장음표시 사용
491쪽
'vidimus in superioribus not. g. 664. , veteres eonmmo isse liberos in dominio parentum, quod facile caperent, ipsos de actionibus liberorum pro lubitu suo disponere posse, quemadmodum disponunt de actionibus jumentorum, quae sunt in dominio ipsorum. Non abs re itaque fuit ostendere, quatenus jus parentum in liberos, quod .imperium esse demonstravimus g. 66 a. . . assimiletur dominio, ne id ultra limites
in praejudicium veritatis extendatur. Etsi autem . actiones liberorum sint in dominio parentum, non tamen con ra legem naturae eas determinare licet. Quemadmodum enim abusus dominii lege naturali in genere prohibitus f. I O. para. a. Iunnat. ; ita nec parentibus abuti licet dominio, in quo-sunt actiones liberorum suorum, quippe cujus exercitium restringitur ad legem naturae tanquam normam g. 672. . Libertas in nullo actionum humanarum genere tollit obligationem naturalem g. I 69. para. l. Iur. nar. , quamobrem nec ea tollitur quoad educationem liberorum, dum actiones .eorundem subjiciuntur voluntati parentum.
Quoniam actiones liberorum tamdiu sunt in dominio parentum, quamdiu ipsimet ignorant, quomodo eas juxta naturae legem determinare debeant g. 673. , in insentia autem & pueritia usu facultatum superiorum destituuntur liberi g. 644. , consequenter ignorant, quid fieri, aut non fieri debeat, & in adole inentia judicium ipsorum adhuc imbecille est j. cst. , ut facile a vero aberret: in infantia Npueritia ictiones liberorum omnes sunt in siminio parenIum, nec in adolesientia prorsus eodem eximuntur, seI 'rentes Eugenter attendere debent animum adactiones liberorum, ne quid facians, quod rectum non est, nec a recto tramite ad avia deflectant. Nimirum actiones duplices sunt, aut tales, quas liberi juxta
voluntatem parentum iam alias sic & non aliter dete, minarunt aut tales, quas antea nondum Patrarunt. In iis sequuntur
492쪽
voluntatem parentum iam antea ipsis cognitam atque perspe. ictam, parentum vero est sedulo attendere, ne contraria ratione easdem determinent, ac degeneres sani: in his confilio parenis tum adhuc opus habent. consequenter ipsis in consultis facere
non debent, quod propter judicii imbecillitatem dijudicare nondum satis valent. Arsoteles tempus imperfecti judicii. vel descientis vis electricis appellat, in quo liberi nondum
discernere valent ea, quae ipsis utilia sunt, ab iis, quae noxia sunsi conseque er nondum norunt, quodnam eligere debeant. Libertas voluntatis cum consistat in hac electione 3. 94I .PBeb. empnr. , tempore istomondum norunt libertate v luntatis uti, consequenter necesse est, ut ea regatur ab aliis, nimirum a parentibus, quibus haec cura lege naturae demanda itur. f. 66O. .
rirentes liberis ferre possunt leges. Etenim parentibus De potes .setcompetit jus actiones liberorum determinandi, quamdiu segislatim ipsimet easdem juxta legem naturae determinare nesciunt de parentum. liberi actiones sitas ad voluntatem parentum componere te- Mentur β. -66o. , consequenter ipsis praescribere possunt regulas, juxta quas actiones suas determinare renentur. Iidem vero liberos etiam obligare possunt ad actiones suas sic δε non aliter determinandum I. ..669.), consequenter juX:ta regulas, quas iisdem praescribunt. Quamobrem cum regula , juxta quam actiones nostras determinare Obligamur . lex sit l. i 33. pari. Hic pracri uniυ. ; parentes tiberis ferre potiunt leges. Leges quas parentes serunt liberis, postivae sunt I. r 9.
