Jus naturae methodo scientifica pertractatum. Pars prima octava ... Authore Christiano Wolfio .. Pars septima de imperio privato, in qua tam de imperio ac societate in genere, quam de officiis ac iure in societatetibus coniugali ... domo agitur ... A

발행: 1747년

분량: 893페이지

출처: archive.org

분류:

481쪽

46a Pars VII cap. IV.

jua in actiones liberorum parentibus tribuitur ab Ipsa naturae lege, immo cuin Deus quoque Parentes obliget ad educanindum prolem suam . a 66. , idem jus parentibus tributum intelligitur ab ipso Deo. Deus igitur & natura liberos subojecerunt parentibus, quamdiu ex sese apti non sunt ad vivendum vitam hominis. Dubium movere non debet, quod homines omnes natura liberi sint q. I 46. Part. l. Jur. nat. , consequenter nemini subjecti g. I 34. 136. Part. l. Iur. nat, . Neque enim liberi lante eensendi actu homines, seu homines persecti, quam ubi vitam hominis vivere possunt t. I. 6 I. 643. . Quamdiu liberi ignorant, quid debeant f cere . quid non facere, tamdiu quoque manent pars parentum, quorum intellectus & voluntas ipsis loco intelliatiis 3c voluntatis est g. 6 I. . Natura igitur fibi minime contra-. ria, quae vult, homines esse liberos, seu alteri cuidam min, me subjectos, liberos tamen ad certum tempus subjicit paren

Dὸ regimine Determinatio actionum liberorum dicitur Regimen &bb roram S Ius eas determinandi Potesas patria, consequenter regimen potesare - potestatis patria exercitium est. Quoniam itaque jus detera trivi minandi actiones liberorum utrique parenti competit

66o. ; potesas patria non solum puri, verum etiaω matri con petit, seu utrique parenti communis est.

Apud Romanos potestas patria rantummodo competebat patri, minime autem matri: unde etiam a Patre nomen accepit jua in liberos. Sed potestas, quae patri tributa Jure Romano, nam ratis non est, sed civilis, eaque Romanorum propria. Repugnat eadem non una ex patre Iuri naturae, nec ejus ratio hic habenda. Monuimus jam fontem illius pote. statis esse obligationem educandi sobolem, quae cum commuis nis sit utriusque parentis, eandem quoque utrique communem

facit F. 66o. , nec aliunde aliquod jus parentibus in liberos nasci Disitigod by Ooste

482쪽

- De Societate paterus. 463

nasci potest f. 23. pari. r. Jur. nat. I . Istiusmodi autem potestatem, qualem Ius Romanum patri tribuerat, ex obligatione educandi sobolem deducere minime licet. Nee conis eipi aliqua in Iiberis potest obsigatio, quippe quae rationem sussicientem in essentia & natura illorum habere debebat, unda veniat istiusmodi potestas.

f. 6 6 s. 'testis patria imperium es parentilas in Meris competenc mali jus Potestas enim patria est jus determinandi actiones libero ii 'resias rum . 663. . Quamobrem cum jus determinandi patria. nes liberas alterius pro lubitu suo dicitur imperium s. 394. , potestas patria imperium est, & quia etiam matrieon petit cf. 66 s. ), imperium est parentibus in liberos

competens.

Consultius ideo fuisser, psessatem patriam imperium parentum in liberos, vel e perrum parentale dicere, sicuti Ovidis animae parentum dicuntur umbrae parentales. Ast nolumus terminos novos introducere in disciplinas, ubi alii iam prostant. Sufficit iraque ostendisse, potestatem patriam naturalem de hae enim sola nobis sermo est in Iure naturae nouesse aliud jus, quam imperium.

1. 6 63.

I iarasiter parentibus jus aliud in his os comperere ηessiit, misisse iusnis in acriones eorundem. Per se patet, cum jus sit seculi 3 2ι. ,sitirmoralis agendi '6. ροι. l. Phil. ρυαιηλ. , nemini in animam alterius jus quoddam competere posse, quippQ quod , Ubὸν prorsus inutile foret, quia omni eXercitio destitutum nul- ..-ὸιιν. Ium haberet effectum. Nemini hominum competit jus in .liri corpus suum, vel ullum ejus organon, nisi eodem utendi quoties uium exigit obligatio quaedam naturalis I. 3 74.

483쪽

464 Pars VII. Cap. IV.

D6. pari. I. Dr. nat. . Quamobrem cum parentes vitam, sanitatem & integritatem omnium membrorum corporis liberorum suorum obligentur conservare I. 639. ), de ipsa substantia corporis disponere ipsis non licet: quoniam vero parentes facere debent,quae ipsim et seceredebebant liberi,sed . nondum possunt, quamdiu scilicet i pii per se ossiciis erga seipsum satisfacere nequeunt . 64i . ,jus quoque ipsis conpetere debet determinandi usum or ganorum corporis, quem obligatio naturalis exigit. Enimvero usus iste consistit in actionibus liberis extermis s. i a. pari. I. Phil. pract. an .). Quam Obrem naturaliter parentibus jus aliud in liberos competere nequit nisi in actiones eorundem.

