장음표시 사용
141쪽
sitiam in si ius nullum . . r 36. I s societas sisecisa contracta, nusius socias cietate i se aberi ad quicquam Abgatur, nec Missocio competis ius adquiscitae quid piam alterum adigenia. consequenter cum perinde sit, ac si δε- ea revera cietas nulla contracta suisset, qui In Heretarem talic/tam consensi. ferani, socu noo sunt 3. 4. , sed per ram pro ratibus habemur, adeoque non 'At ausi cartus hominum sceleratorum.
Societas illicita non meretur nomen societatis , sed rectius dicitur coetus hominum sceleratorum: id quod hic notasse suo tempore proderit. Neque enim de nomine hic di utatur, quae disceptatio inanis foret; sed ipsus rei habetur ratio. Etenim cum societas pactum sit nor T. I s6. , quando pactum a nullum est, societas quoque nulla erit, quae eodem niti debet. . Isia
coeteras Quia ex Qcietate illicita nulla nascitur obligatio istici ast 1s 60, iuramentum vero non novam producit obligationem odissim aliquid praestandi ei, cui juratur f. 9O3. ρori. 3. Pr. nat. ,
ramento nec actum minime obligatorium in obIigatorium convertit confirmetur. . 9O . part 3 Dr. ηat. ς ex securate illicita n a nascituν οὐ tigario, Glans 'rato contralaturi nec juramento eadem coasum ra rapterea socιυs unius alteri ad ρο/cPam obligatur. Promissio, quae per se valida non ess, per iuramentum valida fieri nequit g. 9os. part L Jur. nat. . Nihil ergo agunt, tui promissionibus juratis societatem firmare volunt, quae per: subsulere nequit. ν . 1 suis
ulnam Isias societatis contrari s jura alterius, is ossa esi. Et foculus in- nim qui Ibcietatem ineunt, vires suas conjungunt ad finem, . quendam consequendum f. i. , consequenter si is juri alterius contiarius, ad faciendum quod est contra jus alterius. Enimvero injulium cst, quicquid est contra jus alterius cia 3 9.para. t. Igis. Hau an . . Quamobrem si finis societatis
142쪽
, De imperio ae societate in genere. I 23
contrarius juri alterius, qui eam incunt vires siuas conjun-junt ad injusta perpetrandum , adeoque societas haec injusta est.
ostenditur etiam hoc modo. Quoniam differentia societatum consistit in fine, qui intenditur s. 3.), talis erit societas, qualis est finis, cujus causia contrahitur. Quodsi ergo finis societatis sit juri alterius contrarius, cum injustum sit, quicquid est contra jus alterius . ais.'rt. . Psic 'act. -υ. , injusta quoque erit societas, cu)us finis juri alterius
contrarius. Si finis societatis contrarius iuri alterius, socii omnes facturit. quod est contra ius alterius g. I. , consequenter injusti suht I. a 39.pare r. Phil. praes. unis. . Socii igitur cum fini injusti. inter quas kcietas subsistit; ipsa quoque societas injusta dicem da. Quando nimirum societas injusta dicitur, socii omnes qua tales injusti dicuntur, cum ab illorum factis injusta dicatur. . Ita sceleratam dicimus societatem, quae consistit in coetu ho
Quoniam injusta est societas, cujus finis juri alterius Anscieras contrarius 4. Is 9. , nemo autem quicquam facere debet, injusta es t quod est contra jus alterius 6. 9 i o. 8arr. I. Τιrinard ; societas licita disset usa Azicita es: quoniam vero alii quoque dantur fines il- rant. liciti, qui contra jus tertii non sunt, veluti si qui libidinis causa societatem ineunt; non omnis societas Ufuita es etiam injusta.
Societat adeo illicita latius paret, quam injusta. Illa enim extenditur ad omnia, quae lege naturali prohibita sunt; haec vero nonnisi ad ea, quibus jus tertii violatur. g. 26 I.
