장음표시 사용
221쪽
Iege, ut partus sit commodatarii, mater contra amorem natura ipsi inditum ab educatione prolis suae, quam ipsia cduis care obligatur f. a 63 , vel invita arcetur .a6o.). Quatn-obrem cum naturae humanae, in qua rationem fussicientem habet lex naturae . r 3 s. Phil. praci . uni .h repugnet amorem illum natura inditum tanquam curatioris educationis stimu-
Ium β. a 6 o. supprimere, vel effectu suo privare, &obliga
tio ad educandum prolem suam immutabilis sit j. 34a .part. I. Phi straa.u υ , a qua nemo seipsum, vel alterum liberare potest; naturaliter non licet uxorem suam commodare alteri ea lege, ut partus sit commodantis, vel hac, ut sit commodatarii.
LDeurgus, reserente Plutarcho in eius vita, morem com mcidandi uxorem alteri utraque, quae in propositione praesente commemoratur, Iege in Rop. Spartana introduxit. Nam viro natu grandiori, cui florens aetate erat conjux, fi quem probum prudentem adolescentem charum haberet probaretque, jusdedit eam huic jungere, & cum impIeta esset egregio semine, fibi vindicare partum. Ex adverso liberum fecit bono viro, siqua ei casta mulier, quae eIegantes pueros ederet aIteri nupta cordi esset, agere cum ejus marito, ut ejus copiam sibi fac . ret, atque sibi prolem ex ea quaerere. Ita nimirum putat so- re, ut gignantur liberi probi & ex praestantissimis generentur Cives, reliquos legislatores tanquam Oppido insulsos & vanos ridens, qui caries re equos ad optimos admissarios agant, isque pretio vel gratia contendant a dominis, conjuges vero inisclusas, quas ex solis volunt ipsis parere, custodia sepiant, fi-ve amentes sint, sue decrepiti, sue valetudinarii. Speciosae quidem sunt rationes, quas affert IIcurgus, probatae ideo tam Plutarcho, quam Campoesse, R ipsum jus naturae persectivum, quod meliora praeserri jubet I. I93. ρηι ι. Phil. Fro I. uarm. , A praecipit omnem curam, quae a nobis proficisci potest, ut optima proles procreetur, opinioni L curgi favere videtur; non tamen, si rem penitius inspicias, commodatione uxorum obtinetur, quod sine ea obtincri non ξotyrat, modo hominus
222쪽
De Societate conjugali seu Matriminio. 2 3
prudenter mammona contraherent, quemadmodum debebant 3. a s 8. pari. .guri nar. , & prraerea officiorum suorum partes omnes ex asse adimplere studerent quemadmodum debebant. Jus naturae in se immutabilis f. I a. para. r. I hil pract univ. , non ideo mutari potest in uno, quia in aliis homines minime satisfaciunt iis, ad quae facienda eosdum obligat. Non jam urgere libet, quod nec uxorum commodatia . One semper obtineatur finis, qui a Lycurgo intenditur, praese tims educationis habeatur ratio, nec quae incommoda haud raro oriti ex illa possint, merito attendenda, ubi inquisiveris, utrum actus aliquis jure naturae licitus sit, nec ne not. g. 29o. Sed si singula distinctius explicanda ac demonstranda forent. quae commodationi uxorum obstant, quo minus eidem I cua esse possit sive in statu naturali, sive in civili, amplior re quireretur tractatio, quam quae utilis existimari poterat in re, quae a nostris moribus ac legibus prorsus abhorret. Immo pauci erunt mariti, qui assinu conjugali, quo debent, suas
Prosequuntur uxores, eas alii commodare voluerint, nec sine ratione assirmandum, MXorum commodarionem mutuo con
jugum amori obesse. Hinc etsi apud Romanos, Plutareri
autore, non inustatum esset, alteri uxorem suam cedere, ut liberos ex ea tolleret non tamen eam recipere tenebatur. quihoe fecerat, nisi vellet. Ubi in sequentibus omnem curam parentum in educanda sobole requistam & mutua conjugum ossicia demonstraverimus, multo facilius ac rectius judicabitur, quod uxorum communio, communicatio & commodatio jurinaturae adversetur.