Deus dominus hominis est quoad animam atque corpus 6. 379. parr. r. Jur. nato. Qui itaque homini tribuere velalet jus, quale est dominim, in animam & corpus hominis cujusdam alterius, vel etiam in corpus suum; is jus Deo pro. prium in hominem transferre .auderet, improbo sane ausu.

f. 663. An praeter Quoniam naturaliter parentibus jus aliud in liberos imperiam competere nequit, nisi in actiones eorundem g. 663. ) , iis, aliud in jus vero in actiones alterius imperium est I, i 99. ; na--

tiberos com- aliter parentitas Di alistae in lium competere nequit, nisi ,-- petat. perium.

Patria itaque potestas ultra limites, quos lex naturae eidem constituit, extensa olim a Romanis, qui liberos constituerunt in dominio parentum , ut a 1ervis parum disserrent. Ex qua erronea notione multa alia deduxerunt jura particularia, quorum reliquiae nonnullae ex Jure Romano hodienum apud nos supersunt.

484쪽

De Societate peterna. 463I. 66 I. Liberi subjecti sunt parentibus. Etenim parentibus com- De s j petit imperium in liberos g. 663. 66 a. . Quoniam ita- ne tib que alteri quis subjectus est, qui imperium in eum habet rarum. aol. ; liberi parentibus subjecti sunt.. Subjectio nimirum liberorum in eo consistit, quod pati teneantur, ut voluntate parentum determinentur iplorum actiones, quas propria voluntate destituti essent. Toti in agendo dependent a voluntate parentum 3. zo9. . Definiri itaque potest subsectis liberorum per dependentiam eorundem a VO duntate parentum in agendo.

g. 666. Quoniam liberi subjecti sunt parentibus si os ει oled x subjectus vero imperanti parere seu obedire obligatur g. .i. Lao 6.); liberi parentibus parere, seu obedre tenenIur, consequenter cum alteri obediat. qui actiones suas ad voluntatem ipsius componit, faciendo scilicet, quod fieri vult alter,& non faciendo, quod fieri non vult I. a os. , tiberi actio-

.nes suas admoluntatem parentam componere debent, jacere nimi- .rum, quod fabeor starentes, non facere, quod 'olibent. Obedientia limites suos recipit ab imperio parentum. Quam late patet imperium parentum, ad tantam quoque latitudinem extenditur Osedientia liberorum. Patebit autem ex sequent, bus, imperium parentum limitari ipsa lege naturae, & ex eo metienda obedientia liberorum.

g. 66 T.

Similiter quia subjectus inobediens esse non debet m irilia uos . , liberi autem parentibus subjecti sunt 66 sd; Meri talia

inobedientes non esse debent, consequenter cum inobediens sit, qui actiones suas non vult Componere ad voluntatem alterius in si Dr. nai. Pari VII. Nnn l. ao T. Disit roti by GO le

485쪽

l. et o T. L non licet liberis cotiones suas componere ad propriam potius, vel tertii cujusdam volunIatem, qu- ad voluntatem parentum, faciendo scilicet non quod parentes volunt, sed vel QOmet jacere malunt, aut ut faciant, terrius quidam i Is suadet, veleriam faciendo, quod parentes nolunt, vel quia ibu Δία, vel quia alii volunt, ut faciant. Hinc liberi non excusantur. si quid secerint suasu vel jussu

alterius cujusdam, parentibus vel invitis, vel insciis saltem ac inconsultis. Obedire enim debent parentibus, non aliis

3. 666. . . 668.Dὸ b,listis i. Quoniam liberi parentibus obedire debent β. 666. , ono ραν -- non aliiS f. 66 T. , parentum vero ost virtutis cujuslibet itim q. d eXercitium reddere liberis ' familiare g. 618. ) ; parenter

obedientium quoque obogantur biaro1 esscere Aedentes, nec permittere, usu rerum. Οιeianr ab , i 1 insitu ac inconfultu, aut prorsus invitis. Parentes haud raro ipsimet in culpa sunt, ur liberi fiant in obedientes Circumspectio nimirum haud exigua requirituri ne inobedientiam inopinanter contrahant liberia qua igitur utendum sit, in Philosophia morali inquirendum.