Sotirias integra pro ina persona habeηda, seu issar unius De sotietate Q a Perse personam
143쪽
persona sipectaηda. Qui enim societatem ineunt, vires suas ad finem, cujus gratia ea contrahitur, consequendum conjungunt s. i. , quicquid qua socii agunt, ad eum conseque dum facit β. 7.), & quod finis consequendi gratia fieri debet β. 44. , itidemque leges, juxta quas socii qua tales actiones
suas dirigere tenentur, communi sociorum consensu deteris minatur β. 4 s. 46. , ut adeo ab uno quasi intellectu, una voluntate proficiscantur sociorum qua talium actiones. Quamobrem cum sociorum omnium simul sumtorum unus intelligatur esse intellectus, voluntas di noluntas una, ac vires uniatae spectentur tanquam vires unius hominis; omnes socii simul sumti qua tales sunt veluti una persona, adeoque inte
gra societas pro una persona habenda , seu instar personae unius spectanda g. 47. .
Hine etiam societates non modo corpori humano comparantur, quod ex pluribus membris constat, quae omnia simul propter communem finem agunt, Verum etiam nonnunquam cor pora appellantur. . Per se autem patet, cum societas quaeis libet determinetur per finem , cujus causa initur s3. 3. , socios tuoque simul sumtos spectandos non esse tanquam unam perisonam, nisi intuitu finis. Hujus nimirum consequendi causa uniuntur Vires, uniuntur voluntates, consequenter etiam inte, lectus, ut prodeat una quasi persona, cui insunt vires unitae, inest concors voluntas A a quo ea dependet intellectus. Non igitur verendum est, ne propositio praesens ultra suos limites protrahatur.
I. I 62. Quoniam integra societas spectanda est tanquam una persona s. io ι. ; - quamlibet societatem applicanda veniunt, qua lege natura de ossiciis erga sei um Haripiuntur, quatenus nimirum snissocietatis admistis g. Io. . Patot adoo, propositionem praecedentem esse principium foe-
144쪽
De imperio ae societate in genere. Ias
eundissimum, cum inde fluat principium heuristicum, quod prissente continetur, & vi cujus facillime longe plurima de qualibet societate tenenda deducuntur, modo finis societatis semper oculis quasi obversetur. g. 363.
Quia homo quilibet obligatur ad 2 statumque suum primipium perficiendum. & ad vitandum ea, quae ipsum statumque ipsi furunaruraus imperfectiorem reddunt f. 13a. pari. I. PLLρυβ. η o, quoa ocis qualibet etiam societas obligatur adsesarumque Dum persciendum tale.. Ead vitandum ea, qua V m satumque Usus imperfectiorem resdunt, consequenter socii actiones hara dirigere debent adperfectinem societatis satusque ejusdem, es ab nere ab iis, qua eidem adversantur. . Habemus adeo principium juris naturae quoad lsocietates quae scilicet eodem jure subsistunt, adeoque illicitae non sunt. Quae enim eodem damnantur, de iis eodem nihil praecipi posse, Per se Patet.
g. 364. Similiter quoniam ad societatem ea applicanda, quae deme seietate officiis erga seipsum praecipiuntur lege naturali, quatenus S eonservannis illius admittit s. 16α. , homo autem obligatur ad cor- Δ.pus suum conservandum β. 349. ρου. I. Furi nar qualibet etiam societas Abgatur ad se conservandum , adeoque ad ea facienda , qua ad sui consimationem conferre potes, es ad ea non facienda , qua societatem de auxi, consequenter cum
singuli socii obligentur ad mutuum adjutorium in iis, quae ad societatem spectant I. a 4s. , snguli socii facere oblis gantur . quicquiae ad Hietatis conservationem conferre possunt, es
non facere, qua eandem destramn . Conservatio adeo societatis non mogo naturaliter licita, verum etiam Praecepta G. Iro. Ian. r. PHI Prassi uων. .