pari. 1. PhιL pracI. univ. . Non tamen ideo excipere licet. istiusmodi legibus non esse opus, quia parentes liberorum actiones juxta legem naturae determinare, nec eidem adversa imperare debent 3. 66o. 67 a. . Etenim leges naturae abeunt in leges
493쪽
pofitivas, quando ad eas obligatio postiva aeeedla cWr m.
n. I. Phri praes. umD. , poenae enim, quas parentes deceronunt, vel etiam praemia, quorum spe flectunt volunnarem libororum ad agendum legi naturae conformiter 6 i. ,' juris naturalis non sunt ,. cum utraque voluntate Parentum desini.
g. 678. Leges, quas parentes serunt Iiberis suis, dicuntur Distes pater o quodsii patre mortuo Drantur a matre, materna quoque appellari possunt.
Leges pater a veras esse Ieges, ex demonstratione propo rionis praecedentis liquet. Quodsi enim hoc concedere nolles, negatusus foret canon Logicorum: cui competit definitio, ei dem etiam competit definitum cs. 349. , fundamentaldi ctae ratiocinationis principium: quod quam stabsurdum,n mo non viden Potestas legisllatoria continetur sub imperio, quod parentes m liberos habent i f. 66α. , R in societate . paterna locum habet. quemadmodum in omni societate reliqua l . . In societate paterna parentes sunt superiores, liberi inferiores ud leges parentum non minus sint jussus suis Perioris inferiori promulgatus ipsumque Obligans, quam leges alv,les in civitate, quemadmodum vulgo hae definiri soleata
Leges 'rema ferri duoι Mutuo parentum constens. E enim potestas patria utrique parenti communis est I. g. 66 i. Quamobrem cum ea sit imperium . 66 a. , consequenteς jus determinandi liberas actiones liberorum' pro lubitu lac, L 39 4. , Iex autem paterna regula est, juxta quas liberi actiones suas determinare obligantur I. ryi .part. L. PLAracy. v lv. & f. 678. hin, leges paternae serti debent mutuo parentum constssu.
494쪽
.. Naturaliter ec ita obtinent, nisi per pactum sive exprini sum, sive tacitum jus quoddam potius ab uxore in maritum suit translatum. Quods parentes satisfaciant ossicio suo. haud .dissicilis erit consemus, cum lex paterna naturae legi immuta-hili repugnare non debeat. Sed cum non adeo facile sit ita edueandis liberis ex asse satisfacere ossicio 1uo; haud raro et iam imperia parentum inter se contendunt. 68 a
Si paren/iam imperia inter se conte unc di uxor subiecta siu mano iamro,patris ιm nam praesere dum. Etenim si uxor subjecta casu eois dit viro, huic in illam imperium competit g. 493. , con' nis puris sequenter uxor actiones suas ad voluntatem mariti compo- imperiam nere tenetur f. 49 a. , di maritus eam punire valet, sin erea componere nolit 6. 494. . Quodsi ergo parentum impe- dum. tia inter se contendant, & uxor subjecta sit viro; patris imperium utique praeferendum.
Imperium a marito in uxorem 'pacto acquiri posse. dupra Ostendimus. Ρacto autem aequivalere mores, pervulgatum est. Quando igitur uxor tenerint sequi voluntatem mariti, cui subjecta est; sequi etiam debet eandem, cum legem praescii. o thit liberorum educationi, consequenter si imperi tuter se conre. tendant, Iatris imperium, utique Praeferendum. ' f. 68 .
