scaurus C. Marior neque, cum Nersaremur inrep. u. Catulus Cn. Pompeio cedere Nidebatur. . Par
s ua enim sunt foris arma, nisi est consilium domi. dec plus Asricanus ingularis coe νir, ct imperator, in ex bindenda mantia reip. profuit, quam
eodem timpore P. Nasica priuatus, cum Ti. Gra chum interemit: quamquam haec quidem res nonio solbm ex domestica eri ratione. ς attingit enrm et bellicam: quoniam vi, manisque confecta cfl sed tamen id ipsum gentrum est consilio urbano, ne ea ercitu. illud autem optimum est, d in quo me iuua- d L. in q oddi solere ab improbis, ct inuidis audio: inu/dii s Cedant arma togae,'7 concedat lavrea φ lIngue. bis. Vt enim alios omittam, nobis remp. gubernanti- ' ς ς'R bus, nonne togae armas c essere e neque enim in rep. f Leesserui 3 periculum fuit grauius νmquam, nec maius o g L. Otiam.
odium. Ita consilijs , diligentiaque noItra celeria o ter de manibus audacissimorum ciuium delapsa arma ipsa ceciderunt. Quae res igitur gesta e t umquam in bello tanta ζ h quis triumphus conferendus P Licet enim, Marce fili, apud te gloriari, ad quem ct hereditas huius gloriae, factorum imiis ratio pertinet . Mibi quidem certe vir abundans bellicis laudibus Cn. Pompeius, multis audientibus, hoc tribuit, ut diceret rustra se tertium triuphum deportaturum fuisse, nisi meo inrcmp. benescio, Mi triumpharet, esset habiturus. Sunt L er- , b go domesticae fortitudines non inferiores militaribunin quibus plus etiam, quam in his, opers, stuc 1 . ditque
35쪽
agnoscit L. h al. bella. L. qnam de aeriandit sedd vox,sertitudo, abest a
mi , videtur delenda. fi L. sed praesunti animo ti, dc consi- aio
diique ponendum en . Omnino' enim illud bon Liam, quod ex animo excelso, magnificoque qua-rimis, animi licitur,non corporis viribu . Exemcendum tamen corpus,et ita assciendu est, vi ob dire consilio, rationique pigit in exsequendis nego stlys, et in labore tolerando. Honestum aute id, quod exquirimus,totum est positum in animi cura, cogitatione: in quo no minorem νtilitatem asserunt, qui togati reip.praesunt, quam quili bellum gerui. Itaque eorum consilio saepe aut non suscepta, aut i oeonfecta bella fiunt , nonnumquam etiam illata: τι M. Catonis, bellum tertium Punicum: in quo etiam mortui Naluit auctoritaU. Quare expetenda quidem magis eri decernendi ratio, ε' ς quam decertandid fortitudo:βd cauendum, ne id bellan- 1 sdi magis fuga, quam utilitatis ratione faciamus. Bellum autem ita suscipiatur, vi nihil aliud, nisi pax quaesita videatur. sp Fortis verὸς animi constantis est, non perturbari in rebus astyeris, nec tumultuantem de gradu deiici, vi dicitur : y sed , . praesentis animi uti consilio, nec a ra tione discedere: quamquam hoc animi, iliud etiam ingenii magni est,precipere cogitatione futura,ct aliquanto antἐ constituere, quid accidere possit in νtramque parte quid agendum sit, cum qMid eueneritonec , scommittere, ut aliquando dicendumst, Non putaram.'c sunt opera magni animi, excelse, prudentia, consillhque fidentis. Temere autem in acie Nersari, manu cum hoste confligere, immane quiddam, ct 6 beluarum simile es.sied cum tem pM est, necessitasque poItala decertandum manu
36쪽
est, ct mors seruituti,turpitudinique antepono . De euertendis autem, diri tendisque vrbibus, xalde illud consederandum es, nequid temere, nequid crudeliter 'fiat, idque en νiri magnanimi, 3 rebus agitatis,punire fonteis: multitudinem conseruare: in omni fortuna, recta, atque hone naretinere .