145쪽
De jure δε- societaini culoset compeiis jus se defendendi adversus eos, Pifendendi μ- eam Desere consutur. Etenim ad societatem applicari debent, curari com- quae lex naturae disponit de juribus homini competentibus petente. 3. 36 a. . Qua Obrem cum homini cuilibet competat jus se defendendi adversius eos, qui ipsum laedere conantur s. 97 a. 973. para. I. Iuri nat. 2; societati cuilibet competit jus sede-- fendendi adversus eos, qui eam laedere conantur. Facile patet, sermonem hic esse de istiusmodi lassionibus
quae societatem respiciunt: quando enim socius aliquis laeditur in iis, quae ad societatem nullum respectum habent, ea huc non pertinent.
. a 66. . De libertate Naturaliter societas qualibet idera est. Ad societatem enim naturali δε- quamlibet applicari debent jura, quae vi legis naturalis hominicietatis. unicuique competunt . 36 a. . Quamobrem cum naturaliter homines omnes liberi sint I. 346.part. L. Fur. nar , neque in
agendo ab ullo alio homine dependeant nisi a seipso I. 13 3.
pari. I. Iur. nat. , non modo in contrahenda societate a voluntate aliena minime dependent, verum etiam propter mnem agentes, ubi eam contraxerunt, a nulla voluntate aliena dependent, sed liberi manent. Societas itaque quaelibet naturaliter libera est.
Libertas singulis naturaliter competit, qui societatem ineuntes ad consequendum finem quendam vires suas conjungunr. I. I. . Nemo autem est, qui non videat, propterea nemi ni, qui extra societatem est, jus quoddam nasci in eos, qui eandem contraxerunt, cum hoc pactum, quo societas nititur I. I. , ad alios , qui extra eandem sunt, non pertineat. R 'tio igitur nulla est, cur socii omnes simul sumti jus libertatis. quod natura ipsis competit, retinere minime debeant, respe . ctu ceterorum, qui in societate non sunt. Societas adeo in statu Diqidiroo by Cooste
146쪽
De imperio ac societate in genere.
.. statu naturali contra Dera est. Quamvis nimirum homines, qui societatem contrahunt, sese sibi invicem obligent ad certas actiones; ex ea tamen jus nullum nasci potest aliis, cum, quibus nihil contraxerunt. Singuli adeo cum liberi maneant respectu eorum, qui in societate non sunt ἔ integra quoque societas respectu eorum, qui extra eandem sunt, libera esse debet.' L 167. Quoniam naturaliter quaelibet Θcietas libera est g. id inde 166. , vi libertatis autem naturalis unicuique permittendum, sequatur. ut in determinandis actionibus suis suum laquatur judicium, quamdiu nil facit contra jus tuum . 136. Part. I. Furi nar. , nec is actionum suarum rationem ulli hominum reddere tenetur, neque tibi jus est exigendi, ut reddat, quamdiu sci- Iicet nihil facit contra jus tuum 3. 1 8. 8art. I. O ur. NM.;
naturaliter quoque societati cuicunque'rmittendum, ut in deteris minandis actio Oibus suis suum sequatur Iussicium, quamdiu nil facis contra ius tuum . nec amo M suarum rationem usiam reddere generar tibi, neque tibi competit jus eam ex gendi. quamdiu sicia Mei nil facit, quod est contra Ius tuum. Principium hoc maximi momenti est 3c suo Ioco prode te ad decidendas quaestiones arduas. Atque hinc clarissime pater, cur de iis, quae ad societatem spectanr, statuendum si solo sociorum consensu, & quod societati placuerit lex st. Ostendimus in anterioribus ad ea sociorum consensum requiri sed jam liquet, praeter sociorum consensum non requiri conis sensum alterius.