si parentum imperia inrer se comenda'r, num liter ea re . uid ιν fienda sunt. qua de paritate votorum demo'srata sunt. Osten uoratii,
ditur eodem prorsus modo, quo idem de dissensiu conjugum Mis ni rebus ad societatem conjugalem spectantibus demonstra- vimus g. 48 a. b. Immo idem inde deducitur sequentem in modum Quoniam educatio sobolis pertinet ad Qcietatem conjugalem aro. . quando leges serendae sunt liberis, conju-DO O a ges
495쪽
ges stituere debent de rebus ad societatem conjugaIem spectantibus. Enimvero si de rebus ad societatem conjugalem spectantibus conjuges inter se dissentium, ea tenenda sunt, quae de prioritate votorum demonstrata sunt g. 48a . . Ergo eadem quoque tenenda sunt, si leges liberis serendae, consequenter si ipsis quaedam imperanda, parentum vero imperia inter se contendunt. Quoniam educatio sobolis non minus ad societatem conj galem f. aro. , quam paternam spectat I. 633. ; quae ad
educationem pertinent, tam ad societatem conjugalem, quam paternam referri possunt, diverso licet respectu. Quando conjuges deliberant de rebus ad educationem spectantibus, cum tum satisfacere velint officio conjugum, nimirum ut conjum. .ctis viribus consuland proli suae; deliberatio ista ad societatem conjugalem spectati Deliberant enim qua conjuge , qu rum est educare prolem: tum nimirum ipsis non est negotium eum liberis, sed negotium conjugi cum conjuge, etsi agatur doeo, quod liberos respicisi . 68z... -
uomodo Si, quaηdo imperia tarentam inter se contendum, imperium imperiima. perris Praferri ἀπόeat, vel in certis rebus 8atris, in eretis aurem valensia acis matrisς id θαμί, pacto des tendum E M pacto diuiniatur conis
quiratari sultam est. Ostenditur eodem prorsus modo, quo se praostendimus, pacto definiendum esse, cuinam votum decisivum competere debeat, si vota conjugum inter se contendant, & consultum esse, ut definiatur h. 483. .i Parentum jus in liberos aequese esti neque enim datur ratio naturalis, cur R quando patris vel matris, imperium sit praeserendum. Qui enim amrmant, ob praestantiam sexus patris imperium praeserendum esse, non dicunt, quod intelligi possi, consequenter pro ratione lassiciente haberi ,.s6. DIJ, cum distincta notione non explicens, in quonam praestantia,
496쪽
sexus eonsistat, & quomodo inde sequatur, patris imperium - semper esse praeferendum. Quodsi dicas, eum lege naturali obligemur ad id, quod melius est, i alteri praeserendum g. 19 a. parti t. Phil. Pract. uniν. ς standum esse sententia ejus, qui meliora imperat; facile patet, hoc modo negotium exitum habere non posse, prouti supra ostendimus, vota meliora concludere non posse . 76. .. Quamobrem aliunde praer gativa imperii nasci nequit, quam ex pacto, sive expresso, sive tacito Uide, quae supra annotavimus not. 483. .
Pater pari 'on Ioetur, ut mater, nec mater, ut parer imperet, m Me non .ae legi naturae manifesti repugnantis vel ru educoda strue cur, enae, usqua eidem mam so adversantur. Etenim parentes liberis impe- ω, rare non debent, quae juri naturae repugnant f. 6Ta.), nec natina ad conjux unus naruraliter pati tenetur, quae educationi sobolis insa. adversantur 3. 486. . Quod si ergo mater imperet, quae 1egi naturae manifesto repugnant, vel in educanda prole , . faciat, quae eidem manifesto adversantur, hoc pati non tenetur pater, & vicissim mater pati non tenetur, ut pater tese
Esse multa j quorum repugnantia eum Iure naturae ade manifesta est, ut in dubium revocari non possit, nemo neg3' erit. In evidentibus non opus est Iudiee, qui dirimat sententias oppostas. Atque in hoc casu illicita imperanti aut ii beris permittenti resistendum, prouti in talibus & liberi ob dire recte recusant 6 g. . Ita pater pati nota debet, ut
mater filiae permittat scortationem, ves consuetudinem cum iuvenibus, quae stupro facile occasionem dar: nec mater pati ex adverso aeben ut pater quaestus causa filiam prostituat, vel Rium ad defraudandum alios aut conviciandum seducar, auuebrietatem & otium filii ferat. Quamvis itaque ita fuerit con Ventum, ut educationi filiarum praesit mater, educationi autem filiorum pater; hoc tamen non obstante pater attendere de
497쪽
rentes Meros ob inobedientiam p ire ne queant. et, num matur, & mater vicisseri, num pater ossicio suo rite sungaturi: obligatio enim naturalis, quae temt utrumque Pa rentem g. a 63. ., ob immutabilitatem suam ac indispensabilem necessitatem,s f. I 42. pari. a. ra L p G. M iv. non re mittit, ut pater Omnem curam educationis filiarum, aut mater Omm curam educationis filiorum prorsus abjiciat. s ' 684. . .
