장음표시 사용
161쪽
erant pra- cietate negotiatoria idem demonstratum I. 3397. para. .
visum. Pr. nat. . Demonstratio nimirum, quam ibidem dedimus, contexta est ex principiis generalibus, quae in omni societate locum haribent , nihil vero in ea sumitur, quod ad societatem negotiatois riam in specie spectet.
v quis nihil Si casus quidem emergit, et ouem socius aliquis nita ad fi a bos ad nem societatis amplius conferre lusit ἰ ab eadem discedere luet. emIotie- Etenim per se patet, si socius aliquis ad finem secietatis conaratis eo eris sequendum nihil amplius conferre possit, eum sine damnore posti societatis discedere posse, cum perinde sit, sive maneat in s cietate, sive discedat, aut, si manet, perinde sit ac si in ea non esset. Quoniam itaque a societate discedere licet, si absque damno societatis hoc fiat i 87. ; si cassis quidam emergit, ob quem socius aliquis nihil ad finem societatis amplius conserre potest, a societate discedere licet.
In casu particulari de societate negotiatoria idem jam aliter Ostendimus d. I 3 9 6. Part. . Iur. μι. . . . 19 a.
Descis em M socius proare nolis, ad quod praestando vi societatis Haiani ob tenetur; ex sicietate excludi potest. Etenim si socius praestare neglierem nolit, ad quod praestandum vi societatis tenetur, a pacto, . m. . quo societas contracta s.) & quod servandum s. 7 98. pari. 3. Furi nat. , recedit. Quoniam itaque a pacto recedere liceat etiam alteri, si unus paciscentium ab eodem recedit s. 8 a T. 8arr.3. Furnat. ; ceteri quoque socii non amplius obligantur socio negligenti, qui praestare reculat id, ad quod praestandum vi societatis tenetur, consequenter eum ex societate tanis quam membrum prorsus inutile excludere possint. Ottenditur etiam hoc modo. Sociis competit jus co
162쪽
De imperio ac societate in genere. I 43
gendi consocium, ut satisfaciat obligationi suae, si in eo aenegligentem praebeat g. 9.). Quodsi igitur p stam n sit id, ad quod praestandum vi societatis tenetur; ex soci tale excludi potest.
Ex demonstratione altera patet, non statim ob negligentitiam socium excludi ex societate posse ; sed id demum licere, quando negligentia corrigi nequit. Socius, qui praestare non vult, ad quod praestandum obligatus est, membrum inutile est, adeoque recte abscinditur. g. 393. 'Si sicius unus solo arbitratu so omnia fieri velis p a s DE dbmina-
cietate recedere, vel ceteris socias euodem excludere licet. Ete- ia antas s-nim in societate quid fieri debeat, communi sociorum con- cii. sensu determinandum g. 44. . Quamobrem si quis velit solo arbitratu suo omnia fieri, ceteris sociis jus suum auferre vult invitis. Quoniam itaque nemo pati tenetur, ut jus si um sibi invito auferatur . 336. pari. a Dr. nat.ὰς nec cingi quis potest , ut habeat socium, qui suo arbitratu solo
omnia fieri vult, adeoque a societate recedere, vel, si ita visuin fuerit, sociis ceteris eundem excludere licet. Violat socius, qui omnia suo arbitratu solo fieri vult, ius' consociorum 3. 44 . Quamobrem cum nemo pati teneatur, ut ius aequisitum sibi invito ab altero auferatur 3. 336. parria. Jur. nat. s s duo saltem fuerint socii, aut si, cum plures sint, alii patiantur, ut socii unius arbitratu fiant omnia, qui hoc pati non vult, a societate utique recedere potest, &, siquidem ceteri omnes hoc pati nolunt, dominatum assectantem e societate excludere ponunt. Qui patiuntur, ut unius arbitratu omnia peragantur, jus suum ipso facto remittunt g. 93. pari.pyin. nai. , quod licet facere possint 3. III. Part. y. Furi nar. ,
non tamen facto suo nocere possunt nolenti f. est. . s. 194. Di sitiroo by GO Ie
163쪽
Imperium quior. β. ι94. Ius determinandi actiones liberas alterius pro lubitu suo dicitur Imperium d is vero, qui imperium habet, ιmpera H dicitur.