Quoniam societas quaelibet natura Iiter Iibera est bmba 166. , quaelibet aurem is cietaS spectanda est tanquam unas=ὸm,d e persona g. r 61. plures societate3 4mersa stectanda θηή ram sint otior
147쪽
Facile patet, hoc intelligendi esse de s Ietatibus quae fingulae per se subsistunt, non vero trahendum esse ad foeteis
rates, quae in unam compositam coaluerunt, neque etiam ad societates, quae invicem pactiones certas fecerunt, vi quarum
una alteri sese ad certas praestationes obligavit. Neque hic consideramus , quid in statu civili quoad societates minores immutetur, quippe de quo dicendum erit suo loco.
16 9. In societate ιυertas sociorum restringitur quoad actiones ad eosquendam finem focutatis refustas, seu quoad ea, qua ad societatem seectant. Etenim quilibet socius persecte obligatur . facere, quae ad finem societatis consequendum facere potest, & quod ut ab iplo fiat specialiter conventum fuit f. 7. 8. . sociis competit jus cogendi socium, ut obligationi suae satisfaciat, si vel satisfacere nolit, vel in eo negligentem se praebeat s. 9. . Quid in societate fieri debeat, communi sociorum consenis determinandum 44. , &quod plurimis placuerit, sequendum .8o. 3. Unusquisque etiam sociorum ad observantia in legum obligatur j. 4s. 8o. , immo etiam ad 'poenam siubeundam, si contra legem, cujus observantia poena sancita est, aliquid commiserit .ss. . Quamobrein cum obligationes ac jura sociorum metienda sint ex fine societatis atque ex iis, de quibus in pacto, quo scilicet societas contracta q. r. , specialiter conventum fuit io. ; ideo patet in determinandis actionibus suis ad finem societatis consequendum requisitis, seu in iis, quae ad societatem spectant, socium non dependere a seipso, sed a voluntate consociorum. Quamobrem cum liber non sit, qui in agendo
dependet a voluntate alterius I. Is 3. Rara. I. Iur. nat. I isocii quoad actiones ad consequendum finem societatis requi-
148쪽
De imperio ac societare in genere. 129
sitas, seu quoad ea, quae ad societatem spectant, liberi non
sunt, consequenter libertas naturalis quod eas restringitur . I i Ostenditur citam hoc modo. Societas tribuit jus universis in singulos, si plures fuerint uocii, vel uni in alterum s. 9. , quoad ea sicilicet quae ad finem societatis consequendum faciunt io. , seu ea, quae ad societatem spectant. Socii adeo in iis, quae ad societatem spectant, non sunt sui
juriS I. 134. I 33. pari. . Iur. nar. , adeoque nec liberi a 3 s. pari. I. Iur. nar. . Libertas igitur naturalis sociorum quoad ea, quae ad societatem spectant, restringitur. Qui societatem ineunt, singuli univer ese obligant, quod
non pro lubitu suo facere velint, quae finis consequendi causa fieri clebent, sed quod placuerit universis, aut saltem parti majo'. Conveniunt itaque, quod libertate sua naturali aliter uti nolint, quam sequendo id, quod placuerit universs aut sal
tem plurimis. In nac autem voluntate permanendum, cum
mutatio voluntatis repugnet iuri perfecto sociorum ex pacto acquisito, adeoque licita non fit o. 378. Part. 3. Jur. nat. . Atque adeo intimius perspicitur, undenam sit ista libertatis naturalis restrictio, & quod nihil in se eontineat, quod libertati naturali si adversum.
s. ITO.ra scissare compsta libertas cocis aram simpliciorum . ex m restricti quibus ea coalescit, refrangitur quoad octones ad em societa is Me Gen. compostra consequendum requsta , seu quoε ea, q a a societa- issiciis rem compi iam spectans. Etenim Membra societatis compo- tam simpliasitae sunt societates integrae , sive simplices, sive minus eiuram is compositae s. s. , adeoque in societate composita ad eas eo fia. societates, ex quibus illa coalescit, applicanda sunt, quae de sociis in societate simplici demonstrantur. Enimvero societas quaelibet naturaliter libera est f. 16 6. , sicuti natura quilibet homo liber est j. t 46. 8art. I. Py. r. J. & mi Dr. nai. Pars VII. R liber-
149쪽
libertas sociorum in qualibet societate restringitur quoad actiones ad consequendum finem societatis requisitas , seu quoad ea, quae ad Nietatem spectant. I. as9. . Ergo etiam in societate composita libertas societatum simpliciorum, ex quibus ea coalescit, restringitur quoad actiones ad finem societatis compossitae consequendum requisitas, seu quod ea,
quae ad societatem compositam spectant. . .