. parensitas igni a imperantibus jus nos es νηieri tabero s obedire noluerint. Etenim parentes liberis imperare non debent, quae juri naturae repugnant I. 67 a.), & eidem adversia imperantibus liberi obedire non tenentur s. 673. . Quam Obrem cum metu poenarum obligandi sint liberi ad obedi. entiam non abjiciendam f. 6 et r. , leX autem naturae non det ius nisi ad ea, sine quibus obligationi naturali satisfieri nequit f. a s 9. pari. I. P P α μων. & I. a s. pari. r. Iunnat.); parentibus illicita imperantibus jus non est puniendi liberos, si obedire noluerint.
Malum, quo liberi assiciuntur a parentibus illicita impera, tibus ob inobedientiam, proprie loquendo poena non est, sed vi illicitae attribuendum. Quamobrem parentes in hoc casu duplici modo peccant, mimirum primo, quod illicita imperenti deinde quod liberos punire audeant, quod obligationi suae s
g. 68s. panis iapia 3 ωπια capitales dicuntur, quibus vita adimitur: erusin. tulis B eruis appellantur, quibus damnum datur corpori aut sanitati, vel deles Oa, cruciatu horrendo assicitur corpus.
sam snt. Poenae crudeses eX accidente fieri possunt capitales, quatenus nimio cruciatu perire quis potest, vel ex damno corpori dato sequitur morbur funestus.
498쪽
parisidas permis non es liberos stoma capi alι a cere, an etiam telionis crudelibus. Etenim parentes metu poenarum Obli- renidastare debent liberos ad inobedientiam vitandam & obedi- per struentiam non abjiciendam cβ. 673. , consequenter non alio fine puniuntur, quam ut in posterum non denuo faciant, quod secerant, vel ut posthac faciant, quod non fecerant g. a os.)- Quoniam igitur poena capitalis, qua liberis vi- , in adimitur g. 683.), effectum hune habere nequit, quod per se patet, nec parentibus permissum esse potest poena capitali assicere liberoso ac d erar unumis
Enimvero parentum est conserVare sanitatem & inte- . . . .gritatem omnium membrorum corporis liberorum 639. .
Qiramobrem poenae, quibus ad obedientiam praestandam obligari debent β. 67i- , extendi nequeunt ad damnum corpori aut sanitati liberorum inferendum. Et quoniam iapuniendo modum excedere non licet Io66. stare. L Drωnat. , consequenter poenae graviori locus non est, ubi levior sussiciebat β. ci/. , experientia autem constat, ut liberi obligentur ad obedientiam non abjiciendam & inobedientiam vitandam, horrendis non opus esse cruciatibus, seclsussicere dolores moderatos, pra sertim nisi culpa parentum, mores ipsorum fuerint corrupti: nec parentibus licet poenas, quibus liberos assiciunt, ad horrendos cruciatus extendere. Quoniam inque poenae crudeles sunt, quibus damnum datur corpori, aut sanitati, vel cruciatu horrendo assiditus corpus g. 6 8 s. nec parentibus permissum est poenis a delibus assicere liberos. Auod erat aduramis
rimae liberorum emendatrices sunr, consequenter non ad perdendum libems tendunt. Quodsi tempestive adhibe.mtur,ianteluam liberi reddantur inobedientes; leniores plerumqu . sussiciunt, Diuiti os by COOste
499쪽
sussiciunt, praesertim s ad veram boni ae mali leognitionem
perducantur, quamprimum usus rationis sese exerit. Absuris dum est saevire in liberos, quos negligentia A indulgentia tua eorrupisti. Immo si liberi nimis duriter tractentur, crudelitas magis nocet, quam prodest. Sussicit jam provocare ad experientiam. Accuratius vero talia discutienda sunt in philoso. phia morali. - Quoniam vero poenae leniores sussciunt ad educationem liberorum; 4deo vulgo castigationes paternae appellari solent, ut a poenis civilibus ipso nomine seParentur, quibus in civitate animadvertitur in maleficos.