Quoniam naturaliter non licet commodare suam uxo- De eo tiliarem alteri ut partus lit tuus g. a 9δ. , perinde vero est, acutaribus sive alii commodes uxorem tuam , ut partus sit tuus, sive uxori permittas, ut connubii adjutores habeat ; furi a rara repugnat, ut uxor permittente marito connubia adjutores h Cc a beas.
223쪽
at. Quodsi hoc permittatur solius libidinis explendae casis, multo magis id illicitum esse apparet s. a 4o.).
ste mea Gmio apud Lithuanos in usu fuit, ut inter se matronae palam concubinos haberent virorum permissu , quos connubii adjutores vocabant, etsi pellicatus viris probro duceretur. Uix equidem hujus moris alia ratio fuit, quam libidinitaminarum ut satisfieret, quae mulieribus facilius condonanda , quam viris visa fuit. Mores gentium cum adeo sibi contrarientur, oppido falluntur , qui jus naturae ex iisdem metiri volunt, cum ex adverso potius mores ad normam legis nat Tae exigendi.
g. a 93. Am monstra- μησ1nia generi humano propagani abunde sincit. Ex-nia si incisi perientia domestica hoc comprobatur. Quis enim est, qui genera hu- nesciat, in Europa, praesertim in Germania nostra, majorem mano pro- esse hominum multitudinem, ut de ea indies audire detur pagando. plurimorum querelas, etsi monogynia sola probetur, quam in aliis terrae partibus, in quibus polygynia frequentatur. Accedit quod magna hominum pars utriusque sexus perpetuam castitatem Deo foveat, qui si matrimonia contrahe rent, numerus hominum adhuc magis multiplicaretur. M nogynia itaque generi humano propagando abunde sussicit.
Inprimis hic probe consderandum, si eoitus nulli celebrarentur nisi sobolis procreandae gratia, quemadmodum vult lex
naturae 3. 239. , fore ut per conjugia monogamica numerus 41ominum adhuc magis multiplicaretur: neque enim tot mares potentiam generandi imminuerent, aut eadem se prorsus privarent, solius voluptatis venereae, lege naturae reprobatae
. - . . a 4 . , Percipiendae causa.
M hD- Quoniam monogynia generi humano propagando ab- mageneris unde sumit f. a 93. , quamvis lex naturae velit, ut homi-
224쪽
De Societate conjugali seu Matrimomo. stos nes sobolem procreent .a 39.), & generis humani propa-winu --
gandi gratia societatem ineant g. a 69. , consequentM lna manipropa trimonia contrahant n. a To. ἱ non tamen propterea conci-gandi causa
pitur dare maribus, qui ex pluribus foeminis liberos tollere naturaliter possunt, jus ad Matrimonium cum pluribus steminis contra- permissa. hendum . 3s9.ρart. L. Phic prati . umv. , consequenter cum polygynia sit matrimonium unius maris cum pluribus sceminis contractum a So. , propagandi generis humani causa lex natura lagrum non permιιιιι s. 163. Para. I. Hic prati .sαν. γJus ad eoncubitum non datur cf. Is 9. Pan. l. PHL pra Laeniv. , nisi quatenus lex naturae vult, ut genus humanum proingetur I. a 39. , & liberi educentur g. 26α. 263. . Ut igitur deis monstrationis praesentis patet . necessitatem propagandi genus humanum minime tueri polygyniam.
s. a 9 s. Potinηia lege natura permissa non est. Jus non dat lex Idem aliter naturae nili ad ea, sine quibus obligationi naturali satisface- offendia re non possumus g. 3 39. 8art. 1. Piac strarit. untv. , consequenter cum velit genus humanum propagari debere per matrimonia .a69. a To.), monogynia vero generi hum no propagando abunde sussicit . a 93. , concubitus veros
lius voluptatis percipiendae gratia factus illicitus sit .a o. ;lex quoque naturae non dat jus nisi ad conjugia monogamica ineunda , a So.), consequenter non dat jus ad polygyniam s.cit. , ac propterea polygynia lege naturae permissa
Patet nunc, Polygyniam esse contra legem naturae permissivam f. I 66. pars. r. Phil. pra z. univ. , ut adeo dici nequear, eum, qui cum pluribus sceminis simul matrimonium contrahit, hoc facere jure sibi a natura tributo.