Nimirum quando societates compositae in unam coalescunt, adeoque in finem quendam conjunctim obtinendum consent unt I. I. , necesse omnino est, ut ad finem istum consequen-- dum singulta cietates obligentur, & quatenus ad hoc obligantur libertas earum restringitur. Conveniunt adeo, quod libertate sua aliter uti nolint, quam in quantum ea non ac veris satur fini communi consequendo. Multa tamen cautione Oispus est, ne perperam ad societatem compositam applices, quae de societatibus non compositis demonstrata fueruntia Sed de eo rectius dicetur in sequentibus, quando de societatibus com-
Perfectioso. Perfectio societatis eoin it in apritudine finem serie aris comereratis in sequendi. Etenim propter finem consequendum societas initure s- vcl instituitur, & qui Zcii in eadem sunt non censentur mem-sat. bra ejusdem, nisi quatenus vires litas in finem consequendum
impendunt cl. r. 4.). Quod si ergo socii singuli apti sunt ad
. finem societatis consequendum, atque adeo ea faciunt, quae ad fine ni consequendum requiruntur; omnia, quae ad soci tatem spectant, inter se consentiunt s. so a. i. . Quam obrem cum in hoc consenla consistat perfectio ἔ.cii. per fectio societatis consistit in aptitudine ad finem societatis
consequendum . . Non cst, quod exeἴpias, non suscere, ut sotietas apta se ad finem consequendum, sed Praeterea requiri, ut quilibet et
150쪽
De imperio ae Iocietate in genere. Igr
iam foetus actu faciat, ad quod faciendum aptus est. Qui
enim ita sentiunt, illi aptitudinem intra armorea terminos coercent, quam debebant. Ad aptitudinem enim requiritur etiam voluntas faciendi ea, quae ad finem consequendum necessaria
sint. Qui vero quid facere potest δc vult; is utique iacit, nisi quatenus impedimentum agendi inevitabile ac insuperabile ipsi objicitur: id quod hic attendendum non esse per se patet. Fortunae adversm oe imputandum, non societati, quippe cui
ex parte sui nil .detin, quod adesse debet., T2. Quoniam persectio societatis consistit in aptitudine fi- mri eanem societatis consequendi f. 373. , finem autem socio dimovi. ras consequi potest, si vires sociorum conjunctae ad eum . consequendum sufficiunt, cum impedimenti inevitabilis nulla hic habenda sit ratio not. cit.); ex sufficientia virium. quo seu conjungunt, a manda es aptituri societatis ad sinem
consequendum, adeoque perfectio.
Necesse non est, ut singulorum sociorum vires sint aequa- es , nec ut sint eaedem, ubi diversa propter finem societatis genda, sed sussicit, ut, si singulorum sociorum vires conjunctim sumantur, quippe quae conjunctim sumtae vires societatis sunt g. i. , adtini vires, quae ad finem consequendum requi runtur. Facile autem patet, ad societatem requiri non modo conjunctionem virium cossoris , sed etiam animae, immo etiam viribus accensenda esse subsidia quaecunque alia, quibus ad finem consequendum indiget societas, veluti pecuniam. quae nervus rerum gerendarum dici merito solet, consilia &operas extraneorum. Quae vero extra societatem sunt, ea ad
statum societatis externum spectant. Ad haec qui animum a tendit, haud dissiculter de perfectione cujuslibet societatis judicium feret, modo finem ejusdem & media eum consequen di perspecta habeat. Generalix enim, quae hic demonstrantur, perinde ac in aliis nonnisi notionum directricium locum