. I. 687. De poenae Si emendationis spes si absqM 'na executione, ea remis- remissione, tenda. Poena enim non alio fine infligitur, quam emendationis causa, ne scilicet qui fuerant inobedientes posthac obedientiam denuo abjiciant f 67i . . Quoniam voluntas non potest cogi 9a7. Roch. empir. 1, quando poena infligitur, nonnisi emendationis spes concipi potest I. 99. Psch. empir. . Quod si igitur emendationis spes jam adsit absque poenae raecutione, non opus est, ut, qui puniri poterar licite, vel debebat, actu puniatur, iconsequenter um poena remittatur, quando non punitur, qui licite puniri
poterat. β. 3O89. pari. I. Iur. nar. , poena remittenda. Spes emendationis nunquam adeo .certa esse potest, tur sau ere nequeat, R quae aliunde concipitur haud ram major aest, quam quae a poena inflicta derivatur. Immo remissio poenae subinde plus prodest, quam poenae executio. Sed haec ad prudentiam in educatione adhibendam pertinent, in quam inquirendum in Philosophia morali. In Jure naturae docetur, quid si licitum; quomodo vero jure recte utendum, 'in Phi losophia morali doceri debet.
500쪽
Quoniam poenae mitigatio aequipollet remissioni pari. m poeia
ejusdem . ro99. para. ι. Iur. not. , ac ideo rati m pCγ mitigatione nam mitigandi eaedem sunt, quae poenam remittendi c. I OO. pari. 1. Furi nat. , poena autem remittenda, si emenis dationis spes sit absque poenae executione s. 68 I. J ἱ me ariam mitiganda, Consequenter θυιori. quam qua decreta fuera locus fieri fiat f. 3 9 o. pa t. I. Fur. nat.2, si spes emendatio nis exstarna levior ι insina, ad Ia commnatione majoris, conci' potest. Praxis in poena mitiganda subest prudentiae, quam modo duximus not. 3. 687. . Imprudentia plurimum nocet in eduiscatione, immo subinde magis nocet, quam negligentia.
s. 689.cta primam liberi ad UuM rationis perveniunt, parenses μὰ idem pentiam boni es mali letumque naturalium, quantum sufficia. in diame debent, eosque te ducere ad eam cognιtronem, qua . ad bona vera ab U'rentibus, mala ιrem vera ab anarentibus δ- A ias menda μ t. Parentes enim operam dare debent, u μ liberi consequantur omnes virtuteS morales I. 6ss. , conis sequenter voluntatem constantem & perpetuam non comis mittendi actiones, nisi quae legi naturae consormes sunt β.3a 8. pari. I. Phil. Wact. ποιν. & quidem ob earundem bonitatem intrinsecam, quemadmodum in adverso nobilitatem constantem ac perpetuam non committendi actiones leginaturae difformes ob earundem malitiam intrinsecam g. 336. para. f. Phil. pract. uis P. Quoniam itaque metu poenarum ac spe praemii positivi voluntas non emendatur, sed tantummodo actio externa legi naturae consormis efficitur j. 347. stari. t. rei pract. umυ. , nec recta actio est , qua- rufi Jur. Nat. Pars VUI Pp p - Ο ri