225쪽
s. a 96. uando po- Si quis cum piaribus farminis matrimonium simul contrahis franiana- solius volvtatis stercipienda causa, aut liberis, quos ex pluribus ruraliter axordas tulit, educandis, prout ι educari debent, non sissicit; pol prohibita. oma lege naturali prohibita est. Etenim lege naturali prohi- . hetur omnis concubitus, qui solius voluptatis percipiendae causa appetitur .a4o. . Eadem igitur lege ctiam prohibetur, mali imonium contrahore cum pluribus sceminis simul, solius voluptatis percipiendae causa, consequenter polygynia voluptatis percipiendae causa contrahenda lege naturae prohibita. diuod erat unum. Lege naturae genitores liberos suos educare obligantur . a 63. . Et quia eadem nos obligat ad recte agen dum I. r 89. para. I. PLLHadi. umv. , ad recte educandum quoque liberos obligat. Cumque eadem nos obliget ad culpam quamlibet Vitandam c . a 99.ρar . ι. Is r. nat. , eam quoque in educatione vitare debemus, consequenter omnem adhibere diligentiam ac claram, ne quicquam a nobis omittatur, quod ad educationem facit neque fiat, quod eidem quomodocunque impedimento est g. 737. Is r . Zara. f. Hic pra'. univ., Quod si ergo qui cum pluribus foeminis simul matrimonium contrahit, liberis, quos ex iis tollit, debite educandis non susticit; polygynia utique lege naturali prohibu. ra. αuod erat aberum. Probe vero notandum est, educationem aestimandam esse non ex solis sumtibus, qui educationis causa faciendi; verum omnem illam curam ac sollicitudincm considerandam esse,quam ad educationem requiri inferius demonstrabitur & quae aliquomodo jam elucet ex ipse educationis desinitione c=. ass. . Non minus hic perpendenda sunt impedimenta ,.quae ex Ipsa . polygynia emergere possunt. Horum enim rationem habendam esse, etsi ex accidente tantummodo emergant, in s perio
226쪽
De Societate conjugali seu Matrimonio. 2o
petioribus iam monuimus nor. 3. 29 o. . In hypothesi itaque propositionis praesentis si non prorsus impossibile , perquam tamen dissicile erit judicium, utrum quis educationi liberorum ex pluribus uxoribus tollendorum lassiciat, nec ne. Ceterum facile patet in hypothesi propositionis praesentis polygyniam esse contra legem naturae Prohibitivam, non vero saltem contra permissivam. I. 297.
Monogamia primis natura tenvenit. Quando nimirum Monogamia ad educationem prolis requiritur tam maris, quam sceminae num primis opera, nonnisi marem unum foeminae uni jungi videmus, ut natura αυ- adeo imago monogamiae consipiciatur in animalibus brutis veniat. g. a 8o.). Quoniam itaque Prima naturae sunt, ad quae an malia sua natura seruntur I. 8 o. para. a. Iur. nat.)ἰ mon gamia primis naturae convenit.
Prima naturae homini cum brutis communia sunt, adeoque naturaIi instinctu quin etiam homines ferantur sobolis procreandae ac educandae gratia ad societatem ineundam singuli cum singulis, non est quod dubitemus. Stimulus enim ad conc bitum, per quem natura generationem intendit, non minus, quam τορ γη, naturalis ille sobolis amor, per quem educatio intenditur a natura as9. , hominibus cum brutis communis est. Quodsi ergo non accedat libido, voluptatis venereae cumpido a 48. , vix continget, ut quis plures uxores habere velit ideo, quod pluribus liberis gignendis ac educandis se sufficere putet.
a 98. Quoniam monogamia primis naturae convenit .a 97. , An fari na-
prima autem naturae cum jure naturae consentiunt g. 83. tu . pari. 2. Iur. nat θ; monogamia etiam furi natura convenit. Patet adeo, ductum naturae sequi homines f. 297. , & legi quoque naturae conveniinter agere is praef. si nonnisi singuli
227쪽
mares eum singulis Reminis matrimonium contrahant, cons quenter a polygynia abstineant.