Imperare adeo plus est, quam jubere, quemadmodum dicit Donatur. Iubet enim, qui significat, quid fieri velit, in alterius arbitrio non relinquens, quid facere velit I. 983. ραπ.ε. Theol. nat. . Iubere igitur etiam potest is, cui nullum competit jus determinandi actiones liberas alterius pro lubitu suo not. f. cit. . . Hinc qui imperat, equidem jubere potest; non
tamen qui jubet ideo imperat. f. s9s. Neri- Quoniam natura quilibet homo liber est a 4 6. para. L. um cuidam Fur. Ot.2, vi libertatis autem naturalis permittendum est, naturaliter ut unusquisque actiones pro uti sibi visium suerit determinet, competat, quamdiu nil facit contra jus alterius β. a s 6. stari. I Dr.nat Iaut Asbi natura quoque nemini competit jus actiones liberas auarrogare lue terius pro lubitu suo determinandi, consequenter ιπσιumceat. nemini natara comperit. Et quia libertas est jus homini natura competens I. 33. 333.1 46. pari. I. Dr. nat. ι jus au tem connatum, adeoque homini naturaliter competens I. a 8. par. I. Fur. naid, nemini auferri potest . 64. pari. 1. Pr. t. I nemo quoque ιmperium in invitum sbi arrogare potest. Notanda haec sunt, ut origo imperii initilligatur : id quod
ut intelligatur, haud parum refert, ne imperium latius exre datur in casbus particularibus, quam par est, vel etiam intra arctiores limites coarctetur, quam fieri debet. Ρatebit suo lo-CO , quantum in eo fuerit peccatum, quod imperii origo non satis fuerit perspecta. s. I96.
De consensu Quoniam nemo imperium in invitum sibi arrogare pot-- est,
164쪽
De imperio ae societate in genere. I4S
est, neque natura alicui idem competere potest I. rys. ;ems, is
imperium in alium acquiri nequit nis conse/δε ipsas vel expres- quem immos, vel raesumto, aut tacito. Num actu Uidebimus sane suo Io eo, quando lex naturae imperium alio Norrui in aliquem tribuit, eam praesumere consensum ejus, in quem tribuit. Quoniam enim hominem vult esse liberum, s. I 46. Pan. t. Dr. nat.), non potest sibimetipsi contrariari, quippe cum repugnet, esse liberum & imperio alterius subje-ἀum G. Is 6. Part. l. Jur. nat. I94. bd. Sed de eo disertius dicendum suo loco. g. 397.
Imperium involvit jus obligandi alterum ad actiones suas se De Jure obes non aliter determinandum. Pone enim imperium habenti non ligandi alte- competere jus obligandi alterum ad actiones suas sic & non ram adacti aliter determinandum. Quoniam si quis obligatus est ad a- ones de emgendum sic & non aliter necesse est ut sic & non aliter agat minandum.
I. 1 8.para. I. Phil. Hact. umv. , consequenter ut actiones suas
componat ad nutum imperantis & agat,quod ipse voluerit,non quod sibi videtur'; si imperans eum, cui imperat, obligare nequeat ad agendum, statui omnino debet, permittendum esse. ut, si libuerit, aliter agat, quam ipse voluerit. Quamobrem cum jus determinandi actiones alterius pro lubitu suo impe- rium sit g. 394. i erit hoc jus revera nullum, quippe effectu suo destitutum. Quod cum sit absurdum, necesse est ut imperium involvat jus obligandi alterum ad actiones suas sic & non aliter determinandum.
Implicat habere jus determinandi actiones alterius pro lubitu suo, nec eidem imponere posse necessitatem moralem agen .di, ita ut velit agere, quod tibi visum fuerit. Atque ideo imperium sine jure obligandi alterum concipi nequit 3. II s.
165쪽
l. 198. . Quoniam imperium involvit jus obligandi alterum adactiones suas sic & non aliter determinandum I. 39 7.), Ο - ligatio autem positiva, adeoque ea, quae a voluntate hominis proficiscitur β. a 9o.parr. ι. Phil. prac . umm). aliter in tr duci nequit quam poenarum metu, aut spe praemiorum .3o1 pari. I. Phil. prarit. -υ. θί qui habet impe=ium, ei competu ius
puniendi eum, qui actiones sexas ad nutum ipsius componere non vult, es praegnus invitandi ad agendum. Equidem plerumque poenarum metu obligatio positiva introiscitur ἔ non ramen praemiis nullus prorsus conceditur locuso Patebit autem suo loco, quando obligatio introduci debeat praemiorum potius promissione, quam sanctione poenali. . I99.
Quoniam imperium involvit jus obligandi alterum adactiones suas sic & non aliter determinandum . 397 , jus
vero in actiones alterius habet is, ad cujus voluntatem alter actiones suas componere obligatur . 33 7. 8art. I. Iur. nar. ἰμι coNeIII imperium, is habet ius ιn ac Iones alterius, immo imperium revera non est nis Ius in aritiones alterius. Vide, quae alias annoravimus not. . I 37. pari. I. In nati Quaenam vero fini actiones, in quas imperanti jus competit. ex origine Hris illius in casu particulari desiniendum, quemadmodum ex sequentibus constabit. s. ao is
Imperium potestis est. Etenim imperium est ius in acti-- ones alterius cr99. , & involvit jus obligandi alterum adactiones suas sic & non aliter determinandum iuro, &ubi non secerit eum puniendi g. r 93.). Qui adeo imp rium habet, ei competirjus in alterum. Enim verrius, quod quis
166쪽
De imperio ae societate in genere. I 4
quis in alterum habet, potestas est 3. 33 3. pari. I. IV. nat. Ergo imperium potestas est.