De iure obligandi tis ros ad ob dientiam praestania

dam.

s. 669. Parentibus competit jus Οἷligandi liberas ad actiones fas se es non aliter deteramnanos. Etenim parentibus competit imperium in liberos l. 662. . Enimvero imperium involvit jus obligandi alterum ad actiones suas silc & non aliter determinandas g. 397. . Parentibus igitur competit jus obligandi liberos ad actiones suas sic & non aliter deter

486쪽

De Societate trierna

nutum ipsorum componere nolint, D praemiis invιtandi ad agen-H tiferos N

m. Parentibus enim Competit imperium in liberos g. eos praemiis 66 a.). Qui vero imperium in alterum habet, ei competit iamrans jus puniendi eum, qui acitiones suas ad nutum ipsius coin-ada iaponere non vult, & stibi subjectum invitandi praemiis ad esum. agendum . 198. . Ergo etiam parentibus competit jusliberos puniendi, si actiones suas ad nutum ipsorum componere nolint, & pramitis eos invitandi ad agendum.. Ostenditur etiam idem hoc modo. Parentibus competit jus obligandi liberos ad actiones suas sic & non aliter determinandas f. 669. . Enimvero positiva' obligatio, qualis est parentum β. 29 o. pari. I. I hic pract. uniυ 2 , aliter introduci nequit, quam poenarum metu, aut spe praemiorum f. ,3o I. 8art. f. Phic pract. -y. . Ergo parcntibus competit jus liberos puniendi, si actiones suas ad nutum ipsoruin componere nolint, & praemiis invitandi ad

agendum. Cum duplex detur obligandi modus, unus, qui eonsistit in poenis irrogandis, alter, qui consistit in praemiis persolvendis;

facile intelligitur, non sine ratione ex duobus unum esse eliis gendum. Quamobrem ulterius inquirendum, qua lege regatur electio.

malum phylicum, quod immittitur 'liberis a parentibus. si faciant, quod ipsi nolunt, vel non faciant, quod volunt

487쪽

468 Pars VII. Cap. IV.

reri debent liberi, ne faciant ,, quod parentes nolunt, verne facere negligant, quod volunt, consequenter eodem impediri debet, ne actiones suas ad voluntatem parentum componere detrectent. Quamobrem cum inobedientes sint, si actiones suas ad voluntatem parentum, componere nolint . aor.),. obedientes vero, si componant q. aos.)inobedientiam vero vitent, si faciant, quod volunt paremtes, etsi non facere mallent, aut non faciant, quod nolunt parentes, etsi facere mallent, ast obedientiam non abjiciant, si faciant, quod parentes Volunt, quia volunt, &non faciant, quod iidem nolunt, quia nolunt, volantatem suam & noluntatem voluntati ac noluntati parentum conformando . metu poenarum obligantur liberi ad inobedientiam vitandam & obedientiam non abjiciendam. uod

erat unumω

Quoniam praemium est bonum , quod a parentibu itonsertur in liberos, si faciant, quod ipsi volunt, vel non faciant, quod iidem nolunt s. 29 Lyart. . Hic practeumvJν liberi autem obedientes sunt, si faciant, quod ipsi volun vel non faciant, quod nolunt . aos. ) , & voluntas eorundem repraesentatione honi determinatur ad faciendum,.quod volunt parenres, vel non faciendum, quod ipsi nolund M. 9o4. PII h. empir. ς spe praemiorum liberi obligantur ad

obedientiam praestandam. αuoa eras aberum. Patent hinc, qua lege nitatur eIectio modi obligandi Iibe

ros. Si qui enim ad inobediuntiam proni sint . metu poenarum obligandi sunt, ut illam virent, nec abjiciant obedienti. am di quod si vero ad obedientiam jam propendeat animusν ad eandem p standam spe praemiorum facilius adducuntur Notandum tamen, pronitatem ad inobedientiam & propen, sionem ad obedientiam in eodem subjecto variare pro diverin

488쪽

De Societate paterva. 46y

sius obtemperent liberi pro diversitate dispositionum δc inclinationum naturalium: quae Ipsa etiam in causa est, ut non eaedem poenae, nec eadem Praemia conveniant omnibus. Mulista igitur circumspectione opus est, ut prudenter fiat modi obligandi electio: alias enim .aut inessicax erit obligatio, aut Prorsus nocua evadet.. Sedi de his, dicere Philosophi est in philosophia morali. . 67 ab

parentes Meris imperare nequeunt se st a suri natura νγο uisam grant, sis non debent praecipere, qua lege natura prohibentur , nec 'entes si rohibere, qua eadem lege praci'ntur. Etenim Obligatio na- όeris impe- turalis, quae' a lege naturae venit, immutabilis & necessaria nepst est g. i 4 a. pari. I. Furi nat. J. Quamobrem nec parentia ocbus in ea quicquam immutare licet, consequenter nec luberis praecipere, quae lege naturae prohibentur, nec prohibere,, quae eademi praecipiunturo enditur etiam hoc modo: Parentum est virtutis: exercitium liberis reddere familiare f. 638. ), consequenter eos aptos efficere ad actiones suas juxta legem naturae determinandum cs. 3a r. pars. ι. Phit strare uniυ. 2. Qualn-obrem iisdem praecipere non debent, quae jure naturae pr hibentur, nec prohibere, quae eadem praecipuunturo

Parentibus equidem competit ius determinandi actiones Ibberorum, quamdiu ipsi easdem juxta naturae legem determinare nequeunt j. 66o- ; non tamen a voluntate eorum dependet, quomodo eradem determinare vesint. Lex naturae norma est, juxta quam tam actiones proprias, quam liberorum determinare debent. Qur aliter faciunt, peceant & ad peccandum liberos seducunt I. 44o. Part. r. PBLPractuniv.λ, quos ab iisdem avocare debebant.