fiunt, quemadmodum supra dixi, qui banis rebus bellicas anteponant: sic reperies mulio tos, quibus periculosa, V ct callida consilias qui iis cogitationibus ct splendidiora, ct maiora videatur. Numquam omnino periculi fuga commi tendum est, νt imbelles, timidique Videamur. Sed fugiendum etiam illud , ne ostieramur nos pericu
iue sis sine causa: quo nihil potes esse stultius. Qua
propter in adeundis periculis consuetudo imitanda medicorum est, qui leuiter aegrotanteis ' leuiter curant: grauioribus autem morbis periculosas curationes, ct ancipiteis adhibere coguntur. xo Quare in tranquillo tempestate a diser optare, dementis es: subuenire autem tempestati quavis ratioue sapientis: eoq. magis,si plus adipiscarere explicata boni, quam addubitata mali. Periculo
se aute rerum actiones partim iis sunt, qui eas siua 1 scipiunt, partim reip. Itemque alij de vita, alij
gloria, ς et beneuoletia ciuium in disirimen Nocantur. Promtiores igitur debemus esse ad nostra ρει ricula, quam ad communia, dimicareque paratiissde honore, O gloria, quam de caeteris commodis. Inuenti autem multi sunt, qui non modo pecunia,
non comparet in v. e. dcxe vera sup uacaneu eit.
37쪽
ijdem gloria iacturam ne minimam quidem fac a al. ne fε re Vestent, ' ne rep. quidem postulante: νt Calliquide pubi. cratidas, qui cum Lacedaemoniorum dux fuisset Peloponnesiaco bello, multaque fecisset egregid: Nertit ad extremum omnia, cum consilio non pa- 3 ruit eorum, qui classem ab Arginusis remouendam , nec cum Atheniensibus dimicandum putabant. Q bibus ille restondit, Lacedaemonios, classe
illa amissa, aliam parare posse: se fugere sine suo
dedecore non posse. Atque haec quidem Laceda- 1 omonjs plaga mediocris V fuit: ista pestifera, qua,hP Ep.2ui cum Cleombrotus, inuidiam timeas, temere cum in lib. manu Epaminonda confiixisset, Lacedaemoniorum opes agno his L. corruerunt. Quanto au. Maximus melius ' de . quo Ennius: et sVnus homo nobis cunctando restituit rem. Non ponebat enim rumores ante salutem.
. t Trito m. frgo pψqse, magisq.Viri nunc gloria claret. sis ue ma- Quod genus peccandi νitandum est etiam in re-h .. .' , bus Ῥrbanis. Sunt enim qui, quod sentiunt, etiam 1 os optimum sit, tamen inuidia metu non audent
Omnino qui rei p.praefuturi sunt, duo Platonis
praecepta teneant: Unum, νt νtilitatem ciuium a LAhhes hic tueantur , ,' qβicq'id agunt, ad eam res i , que do rant, obliti commodorum suorum: alterum, Ni totum corpus rei .curent: ne dum partem aliqβatuentur, reliquas desierant. Vt enim tutela, sic procuratio reip.ad utilitatem eorum, qui commis si histi est' se unt, non ad eorum, ς quibus commissi,geren- petenda est. da G.Gwi autem parti ciuium costulant, partem Mita ov.c. num
38쪽
negligunt , rem perniciosissimam in ciuitatem inducunt,seditionem,atque discordiam: ex quo euenit , vi alij populares, alijstudiosi optimi cuiusq. Nideantur, pauci Nniuersorum. Hinc apud Athe-3 nienseis magnae discordia' ortae in nostra repu. nonsolum seditiones, sed pestifera etiam bella ciuilia: que grauis, O fortis ciuis, ct in repu. dignua principatu fugiet, atque oderit: tradetque