Imperium & potestas promiscue usurpari solent. Unde imperium parentum vocari solet potestas. Non tamen neganodum est , potestatem latiorem habere sgnificatum, quam imis perium. Quamvis enim imperium potestas sit, non tamen ebdem coaequatur. Qui vero hoc fecerunt, potestatem in nio mium extenderunt, prouti ex inferius dicendis abunde patebit. s. a I.
Quoniam imperium potestas est aoo. , alteri autem Saflectus subjectus dicitur, in quem ipsi potestas competit I. 334. quinam se. pari. I. Fur. nat. 9; subjectus etiam dicendus est is, in quem alter imperium habet.
Imperium non concipitur sine subjectione alterius: imperanistis nimirum voluntati subjiciuntur actiones ejus, in quem is imis perium habet. Atque adeo idem subjectus alteri est quoad actiones suas : neque enim subjectio ultra limites imperii exin
Quoniam natura nemo imperium in alterum habet naturaxos . , subjectus vero alteri est is, in quem alter imperium quis aberi . habet I. et os.); natura nemo alteri hubjectus es. sitsubjectas.
Imperium & subjectio correlata sunt, quorum unum sne altero non intelligitur I. 8 3 6. Ontol. . Ubi ergo nullum datur imperium, ibi nec locum habet subjectio. Natura non datur imperium: ergo nec subjectio. g. a O3.
Similiter quia nemo sibi in invitum imperium arroga- subdais re potest . 39s. , nec imperium in aliquem acquiri nisi isti is esse consensu iplius vel expresso, vel tacito, Vel praesumto s. 396. , pos . T a subje- T
167쪽
subjectus vero alteri est is, in quem ille imperium habet. s. aor. ; nemo quoque alteri in uas subsici potest, sed ad sh
ctionem requiritur consienses ipsas sis expressus , sive tacitus, cpraesumtin. Nimirum subiectio extendi nequit in praejudicium libertatis naturalis, prouti intelligitur ex iis, quae supra annotavimus nor. I. I96δ. . ao 4.
Et quoniam qui imperium habet, alterum obligare potest ad actiones suas sic & non aliter determinandum . 397. , consequenter alter ad ipsius voluntatem actiones suas componere tenetur, subjectus vero alteri est is, in quem imperium alter habet .aor. I subjectas obligatur actionessas ad
volantMem imperamis componere.
Nullum sciret jus imperantis, nisi subiectus obligatus esset ad faciendum, quod is vult. Vide, quae supra jam annotavimus nox. I . I97. . s. aos. Parere vel obedire dicitur, qui actionem suam ad volumtatem alterius componit. Atque adeo Aedentia dicitur promptitudo actionem suam ad alterius voluntatem componendi, seu faciendi, quod fieri vult alter, & non faciendi, quod fieri non vuIt.
Quoniam subjectus o ligatur actiones suas componere ad volantatem imperantis g. ao 4. , qui vero actiones suas ad voluntatem alterius componit, eidem paret vel obedit s. aos.); μι ictus imperanti parere, vel obedire olligatur.
Obedientia virtus est. quae subjectum maxime decet 3.3 3 a. Part. r. TFeri. 'nat. . Repugnat esse alteri subjectum & eidem obedire nolle. . 6. 2O . Diqitigod by Corale
168쪽
De imperio ad societate in genere. Io
Inobedens dicitur, qui actiones suas ad alterius volunta- Ino dismtem componere non vult. Inobedunna adeo est noluntas riis visu. actiones suas ad alterius voluntatem componendi. ΥUt inobedientia sit vitium, necesse est, ut noluntas illa st constans & perpetua s 329.parr. l. PHLPract. uum. . Atque adeo patet, quamvis quis sit inobediens, fieri tamen posse, ut actionem suam componat ad voluntatem alterius, non tamen quia alter vult, ut hoc faciat, sed quia ipse proprio motu facere vult, aut quia metu poenarum facit, quod non facere mal- IN & contra, manente noluntate actiones suas componendi ad alterius voluntatem. Sed cum hoc valeat de omni vitio; suo loco de hisce disertius dicetur in philosophia morali, ubi actionum ex virtute ac vitio procedentium ratio distinctius ex-
Quoniam subjectus imperanti obedire obligatur . De inobed so6.), inobediens autem esse nequit qui obedit I. aos. emia sub
ao7. I su erus inobediens esse non de r. m. Repugnat subiectum esse alteri & inobegientem esse, ut nihil magis dedeceat subjectum, quam inobedientia cf. I9s.