489쪽

4 Pars VII. Carp. IV.

f. 673. ainia li- Parentiιus legi natura ad ma praecipiensibus liberi obedire heri pisren- non tenentur. Quoniam te X naturae rationem sufficientem tibia obedi. habet in ipsa natura & essentia humana I. I. i 3 s. pari. I. Phil. re non tene-pra' non ininus liberi, quam parentcs obliganturantur. ca facere, quae lege naturae praecipiuntur, di non facere, quae cadem prohibentur. Et quoniam obligatio, quae ab ista lege venit, necessaria & immutabilis cst q. I a. pari. I. I hic pro I. unm. ς si parentes praecipiant, quae legi naturae adversantur, ea facere non debent, .consequenter legi naturae ad.

versa praecipientibus Obedire non tenentur I. aos. ).

Peccant pascntes, fi liberis praecipiunt legi naturae adversa veluti ut faciant, quae lex naturae prohibet, vel ut non faciant. quae praecipit 3. 67 a. h. S 44o. Part. I. Phil. Prarit. uniυ. . Multo magis itaque peccant, si obedire nolentes puniant, vel poenarum metu eos Obligent ad Icommittendum quidpiam quod legi naturae repugnet. Facile autem apparet, si liberi obedite non debeant, supponendam esse in iis legis naturae notitiam: alias enim de eo, quod parentes praecipiunt, vel prohibent, judicium ferre nequeunt. 674.

Quando si- Ω sileri parentibus legi natu= a adversa stracprentitus Obe Leris imp ' Hanι, quamdiu non sim pheri potest, u3 1smet i convenientia tarι neque actionum cum lege natura, aut ae convehientia fuiωχt; id ibisant amorira i istarι nequit. Etenim si 'fieri nondum possit, ut liberilegi natura ipsi met de convenientia actionum cum lege naturae, aut .aeversa, disconvenientia judicent, ignorantia eorum invincibilis est

rantia invincibilis L . sso. pari. t. Irid. Hact. univ. , consequenter actio ex eadem .prosecta nemini imputari possit;

nec liberis imputari potest, quod parentibus legi naturae ad-

490쪽

De Societate paterna. 47 r. versia praeeipientibus obediant, quamdiu fieri nonrium pot

est, ut ipsimet de convenientia actionum cum lege naturae, aut disconvenientia judicent.

Nimirum quamdiu liberi per se de actionum moralitate tu dicium ferre nequeunti parentum judicium ac inde dependens voluntas eorum est loco intellectus ac voluntatis liberorum, qutamdiu censentur pars parentum not. 66o. . Actiones igitur liberorum spectantur in hoc statu tanquam actiones parentum, nec liberi aliter se habent. quam instrumentum, quod per se non agit. Quamobrem actiones liberorum imputandae sunt parentibus, non liberis, quemadmodum homicidium non imputatur gladio, sed homicidae gladio abutenti ad occidendum alterum. An vero ignorantia liberorum sit invincibi

lis, non ex annorum numero, sed ex educationis circumstan

tiis dijudicandum. Miseranda est sors liberorum, qui ob pravam educationem ignorantia eorum laborant, quae per aetatem nosse poterant.

Quamdiu liberi ignorant, quomodo a es suas juxta n suatenus tura legem determinare debeanις actiones eorum sunt in dominis jus paren-

parentum. Etenim quamdiu liberi ignorant, quomodo tum in Me- actiones suas juxta naturae legem determinare debeant, pa- ros hsimilerentibus competit jus eas determinandi, & liberi actiones iuriaminuet suas ad voluntatem parentum componere tenentur β. 66o.). Actiones igitur liberorum spectantui tanquam res, de quibus

jure sibi proprio parentes di onere possunt pro lubitu suo. Ouamobrem cum res, de quibus quis jure sibi proprio disponere potest pro lubitu suo, sint in dominio ipsius ii mpari. a. Fur. nat.); actiones liberorum fiunt in dominio parentum, quamdiu liberi ignorant, quomodo eas juxta n rura: legem dctorminare dubeant. vid, Disiti rod by COOste

SEARCH

MENU NAVIGATION