β. a 99. De sileat, Naturaliter obligamuae monsigamiam sto Tyria Ar ferre. one naturali Quoniam naturaliter matrimonium contrahere non debent,
Wisserendsi nisi qui potentia generandi pollent . a I a. &, nisi potentia
monogam, generandi per illicitos concubitus debilitetur, vel destructa ampolag sit, qui scilicet solius voluptatis venereae causia fiunt a 4 o. ma. ex una uxore liberi haud pauci tolli possunt, experientia teste; nemo praevidere potest, quot liberi ex matrimonio cum una foemina inito sint procreandi. Multo minus autem praevidere potest, quod liberorum educationi, sive sumtus in eam impendendos, sive curam, quam requirit, vi definitionis I. a s s. , & per ea, quae inferius prolixe demonstrabuntur, sussicere possit, consequenter admodum dissicile est judicare, an non polygamia contra manifestam legis naturae prohibitionem contrahatur f. a 96. Ρraeterea vi X ac ne vix quidem sperare licet, ut evitentur discordiae ac molestiae inter liberos ac uxores, in ipsum maritum ac parentem communem redundaturae, quae in monogamia metuendae non sunt, & ut ne varia cum ex parte uXOrum, tum ex parte liberorum, qui marito ex iis nascuntur, oriantur impedimenta curatioris educationis si non omnium, saltem quorundam liberorum, in quae prolixius jam inquirere siupervacaneum videtur. Quamobrem cum genus humanum abunde propagari possit per monogam iam, nec ad id opus sit polygynia
β. 293.), consequenter necessarium non sit, ut unus mas ducat plures uxores s. a 8o. ; melius omnino est unam
nonnisi, quam plures simul ducere. Quoniam itaque lex naturae nos obligat ad id, quod melius est, alteri praeserenis dum t 3. 3 9. pari. I. Hi ρυα univ. ἰ naturaliter quoque obligamur polygyniae praeferre monogamiam.
228쪽
De Socincte conjugali stu Matrimonio. 2G
Hinc etiam Christus, optimus Iuris naturae interpres , qui rigorem ejus vindicavit adversus corruptelas Pharisaeorum, uringet, ut unus mas nonnisi unam ducat uxorem, ac foemina una nonnisi mari uni nubat, moribus diversis contra intentionem ac institutionem Dei introductis. Quemadmodum vero dubium est, quotnam cum una uxore liberos procreare possit maritus; ita non minus dubium est, annon ex una tot liberos successive tollere possit, quot ex pluribus tollit. Et sane cura educandi sobolem facilitatur, si successive nascantur, quam si plures fimul na strantur, ut adeo praestet liberos ex una uxore successive, quam ex pluribus totidem smia, vel hreviori temporis intervallo tollere. Quodsi modos omnes, quibus genus humanum propagari potest, inter se compares, modo ad singula unicuique propria animum advertas, facile perspicies, monogam iam omnium Optimum esse, nec statui civili magis convenire alium, quam eandem, ut ideo, si vel maxime omnes liciti essent, monogamia tamen vi legis naturae perfectivae ce teris praeferenda esset.