se totum reip. neque opes, aut potentiam consecta o bitur: totamque eam hic tuebitur, νt omnibus consulat.Nec Nero criminibus falsis in odium, aut inuidiam quemquam νocabit: omninόque ita iustiriae, honestatique adherescet, ut, dum V eam conseruet, quamuis grauiter ossendat, mortemque ue oppetat potius, quam deserat illa, quae dixi. AI errima es omnino ambitio, bonorum q. con- . tentio: de qua praeclard apud eundem eri Platonem: Similiter facere eos, qui inter sie contenderent, Vter potius remp. administraret, ut si nautaeo certarent, quis eorum potissimum gubernaret. Id mquest praecepit,vi eos aduersarios existim mus, qui arma contra ferant: non eos, qui suo iudicio tueri remp. Nelint: qualis fuit inter P. Africanum, Qu. Metellum sine acerbitate dissensio. ue Nec νero audiendi, qui grauiter irascendu inimicis y putant, idque magnanimi, et fortis viri esse censent. Nihil enim laudabilius, nihil magno, Op claro viro dignius placabilitate, atque clementia. In liberis Nero populis, ct in iuris aequa-o bilitate exercenda etiam est facilitas, ct altitudo animi, quae dicitur: nes irascamur aut intem-
ortae, abest a v. s. neque id agnoscit L. b v. e. 8c Leac al. appeta
39쪽
: tii Is bu an morositatem inutilem, odiosam incida. mus. tamen ita probanda e mansuetudo, atq. clementia, Ni adhibeatur, reip. causa,sieuerita δι-
ne admininrari ciuitas non potest. Omnis autem animaduerso,incastigatio, B v. e. qui pu contomelia Vacare debetraeque ad eius, d punitur aliq dc nit aliquem, Nerbis castigat,sed ad reip. Niblitatem referri. Cauendum eLl etiam, ne nrator poena, quam culpa, it: ne ijsdem de causis alij pi ctantur, alui ne appellantur quidem. Prohibenda
autem maaime es ira in puniendo.numqua enim, iratus qui ac cedet ad poenam, mediocritatem iuiam ς tenebit, qua et I inter nimium et parum:qus placet Peripateticis: rem placet,modo ne la darent iracundiam, O dicerent νtiliter ἀ natura datam. Illa vero omnibus in reb. repudianda est:
optand-que,νt ij, qui praesunt reip. legum miles sint, quae ad punienda non iracundia,sita aequi
Atque etiam in rebus pro peris,4 ct ad volum,. upta .ri ratem nostram fluentibua, superbiam, fastidiam,
arroganticamque magnopere fugiamus. na νt ac
uersad res,sic secundas immoderatὰferre evitatis est , praeclaraque ei aequabilitatis in omni NiQta, ct idem semper Nullus, eademque frons, Vt de Socrate, ς item de C.Laelio accepimus. Philippum quidem Macedonum regem ebus gessis, ct gla- ά: LE '' ria Aperatum a filio: facilitate νero, humani- tale Nideo superiorem fuisse. Itaque alter semper magnus, alter sepe turpe se suit: να rem praeci-
nostr. non placie L. itemque de C.Laelio,
40쪽
praecipere Nideantur, qui monent, νt, quanto superiores 'sim , tanto nos h summissus geramu . a L. cumus. Panaetius quidem auditorem Asticanum, fa- F n2 miliarem suum, solitum ait dicere, si I eq*ρέ u .ia 3 propter crebras contentiones proeliorum ferocitate exsultanteis, domitoribus tradere 4 oleasit, equcisci it his facilioribuspossint uti: sic homines secun- - ' idis rebus effrenatos,miq.praefidenteis, tamquam in gyrum rationis, O doctrina duci oportere , ut et o perspicerent rerum humanarum imbecillitatem, uarietat qfortunae. Atque etiam in secundissimmis rebus maxime en utendum consilio amicoru, hisque maior etiam, quam anti tribui da est auctoritas :i Udemq. temporibus cauenda est, ne assent ii e ratorib. patefaciamus aureis, nec adulari nos
sinamus:in quo falli facile est.Taleis enim nos esse
putamus, ut iure laudemur. Ex quo nasicuntur innumerabilia peccata, cum homines in lati opinionibus,turpiter irridentur, o in maximis uersan- erroribus. Sed haec quidem hactenus.
Illud autem sic es iudicandum, maximas geri resto maximi animi ab iis, qui 'remp- regat, P . , E f. .Mearu administratio latissimὰ pateat,ad plurimo q. pertineat:esse autε magni animi, fuisse mul OS E is tari.
.etiam in uita otiosa, qui aut inuestigarent,aut co- &itatis
narentur magna quaedam , seseque fluarum rerum finibus continerent: aut interiecti inter philosophos, ct eos, qui rempub.administrarent, dele-- ctarentur re sua familiari, non eam quidem omni, neque excludentes ab eius amicti s imparticotes s t ruper