Actiones subessi d eniana a voluntare imperantis. Et De depemnim actiones suas ad voluntatem imperantis componere ob- dentia in ligatur subjectus q. ao . , consequenter ratio, cur hasce onumsuhe potius adtiones edat, quam alias, quaerenda est in volunta- cti a volam te imperantis 36. Untes . Actiones igitur ejus depen- tate impe- dent a voluntate imperantis 8st. Prol. . rantis. Nimirum s quaeras, eur subiectus hoe iaciat, vel non faciat, rario haec redditur, quod imperans velit ut faciat, vel nolit ut T 3 non Disitigod by GOoste
169쪽
non faciat. Uoluntas 3c noluntas imperantis est principium determinandi voluntatem ac noluntatem subjecti. Subjectus nimirum hanc legem agnoscit. Quicquid vult imperans ut faciam, vel non faciam; id mihi faciendum vel non faciendum. Et hac lege nititur obedientia subjecti, quae in stricta
ejus observantia consistit. s. a O.
Euatenus Subi ctus quoad eas actiones, in quas imperanti ius es, liber subjectus non est. Actiones enim subjecti dependent a voluntate imis non est liber. perantis l. ao9I, adeoque subjectus quoad eas actiones, in quas imperanti jus est, non est independens a voluntate aliena. Enimvero liber non est, cujus actiones non sunt independentes a voluntate alterius . Isa. Par . I. Fur nat. 2.Subjectus itaque quoad eas actiones, in quas imperanti jus est, liber non est.
Libertas consistit independentia actionum a voluntate hominis alterius cujuscunque f. 63. pari. r. Jur. nat. . Sub Iata igitur hac independentia tollitur libertas. Atque adeo patet, subjectione tolli libertatem naturalem. s. a I .
De rex ancia tari alteri se subjicis, libertati naurali renunciat quoad eas arione tiber- actiones, in quas imperanti jus concedit. Qui enim alieri sub-raiis insaL jectus est, quoad eab actiones, in quas illi jus est, liber non jectione. est I. a 3 o 3. Quamobrem si quis se alteri subjicit, ipso facto declarat, nolle sese esse liberum quoad eas actiones, in quas imperanti jus conceditur. In hac declaratione cum renunciatio consistat β. so 3. pari. 3 Pr. nat.); qui alteri se siubjicit libertati naturali renunciat quoad eas actiones, in quas imperanti jus concedit.
Nimirum qui se afferi subjicit, jus in actiones suas in eunodem transfert f. aor. 194. , ut scilicet ipse pro lubitu suo easdem determinet s3. I94. . Atque adeo quoad eas actiones, quae Disiti Ooste
170쪽
De imperio ac societate in genere. III
quae subesse debent imperio alterius,non vult dependere a voluntate imperantis. Subjectio adeo continet promissionem non faciendi , nisi quod voluerit imperan f. 361. pari. I. Jur. t. J. Equidem nonnullis absurdum, aliis imprudenter noctum videtur, ut quis libertati naturali renunciet, consequenis . ter hanc renunciationem vel rejiciunt. vel, ubi expressa noni est, non praesumendam esse contendunt; , in praesenti tamen locus non est, ut eos erroris redarguamus: id quod evidentisus fieri poterit alio loco. ιι .i l. a II.
t ryas, quod universis in fetulos competit in scierare, imperium es. Universis enim competit jus cogendi socium, ut riuare de- faciat, quod ad finem conlaquendum facere potest, aut iuri re quod ut ab ipso fiat, specialiter conventum fuit f. 9.), ut- am. que leges stricte observet . si . & puniendi socium, qui contra legem, cujus obstruantia poena sancita est, quid comin. misit β. set.). Et quid finis consequendi gratia fieri debear, communi sociorum consensu determinandum f. 44. , adeo que non quilibet socius facere potest, quod sibi soli visum suerit. Patet itaque in societate universis competere jus determinandi actioncs singulorum sociorum qua talium, hoc est, eas, quae societatem respiciunt. Quamobrem cum hoc jus imperium sit . t 94δ; jus, quod universiis in singulos competit in societate, imperium est.
Quando societas contrahitur, singuli sese obligant unive ss, quod facere velint, quae ad finem societatis consequendum requiruntur f. r. b. er=. 789 pari. r. Jurinat. & quae communi consensu determinabuntur s. 44.), vel etiam parti maiori pla erint 3. 8o. . Atque adeo in iis, quae ad societa- . tem spectant, singuli dependent a voluntate universorum f. 8SI. Ontoc , consequenaer quoad istas actiones libertati suae renunciarunt f. Is 3. pari. Io 3. Para. y Dr. nar. . Et sic universi determinare easdem intelliguntur pro suo lubitu,