ndionia non repugnaret legi natura, s lamiser esse't ---μθυ- . nisi ι/sus, in stnsu scilicet morali: sed pro Uinentι iam, uia per senum conitione ac satu sine isti repugnantia vix concipi potes. repugnee Etenim si homines essent domini sui ipsius, in sensiu scilicet Ogi natura. morali, sensibus, imaginationi atque affectibus resistere ua .lerent, ne adversus rationem praevalerent, eorumque usum
rationi convenienter determinarent β. s s I .part. a. ι υλumv.), ac ideo sollicite caverent, he in determinandis actu onibus suis latum unguem a lege naturali recederent .ss6. 'art. a. Phil. - I. umυ. . Concubitum itaque nunquam a peterent solius voluptatis percipiendae gratia s. a 4 o. , & per Consequens mas unus abunde sinceret uxoribus pluribus
quoad actum generationis. Nulli esset animus plures gignendi liberos, quam probe educare posset g. a 63. , ac inopi Iur. nai. Pari GL D d quam
229쪽
quamlibet in educanda prole omni animi sollicitudine atque
diligentia evitaret culpam I. 299. pari. I. IV .nar. . Omnes praeterea sceminae maritum, maritus liberos promiscue eodem amore prosiequerentur I. 6 I9. pari. P. Fur. nat. , ac diligerent g. 638. pari. I. Fur mi.2, conssequenteL omni studio conjunctis viribus id agerent, ut sint cum prolibus suis selices, ac caverent, ne ullum cietatis suae membrum infelix fiat I. 6a . pari. l. Dr. nae. . Metuendum igit non esset, ne oriantur discordiae ac odia, aliaque obstacula curatiori educationi prolium in universum adversia. Hoc modo conjunctis viribus unius maris atque plurium foeminarum finis matrimonii, qui procreatio & educatio sobolis est s a Io. , legi naturae convenienter obtineretur .a69.). Patet itaque polygyniam non repugnare Iegi naturae, si homines Sit domini sui ipsius, in sensu scilicet morali I. a So. -
Enimvero ubinam reperies homines, qui taIes sese siba invicem praebent, quales sese praebere debent, siquidem p Ugynia legi naturae repugnare minime debeat, per demon-
srata & qui sunt sui ipsius domini Quodsi ante dicta probe
perpendas & homines, quales sunt, considerare velis; f elle deprehendes, non eam esse eorundem conditionem, non eum sta im, quales requiritur, ut polygynia legi nat rae resipondeat. Patet itaque pro praesenti hominum con ditione ac statu vix concipi posie polygyniam sine repugnati
tia cum lege naturae. Guod rear alterum. . Non est quod objicias, si homines sumamus. quases sunt, monogamia quoque committi,quae legi naturae adversantur,praesertim quoad educarionem prolis, consequenter per eandem vationem monogam iam quoque improbandam esse. Mindi veri, distinguendum est inter ea, quas ex ipsa polygynia na scuntur sim mammonii contraria, & inter ea, quae homine.
230쪽
De Societate est Uali seu Matrimonio. III
aliis de causis committunt legi naturae adversa. Ad illa respε- cimus, quando assimamus il pro praesenti hominum conditi ne ac statu vix concipi posse Polygyniam sine repugnantia cum Iege naturae. Et ea de causa jam antea demonstravimus. lege naturae nos obligari ad monogyniam polygyniae praeserendam 3.a99. , quatenus scilicet & removentur obstacula. ruae ex ipsa polygynia emergunt, ac impediunt, quo minus ni matrimonii satisfiat. Accedit polygyniam non alia de cauissa invaluisse apud gentes nonnullas, quam voluptatis venereae causa, & per consequens contra legem naturae f. 2 O. , A ca stitatem transscriptam esse ad solas sceminas, itidem contra naturae legem h. as 3. , quas ser iis conditionis supposuerunt contra naturalem hominum aequalitatem g I. Pan. r. Iur. nat. etsi foeminas ad litandum libidini magis aptas esse constet, quam mares. Racissima adeo erunt exempla eorum. qui unice sobolis procreandae ac educandae gratia plures uxores ducunt, aut ducere mallent, si permissum sciret, viribus probe expensis, utrum fini huic lassiciant, nec ne. An vero dentur casus, in quibus necessitas exceptionem facit ac locum poly gyniae, in praesenti non disquirimus. Qui enim assirmativam defendunt, a statu civili rationem desumunt, quem hic supponere nondum permittunt methodi leges, quas sequimur. g. 3O1
Impossibile est ut Mguli mares ducant uxores duas. Plurim tigamia cum annorum observationibus in diversis locis multa soler. uniserialistia institutis comprobatum est, plures nasci pueros, quam si ossibilia. puellas constante quadam propemodum proportione, nisi minimam differentiam in praesenti casu non attendendam uringere velis: excessus tamen puerorum exiguus est, ita ut in praesenti negotio sumi possit tot nasci puellas quot pueros. Si enim mille numeres puellas, pueri ultra mine viginti numerantur. Enimvero cum maxima pars eorum, qui nascun
tur, si universos spectes, moriatur, antequam ad pubertatem D d a Per